leasing operacyjny vs leasing finansowy
advertisement
www.pwc.com Projekt Standardu Leasing oraz jego wpływ na sprawozdawczość finansową i branżę leasingową w Polsce 22 listopada 2011 r. Kluczowe elementy nowego standardu Wielomiesięczny rollercoaster 2011 2010 H1 H2 H1 2012 H2 Projekt Standardu H1 PwC H2 H1 H2 Nowy Projekt Dyskusje i zmiany do projektu Komentarze 2013 Nowy Standard Nowy Projekt ? Agenda 1. Kluczowe elementy Projektu Standardu 2. Rachunkowość leasingobiorcy 3. Rachunkowość leasingodawcy 4. Implikacje biznesowe 5. Wstępna ocena wpływu zmian na branżę leasingową w Polsce 6. Plan wdrożenia PwC 3 Kluczowe elementy Projektu Standardu PwC 4 Kluczowe elementy Projektu Standardu Definicja leasingu Leasing – umowa, w której przekazywane jest prawo do użytkowania składnika aktywów, na pewien okres czasu, w zamian za wynagrodzenie Możliwości sprawowania kontroli nad użytkowaniem: Zdolność lub prawo do posługiwania się składnikiem aktywów i jednoczesna kontrola nad pożytkami; Zdolność lub prawo do sprawowania kontroli nad fizycznym dostępem i jednoczesna kontrola nad pożytkami; Przejęcie więcej aniżeli nieznaczną część pożytków, które zostaną wyprodukowane przez dany składnik aktywów w czasie trwania umowy, i jednocześnie cena nie została umownie ustalona w przeliczeniu na jednostkę produkcyjną ani nie odpowiada bieżącej cenie rynkowej ustalonej w przeliczeniu na jednostkę produkcyjną na dzień dostarczenia produkcji. PwC Definicja – kryteria: Dostarczenie specyficznego aktywa + Sprawowanie kontroli Prawo posługiwania się aktywem Kontrola nad dostępem Kontrola nad pożytkami 5 Kluczowe elementy Projektu Standardu Co nie podlega standardowi? Dotyczy każdego leasingu za wyjątkiem: Leasingu wartości niematerialnych (MSR 38); Umów leasingowych dotyczących poszukiwania lub wykorzystywania minerałów, ropy naftowej, gazu ziemnego oraz podobnych nieodnawialnych zasobów (MSSF 6); Leasingu aktywów biologicznych (MSR 41); Gdy umowa pomiędzy datą zawarcia a datą rozpoczęcia leasingu spełnia definicję umów rodzących obciążenia (MSR 37); Leasingu nieruchomości inwestycyjnych wycenianych według wartości godziwej (MSR 40), planowane pełne wyłączenie wyceny nieruchomości inwestycyjnych z zakresu standardu; Niektórych składników umów leasingu z elementami serwisowymi. PwC 6 Rachunkowość leasingobiorcy PwC 7 Rachunkowość leasingobiorcy Jeden model ujęcia leasingu dla leasingobiorcy Istotne zmiany w rachunkowości leasingobiorców: 1. Wg obecnego MSR 17 Dwa modele Model „Right of use” / „Prawo do użytkowania” Każda umowa leasingowa będzie miała swoje odzwierciedlenie w bilansie leasingobiorcy (usunięcie dotychczasowego podziału na leasing operacyjny i finansowy); Ujęcie w bilansie na datę rozpoczęcia leasingu, tj. dzień w którym leasingodawca udostępnia składnik aktywów do użytkowania dla leasingobiorcy. Leasing operacyjny Leasing finansowy 2. Wg Projektu Standardu Jeden model – dla wszystkich umów Prawo do użytkowania PwC Rachunkowość leasingobiorcy Jeden model ujęcia leasingu dla leasingobiorcy Wg Projektu Standardu Bilans Aktywo z tytułu prawa do używania przedmiotu • Wycena początkowa w wartości bieżącej (zdyskontowanej) płatności leasingowych • Kapitalizacja kosztów zawarcia umowy leasingu Zobowiązanie do zapłaty opłat leasingowych • Wycena początkowa w wartości bieżącej (zdyskontowanej) płatności leasingowych • Krańcowa stopa procentowa leasingobiorcy • Można użyć stopy procentowej leasingodawcy Rachunek zysków i strat Amortyzacja prawa do używania przedmiotu • Amortyzacja aktywa