r_02_ogólna charakterystyka

advertisement
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY TRZEBINIA
2.1
PołoŜenie administracyjne i geograficzne
Obszar miasta i gminy Trzebinia połoŜony jest na WyŜynie Śląsko-Krakowskiej.
Geograficznie obszar miasta i gminy jest wyŜyną wzniesioną od 270 do 470 m. n.p.m.
Trzebinia jest gminą miejsko-wiejską połoŜoną w północno-zachodniej części województwa
małopolskiego, w północnej części powiatu chrzanowskiego, na styku dwóch aglomeracji
katowickiej i krakowskiej. Gmina Trzebinia sąsiaduje z następującymi gminami: od północy
Bukowno i Olkusz, od wschodu Krzeszowice, od południa Alwernia oraz Chrzanów i
Jaworzno od zachodu. Rysunek 2-1 przedstawia mapę gminy Trzebinia.
Rysunek 2-1 Mapa gminy Trzebinia
Miasto i gmina zajmują powierzchnię ok. 105 km2, a jej teren zamieszkuje ok. 34,3 tys.
mieszkańców. Gmina obejmuje: miasto Trzebinia oraz 10 sołectw: Bolęcin, CzyŜówka,
Dulowa, Karniowice, Lgota, Młoszowa, Myślachowice, Piła Kościelecka, Płoki i Psary.
Przez teren gminy przebiega granica waŜnych regionów: śląskiego i krakowskiego. Gmina
posiada dogodne warunki komunikacyjne. Przebiega przez nią linia kolejowa Kraków Katowice, z odgałęzieniem do Chrzanowa oraz z bocznicami do miejscowych zakładów
przemysłowych. Dobrą komunikację zapewnia rozbudowany układ dróg, droga krajowa nr 79
oraz autostrada A4 stanowiące główne arterie komunikacyjne Polski południowej, łączące
Górny Śląsk z Małopolską. Ponadto wsie połoŜone w gminie połączone są siecią dróg
lokalnych o nawierzchni asfaltowej.
Trzebinia jest równieŜ połoŜona w stosunkowo niewielkiej odległości od duŜych ośrodków
gospodarczych: Krakowa – 37 km oraz Katowic – 36 km.
18
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
PołoŜenie Trzebini w stosunku do portów lotniczych w sposób bezpośredni równieŜ wpływa
na jej atrakcyjność przede wszystkim gospodarczą: Balice – 30 km, Pyrzowice – 62 km.
2.2. Rzeźba terenu
Obszar gminy Trzebinia jest połoŜony na WyŜynie Śląsko-Krakowskiej. Przez Trzebinię
przechodzi granica WyŜyny Śląskiej i Krakowskiej. Śląska część jest mniejsza i obejmuje
tylko północno-zachodnią część miasta. W jej skład wchodzą dwa mniejsze subregiony.
Południowa i wschodnia część gminy naleŜą do WyŜyny Krakowskiej, którą z kolei zwykło
się dzielić na jednostki mniejsze:
WyŜyna Śląsko-Krakowska:
1. WyŜyna Krakowska
1.1. Garb Tenczyński
1.1.1. Blok Płaziański
1.2. Rów Krzeszowicki
1.2.1. Niecka Dulowska
1.3. PłaskowyŜ Ojcowski
1.3.1. Pagóry Myślachowickie
2. WyŜyna Śląska
2.1. Niecka Wilkoszyńska
2.1.1. Garb CięŜkowicki
2.2. Kotlina Przemszy
2.2.1. Kotlina Biskupiego Boru
Obszar gminy Trzebinia jest wyŜyną wzniesioną od 270 m n.p.m. w rejonie Chechła, przy
ujściu Ropy koło granicy z Chrzanowem, na zachód od Ośrodka Sportów Wodnych, do
470 m n.p.m. na północ od Psar, na granicy administracyjnej z gminą Krzeszowice.
