Czy obrzezanie kobiet można wiązać z islamem?

Przypisywanie obrzezania kobiet islamowi wzbudza często gorące
protesty ze strony wielu osób. Faktem jest, że dla wielu
rdzennych chrześcijanek z Europy czy obu Ameryk ten zwyczaj
jest zupełnie egzotyczny, ale faktem jest, że dotyka on
Koptyjek (chrześcijanek). Czy zatem obwinanie za obrzezanie
kobiet głównie islamu jest słuszne? Posługując się
statystykami z ostatnich lat zestawiłem ranking krajów, gdzie
dochodzi do okaleczenia kobiet aż do 50% obrzezanych.
Zwróciłem uwagę na ilość muzułmanów w danej społeczności i na
końcu dodałem lidera pozaafrykańskiego w tym okrucieństwie.
1. Somalia – procent muzułmanów (97,3%) procent obrzezanych
kobiet (98%), ludność 11000000;
2. Gwinea – islam (84,4%), okaleczone (97%), ludność 10000000;
3. Dżibuti – islam (96.9%), okaleczone (93%), ludność 800000;
4. Sierra Leone – islam (78%), okaleczone (90%), ludność
6000000;
5. Mali – islam (92,4%), okaleczone (89%), ludność 15000000;
6. Egipt – islam (90%) okaleczone (87%), ludność 83000000;
7. Sudan – islam (95,5%), okaleczone (87%), ludność 31000000;
8. Erytrea – islam (36,6%), okaleczone (83%), ludność 7000000;
9. Burkina Faso – islam (61,6%), okaleczone (76%), ludność
16000000;
10. Gambia – islam (95,1%), okaleczone (75%), ludność 2000000;
11, Etiopia – islam (34,6%), okaleczone (74%), ludność
89000000;
12. Mauretania – islam (99,5%), okaleczone (69%), ludność
3000000;
13. Liberia – islam (12%), okaleczone (50%), ludność 4000000;
Irak – islam (99%), okaleczone (8%), ludność 30000000
Jak widać dominują państwa islamskie. A te nieislamskie? Tu
potrzebne by były dokładniejsze dane.
Inna wątpliwość, to fakt, że zwyczaj obrzezania kobiet nie
wywodzi się z islamu, tylko jest starszy. To samo można
oczywiście powiedzieć o zwyczaju obrzezania mężczyzn. Ale nie
tylko. Pojęcie proroka nie wywodzi się z islamu. Słowo Allach
jest starsze niż islam. Monoteizm jest starszy niż islam.
Święte księgi są starsze niż islam. Pielgrzymki są starsze niż
islam. Składanie ofiar ze zwierząt jest starsze niż islam.
Święte kamienie są starsze niż islam (ogólnie sanktuarium w
Mekce jest starsze niż islam). Pojęcie króla i przywódcy
duchowego (kalifa) jest starsze niż islam. Rytualne
oczyszczanie się przed modlitwą jest starsze niż islam.
Odbywanie modlitw o określonych porach dnia jest starsze niż
islam.
Ta zasada "jest starsze niż" dotyczy wszystkich znanych
religii, może poza hinduizmem, który zawsze się zmieniał i
pączkował, więc sięga dokąd chce w czasie, gdyż nie ma jednej
dogmatyki i teologii. Nawet najprosztszy animizm to też rodzaj
hinduizmu. No i może poza szamanizmem, z którego czerpano, a
który czerpać z innych rzeczy nie musiał. Oczywiście przed
najbardziej rozwarstwionym politeizmem czy szamanizmem czy
kultem przodków były pewnie jakieś prostsze wierzenia, może
też takie zalążkowe, typu "zabobonnych" szympansów
wygrażających burzy. Tym niemniej wszystkie jakoś już
dookreślone religie czerpały z dawniejszych mitów, wierzeń i
motywów, zarówno jeśli chodzi o symbolikę, jak i mity, jak i
rytuały.
