„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska” 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY TRZEBINIA 2.1 PołoŜenie administracyjne i geograficzne Obszar miasta i gminy Trzebinia połoŜony jest na WyŜynie Śląsko-Krakowskiej. Geograficznie obszar miasta i gminy jest wyŜyną wzniesioną od 270 do 470 m. n.p.m. Trzebinia jest gminą miejsko-wiejską połoŜoną w północno-zachodniej części województwa małopolskiego, w północnej części powiatu chrzanowskiego, na styku dwóch aglomeracji katowickiej i krakowskiej. Gmina Trzebinia sąsiaduje z następującymi gminami: od północy Bukowno i Olkusz, od wschodu Krzeszowice, od południa Alwernia oraz Chrzanów i Jaworzno od zachodu. Rysunek 2-1 przedstawia mapę gminy Trzebinia. Rysunek 2-1 Mapa gminy Trzebinia Miasto i gmina zajmują powierzchnię ok. 105 km2, a jej teren zamieszkuje ok. 34,3 tys. mieszkańców. Gmina obejmuje: miasto Trzebinia oraz 10 sołectw: Bolęcin, CzyŜówka, Dulowa, Karniowice, Lgota, Młoszowa, Myślachowice, Piła Kościelecka, Płoki i Psary. Przez teren gminy przebiega granica waŜnych regionów: śląskiego i krakowskiego. Gmina posiada dogodne warunki komunikacyjne. Przebiega przez nią linia kolejowa Kraków Katowice, z odgałęzieniem do Chrzanowa oraz z bocznicami do miejscowych zakładów przemysłowych. Dobrą komunikację zapewnia rozbudowany układ dróg, droga krajowa nr 79 oraz autostrada A4 stanowiące główne arterie komunikacyjne Polski południowej, łączące Górny Śląsk z Małopolską. Ponadto wsie połoŜone w gminie połączone są siecią dróg lokalnych o nawierzchni asfaltowej. Trzebinia jest równieŜ połoŜona w stosunkowo niewielkiej odległości od duŜych ośrodków gospodarczych: Krakowa – 37 km oraz Katowic – 36 km. 18 „Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska” PołoŜenie Trzebini w stosunku do portów lotniczych w sposób bezpośredni równieŜ wpływa na jej atrakcyjność przede wszystkim gospodarczą: Balice – 30 km, Pyrzowice – 62 km. 2.2. Rzeźba terenu Obszar gminy Trzebinia jest połoŜony na WyŜynie Śląsko-Krakowskiej. Przez Trzebinię przechodzi granica WyŜyny Śląskiej i Krakowskiej. Śląska część jest mniejsza i obejmuje tylko północno-zachodnią część miasta. W jej skład wchodzą dwa mniejsze subregiony. Południowa i wschodnia część gminy naleŜą do WyŜyny Krakowskiej, którą z kolei zwykło się dzielić na jednostki mniejsze: WyŜyna Śląsko-Krakowska: 1. WyŜyna Krakowska 1.1. Garb Tenczyński 1.1.1. Blok Płaziański 1.2. Rów Krzeszowicki 1.2.1. Niecka Dulowska 1.3. PłaskowyŜ Ojcowski 1.3.1. Pagóry Myślachowickie 2. WyŜyna Śląska 2.1. Niecka Wilkoszyńska 2.1.1. Garb CięŜkowicki 2.2. Kotlina Przemszy 2.2.1. Kotlina Biskupiego Boru Obszar gminy Trzebinia jest wyŜyną wzniesioną od 270 m n.p.m. w rejonie Chechła, przy ujściu Ropy koło granicy z Chrzanowem, na zachód od Ośrodka Sportów Wodnych, do 470 m n.p.m. na północ od Psar, na granicy administracyjnej z gminą Krzeszowice. W obrębie terenu miasta Trzebinia kulminację stanowi grzbiet garbu Czerwonej Góry (403,7 m n.p.m.) połoŜonej na południe od Myślachowic. Od strony południowej miasta zlokalizowana jest Góra BoŜniowa (402,2 m n.p.m.) z KrzyŜem Milenijnym. Okolice Rynku w Trzebini są połoŜone na ok. 330 m n.p.m., i taką wysokość moŜna uznać za średnią wartość, charakterystyczną dla miasta Trzebinia. Absolutne róŜnice wysokości na terenie gminy Trzebinia wynoszą ok. 200 m, a miasta ok. 130 m. PoniŜej na rysunku 2-2 zamieszczono podział terenu gminy Trzebinia na poszczególne jednostki fizyczno-geograficzne. 