DYNA POCKET Wydanie 02, 08/00 zgodne z wersją oprogramowania V01.01.01 Wersja oprogramowania pokazywana jest na wyświetlaczu (zobacz rozdział 3.3). Producent zastrzega sobie prawo do wprowadzenia zmian bez ostrzeżenia. Zawartość 1 Wstęp .................................................. 1-1 1.1 Wskazówki bezpieczeństwa ..... 1-2 Baterie ........................................ 1-2 Oprogramowanie ........................ 1-2 1.2 1.3 1.4 2 O instrukcji obsługi .................. 1-3 Ważne informacje ....................... 1-3 Układ i sposób opisu w instrukcji obsługi ....................................... 1-4 Uwagi i symbole ......................... 1-4 Spisy ........................................... 1-4 Kroki postępowania ..................... 1-4 Wymagania wstępne przy pomiarach twardości.................................... 1-5 Przeszkolenie użytkownika ........ 1-5 Wymagania techniczne .............. 1-6 Wybór właściwego sprzętu ........... 1-6 1.5 Krautkrämer DynaPocket ........ 1-7 1.6 Ważne informacje dotyczące pomiarów twardości za pomocą DynaPocket ............................... 1-9 Badany materiał ......................... 1-9 Metoda odbicia ........................... 1-9 Zamiana skal twardości ............ 1-10 Krautkrämer DynaPocket 3 Wyposażenie i akcesoria .................. 2-1 2.1 Wyposażenie podstawowe ..... 2-3 2.2 Zalecane akcesoria .................. 2-5 2.3 Części zapasowe ...................... 2-6 Obsługa................................................ 3-1 3.1 Przygotowanie urządzenia ...... 3-2 Montaż baterii ............................ 3-2 3.2 Podstawowe reguły obsługi .... 3-3 Wyświetlacz i klawisze ............... 3-3 Postępowanie z bijakiem ........... 3-5 3.3 Pomiar twardości ..................... 3-6 Włączanie .................................. 3-6 Wyłączanie ................................. 3-6 Wykonywanie pomiaru ................ 3-6 Zamykanie serii pomiarowej ...... 3-7 Kasowanie zmierzonych wartości ...................................... 3-7 Wydanie 02, 08/00 0-3 Zawartość 3.4 Wybór ustawień ..................................... 3-8 Tryb ustawiania ............................. 3-8 Tryb pomiarowy i wyświetlania zmierzonych wartości .................... 3-8 Rodzaj materiału ............................ 3-9 Skala twardości ........................... 3-10 Zamiana skali twardości wg norm 3-11 5 Utrzymanie i dbanie o urządzenie ....... 4-1 6 4 0-4 4.1 Dbanie o urządzenie .................... 4-2 Dbanie o urządzenie ...................... 4-2 Dbanie o akumulatorki .................... 4-2 Ładowanie akumulatorków ............ 4-2 Postępowanie z bateriami alkalicznymi ................................... 4-3 4.2 Utrzymanie ................................... 4-3 Bijak ............................................... 4-3 Kontrola i rozwiązywanie problemów .............................................. 5-1 5.1 Kontrola działania ....................... 5-2 5.2 Rozwiązywanie problemów ........ 5-2 Oznaczenia błędów ....................... 5-3 Dane techniczne .................................... 6-1 Obudowa ....................................... 6-2 Wyświetlacz i klawisze .................. 6-2 Zasilanie i czas działania .............. 6-3 Warunki zewnętrzne ...................... 6-3 Ocena dokładności ......................... 6-4 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Zawartość 7 8 Pomiar twardości metodą odbicia .................................................... 7-1 7.1 Metoda pomiaru twardości ......... 7-2 7.2 Zamiana skal twardości ............... 7-3 Rodzaj materiału ........................... 7-4 Zakresy stosowalności zamiany skal twardości ................................ 7-5 7.3 Przygotowanie badanego materiału ...................................... 7-6 Jakość powierzchni ....................... 7-6 Powierzchnie zaokrąglone ............ 7-6 Pomiary na małych obiektach ....... 7-6 Minimalna grubość ścianki ............ 7-6 7.4 Statystyka pomiarów .................. 7-8 9 Skorowidz .............................................. 9-1 Uzupełnienie .......................................... 8-1 8.1 8.2 Deklaracja zgodności UE ........... 8-2 Adresy serwisów ......................... 8-2 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 0-5 0-6 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Wstęp 1 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 1-1 Wstęp 1.1 Wskazówki bezpieczeństwa Wskazówki bezpieczeństwa Baterie Twardościomierz DynaPOCKET jest zaprojektowany i przetestowany zgodnie z normą DIN EN 61 010 część 1, z marca 1994, „Wymagania bezpieczeństwa dla sprzętu do pomiarów elektrycznych, kontrolnych i laboratoryjnych”, oraz oddany do użytkowania jako przyrząd w pełni bezpieczny i niezawodny. W celu utrzymania tych warunków i zapewnienia bezpiecznej pracy, koniecznie jest wcześniejsze zapoznanie się z zamieszczonymi poniżej wskazówkami bezpieczeństwa. Uwaga: Twardościomierz DynaPOCKET jest urządzeniem przeznaczonym do badania materiałów. Użycie do celów medycznych lub innych jest zabronione ! Urządzenie może być używane warunkach przemysłowym. 1-2 jedynie w Twardościomierz DynaPOCKET może być zasilany bateriami alkalicznymi R6 lub akumulatorkami NiCd i NiMH. Akumulatorki Ni-Cd lub NiMH nie mogą być ładowane w urządzeniu. Do ich ładowania należy używać uznanych ładowarek zewnętrznych. Informacje o tym jak obchodzić się z bateriami zamieszczono w rozdziale 4 Utrzymanie i konserwacja. OPROGRAMOWANIE Zgodnie z obecnym stanem rozwoju, oprogramowanie nigdy nie jest całkowicie pozbawione błędów. Przed użyciem każdego programowo kontrolowanego urządzenia upewnij się czy żądane funkcje są wykonywane prawidłowo. Wszystkie pytania dotyczące obsługi urządzenia należy kierować do miejscowego przedstawiciela firmy Krautkrämer. Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket O instrukcji obsługi Wstęp 1.2 O instrukcji obsługi W tym rozdziale nauczysz się jak korzystać z instrukcji obsługi. Przeczytaj tę instrukcję uważnie, w celu szybkiego i bezbłędnego opanowania wszystkich funkcji DynaPOCKET . To pozwoli ci w pełni wykorzystać możliwości tego urządzenia. Unikniesz również wszelkich błędów pomiarowych spowodowanych niewłaściwą obsługą. Błędne użytkowanie może w konsekwencji doprowadzić do powstania szkód osobowych lub rzeczowych. W rozdziale 1.5 znajdziesz pełną informację o sposobie dokonywania pomiarów twardości za pomocą DynaPOCKET, zapewniającym uzyskanie prawidłowych wyników. Rozdział 7 opisuje badanie twardości metodą odbicia. Ważne informacje Nawet jeżeli znasz metody pomiarów twardości zapoznaj się z informacjami zamieszczonymi w rozdziałach 1.4, 1.5 i 7. W rozdziale1.4, znajdziesz ważne ograniczenia i wymagania dotyczące pomiarów twardości (szkolenie, znajomość szczególnych wymagań pomiarowych i ograniczenia, wybór odpowiedniego urządzenia). Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 1-3 Wstęp Układ i sposób opisu w instrukcji obsługi 1.3 Układ i sposób opisu w instrukcji obsługi Spisy Spisy są przedstawiane w następującej formie: W celu ułatwienia korzystania z instrukcji obsługi, wszystkie kroki postępowania, uwagi itd. Są przedstawiane w ten sam sposób. Pomaga to w szybkim znalezieniu konkretnych informacji. Uwagi i symbole Uwaga: Uwaga wskazuje właściwości i szczególne aspekty operacji, które mogą wpływać na dokładność wykonywanych pomiarów. Wskazówka: Wskazówka zawiera np. odniesienia do innych rozdziałów lub specjalne zalecenia, co do poszczególnych funkcji. 1-4 Wariant A Wariant B ... Kroki postępowania Kroki postępowania występują w jak w poniższym przykładzie: – Ustawić DynaPOCKET pionowo do badanej powierzchni. – Za pomocą kciuka nacisnąć przycisk zwalniający. Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Wymagania wstępne przy pomiarach twardości 1.4 Wymagania wstępne przy pomiarach twardości Instrukcja obsługi zawiera najważniejsze informacje dotyczące pomiarów za pomocą twardościomierza DynaPOCKET. Dodatkowo, istnieje wiele czynników, które wpływają na uzyskiwane wyniki. Opis tych czynników wykracza poza zakres instrukcji obsługi. Poniższa lista zawiera tylko trzy najbardziej istotne warunki: Przeszkolenie użytkownika Znajomość szczególnych wymagań pomiarowych i ograniczeń Wybór odpowiedniego urządzenia Uwaga: Brak znajomości powyżej wspomnianych czynników prowadzi do niewłaściwych wyników pomiarowych i nieprzewidywalnych konsekwencji. Krautkrämer DynaPocket Wstęp Przeszkolenie użytkownika Niezawodne i bezpieczne użytkowanie twardościomierza wymaga właściwego przeszkolenia w zakresie badań materiałów. Właściwe przeszkolenie zawiera np. dostateczną znajomość: pomiarów twardości na materiałach metalicznych, wpływu właściwości materiału, szczególnie mikrostruktury, na pomiary oraz związany z tym dobór odpowiedniego urządzenia, ograniczeń związanych z zamianą wartości w zakresie poszczególnych skal: Vickersa, Rockwella i Brinella, wpływu stanu powierzchni na twardość, wpływu siły obciążenia na twardość. Wydanie 02, 08/00 1-5 Wstęp Wymagania wstępne przy pomiarach twardości Wymagania techniczne Każdy pomiar twardości podlega specyficznym wymaganiom technicznym. Najważniejsze z nich to: określenie zakresu pomiarowego wybór odpowiedniej metody uwzględnienie właściwości materiału określenie ograniczeń oceny Wybór właściwego sprzętu Zadaniem osoby odpowiedzialnej za badanie jest pełne poinformowanie badającego o wymaganiach technicznych pomiarów. Ponadto konieczna jest jasna i gruntowna interpretacja stosownych instrukcji badania. Informacje dotyczące metod badania i właściwych norm mogą być uzyskane, na przykład, od różnych instytucji, zakładów przemysłowych i autorytetów w tej dziedzinie. 1-6 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Wstęp Krautkrämer DynaPocket 1.5 Krautkrämer DynaPocket Twardościomierz firmy Krautkrämer – DynaPocket jest przenośnym i łatwym w użyciu urządzeniem, pozwalającym na szybkie i bezproblemowe wykonywanie pomiarów. Twardościomierz DynaPOCKET działa na zasadzie metody odbijania (zgodnej z ASTM A 956). W tej metodzie, za pomocą sprężyny rozpędzany jest bijak, który uderza w badaną powierzchnię. Można używać DynaPOCKET do wykonywania pomiarów gdziekolwiek i w każdym kierunku; kierunek nie musi być uprzednio wprowadzany. Prędkości bijaka przed uderzeniem i po uderzeniu są mierzone w sposób bezkontaktowy i na ich podstawie jest wyliczana twardość.Twardość jest wyświetlana natychmiast. Urządzenie zapewnia wysoką powtarzalność wyników. Twardościomierz DynaPOCKET nadaje się głównie do: DynaPOCKET posiada tylko dwa klawisze, za pomocą których dostępne są wszystkie funkcje. pomiarów twardości stali niestopowych, względnie niskostopowych pomiarów twardości stali wysokostopowych, pomiarów twardości metali nieżelaznych. Krautkrämer DynaPocket Szeroki wyświetlacz wskazuje aktualną, pojedynczą wartość lub średnią statystyczną pomiarów, w zależności od wybranego trybu działania. Wydanie 02, 08/00 1-7 Wstęp 1-8 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 1 Przycisk zwalniający 2 Uchwyt 3 Klawisze funkcyjne 4 Wyświetlacz 5 Bijak z przylgą Krautkrämer DynaPocket Ważne informacje na temat pomiarów twardości 1.6 Ważne informacje dotyczące pomiarów twardości za pomocą twardościomierza DynaPOCKET Poniższy paragraf zawiera opis najważniejszych wymagań technicznych których w celu uzyskania prawidłowych i powtarzalnych wyników pomiarów należy bezwzględnie przestrzegać. Uwaga: Pomiary na poddających się sprężystemu ugięciu obiektach błędami pomiarowymi! Zobacz także rozdział 7.3. i ulegających są obarczone Metoda odbicia Badany materiał Badane powierzchnie muszą wolne od zanieczyszczeń (oleju, kurzu, rdzy itp.). Chropowate powierzchnie powodują duży rozrzut wyników pomiarowych. Jeżeli jest to konieczne, należy przygotować powierzchnie chropowane za pomocą zestawu szlifierskiego MIC 1060 (rozdział 2). Badania twardości na obiektach o masie powyżej 5 kg mogą być przeprowadzane bez dodatkowych podpór; obiekty o masie poniżej 5 kg należy dobrze umocować. W tym celu należy stosować sztywne podpory metalowe. Badane obiekty powinny mieć minimalną grubość ścianki 20 mm. Dla obiektów o cieńszych ściankach zalecamy użycie twardościomierza pracującego w oparciu o