Pamiętam, jak ostry sprzeciw wywołał jeden z naszych autorów,
który związał obrzezanie kobiet z islamem. Z drugiej jednak
strony wygląda na to, że procentowa ilość obrzezanych
muzułmanek na tle wszystkich wyznawczyń tej religii jest
zdecydowanie wyższa niż w chrześcijaństwie. W chrześcijaństwie
obrzezanie kobiet stanowi rzeczywiście zwyczaj marginalny,
Występuje na szerszą skalę tam, gdzie dominujący w całym
regionie islam. Nie występuje na godną zaznaczenia skalę w
RPA, Namibii, na Madagaskarze czy w Bostwanie. Poza Afryką
występuje głównie w państwach muzułmańskich, gdzie Irak jest,
wedle dostępnych mi źródeł, na pierwszym miejscu. Wiele państw
Afryki ma znacznie mniejszy odsetek okaleczonych kobiet. Jakie
jeszcze państwa plasują sie powyżej 8% okaleczonych kobiet? W
kolejności od procentu pokrzywdzonych, gdzie przeważnie
mniejszość muzułmańska może zawyżać statystyki w krajach z
dominującą inną religią: Gwinea Bissau (dominuje islam), Czad
(islam), Wybrzeże Kości Słoniowej (islam), Nigeria
(chrześcijaństwo 50%, islam 43%), Senegal (islam), Republika
Środkowej Afryki (chrześcijaństwo), Kenia (chrześcijaństwo),
Jemen (islam), Tanzania (chrześcijaństwo 60% islam 35%
okaleczone 15%) i wreszcie ostatni kraj na poziomie okaleczeń
kobiet wyższym niż Irak, państwo nieafrykańskie – Benin
(chrześcijaństwo 53%, islam 23%, okaleczone 9%).
Oszacowanie związków z islamem tego zjawiska, nie będącego
pomysłem samego islamu (podobnie jak prorok czy święta księga,
albo mesjasz w chrześcijaństwie czy islamie szyickim),
wymagałoby dokładnego zbadania na ile obrzezanie kobiet dotyka
dajmy na to muzułmanek w Tanzani, a na ile dotyka żyjących tam
chrześcijanek. Tym niemniej zwyczaj ten dotyka głównie krajów
muzułmańskich i jest raczej nieobcy tym muzułmanom, którzy
stanowią mniejszość w innych afrykańskich państwach. Mówimy od
140 milionów do 200 milionów okaleczonych kobiet. Muzułmanów
na świecie jest około 1,6 miliarda, czyli kobiet około 800
milionów. Chrześcijan jest 2,2 miliarda, czyli kobiet około
1,1 miliarda. Ile chrześcijanek zostało brutalnie obrzezanych?
Na pewno 4 miliony Koptyjek. Nie wiemy ile jeszcze wyznawczyń
Nowego Testamentu dotknął w Afryce ten barbarzyński zwyczaj.
Można jednak przypuszczać, że ich liczba jest znacznie niższa
niż muzułmanek. Nie zdarzają się przypadki obrzezań rdzennych
katoliczek – Francuzek czy Niemek, natomiast stosunkowo częste
są przypadki obrzezań Indonezyjek i Bengalek z Bagladeszu.
;Ps.: Z komentarza Tomasza Świątkowskiego: Żadna ze świątych
ksiąg religii monoteistycznych nie wspomina ani słowem o tej
praktyce. Dotyczy to także Koranu. Imamowie nauczają różnie –
zazwyczaj określają ją jako dopuszczalną, rzadziej jako
obligatoryjną. Jeszcze rzadziej jako niedopuszczalną.
Załącznik 1:
Z danych na rok 2008 wynika, że jeśli chodzi o Afrykę,
obrzezanie kobiet jest w pełni legalne w następujących krajach
z pierwszej 13 uczestniczących w tym procederze – Somalii
(islam 97,3%), Mali (islam 92,4%), Sudanie (islam 95,5%),
Gambii (islam 95,1%) i Liberii (islam 12%). Sierra Leone ma
statut niepewny.