W obrębie terenu miasta Trzebinia kulminację stanowi grzbiet garbu Czerwonej Góry
(403,7 m n.p.m.) połoŜonej na południe od Myślachowic. Od strony południowej miasta
zlokalizowana jest Góra BoŜniowa (402,2 m n.p.m.) z KrzyŜem Milenijnym. Okolice Rynku
w Trzebini są połoŜone na ok. 330 m n.p.m., i taką wysokość moŜna uznać za średnią
wartość, charakterystyczną dla miasta Trzebinia. Absolutne róŜnice wysokości na terenie
gminy Trzebinia wynoszą ok. 200 m, a miasta ok. 130 m.
PoniŜej na rysunku 2-2 zamieszczono podział terenu gminy Trzebinia na poszczególne
jednostki fizyczno-geograficzne.
19
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
Rysunek 2-2 Podział gminy Trzebinia na poszczególne jednostki fizycznogeograficzne
Charakterystyczne cechy wymienionych regionów przedstawiono w opisie poniŜej,
w kolejności od południa ku północy.
Blok Płaziański - w obręb gminy Trzebinia wchodzi tylko jego fragment północny,
obejmujący Bolęcin i Piłę Kościelecką, łącznie ok. 6 km2. Wznosi się od 273 m n.p.m. w dnie
doliny Chechła do 353 m n.p.m. koło Wygody (lub 365 m n.p.m. na Skale Triasowej, na
zachód od Bolęcina). Blok ten jest zbudowany z triasowych dolomitów i wapieni.
Niecka Dulowska - obejmuje południową część miasta i gminy, o powierzchni ok. 26 km2.
Jest to obniŜenie tektoniczne, skierowane z SE na NW, szerokości 3-4 km, ograniczone od
północy progiem tektonicznym. Dno niecki jest płaską równiną połoŜoną 273—293 m n.p.m.,
pochyloną na zachód i wypełnioną ilasto-piaszczystymi osadami mioceńskimi
i zdegradowanymi piaskami plejstoceńskimi. Dnem doliny na zachód płynie potok Chechło,
a wschodnią część porastają lasy Puszczy Dulowskiej. Ponadto w obrębie Niecki
poprowadzona jest linia kolejowa, autostrada A-4, zbudowano zbiornik Chechło oraz osadnik
ZG „Trzebionka”.
20
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
Pagóry Myślachowickie - stanowią północno-wschodnią część gminy, o powierzchni ok.
55 km2. Jest to teŜ najwyŜsza część gminy, wznosząca się 350-450 m n.p.m. Wysokości
bezwzględne rosną w miarę posuwania się na wschód. Na wierzchowinie koło Lgoty znajduje
się najwyŜsze miejsce całej gminy-470 m n.p.m. Pagóry utworzone są głównie ze zlepieńców
permskich oraz triasowych dolomitów i wapieni.
Garb CzyŜówki – utworzony jest w rejonie CzyŜówki i Gaja, a budową i rzeźbą jest podobny
do Pagórów Myślachowickich. Wierzchowina Garbu CzyŜówki jest falistą równiną,
wzniesioną do 416 m n.p.m. Na zachód opada wysoką na 60 m kuestą. W obniŜeniu znajduje
się Elektrownia „Siersza” wraz z osadnikami popiołów.
Garb CięŜkowicki – połoŜony w środkowo-zachodniej części miasta, ciągnie się od Gór
Luszowskich, przez Wodną i Trzebinię. W obrębie miasta ma on powierzchnię ok. 8 km2
i stanowi ciąg wzgórz wysokich 50—70 m, wzniesionych 310—360 m n.p.m. Kulminację
stanowią wierzchołki: 371 m koło Gór Luszowskich i 384,3 m na wschód od Podbuczyny.
Garb zbudowany jest głównie z dolomitów i wapieni triasowych, ale teŜ z wapieni jurajskich
i zlepieńców permskich. Do Kotliny Biskupiego Boru opada stromymi stokami typu kuesty.
Teren garbu jest mocno zmieniony antropogenicznie przez eksploatację kruszców i surowców
skalnych oraz hałdy odpadów. Koło Wygnanki i Gór Luszowskich, na uprawianych rolniczo
stokach znajdują się terasy rolne.
