Opracowali: Zdunek Zbigniew, Palichleb Piotr rok IV, WSD Zam
advertisement
Opracowali: Zdunek Zbigniew, Palichleb Piotr rok IV, WSD Zam – Lub Rola Pisma Świętego w rozwoju życia moralnego Pismo Święte jako zbiór ksiąg natchnionych nie tylko ukazuje w co wierzyć, lecz także jak żyć. Pytanie to pomaga człowiekowi nie tylko prowadzić dobre życie, ale również bronić wartości moralnych. Chcąc mówić o moralności w Biblii należy zwrócić szczególną uwagę na kontekst historyczny i kulturowy. Wszelkie wartości i prawo, którymi człowiek powinien się kierować odnajdujemy w osobie Jezusa Chrystusa. Właśnie w ten sposób, poprzez Pismo Święte i osobę Jezusa rodziła się w Kościele etyka chrześcijańska. Jak możemy zauważyć kształtowała się na trzech aspektach: inspirowana przykładem i nauką Jezusa Chrystusa, miała miejsce w Kościele jako wspólnocie Ludu Bożego, oraz toczyła się w nieustannym dialogu kultury etyczno-społecznej danego narodu oraz czasu. Moralność płynąca z objawienia Bożego pozwala dojść drogą naturalną do poznania rzeczywistości transcendentnej. Odpowiedzią ze strony człowieka na objawienie się Boga jest wiara - czyli przyjęcie i uznanie za prawdę rzeczywistości objawionej. Człowiek jest jednak istotą myślącą, która nie tylko przyjmuje fakty czy stwierdzenia, ale też przeprowadza refleksję nad nimi, co pozwala na zmianę własnych czynów. Mamy ważne powody, aby wierzyć w autorytet Biblii. Jest ono Słowem samego Boga, objawiona nam jego zbawcza prawda. Jest natchniona od początku do końca i jest jedynym, nieomylnym przewodnikiem wiary i życia chrześcijańskiego. Wypełnione proroctwa biblijne, niezaprzeczalnie potwierdzają fakt, że Biblia jest natchniona przez Boga. Tylko Bóg mógł doprowadzić do wypełnienia tak wielu proroctw w odpowiednim czasie, przez odpowiednie osoby i w odpowiedniej kolejności. Autentyczność Biblii jako Bożego Słowa potwierdza również to, że widzimy jak zmienia ona życie ludzi, którzy ją czytają, wierzą jej, i żyją według jej nauki. Nade wszystko Biblia jest wielką opowieścią o człowieku, o jego uczuciach, namiętnościach oraz naturze. Pokazuje ludzki błąd i ludzką znakomitość. Przedstawia i tłumaczy najbardziej ludzkie lęki i postawy. Daje odpowiedzi na najtrudniejsze pytania: te o powstaniu życia, o Bogu, o śmierci, o prawdzie, a czasem zawiera ukryte odpowiedzi na pytania, które zadaje sobie każdy człowiek. Świadectwa Ojców Kościoła i ich nauczanie moralne stanowi często miarodajny wykład moralności chrześcijańskiej rodzącej się z treści objawienia oraz wiary. Świadomość ta zaczęła rozwijać się właśnie za czasów patrystyki czyli ok I – III w p.Chr. Ojcowie Kościoła podczas swych homilii zwracali szczególna uwagę na Pismo Święte jako podstawowe źródło wykładni moralnej. Ks. Prof. Ireneusz Mroczkowski w jednym ze swoich artykułów pisze: „Ojcowie Kościoła odkrywali rzeczywistość wiary w Boga, która wiązała się z ludzkim życiem, objaśniała je i prowadziła do naśladowania Jezusa Chrystusa. Była to egzegeza bardzo praktyczna, która pozwalała odróżnić drogę życia od drogi śmierci (Didache) oraz egzegeza pomagająca wejść do wnętrza ludzkiego serca Bożemu Słowu nawrócenia i miłości.” 1 Biblia pokazuje, jak patrzeć na otaczający nas świat oczyma wiary, jak traktować człowieka, żyjącego z nami, aby poczuł się jak nasz przyjaciel. Uczy tolerancji i poszanowania dla inności. Biblia dała początek życiu indywidualnemu, ale też 1 http://biblia.wiara.pl/doc/1219485.Biblia-wiara-i-moralnosc/1. 2 Zob. Tygodnik Powszechny nr 15 z 1972 roku. (5.04.2013) społecznemu. Największą wartością Biblii jest Bóg, ale też człowiek, który nie jest przedstawiony jako przedmiot, ale jako istota, mająca swoje uczucia i przemyślenia. Bóg wiąże z człowiekiem wielkie nadzieje, dlatego stworzył dla niego cały świat i pozwolił mu w nim żyć, korzystać z niego. Biblijna narracja o stworzeniu człowieka podkreśla, iż jest on stworzony ,, na obraz i podobieństwo Boga” ( Rdz 1, 26), zaś opowiadanie o stworzeniu świata wyraźnie kładzie nacisk na wymiar moralny działania stwórczego Boga, który kolejnym elementom wszechświata przypisuje miarę dobra. Poprzez rozpoznanie, nazwanie dobra w świecie Pan Bóg stwarza sens, znaczenie i zasadę rzeczy. Dobro jest uprzednie wobec człowieka, który poprzez swoje działanie (pracę) ma to dobro rozpoznać i rozwijać. Moralność objawiona ma stanowić drogę człowieka i dlatego Pismo św. zachęca, by ten w swojej wolności uwzględnił fakt, iż jego życie pochodzi od Boga, w Bogu ma swój początek i pozostaje od Niego zależny.