Załącznik 2:
Kraje gdzie wprowadzono penalizację obrzezania kobiet:
African Nations:
Benin (2003)
Burkina Faso (1996)
Central African Republic (1966)
Chad (2003)
Côte d'Ivoire (1998)
Djibouti (1994)
Egypt (2008)
Eritrea (2007)
Ethiopia (2004)
Ghana (1994)
Guinea (1965, 2000)
Kenya (2001)
Mauritania (2005)
Niger (2003)
Senegal (1999)
South Africa (2005)
Tanzania (1998)
Togo (1998)
Nigeria (multiple states, 1999-2002)
Industrialized Nations:
Australia (6 of 8 states, 1994-97)
Belgium (2000)
Canada (1997)
Cyprus (2003)
Denmark (2003)
Italy (2005)
New Zealand (1995)
Norway (1995)
Spain (2003)
Sweden (1982, 1998)
United Kingdom (1985)
United States (Federal law, 1996; 17 of 50 states, 1994-2006)
Wnioski – brakuje penalizacji w krajach azjatyckich z
dominującą religią islamem, choć są tam częste przypadki
obrzezań (na przykład Irak, Pakistan, Indonezja).
Penalizacja obrzezań kobiet nie jest wprowadzona w krajach nie
mających doczynienia z dużą ilością imigrantów muzułmańskich i
nie mających tego typu własnych tradycji, takich jak Korea
Południowa, Polska, Japonia, Mongolia etc.
Jeden z krajów, gdzie ten proceder też ma miejsce z uwagi na
ludność napływową, odmówił wprowadzenia specjalnej legislacji
uznając, że starczą dotychczasowe prawa – tym krajem jest
Francja.
Załącznik 3:
Jan Wójcik zwrócił mi w swoim komentarzy uwagę na hadisy. Są
trzy hadisy dotyczące obrzezania kobiet i dwa z nich nie są
"koronnymi hadisami" (tymi są na przykład te przekazane
rzekomo przez żonę proroka Aiszę) darzonymi największą
estymą
przez muzułmanów, ale są. Mahomet w jednym z nich
wręcz zakazuje najbardziej radykalnego obrzezania (zwanego
„faraońskim”), mówiąc, że jeśli już jakieś być musi, to
„najłagodniejsze”. Jednak i ten hadis pozostawia duże pole do
interpretacji – jedni duchowni muzułmańscy wnioskują z niego,
że
Prorok
zakazuje
w
ogóle
obrzezania
kobiet,
ale inni odwrotnie – twierdzą, że Mahomet zaleca obrzezanie
kobiet. Rzeczywistość jest jeszcze bardziej ponura, gdyż w
tego typu wątpliwych przypadkach – jak obrzezanie dziewcząt –
przy tworzeniu prawa brana jest pod uwagę dotychczasowa
jurysdykcja czyli idżtihad. Mamy tu inną sytuację niż w
chrześcijaństwie, gdzie Jezus w Nowym Testamencie rzeczywiście
nie daje żadnych zaleceń co do obrzezania kobiet. Jan Wójcik
przytacza też inną cenną uwagę:
Ważne są również hadisy, zwłaszcza, że często precyzują i
wyjaśniają to co w Koranie. I tak się składa, że w hadisach
uważanych za dość słabe, chociaż akceptowane przez część
społeczeństwa, Mahomet dopuszcza i instruuje w kwestii
obrzezania. Co nie oznacza, że nie następują zmiany w
islamie. Jusuf Karadawi lider duchowy Bractwa Muzułmańskiego
kiedyś uważał FGM za czyn szlachetny choć nie wymagany,
jednak w 2009 wezwał do zakończenia praktyki i uznał ją za
zakazaną w islamskim prawie. Z drugiej strony w krajach
takich jak Indonezja, praktyka nie była wcześniej znana i
dotarła wraz z muzułmanami.
Hadisy dotyczące obrzezania kobiet:
Abu al-Malih ibn `ojciec Osamy zaświadczył, że Prorok
powiedział:" Obrzezanie jest prawem dla mężczyzn i sposobem
na zachowanie czczi dla kobiet " Ahmad Ibn Hanbal 5:75; Abu
Dawud, Adab 167.
