Prezentacja dotycząca dyskryminacji
advertisement
Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Zasada równego traktowania w Policji Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Art.32 Konstytucji Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Każdy niezależnie od posiadanego obywatelstwa, po przekroczeniu granicy RP, znajduje się pod jej władzą. Należy przez to rozumieć, że jest obowiązany do przestrzegania prawa polskiego ale równocześnie może korzystać z zagwarantowanych prawem wolności i przywilejów, chyba że konstytucja gwarantuje je tylko obywatelom. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Równe traktowanie – oznacza traktowanie wolne od wszelkich rodzajów dyskryminacji, z przyczyn takich jak płeć, wiek, pochodzenie etniczne i narodowe, „rasę”, religię i przekonania oraz niepełnosprawność i orientację seksualną. Równe traktowanie oraz niedyskryminacja należą do podstawowych pojęć a jednocześnie zasad praw człowieka. Oznaczają one, że bez bardzo ważnego powodu dwóch osób będących w porównywalnej sytuacji nie można traktować odmiennie. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Dyskryminacja - nieuzasadnione różnicowanie czyjejś sytuacji albo praw, w szczególności ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię lub wyznanie, światopogląd, poglądy polityczne, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną, stan cywilny oraz rodzinny. Dyskryminacja oznacza nierówne traktowanie, prawnie nieusprawiedliwione i nieuzasadnione obiektywnymi przyczynami. Każde takie działanie stanowi naruszenie zasady równego traktowania i jest pogwałceniem podstawowych praw i wolności człowieka. Dyskryminacja jest zabroniona przez prawo. Zakazuje jej zarówno wewnętrzne prawo polskie, jak i prawo Unii Europejskiej. Art. 113. Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy – jest niedopuszczalna. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Dyskryminacja bezpośrednia - występuje w przypadku, gdy daną osobę traktuje się mniej korzystnie niż traktuje się, traktowano lub traktowano by inną osobę w porównywalnej sytuacji w szczególności ze względu na jej płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię lub wyznanie, światopogląd, poglądy polityczne, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną, stan cywilny oraz rodzinny. Dyskryminacja pośrednia Dyskryminacja pośrednia ma miejsce wtedy, kiedy pozornie neutralny przepis, kryterium lub działanie w praktyce powoduje niekorzystną sytuację dla osoby lub pewnej grupy osób w szczególności ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię lub wyznanie, światopogląd, poglądy polityczne, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną, stan cywilny oraz rodzinny w porównaniu z innymi osobami, nie jest prawnie i obiektywnie uzasadnione, a środki mające służyć osiągnięciu tego celu nie są właściwe i niezbędne. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Dyskryminacja ze względu na rasę i pochodzenie etniczne: -odmowa przyjęcia do pracy osoby należącej do określonej mniejszości narodowej lub etnicznej pomimo posiadania równorzędnych lub wyższych kwalifikacji zawodowych, -odmowa wstępu osobie o odmiennym pochodzeniu etnicznym do restauracji, kawiarni, dyskoteki lub odmowa jej obsługi w banku, lub innym punkcie usługowym, -odmowa przyjęcia do szpitala, przychodni zdrowia lub gabinetu lekarskiego z powodu pochodzenia etnicznego, -osiedlanie osób należących do mniejszości narodowych lub etnicznych w określonych miejscowościach lub dzielnicach większych miast lub oferowanie gorszego standardu zamieszkania, -złe traktowanie, kierowanie obraźliwych słów, wyśmiewanie z powodu przynależności rasowej lub etnicznej. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka dyskryminacja ze względu na wiek: nie można uzależniać zatrudnienia od wieku (za wyjątkiem zatrudnienia określonego w prawie na określonym stanowisku), pomijanie pracowników w wieku dojrzałym przy kwalifikowaniu do kursów i szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe z uwagi na osiągnięcie w nieodległej przyszłości wieku emerytalnego; Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność: odmowa zatrudnienia ze względu na ułomność w przypadku, gdy nie jest wymagana na danym stanowisku pełna sprawność fizyczna lub psychiczna, a osoba niepełnosprawna ma kwalifikacje na takie stanowisko, odmowa zatrudnienia osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim ze względu na brak odpowiednich rozwiązań technicznych w miejscu pracy i właściwych ciągów komunikacyjnych spełniających warunki dostępności, typowanie na szkolenia umożliwiające podnoszenie kwalifikacji zawodowych i przez to awans zawodowy wyłącznie osób pełnosprawnych, a pomijanie osób niepełnosprawnych, dokuczanie osobie niepełnosprawnej z powodu kalectwa. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Dyskryminacja ze względu na religię, wyznanie, światopogląd: pracodawca nie może żądać od pracownika lub kandydata na pracownika ujawnienia jego przekonań dotyczących religii, wyznania lub światopoglądu, uzależnienie zatrudnienia od wyznawania lub niewyznawania określonej religii (nie dotyczy to zatrudnienia nauczyciela religii lub katechety w szkole), odmowa awansowania lub zwolnienia pracownika z pracy w związku z wyznawaną przez niego religią, odmowa zwolnienia od pracy w dni będące świętami religijnymi w celu uniemożliwienia pracownikowi uczestniczenia w obrzędach religijnych. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Dyskryminacja ze względu na orientację seksualną: uzależnienie zatrudnienia od wcześniejszego ujawnienia swojej orientacji seksualnej, domaganie się od kandydata na pracownika zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego, że kandydat nie jest nosicielem HIV i nie choruje na AIDS (wyjątek – niektóre zawody wymagają nienagannego stanu zdrowia), dokuczanie pracownikowi z powodu jego orientacji seksualnej, odmowa zatrudnienia osoby o orientacji homoseksualnej na określonym stanowisku pracy, zwolnienie z pracy pod nieuzasadnionym pretekstem po ujawnieniu się homoseksualnej orientacji pracownika; Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Dyskryminacja ze względu na płeć: odmowa nawiązania lub rozwiązania stosunku pracy, niekorzystne ukształtowanie wynagrodzenia za pracę lub innych warunków zatrudnienia, pominięcie przy awansowaniu lub przyznawaniu innych świadczeń związanych z pracą, pominięcie przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe, domaganie się od kandydatki na pracownika zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego, że kandydatka nie jest w ciąży, różnicowanie wynagrodzeń przy braku usprawiedliwionych obiektywnych przyczyn. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Nie każde nierówne traktowanie jest dyskryminacją. Wyjątki od zasady równego traktowania. Dopuszcza się możliwość odstąpienia od zasady równego traktowania - w sferze zatrudnienia. W przypadku, gdy specyfika danego zawodu wymaga, aby kandydat spełniał określone warunki, tj. był takiej, a nie innej rasy, mówił danym językiem, był określonego wyznania, różnicowanie traktowania nie stanowi dyskryminacji. Dyskryminacja pozytywna oznacza, że państwo stosuje pewne czasowe rozwiązania, podejmuje działania czy wprowadza określone środki prawne mające na celu wyrównanie szans osób należących do określonych grup mniejszościowych np. osób o innej narodowości, celem zmniejszenia faktycznych nierówności, których te osoby doświadczają. Dyskryminacja taka jest dozwolona, jednak może być stosowana wyłącznie w określonym czasie, gdyż może przerodzić się w dyskryminację osób należących do grup większościowych, wcześniej uprzywilejowanych. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Mobbing – działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Zjawisko mobbingu zostało zdefiniowane w art. 94 § 2 Kodeksu pracy. Mobberem może być współpracownik lub grupa współpracowników, kierownik, naczelnik, pracodawca. Pracodawca ma obowiązek przeciwdziałać mobbingowi. Brak takiego działania prowadzi do jego odpowiedzialności. Zakres odpowiedzialności pracodawcy za mobbing zmusza pracodawcę do podejmowania wszelkich kroków zmierzających do jego praktycznego ograniczenia. Jednym z nich jest wprowadzenie procedury przeciwdziałającej mobbingowi. Zgodnie z art. 943 §2 Kodeksu Pracy „mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.” Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Działania charakterystyczne dla mobbingu wymagają spełnienia trzech kryteriów: 1) czasu trwania, 2) powtarzalności, 3) i negatywnych intencji. Termin „mobbing” pochodzi od angielskiego czasownika „to mob”, który znaczy: „szarpać”, „atakować”, „źle się obchodzić”, „oblegać”. Rzeczownik „mob” oznacza tłum, zgraję. „Mob” pisane dużą literą oznacza mafię. W Anglii rozwinęło się także pojęcie „bullyingu”. Bully, czyli „obchodzenie się brutalnie”, „dręczenie”, a nawet atakowanie słabszych. Dręczycielem staje się pojedyncza osoba, która jest wobec ofiary w stosunku nadrzędności służbowej bądź nadrzędności nieformalnej. W Stanach Zjednoczonych funkcjonował termin „harassment”, a termin „mobbing” został wprowadzony dopiero w 1990 roku po ukazaniu się artykułu Heinza Leymanna, w czasopiśmie „Violence and Victims”. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Ustawowe przesłanki mobbingu określone w art. 943 § 2 KP muszą być spełnione łącznie i powinny być wykazane przez pracownika (art. 6 KC). Na pracowniku spoczywa też ciężar udowodnienia, że wynikiem nękania był rozstrój zdrowia Działania sprawcy polegają na nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywoływaniu u niego zaniżonej oceny przydatności zawodowej. Sprawca może: poniżać, ośmieszać, izolować z zespołu współpracowników, nadmiernie kontrolować, obmawiać, kwestionować przydatność zawodową, wmawiać chorobę psychiczną, straszyć konsekwencjami za zachowania nieakceptowane przez mobbera. Działania te muszą być publiczne, kierowane bezpośrednio do ofiary lub w taki sposób, aby dotarły do niej. Ocena, czy nastąpiło takie działanie musi się opierać na obiektywnych kryteriach. To sytuacja, w której ktoś w miejscu pracy jest często i przez dłuższy czas szykanowany, dręczony lub traktowany gorzej niż pozostali pracownicy oraz czuje się izolowany. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Mobbing to: usystematyzowana forma przemocy psychicznej, której sprawcą są osoby współpracujące z ofiarą (przełożeni, podwładni lub koledzy). Społeczna interakcja, w której jednostka jest atakowana przez inną osobę lub więcej osób niemal codziennie, przez wiele miesięcy co spycha ja na pozycję niemal totalnej bezradności i skutkuje izolacją (Leymann, 1996) Nękanie, atakowanie, wykluczanie kogoś z grupy lub działanie na szkodę wykonywanej przez niego pracy Społeczna interakcja, w której nadawca wysyła regularnie, przez okres co najmniej 6 miesięcy werbalne lub niewerbalne komunikaty, zawierające negatywne i agresywne treści pod adresem nadawcy, godzące w jego osobowość i samoocenę. Osoba czuje się mobbowana gdy regularnie, co tydzień przez okres co najmniej 6 miesięcy doświadcza takiej komunikacji jako celowo wrogiego działania godzącego w jej samoocenę i osobowość Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka zachowania zagrażające statusowi ofiary (lekceważenie lub pomijanie jej opinii, publiczne ośmieszanie, oskarżanie o nieefektywną pracę) ataki na godność osobistą (przezywanie, obelgi, zastraszanie, lekceważenie) izolowanie (fizyczne lub społeczne; utrudnianie dostępu do środków i materiałów, zatajanie ważnych informacji) umyślne doprowadzanie do przeciążenia pracą (silna presja, niewykonalne terminy, dodatkowe zadania, przeszkadzanie w wykonywaniu pracy) destabilizacja zawodowa (przydzielanie nieistotnych zadań do realizacji, ciągłe upominanie, odbieranie zadań wymagających odpowiedzialności) Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Przepisy kodeksu pracy nie znajdują zastosowania do funkcjonariuszy pozostających w stosunku służbowym, nie oznacza to jednak, że pozostają oni bez środków ochrony prawnej przeciwko mobbingowi, który niestety często bywa wpisany w kulturę pracy służb mundurowych. Hierarchia stopni służbowych oraz szerokie uprawnienia przełożonych wobec podległych funkcjonariuszy powodują, że granica między motywowaniem a mobbingowaniem ulega często zatarciu. Tymczasem granica ta jest ustalona, a wyznacza ją z reguły obiektywne poczucie krzywdy i naruszenia godności osobistej ofiary mobbingu, bez względu na to, czy mamy do czynienia z pracownikiem, czy z pełniącym służbę policjantem. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Molestowanie podwładnej - generał stracił pracę IAR, MZ /06:18 środa, 24 maja 2006 "Dziennik": Po raz pierwszy w historii Polski generał stracił stanowisko i pożegnał się mundurem za molestowanie podwładnej. Według gazety, chodzi o Janusza P., do niedawna dowódcę 1. Warszawskiej Brygady Pancernej w Wesołej. Jak pisze gazeta, napastowana przez niego podporucznik nagrała seksualne propozycje dowódcy, a taśmę wysłała ministrowi obrony Radosławowi Sikorskiemu. Jak pisze "Dziennik", wojsko nie ujawniło co było na taśmie, ale generał ze stanowiskiem pożegnał się błyskawicznie - odszedł z armii na własną prośbę. Gazeta dodaje, że były generał na razie nie poniesie konsekwencji karnych bo, jak tłumaczy "Dziennikowi" wiceminister obrony Aleksander Szczygło - ofiara nie złożyła zawiadomienia do prokuratury. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka PIONOWY – gdy mobberem jest przełożony, a ofiarą podwładny POZIOMY (horyzontalny lub grupowy) – gdy mobberem jest grupa współpracowników lub członków grupy, do której należy lub, od której zależy ofiara mobbingu WSTĘPUJĄCY – gdy mobberem jest podwładny Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Skąd? • właściwości organizacyjne zakładu pracy, • zła struktura organizacyjna, • nadmierna koncentracja władzy w rękach przełożonych, • sztywna hierarchia, • podległość, • zły obieg informacji, • brak ukierunkowania na wspólny sukces, • brak zgrania w zespole, • nieżyczliwość, • zawiść, • tworzenie małych zamkniętych grupek, bezrobocie, • złe warunki pracy i płacy na rynku w ogóle. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Mobbingiem nie będzie legalne zachowanie pracodawcy, to znaczy takie, które mieści się w formule umownego podporządkowania stosunku pracy. Podejmując zatrudnienie pracownicy powinni liczyć się z możliwością zaistnienia stresu. Jeśli pracownik systematycznie zaniedbuje swoje obowiązki i dostarcza tym samym powodów do upominania go, strofowania, karania lub nawet zagrożenia zwolnieniem, to z tego powodu może przeżywać stres, ale takiego stresu nie można nazwać mobbingiem. Jednym z istotnych elementów stosunku pracy jest wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy, co oznacza, że pracodawca na mocy swoich uprawnień ma prawo do kontrolowania i nadzoru działań pracownika, ich oceny a także krytyki w celu poprawy jakości świadczonej przez niego pracy. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Mobbingiem nie będzie legalne zachowanie pracodawcy, to znaczy takie, które mieści się w formule umownego podporządkowania stosunku pracy. Podejmując zatrudnienie pracownicy powinni liczyć się z możliwością zaistnienia stresu. Jeśli pracownik systematycznie zaniedbuje swoje obowiązki i dostarcza tym samym powodów do upominania go, strofowania, karania lub nawet zagrożenia zwolnieniem, to z tego powodu może przeżywać stres, ale takiego stresu nie można nazwać mobbingiem. Jednym z istotnych elementów stosunku pracy jest wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy, co oznacza, że pracodawca na mocy swoich uprawnień ma prawo do kontrolowania i nadzoru działań pracownika, ich oceny a także krytyki w celu poprawy jakości świadczonej przez niego pracy. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Nie jest mobbingiem: -JEDNORAZOWY AKT AGRESJI -UZASADNIONA KRYTYKA -KONFLIKT -WARUNKI PRACY -POCZUCIE DYSKOMFORTU W PRACY -STRES -DYSKRYMINACJA - MOLESTOWANIE SEKSUALNE Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Rady: 1. Zapisuj wszystkie szykany, notuj miejsce i czas oraz okoliczności im towarzyszące. 2. Rozmawiaj na ten temat z jak największą liczbą osób. 3. Pamiętaj, że nie możesz czuć się odpowiedzialny i winny za zachowanie sprawców przemocy. 4. Nie spotykaj się z mobberem sam na sam, zawsze bierz kogoś ze sobą: ze związków zawodowych, prawnika, w ostateczności nagrywaj rozmowy. 5. Rozmawiaj o możliwości rozwiązania problemu w obecności jeszcze kogoś. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka cd. 6. Proś o pomoc innych. 7. Jeśli zauważysz pierwsze oznaki szykanowania, od razu rozmawiaj o tym z innymi (z rodziną, wyższymi przełożonymi, kolegami, związkami zawodowymi). 8. Szukaj możliwości mediacji. 9. Zacznij się uczyć, jak odpowiadać na słowne zaczepki. 