raport z wykonania - Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Gminy
advertisement
Załącznik nr 1 do uchwały Nr VII/65/11 Rady Gminy Brenna z dnia 12 maja 2011 r. RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 Brenna 2011 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 ul. Niemodlińska 79 pok. 22-23 45-864 Opole tel./fax: 77 454-07-10, 077 474-24-57 kom. 605-26-24-27, 607-79-05-85 e-mail: [email protected] Wykonawcą Raportu z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna za lata 2009 – 2010 był zespół firmy ALBEKO z siedzibą w Opolu w składzie: mgr inż. Beata Podgórska mgr inż. Jarosław Górniak mgr inż. Marta Dubiel mgr inż. Paweł Synowiec lic. Marta Stelmach lic. Mariusz Orzechowski 2 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 SPIS TREŚCI: 1. WSTĘP........................................................................................................................................................................... 4 2. ZAKRES DANYCH PODSTAWOWYCH, DOKUMENTY WEJŚCIOWE DO RAPORTU O STANIE ŚRODOWISKA W GMINIE BRENNA ZA LATA 2009-2010. .................................................................................... 4 3. SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ZA LATA 2009-2010 WRAZ Z ANALIZĄ WYDATKÓW. .............................................................................................................................. 5 Zbiorniki wodne zostały udostępnione dla turystów. ........................................................................................................... 12 Przystań wodna w Leśnicy - położona jest około 3,5 km od centrum Brennej, w dolinie potoku Leśnica. Od zachodu otacza ją pasmo Orłowej (813 m.n.p.m.) oraz Beskidka (700 m.n.p.m.), a od wschodu pasmo Starego Gronia (790 m.n.p.m.). Obecnie akwen służy głównie turystom. W okresie od maja do września można tu wypożyczać rowery wodne oraz kajaki. W pobliżu znajduje się pole namiotowe oraz punkty gastronomiczne. ................................................................................. 12 Przystań wodna w Hołcynie - znajduje się 1,5 km od centrum Brennej, w dolinie potoku Hołcyna. Prowadzi do niej droga asfaltowa, którą biegnie niebieski szlak turystyczny. Przystań położona jest na wysokości 450 m.n.p.m. Od zachodu otacza ją pasmo Starego Gronia (790 m.n.p.m.), a od wschodu pasmo Kotarza (974 m.n.p.m.). Zaporę, która początkowo miała pełnić funkcję przeciwpowodziową, zbudowano w 1962 roku. Jej długość wynosi 80 m, a wysokość progu 5 m. Średnia głębokość zbiornika wodnego to około 1 m. Przystań czynna jest od maja do września. Można wypożyczać rowery wodne oraz kajaki. ........................................................................................................................................................................... 12 4. MONITORING SKUTKÓW REALIZACJI PROGRAMU I JEGO AKTUALIZACJI ..................................... 19 5. OCENA STOPNIA ROZBIEŻNOŚCI POMIĘDZY PRZYJĘTYMI CELAMI A ICH WYKONANIEM, WERYFIKACJA PRZYJĘTYCH ZADAŃ, OCENA WYKONANIA. ..................................................................... 24 8. LITERATURA. ........................................................................................................................................................... 26 3 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 1. WSTĘP Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku „Prawo ochrony środowiska” (Dz.U. z 2008 r. nr 25, poz. 150 – tekst jednolity) Wójt co 2 lata przedstawia raport z realizacji Programu ochrony środowiska. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna, uchwalony Uchwałą Rady Gminy Brenna nr XXXVIII/336/10 z dnia 08 czerwca 2010 r. obejmował cele z „Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”. Ustawa „Prawo ochrony środowiska” nie określa wymagań dotyczących formy i struktury sprawozdania z realizacji gminnego Programu ochrony środowiska. W samym Programie założono, iż analiza realizacji programu polegać będzie przede wszystkim na monitorowaniu czyli obserwacji zmian w wielu wzajemnie ze sobą powiązanych sferach funkcjonowania danego obszaru (ekonomicznej, społecznej, ekologicznej itp.). W Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna założono, że system monitoringu dla gminy powinien zawierać n/w działania, które pozwolą na bieżące monitorowanie