metoda harcerska, system kar i nagród
advertisement
Metoda harcerska Metoda harcerska to sposób działania odznaczający się: POZYTYWNOŚCIĄ- gdyż harcerskie wychowanie polega na budowaniu dobra, rozbudzaniu w człowieku jego zdolności, odkrywaniu zalet, pozwala łatwiej akceptować świat, innych ludzi, siebie samego, pokazuje że nie należy poddawać się złu beznadziejności. INDIWIDUALNOŚCIĄ- w harcerskie najważniejszy jest człowiek i jego wszechstronny rozwój. Stwarzamy takie warunki, aby każdy indywidualnie niezależnie od wieku, płci, doświadczenia, zainteresowań mógł znaleźć swoje miejsce w ZHP. Dbamy o wszechstronny rozwój jednostki. WZAJEMOŚCIĄ ODDZIŁYWAŃ- w harcerstwie jedni uczą się od drugich przez wzorcowe postępowanie, przykład osobisty i baczną obserwację innych. Istotną rolę odgrywa współzawodnictwo, którego celem jest zawsze wszechstronny rozwój. W grupie rówieśników każdy nie tylko może pokazać, co wie, co umie, czego może nauczyć innych, ale tez może uczy się od innych. DOBROWOLNOŚCIĄ I ŚWIADOMOŚCIĄ CELÓW- uświadamia sobie potrzeby własnego rozwoju lub tez wykonania jakiegoś zadania, ułatwiam realizację zamierzenia. W naszej organizacji jesteśmy świadomi naszych potrzeb i naszych możliwości. Wiemy też, po co w harcerstwie jesteśmy, że staramy się o swój wszechstronny rozwój. Wszystko co dzieje się w ZHP ma swój cel. POŚREDNIOŚCIĄ- wychowanie w harcerstwie następuje nie wprost, ale przez podejmowanie działań, zdobywanie coraz wyższych stopni i nowych sprawności, uczestnictwo w atrakcyjnym programie. Celem jest podejmowanie przez każdego wysiłku a nie proponowanie gotowych rozwiązań. Postępują zgodnie z Prawem i Przyrzeczeniem, działając i współpracując z innymi uczymy się życia. NEUTRALNOŚCIĄ- w harcerstwie wszystko jest zwyczajne i dostosowane do warunków, w których żyjemy. Wszystko ma „swój czas”, dlatego zuchy bawią się, harcerze uczestniczą w grze, harcerze starsi i wędrownicy poszukują. Robimy tak po to, by każdy miał możliwość rozwoju zgodnie ze swoimi możliwościami i potrzebami. Wszystkie powyższe cechy metody harcerskiej wspierają samorozwój zuchów, harcerzy, harcerzy starszych, wędrowników i instruktorów przez: Prawo i Przyrzeczenie Uczenie w działaniu Pracę w małych grupach Stale doskonalony i pobudzający do rozwoju program PRAWO I PRZERZECZENIE Kreślą konkretny system wartości, opisują ideały. Odzwierciedlają zasady harcerskiego wychowania: służbę, braterstwo, prace na sobą Dają harcerzowi ściśle określony kodeks postępowania Zobowiązują do ciągłego dążenia do ideału UCZENIE PRZEZ DZIAŁANIA Oznacza, ze w harcerstwie wychowujemy w sposób czynny, poprzez aktywne uczestnictwo. Młody człowiek kształci się przez: Obserwację Eksperymentowanie Samodzielne wyciąganie wniosków Dokonywanie wyborów Osobiste działanie SYSTEM MAŁYCH GRUP Mała grupa rówieśników, kolegów, przyjaciół to naturalne środowisko młodego człowiek. Opieramy się więc zatem na małych grupach: Szóstkach zuchowych Zastępach Patrolach Grupach zadaniowych STALE DOSKONALONY I POBDZAJACY DO ROZWOJU PROGRAM Treści programowe powinny być dostosowane do potrzeb i możliwości, do czasu, miejsca, warunków działania i oczekiwań społecznych Program to konkretne zdania podejmowane przez zespół i określone sposoby ich realizacji Program, doskonalony tak, by zapewniał stopniowy i harmonijny rozwój Musi odpowiadać na -Zainteresowania -Stawiać wyzwania -Być zachętą do samodoskonalenia Program realizujemy za pomocą Systemu stopni i sprawności harcerskich/zuchowych Kary i nagrody Aby zastęp działał sprawnie nie wystarczy tylko dobry zastępowy. Potrzebne są chęci do działania każdego z członków. System nagród i kar to jedno z narzędzi, które pomoże Ci motywować innych członków zastępu. Bardzo ważnym, o ile nie najważniejszym czynnikiem jest uchwycenie przez zastępowego, jaki wpływ na danego harcerza mają określone bodźce. Każdy z nas jest inny i na jednego bardziej będzie działać perspektywa zbliżającej się nagrody, na innego zaś kary. Generalnie jednak przyjmuje się, iż to właśnie nagrody są skuteczniejszym środkiem wychowawczym. Skutek Wzorzec postępowania Zachowanie, za które Nagroda harcerz został nagrodzony utrwali się. Kara Odstrasza od ponownego złamania reguł. Wiara w siebie Nagroda „mówi” harcerzowi, jakie zachowania są pożądane przez grupę. Dobrze zastosowane nagrody sprawiają, iż młody człowiek nabiera wiary w siebie. Kara tylko i wyłącznie pokazuje, czego nie chcemy od harcerza, nie daje jednak pozytywnych wzorców postępowania. Kary nieumiejętnie, bądź niesprawiedliwie stosowane sprawiają, że harcerz czuje się pokrzywdzony i zniechęcony. Kilka zasad: 1. "Kiepsko płaci ten, kto płaci z góry lub nigdy" To stare powiedzenie niesie z sobą cenna wskazówką należy nagradzać w miarę postępów w pracy lub natychmiast po jej wykonaniu. Czym szybciej nagrodzimy harcerza za jego postawę, tym większa będzie jego radość z otrzymanego wyróżnienia, a więc tym silniejsze oddziaływanie wychowawcze. I to zarówno na niego jak i na całą grupę. 