metodę UCI MIC 10. Krautkrämer DynaPocket Wstęp Metoda odbicia jest metodą dynamiczną o wysokiej powtarzalności wyników pomiarowych. Nie zastępuje ona klasycznej metody pomiaru twardości Brinella lub innych standardowych metod, lecz jest ich uzupełnieniem. Energia resztkowa bijaka jest mierzona po odbiciu się od powierzchni materiału. Proszę zauważyć, że strata energii jest spowodowana także przez mechaniczne właściwości materiału, tj. moduł sprężystości. Bezpośrednie porównanie rezultatów uzyskiwanych przy standardowych pomiarach twardości na poszczególnych materiałach jest dlatego ważne przy ocenie dokładności pomiarowej metody odbicia. Wydanie 02, 08/00 1-9 Wstęp Ważne informacje na temat pomiarów twardości Uwaga: Przed wykonywaniem pomiarów należy koniecznie ustawić DynaPOCKET na właściwą grupę materiałów (zob. rozdział 3.4). Twardościomierz jest wstępnie ustawiony na stale nisko stopowe lub stale niestopowe. Proszę również przeczytać rozdział 7 na temat metody odbicia. Uwaga: Nie powinno się dokonywać pomiarów twardości dwa razy w tym samym miejscu. Powoduje to utwardzenie powierzchni materiału i uzyskiwanie błędnych wyników pomiarowych. Odległość pomiędzy punktami pomiarowymi powinna wynosić przynajmniej 3 mm. Zamiana skal twardości Zamiana wartości HL określanej w metodzie odbicia na standardowe skale twardości jest wykonywana na podstawie określonych tabel zamiany w zależności od grupy materiałów. Zamiana twardości na wytrzymałość na rozciąganie odbywa się zgodnie z normą DIN 50150 na podstawie skali HB. Zamiany skal twardości powinno się dokonywać tylko wtedy, gdy: dana metoda nie może być zastosowana np. ponieważ niedostępne jest odpowiednie urządzenie, niemożliwe jest pobranie próbek pomiaru twardości daną metodą. do Proszę porównać ograniczenia, co do zamiany skal w normie DIN 50150. Uwaga: Jakakolwiek niedozwolona zamiana może prowadzić do poważnych błędów przy interpretacji wyników pomiarowych. 1-10 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Wyposażenie i akcesoria 2 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 2-1 Wyposażenie i akcesoria Wyposażenie Ten rozdział zawiera informacje na temat zakresu wyposażenia pakietu standardowego i akcesorii dostępnych do DynaPOCKET. Opisane są tutaj wyposażenie zawarte standardowym urządzenia zalecane akcesoria wymagane części zapasowe 2-2 w zestawie Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Wyposażenie Wyposażenie i akcesoria 2.1 Zakres wyposażenia Nazwa artykułu Opis DynaPOCKET DynaPOCKET Plus – przenośny twardościomierz działający w oparciu o metodę odbicia z wbudowanym bijakiem typu D i wyświetlaczem cyfrowym wielkości w skalach HV, HB, HRB, HRC, HS, HL lub N/mm 2, wraz z wzorcem twardości Nr zamówieniowy 35 158 składający się z: Urządzenia DynaPOCKET 35 159 Wzorzec twardości MIC D 62 34 394 Instrukcji obsługi j. angielski/ niemiecki 28 674 Szybkiego poradnika j. angielski/ niemiecki 28 675 Walizki transportowej 09 554 Szczotki 34 420 2 baterii AlMn (AAA) Przylgi o średnicy 13,5 mm Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 100 612 34 656 2-3 Wyposażenie i akcesoria Wyposażenie Nazwa artykułu Opis DynaPOCKET DynaPOCKET – przenośny twardościomierz działający w oparciu o metodę odbicia z wbudowanym bijakiem typu D i wyświetlaczem cyfrowym wielkości w skalach HV, HB, HRB, HRC, HS, HL lub N/mm 2, Nr zamówieniowy 35 114 składający się z: Urządzenia DynaPOCKET 35 159 Instrukcji obsługi j. angielski/ niemiecki 28 674 Szybkiego poradnika j. angielski/ niemiecki 28 675 Walizki transportowej 09 554 Szczotki 34 420 2 baterii AlMn (AAA) Przylgi o średnicy 13,5 mm 2-4 Wydanie 02, 08/00 100 612 34 656 Krautkrämer DynaPocket Wyposażenie i akcesoria Zalecane akcesoria 2.2 Zalecane akcesoria Nazwa artykułu Opis MIC 300 Książka o pomiarach twardości (tylko j. niemiecki) 28 837 MIC 1060 Zestaw szlifierski do przygotowywania badanych powierzchni 34 380 Dyna 41 zestaw przylg (5 sztuk) dla powierzchni cylindrycznych 34 536 Dyna 42 zestaw przylg (5 sztuk) dla powierzchni sferycznych 34 539 Krautkrämer DynaPocket Nr zamówieniowy Wydanie 02, 08/00 2-5 Wyposażenie i akcesoria Wymagane części zapasowe 2.3 Wymagane części zapasowe Nazwa artykułu Opis Nr zamówieniowy 2 baterie AlMn (typu AAA) 100 612 MIC D 62 Wzorzec twardości 620 HV100 34 393 MIC D 62-MPA Wzorzec twardości 620 HV100, z certyfikatem MPA 34 573 Szczotka do czyszczenia bijaka typu D 34 420 Przylga standardowa dla bijaka typu D 34 312 Przylga dla bijaka typu D o średnicy 13,5 mm 34 656 Bijak typu D, nowy 34 443 Bijak typu D, wymiana w serwisie firmy Krautkrämer 34 572 2-6 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Obsługa 3 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 3-1 Obsługa Przygotowanie urządzenia 3.1 Przygotowanie urządzenia Poniższy symbol wskazuje zbyt niski poziom napięcia: Montaż baterii Twardościomierz DynaPOCKET może być zasilany z baterii AlMn lub akumulatorków NiCd lub NiMH. Potrzebne są dwie sztuki baterii lub akumulatorków. Zalecane są baterie AlMn umożliwiające długi czas działania. – Otworzyć pokrywkę przegrody baterii. – Włożyć baterie wg. opisu znajdującego się na przegrodzie. – Zamknąć wieko i zatrzasnąć pokrywkę. Zamek powinien wyczuwalnie zaskoczyć. Wskazówka: Należy wyjmować baterie z urządzenia, gdy nie będzie ono używane przez dłuższy okres czasu. W tym przypadku należy natychmiast wymienić baterie. Aby zapewnić poprawne działanie urządzenia, twardościomierz DynaPOCKET wyłącza się automatycznie jeżeli napięcie zasilające jest zbyt niskie. Może się zdarzyć, że włączenie urządzenia nie będzie możliwe bez wymiany baterii. Wskazówka: Wyjęcie baterii z urządzenia na dłużej niż 3 minuty powoduje utratę ostatnich ustawień (np. trybu pomiarowego i skali twardości). Więcej informacji na temat baterii znajduje się w rozdziale 5.1. Zużyte lub uszkodzone baterie są odpadem specjalnym i muszą być składowane zgodnie z wymaganiami prawnymi. 3-2 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Podstawowe reguły obsługi Obsługa 3.2 Podstawowe reguły obsługi Wyświetlacz i klawisze Wyświetlacz składa się z następujących obszarów: 1 Wartość średnia Symbol wartości średniej wyświetlany jest po wybraniu trybu serii pomiarów. 