(…) Skoro człowiek jest stworzony na obraz i podobieństwo Boga, należy powiedzieć, iż sensem tym jest Słowo. Człowiek podążający drogą moralności objawionej jest zaproszony do przyjęcia Słowa Boga, rozpoznania Jego sensu, okazania Mu posłuszeństwa, uczynienia Go wreszcie swoim słowem. Skoro Słowo Boże ma wyznaczać kształt ludzkiej moralności, potrzeba, by człowiek posługiwał się słowem na podobieństwo Boga.( M. S. Wróbel, Biblia a moralność, Lublin 2011) Bóg chcąc aby człowiek zachował życie i jego czyny były moralne, daje nam dekalog, jak pisze Jan Paweł II w jednej ze swych encyklik „Przykazania Boże nigdy nie można oddzielić od miłości Boga: zawsze jest darem, który ma służyć rozwojowi człowieka i jego radości”. Tradycja Kościoła, będąca wierna Pismu świętemu i idąc za przykładem Jezusa, zawsze przyznawała Dekalogowi pierwszorzędną rolę i znaczenie ( KKK 2064). Dziesięć przykazań należy do Objawienia Bożego. Pouczają nas one zarazem o prawdziwym człowieczeństwie człowieka. Podkreślają główne obowiązki(…) podstawowe prawa, właściwe naturze osoby ludzkiej( KKK 2070).Biblijny Dekalog jest podstawą całej etyki i wszystkich później opracowanych kodeksów świata. Właściwie ciężko sobie wyobrazić jakieś prawo współczesne, które by w mniejszym lub większym stopniu nie nawiązywało do Pisma Świętego. Od samego początku Dekalog stał się inspiracją do tworzenia systemów prawnych obowiązujących w różnych krajach, które często miały swoje inne święte księgi. Tak jest z kodeksem Hammurabiego. Aby mówić o moralności w Piśmie Świętym należy wspomnieć też o skutkach nie przestrzegania prawa Bożego czyli grzechu. Ponieważ grzech jest dziełem osoby ludzkiej, ma swój wymiar antropologiczno-personalistyczny. Przez grzech człowiek zdradza swoją godność, alienuje się, jego natura stworzona przecież przez Boga egoistycznie zwraca się przeciwko Bogu. "... człowiek, stworzony przez Boga w stanie sprawiedliwości... już na początku nadużył swej wolności, przeciwstawiając się Bogu i pragnąc osiągnąć cel swój poza Nim (hamartia). Grzech pomniejsza człowieka, odwodząc go od osiągnięcia jego pełni" (KDK 13 - cały punkt o grzechu). NT jasno uczy, że grzech odwraca człowieka od Chrystusa i Jego dzieła, pozbawia go łaski. Popełnienie grzechu i trwanie w nim jest stąd tragedią człowieka, zwłaszcza chrześcijanina, bo niszczy jego egzystencjalne współżycie z Chrystusem. Przypowieść Chrystusa o krzewie winnym obrazuje właśnie ten chrystologiczny aspekt grzechu. Grzech godząc w Chrystusa godzi też w Jego Mistyczne Ciało, czyli w Kościół (1 Kor 6, 15-20). Grzech ma więc także swój wymiar eklezjalny. Grzesznik zrywając z Bogiem nie potrafi dostrzec w innych godności Bożych dzieci. W miejsce miłości wprowadza nienawiść. W swym wymiarze społecznym grzech jakby "zakaża" środowisko ludzkie (Rdz 19, 4-5) niszcząc nadprzyrodzone braterstwo wspólnoty ludzkiej. Pierwszym dokumentem kościelnym, który wspomina i opisuje grzech strukturalny (społeczny) jest "Iustitia in mundo" - dokument III Synodu Biskupów z 19712. Rola Pisma Świętego w rozwoju życia moralnego wiąże się z odwołaniem do niego gdyż jest fundamentalnym punktem wyjścia moralności chrześcijańskiej, jakim jest powołanie do zbawienia przez wiarę w Jezusa Chrystusa. Jak pisze Jan Paweł II w jednej ze swych encyklik Veritatis splendor, Kościół dzięki Pismu Świętemu może dać człowiekowi odpowiedź na pytania moralne: „której źródłem jest prawda Jezusa Chrystusa i Jego Ewangelii” 3 . Sama nauka teologii jest nauką wiary która opiera się na Objawieniu, zawartym właśnie w Biblii. Konieczne jest tu połączenie refleksji rozumowej z odniesieniem do Pisma Świętego, gdyż łączy się to z prawdą o upadłej naturze ludzkiej. Odwołanie się do biblijnego fundamentu moralności chrześcijańskiej, a tym samym do biblijnych źródeł teologii moralnej, nie oznacza naruszenia jej uniwersalnego charakteru, lub też ograniczenia wolności lecz świadome i dobrowolne oddanie się pod opatrzność Bożą przez pryzmat zachowywania prawa moralnego zawartego w Piśmie Świętym. Bibliografia 1. Katechizm Kościoła Katolickiego. Poznań 1994. 2. Jan Paweł II. Evangaelium vitae. Watykan 1995. 3. Jan Paweł II. Veritatis Splendor. Watykan 1993. 4. Biblia a moralność, Dar życia- dar przymierza- odpowiedź człowieka. Red. ks. Mirosław S. Wróbel Lublin 2011. 5. http://biblia.wiara.pl/doc/1219485.Biblia-wiara-i-moralnosc/2 3 Zob. Tygodnik Powszechny nr 15 z 1972 roku. 3 Veritatis splendor. Watykan 1993
