WPŁYW KONFLIKTU NA FUNKCJONOWANIE W GRUPIE ZARZĄDZANIE ZESPOŁEM PRACOWNIKÓW DR JOLANTA BABIAK, SEMESTR LETNI 2016/2017 KONFLIKT – DLACZEGO NAS ABSORBUJE • Rodzaj i natężenie konfliktu wpływa na zachowania w grupie • Opozycja, blokada, niedobór • Kilka stron, sprzeczne interesy • Odmienne cele • Brak zasobów JAK ROZUMIEMY KONFLIKT? • Konflikt to niepotrzebny problem – należy go unikać – podejście tradycyjne • Konflikt jest naturalnym i nieuchronnym zjawiskiem w każdej grupie – korzystny wpływ na efektywność grupy – perspektywa stosunków międzyludzkich • Konflikt jest absolutnie konieczny – wtedy grupa działa skutecznie – podejście interakcyjne PODEJŚCIE TRADYCYJNE • Konflikt - znaczenie pejoratywne • Synonimy: przemoc, destrukcja, irracjonalność • Lata 30 i 40 ubiegłego wieku – konflikt to niekorzystny skutek złej komunikacji • Pogląd tradycyjny ułątwia ocenę zachowań ludzi • Proste remedium na konflikt: zdiagnozować przyczynę i usunąć zakłócenia • Obecnie wielu z nas nadal trzyma się tej przestarzałej normy PERSPEKTYWA STOSUNKÓW MIĘDZYLUDZKICH • Konflikt jest zjawiskiem naturalnym we wszystkich grupach • Konfliktu nie da się wyeliminować • Konflikt należy zaakceptować • W niektórych sytuacjach wpływa korzystnie na osiągnięcia grupy PERSPEKTYWA INTERAKCYJNA • Zachęca do konfliktu • Harmonijna, pokojowa, spokojna i współpracująca grupa łatwo staje się statyczna i niewrażliwa na potrzebe zmian i innowacji • Przywódcy powinni podtrzymywać konflikt na poziomie minimalnym • Chodzi o zachowanie kreatywności i samokrytycyzmu SKĄD WIADOMO ŻE KONFLIKT JEST FUNKCJONALNY CZY DYSFUNKCJONALNY • Nie wiadomo! Ale… • Jeśli rodzaj i poziom konfliktu stwarza zdrowe i pozytywne zaangażowanie w cele grupy • Jeśli wywołuje kreatywne myślenie i zwiększa wysiłek • Jeśli wpływa na chęć do konkurowania we wspólnym celu • Może być uznany za funkcjonalny • Ważniejsza jest efektywność grupy niż wpływ konfliktu na poszczególne jednostki • Jednostka może osobiście odczuwać niekorzystny wpływ konfliktu SKUTKI FUNKCJONALNE KONFLIKTU • Konflikt może poprawić jakość podejmowanych decyzji, jeśli • W waznych sprawach bierze się pod uwagę wszystkie opinie • Słucha się nietypowych rozwiązań • Dostrzega się głos mniejszości • Konflikt przeciwdziała zdominowaniu decyzji przez myślenie grupowe • Efekt potakiwaczy Sears, GM • Ugodowość doradców wiąże się z błędnymi decyzjami • Klimat konstruktywnego krytycyzmy sprzyja rozważnym rostrzygnięciom • Ustabilizowane grupy z pewnością korzystają z konfliktu SKUTKI DYSFUNKCJONALNE KONFLIKTU • • • • • • • • Zahamowanie komunikacji Osłabienie spójności grupy Podporządkowanie sie osobie dominującej Wzbudza niekontrolowaną opozycję Wyzwala wysoki poziom agresji Pobudza niezadowolenie Burzy poczucie wspólnotowości Może prowadzić do rozpadu grupy PRZEBIEG KONFLIKTU Nieujawniona opozycja Rozpoznanie i personalizacja Zachowania wyniki WARUNKI POWSTANIA KONFLIKTU • Komunikacja • • • • niedostateczna wymiana informacji, nawał informacji, wybiórcza percepcja, bariery językowe (wykształcenie), • Struktura • Wielkość grupy • Standaryzacja zadań/stabilizacja zawodowa • Specjalizacja członków/duża partycypacja w zadaniach • Zmienne osobowe • Indywidualne systemy wartości/uprzedzenia • Jednostki autorytarne, dogmatyczne i o niskiej samoocenie ROZPOZNANIE I PERSONALIZACJA • Uświadomienie sobie istnienia konfliktu przynajmniej przez jedną ze stron • Konflikt musi zostać dostrzeżony i wywołać frustrację w celu jego personalizacji • Lęk, wrogość, niepokój, napięcie, frustracja – stany emocjonalne towarzyszące personalizacji konfliktu ZACHOWANIA • Któryś z członków grupy utrudnia realizację jej celów: działanie zamierzone • Subtelne, pośrednie formy ingerecji • Brutalne, agresywne zachowania • Niski poziom konfliktu – podważanie czyjegoś zdania • Wysoki poziom konfliktu – strajki, bunty SPOSOBY ZAŻEGNANIA KONFLIKTU • • • • • Rywalizacja Współpraca Unikanie Ustępstwo kompromis RÓŻNICE MIĘDZY PŁCIAMIW KOMUNIKOWANIU SIĘ Mężczyźni Kobiety Żyją w rzeczywistości, w której status odgrywa najważniejszą rolę Konwersacje to są ich negocjacje o pozycję i władzę Żyją w rzeczywistości, w której relacje odgrywają najważniejszą rolę Konwersacje to negocjacje o przywiązanie Za wszelką cenę pragną niezależności Dążą do bliskich związków Pragną wygrywać, unikać porażek Dążą do bliskości, unikają izolowania się RÓŻNICE MIĘDZY PŁCIAMI W KOMUNIKOWANIU SIĘ Mężczyźni Kobiety Unikają „zleceń” (implikuje Zlecenia postrzegają jako niższy status i utratę mechanizm formujący niezależności) bliskość i relacje Poszukują kontroli Przykładają wagę do różnienia się Cel konwersacji: przekazują informacje Poszukują zrozumienia Przykładają wagę do podobieństw Cel konwersacji: podtrzymują relacje i interakcje BIBLIOGRAFIA • Robbins, Stephen P. (2000). Zasady zachowania w organizacji. Poznań: Zysk i S-ka. • Tannen, Deborah (1990). You just don’t understand: women and men in conversation. New York: Ballantine Books (paperback).