Kotlina Biskupiego Boru - stanowi najbardziej wschodnią część gminy, obejmującą
północno-zachodnią część miasta (głównie Sierszę). W obrębie miasta ma powierzchnię ok.
10 km2. Kotlina jest wyerodowana w utworach karbońskich. Ma płaskie dno, wyścielone
plejstoceńskimi piaskami parunastometrowej miąŜszości. Są one przedmiotem eksploatacji
dla celów podsadzkowych górnictwa (Kopalnia Piasku „Szczakowa”). Dno obniŜenia wznosi
się od 303 m n.p.m. nad Kozim Brodem przy granicy miasta, do 360 m n.p.m. na Górze
Eksnerówce. DuŜą część kotliny porastają bory sosnowe i lasy bukowe. W rejonie piaskowni
i KWK „Siersza" teren jest mocno przekształcony przez działalność górniczą.
Prowadzona na obszarze gminy Trzebinia eksploatacja głębinowa i odkrywkowa róŜnego
rodzaju złóŜ, w tym szczególnie intensywna eksploatacja węgla kamiennego, przyczyniła się
do zmian w ukształtowaniu powierzchni ziemi.
Zmiany ukształtowania powierzchni terenu widoczne są w postaci:
• wyrobisk przypowierzchniowych,
• szybików, „bieda szybów” i zapadlisk spowodowanych eksploatacją płytko
zalegających pokładów węgla kamiennego,
• obniŜeń powierzchni ziemi w wyniku osiadania terenu (niecki osiadania) do ponad 10
m,
• linii przemieszczenia powierzchni (tzw. wtórne „uskoki”) i jej spękania w pobliŜu
granicy niecki osiadania i uskoków południkowych,
• zwałowisk,
• sztucznych zmian morfologii i hydrografii związanych z likwidacją szkód górniczych
i zabezpieczeniami kopalni przed wdarciem wód powierzchniowych (np. przesunięcie
koryta Koziego Brodu w rejonie osiedla Gaj, po katastrofalnym wdarciu wody do
kopalni w 1923 r).
Osiadania powierzchni nad obszarami objętymi eksploatacją są zróŜnicowane. Wynoszą do
kilkunastu metrów na terenach niezabudowanych, połoŜonych na obszarze, w którym była
prowadzona eksploatacja systemem ścianowym z zawałem stropu. Na terenach
zabudowanych, pod którymi prowadzono eksploatację z podsadzką hydrauliczną osiadania
dochodzą do 2 m. Największe osiadania rejestrowane są w rejonach na południe od
ul. Grunwaldzkiej w Sierszy (do 13 m w Polu Centralnym, gdzie eksploatowano 6 pokładów)
oraz między Myślachowicami i Młoszową oraz Młoszową i Karniowicami. Eksploatacja
prowadzona w róŜnych okresach czasu w róŜnych obszarach spowodowała wykształcenie
21
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
rozległej, nieregularnej niecki osiadania z wielu lokalnymi centrami. Powoduje to
zróŜnicowanie odkształceń powierzchni (nachyleń i odkształceń poziomych). Znajduje to
wyraz w zróŜnicowanych formach deformacji w szczególności w obszarach dawnej płytkiej
eksploatacji, w tym pojawianiem się deformacji nieciągłych w postaci zapadlisk i spękań,
którym towarzyszą pionowe przemieszczenia terenu tzw. „uskoki”. Liczne „uskoki”
rejestrowane były głównie na południe od obszaru objętego eksploatacją, na granicy niecki
osiadania, na południowy wschód od uskoku rejestrowanego w utworach karbońskich,
w strefie równoległej do niego.
2.3.
Budowa geologiczna
Obszar gminy Trzebinia jest częścią monokliny śląsko-krakowskiej. PoniŜej w tabeli 2-1
przedstawiono klasyfikację stratygraficzną utworów budujących podłoŜe skalne terenu gminy
Trzebinia, natomiast na rysunku 2-3 przedstawiono budowę geologiczną omawianego
obszaru.
Tabela 2-1
Lp.
1.
2.
3.
