terytorium-wyklad

11
TERYTORIUM
UWAGI OGÓLNE
terytorium → przestrzeń, w której działają ludzie;
wszystkie terytoria można podzielić na dwie zasadnicze kategorie:
podlegające suwerennej władzy państwowej - czasem mogą mieć ograniczone zwierzchnictwo
terytorialne;
nie podlegające suwerennej władzy państwowej - czasem jakieś państwo może mieć szczególne
uprawnienia (np. w morskim pasie przyległym);
nie niektóre te terytoria władza ta może być rozciągnięta (stanowią tzw. res/terra nullius) a na
niektóre nie (np. morze pełne, przestrzeń kosmiczna);
trzecia kategoria → terytoria podlegające władzy wyłącznej, ale nie suwerennej - są to obszary
niesuwerennych organizacji terytorialnych;
TERYTORIUM PAŃSTWOWE
4 rodzaje terytoriów:
podległe suwerenności poszczególnych państw;
zależne, które nie podlegają suwerenności żadnego państwa, lecz za ich stosunki międzynarodowe
odpowiedzialność ponoszą inne państwa, ewentualnie organizacje międzynarodowe;
nie podlegające suwerenności żadnego państwa, lecz dostępne dla wszystkich państw w celu ich
działalności w zakresie określonym przez umowy międzynarodowe i prawo zwyczajowe;
niczyje, które mogą być poddane suwerenności jakiegoś państwa;
terytorium państwowe → przestrzeń, na którą rozciąga się władza suwerenna (zwierzchnictwo
terytorialne) określonego państwa;
stanowi istotny element państwa → Polsko-Niemiecki Mieszany Trybunał Arbitrażowy w sprawie
Deutsche Continental-Gesellschaft przeciwko państwu polskiemu w 1929 r. stwierdził m.in., że
państwo może istnieć tylko wtedy, gdy posiada pewne terytorium; również Konwencja o prawach i
obowiązkach państw z Montevideo w 1933 r., stwierdziła że państwo jako podmiot p.m. powinno
posiadać określone terytorium;
w doktrynie teorie dot. tzw. istoty prawnej terytorium państwowego (przedmiotowa, podmiotowa,
kompetencji, geopolityczna) - nie mają większego znaczenia;
to przestrzeń trójwymiarowa, na którą rozciąga się suwerenność państwa, a w jej skład wchodzą:
obszar lądowy (terytorium lądowe) → jest najważniejszą częścią terytorium i zalicza się do niego
też wyspy i wody śródlądowe. Może być jednolite lub rozczłonkowane (obejmujące np. wyspy,
enklawy);
kolonie (tzw. terytoria zamorskie) → uważane były za terytorium państwa, ale obecnie zgodnie z
deklaracją zasad p.m. dot. przyjaznych stosunków i współdziałania państw zgodnie z Kartą NZ
terytorium kolonii/obszaru niesamodzielnego stanowi obszar odrębny i różny od terytorium państwa
nim administrującego, istniejący do czasu, aż lud tego obszaru wykona swoje prawo do
samostanowienia zgodnie z Kartą;
(…)
… przesunięciu w głąb morza);
osuszenie morskich wód wewnętrznych to jedynie zmiana terytorium morskiego na lądowe;
Nabycie pochodne
cesja → to odstąpienie przez jedno państwo części swego terytorium drugiemu państwu, a podstawą
jej jest u.m., w której państwo zrzeka się swoich praw i tytułów do przekazywanego terytorium →
przeniesienie suwerenności terytorialnej (zwierzchnictwa terytorialnego);
najczęściej…
… państwa nim administrującego, istniejący do czasu, aż lud tego obszaru wykona swoje prawo do
samostanowienia zgodnie z Kartą;
obszar morski (morskie wody przybrzeżne) → władza suwerenna państw mających dostęp do morza
rozciąga się też na nie, a dzielą się one na morskie wody wewnętrzne i morze terytorialne, w
państwach archipelagowych także wody położone między wyspami archipelagu;
wnętrze Ziemi…
… międzynarodowe;
ustawa o ochronie granicy państwowej z 12.10.1990 r. Polska wykonuje swoje zwierzchnictwo nad
terytorium lądowym oraz wnętrzem ziemi znajdującym się pod nim, morskimi wodami
wewnętrznymi i morzem terytorialnym oraz dnem i wnętrzem ziemi znajdującymi się pod nimi, a
także w przestrzeni powietrznej znajdującej się nad terytorium lądowym, morskimi wodami
wewnętrznymi i morzem terytorialnym…
… za legalne;
wpływ zasady samostanowienia narodów na rozwiązywanie problemów terytorialnych → nie
oznacza, że wszystkie zmiany terytorialne mają następować w wyniku plebiscytu, np. traktat
pokojowy, a wg Symonidesa ze względu na różnorodną praktykę nie wykształciła się norma
zwyczajowa. Przy dokonywaniu zmian terytorialnych należy brać pod uwagę uwarunkowania
historyczne, a problemy ludnościowe…
Wykład - Granice RP z perspektywy prawa międzynarodowego
Wykład - Granice rzeczne w prawie międzynarodowym
Ograniczenie zwierzchnictwa terytorialnego
PMP - terytorium
Terytorium państwa - geografia
Wykład - Nabycie i utrata terytorium państwowego
Reklama































Prawa autorskie
Reklama
Kontakt