2. Zachowaj umiar w nagradzaniu. Nagradzając kogoś musimy być pewni, ze nasza nagroda wpłynie na niego pozytywnie. Zbyt częste wyróżnianie tej samej osoby może nie tylko osłabiać siłę nagrody, ale również wpłynąć na negatywne nastawienia reszty grupy do wyróżnionej jednostki. Osoba ta może zostać w ten sposób odsunięta przez swoich rówieśników. 3. Wybierz odpowiedni rodzaj nagrody. Generalnie rzecz biorąc atrakcyjność nagrody powinna być dostosowana do stopnia trudności zachowania, które zamierzały wzmocnić. Ale nie zawsze duża nagroda jest dobra. Przy wykonaniu ważnych zadań, wymagających dużej koncentracji i skupienia, zbyt duża nagroda skupia na sobie uwaga. Przeczucie nagrody zmniejsza w rezultacie efektywność. Dlatego też w takich przypadkach, gdzie stawiamy przed harcerzami duże i ważne zadania możemy informację o nagrodzie przekazywać dopiero po jego wykonaniu, a i wówczas nagroda nie powinna być zbyt duża. 4. Różnicuj nagrody Musimy pamiętać, że określone nagrody powszednieją i wtedy szybko tracą swoją wartość "Dobra nagroda ma zawsze odcień czegoś nieoczekiwanego., niezwykłego - nie może być powszednim składnikiem codziennej rzeczywistości". Zapobiega temu różnicowanie nagród. Najlepiej działają tzw. Nagrody żetonowe lub punkty w rozmaitej formie. Za uzbieranie określonej ich ilości możemy coś dostać lub wzmocnić swoja pozycję w grupie. Warto łączyć tą metodę z obrzędowością, przyznając w ten sposób tytuł obrzędowy, oznaczenie, lub wprowadzając w kolejny poziom obrzędowego wtajemniczenia. Można w ten sposób przyznawać kolejne elementy obrzędowej plakietki tak, by dopiero po uzbieraniu wszystkich elementów można było przyszyć plakietkę do munduru. Na podobnej zasadzie działają przecież stopnie i sprawności. Tam nagrodą za wykonanie określonego zadania jest zaliczenie wymagania. Zaliczenie wszystkich wymagań jest nagradzanie przyznaniem stopnia lub sprawności. Ale nagrody żetonowe to tylko jedna forma nagradzanie . Niezwykle ważna jest tez rola pochwał i gestów, życzliwych uśmiechów i słów uznania od drużynowego. Im większy autorytet tym większe zadowolenie z takiej pochwały. Uznanie drużynowego może znaleźć swój wyraz w rozkazie bądź w książeczce harcerskiej. Może mieć również inna formą tak jak w przypadku obrzędowego rozpalenia ogniska wyróżnienia. Kolejna grupa nagród, to nagrody rzeczowe. One również mogą mieć swój symboliczny lub obrzędowy wyraz. Wręczane są nagrody o zastosowaniu praktycznym, jak na przykład sprzęt pionierski, wycieczka, lub bilet do kina. Dobrze jeśli potrafisz połączyć ze sobą różne formy nagradzania. Wybór tej najwłaściwsze w danym momencie nagrody zależy od sytuacji i potrzeb osoby nagradzanej. 5. Karać tylko wtedy, gdy dziecko jest świadome popełnionego czynu tzn. zna obowiązujące je normy postępowania i konsekwencje ich przekroczenia, a jednak normy te przekracza. 6. Kara powinna być wymierzona bezpośrednio po ujawnieniu przewinienia. W przypadku dłuższego odstępu czasu dziecko zatraca związek między karą a przewinieniem. 7. Pamiętaj, że zbyt częste i surowe kary pobudzają dziecko do kłamania i wykrętów w celu ich uniknięcia. 8. Postawa wychowawcy w stosunku do kary powinna być umiarkowana, gdyż zbytnia surowość jest traktowana jako znęcanie się, a nadmierna pobłażliwość czyni wychowawcę bezradnym. Nie istnieje niestety „złoty środek” i każdy z was musi sam wiedzieć kiedy lepszym rozwiązaniem będzie nadanie nagrody a kiedy kary, podsumowując należy podkreślić raz jeszcze to że dobry zastępowy/drużynowy umiejętnie i w sposób zindywidualizowany stosuje te narzędzia. Dobrym pomysłem wydaje się byś stosowanie „silnych” nagród i „drobnych” kar. Właściwy dobór formy karania zależy od wychowawcy. Karanie wychowawcze nie powinno nigdy dyskryminować i poniżać godności wychowanka. Ustalenie wymiaru kary nie może mieć nigdy miejsca w stanie uniesienia wychowawcy .Grozi to złamaniem zasad sprawiedliwości, te zaś muszą być w karaniu przestrzegane. Przed wymierzeniem kary harcerz powinien spotkać się odpowiednim wyjaśnieniem na temat szkodliwości popełnionego czynu oraz istoty swojej winy.