zgodnie ze sposobem użytkowania (MSR38) • Aktywo wchodzi w zakres MSR36 (utrata wartości) PwC Koszt odsetek ustalony według zamortyzowanego kosztu • Wycena zobowiązania metodą zamortyzowanego kosztu • Koszt odsetek w rachunku zysków i strat 9 Rachunkowość leasingobiorcy Komplikacje - oszacowanie wartości aktywa i zobowiązania Szacowanie okresu leasingu Okres leasingu Oczekiwany okres trwania umowy z uwzględnieniem opcji przedłużenia jako sumy okresów wartościowanych prawdopodobieństwem przedłużenia Dyskusje IASB: • Okres trwania umowy leasingu - minimalny okres leasingu plus opcję przedłużenia umowy w przypadku gdy występują znaczące ekonomiczne zachęty do skorzystania z tej opcji przez spółkę • Standard będzie zawierał nowy zestaw wskaźników do klasyfikacji Okres umowy - 5 lat PwC Opcja przedłużenia - 5 lat Opcja przedłużenia - 5 lat 10 Rachunkowość leasingobiorcy Komplikacje - oszacowanie wartości aktywa i zobowiązania Szacunek przepływów pieniężnych Płatności leasingowe Szacunki wartości oczekiwanej (także z uwzględnieniem płatności warunkowych) Dyskusje IASB: • Zmienne płatności leasingowe powinny obejmować: – – – – • Wszystkie płatności warunkowe oparte na stawce bądź indeksie, Wszystkie płatności warunkowe które stanowią „ukryte” minimalne płatności leasingowe (tj. postanowienia umowy zapobiegające unikaniu płatności), Te części gwarancji wartości końcowej, które zgodnie z przewidywaniami mają zostać zapłacone, Wszystkie inne płatności warunkowe oparte na ‘wykorzystaniu aktywa’ bądź ‘osiąganych wynikach’ jeśli są w istocie płatnościami stałymi. Kwoty wynikające ze zmiennych płatności powinny być ujmowane metodą najlepszego szacunku, a nie proponowaną wcześniej metodą ważonego prawdopodobieństwa. Leasing – nowe ujęcie PwC 11 Rachunkowość leasingobiorcy Większa pracochłonność przy zamknięciu okresu – weryfikacja szacunków Wg Projektu Standardu Obowiązek weryfikacji szacunków Bilans Zmiana oczekiwanego okresu umowy Zmiany oczekiwanych kwot płatności (np. warunkowych): • dotycząca przeszłego lub bieżącego okresu • dotycząca przyszłych okresów PwC Rachunek zysków i strat Korekta aktywa i zobowiązania Korekta zobowiązania Wynik roku bieżącego Korekta aktywa i zobowiązania 12 Rachunkowość leasingobiorcy Komplikacje - oszacowanie wartości aktywa i zobowiązania Ujęcie opcji zakupu Opcje zakupu Ujęcie w chwili wykonania Dyskusje IASB: • PwC Kierunek prac: opcje zakupu powinny być uwzględniane w wartości płatności leasingowych jeżeli jest istotna zachęta do ich realizacji, np. cena znacznie poniżej ceny rynkowej. 13 Przykład Ujęcie w księgach leasingobiorcy Umowa najmu powierzchni biurowej Wartości ujęte w bilansie mogą zależeć w dużym stopniu od oceny leasingobiorcy odnośnie okresu trwania umowy leasingu. • Czynsz 2 mln zł rocznie • Umowa na 10 lat • Opcjonalnie przedłużenie o 10 lat – niepewna lub pewna realizacja • 2% stała indeksacja inflacyjna Skutki: - Znaczne różnice w wartościach bilansowych i wskaźnikach PwC Bilans spół ki na dzień 31 grudnia 2013 r. Nowe ujęcie (w mln zł ) MSR 17 2013 2013 20 lat 10 lat 2013 Aktywa trwał e Wartości niematerialne Rzeczowe aktywa trwał e Budynki i budowle Prawo do użytkowania budynków Maszyny i urządzenia Inne aktywa Razem aktywa trwał e 5 5 5 5 25 22 8 65 5 15 22 8 55 5 22 8 40 Aktywa obrotowe RAZEM AKTYWA 14 79 14 69 14 54 Kapitał y 35 35 35 Zobowiązania Zobowiązania dł ugoterminowe Zobowiązania dł ugoterminowe z tytuł u leasingu Zobowiązania krótkoterninowe Zobowiązania krótkoterninowe z tytuł u leasingu Razem pasywa 9 24 10 1 79 9 14 