REFERAT DLA RODZICÓW

REFERAT DLA RODZICÓW
Rola rodziców w wychowaniu dziecka do udziału w Liturgii
Ważnym elementem wychowania religijnego, czyli kształtowania w świadomości
dziecka obrazu Boga kochającego, dającego mu poczucie bezpieczeństwa, jest wychowanie
go do udziału w liturgii. Liturgia „jest pierwszym i niezastąpionym źródłem, z którego wierni
czerpią ducha prawdziwie chrześcijańskiego” (KL 14).
Wychowanie liturgiczne należy więc do zasadniczych spraw w całokształcie formacji
małego chrześcijanina. Aby rodzice (wychowawcy) mogli sprostać temu zadaniu sami
powinni dążyć do pogłębiania i poszerzania swoich wiadomości z zakresu liturgii oraz
świadomie, czynnie i owocnie brać w niej udział.
Wg Soboru Watykańskiego II liturgia uznana została „za wykonywanie kapłańskiego
urzędu Jezusa Chrystusa; w niej przez znaki widzialne wyraża się i w sposób właściwy
poszczególnym znakom urzeczywistnienie uświęcenie człowieka, a mistyczne Ciało Jezusa
Chrystusa, to jest Głowa ze swymi członkami, wykonuje całkowity kult publiczny” (KL.7).
W świetle tej definicji liturgia jest wykonywaniem kapłańskiej funkcji Chrystusa.
Uobecnia się w niej Jego Misterium Paschalne, przez które dokonuje się uwielbienie Boga
i uświęcenie człowieka.
Działalność Kościoła skoncentrowana jest na osobie swego założyciela - Jezusie
Chrystusie
i
Jego
Dziele
Zbawienia
(Męce,
Śmierci,
Zmartwychwstaniu),
oraz doprowadzeniu wiernych do pełnego i owocnego udziału w tych misteriach.
W ciągu roku liturgicznego przeżywana jest na nowo Historia Zbawienia,
ale jednocześnie z każdym rokiem rozpoczynany jest „nowy etap wędrówki do Ojca
z Chrystusem i Jego Kościołem. Możemy powiedzieć, że każdego roku jesteśmy zupełnie
w innym miejscu i coraz bliżej dnia ostatecznego, a Bóg przez swoje słowo stawia przed nami
niepowtarzalne żądania i propozycje”.
W rodzinie chrześcijańskiej rodzice powinni „już od najwcześniejszego
wieku uczyć dziecko, zgodnie z wiarą na chrzcie otrzymaną, poznania i czci Boga, a także
miłowania bliźniego” (DWCH3). Pierwszy i zarazem fundamentalny kontakt z Bogiem
dziecko nawiązuje poprzez rodziców lub najbliższe otoczenie. Bardzo ważne są pierwsze
doświadczenia i przeżycia religijne człowieka w kształtowaniu dalszego życia religijnego.
Jan Paweł II w Adhortacji Apostolskiej „Familiarcis conssortio” zwraca szczególną
uwagę na ścisły związek między modlitwą liturgiczną Kościoła a modlitwą poszczególnych
1
wiernych, mówiąc: „Rodzina, jako domowy Kościół powinien zabiegać o stworzenie
dzieciom warunków do naturalnego wprowadzenia w modlitwę liturgiczną, właściwą dla
całego Kościoła, zarówno przez przygotowanie do niej, jak i przez objęcie nią życia
osobistego, rodzinnego i społecznego” (FC6l).
Obowiązek ten rodzina wypełnia przede wszystkim przez dostrzeganie konieczności
„stopniowego uczestnictwa wszystkich członków rodziny w Eucharystii, zwłaszcza
niedzielnej i świątecznej oraz w innych sakramentach, a szczególnie w sakramentach inicjacji
chrześcijańskiej dzieci” (FC61).
Według wskazań Ojca Świętego Jana Pawła II do zadań rodzin chrześcijańskich
należy także obchodzenie świąt roku liturgicznego w domu rodzinnym (FC61).
Każdy człowiek od urodzenia pozostaje pod bezpośrednim wpływem wierzeń,
wartości, zasad postępowania rodziców i innych członków rodziny. Pod wpływem
pozytywnych przeżyć emocjonalnych towarzyszących życiu rodzinnemu, wartości, normy
postępowania i zwyczaje panujące w rodzinie stają się powoli własnością dziecka, z którymi
to ono najczęściej nie rozstaje się do końca życia.
W kulturze Polskiej w znaczącym stopniu rozwinięte są i kultywowane zwyczaje
świąteczne, związane z rokiem liturgicznym, a szczególnie z Narodzeniem Pańskim,
Wielkanocą, z uroczystością Wszystkich Świętych i Dniem Zadusznym.
Zwyczaje świąteczne są dla dziecka bardzo ważnymi elementami w wychowaniu religijnym,
a szczególnie wprowadzeniem go w życie Kościoła, którego centrum jest Święta Liturgia.