Pozycja stratygraficzna utworów skalnych Trzebini
Era
kenozoik
mezozoik
paleozoik
Epoka
Piętro
Lata w mln
holocen
0,016
plejstocen
1,5
trzeciorzęd
miocen
10
kreda
-
-
jura
oksford
155
trias
wapień muszlowy
210
perm
czerwony spągowiec
225
stefan
280
westfal
300
Okres
czwartorzęd
karbon
22
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
Rysunek 2-3 Budowa geologiczna obszaru gminy Trzebinia
23
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
W budowie geologicznej obszaru gminy Trzebinia udział biorą osady czwartorzędowe,
trzeciorzędowe, mezozoiczne i paleozoiczne. Najstarsze skały z terenu Trzebini pochodzą
z górnego karbonu, z piętra westfalu (ok. 300 mln lat). Południowa część płyty budującej
podłoŜe omawianego terenu pocięta jest uskokami przebiegającymi z kierunku NW na SE,
pomiędzy którymi obniŜone warstwy skalne tworzą zapadliskowy Rów Krzeszowicki
i Nieckę Dulowską. Po ich południowej stronie starsze skały są znów podniesione, tworząc
zrąb Garbu Tenczyńskiego. Ukazane na przekroju geologicznym warstwy (rysunek 2-3)
dzielone są na dwa piętra strukturalne. NiŜsze, starsze piętro tworzą utwory karbonu, wyŜsze
składa się z utworów permskich i młodszych. Większość uskoków powstała w miocenie.
Wychylone monoklinalnie utwory zostały w trzeciorzędzie ścięte i zrównane, dzięki
długotrwałym procesom erozji, która zachodziła w warunkach lądowych. W rezultacie tego
zjawiska na powierzchni terenu skały najmłodsze występują we wschodniej części gminy,
a w kierunku zachodnim odsłaniają się kolejno utwory coraz to starsze, od jury, przez trias
i perm, do karbonu. W zapadlisku, na południu gminy, występują najmłodsze morskie osady
miocenu. Zalegające cienką warstwą na powierzchni terenu osady luźne pochodzą
z czwartorzędu.
Występujące w budowie geologicznej gminy Trzebinia utwory górnego karbonu znane są
tylko z głębokich wierceń. Najstarszymi osadami odsłaniającymi się na powierzchni są
utwory węglonośne westfalu występujące w rejonie Sierszy. Jest to seria o miąŜszości kilku
setek metrów przewarstwiających się nawzajem piaskowców, zlepieńców, mułowców
i łupków, w obrębie której występują pokłady, lub tylko cienkie warstewki węgla. Jest to tzw.
formacja produktywna reprezentowana przez warstwy orzeskie, łaziskie i libiąskie.
Z wymienionych warstw na terenie gminy Trzebinia eksploatowała węgiel kopalnia Siersza.
PowyŜej utworów węglonośnych zalegają piaskowce arkozowe oraz zlepieńce, czerwone
łupki i mułowce, określane ogólnie mianem „arkozy kwaczalskiej". Arkoza ma miąŜszość od
kilkudziesięciu do 250 m i zbudowana jest z pni potęŜnych drzew szpilkowych sprzed ok. 290
milionów lat, pokrewnych dziś jeszcze Ŝyjącym araukariom. Ponadto w Karniowicach
lokalnie występuje pokład wapieni słodkowodnych, nazywanych „martwicą karniowicką".
Martwica tworzy prawie poziomo leŜącą płytę o miąŜszości 2—6 m, rozprzestrzenioną na
obszarze ok. 6 km2. Powstała ona jako osad węglanu wapnia wytrąconego z roztworu
wodnego w pobliŜu źródeł, być moŜe gorących, towarzyszących wulkanom.
