Niedrożność jelit i przepukliny Niedrożność porażenna Na diagnostykę i leczenie niedrożności porażennej wydaje się [w USA – przyp. tłum.] rocznie około 1,5 mld dolarów.75 Niedrożność porażenna charakteryzuje się znacznym odsetkiem powikłań, wysokim kosztem leczenia i koniecznością długiej hospitalizacji.72, 73 Jest definiowana ogólnie jako upośledzenie przepływu treści jelitowej przy nieobecności jakiejkolwiek przeszkody mechanicznej. Obserwowana jest najczęściej w okresie pooperacyjnym u chorych, u których z powodu ucisku, przecięcia ściany jelita i wycieku jego treści, dochodzi do wydzielenia licznych mediatorów reakcji neurohumoralnej.72 Prowadzi to do zahamowania perystaltyki jelit. Niedrożność ustępuje zwykle najwcześniej w obrębie jelita cienkiego (0–24 godziny), później żołądka (24–48 godzin) oraz najpóźniej jelita grubego (48–72 godziny).74 Niektóre rodzaje niedrożności powodują przedłużające się zaburzenia perystaltyki jelit. Do pojawienia się niedrożności mogą przyczynić się również inne stany chorobowe i różne czynniki chemiczne, przedstawione w tabeli 1.72 Objawy kliniczne niedrożności porażennej to między innymi wzdęcia i ból brzucha o miernym nasileniu. Często występują nudności i wymioty, pacjenci mogą uskarżać się na zatrzymanie stolca lub gazów. Towarzyszyć im może brak lub ograniczenie perystaltyki. U pacjentów z niedrożnością porażenną objawy pojawiają się natychmiast po zabiegu, w przeciwieństwie do pacjentów z pooperacyjną niedrożnością jelita cienkiego, u których po operacji zwykle występuje okres bezobjawowy poprzedzający postępujące wzdęcia i zaparcia stolca.72 Często trudno jest odróżnić niedrożność porażenną od niedrożności mechanicznej jelita cienkiego lub grubego. Na zdjęciach przeglądowych brzucha można wyróżnić rozszerzenie pętli jelita zarówno grubego, jak i cienkiego (tab. 2, ryc. 8). Jeśli objawy kliniczne pozostawiają niepewność, zaleca się wykonanie TK z dożylnym kontrastem w celu wykluczenia niedrożności jelita cienkiego lub grubego.22 Niedrożność porażenną leczy się terapią wspomagającą. U hospitalizowanych pacjentów można zastosować pooperacyjne żywienie dojelitowe, które, jak wykazano w badaniach, jest bezpieczne i może skrócić czas hospitalizacji.75, 76 W niektórych przypadkach skuteczne okazało się żucie gumy.77, 78 Wczesne próby uruchamiania pacjenta po zabiegu nie mają wpływu na przebieg samej niedrożności, jednak mogą nieść ze sobą inne korzyści. Odbarczanie jelit sondą nosowo-żołądkową nie jest za- Ryc. 8. Niedrożność porażenna. Zdjęcie przeglądowe brzucha pacjenta w pozycji leżącej z poszerzeniem jelita cienkiego (strzałki) i grubego (groty strzałek). Należy zwrócić uwagę na stolec w prawej okrężnicy (gwiazdka). (Dzięki uprzejmości C.E. Smith, MD, Vanderbilt University, Nashville, TN.) 175