2 Bateria Symbol baterii zapala się wskazując konieczność ich wymiany. 3 Zmierzona wartość Zmierzona wartość twardości (lub średnia statystyczna w serii pomiarów) 4 Skala twardości Wybrana skala twardości jest wyświetlana w obszarze powyżej lub poniżej zmierzonej wartości Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 3-3 Obsługa Podstawowe reguły obsługi Twardościomierz DynaPOCKET posiada dwa klawisze za pomocą których dostępne są wszystkie funkcje urządzenia. Każdy z nich obsługuje kilka różnych funkcji, w zalezności od aktualnie wybranego trybu pracy. ENTER MODE SET CLEAR Klawisz ENTER/SET Klawisz MODE/CLEAR Funkcja Tryb Funkcja Tryb Urządzenie wyłączone Włącza urządzenie Urządzenie wyłączone Włącza urządzenie Pojedynczy pomiar Brak Pojedynczy pomiar Brak Seria pomiarów Rozpoczyna nową serię pomiarów Seria pomiarów Wyświetla i kasuje ostatnią wartość Ustawianie Ustawia wybrany parametr Ustawianie Zatwierdza ustawienie i wybiera następny parametr 3-4 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Podstawowe reguły obsługi Obsługa Postępowanie z bijakiem Uwaga: Należy używać przylg dobranych odpowiednio do kształtu obiektu badanego. - Nacisnąć któryś z klawiszy w celu włączenia urządzenia. - Ustawić DynaPOCKET z przylgą na płaskiej powierzchni. - Załadować bijak poprzez przyciśnięcie niebieskiego cylindra w dół aż do oporu, po czym cofnąć delikatnie do pozycji początkowej. - Ustawić DynaPOCKET badanej powierzchni. - Za pomocą zwalniający. kciuka prostopadle nacisnąć na Nie przeprowadzać dwóch pomiarów w tym samym miejscu gdyż prowadzi to do błędów pomiarowych spowodowanych utwardzaniem powierzchni materiału. Zachowywać minimalną odległość 3 mm. Cylinder ładujący nie powinien być popychany (cylinder ładujący powinien znajdować się w końcowym położeniu) podczas zwalniania bijaka. przycisk Przylgi Dyna 41 i Dyna 42 Zmierzona wartość (lub średnia statystyczna) jest wyświetlana w postaci cyfrowej: Krautkrämer DynaPocket Z uwagi na możliwość utwardzenia materiału nie załadowywać bijaka w miejscu badania (można to robić np. na innej części obiektu). Po załadowaniu wybrać nowy punkt i dokonać następnego pomiaru. Przylgi Dyna 41 i Dyna 42, które używane są w celu lepszego ułożenia twardościomierza na zaokrąglonych powierzchniach, posiadają specjalną geometrię dla stosowania na powierzchniach cylindrycznych i sferycznych. (rozdział 2). Wydanie 02, 08/00 3-5 Obsługa Pomiar twardości 3.3 Pomiar twardości Wyłączanie Przy pomiarach twardości na stalach niskostopowych lub niestopowych, nie wymagane jest ustawianie urządzenia, gdyż DynaPOCKET jest wstępnie ustawiony dla tych grup materiałów. DynaPOCKET wyłącza się automatycznie, gdy nie jest używany przez około 1 minutę (pojedynczy pomiar) lub około 3 minuty (seria pomiarowa). Przy pomiarach stali wysokostopowych oraz innych materiałów należy przed przystąpieniem do pomiarów wybrać odpowiednią grupę materiałów. Krótko nacisnąć którykolwiek z klawiszy DynaPOCKET. Natychmiast po załączeniu, urządzenie przeprowadza auto-test i wyświetla zainstalowaną wersję oprogramowania (np. 100 dla wersji oprogramowani 1.00). Po tym urządzenie jest gotowe do mierzenia. 3-6 zużycie baterii i Wskazówka: Podczas wyłączania, wyświetlana wartość (lub seria pomiarowa) jest kasowana, zachowane zostają ustawienia urządzenia. Włączanie – Ogranicza to niepotrzebne przedłuża czas działania. Wyjęcie baterii z urządzenia na dłużej niż 3 minuty, spowoduje utratę indywidualnych ustawień (np. trybu pomiarowego i skali twardości). Wykonywanie pomiaru – Sprawdzić czy założona jest odpowiednia przylga i czy wybrane są odpowiednie ustawienia (np. skala twardości). – Ustawić DynaPOCKET na badanym obiekcie i wykonać pomiar. Zmierzona twardość jest wyświetlana w postaci cyfrowej. Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Pomiar twardości Obsługa Kasowanie zmierzonych wartości Zamykanie serii pomiarowej Podczas pracy w trybie serii pomiarowej, w każdej chwili można zamknąć dana serię i rozpocząć nową. Wartości zarejestrowane dla obliczeń i wyświetlana arytmetyczna średnia są kasowane. – Nacisnąć klawisz ENTER/SET. średnia zaczyna migać. – Nacisnąć klawisz ENTER/SET po raz drugi, aby zamknąć bieżącą serię pomiarową i skasować zarejestrowane wartości. Wyświetlacz pokaże cyfrę 0. Aby usunąć błędny pomiar i nie brać go pod uwagę przy liczeniu średniej, podczas pracy w trybie serii pomiarowej, można skasować zarejestrowany wynik. – Nacisnąć MODE/CLEAR na około 2 sekundy. Ostatnia zmierzona wartość zaczyna migać. – Nacisnąć MODE/CLEAR po raz drugi, aby wykasować wartość. Jest ona usuwana a średnia przeliczana automatycznie. – Procedurę tą można powtórzyć, aż do usunięcia wszystkich zarejestrowanych wyników pomiaru. Wartość Wskazówka: Dopóki wyświetlacz miga, można zrezygnować z usunięcia danej wartości. – Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 Krótko nacisnąć klawisz ENTER/SET w celu rezygnacji z procesu usuwania. 3-7 Obsługa Wybór ustawień 3.4 Wybór ustawień Tryb pomiarowy i wyświetlania zmierzonych wartości Tryb ustawiania W twardościomierzu DynaPOCKET możliwe jest ustawienie różnych jego parametrów pracy. Aby to zrobić, trzeba przejść do trybu ustawiania: – Jeżeli jest to konieczne, nacisnąć któryś z klawiszy w celu włączenia urządzenia. – Nacisnąć jednocześnie oba klawisze w celu wybrania trybu ustawiania. Możliwy jest wybór pomiędzy pojedynczym pomiarem a serią pomiarową. W przypadku pojedynczych pomiarów, wyświetlana jest bieżąca, jednostkowa wartość. Po wybraniu serii pomiarowej, wyświetlana jest arytmetyczna średnia liczona na podstawie kolejnych pomiarów. Wybór opcji: Seria pomiarowa z wyświetlaną średnią Pojedynczy pomiar Zostaje wyświetlony pierwszy parametr: – 3-8 Nacisnąć klawisz MODE/CLEAR, aby przełączyć na następny parametr. Po ostatnim parametrze, urządzenie opuszcza tryb ustawiania i powraca do wyświetlania wielkości. – Przejść do trybu ustawiania i wybrać parametr S/A za pomocą klawisza MODE/CLEAR. – Nacisnąć klawisz ENTER/SET w celu zmiany bieżącego ustawienia. Za pomocą klawisza MODE/CLEAR, zatwierdzić wybrane ustawienie i naciskając go ponownie przejść do trybu pomiarowego. Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Wybór ustawień Obsługa Rodzaj materiału Aby wykonać pomiary twardości na stalach wysokostopowych lub innych materiałach, np. metalach nieżelaznych, należy ustawić DynaPOCKET na odpowiednią grupę materiałów. Spośród 9 grup zapisanych w DynaPOCKET wybrać właściwy materiał. – Nacisnąć jednocześnie oba klawisze, aby przejść do trybu ustawiania. – Wybrać parametr MAt za pomocą klawisza MODE/CLEAR. – Nacisnąć klawisz ENTER/SET, aby zmienić bieżące ustawienie. – zatwierdzić wybrane ustawienie za pomocą klawisza MODE/CLEAR i naciskając ponownie przejść do trybu pomiarowego. Wybrać: St stal niskostopowa/ niestopowa i staliwo Ast stal narzędziowa SSt stal nierdzewna GCl żeliwo szare NCI żeliwo sferoidalne AL stop aluminium brS mosiądz brZ brąz Cu obrobiony plastycznie stop miedzi Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 3-9 Obsługa Wybór ustawień Skala twardości Twardościomierz jest wstępnie ustawiony na skalę twardości HL (twardość Leeb`a stosowana w metodzie pomiaru twardości poprzez odbicie). Można wybrać inną dowolną skalę twardości. Możliwe ustawienia: HS Shore HB Brinell HRB Rockwell B HRC Rockwell C HL Leeb HV Vickers N/mm2 Wytrzymałość na rozciąganie Aby zmienić bieżące ustawienie, nacisnąć klawisz ENTER/SET,. – Zatwierdzić wybrane ustawienie za pomocą klawisza MODE/CLEAR i naciskając go ponownie przejść do trybu pomiarowego. Wybrana skala twardości jest pokazana na wyświetlaczu poniżej lub powyżej wartości liczbowej. – Nacisnąć jednocześnie oba klawisze, aby przejść do trybu ustawiania. – Wybrać parametr SCAL za pomocą klawisza MODE/CLEAR. 3-10 – Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Wybór ustawień Obsługa Zamiana skali twardości wg norm Twardościomierz DynaPOCKET umożliwia dokonywanie różnych konwersji skal. Zamiana wg normy DIN 50150 i ASTM E140 może być zastosowana jedynie dla stali – rodzaj materiału St (stal i staliwo) (zobacz rozdział 7.2). Możliwe ustawienia: dynA Specyficzna dla DynaPOCKET din DIN 50150 E140 ASTM E140 – Nacisnąć jednocześnie oba klawisze, aby przejść do trybu ustawiania. – Wybrać parametr Con za pomocą klawisza MODE/CLEAR. – Aby zmienić bieżące ustawienie nacisnąć klawisz ENTER/SET. – Zatwierdzić wybrane ustawienie za pomocą klawisza MODE/CLEAR i naciskając go ponownie przejść do trybu pomiarowego. Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 3-11 3-12 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Konserwacja i dbanie o urządzenie 4 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 4-1 Utrzymanie i dbanie o urządzenie Dbanie o urządzenie 4.1 Dbanie o urządzenie Dbanie o akumulatorki Dbanie o urządzenie Chronić rurkę prowadzącą bijaka gromadzeniem się w niej kurzu i brudu. przed Czyścić urządzenie i akcesoria tylko za pomocą suchej ściereczki. Uwaga: Nie używać wody do czyszczenia! DynaPOCKET nie jest ani wodoszczelny ani wodoodporny. Do czyszczenia nie używać rozpuszczalników! Powłoka malarska i części plastikowe mogą stać się kruche lub ulec uszkodzeniu. 4-2 Pojemność i żywotność akumulatorków zależy ściśle od ich obsługi. Dlatego należy zastosować się do następujących wskazówek. W następujących przypadkach należy naładować akumulatory: – przed pierwszym uruchomieniem, – po 3 miesięcznym lub dłuższym składowaniu, – po kilkukrotnym częściowym rozładowaniu. Ładowanie akumulatorków Akumulatorki NiMH lub NiCd mogą być ładowane tylko w odpowiednio przystosowanej do tego ładowarce zewnętrznej. Przeczytać instrukcję obsługi ładowarki i zwrócić szczególną uwagę na wskazówki bezpieczeństwa tam zamieszczone. Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Utrzymanie i dbanie o urządzenie Utrzymanie Postępowanie z bateriami alkalicznymi 4.2 Konserwacja Ponieważ niewłaściwe postępowanie lub użycie baterii może spowodować uszkodzenie urządzenia, należy przestrzegać następujących zaleceń: Urządzenie w zasadzie związanych z konserwacją. Używać wyłącznie niewyciekających baterii! Wyjmować baterie z urządzenia, gdy nie będzie ono używane przez dłuższy okres czasu! Uwaga: Nigdy nie próbować ładować baterii alkalicznych (niebezpieczeństwo wybuchu). Wskazówka: Zużyte lub uszkodzone baterie są odpadem specjalnym i muszą być składowane zgodnie z wymaganiami prawnymi. nie wymaga prac Uwaga: Jakiekolwiek naprawy mogą być wykonywane tylko przez autoryzowany service firmy Krautkrämer. Bijak Bijak należy czyścić po około 1000 pomiarów lub w przypadku stwierdzonych nieprawidłowości pomiarowych. – Odkręcić przylgę prowadzącej. i wyjąć – Wyczyścić przylgę, bijak pomocą suchej szmatki. i końcówkę za – Wyczyścić wnętrze pomocą szczotki. prowadzącej za rurki bijak z rurki Uwaga: W celu ochrony środowiska, jeżeli jest to możliwe, oddawać baterie w odpowiednim punkcie Nigdy nie używać oleju do czyszczenia bijaka! zbiorczym. Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 4-3 4-4 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Kontrola i rozwiązywanie problemów 5 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 5-1 Kontrola i rozwiązywanie problemów Kontrola 5.1 Kontrola 5.1 Rozwiązywanie problemów Przed pierwszym użyciem urządzenia, a następnie od czasu do czasu (zawsze przynajmniej po 1000 uderzeń) należy sprawdzić funkcjonowanie bijaka i twardościomierza poprzez pomiar twardości HL na wzorcu. Przy włączaniu DynaPOCKET wykonuje automatycznie autotest systemu. Dodatkowo samo-monitorujący system urządzenia DynaPOCKET nadzoruje jego działanie w czasie pracy. – wyjąć wzorzec twardości z walizki i ułożyć go na stabilnym podłożu. Jeżeli wystąpią błędy systemu lub funkcjonowania urządzenia, zostaną one wyświetlone w postaci odpowiedniego komunikatu (np. E 0.1). – Wykonać 3 do 5 pomiarów na wzorcu twardości. Odległość pomiędzy punktami pomiarowymi powinna wynosić minimum 3 mm. – Odczytać średnią i porównać ją z twardością wzorca. W przypadku większych różnic, kulka z węglika wolframu działająca jako sferyczna końcówka musi być wymieniona. 