Wśród utworów permskich występują m.in. zlepieńce zwane „myślachowickimi" i tufy zwane
„filipowickimi". Zlepieńce występują na obszarze Myślachowic, Młoszowej, Karniowic i
Dulowej, a zbudowane są z otoczaków dewońskich i karbońskich wapieni, oraz otoczaków
porfirowych i iłowych. Zlepieńce są słabo scementowane czerwonym spoiwem,
powodującym łatwe ich rozsypywanie się. MiąŜszość osadu wynosi 30—50 m. Zlepieńce
myślachowickie powstawały jako osad stoŜków napływowych rozwiniętych u podnóŜa gór,
w klimacie suchym, z okresowymi gwałtownymi opadami. Odsłaniające się powyŜej
zlepieńców tufy porfirowe są zbudowane z popiołów wulkanicznych przyniesionych przez
wiatr z wybuchających w niedalekim sąsiedztwie wulkanów i złoŜone w wodnym środowisku
śródlądowym.
Osady triasu (225—193 miliony lat), rozpoczynają się kilkunastometrową serią słabo
zwięzłych piaskowców z wkładkami mułowców. Nad nimi występują margle i margliste
dolomity miąŜszości ok. 20 m, naleŜące stratygraficznie do retu. Trias środkowy, nazywany
teŜ wapieniem muszlowym jest reprezentowany przez gruby 100—150 m kompleks skał
węglanowych: wapieni i dolomitów z podrzędnymi wkładami margli, a lokalnie iłów.
Środkową część tej sekwencji skalnej tworzą dolomity kruszconośne. Zawierają one cynk i
ołów oraz niewielkie domieszki srebra i kadmu. Osady środkowego triasu stanowią na terenie
gminy gospodarczo waŜną formację geologiczną, a występujące w jej obrębie surowce skalne
stanowią przedmiot eksploatacji w kamieniołomach. Wapień wydobywa się dla celów
24
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
budowlanych i wapienniczych, a czyste odmiany słuŜą jako surowiec dla przemysłu
chemicznego. Margle i wapienie są surowcem do produkcji cementu, a dolomity triasowe
stanowią waŜny i bogaty poziom wodonośny, stanowiący podstawę gospodarki wodnej
terenu. Czerpie z niego wodę wiele studni głębinowych i ujęcia wody w ZG „Trzebionka".
Piaski, piaskowce i zlepieńce jury środkowej leŜą niezgodnie na utworach starszych (brak
utworów kajpru). Niewielkie wychodnie spotkać moŜna w Lgocie, Bolęcinie i Pile
Kościeleckiej. PoniewaŜ zachodnia granica utworów jurajskich jest erozyjna, dlatego tak
charakterystyczne dla sąsiedniego obszaru krakowskiego wapienie górno-jurajskie, tutaj na
terenie gminy Trzebinia wstępują w formie szczątkowej. Niewielki płat wapieni płytowych
zalega na wschód od Lgoty. Głównie jednak wapienie płytowe i skaliste obrzeŜają Rów
Krzeszowicki i Nieckę Dulowską wąskim pasmem od północy i południa oraz spoczywają
w jej dnie pod przykryciem osadów młodszych. Wapienie jurajskie są surowcem dla
przemysłu cementowego.
Na terenie gminy brak jest teŜ utworów kredowych. Morskie osady mioceńskie, zalegające w
Niecce Dulowskiej, to szare lub zielonkawe iły margliste z iłowcami piasków oraz
sporadycznie gipsów. Ogólna ich miąŜszość na terenie gminy dochodzi do 120 m.
Z plejstoceńskiego okresu pochodzą osady glacjalne oraz piaski rzecznolodowcowe.
Wypełniają one niemal wszystkie doliny i obniŜenia terenu. Największy ich płat wyściela dno
kotliny Biskupiego Boru, skąd są eksploatowane na podsadzkę do kopalń. Niewielka część
piasków, przewiana przez wiatry, tworzy martwe wydmy. Ponadto na Pagórach
Myślachowickich spotykane są równieŜ utwory lessowe.
Najmłodszym osadem geologicznym są, odkładane współcześnie w dolinach rzecznych,
piaski i muły oraz torfy. Coraz bardziej znaczącą rolę odgrywają teŜ antropogeniczne osady
pogórnicze, pohutnicze oraz popioły z elektrowni, a takŜe róŜne inne odpady przemysłowe
i komunalne.
2.4.