10. Znajdź chociaż jedną osobę (najlepiej z autorytetem) w miejscu pracy, która będzie po twojej stronie. PROCEDURY Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Mobberzy: • w 38% przypadków wyłącznie przełożeni, • w 13% przełożeni i koledzy, • w 22% tylko jeden kolega, • w 20% grupy kolegów, • w 2% tylko podlegli pracownicy. Wśród przełożonych dopuszczających się mobbingu udział przełożonych bezpośrednich jest dwukrotnie wyższy niż przełożonych pośrednich. Mężczyźni częściej są mobberami (59%) niż kobiety (43% ). Osobami prześladowanymi praktykami mobbingowymi przez mężczyznę są w 80% przypadków mężczyźni, a w 43% przypadków kobiety. „Typowy mobber to przełożony płci męskiej między 35 a 54 rokiem życia, który już od wielu lat jest zatrudniony w danej firmie.” Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Molestowanie (art. 183a § 5 pkt 2) jest przejawem dyskryminowania Jest to niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika i stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery. molestowanie seksualne – rozumie się jako każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym wobec osoby fizycznej lub odnoszące się do płci, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności tej osoby, w szczególności przez stworzenie wobec niej zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery, na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne zachowania. Dwie formy: -żądanie względów seksualnych w zamian za przychylność sprawcy -tworzenie wrogiego środowiska w miejscu pracy w oparciu o podtekst seksualny Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Słynny erotyk Przerwy-Tetmajera „Lubię, kiedy kobieta...” wyrecytował zastępca komendanta skarżyskiej policji podczas służbowego Dnia Kobiet. Lubię, kiedy kobieta omdlewa w objęciu, kiedy w lubieżnym zwisa przez ramię przegięciu. Gdy jej oczy zachodzą mgłą, twarz cała blednie i wargi się wilgotne rozchylą bezwiednie. Komendant przeprosił za 8 marca wszystkich, którzy poczuli się dotknięci, oraz przyznał, że jego występ był niefortunny. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Mogą powstawać praktyczne problemy z molestowania lub molestowania seksualnego*. rozróżnieniem mobbingu od Również w tych przypadkach jest mowa o zachowaniu, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności albo poniżenie lub upokorzenie pracownika podobnie jak przy mobbingu. Są to jednak różne zjawiska. Mobbing obejmuje działania lub zachowania o pewnej obiektywnie stwierdzalnej rozciągłości czasowej („uporczywe” i „długotrwałe”) i w takim ujęciu nie może być zdarzeniem jednorazowym, natomiast molestowanie lub molestowanie seksualne można przyjąć jako zdarzenia jednorazowe. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Pełnomocnik Ministra do Spraw Równego Traktowania w Służbach Mundurowych Podległych albo Nadzorowanych przez Ministra Spraw Wewnętrznych Monika Sapieżyńska ul. Stefana Batorego 5 02-591 Warszawa tel. (22) 60-151-95 [email protected] Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Pełnomocnik ma monitorować sytuację dotyczącą równouprawnienia w służbach mundurowych. Minister przyznał, że do tej pory nie poświęcano tej sprawie dużej uwagi, a być może istnieje problem i jego skalę należy zbadać i oszacować. Dlatego właśnie zadaniem pani pełnomocnik było przygotowanie raportu na temat równego traktowania kobiet i mężczyzn w formacjach mundurowych. Raport jest już dostępny dla opinii publicznej. Została również uruchomiona tzw. żółta linia umożliwiająca anonimowe informowanie o nadużyciach, jeśli chodzi o kwestie równego traktowania w formacjach mundurowych. Po otrzymaniu informacji, że dzieje się coś niepokojącego, pani pełnomocnik będzie mogła wdrożyć natychmiastową kontrolę. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka 1. Analiza zgłoszonych spraw wykazała, że w większości z nich, u podstaw problemów nie leżało nierówne traktowanie, czy też dyskryminacja. 2. W ocenie Pełnomocnika u części funkcjonariuszy zaobserwowano niską świadomość tego, czym jest służba funkcjonariusza. 3. Większość zgłoszonych do Pełnomocnika spraw związanych było z niezrozumieniem specyfiki stosunku administracyjnoprawnego podległości służbowej funkcjonariusza, a także istoty służby w formacjach. Skarżący się funkcjonariusze nie mają świadomości, iż awanse, szkolenia, kształtowanie uposażenia, struktura stanowisk i jednostek organizacyjnych nie są nakierowane na spełnianie indywidualnych aspiracji funkcjonariuszy, ale na zapewnienie możliwie sprawnego i efektywnego realizowania celów danej służby mundurowej. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Należy zaznaczyć, że chociaż hierarchiczny charakter formacji mundurowych i służby nieodzownie wymaga dyspozycyjności, to nie wyłącza stosowania zasady równego traktowania, a w wymiarze czysto ludzkim po prostu szacunku dla drugiego człowieka. Wspomniana wyżej hierarchiczność, ale również wykorzystanie stanowiska służbowego, czy też brak właściwego przygotowania niektórych osób do pełnienia funkcji kierowniczych w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi może powodować sytuacje o znamionach mobbingu. W terminie od dnia 13 czerwca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. do Pełnomocnika wpłynęło 58 zgłoszeń, w których informowano między innymi o wystąpieniu nierównego traktowania. Większość zgłoszonych spraw (51) po rozpatrzeniu okazała się nie być przypadkami nierównego traktowania. Natomiast 3 sprawy rozwiązane zostały w trakcie interwencji Pełnomocnika. Kolejne 4 zgłoszenia dotyczyły innych spraw niż nierówne traktowanie. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Art. 27 Ustawy o Policji 1. Przed podjęciem służby policjant składa ślubowanie według następującej roty: “Ja, obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, świadom podejmowanych obowiązków policjanta, ślubuję: służyć wiernie Narodowi, chronić ustanowiony Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej porządek prawny, strzec bezpieczeństwa Państwa i jego obywateli, nawet z narażeniem życia. Wykonując powierzone mi zadania, ślubuję pilnie przestrzegać prawa, dochować wierności konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej, przestrzegać dyscypliny służbowej oraz wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych. Ślubuję strzec tajemnicy państwowej i służbowej, a także honoru, godności i dobrego imienia służby oraz przestrzegać zasad etyki zawodowej.” Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka §6 Postępowanie policjanta w kontaktach z ludźmi powinna cechować życzliwość oraz bezstronność wykluczająca uprzedzenia rasowe, narodowościowe, wyznaniowe, polityczne, światopoglądowe lub wynikające z innych przyczyn. §8 Wykonując zadania służbowe, policjant powinien dostosowywać swoje zachowanie do sytuacji i cech osób uczestniczących w zdarzeniu, w szczególności wieku, płci, narodowości i wyznania, a także uwzględniać uzasadnione potrzeby tych osób. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka § 14 Stosunek policjanta do innych policjantów powinien być oparty na przestrzeganiu zasad poprawnego zachowania, poszanowania godności, a także tolerancji w zakresie nienaruszającym porządku prawnego. § 15 Policjant powinien w miarę możliwości udzielać pomocy innym policjantom w realizacji zadań służbowych oraz wspierać w rozwiązywaniu ich problemów osobistych. § 16 Przełożony powinien dawać podwładnym przykład nienagannego zachowania, w szczególności nie powinien nadużywać stanowiska, funkcji, stopnia policyjnego w celu poniżenia podległego policjanta. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka § 17 Przełożony powinien zapewnić podległym policjantom właściwe warunki wykonywania zadań i rozwoju zawodowego oraz dbać o atmosferę pracy i dobre stosunki międzyludzkie. § 18 Kierując działaniami podległych policjantów, przełożony powinien wydawać jasne i zrozumiałe polecenia oraz inspirować i motywować ich do działania. § 19 Przełożony, oceniając podległych policjantów, jest zobowiązany kierować się jasno określonymi i znanymi im kryteriami oraz sprawiedliwością i obiektywizmem. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka § 20 Przełożony powinien wysłuchać podwładnego w sprawach zawodowych i osobistych oraz udzielić mu wsparcia bądź pomocy, z zachowaniem dyskrecji. § 21 Policjant powinien rzetelnie wykonywać polecenia przełożonego oraz odnosić się do niego z szacunkiem. Art. 132. UoP 1. Policjant odpowiada dyscyplinarnie za popełnienie przewinienia dyscyplinarnego polegającego na naruszeniu dyscypliny służbowej lub nieprzestrzeganiu zasad etyki zawodowej. Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie podinsp. Paweł Karnas Pełnomocnik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji ds. ochrony praw człowieka Dziękuję za uwagę! podinsp. Paweł Karnas - 8354026
