2 Kontrole agencji zatrudnienia prowadzone w 2013 r. Kontrole

Wyniki kontroli agencji zatrudnienia
z terenu województwa pomorskiego
przeprowadzonych przez OIP Gdańsk
w zakresie ustawy o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy oraz legalności
zatrudniania cudzoziemców
1
Kontrole agencji zatrudnienia
prowadzone w 2013 r.
 Kontrole Państwowej Inspekcji Pracy prowadzone są
w agencjach zatrudnienia celem ustalenia skali
zjawiska naruszania przez te podmioty przepisów
ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy oraz usuwania występujących
nieprawidłowości.
 Należy zwrócić uwagę na kontrole w szerszym
zakresie – przestrzeganie przepisów ustawy o pracy
tymczasowej oraz legalności zatrudnienia
cudzoziemców.
2
Agencje przeznaczone do kontroli
 Z reguły kontrolami są objęte agencje zatrudnienia
zarejestrowane w danym województwie, nie
kontrolowane w latach ubiegłych (około 10% ogółu
planowanych kontroli w danym roku
kalendarzowym).
 Ponadto kontrole w 2013 r. prowadzone są w tych
agencjach zatrudnienia, w których podczas kontroli
w latach 2007 – 2012 stwierdzono naruszenia
przepisów ustawy o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy.
3
W 2013 r. kontrola w zakresie niniejszego tematu
prowadzone są obligatoryjnie w ramach kontroli,
podczas których inspektor pracy rozpatruje
zasadność skarg (pracowników lub osób
korzystających z usług agencji), związanych
z funkcjonowaniem agencji zatrudnienia oraz
w podmiotach, w stosunku do których istnieje
uzasadnione podejrzenie występowania
nieprawidłowości (np. wnioski i powiadomienia
z innych organów, informacje publikowane
w mediach oraz informacje własne).
4
W 2012 r. - agencje
Lp.
Wyszczególnienie
Liczba kontroli
1.
Kontrole przeprowadzone w celu realizacji T015/2012
w tym:
33
2.
3.
wynikające z rozpatrzenia skargi
związane z interwencją własną urzędu:
a)
realizacja planu kontroli agencji wytypowanych pod względem nieprawidłowości lub rodzaju świadczonych usług w oparciu o
wytyczne do kontroli T015/2011
9
6
a)
1
monitoring ogłoszeń, ofert itp., zamieszczanych przez agencje zatrudnienia
w mediach
4.
wynikające z powiadomienia otrzymanego z innego organu;
3
5.
inne przypadki (należy wyszczególnić źródło wszczęcia postępowania kontrolnego):
- wypadek przy pracy,
1
- kontrola pracodawcy użytkownika czy innego podmiotu, w trakcie której powzięto informację o nieprawidłowościach.
3
5
Cudzoziemcy - ogółem
 W okresie od 1 stycznia 2012r. do 31 grudnia 2012r.
przeprowadzono 126 kontroli, dotyczących
legalności zatrudnienia i wykonywania pracy przez
cudzoziemców u 112 przedsiębiorców.
 Kontrolom tym poddano podmioty, w których
świadczyło pracę łącznie 838 cudzoziemców, w tym
647 cudzoziemców aktualnie wykonujących pracę.
Należy zauważyć, iż w grupie kontrolowanych
uwzględniono 269 cudzoziemców pracujących na
podstawie oświadczenia pracodawcy o zamiarze
powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi
oraz 303 cudzoziemców, od których było wymagane
zezwolenie na pracę na terytorium RP, w tym 91
cudzoziemców delegowanych do pracy na
terytorium RP przez pracodawcę zagranicznego.
6
MONITORING OGŁOSZEŃ
Ponadto jest prowadzony wzmożony monitoring
ogłoszeń ukazujących się w mediach pod kątem
wykrywania agencji działających bez wymaganych
certyfikatów, zamieszczających kryteria
dyskryminacyjne w ogłoszeniach lub naruszających
inne zasady zawarte w ustawie o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy (dotyczące w szczególności:
oznaczania ofert, pobierania opłat, zawierania
pisemnych umów w przypadku kierowania osób do
pracy za granicą itd.).
W 2012r. liczba agencji wykrytych bez certyfikatu – 8!!!
7
AGENCJE OBEJMOWANE KONTROLĄ
2012r. i 2013r.
Niezależnie od powyższego, do kontroli typowane są
przede wszystkim agencje nowo zarejestrowane,
a także agencje, które prowadzą działalność
gospodarczą w zakresie świadczenia usług:
 pośrednictwa do pracy za granicą u pracodawców
zagranicznych, w tym kierowania osób do pracy na
statkach u zagranicznych armatorów,
 pośrednictwa pracy wykonywanego na rzecz
cudzoziemców (rekrutacja obcokrajowców do pracy
w Polsce),
8
 pracy tymczasowej, a w szczególności:
- agencje powierzające wykonywanie pracy
cudzoziemcom w ramach pracy tymczasowej –
zarówno na podstawie umów o pracę, jak i umów
cywilnoprawnych,
- agencje, które kierują osoby zatrudnione w ramach
pracy tymczasowej do pracy za granicą.