10 1 69 9 1,3 13 grudnia 2010 1,0 0,5 14 Zadł użenie / kapitał y wł asne 10 54 Przykład Ujęcie w księgach leasingobiorcy (cd.) PwC 1,700 Płatności gotówkowe Rok 9 Rok 8 1,500 Rok 10 - Wzrost wskaźnika EBITDA, niższe koszty operacyjne Całkowity koszt - bieżący model Rok 7 - ‘Niedopasowanie’ kosztu i przepływów gotówkowych Całkowity koszt - przyszły model Rok 6 - Większe koszty na początku umowy leasingu 1,900 Rok 5 Skutki: 2,100 Rok 4 - Koszt odsetek 2,300 Rok 3 - Amortyzacja prawa do użytkowania aktywa 2,500 Rok 2 Ujęcie w okresach kolejnych (wynik): 2,700 Rok 1 Umowa najmu powierzchni biurowej 15 Przykład Ujęcie w księgach leasingobiorcy – zmiana szacunków • Fluktuacja wyników z roku na rok i wskaźników Całkowity koszt - bieżący model 1,700 Płatności gotówkowe Rok 15 Rok 14 Rok 13 Rok 12 Rok 11 Rok 9 Rok 8 Rok 7 Rok 6 1,500 Rok 10 • Wzrost całkowitego rocznego kosztu leasingu Całkowity koszt przyszły model 1,900 Rok 5 • Wzrost zobowiązań z tytułu leasingu i wartości prawa do użytkowania 2,100 Rok 4 Skutki: 2,300 Rok 3 • Po roku 7 zarząd ocenia, że przedłużenie umowy do 15 lat jest pewne 2,500 Rok 2 Ten sam przykład co poprzednio, ale: 2,700 Rok 1 Umowa najmu powierzchni biurowej Księgowanie na dzień zmiany szacunków: Dr Prawo do użytkowania aktywa 8,6 mln zł Cr Zobowiązanie z tytułu leasingu 8,6 mln zł • Konieczność przeliczenia aktywów, zobowiązań i przyszłych kosztów PwC 16 Rachunkowość leasingodawcy PwC 17 Rachunkowość leasingodawcy Modele prezentowane w Projekcie Standardu Projekt standardu Obecna propozycja Performance obligation Derecognition PwC Receivable and residual 18 Rachunkowość leasingodawcy Ujęcie księgowe leasingodawcy „Derecognition approach”/ „Receivable and residual” Bilans • Częściowe usunięcie leasingowanego aktywa z bilansu • Pozostawienie „residual asset” • Rozpoznanie należności (prawa do uzyskiwania płatności leasingowych) w wartości bieżącej przyszłych płatności Rachunek zysków i strat • Możliwe rozpoznanie przychodu w związku z usunięciem aktywa (różnica pomiędzy wartością należności a wartością usuwanego aktywa) • Przychód odsetkowy (wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu) • Test na utratę wartości prawa do uzyskiwania płatności leasingowych oraz „residual asset” PwC 19 Rachunkowość leasingodawcy Receivable and residual – zysk pewny PwC Wartość ‘wyksięgowana’ Wartość bieżąca przepływów/ należności (PV) z tytułu leasingu Wynik na transakcji Wartość księgowa leasingowanego aktywa Wartość rezydualna Wartość godziwa aktywa Wynik do rozpoznania na umowie leasingu 20 Implikacje biznesowe PwC 21 Implikacje biznesowe …czyli o czym należy pamiętać! Wskaźniki finansowe i operacyjne Zmiany w ujęciu leasingu PwC 22 Implikacje biznesowe Wpływ na wskaźniki finansowe i operacyjne Branża Średni wzrost zadłużenia (oprocent.) % spółek ze wzrostem >25% Średni wzrost dźwigni finansowej Średni wzrost EBITDA Handel detaliczny 213 71 64 55 Usługi profesjonalne 158 52 19 27 Hotelarstwo 101 41 18 30 Transport i logistyka 95 38 31 44 Budownictwo 68 20 8 14 Średnia wszystkich branż 58 24 13 18 Wytwórczy 50 21 9 13 Handel hurtowy 34 28 17 21 Paliwowy i wydobywczy 30 16 7 10 Usługi finansowe 27 11 6 15 Rozrywka 25 18 19 13 Usługi telekomunikacyjne 23 21 20 16 Źródło: Badanie przeprowadzone w 2010 r. (przed ogłoszeniem Projektu Standardu) przez PwC i Wyższą Szkołę Zarządania w Rotterdamie na bazie sprawozdań finansowych 3.000 przedsiębiorstw PwC 23 Implikacje biznesowe …czyli o czym należy pamiętać! Zmiany w systemach IT / księgowych Wskaźniki finansowe i