Surowce mineralne
W granicach gminy występują liczne kopaliny: węgiel kamienny, rudy cynku i ołowiu,
dolomity, wapienie, zlepieńce, iły ceramiki budowlanej oraz złoŜa piasków. Na terenie gminy
Trzebinia do niedawna dominował przemysł wydobywczy węgla kamiennego, a obecnie
przemysł wydobywczy i przeróbczy rud cynkowo-ołowiowych oraz wapieni i piasków
podsadzkowych.
W budowie geologicznej badanego rejonu występują utwory dolomitów i wapieni triasowych
oraz jurajskich, które zalegają na utworach łupkowo-piaskowcowych karbonu. Na terenie
dawnego kamieniołomu w Bolęcinie odsłaniają się dolomity środkowego triasu (dolomity
kruszconośne). Występujące w budowie geologicznej utwory dolomitowe przykryte są cienką
warstwą nadkładu o miąŜszości nie przekraczającej 2 m. Nadkład stanowi warstwa gleby i
zaglinionej zwietrzeliny. Dokumentowane złoŜe będzie w przyszłości eksploatowane z
przeznaczeniem wydobytego urobku jako surowca do produkcji kruszyw i betonów.
Obecnie moŜliwości wykorzystania kopalin są bardzo ograniczone, ze względu na: duŜy
stopień zagospodarowania terenu gminy, wymagania ochrony środowiska, warunki
występowania umoŜliwiające prowadzenie tylko niewielkiej eksploatacji, jakość
nieodpowiadającą wymaganiom surowcowym. Na terenie gminy znajduje się tylko sześć złóŜ
rozpoznanych i udokumentowanych, stanowiących rezerwę surowcową, w tym tylko jedno
eksploatowane (piasku podsadzkowego „Siersza-Misiury”.
25
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
2.5.
Klimat
Obszar powiatu chrzanowskiego w skład którego wchodzi gmina Trzebinia, wykazuje cechy
podregionu WyŜyny Śląskiej. Klimat na obszarze powiatu jest umiarkowany ciepły
i umiarkowany wilgotny z charakterystycznym wpływem procesów zachodzących
w obszarach miejsko–przemysłowych. Na podstawie rocznej sumy opadów i średniej rocznej
temperatury powietrza klimat omawianego obszaru sklasyfikowano w grupie klimatów
wilgotnych o wyraźnej przewadze opadów nad parowaniem.
Pogoda i klimat Trzebini kształtowany jest nie tylko przez lokalne czynniki, ale równieŜ przez
napływające róŜne masy powietrza.
Podstawowe parametry klimatyczne to:
− średnia roczna temperatura powietrza, która wynosi 7,8oC; najcieplejszym miesiącem jest
lipiec o średniej temperaturze ok. 17,4oC a najzimniejszym miesiącem jest styczeń
o średniej temperaturze ok. -4,1oC,
− średnia roczna wielkość opadu atmosferycznego, która wynosi 770-811 mm,
− średnia długość sezonu wegetacji waha się w granicach 205-215 dni (okres wegetacji jest
zróŜnicowany od 205 dni na wierzchowinach do 215 w dolinach),
− czas zalegania trwałej pokrywy śnieŜnej wynosi 70 dni.
Na terenie gminy Trzebinia w ciągu roku występuje ok. 42 dni bezwietrznych. Przez
pozostałe dni wieją wiatry z róŜnych kierunków z wyraźną przewagą wiatrów wiejących
z sektora zachodniego i wschodniego (rysunek 2-4). Prędkość wiatrów oraz częstotliwość ich
występowania z poszczególnych kierunków są waŜnymi czynnikami pozwalającymi określić
tereny najbardziej zagroŜone zanieczyszczeniami z atmosfery. Stopień zanieczyszczenia na
danym terenie jest bowiem wprost proporcjonalny do częstotliwości występowania wiatrów
i odwrotnie proporcjonalny do ich prędkości.
Rysunek 2-4 RóŜa wiatrów.
26
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
2.6.
