Marek Matras1, Jerzy Antychowicz1, EB 1 Mi h ł R iht Ewa Borzym1
advertisement
Aktualne informacje z zakresu metod Aktualne informacje z zakresu metod zwalczania wirusowych chorób ryb, ze szczególnym uwzględnieniem programów szczególnym uwzględnieniem programów zwalczania VHS, IHN i KHV Marek Matras1, Jerzy Antychowicz1, 1, Michał Reichert E B Ewa Borzym Mi h ł R i h t2 Zakład Chorób Ryb1 ,Zakład Anatomii Patologicznej2 PIWet ‐ PIB Podstawy prawne: Podstawy prawne: • Dyrektywa Rady 2006/88/WE Dyrektywa Rady 2006/88/WE • Projekt Projekt ,,Diagnostic Manual for certain aquatic animal Diagnostic Manual for certain aquatic animal diseases” • Ustawa z dnia 11 marca 2004r. O ochronie zdrowia zwierząt ą oraz zwalczaniu chorób zakaźnych y zwierząt ą • Rozporządzenie p ą ministra rolnictwa i rozwoju j wsi z dnia 6 lutego 2009r. Mapa Europy z zaznaczeniem: krajów, rejonów wolnych i zakażonych k ż h VHS i IHN według Ellen Ariel Laboratorium Referencyjne Unii Europejskiej Chorób Ryb (Community Reference Laboratory for Fish Diseases DFVF Arhus, DFVF, Arhus Denmark) k l zielony kolor i l - rejony j wolne l od VHS i IHN , kolor niebieski – rejony wolne od IHN IHN, kolor czerwony i łososiowy kraje zakażone VHS i IHN Kategoryzacja g y j g gospodarstw p Ogólne zasady uzyskiwania statusu – wolny od określonej choroby ryb oraz utrzymywania tego statusu Cały obszar określonego kraju członkowskiego uznaje się za wolny od jednej lub większej ilości Cały obszar określonego kraju członkowskiego uznaje się za wolny od jednej lub większej ilości chorób wymienionych w części drugiej aneksu IV dyrektywy rady 2006/88/WE, jeżeli: ‐ na jego terytorium nie występują gatunki ryb wrażliwych na chorobę lub choroby których dotyczy status dotyczy status, ‐ nie ma warunków, w których mógłby przetrwać czynnik/czynniki chorobotwórcze wywołujące te choroby, wszystkie gospodarstwa rybackie znajdujące się na terenie danego kraju uzyskały status – ‐ wszystkie gospodarstwa rybackie znajdujące się na terenie danego kraju uzyskały status wolny od choroby/chorób na drodze realizacji programów zwalczania chorób zgodnie z zasadami (określonymi w części I załącznika V Dyrektywy Rady 2006/88/WE). P Program zwalczania VHS/IHN l i VHS/IHN 1 Ogólne wytyczne: 1. • Przeglądy weterynaryjne i pobieranie próbek Przeglądy weterynaryjne i pobieranie próbek, • Właściwe dobór ryb stanowiących próbkę Właściwe dobór ryb stanowiących próbkę. 2. Wytyczne szczegółowe: 2.1 Postępowanie w strefie o nieokreślonym statusie VHS/IHN • prowadzenie przeglądów i badań laboratoryjnych według np. wariantu: prowadzenie przeglądów i badań laboratoryjnych według np wariantu: ‐ wariant 2 letni ‐ wariant 4 letni Plan weterynaryjnych przeglądów oraz pobierania zwiększonych prób do badań laboratoryjnych przeprowadzanych w strefach i enklawach w okresie dwóch lat poprzedzających p p ją y uzyskanie y statusu - wolnyy od VHS i IHN ((wariant 2 letni)) Ilość inspekcji weterynaryjnych w ciągu każdego roku w okresie dwóch lat Ilość badań laboratoryjnych w ciągu każdego roku w okresie dwóch lat Gospodarstwa G d utrzymujące tarlaki 2 2 (b) Gospodarstwa w których są tylko tarlaki 2 1 (c) Gospodarstwa w których nie ma tarlaków 2 2 ( ) (a) Maksymalna y ilość ryb y w ppróbce zbiorczej: j 10 1) W wyjątkowych przypadkach bada się płyn jajnikowy Ilość ryb w próbce Ilość niedojrzałych płciowo ryb 120 (pierwsza ( i inspekcja) 150 (druga inspekcja) 0 150 (pierwsza i druga inspekcja) Ilość dojrzałych płciowo ryb – tarlaków1) 30 (pierwsza ( i inspekcja) 0 (druga inspekcja) 150 (pierwsza lub druga inspekcja) 0 Plan weterynaryjnych przeglądów oraz pobierania zmniejszonych prób do badań w okresie czterech lat poprzedzających uzyskanie statusu – wolny od VHS i IHN (wariant 4 letni) Ilość inspekcji weterynaryjnych w ciągu roku Ilość badań laboratoryjnych w ciągu roku Ilość ryb w próbce 2 1 2 1 2 1 30 (pierwsza lub druga inspekcja) 2 2 30 (pierwsza inspekcja) 0 (druga inspekcja) Ilość niedojrzałych płciowo ryb Ilość dojrzałych płciowo ryb – tarlaków1) Pierwsze dwa lata okresu przeglądów weterynaryjnych (a) Gospodarstwa utrzymujące j