19 „Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska” Rysunek 2-2 Podział gminy Trzebinia na poszczególne jednostki fizycznogeograficzne Charakterystyczne cechy wymienionych regionów przedstawiono w opisie poniŜej, w kolejności od południa ku północy. Blok Płaziański - w obręb gminy Trzebinia wchodzi tylko jego fragment północny, obejmujący Bolęcin i Piłę Kościelecką, łącznie ok. 6 km2. Wznosi się od 273 m n.p.m. w dnie doliny Chechła do 353 m n.p.m. koło Wygody (lub 365 m n.p.m. na Skale Triasowej, na zachód od Bolęcina). Blok ten jest zbudowany z triasowych dolomitów i wapieni. Niecka Dulowska - obejmuje południową część miasta i gminy, o powierzchni ok. 26 km2. Jest to obniŜenie tektoniczne, skierowane z SE na NW, szerokości 3-4 km, ograniczone od północy progiem tektonicznym. Dno niecki jest płaską równiną połoŜoną 273—293 m n.p.m., pochyloną na zachód i wypełnioną ilasto-piaszczystymi osadami mioceńskimi i zdegradowanymi piaskami plejstoceńskimi. Dnem doliny na zachód płynie potok Chechło, a wschodnią część porastają lasy Puszczy Dulowskiej. Ponadto w obrębie Niecki poprowadzona jest linia kolejowa, autostrada A-4, zbudowano zbiornik Chechło oraz osadnik ZG „Trzebionka”. 20 „Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska” Pagóry Myślachowickie - stanowią północno-wschodnią część gminy, o powierzchni ok. 55 km2. Jest to teŜ najwyŜsza część gminy, wznosząca się 350-450 m n.p.m. Wysokości bezwzględne rosną w miarę posuwania się na wschód. Na wierzchowinie koło Lgoty znajduje się najwyŜsze miejsce całej gminy-470 m n.p.m. Pagóry utworzone są głównie ze zlepieńców permskich oraz triasowych dolomitów i wapieni. Garb CzyŜówki – utworzony jest w rejonie CzyŜówki i Gaja, a budową i rzeźbą jest podobny do Pagórów Myślachowickich. Wierzchowina Garbu CzyŜówki jest falistą równiną, wzniesioną do 416 m n.p.m. Na zachód opada wysoką na 60 m kuestą. W obniŜeniu znajduje się Elektrownia „Siersza” wraz z osadnikami popiołów. Garb CięŜkowicki – połoŜony w środkowo-zachodniej części miasta, ciągnie się od Gór Luszowskich, przez Wodną i Trzebinię. W obrębie miasta ma on powierzchnię ok. 8 km2 i stanowi ciąg wzgórz wysokich 50—70 m, wzniesionych 310—360 m n.p.m. Kulminację stanowią wierzchołki: 371 m koło Gór Luszowskich i 384,3 m na wschód od Podbuczyny. Garb zbudowany jest głównie z dolomitów i wapieni triasowych, ale teŜ z wapieni jurajskich i zlepieńców permskich. Do Kotliny Biskupiego Boru opada stromymi stokami typu kuesty. Teren garbu jest mocno zmieniony antropogenicznie przez eksploatację kruszców i surowców skalnych oraz hałdy odpadów. Koło Wygnanki i Gór Luszowskich, na uprawianych rolniczo stokach znajdują się terasy rolne. Kotlina Biskupiego Boru - stanowi najbardziej wschodnią część gminy, obejmującą północno-zachodnią część miasta (głównie Sierszę). W obrębie miasta ma powierzchnię ok. 10 km2. Kotlina jest wyerodowana w utworach karbońskich. Ma