Dzięki emocjonalnym, pozytywnym przeżyciom dziecka związanymi z symbolami,
zwyczajami świątecznymi ułatwiają mu nawiązanie więzi z Bogiem i bliższe poznanie Go.
Rodzice jednak winni zatroszczyć się o prawidłowe zrozumienie sensu zwyczajów, symboli
świątecznych (np.: dzielenie się opłatkiem w Wigilię, strojenie choinki, święcenie pokarmów,
robienie pisanek itp.).
Sposób świętowania niedzieli i świąt w rodzinie, powinien uwzględniać dwa główne
elementy: kult i odpoczynek świąteczny. Obydwa elementy winny być głęboko zakodowane
i respektowane przez całą rodzinę jako naznaczone prawo Boże i kościelne obowiązujące
wszystkich jego wyznawców – chrześcijan.1
Odpoczynek świąteczny musi przebiegać w atmosferze miłej, swobodnej, pełnej odprężenia.
W świetle Pisma Świętego odpoczynek nie jest bezczynnością, lecz jest to czas
zbierania siły do pracy w ciągu następnego tygodnia, ale nie jest to jedyny cel świętowania.
2
Głównym celem jest oddanie czci Bogu, składanie dziękczynienia za otrzymane łaski.
Sposób przeżywania świątecznego dnia winien być w rodzinie wspólnie zaplanowany.
Także dzieci mają prawo wyrazić swoje pragnienia dotyczące sposobu przeżywania dni
świątecznych, a rodzice w miarę możliwości winni wyrazić na nie zgodę. Zalecane jest
również, aby rodzice razem z dziećmi omawiali przygotowania do przeżywania głównych
świąt roku kościelnego.
Dzięki temu od najmłodszych lat dziecko będzie potrafiło sprawę Boga i religii
dostrzec i ustawić we właściwych mianach, nie traktując ich jako sprawy czysto
indywidualne, lecz przeżywanej w sposób zgodny z Bożym planem zbawienia człowieka we
wspólnocie ludu Bożego (KK9).
Planowanie sposobu świętowania nie może dotyczyć jedynie spraw zewnętrznych,
takich jak porządki domowe, przygotowanie prezentów, zaproszenie gości, ale również, musi
dotyczyć istotnych działań, prowadzących bezpośrednio w kierunku głębokiego przeżycia
misterium zbawczych, uobecniających się w liturgii danego okresu, czy święta.
Rodzice
mogą
nauczyć
dziecko
jakiejś
pieśni,
wiersza
związanego
tematycznie
ze zbliżającym się okresem liturgicznym lub zachęcić go do zrobienia jakiegoś dobrego
uczynku, wyjaśniając jego cel i sens.
Ważnym elementem prawidłowego świętowania, a zarazem formacji religijnej, jest
wspólny posiłek spożywany tego dnia. Dziecko małe z utęsknieniem czeka na tę chwilę,
na bezpośrednie, bliskie i serdeczne kontakty z rodzicami, rodzeństwem. Niezaspokojenie
tych potrzeb może spowodować u dziecka komplikacje natury psychicznej i niewłaściwe
uformowanie życia religijnego.
Prawdziwy odpoczynek, który potrzebny jest każdemu człowiekowi jest darem Jezusa
Chrystusa. Jednak, aby ten dar mógł stać się udziałem człowieka, trzeba spełnić podstawowy
warunek, a mianowicie przyjść i spotkać się z Chrystusem. Jest to drugi element prawdziwego
religijnego świętowania.2
Spotkanie człowieka z Chrystusem najpełniej realizuje się przez udział w niedzielnej
i świątecznej Eucharystii. Dlatego każda Msza św. winna być traktowana jako najważniejsze
wydarzenie dnia świątecznego, do którego zmierza się przez wszystkie trudy całego
tygodnia, czy też okresu poprzedzającego święta.
W Eucharystii bowiem dokonuje się przedziwna wymiana. To co ziemskie i ludzkie
staje się boskim, a Bóg w osobie Jezusa Chrystusa daje się człowiekowi na pokarm.
3
Aby więc udział we Mszy św. był świadomy, owocny i czynny, człowiek musi zdać
sobie sprawę z historiozbawczego i eklezjalnego wymiaru Eucharystii.
Podłożem prawidłowej formacji chrześcijańskiej jest atmosfera domu rodzinnego.
Aby dziecko zdolne było dostrzec i przyjąć miłość Boga objawiającego się i uobecniającego
w obrzędach liturgicznych roku kościelnego, musi sam doznać miłości, akceptacji,
bezpieczeństwa ze strony najbliższego otoczenia domu rodzinnego.
Rozwój psychiczno-emocjonalny wskazuje, że dziecko wyczuwa i poznaje, co dla
jego najbliższego otoczenia jest istotną wartością. Zachowanie rodziców, rodzeństwa, sposób
świętowania, wspólne rozmowy i czynności pozostawiają głęboki ślad w kształtującym się od
najmłodszych lat życiu religijnym.
OPRACOWAŁA: Justyna Markiewicz
4