operacyjne Umowy z podmiotami gospodarczymi Zmiany w ujęciu leasingu Istotne szacunki Komunikacja z kontrahentami PwC 24 Implikacje biznesowe Systemy IT Czy istniejące systemy księgowe potrafią obsłużyć zmian, jakie są planowane w rachunkowości leasingu? System IT powinien obsłużyć m.in. następujące procesy: PwC - Ewidencję wszystkich umów leasingu oraz ich kluczowych warunków - Odpowiednią klasyfikację i dobór modelu rachunkowego - Kalkulację aktywa i zobowiązania leasingowego na każdą datę bilansową w rozbiciu na każdy komponent - Uwzględnienie elementu płatności warunkowych - Rejestrację zmian w aktywie i zobowiązaniu leasingowym (tabela ruchu) - Rekalkulację związaną ze zmianą szacunków - Śledzenie różnic w ujęciu podatkowym i księgowym (MSSF i PSR) 25 Implikacje biznesowe …czyli o czym należy pamiętać! Wskaźniki finansowe i operacyjne Zmiany w systemach IT / księgowych Umowy z podmiotami gospodarczymi Procedury kontrolne i procesy Zmiany w ujęciu leasingu Istotne szacunki Proces pozyskiwania informacji Komunikacja z kontrahentami Podatki PwC 26 Wstępna ocena wpływu zmian na branżę leasingową w Polsce PwC 27 Wyniki analizy … ogólna charakterystyka Grupy respondentów • 30% udział w rynku • 17,4 mld zł suma aktywów na 31.12.2010 • Zdecydowana przewaga leasingu finansowego vs leasing operacyjny (98% vs 2%) • Większość uczestników stosuje MSSF bądź do sprawozdawczości statutowej bądź do sprawozdawczości grupowej PwC 28 Wyniki analizy … zmiany do MSR17 i ocena ich wpływu na Spółkę! • Znajomość proponowanych zmian do standardu dobra • Poziom zaawansowania przeprowadzanej analizy wpływu na działalność Spółki – głównie wstępna faza analiz i konsultacji różny • Potencjalne konsultacje z leasingobiorcami, jednakże spodziewana tendencja wśród leasingobiorców do redukcji liczby umów i częściowej ilości leasingowanych aktywów (zamiana na umowy outsourcingowe) • Rozpoznanie tematu z poziomu Zarządu i akcjonariuszy • Wpływ na ocenę standingu finansowego Spółki, kosztu pozyskania finansowania oraz zmianę wymogów kapitałowych • Wpływ na wskaźniki charakteryzujące sytuację finansową Spółki PwC brak wstępne niski bez zmian 29 Wyniki analizy … zmiany do MSR17 i ocena ich wpływu na Spółkę! leasing operacyjny vs leasing finansowy Trudno ocenić Niewielki wpływ Znaczący wpływ X X X Procesy raportowania i X zamykania ksiąg X X Kontrole i procedury wewnętrzne X X X Procesy budżetowania X X X Systemy IT X X X Strategie planowania podatkowego X X X Model działalności biznesowej PwC 30 Wyniki analizy … zmiany do MSR17 i ocena ich wpływu na Spółkę! • Wartość dodana z wprowadzenia nowych wymogów niewielka • Nakłady na dostosowanie Spółki do nowych wymogów vs korzyści płynące dla Spółki znaczące PwC 31 Wyniki analizy … leasingodawca – leasing operacyjny • Opłaty leasingowe obejmują element serwisowy -> konieczność wyodrębnienia tego elementu jako niezależnego do rozpoznania w rachunku zysków i strat • Opcja opłat warunkowych -> wycena opłat warunkowych określonych w umowach (np. opartych o indeksy) • Rozpoznanie należności leasingowych i wartości rezydualnej – usunięcie aktywa z pozycji rzeczowych środków trwałych • Spadek przychodów leasingowych (rozpoznawany przychód odsetkowy) • Brak kosztów amortyzacji PwC 32 Wyniki analizy … leasingodawca – leasing finansowy Charakterystyka umów: PwC nieruchomości środki transportu maszyny i urządzenia sprzęt informatyczny 21% 50% 28% 1% Opcja przedłużenia/ wcześniejszego zakończenia umowy Opcja zakupu Opłaty warunkowe Gwarancje wartości rezydualnej do 25% v