płaskie dno, wyścielone plejstoceńskimi piaskami parunastometrowej miąŜszości. Są one przedmiotem eksploatacji dla celów podsadzkowych górnictwa (Kopalnia Piasku „Szczakowa”). Dno obniŜenia wznosi się od 303 m n.p.m. nad Kozim Brodem przy granicy miasta, do 360 m n.p.m. na Górze Eksnerówce. DuŜą część kotliny porastają bory sosnowe i lasy bukowe. W rejonie piaskowni i KWK „Siersza" teren jest mocno przekształcony przez działalność górniczą. Prowadzona na obszarze gminy Trzebinia eksploatacja głębinowa i odkrywkowa róŜnego rodzaju złóŜ, w tym szczególnie intensywna eksploatacja węgla kamiennego, przyczyniła się do zmian w ukształtowaniu powierzchni ziemi. Zmiany ukształtowania powierzchni terenu widoczne są w postaci: • wyrobisk przypowierzchniowych, • szybików, „bieda szybów” i zapadlisk spowodowanych eksploatacją płytko zalegających pokładów węgla kamiennego, • obniŜeń powierzchni ziemi w wyniku osiadania terenu (niecki osiadania) do ponad 10 m, • linii przemieszczenia powierzchni (tzw. wtórne „uskoki”) i jej spękania w pobliŜu granicy niecki osiadania i uskoków południkowych, • zwałowisk, • sztucznych zmian morfologii i hydrografii związanych z likwidacją szkód górniczych i zabezpieczeniami kopalni przed wdarciem wód powierzchniowych (np. przesunięcie koryta Koziego Brodu w rejonie osiedla Gaj, po katastrofalnym wdarciu wody do kopalni w 1923 r). Osiadania powierzchni nad obszarami objętymi eksploatacją są zróŜnicowane. Wynoszą do kilkunastu metrów na terenach niezabudowanych, połoŜonych na obszarze, w którym była prowadzona eksploatacja systemem ścianowym z zawałem stropu. Na terenach zabudowanych, pod którymi prowadzono eksploatację z podsadzką hydrauliczną osiadania dochodzą do 2 m. Największe osiadania rejestrowane są w rejonach na południe od ul. Grunwaldzkiej w Sierszy (do 13 m w Polu Centralnym, gdzie eksploatowano 6 pokładów) oraz między Myślachowicami i Młoszową oraz Młoszową i Karniowicami. Eksploatacja prowadzona w róŜnych okresach czasu w róŜnych obszarach spowodowała wykształcenie 21 „Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska” rozległej, nieregularnej niecki osiadania z wielu lokalnymi centrami. Powoduje to zróŜnicowanie odkształceń powierzchni (nachyleń i odkształceń poziomych). Znajduje to wyraz w zróŜnicowanych formach deformacji w szczególności w obszarach dawnej płytkiej eksploatacji, w tym pojawianiem się deformacji nieciągłych w postaci zapadlisk i spękań, którym towarzyszą pionowe przemieszczenia terenu tzw. „uskoki”. Liczne „uskoki” rejestrowane były głównie na południe od obszaru objętego eksploatacją, na granicy niecki osiadania, na południowy wschód od uskoku rejestrowanego w utworach karbońskich, w strefie równoległej do niego. 2.3. Budowa geologiczna Obszar gminy Trzebinia jest częścią monokliny śląsko-krakowskiej. PoniŜej w tabeli 2-1 przedstawiono klasyfikację stratygraficzną utworów budujących podłoŜe skalne terenu gminy Trzebinia, natomiast na rysunku 2-3 przedstawiono budowę geologiczną omawianego obszaru. Tabela 2-1 Lp. 1. 2. 