Sytuacja demograficzna
W tabeli 2-4 przedstawiono dane demograficzne dla miasta Trzebinia i dla poszczególnych
sołectw. W mieście Trzebinia zamieszkuje blisko 60% mieszkańców.
Do sołectw o największym potencjale demograficznym naleŜą Młoszowa, Myślachowice
i Bolęcin.
Tabela 2-4
Liczba ludności w poszczególnych latach (stan na 31 grudnia 2008r.,
strona internetowa Urzędu Miasta)
Lp.
Jednostka
Liczba ludności w poszczególnych latach
2006
2007
2008
1.
gmina Trzebinia
34 087
34 036
34 041
2.
Trzebinia
20 311
20 170
20 129
3.
Bolęcin
1 819
1 848
1 863
4.
CzyŜówka
678
670
670
5.
Dulowa
1 414
1 416
1 419
6.
Karniowice
1 333
1 344
1 330
7.
Lgota
888
896
906
8.
Młoszowa
2 629
2 660
2 645
9.
Myślachowice
2 064
2 066
2 081
10. Piła Kościelecka
590
608
636
11. Płoki
943
936
933
12. Psary
1 431
1 422
1 429
Trudności na rynku pracy spowodowały wystąpienie wysokiego poziomu bezrobocia, co jest
przyczyną znacznego odpływu migracyjnego ludności - saldo migracji jest tu od kilku lat
ujemne i dotyczy głównie miasta.
2.7.
Sytuacja gospodarcza
Gmina ma charakter przemysłowy. Do niedawna dominował tutaj przemysł wydobywczy,
oparty na bogatej bazie kopalin przede wszystkim węglu kamiennym, rudach cynkowoołowiowych, wapieniach i piaskach. Likwidacje kopalni spowodowały istotne zmiany
gospodarcze na terenie gminy Trzebinia.
Wzrost bezrobocia jest wynikiem nie tylko załamania miejscowego rynku pracy, ale takŜe
zwolnień w przemyśle wydobywczym i hutniczym. Wg danych GUS (stan na 31 grudnia
2007 r.) stop bezrobocia mierzona na poziomie powiatu chrzanowskiego wynosi 12,7%.
Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg wybranych sekcji w
gminie Trzebinia przedstawiono w tabeli 2-5.
27
„Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata 2010 - 2013 wraz
z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska”
Tabela 2-5
Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg
wybranych sekcji w gminie Trzebinia (wg GUS, stan na 31 grudnia 2007r.,
„Województwo Małopolskie 2008. Podregiony, Powiaty, Gminy”)
w tym:
budownictwo
handel i naprawy
hotele,
restau-racje
trans-port,
gospodarka
magazynowa i
łączność
pośrednictwo
firm
obsługa
nieruchomości i
firm
288
282
379
1003
81
257
100
432
1 926
20
174
170
215
650
54
140
67
334
przetwórstwo
przemysłowe
36
rolnictwo,
łowiectwo i
leśnictwo
2 947
Trzebinia
ogółem:
w tym
miasto:
przemysł
razem
Z przedstawionych w tabeli danych wynika, Ŝe na terenie gminy Trzebinia największą liczbę
podmiotów gospodarczych stanowią podmioty zarejestrowane w sekcji PKD obejmującej
handel i naprawy (ok. 34%). Pozostałe podmioty zajmują się obsługą nieruchomości i firm
(ok. 15%), budownictwem (ok. 13%) i przetwórstwem przemysłowym (ok. 9%).
Na obszarze gminy Trzebinia główne ośrodki przemysłu reprezentuje sektor: chemiczny,
energetyczny i górniczy.
Większość zakładów produkcyjnych i przetwórczych zlokalizowana jest na terenie miasta
Trzebini. NaleŜą do nich:
- PKE S.A. Elektrownia „Siersza” S.A. w Trzebini,
- Zakłady Górnicze „Trzebionka” S.A. w Trzebini (w likwidacji),
- Grupa Kapitałowa Rafinerii Trzebinia S.A.,
- „GÓRKA CEMENT” Sp. z o.o. w Trzebini,
- PCC Rail Szczakowa S.A. (kopalnia piasku).
28
Download