5-2 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Oznaczenia błędów Kontrola i rozwiązywanie problemów Oznaczenia błędów Kod Przyczyna Przeciwdziałanie E 0.0 Wewnętrzny błąd pamięci EPROM/RAM Wyjąć baterie i włożyć je ponownie po ok. 1 minucie. Włączyć urządzenie; jeżeli błąd pojawia się ponownie, skontaktować się z najbliższym serwisem firmy Krautkrämer. E 0.1 Napięcie baterii zbyt niskie Wymienić baterie. E 0.2 Błąd podczas autotestu Ponownie włączyć urządzenie; jeżeli błąd pojawia się ponownie, skontaktować się z najbliższym serwisem firmy Krautkrämer. E 1.0 E 1.1 Błąd oceny; niemożliwe przeprowadzenie poprawnej oceny pomiaru. Ocena pomiaru niedokończona. Krautkrämer DynaPocket Wykonać pomiar ponownie. Jeśli jest to konieczne wyczyścić bijak. Wykonać pomiar ponownie. Wydanie 02, 08/00 5-3 5-4 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Dane techniczne 6 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 6-1 Dane techniczne Obudowa Układ Zminiaturyzowany, sterowany procesorem twardościomierz działający na zasadzie metody odbicia. Bijak z połączoną elektroniką. Przegroda baterii 2 baterie typu AAA, pokrywka z zatrzaskiem Wymiary (średnica x L) około 38 x 170 mm / 1,5 x 6,7 cala Waga około 200 g Energia uderzenia około 12 Nmm Bijak Dyna D (do wszystkich materiałów) Włączanie naciśnięcie klawisza Wyłączanie automatyczne po około 1 min. (tryb pomiarów pojedynczych) / 3 min. (tryb serii pomiarów) Wyświetlacz i klawisze Wyświetlacz LCD, wskazania twardości na czterech siedmiosegmentowych wyświetlaczach, symbole stanu Klawiatura Membranowa z 2 klawiszami 6-2 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Dane techniczne Zasilanie i czas działania Baterie 2 baterie typu AAA. Alkaliczne lub akumulatorki NiCd lub NiMH, ładowanie zewnętrzne. Czas działania > 4000 pomiarów Wskaźnik stanu baterii Wskaźnik niskiego poziomu napięcia, sprzętowe wyłączanie gdy poziom naładowania jest zbyt niski Warunki zewnętrzne Działanie – 10°C do +50°C Składowanie –20°C do +70°C Względna wilgotność Powietrza 10 do 80 % (nie dopuszczalna kondensacja, oprócz kondensacji wilgoci) Odporność na wibracje 5 g (5 do 150 Hz, pół-sinusoidalna)°F Odporność na wstrząsy 11 g (11 ms, sinusoidalna) Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 6-3 Dane techniczne Ocena dokładności Wielkość pomiarowa Zależna od napięcia indukowanego w cewce, określanie twardości zgodnie ze wzorem HL = V1/V2 x 1000 Bufor danych Zasilana bateryjnie pamięć RAM. Po wyczerpaniu się baterii dane i ustawienia są tracone po 3 minutach. Niedokładność pomiarowa ±4HL ze średniej (5 pomiarów) w stosunku do twardości wzorca (0,5% przy 800 HL). Statystyka Średnia pomiarowa Zamiana skal twardości zgodnie z normami DIN, ASTM, Dyna Zamieniane skale i rozdzielczość HL (1,0) HV (1,0) HB (1,0) HS (0,1) HRC (0,1) HRB (0,1) N/mm2 (5,0) Rodzaje materiałów zobacz strona 7-4 Zakresy zamiany skal zobacz strona 7-5 6-4 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Pomiar twardości metodą odbicia 7 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 7-1 Pomiar twardości metodą odbicia Metoda pomiaru twardości 7.1 Metoda pomiaru twardości W poniższym rozdziale, znajdują się przydatne informacje na temat metody pomiaru twardości wykorzystywanej w urządzeniu DynaPOCKET. DynaPOCKET jest zintergowanym urządzeniem, składającym się z obudowy, bijaka i wyświetlacza. Bijak posiada kulkę z węglika wolframu jako sferoidalną końcówkę oraz magnes stały do generacji impulsu elektrycznego. Obudowa posiada sprężynę rozpędzającą bijak oraz cewkę indukcyjną do wykrywania jego magnesu. W metodzie odbicia mierzona jest zmiana prędkości bijaka spowodowana jego zderzeniem z powierzchnią badanego materiału. Energia uderzenia jest wytwarzana za pomocą sprężyny. Bijak umieszczony w obudowie jest rozpędzany w kierunku powierzchni poprzez naciśnięcie przycisku uwalniającego. Magnes bijaka powoduje indukowanie sygnału elektrycznego w cewce, o amplitudzie proporcjonalnej do prędkości w fazie uderzenia (Ip). Uderzenia powoduje plastyczną deformację materiału, na powierzchni materiału powstaje 7-2 sferyczny odcisk. Deformacja plastyczna powoduje utratę energii poruszającego się bijaka, a w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia prędkości w fazie odbicia (Rp). Twardość jest obliczana ze stosunku tych dwóch prędkości i wyświetlana w sposób następujący: HL = 1000 Ip/Rp zobacz także raport VDI numer 308 (1978). Stosunek prędkości jest precyzyjnie określany w czasie uderzenia/odbicia poprzez specjalną obróbkę sygnału. Dlatego też kierunek uderzenia nie wpływa na stosunek prędkości. Inne twardościomierze wymagają wstępnego zdefiniowania kierunku uderzenia (wpływ grawitacji na stosunek prędkości), – co jest znacznym utrudnieniem przy ciągłej zmianie pozycji. Wskazówka: W DynaPOCKET nie trzeba określać kierunku uderzenia. Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Zamiana skal twardości Pomiar twardości metodą odbicia Zamiany skal twardości powinno się dokonywać tylko wtedy, gdy: 7.2 Zamiana skal twardości dana metoda nie może być zastosowana np. ponieważ niedostępne jest odpowiednie urządzenie, niemożliwe jest pobranie próbek do pomiaru twardości daną metodą. Proszę zwrócić uwagę na następujące w odniesieniu do zamiany skal (zob. DIN 50 150 lub ASTM E 140): Nie istnieją dające się ogólnie zastosować związki pozwalające na zamianę twardości mierzonej różnymi metodami. Szczególne aspekty związane z zamianą skali twardości w DynaPOCKET: Przyczyną tego jest fakt, iż zachowanie się materiału podczas pomiaru twardości zależy od przyłożonego naprężenia. Kształt i materiał wgłębnika, rozmiar odcisku, a w konsekwencji mierzony obszar różnią się w zależności od metody pomiaru twardości. W ustawieniu początkowym, zamiana skali twardości jaką można przeprowadzić, jest dokonywana zgodnie z charakterystycznymi tabelami zamiany twardościomierza; można także dokonać zamiany skali zgodnie z normą DIN 50 150 i ASTM E 140, pamiętając o wszystkich wspomnianych ograniczeniach. Zamiana danej skali twardości na inną czy też na wytrzymałość na rozciąganie może być niedokładna lub nie do przyjęcia, w zależności od materiału, jego obróbki i stanu powierzchni. Ponadto, należy pamiętać, że zamiana wg. DIN 50 150 i ASTM E 140 (dla skal Rockwella) ma zastosowanie tylko dla 1 grupy materiałów (stale niskostopowe/ niestopowe). Zamiana na podstawie charakterystycznych tabel twardościomierza DynaPOCKET jest stosowana dla pozostałych grup materiałów. Należy podawać wartości twardości zgodnie ze skalą określoną eksperymentalnie za pomocą danej metody pomiaru (np. metodą odbicia w HL). DynaPOCKET pozwala na wybór dziewięciu grup materiałów do Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 jednej z badania. 