Za**cznik nr 6

Sylabus przedmiotu
Kod przedmiotu
Rok akad./semestr (zimowy, letni)
Semestr letni
Nazwa przedmiotu
Metody diagnostyki i ochrony roślin ekosystemów
wodnych i bagiennych
Kierunek
Medycyna roślin
Typ studiów
Studia stacjonarne I stopnia
Rodzaj przedmiotu
Fakultatywny
Semestr studiów
6
Punkty ECTS
3
Formy kształcenia
(wykłady/ćwiczenia/inne) - liczba
godz.
Wykłady - 15 h
Prowadzący
dr Mirosława Pietryka, dr Dorota Richter
Język
polski
Efekty kształcenia
Wiedza:
Ćwiczenia - 15 h
Student posiada wiedzę na temat cennych
przyrodniczo ekosystemów wodnych i bagiennych,
oraz wpływie czynników biotycznych, abiotycznych
na stan zbiorowisk roślinnych.
MRU1A_W10,
MRU1A_W17.
MRU1A_W12,
MRU1A_W13,
Umiejętności:
Student potrafi: rozpoznawać potencjalne zagrożenia
zbiorowisk roślinnych w ekosystemach wodnych i
bagiennych, zaplanować zabiegi rekultywacji i
odtwarzania zbiorowisk roślinnych.
MRU1A_U01,
MRU1A_U09.
MRU1A_U02,
MRU1A_U07,
Kompetencje społeczne:
Student
jest
świadom
znaczenia
działań
proekologicznych w ochronie roślin i kształtowaniu
środowiska. Potrafi pracować indywidualnie oraz w
zespole, ma świadomość wspólnej odpowiedzialności
za zadania realizowane w grupie.
MRU1A_K01, MRU1A_K02, MRU1A_K05
Wymagania wstępne
Botanika
Treści kształcenia
Biologia i taksonomia wybranych grup mikroorganizmów
i gatunków roślin naczyniowych ekosystemów wodnych i
bagiennych, ze szczególnym uwzględnieniem organizmów
wskaźnikowych. Metodyka badań umożliwiających ocenę
stanu ekosystemów wodnych i bagiennych. Reakcja roślin
wodnych i bagiennych na czynniki stresowe. Metody
rekultywacji i odtwarzania zbiorowisk roślinnych
ekosystemów wodnych i bagiennych.
Literatura
Metody oceny
Uwagi
Bucka H., Wilk–Woźniak E.: Monografia. Gatunki
kosmopolityczne i ubikwistyczne wśród glonów proi eukariotycznych występujących w zbiornikach
wodnych Polski Południowej. Zakład Biologii Wód –
PAN, Kraków 2002.
Cox E. J.: Identification of Freshwater Diatoms from
Live Material. Chapman and Hall, London 1999.
Kajak Z.: Hydrobiologia – Limnologia. Ekosystemy
wód śródlądowych. Wydawnictwo PWN, Warszawa
2001.
Kawecka B., Eloranta P. V.: Zarys ekologii glonów
wód słodkich i środowisk lądowych. PWN,
Warszawa 1994.
Kłosowski S., G.: Rośliny wodne i bagienne. Multico,
Warszawa 2006.
Lampert W., Sommer U. 1996. Ekologia wód
śródlądowych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Warszawa, 390 pp.
Podbielkowski Z., Podbielkowska M. 1992.
Przystosowanie roślin do środowiska. Wydawnictwo
Szkolne i pedagogiczne. Warszawa, 584 pp.
Podbielkowski Z.: Glony, WSiP, Warszawa 1996.
Starmach K.: Plankton roślinny wód słodkich:
metody badania i klucze do oznaczania gatunków
występujących w wodach Europy Środkowej. PWN,
Warszawa – Kraków 1989.
Szmeja J.: Przewodnik do badań roślinności wodnej,
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk
2006.
Turoboyski L.: Hydrobiologia techniczna. PWN,
Warszawa 1979.
Wiedza: egzamin pisemny z treści wykładowych
Umiejętności: ocena analizy stanu zbiorowiska
roślinnego, ocena ustnej prezentacji wyników
Kompetencje społeczne: student jest zobowiązany do
wykonania projektu, ocena pracy w zespole
Szczegółowa tematyka wykładów:
1. Specyfika warunków życia w wodzie i ich wpływ na zbiorowiska roślinne - czynniki
biotyczne i abiotyczne.
2. Biologia roślin wodnych i nadwodnych – formy życiowe, zimowanie, rozmnażanie
generatywne i wegetatywne.
3. Morfologiczne i anatomiczne przystosowania roślin do życia w środowisku wodnym i
bagiennym.
4-5. Przegląd głównych grup taksonomicznych roślin wodnych oraz ich relacje na czynniki
stresowe.
6. Zbiorowiska roślin naczyniowych charakterystycznych dla wód stojących i płynących.
7. Zbiorowiska roślinne charakterystyczne dla obszarów bagiennych.
8. Wodne i nadwodne gatunki inwazyjne w Polsce i na świecie (pochodzenie, biologia,
monitoring, metody zwalczania).
9. Zmiany antropogeniczne w środowisku wodnym (eutrofizacja, saprobizacja i acydyfikacja) ich
wpływ na zbiorowiska roślinne.
10. Przyczyny i skutki zakwitów wód jako konsekwencji antropopresji.
11. Bioindykacyjne metody oceny stanu środowiska wodnego. Wskaźnikowe grupy organizmów.
14. Metody ochrony ekosystemów wodnych i ich roślinności (oczyszczanie, rekultywacja,
monitoring).
15. Prawne aspekty ochrony ekosystemów wodnych i bagiennych.
Szczegółowa tematyka ćwiczeń:
1. Metodyka badań roślinności wodnej (omówienie sposobów poboru prób, sposobu
prowadzenia obserwacji w terenie, diagnostyka, metody opracowywania wyników).
2-3. Cyanobakterie i glony – rozpoznawanie gatunków podstawowych grup taksonomicznych,
praca na materiałach żywych i zakonserwowanych. Omówienie gatunków wskaźnikowych i
ich rola w diagnostyce cech środowisk wodnych.
4-5. Systematyka i charakterystyka morfologiczna roślin makrofitowych (hydrofitów).
Morfologiczne i anatomiczne przystosowania roślin wodnych i bagiennych do środowiska
wodnego (praca z mikroskopem i z wykorzystaniem materiałów zielnikowych).
6-7. Charakterystyka zbiorowisk roślinnych wód stojących i płynących (metody oceny stanu
zdrowotności zbiorowiska, zmiany zachodzące pod wpływem czynników ekologicznych oraz
pod wpływem presji antropogenicznej). Przedstawienie metod naprawczych zdegradowane
ekosystemy wód płynących i stojących.
8-9. Charakterystyka zbiorowisk roślinnych ekosystemów bagiennych (metody oceny zmian
zachodzących pod wpływem czynników antropogenicznych). Przedstawienie metod
umożliwiających naprawę zdegradowanych ekosystemów bagiennych.
10-13. Praca z kartą obserwacji siedliska przyrodniczego na stanowisku – zbieranie i analiza
materiałów planktonowych i roślinnych.
14-15. Praca projektowa - wykorzystania mikroorganizmów i roślin wodnych w ocenie stanu
jakości wód (praca własna studenta). Prezentacja wykonanych projektów.