3. Pozycja stratygraficzna utworów skalnych Trzebini Era kenozoik mezozoik paleozoik Epoka Piętro Lata w mln holocen 0,016 plejstocen 1,5 trzeciorzęd miocen 10 kreda - - jura oksford 155 trias wapień muszlowy 210 perm czerwony spągowiec 225 stefan 280 westfal 300 Okres czwartorzęd karbon 22 „Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska” Rysunek 2-3 Budowa geologiczna obszaru gminy Trzebinia 23 „Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska” W budowie geologicznej obszaru gminy Trzebinia udział biorą osady czwartorzędowe, trzeciorzędowe, mezozoiczne i paleozoiczne. Najstarsze skały z terenu Trzebini pochodzą z górnego karbonu, z piętra westfalu (ok. 300 mln lat). Południowa część płyty budującej podłoŜe omawianego terenu pocięta jest uskokami przebiegającymi z kierunku NW na SE, pomiędzy którymi obniŜone warstwy skalne tworzą zapadliskowy Rów Krzeszowicki i Nieckę Dulowską. Po ich południowej stronie starsze skały są znów podniesione, tworząc zrąb Garbu Tenczyńskiego. Ukazane na przekroju geologicznym warstwy (rysunek 2-3) dzielone są na dwa piętra strukturalne. NiŜsze, starsze piętro tworzą utwory karbonu, wyŜsze składa się z utworów permskich i młodszych. Większość uskoków powstała w miocenie. Wychylone monoklinalnie utwory zostały w trzeciorzędzie ścięte i zrównane, dzięki długotrwałym procesom erozji, która zachodziła w warunkach lądowych. W rezultacie tego zjawiska na powierzchni terenu skały najmłodsze występują we wschodniej części gminy, a w kierunku zachodnim odsłaniają się kolejno utwory coraz to starsze, od jury, przez trias i perm, do karbonu. W zapadlisku, na południu gminy, występują najmłodsze morskie osady miocenu. Zalegające cienką warstwą na powierzchni terenu osady luźne pochodzą z czwartorzędu. Występujące w budowie geologicznej gminy Trzebinia utwory górnego karbonu znane są tylko z głębokich wierceń. Najstarszymi osadami odsłaniającymi się na powierzchni są utwory węglonośne westfalu występujące w rejonie Sierszy. Jest to seria o miąŜszości kilku setek metrów przewarstwiających się nawzajem piaskowców, zlepieńców, mułowców i łupków, w obrębie której występują pokłady, lub tylko cienkie warstewki węgla. Jest to tzw. formacja produktywna reprezentowana przez warstwy orzeskie, łaziskie i libiąskie. Z wymienionych warstw na terenie gminy Trzebinia eksploatowała węgiel kopalnia Siersza. PowyŜej utworów węglonośnych zalegają piaskowce arkozowe oraz zlepieńce, czerwone łupki i mułowce, określane ogólnie mianem „arkozy kwaczalskiej". Arkoza ma miąŜszość od kilkudziesięciu do 250 m i zbudowana jest z pni potęŜnych drzew szpilkowych sprzed ok. 290 milionów lat, pokrewnych dziś jeszcze Ŝyjącym araukariom. Ponadto w Karniowicach lokalnie występuje pokład wapieni słodkowodnych, nazywanych „martwicą karniowicką". Martwica tworzy prawie poziomo leŜącą płytę o miąŜszości 2—6 m, rozprzestrzenioną na obszarze ok. 6 km2. Powstała ona jako osad węglanu wapnia wytrąconego z roztworu wodnego w pobliŜu źródeł, być moŜe gorących, towarzyszących wulkanom. Wśród utworów permskich występują m.in. zlepieńce zwane „myślachowickimi" i tufy zwane „filipowickimi". Zlepieńce występują na obszarze Myślachowic, Młoszowej, Karniowic i Dulowej, a zbudowane są z otoczaków dewońskich i karbońskich wapieni, oraz otoczaków porfirowych i iłowych. Zlepieńce są słabo scementowane czerwonym