7-3 Pomiar twardości metodą odbicia Zamiana skal twardości W grupie stali należy być świadomym, że twardości położone w niższym zakresie (do około 500 HL) są mniej zależne od materiału niż te w wyższym zakresie. Należy sprawdzić kalibrację twardościomierza zwłaszcza w przypadku, gdy mierzona twardość wynosi powyżej 500 HL. Grupy materiałów St Stal niskostopowa/ niestopowa i staliwo Na następnej stronie znajduje się przegląd dostępnych opcji zamiany twardości dla poszczególnych grup materiałów zapisanych w DynaPOCKET. Z powodu ścisłej zależności od właściwości materiału, zamieniane wartości wykazują znaczny rozrzut w wyższych zakresach twardości. ASt Stal narzędziowa SSt Stal nierdzewna GCl Żeliwo szare NCl Żeliwo sferoidalne AL Stopy aluminium brS Mosiądz brZ Brąz Cu Obrobione plastycznie stopy miedzi 7-4 Kody opisujące grupy materiałów Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Zamiana skal twardości Pomiar twardości metodą odbicia Tabele zakresów stosowalności zamiany twardości Grupa materiałów HV HB HRB HRC HS N/mm2 DIN St 80-1000 80-650 40-106 19-70 30-100 275-2200 ASTM St 90-1000 90-560 52-102 19-70 30-100 300-2200 Dyna St 75-1000 75-700 35-100 20-70 30-100 250-2200 Ast 75-1000 SSt 75-1000 Tryb zamiany 20-70 75-700 35-100 GCl 90-350 NCl 120-400 AL 20-180 10-85 brS 40-180 10-95 brZ 45-320 Cu 45-320 20-70 Zakres pomiarowy dla skali HL: 150-1000 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 7-5 Pomiar twardości metodą odbicia Przygotowanie badanego materiału 7.3 Przygotowanie badanego materiału Pomiary na małych obiektach W celu uzyskania wiarygodnych i powtarzalnych wyników pomiarowych, należy zwrócić uwagę na poniżej opisane wskazówki, co do jakości i przygotowania badanego materiału. Uderzenia bijaka twardościomierza powodujące wibracje, mogą prowadzić do przekłamań podczas pomiarów na mniejszych i lżejszych obiektach. Jakość powierzchni Przedmioty o wadze poniżej 2 kg muszą być zawsze utwierdzone w celu uniknięcia powstawania wibracji. Przedmioty o wadze 2 ÷ 5 kg muszą być położone na masywnej podstawie (np. na stole), aby nie poruszały się lub nie wpadały w wibracje pod wpływem uderzenia bijaka. W razie potrzeby elementy takie należy sprzęgnąć z podłożem za pomocą pasty ZG. Powierzchnia musi być czysta, wolna od olejów, tłuszczu i pyłu. Wysokość nierówności na powierzchni nie powinna przekraczać 10 mikrometrów. Konieczne jest więc przeszlifowanie chropowatych powierzchni, np. za pomocą bateryjnej szlifierki MIC 1060 (zob. rozdział 2). Powierzchnie zaokrąglone W celu pewnego i bezpiecznego przyłożenia twardościomierza w przypadku powierzchni wykazujących promień zaokrąglenia < 30 mm (wklęsły lub wypukły), należy używać odpowiednio ukształtowanej przylgi. Krautkrämer DynaPocket Minimalna grubość ścianki Podobny problem pojawia się przy pomiarach przedmiotów o cienkich ściankach. Ścianki np. rur, mogą wpaść w wibracje w wyniku uderzenia bijaka w sposób podobny do membrany bębna. Skutkuje to zaniżonymi wynikami twardości. Wydanie 02, 08/00 7-6 Pomiar twardości metodą odbicia Przygotowanie badanego materiału Zaleca się więc aby przedmioty badane metodą odbicia posiadały ścianki grubości powyżej 20 mm. Dla pomiarów przedmiotów o grubości ścianek poniżej 20 mm, zaleca się stosowanie twardościomierza pracującego w oparciu o metodę UCI typu MIC 10. Zmierzone twardości powinny być porównywane z wynikami uzyskiwanymi stacjonarnymi miernikami twardości. 7-7 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Pomiar twardości metodą odbicia Przygotowanie badanego materiału 7.4 Statystyka pomiarów Za pomocą odpowiedniego ustawienia, DynaPOCKET wyświetla wartość średnią. Każdy pomiar obciążony jest pewnym błędem pomiarowym. Sumaryczny błąd pomiarowy składa się z następujących pojedynczych błędów: podstawowa niedokładność użytej metody pomiarowej, obchodzenie się z sondą pomiarową przygotowanie badanego materiału (powierzchnia lub obróbka cieplna), Średnia serii pomiarowej jest tym dokładniejsza im więcej pojedynczych pomiarów zostanie wykonanych. Jednocześnie, więcej pojedynczych pomiarów, oznacza większą ilość pomiarów „wykluczonych”. Z tego względu różnica pomiędzy wartością minimalną i wartością maksymalną nie ma większego wpływu na ocenę serii pomiarowej zawierającej powyżej około 12 punktów. Średnia ( X ) jest przeliczana arytmetycznie: X = X1 X 2 X 3 ... X n n gdzie: jednorodność badanego materiału, X =średnia X = pojedynczy pomiar wpływ czynników zewnętrznych (zanieczyszczenie, wilgotność, temperatura). n = liczba pomiarów Statystyka pomiarów ma pomóc lepiej ocenić wyniki i pozwolić na podjęcie słusznych decyzji co do jakości badanego materiału. Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 7-8 Uzupełnienie 8 8-1 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Uzupełnienie Deklaracja zgodności 8.1 Deklaracja zgodności EU 8.2 Adresy serwisów Twardościomierz DynaPOCKET spełnia wymagania następujących rozporządzeń Unii Europejskiej: Twardościomierz DynaPOCKET jest wytwarzany wg najnowocześniejszych metod produkcji z zastosowaniem najwyższej jakości komponentów. Pełna kontrola procesu wytwarzania i system zarządzania jakością wg DIN ISO 9001 zapewniają optymalną jakość wykonania urządzenia. 