od 75% więcej niż 75% do 25% v od 75% więcej niż 75% 33 Wyniki analizy … leasingobiorca – leasing operacyjny • Brak zamieszczonej informacji może wskazywać na brak oceny wpływu tego elementu na sytuację finansową Spółki • Potencjalny wpływ na: PwC • Wycenę i rozpoznanie aktywów i zobowiązań z tytułu umów leasingu operacyjnego • Konieczność weryfikacji wyceny przy każdorazowej zmianie umowy • Proces zakupów i budżetowania • Wskaźniki zadłużenia (1-27%) 34 Przewidywany harmonogram wdrożenia PwC 35 Plan wdrożenia Harmonogram wdrożenia dziś 2012 FS 2013/2014 2015 FS FS Okres porównawczy Faza przygotowania Oczekiwany okres wdrożenia Praktyczny wpływ nowego standardu 2014 / 2015 Budżetowanie zgodne z nowym standardem PwC 36 Plan wdrożenia Zorganizowane podejście do wdrożenia Faza I Projekt standardu Faza II Ostateczny standard (2012-2013) • Szkolenie / nabycie wiedzy • Identyfikacja i analiza umów i transakcji • Wstępna ocena wpływu • Ocena gotowości pod kątem procesu i systemów • Planowanie strategiczne pod kątem przyszłości • Przygotowanie planu wdrożenia • Zmiany do strategii biznesowej • Uaktualnienie polityk rachunkowości • Zmiany / up-grade systemów • Zmiany procedur księgowych i operacyjnych • Negocjacje ze stronami trzecimi • Konwersja bilansów otwarcia MSSF dzisiaj... PwC Zarządzanie projektem, komunikacja, transfer wiedzy Faza III Wdrożenie (2014-2015) • Wdrożenie i stosowanie standardu w normalnym toku działalności • Aktualizacja raportowania • Bieżące monitorowanie wdrożenia MSSF jutro... 37 Dziękujemy za uwagę Kontakt: Katarzyna Gospodarczyk-Chlastawa E-mail: [email protected] Tel. kom. +48 502 18 4029 Aneta Kaźmierska E-mail: [email protected] Tel. kom. +48 502 18 4251 Niniejsza publikacja została opracowana w celach informacyjnych i zawiera jedynie ogólne wskazówki odnośnie przedmiotu publikacji. Jej zadaniem nie było udzielenie specjalistycznej porady. Nie powinni Państwo działać na podstawie informacji zawartych w publikacji bez uzyskania odnośnej specjalistycznej porady. Nie udziela się żadnego oświadczenia ani gwarancji (wyraźnej lub dorozumianej) co do dokładności lub kompletności informacji zawartych w publikacji i – w zakresie dozwolonym prawem – PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. nie bierze na siebie żadnych zobowiązań i zrzeka się wszelkiej odpowiedzialności i obowiązku zachowania staranności w związku z konsekwencjami działań lub zaniechań Państwa lub dowolnej innej osoby na podstawie informacji zawartych w niniejszej publikacji oraz wszelkich decyzji podejmowanych na jej podstawie. © 2011 PricewaterhouseCoopers. Wszelkie prawa zastrzeżone. Nazwa „PricewaterhouseCoopers” oraz „PwC” odnosi się do sieci firm członkowskich PricewaterhouseCoopers International Limited (PwCIL). Każda z firm stanowi oddzielny i niezależny podmiot prawny i żadna nie jest przedstawicielem PwCIL ani żadnej innej firmy członkowskiej. PwCIL nie świadczy żadnych usług na rzecz klientów. PwCIL nie przyjmuje odpowiedzialności ani nie bierze na siebie zobowiązań z tytułu działań lub zaniechań dowolnych swoich firm członkowskich i nie ma zdolności do kontrolowania ich zawodowego osądu ani do zobowiązania ich do czegokolwiek w jakikolwiek sposób. Żadna firma członkowska nie przyjmuje odpowiedzialności ani nie bierze na siebie zobowiązań z tytułu działań lub zaniechań dowolnych innych firm członkowskich i nie ma zdolności do kontrolowania zawodowego osądu jakiejkolwiek innej firmy członkowskiej ani PwCIL, ani do zobowiązania ich do czegokolwiek w jakikolwiek sposób.
