Metadane scenariusza

1)
2)
Ocena postaw dziennikarskich z etycznego punktu widzenia
a)
1. Cele lekcji
i)
a) Wiadomości
Uczeń:

zna charakterystykę postaw dziennikarskich,

zna wartości moralne związane z zasadami etyki dziennikarskiej.
b) Umiejętności
ii)
Uczeń:

potrafi wskazać przypadki łamania zasad etyki dziennikarskiej,

potrafi wskazać przypadki przestrzegania zasad etyki dziennikarskiej,

zdobywa umiejętności pracy w grupie (podczas dyskusji).
c) Podstawy
Lekcja realizuje podstawę programową w zakresie:
b)

celów edukacyjnych – kształtuje refleksyjną postawę wobec człowieka, jego natury, powinności
moralnych i wobec różnych sytuacji życiowych,

zadań szkoły – ukazuje znaczenie zasad moralnych dla rozwoju osobistego człowieka,
kształtowania się relacji między ludźmi oraz życia społecznego, gospodarczego i politycznego,

treści – należy do bloku tematycznego „praca i jej wartość dla człowieka, znaczenie etyki
zawodowej”,

osiągnięć – uczy dokonywania wyboru wartości oraz rozstrzygania wątpliwości i problemów
moralnych zgodnie z przyjętą hierarchią wartości i dobrem wspólnym; uczy stosowania zasad
harmonijnego współistnienia i współdziałania ze środowiskiem społecznym.
2. Metoda i forma pracy
Wykład, dyskusja klasowa, ćwiczenie z dopasowaniem cech do postaw.
c)
3. Środki dydaktyczne
Kartki do ćwiczenia przygotowane przez nauczyciela.
d)
4. Przebieg lekcji
i)
a) Faza przygotowawcza
Na zajęciach zapoznaje uczniów z tematem lekcji i informuje o celu zajęć.
ii)
b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel dokonuje charakterystyki zasad obowiązujących dziennikarzy.
2. Nauczyciel wymienia i charakteryzuje pokrótce pozytywne i negatywne postawy dziennikarskie:

Postawy pozytywne:
o Postawa odpowiedzialności
o Postawa służby prawdzie
o Postawa nauczyciela

Postawy negatywne:
o Postawa gwiazdora
o Postawa najemnika
o Postawa propagandysty
o Postawa manipulatora
o Postawa prześmiewcy
o Postawa wojownika
3. Nauczyciel rozdaje kartki z postawami i cechami (jeden komplet kartek na parę). Prosi uczniów by
dopasowali cechy do postaw. Następnie dzieli klasę na 6 grup. Każdej grupie przydziela jedną z postaw
wraz z zestawem cech. Grupa ma znaleźć przykłady polityków reprezentujących daną postawę.
c) Faza podsumowująca
iii)
1. Nauczyciel poddaje pod dyskusję dwie kwestie:

Czy odpowiedzialność moralna dziennikarza musi się pokrywać z odpowiedzialnością prawną?

Czy zgadzasz się z twierdzeniem, że gazeta powinna pełnić misję nauczycielską?
2. Nauczyciel wymienia wartości moralne jakie powinny przyświecać dziennikarzowi.
e)
5. Bibliografia
1. Kalita Z. (red.), Etyka w teorii i praktyce. Antologia tekstów, Wydawnictwo Uniwersytetu
Wrocławskiego, Wrocław 2001.
2. Siewierska-Chmaj A., Teoria praktyka etyka o kształceniu dziennikarzy w Polsce i na świecie,
Wydawnictwo WYŻSZEJ SZKOŁY INFORMATYKI i ZARZĄDZANIA w Rzeszowie,
Rzeszów 2005.
3. Tejchman J., Etyka społeczna, Oficyna Naukowa, Warszawa 2002.
f)
6. Załączniki
i)
Ćwiczenie
Postawa odpowiedzialności – dziennikarz ponosi odpowiedzialność za publikowane słowo i obraz
oraz za korzystanie z wolności.
1.
2.
3.
4.
5.
Świadomy jest następstw publikowanych przez siebie słów i obrazów.
Ma czyste sumienie.
W publicznych wypowiedziach okazuje szacunek wobec działań odpowiedzialnych.
Działa ze względu na dobro odbiorcy.
Jego słowa mają pełne pokrycie w dawanym świadectwie.
Postawa służby prawdzie – postawa miłości do prawdy, uwrażliwienie na prawdę, rozprawianie się z
różnymi przejawami zakłamania. Polega na rzetelnym przekazywaniu informacji, unikaniu manipulacji
prawdą.
1. Przekazuje jak najrzetelniej każdą informację.
2. wykazuje wysoką wrażliwość na manipulację polityczną, ideologiczną, handlową i
naukową.
3. Odkrywa afery gospodarcze i polityczne.
4. Demaskuje różne mity fabrykowane na użytek społeczeństwa
5. Staje w obronie zagrożonej prawdy.
6. Nie naciąga danych statystycznych.
Postawa nauczyciela – dziennikarz kształtuje zainteresowania, opinie i postawy odbiorców.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Troszczy się o dobro odbiorcy.
Przekazuje informacje z wyjątkową starannością.
Podejmuje permanentne kształcenie (jak nauczyciel)
Stara się być bezstronny w komentowaniu wydarzeń politycznych.
Jest odporny na naciski polityczne.
Jest niezależny myślowo i dociekliwy intelektualnie
Postawa gwiazdora – gwiazdor chce błyszczeć, chętnie przyjmuje pracę prezentera, sprawozdawcy
sportowego, stałego felietonisty w gazecie.
1. chce wywrzeć odpowiednie wrażenie
2. trywializuje problemy, spłaszcza, ośmiesza, deprecjonuje tylko po to by zwrócić na siebie
uwagę.
3. nie tai wysokiego mniemania o sobie.
4. chce zaimponować za wszelką cenę, wypowiada się z przesadną dozą błyskotliwości.
5. przepada za komplementami i pochwałami odbiorców
6. lubi publiczne wystąpienia, w których chce zaimponować innym
7. rezygnuje łatwo z tematów niepopularnych
Postawa najemnika – dla najemnika ważna jest tylko cena. Ze względu na nią koryguje poglądy,
zasady, przekonania.
1.
2.
3.
4.
5.
zmienia często miejsce pracy
jest lojalny wobec poprawności politycznej w aktualnym środowisku
jest bierny, nie oczekuje pozytywnych zmian w środowisku, w którym pracuje
wyraża zgodę na każdą ingerencję w swój tekst lub przygotowany program
czerpie zysk materialny ze zjawisk kryminalnych (fałszuje obraz przestępcy i ofiary), żeruje na
cudzym cierpieniu.
Postawa propagandysty – przeciwna postawie nauczyciela
1. działa nie ze względu na dobro człowieka, ale na korzyść racji politycznych i korzyści
partyjnych.
2. traktuje instrumentalnie jednostkę
3. manipuluje
4. sprawy bardzo ważne przedstawia jako mało znaczące
5. tak steruje informacjami, aby w odpowiednim świetle nakreślić przekaz, w takim, ja oczekują
dysponenci propagandy.
g)
7. Czas trwania lekcji
45 minut
h)
Brak.
8. Uwagi do scenariusza