89/336/EEC (Zgodność elektromagnetyczne) Zgodność z wymaganiami rozporządzenia Unii Europejskiej 89/336/EEC jest udowodniona poprzez spełnianie następujących wymagań: EN 55011, 12/1998, klasa A, grupa 2 EN 50082-2, 02/1996 W przypadku wykrycia błędu lub nieprawidłowego działania produktu, proszę poinformować odpowiedzialny serwis firmy Krautkrämer podając szczegóły (jeżeli jest to możliwe, numer błędu). W przypadku pytań co do sposobu użytkowania, obsługi i specyfikacji urządzenia lub Umowy Serwisowej, proszę skontaktować się z lokalnym przedstawicielem firmy Krautkrämer lub z jedną z poniższych siedzib firmy: 8-2 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Uzupełnienie Adresy serwisów Krautkrämer GmbH & Co. OHG Great Britain Service-Center Robert-Bosch-Trs.3 D – 50354 Hürth Krautkramer UK Ltd Milburn Hill Road University of Warwick Science Park GB – Coventry CV4 7HS lub Postfach 1363 D – 50330 Hürth Tel.: +49 (0) 22 33 – 601 111 Fax: + 49 (0) 22 33 – 601 402 E-mail:[email protected] France Krautkrämer France ZAC Sans Souci 68, chemin des Ormeaux F – 69760 Limonest Tel.: +44 24 – 7669 – 0069 Fax: +44 24 – 7669 – 3032 Japan Krautkrämer Japan Co., Ltd. Shin Tsaiso Building No. 3 10-12, Dogenzaka 2 – Chome Shibuya-ku Tokyo Tel.: +81 3 – 3461 – 3971 Fax: +81 3 – 3770 – 4879 Tel.: +33 72 – 17 92 20 Fax: +33 78 – 47 56 98 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 8-3 Uzupełnienie Adresy serwisów U.S.A. Krautkramer Branson 50 Industrial Park Road P.O. Box 350 Lewistown, PA 17044 Tel.: +1 717 – 242 03 27 Fax: +1 717 – 242 26 06 8-4 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Index 9 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 9-1 Index A Adresy serwisów ............................................. 8-2 Akcesoria ....................................................... 2-5 B Badanie materiału .................................... 1-9, 7-6 Baterie ............................................... 1-2, 2-3, 4,2 Bijak ........................................................ 1-8, 3-5 Błędy systemu................................................. 5-2 C Czas działania................................................. 6-3 Części zapasowe ............................................ 2-6 Czyszczenie bijaka ......................................... 4-3 D Dane techniczne ............................................. 6-2 Dbanie o urządzenie ...................................... 4-2 Deklaracja zgodności ...................................... 8-2 DynaPOCKET ................................................. 1-7 I Informacje bezpieczeństwa ............................. 1-2 K Klawisze funkcyjne .......................................... 1-8 Klawisze .......................................................... 6-2 Kontrola działania ............................................ 5-2 Konserwacja .................................................... 4-3 Ł Ładowanie ....................................................... 1-8 M Materiał............................................................ 1-9 Metoda odbicia ................................................ 1-7 Metoda pomiaru twardości .............................. 7-2 Metoda pomiaru .............................................. 1-6 N Numery błędów ............................................... 5-3 Numery zamówieniowe ........................... 2-3, 2-4 E Elementy kontrolne ......................................... 1-8 G Grubość ścianki ....................................... 1-9, 7-6 Grupa materiałów ........................................... 3-9 Grupy materiałów ............................................ 7-3 9-2 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket Index O Obsługa .......................................................... 3-3 Ocena ............................................................. 6-4 Opcje ustawiania ............................................ 3-8 Opis działania ................................................. 7-2 Oprogramowanie ............................................ 1-2 Oznaczenia ..................................................... 1-4 P Pojedynczy pomiar ......................................... 3-8 Pomiary twardości .......................................... 3-6 Powierzchnia ................................................ 1-10 Powierzchnie zaokrąglone.............................. 3-5 Powierzchnie .................................................. 7-6 Pozycja pomiarowa ............................... 1-10, 3-5 Przeszkolenie pracownika .............................. 1-5 Przycisk zwalniający ....................................... 1-8 Przygotowanie ................................................ 3-2 Przylgi ............................................... 1-8, 2-3, 3-5 R Rozwiązywanie problemów ............................ 5-2 T Tabela zamiany skal ....................................... 7-5 Tryb pomiarowy .............................................. 3-8 Tryb ustawiania ............................................... 3-7 U Ustawienia urządzenia .................................... 3-8 Ustawienia ...................................................... 3-8 W Waga ............................................................... 7-6 Warunki otoczenia .......................................... 6-3 Włączanie ....................................................... 3-6 Wyłączanie ...................................................... 3-6 Wymagania wstępne ..................................... 1-5 Wymagania ..................................................... 1-6 Wymazywanie zmierzonych wartości ............. 3-7 Wyniki pomiarów ............................................. 1-5 Wyposażenie podstawowe ............................. 2-3 Wyświetlacz ..................................... 1-8, 3-3, 6-2 Wzorzec twardości .......................................... 2-3 S Skala twardości ................................... 1-10, 3-10 Sprawdzanie ................................................... 5-2 Krautkrämer DynaPocket Wydanie 02, 08/00 9-3 Index Z Zakładanie baterii ........................................... 3-2 Zamiana skal......................... 1-10, 3-11, 6-4, 7-3 Zasilanie.......................................................... 6-3 Zestaw do szlifowania ..................................... 2-5 9-4 Wydanie 02, 08/00 Krautkrämer DynaPocket