Przekazał
Umm
al-Atiyyah
Ansariyyah:
Kobieta
szła
do
obrzezania w Medynie. Prorok (pokój z nim) powiedział do
niej: "Niech nie tną zbyt silnie, jako, że to jest lepsze dla
kobiety i bardziej pożądane dla męża." Sunan Abu Dawud
41:5251
Abu Musa reported: There cropped up a difference of opinion
between a group of Muhajirs (Emigrants and a group of Ansar
(Helpers) (and the point of dispute was) that the Ansar said:
The bath (because of sexual intercourse) becomes obligatory
only-when the semen spurts out or ejaculates. But the
Muhajirs said: When a man has sexual intercourse (with the
woman), a bath becomes obligatory (no matter whether or not
there is seminal emission or ejaculation). Abu Musa said:
Well, I satisfy you on this (issue). He (Abu Musa, the
narrator) said: I got up (and went) to 'A'isha and sought her
permission and it was granted, and I said to her: 0 Mother,
or Mother of the Faithful, I want to ask you about a matter
on which I feel shy. She said: Don't feel shy of asking me
about a thing which you can ask your mother, who gave you
birth, for I am too your mother. Upon this I said: What makes
a bath obligatory for a person? She replied: You have come
across one well informed! The Messenger of Allah (may peace
be upon him) said: When anyone sits amidst four parts (of the
woman) and the circumcised parts touch each other a bath
becomes obligatory.
Sahih Muslim 3:684
Ostatni z tych hadisów przemawiających za obrzezaniem kobiet
jest najwyższego rzędu "sahih", czyli stanowi jeden z rdzeni
teologii islamskiej. Zostawiłem go zatem w tłumaczeniu
dokonanym przez muzułmanina. A tu oryginalny tekst arabski:
