Reklama

Historia i rozwój budowli świata starożytnego; Egiptu i Mezopotamii od ok. czterech tysięcy lat
p.n.e. do pierwszego wieku p.n.e.
Historia i rozwój budowli świata starożytnego; Egiptu i Mezopotamii od ok. czterech tysięcy lat
p.n.e. do pierwszego wieku p.n.e. Najstarsze kolebki architektury to Egipt i Mezopotamia (Sumer,
Asyria). Sięgały czterech tysięcy lat p.n.e. i trwały do ich upadku tj. podboju krajów Mezopotamii
przez Aleksandra Wielkiego w czwartym wieku p.n.e. i włączenie Egiptu do Cesarstwa Rzymskiego
przez Oktawiana w pierwszym wieku p.n.e. W pustynnym klimacie Egiptu życie kulturalne kwitło
w rolniczej delcie i wzdłuż biegu Nilu, (najdłuższej rzeki w Afryce - 6,700 km). Realizacja pragnień
ludzkich, aby bogowie mieszkali w najwspanialszych pałacach oraz wiara w życie pozagrobowe,
przejawiały się w budowie świątyń i grobowców. Despotyczni władcy kraju, Faraonowie, tj.
królowie i jednocześnie najwyżsi kapłani wznosili fantastyczne budowle nadludzkim wysiłkiem
pracy wielu tysięcy niewolników. świątynie egipskie jak w Karnaku, pobliskim Luxorze (1500
p.n.e.) koło Thebes (dawna stolica), Abu- Simbel, Deir-El-Bahari i inne, nie miały być miejscem
modłów dla ludu, lecz tajemniczym sanktuarium dla rządzącej kasty królów i kapłanów. Stąd
architekturę świątyń charakteryzują grube ściany kamienne z małą ilością otworów, pokryte
malowanymi płaskorzeźbami (reliefami) o tematyce wziętej z życia (uprawa roli czy balsamowanie
ciał zmarłych). U wejścia do świątyni dominowały dwie potężne, również zdobione wieże (pylony),
do których prowadziły długie aleje, obstawione rzeźbami lwów (sfinksów), z dodatkiem wysokich
obelisków. Wnętrza wypełniały duże ilości grubych kolumn ustawionych tak blisko siebie, jak na to
pozwalała ograniczona wytrzymałość bel kamiennych, na których spoczywał płaski dach. Za
głównym wejściem otwarty dziedziniec prowadził przez kilka otworów do sanktuarium. Bogato rze
Historia i rozwój budowli świata starożytnego; Egiptu i Mezopotamii od ok. czterech tysięcy lat
p.n.e. do pierwszego wieku p.n.e.
Najstarsze kolebki architektury to Egipt i Mezopotamia (Sumer, Asyria). Sięgały czterech tysięcy
lat p.n.e. i trwały do ich upadku tj. podboju krajów Mezopotamii przez Aleksandra Wielkiego w
czwartym wieku p.n.e. i włączenie Egiptu do Cesarstwa Rzymskiego przez Oktawiana w pierwszym
wieku p.n.e. W pustynnym klimacie Egiptu życie kulturalne kwitło w rolniczej delcie i wzdłuż biegu
Nilu, (najdłuższej rzeki w Afryce - 6,700 km). Realizacja pragnień ludzkich, aby bogowie mieszkali
w najwspanialszych pałacach oraz wiara w życie pozagrobowe, przejawiały się w budowie świątyń i
grobowców. Despotyczni władcy kraju, Faraonowie, tj. królowie i jednocześnie najwyżsi kapłani
wznosili fantastyczne budowle nadludzkim wysiłkiem pracy wielu tysięcy niewolników. świątynie
egipskie jak w Karnaku, pobliskim Luxorze (1500 p.n.e.) koło Thebes (dawna stolica), Abu-Simbel,
Deir-El-Bahari i inne, nie miały być miejscem modłów dla ludu, lecz tajemniczym sanktuarium dla
rządzącej kasty królów i kapłanów. Stąd architekturę świątyń charakteryzują grube ściany kamienne
z małą ilością otworów, pokryte malowanymi płaskorzeźbami (reliefami) o tematyce wziętej z życia
(uprawa roli czy balsamowanie ciał zmarłych).
U wejścia do świątyni dominowały dwie potężne, również zdobione wieże (pylony), do których
prowadziły długie aleje, obstawione rzeźbami lwów (sfinksów), z dodatkiem wysokich obelisków.
Wnętrza wypełniały duże ilości grubych kolumn ustawionych tak bli
(…)