tarlaki l ki (b) Gospodarstwa w których są tylko tarlaki (c) Gospodarstwa w których nie ma tarlaków Ostatnie dwa lata przeglądów weterynaryjnych (a) Gospodarstwa utrzymujące tarlaki (b) Gospodarstwa w których 2 są tylko tarlaki ( )G (c) Gospodarstwa d t w któ którychh 2 nie ma tarlaków Maksymalna ilość ryb w próbce zbiorczej (pulowanej): 10 1) W wyjątkowych przypadkach bada się płyn jajnikowy 0 (pierwsza inspekcja) 30 (d (druga iinspekcja) k j ) 0 2 2 0 (pierwsza inspekcja) 0 (d (druga iinspekcja) k j ) 30 (pierwsza lub druga inspekcja) 0 0 (pierwsza inspekcja) 30 (druga inspekcja) 30 (pierwsza lub druga inspekcja) 30 ((pierwsza i i druga inspekcja) 2.2 Postępowanie w strefie zakażonej VHS/IHN ustalenie i postępowanie w strefie ochronnej i nadzoru, • ustalenie i postępowanie w strefie ochronnej i nadzoru, • prowadzenie przeglądów i badań laboratoryjnych według wariantu 4 letniego 2.3 Postępowanie w strefie z zawieszonym statusem wolny od VHS/IHN .3 Postępowanie w strefie awies onym statusem wolny od VHS/IHN • ustalenie i postępowanie w strefie ochronnej i nadzoru • prowadzenie przeglądów i badań laboratoryjnych według np. wariantu: ‐ wariant 2 letni ‐ wariant 4 letni 2.4 Utrzymywanie statusu wolny od VHS/IHN Poziom ryzyka Ilość inspekcji weterynaryjnych Ilość ryb w próbce wysokie 1 każdego roku 301) średnie 1 co drugi rok 301) niskie 1 co cztery lata 301) Maksymalna ilość ryb w próbce zbiorczej: 10 1) W wyjątkowych przypadkach bada się płyn jajnikowy 2.5 Postępowanie w przypadku wystąpienia VHS/IHN w strefie zakażonej • ustalenie i postępowanie w strefie ochronnej i nadzoru, • przeprowadzenie dochodzenia epidemiologicznego 3. Metody diagnostyczne zalecane w trakcie uzyskiwania i 3 M t d di t l t ki ki i i utrzymywania statusu wolny od VHS/IHN • próbki dostarczane do badań do laboratorium należy poddać pełnemu badaniu wirusologicznemu obejmującemu; izolację wirusa w hodowlach komórkowych a następnie jego identyfikację przy zastosowaniu następujących metod: seroneutralizacji (SN), t i t j h t d t li ji (SN) immunofluorescencji (IFAT), ELISA, RT – PCR. • w gospodarstwie, w którym zaistniało podejrzeniu wystąpienia VHS/IHN VHS/IHN spowodowanego odnotowaniem objawów klinicznych lub d d i bj ó kli i hl b anatomopatologicznych należy przeprowadzić inspekcję połączoną z pobraniem próbki przynajmniej 10 ryb (150ryb). W przypadku gdy badania okażą się ujemne status gospodarstwa podejrzanego o badania okażą się ujemne status gospodarstwa podejrzanego o wystąpienie VHS/IHN zostaje odwołany. Program zwalczania KHV 1. Ogólne wytyczne: • przeglądy weterynaryjne i pobieranie próbek, • właściwy dobór ryb stanowiących próbkę. 2. Wytyczne szczegółowe: 2.1 Postępowanie w strefie zakażonej KHV 2.1 Postępowanie w strefie zakażonej KHV • ustalenie i postępowanie w strefie ochronnej i nadzoru, • prowadzenie przeglądów i badań laboratoryjnych według wariantu 4 letniego Plan przeglądów weterynaryjnych w strefach i enklawach w okresie czterech lat p poprzedzających p ją y uzyskanie y statusu – wolnyy od infekcji j herpeswirusa karpia koi Śródlądowe strefy i enklawy Ilość inspekcji i badań klinicznych w ciągu roku Ilość badań laboratoryjnych w ciągu roku Ilość ryb w próbce 2 2) 30 Maksymalna ilość ryb w próbce zbiorczej (pulowanej): 2 2.2 Utrzymywanie statusu wolny od KHV Poziom ryzyka Ilość inspekcji weterynaryjnych Ilość ryb w próbce wysokie 1 każdego roku 30 średnie 1 co drugi rok 30 niskie 1 co cztery lata 30 Maksymalna ilość ryb w próbce zbiorczej (pulowanej): 2 3. Metody diagnostyczne zalecane w trakcie uzyskiwania i 3 M t d di t l t ki ki i i utrzymywania statusu wolny od VHS/IHN • metoda PCR jest podstawową metodą rekomendowaną przez Komisje Unii Europejskiej do diagnostyki wirusa przez Komisje Unii Europejskiej do diagnostyki wirusa KHV w trakcie uzyskiwania, utrzymywania i od ys a a statusu o y od a a e a odzyskiwania statusu wolny od zakażenia herpeswirusem koi karpia, • postępowanie w przypadku podejrzenia wystąpienia p ęp p yp p j y ąp zakażenia KHV jest analogiczne jak postępowanie w przypadku podejrzenia VHS lub IHN. Dziękuję za uwagę