ُ ‫ ﺣ َﺪ َّﺛَﻨَﺎ ﻣُﺤ َﻤَّﺪ‬،‫وَﺣ َﺪ َّﺛَﻨَﺎ ﻣُﺤ َﻤَّﺪ ُ ﺑ ْﻦ ُ اﻟْﻤُﺜَﻨَّﻰ‬
َ
ُ ‫ ﺣ َﺪ َّﺛَﻨَﺎ ﻫ ِﺸ َﺎمُ ﺑ ْﻦ‬،ُّ‫ﺑ ْﻦ ُ ﻋ َﺒْﺪِ اﻟﻠَّﻪِ اﻷ ﻧْﺼ َﺎرِي‬
َ
‫ ﻋ َﻦ ْ أ ﺑِﻲ‬،ٍ ‫ ﺣ َﺪ َّﺛَﻨَﺎ ﺣ ُﻤَﻴ ْﺪ ُ ﺑ ْﻦ ُ ﻫ ِﻼ َل‬،َ‫ﺣ َﺴ َّﺎن‬
َ
‫ ح وَﺣ َﺪ َّﺛَﻨَﺎ‬،ِ ّ‫ ﻋ َﻦ ْ أ ﺑِﻲ ﻣُﻮﺳَﻰ اﻷ َﺷ ْﻌَﺮ ِي‬،َ‫ﺑ ُﺮ ْدَة‬
– ،‫ ﺣ َﺪ َّﺛَﻨَﺎ ﻋ َﺒْﺪ ُ اﻷ َﻋ ْﻠَﻰ‬،‫ﻣُﺤ َﻤَّﺪ ُ ﺑ ْﻦ ُ اﻟْﻤُﺜَﻨَّﻰ‬
ِ ‫ ﻋ َﻦ ْ ﺣ ُﻤَﻴ ْﺪِ ﺑ ْﻦ‬،ٌ‫وَﻫَﺬ َا ﺣ َﺪِﻳﺜُﻪُ – ﺣ َﺪ َّﺛَﻨَﺎ ﻫ ِﺸ َﺎم‬
َ
َ
– ،َ‫ ﻗ َﺎلَ – وَﻻ َ أ ﻋ ْﻠَﻤُﻪُ إِﻻ َّ ﻋ َﻦ ْ أ ﺑِﻲ ﺑ ُﺮ ْدَة‬،ٍ ‫ﻫ ِﻼ َل‬
َ
َ ‫ ﻗ َﺎلَ اﺧ ْﺘَﻠَﻒَ ﻓ ِﻲ ذ َﻟِﻚ َ ر َﻫْﻂ ٌ ﻣِﻦ‬،‫ﻋ َﻦ ْ أ ﺑِﻲ ﻣُﻮﺳَﻰ‬
َ ‫اﻟْﻤُﻬ َﺎﺟ ِﺮ ِﻳﻦ َ وَاﻷ َﻧْﺼ َﺎرِ ﻓ َﻘَﺎلَ اﻷ َﻧْﺼ َﺎرِﻳُّﻮنَ ﻻ‬
َ
‫‏‬.‫ﻳَﺠ ِﺐ ُ اﻟْﻐُﺴ ْﻞ ُ إِﻻ َّ ﻣِﻦ َ اﻟﺪ َّﻓ ْﻖ ِ أ وْ ﻣِﻦ َ اﻟْﻤَﺎءِ ‏‬
َ ‫وَﻗ َﺎلَ اﻟْﻤُﻬ َﺎﺟ ِﺮ ُونَ ﺑ َﻞ ْ إِذ َا ﺧ َﺎﻟَﻂ َ ﻓ َﻘَﺪ ْ وَﺟ َﺐ‬
َ
َ
َ
ْ‫‏ ﻗ َﺎلَ ﻗ َﺎلَ أ ﺑ ُﻮ ﻣُﻮﺳَﻰ ﻓ َﺄ ﻧَﺎ أ ﺷ ْﻔِﻴﻜ ُﻢ‬.‫اﻟْﻐُﺴ ْﻞ ُ ‏‬
ْ
َ‫‏ ﻓ َﻘُﻤْﺖُ ﻓ َﺎﺳْﺘَﺄ ذ َﻧْﺖُ ﻋ َﻠَﻰ ﻋ َﺎﺋ ِﺸ َﺔ‬.‫ﻣِﻦ ْ ذ َﻟِﻚ َ ‏‬
ُ
ُ
َ
ُ
َّ‫ﻓ َﺄ ذ ِنَ ﻟِﻲ ﻓ َﻘُﻠْﺖُ ﻟَﻬ َﺎ ﻳَﺎ أ ﻣَّﺎه ْ – أ وْ ﻳَﺎ أ م‬
َ
َ
َ
ُ
ٍ‫اﻟْﻤُﺆْﻣِﻨِﻴﻦ َ – إِﻧِّﻲ أ رِﻳﺪ ُ أ نْ أ ﺳْﺄ ﻟَﻚ ِ ﻋ َﻦ ْ ﺷ َﻰ ْء‬
َ
َ
ْ‫‏ ﻓ َﻘَﺎﻟَﺖْ ﻻ َ ﺗَﺴ ْﺘَﺤ ْﻴِﻲ أ ن‬.‫وَإِﻧِّﻲ أ ﺳْﺘَﺤ ْﻴِﻴﻚ ِ ‏‬
َ
ُ
‫ﺗَﺴ ْﺄ ﻟَﻨِﻲ ﻋ َﻤَّﺎ ﻛ ُﻨْﺖَ ﺳَﺎﺋ ِﻼ ً ﻋ َﻨْﻪُ أ ﻣَّﻚ َ اﻟَّﺘِﻲ‬
‫ُ‬
‫َ‬
‫وَﻟَﺪ َﺗْﻚ َ ﻓ َﺈِ ﻧَّﻤَﺎ أ ﻧَﺎ أ ﻣُّﻚ َ ‏‪.‬‏ ﻗ ُﻠْﺖُ ﻓ َﻤَﺎ ﻳُﻮﺟ ِﺐ ُ‬
‫اﻟْﻐُﺴ ْﻞ َ ﻗ َﺎﻟَﺖْ ﻋ َﻠَﻰ اﻟْﺨ َﺒِﻴﺮ ﺳَﻘَﻄ ْﺖَ ﻗ َﺎلَ ر َﺳُﻮلُ‬
‫ِ‬
‫اﻟﻠَّﻪِ ﺻﻠﻰ اﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ‏‬
‫"‏ إِذ َا ﺟ َﻠَﺲ َ ﺑ َﻴ ْﻦ َ ﺷ ُﻌَﺒِﻬ َﺎ اﻷ َر ْﺑ َﻊ ِ وَﻣَﺲ َّ اﻟْﺨ ِﺘَﺎنُ‬
‫"اﻟْﺨ ِﺘَﺎنَ ﻓ َﻘَﺪ ْ وَﺟ َﺐ َ اﻟْﻐُﺴ ْﻞ ُ ‏‬