…), jako spoiwo Pozwalało to przesklepiać większe rozpiętości przy pomocy kopuł (dom). W
bazylikach i termach, używając drewnianych form i rusztowań, stosowano ceglane żebrowanie,
które wypełnione kamiennymi panelami tworzyły sklepienia krzyżowe. Budowle rzymskie
przewyższały greckie bogactwem dekoracji dla podkreślenia potęgi Imperium. Początkowe rządy
wybieranych przez radę narodową królów zastąpiła w 508…
… św. Jana Chrzciciela w Mogilnie, gdzie cztery kwadraty sklepienia krzyżowego wsparte są na
jednym słupie ustawionym pośrodku i czterech słupach przyściennych powiązanych gurtami.
Sklepienie krzyżowe krypty św. Leonarda w podziemiach katedry wawelskiej podparte jest dwoma
szeregami kolumn. W zachodniej części kościołów romańskich, na wprost ołtarza, budowano
empory czyli wzniesione galerie…
…. W bogacących się miastach mieszczanie stawiają renesansowe kamienice z podcieniami, bogatą
dekoracją rzeźbiarską portali, fasad i attyk. Niesymetrycznie rozstawiane okna odpowiadały
rozkładowi wnętrz. Zrażone do świeckiego charakteru budowli duchowieństwo pozostaje przy
tradycjach gotyckich a nawet romańskich, gdzie renesansowe kolumny wspierają gotyckie
sklepienia krzyżowe (Oliwa, Włocławek i "pułtuska…
… religijna powodowała zwrot do życia klasztornego, co wpływało na powstawanie zakonów i
budowę ich siedzib, które były ostoją nauki i sztuki, spowodowała początek wypraw krzyżowych i
dała impuls rozwojowi architektury. Główną cechą wznoszonych budowli były potężne wieże o
płaskim lub ostrym, czterospadkowym zadaszeniu. Dalszy rozwój sklepień krzyżowych o żebrach z
cegły, wykonanych oddzielnie i wypełnianych…
… sklepienia krzyżowo-żebrowe (ostre łuki i system podpór) umożliwiły przesklepianie dużych
rozpiętości bardzo wysokich naw. Z łatwością mogły być przesklepiane przestrzenie dowolnych
kształtów (trójkąta, trapezu, nieregularnego wieloboku). Dla wzmocnienia filarów zbierających siły
od ciężaru sklepień stosowano skarpy zewnętrzne (czasem wewnętrzne), które z czasem, gdy nawy
stawały się coraz wyższe…
…. Może dlatego ta potężna hala nakryta jednym, wielkim, dwuspadkowym dachem jest tak
upstrzona koronką łuczków i wieżyczek. Znamienne są również katedry w Orvieto, Sienie i
Florencji. Wspaniałym jest również Pałac Dożów w Wenecji, gdzie potężna marmurowa ściana
budowli opiera się na dwóch piętrach ostrołucznej kolumnady. Wszystkie inne klasztory, pałace i
budowle użyteczności publicznej we Włoszech to jakby gotyk…
… Szafrańców w Pieskowej Skale wypełnia dziedziniec gotyckiego zamku renesansowymi
krużgankami. Budują się również całkowicie nowe zamki wciąż jeszcze z narożnymi basztami
nawiązującymi do obronności gotyku (Niepołomice, Baranów, Krasiczyn). Im bliżej jednak ku
schyłkowi renesansu, tym bardziej zamki tracą cechy obronności, a przekształcają się w pałace o
większej ilości okien. Podobnie dzieje się z dworami…
… wielkich hal, stadionów itp., jak Hala Stulecia we Wrocławiu (1912 r.) i fabryka narzędzi
"Fagus" w Niemczech (1916 r.) Zastosowanie wynalazku Otis'a, szybkobieżnych wind
elektrycznych, umożliwiło budowę wielokondygnacyjnych budynków mieszkalnych i biurowych,
oraz wysokich drapaczy zmieniając podejście do architektury i jej obraz. Powstały inne formy tzw.
"płynnej elegacji", gdzie odkryte elementy…
BORROMINI A GUARINI
neogotyk - omówienie
Marek Zgórniak sztuka XIX wieku - historyzm właściwy
Renesans i manieryzm w architekturze francuskiej
GŁÓWNI TWÓRCY NOWOŻYTNEJ ARCHITEKTURY ANGIELSKIEJ
Gotyk i protorenesans
Reklama






























Prawa autorskie
Reklama

Kontakt