Niestety w 2012r. problemem były wydawane
zezwolenia i oświadczenia dla cudzoziemców.
9
Zakres kontroli
 W ramach kontroli badane są wszystkie zagadnienia
wyszczególnione w karcie „Przestrzeganie przez agencje
zatrudnienia przepisów ustawy o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy”, chyba że dane zagadnienie nie
dotyczy kontrolowanej agencji (karta jest tylko do użytku
wewnętrznego PIP) .
 Zagadnienia objęte kontrolą:
 dopełnienie wymogów rejestracyjnych;
 przestrzeganie zasad prowadzenia agencji zatrudnienia;
 przestrzeganie zakazu dyskryminacji;
 dopełnienie obowiązków informacyjnych;
 opłacanie składek na Fundusz Pracy.
10
Dopełnienie wymogów
rejestracyjnych
 Prowadzenie agencji zatrudnienia wymaga uzyskania wpisu do
rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia.
 Obowiązek złożenia do marszałka województwa zawiadomienia
określonego w art. 19 i ust. 1 ustawy przez przedsiębiorców
zagranicznych posiadających uprawnienia i prowadzących
zgodnie z prawem działalność w zakresie pośrednictwa pracy,
doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego lub pracy
tymczasowej na terytorium państwa członkowskiego UE/EOG
oraz państw, które mogą korzystać z swobody świadczenia
usług na podstawie umów zawartych przez te państwa ze WE i
jej państwami członkowskimi i zamierzających świadczyć te
same usługi na terytorium RP
 W 2012r. wykryto 8 agencji zatrudnienia działających bez
certyfikatu.
11
Spełnianie przez agencję zatrudnienia
wymogów w zakresie warunków lokalowych
i wyposażenia technicznego
Kontroli spełniania przez agencję zatrudnienia wymogów
w zakresie warunków lokalowych i wyposażenia technicznego
dokonuje się przez oględziny obiektów, pomieszczeń oraz
urządzeń.
Zaznaczyć należy, że agencja powinna posiadać lokal
przeznaczony na biuro agencji zatrudnienia, zapewniający
poufność prowadzonych rozmów, a także wyposażenie
w podstawowy sprzęt techniczny umożliwiający prowadzenie
działalności agencji zatrudnienia.
W odniesieniu do lat poprzednich sytuacja się poprawiła w tym
zakresie.
12
Spełnianie wymogów w zakresie kwalifikacji
personelu obsługującego osoby korzystające
z usług agencji zatrudnienia, czyli:
dla obsługi osób korzystających z usług w zakresie:
 a) doradztwa personalnego i poradnictwa zawodowego –
agencja zapewnia osoby z wykształceniem wyższym, których
program studiów obejmował przygotowanie w zakresie
doradztwa personalnego lub poradnictwa zawodowego albo
osoby z wykształceniem wyższym, które posiadają co najmniej
roczne doświadczenie zawodowe w pracy na stanowisku
doradcy personalnego lub zawodowego w publicznych
służbach zatrudnienia lub agencjach zatrudnienia,
 b) pośrednictwa pracy oraz pracy tymczasowej – agencja
zapewnia osoby z wykształceniem co najmniej średnim.
Zdarzające się przypadki wykazują, że osoby prowadzące agencję
nie mają świadomości wymagań na nich ciążących.
13
Przestrzeganie zasad prowadzenia agencji
zatrudnienia – inne kontrolowane zagadnienia
 Przestrzeganie zakazu pobierania dodatkowych
opłat, innych niż wymienione w art. 85 ust. 2 pkt 7
ustawy. Niestety nadal zdarzają się takie przypadki.
 Podawanie w dokumentach, ogłoszeniach i ofertach
numeru wpisu do rejestru agencji zatrudnienia.
Zasadą jest, że agencje w ogłoszeniach i ofertach
podają numer, jednakże brak go w dokumentach.
 Oznaczanie przez agencje zatrudnienia ofert pracy
do wykonywania pracy tymczasowej jako „oferty
pracy tymczasowej” Zdarzyły się takie przypadki.
14
Szczegółowe wymagania dotyczące kierowania
do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych
za pośrednictwem agencji zatrudnienia
 Zawieranie przez agencję zatrudnienia pisemnej
umowy z osobami kierowanymi do pracy za granicą
u pracodawców zagranicznych
 Zawieranie przez agencję zatrudnienia pisemnej
umowy z pracodawcą zagranicznym, do którego
zamierza kierować osoby do pracy za granicą
 Informowanie przez agencję zatrudnienia osób
kierowanych do pracy za granicą o zaliczaniu
udokumentowanych okresów zatrudnienia
za granicą u pracodawców zagranicznych do
okresów pracy w RP, w zakresie uprawnień
pracowniczych
15
Ważne W tym zakresie sytuacja uległa polepszeniu, w odniesieniu do lat
poprzednich, jednakże zdarzają się jeszcze przypadki naruszeń.