spoiwem, powodującym łatwe ich rozsypywanie się. MiąŜszość osadu wynosi 30—50 m. Zlepieńce myślachowickie powstawały jako osad stoŜków napływowych rozwiniętych u podnóŜa gór, w klimacie suchym, z okresowymi gwałtownymi opadami. Odsłaniające się powyŜej zlepieńców tufy porfirowe są zbudowane z popiołów wulkanicznych przyniesionych przez wiatr z wybuchających w niedalekim sąsiedztwie wulkanów i złoŜone w wodnym środowisku śródlądowym. Osady triasu (225—193 miliony lat), rozpoczynają się kilkunastometrową serią słabo zwięzłych piaskowców z wkładkami mułowców. Nad nimi występują margle i margliste dolomity miąŜszości ok. 20 m, naleŜące stratygraficznie do retu. Trias środkowy, nazywany teŜ wapieniem muszlowym jest reprezentowany przez gruby 100—150 m kompleks skał węglanowych: wapieni i dolomitów z podrzędnymi wkładami margli, a lokalnie iłów. Środkową część tej sekwencji skalnej tworzą dolomity kruszconośne. Zawierają one cynk i ołów oraz niewielkie domieszki srebra i kadmu. Osady środkowego triasu stanowią na terenie gminy gospodarczo waŜną formację geologiczną, a występujące w jej obrębie surowce skalne stanowią przedmiot eksploatacji w kamieniołomach. Wapień wydobywa się dla celów 24 „Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska” budowlanych i wapienniczych, a czyste odmiany słuŜą jako surowiec dla przemysłu chemicznego. Margle i wapienie są surowcem do produkcji cementu, a dolomity triasowe stanowią waŜny i bogaty poziom wodonośny, stanowiący podstawę gospodarki wodnej terenu. Czerpie z niego wodę wiele studni głębinowych i ujęcia wody w ZG „Trzebionka". Piaski, piaskowce i zlepieńce jury środkowej leŜą niezgodnie na utworach starszych (brak utworów kajpru). Niewielkie wychodnie spotkać moŜna w Lgocie, Bolęcinie i Pile Kościeleckiej. PoniewaŜ zachodnia granica utworów jurajskich jest erozyjna, dlatego tak charakterystyczne dla sąsiedniego obszaru krakowskiego wapienie górno-jurajskie, tutaj na terenie gminy Trzebinia wstępują w formie szczątkowej. Niewielki płat wapieni płytowych zalega na wschód od Lgoty. Głównie jednak wapienie płytowe i skaliste obrzeŜają Rów Krzeszowicki i Nieckę Dulowską wąskim pasmem od północy i południa oraz spoczywają w jej dnie pod przykryciem osadów młodszych. Wapienie jurajskie są surowcem dla przemysłu cementowego. Na terenie gminy brak jest teŜ utworów kredowych. Morskie osady mioceńskie, zalegające w Niecce Dulowskiej, to szare lub zielonkawe iły margliste z iłowcami piasków oraz sporadycznie gipsów. Ogólna ich miąŜszość na terenie gminy dochodzi do 120 m. Z plejstoceńskiego okresu pochodzą osady glacjalne oraz piaski rzecznolodowcowe. Wypełniają one niemal wszystkie doliny i obniŜenia terenu. Największy ich płat wyściela dno kotliny Biskupiego Boru, skąd są eksploatowane na podsadzkę do kopalń. Niewielka część piasków, przewiana przez wiatry, tworzy martwe wydmy. Ponadto na Pagórach Myślachowickich spotykane są równieŜ utwory lessowe. Najmłodszym osadem geologicznym są, odkładane współcześnie w dolinach rzecznych, piaski i muły oraz torfy. Coraz bardziej znaczącą rolę odgrywają teŜ antropogeniczne osady pogórnicze, pohutnicze oraz popioły z elektrowni, a takŜe róŜne inne odpady przemysłowe i komunalne. 2.4. Surowce mineralne W granicach gminy występują liczne kopaliny: węgiel kamienny, rudy cynku i ołowiu, dolomity, wapienie, zlepieńce, iły ceramiki budowlanej oraz złoŜa piasków. Na terenie gminy Trzebinia do niedawna dominował przemysł wydobywczy węgla kamiennego, a obecnie przemysł wydobywczy i przeróbczy rud cynkowo-ołowiowych oraz wapieni i piasków podsadzkowych. W budowie geologicznej badanego rejonu występują utwory dolomitów i wapieni triasowych oraz jurajskich, które zalegają na utworach łupkowo-piaskowcowych karbonu. Na terenie dawnego kamieniołomu w Bolęcinie odsłaniają się dolomity środkowego triasu (dolomity kruszconośne). Występujące w budowie geologicznej utwory dolomitowe przykryte są cienką warstwą nadkładu o miąŜszości nie przekraczającej 2 m. Nadkład stanowi warstwa gleby i zaglinionej zwietrzeliny. Dokumentowane złoŜe będzie w przyszłości eksploatowane z przeznaczeniem wydobytego urobku jako surowca do produkcji kruszyw i betonów. Obecnie moŜliwości wykorzystania kopalin są bardzo ograniczone, ze względu na: duŜy stopień zagospodarowania terenu gminy, wymagania ochrony środowiska, warunki występowania umoŜliwiające prowadzenie tylko niewielkiej eksploatacji, jakość nieodpowiadającą wymaganiom surowcowym. Na terenie gminy znajduje się tylko sześć złóŜ rozpoznanych i udokumentowanych, stanowiących rezerwę surowcową, w tym tylko jedno eksploatowane (piasku podsadzkowego „Siersza-Misiury”. 25 „Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska” 2.5. Klimat Obszar powiatu chrzanowskiego w skład którego wchodzi gmina Trzebinia, wykazuje cechy podregionu WyŜyny Śląskiej. Klimat na obszarze powiatu jest umiarkowany ciepły i umiarkowany wilgotny z charakterystycznym wpływem procesów zachodzących w obszarach miejsko–przemysłowych. Na podstawie rocznej sumy opadów i średniej rocznej temperatury powietrza klimat omawianego obszaru sklasyfikowano w grupie klimatów wilgotnych o wyraźnej przewadze opadów nad parowaniem. Pogoda i klimat Trzebini kształtowany jest nie tylko przez lokalne czynniki, ale równieŜ przez napływające róŜne masy powietrza. Podstawowe parametry klimatyczne to: − średnia roczna temperatura powietrza, która wynosi 7,8oC; najcieplejszym miesiącem jest lipiec o średniej temperaturze ok. 17,4oC a najzimniejszym miesiącem jest styczeń o średniej temperaturze ok. -4,1oC, − średnia roczna wielkość opadu atmosferycznego, która wynosi 770-811 mm, − średnia długość sezonu wegetacji waha się w granicach 205-215 dni (okres wegetacji jest zróŜnicowany od 205 dni na wierzchowinach do 215 w dolinach), − czas zalegania trwałej pokrywy śnieŜnej wynosi 70 dni. Na terenie gminy Trzebinia w ciągu roku występuje ok. 42 dni bezwietrznych. Przez pozostałe dni wieją wiatry z róŜnych kierunków z wyraźną przewagą wiatrów wiejących z sektora zachodniego i wschodniego (rysunek 2-4). Prędkość wiatrów oraz częstotliwość ich występowania z poszczególnych kierunków są waŜnymi czynnikami pozwalającymi określić tereny najbardziej zagroŜone zanieczyszczeniami z atmosfery. Stopień zanieczyszczenia na danym terenie jest bowiem wprost proporcjonalny do częstotliwości występowania wiatrów i odwrotnie proporcjonalny do ich prędkości. Rysunek 2-4 RóŜa wiatrów. 