16
KONTROLA PRZESTRZEGANIA ZAKAZU
DYSKRYMINACJI
 W trakcie kontroli przestrzegania zakazu dyskryminacji
inspektor pracy bada treść ogłoszeń o pracę i innych
dokumentów, pod kątem zamieszczania w nich kryteriów
dyskryminujących. Przy kontroli tego problemu opiera się
również na zeznaniach osoby, której agencja odmówiła
poszukiwania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
(o ile będzie można taką osobę ustalić), ewentualnie na
zeznaniach osób obecnych w trakcie rekrutacji.
 Inspektor pracy może też przesłuchać osobę reprezentującą
agencję. Dowodem w sprawie mogą być także dokumenty
(np. informacja skierowana do osoby ubiegającej się o pracę,
zawierająca przyczynę odmowy poszukiwania zatrudnienia lub
innej pracy zarobkowej).
17
Dopełnienie obowiązków
informacyjnych
 Przestrzeganie obowiązku przedstawiania
marszałkowi województwa corocznych informacji
o działalności agencji zatrudnienia
 Przestrzeganie obowiązku informowania marszałka
województwa o zmianie danych objętych wnioskiem
o wpis do rejestru lub o zaprzestaniu działalności
18
Opłacanie składek na Fundusz Pracy
Kontrolę obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy
inspektor pracy rozpoczyna od wytypowania osób, w stosunku do
których sprawdzana będzie realizacja tego obowiązku.
Kontroli w tym zakresie podlega:
 zgłaszanie do ZUS wymaganych i prawdziwych danych
mających wpływ na wymiar składek na Fundusz Pracy,
 opłacanie comiesięcznych składek na Fundusz Pracy,
 terminowość opłacania składek na Fundusz Pracy.
19
Kontrola polega na:
 sprawdzeniu dokumentów i informacji otrzymanych
od podmiotu kontrolowanego (zawarte umowy, w tym umowy
o pracę i umowy cywilnoprawne, listy obecności, listy płac,
dokumenty zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego,
deklaracje rozliczeniowe ZUS, dowody wpłat składek
na Fundusz Pracy),
 weryfikacji powyższych dokumentów i informacji
z informacjami uzyskanymi przez inspektora pracy w wyniku:
sprawdzenia tożsamości i charakteru pobytu osób
wykonujących pracę lub przebywających na terenie podmiotu
kontrolowanego oraz analizy złożonych oświadczeń w sprawie
legalności zatrudnienia lub prowadzenia innej działalności
zarobkowej i/lub protokołów przesłuchań świadków, informacji
zawartych w skargach itp.
20
Powiadamianie Marszałka Województwa
Okręgowy inspektor pracy powiadamia marszałka właściwego
województwa o naruszeniu warunków prowadzenia agencji
zatrudnienia określonych w przepisach o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy (w 2012r. było 14 powiadomień),
w szczególności o:
 naruszeniu przez agencję warunków prowadzenia agencji
zatrudnienia, o których mowa w art. 19c ustawy o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (zakaz dyskryminacji),
w art. 19d (zakaz pobierania opłat innych niż określone w art. 85
ust. 2 pkt 7) oraz w art. 85 ust. 2-5 (zasady świadczenia usług
w zakresie kierowania do pracy za granicą u pracodawców
zagranicznych);
21
 nieusunięciu przez podmiot, w wyznaczonym terminie,
naruszeń warunków prowadzenia agencji zatrudnienia
określonych w art. 19a (warunki lokalowe, wyposażenie
techniczne, kwalifikacje personelu), w art. 19 e-f (obowiązki
informacyjne wobec marszałka województwa) oraz w art. 19g
(obowiązek podawania w dokumentach, ogłoszeniach i
ofertach numeru wpisu do rejestru agencji oraz oznaczania
ofert pracy tymczasowej);
 przekazaniu marszałkowi województwa informacji, o których
mowa w art. 19e pkt 1 i art. 19f, niezgodnych ze stanem
faktycznym.
22
Inspektor pracypo stwierdzeniu przypadków naruszenia warunków
prowadzenia agencji zatrudnienia określonych
w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy, inspektor pracy stosuje odpowiednie
środki prawne, w szczególności:
 wystąpienie do kontrolowanej agencji,
 wniosek o ukaranie do sądu za wykroczenia
z art. 121 ust. 1 – 3 i 6 oraz art. 122 ustawy z dnia
20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy.
23
Ważne W trakcie kontroli prowadzonej przez inspektora
pracy należy pamiętać, iż agencja zatrudnienia może
być również przedsiębiorcą, który uzyskał status
pracodawcy i wtedy zakres przedmiotowy może być
rozszerzony o zagadnienia z zakresu prawa pracy,
w tym bezpieczeństwa i higieny pracy.
 W tym przypadku inspektor pracy może stosować
środki prawne posiadane w ramach kompetencji
oraz postępowanie w sprawach o wykroczenia na
podstawie innych przepisów.
24
Dziękuję za uwagę
PIP OIP Gdańsk
Starszy Inspektor Pracy
Izabela Struczyńska
Tel. 58-34-00-930
25