26 „Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska” 2.6. Sytuacja demograficzna W tabeli 2-4 przedstawiono dane demograficzne dla miasta Trzebinia i dla poszczególnych sołectw. W mieście Trzebinia zamieszkuje blisko 60% mieszkańców. Do sołectw o największym potencjale demograficznym naleŜą Młoszowa, Myślachowice i Bolęcin. Tabela 2-4 Liczba ludności w poszczególnych latach (stan na 31 grudnia 2008r., strona internetowa Urzędu Miasta) Lp. Jednostka Liczba ludności w poszczególnych latach 2006 2007 2008 1. gmina Trzebinia 34 087 34 036 34 041 2. Trzebinia 20 311 20 170 20 129 3. Bolęcin 1 819 1 848 1 863 4. CzyŜówka 678 670 670 5. Dulowa 1 414 1 416 1 419 6. Karniowice 1 333 1 344 1 330 7. Lgota 888 896 906 8. Młoszowa 2 629 2 660 2 645 9. Myślachowice 2 064 2 066 2 081 10. Piła Kościelecka 590 608 636 11. Płoki 943 936 933 12. Psary 1 431 1 422 1 429 Trudności na rynku pracy spowodowały wystąpienie wysokiego poziomu bezrobocia, co jest przyczyną znacznego odpływu migracyjnego ludności - saldo migracji jest tu od kilku lat ujemne i dotyczy głównie miasta. 2.7. Sytuacja gospodarcza Gmina ma charakter przemysłowy. Do niedawna dominował tutaj przemysł wydobywczy, oparty na bogatej bazie kopalin przede wszystkim węglu kamiennym, rudach cynkowoołowiowych, wapieniach i piaskach. Likwidacje kopalni spowodowały istotne zmiany gospodarcze na terenie gminy Trzebinia. Wzrost bezrobocia jest wynikiem nie tylko załamania miejscowego rynku pracy, ale takŜe zwolnień w przemyśle wydobywczym i hutniczym. Wg danych GUS (stan na 31 grudnia 2007 r.) stop bezrobocia mierzona na poziomie powiatu chrzanowskiego wynosi 12,7%. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg wybranych sekcji w gminie Trzebinia przedstawiono w tabeli 2-5. 27 „Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska” Tabela 2-5 Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg wybranych sekcji w gminie Trzebinia (wg GUS, stan na 31 grudnia 2007r., „Województwo Małopolskie 2008. Podregiony, Powiaty, Gminy”) w tym: budownictwo handel i naprawy hotele, restau-racje trans-port, gospodarka magazynowa i łączność pośrednictwo firm obsługa nieruchomości i firm 288 282 379 1003 81 257 100 432 1 926 20 174 170 215 650 54 140 67 334 przetwórstwo przemysłowe 36 rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 2 947 Trzebinia ogółem: w tym miasto: przemysł razem Z przedstawionych w tabeli danych wynika, Ŝe na terenie gminy Trzebinia największą liczbę podmiotów gospodarczych stanowią podmioty zarejestrowane w sekcji PKD obejmującej handel i naprawy (ok. 34%). Pozostałe podmioty zajmują się obsługą nieruchomości i firm (ok. 15%), budownictwem (ok. 13%) i przetwórstwem przemysłowym (ok. 9%). Na obszarze gminy Trzebinia główne ośrodki przemysłu reprezentuje sektor: chemiczny, energetyczny i górniczy. Większość zakładów produkcyjnych i przetwórczych zlokalizowana jest na terenie miasta Trzebini. NaleŜą do nich: - PKE S.A. Elektrownia „Siersza” S.A. w Trzebini, - Zakłady Górnicze „Trzebionka” S.A. w Trzebini (w likwidacji), - Grupa Kapitałowa Rafinerii Trzebinia S.A., - „GÓRKA CEMENT” Sp. z o.o. w Trzebini, - PCC Rail Szczakowa S.A. (kopalnia piasku). 28