jego realizacji: 1. systematyczne zbieranie danych liczbowych oraz informacji dotyczących realizacji poszczególnych zadań Programu; wynikiem tych działań będzie materiał empiryczny stanowiący podstawę do analiz i ocen, 2. uporządkowanie, przetworzenie i analiza danych empirycznych; otrzymany materiał będzie służył przygotowaniu raportów, 3. przygotowanie raportów z realizacji zadań ujętych w Programie, 4. analiza porównawcza osiągniętych wyników z założeniami Programu; określenie stopnia wykonania zapisów przyjętego Programu oraz identyfikacja ewentualnych rozbieżności, 5. analiza przyczyn odchyleń oraz określenie działań korygujących polegających na modyfikacji dotychczasowych oraz ewentualne wprowadzenie nowych instrumentów wsparcia, 6. przeprowadzenie zaplanowanych działań korygujących. 2. ZAKRES DANYCH PODSTAWOWYCH, DOKUMENTY WEJŚCIOWE DO RAPORTU O STANIE ŚRODOWISKA W GMINIE BRENNA ZA LATA 2009-2010. Dane podstawowe do wykonania Raportu z wykonania „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna ” za lata 2009-2010 stanowią głównie: Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna, sprawozdania opisowe z realizacji budżetu gminy za lata 2009 i 2010, informacje statystyczne GUS (dostępne w pełnym zakresie za rok 2009, i w niepełnym zakresie za rok 2010), informacje pozyskane z Urzędu Gminy w Brennej, raporty o stanie środowiska w województwie śląskim wykonywane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach, rejestr form ochrony przyrody publikowany przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Katowicach, opracowania własne. 4 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 3. SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ZA LATA 2009-2010 WRAZ Z ANALIZĄ WYDATKÓW. 3.1 Kierunki działań systemowych. 3.1.1 Wspieranie edukacji ekologicznej w szkołach. Zadania: - zajęcia edukacyjne organizowane w salach dydaktycznych lub w plenerze przybliżające walory przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe, - warsztaty ekologiczne, - programy przyrodnicze w mediach oraz artykuły w prasie. Realizacja zadania: Zadania realizowane na bieżąco przez szkoły, gimnazja i organizacje pozarządowe. Prowadzone działania zmierzały do zwiększenia efektywności edukacji ekologicznej przez: - promowanie najskuteczniejszych jej form i najważniejszych treści, - wskazanie sposobów optymalnego wykorzystania środków finansowych, - uporządkowanie przepływu informacji i usprawnienie procesu decyzyjnego związanego z edukacją ekologiczną. Na terenie Gminy Brenna prowadzona jest edukacja ekologiczna polegająca na organizowaniu akcji edukacyjnych z dziećmi i nauczycielami w placówkach oświatowych (pogadanki o tematyce ekologicznej, organizowanie konkursów ekologicznych), na spotkaniach z mieszkańcami i lokalnymi liderami. Gmina wspiera selektywną zbiórkę odpadów. Na terenie gminy funkcjonują pojemniki przeznaczone do selektywnej zbiórki odpadów. Corocznie uczniowie szkół podstawowych i gimnazjum z terenu gminy aktywnie włączają się m.in. do akcji „Kochasz dzieci, nie pal śmieci”. Silnym instrumentem kształtowania postaw proekologicznych są środki masowego przekazu. Najbardziej powszechnym źródłem informacji o problemach ochrony środowiska w skali gminy jest internet, prasa, radio i telewizja. Dobrze przeprowadzona edukacja w prasie lokalnej ma na celu rozbudzenie świadomości mieszkańców przejawiającej się w ich konkretnych działaniach związanych z troską o otaczające ich najbliższe środowisko. Ważny jest również wybór odpowiednich treści, położenie szczególnego nacisku na uświadomienie, że pojedyncze zachowania każdego mieszkańca mają wielkie znaczenie w zachowaniu czystości i estetyki całej gminy. Dlatego niezbędna jest tematyka związana z odpadami, recyklingiem, oraz ze znaczeniem przyrody. Media z reguły przybliżają te tematy kilkakrotnie, stosując odmienne, interesujące formy przekazu. Edukacja ekologiczna w mediach, przede wszystkim w prasie, jest stosunkowo prosta do przeprowadzenia, wymaga jednak odpowiedniego przygotowania dziennikarzy, a także współpracy z instytucjami posiadającymi odpowiednie informacje i opiniotwórczymi. Najbardziej dynamiczny rozwój, w chwili obecnej, pod względem zainteresowania i formy przekazu osiągnął Internet. Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania 1. 2009 Wydatki związane z wydawaniem miesięcznika Wieści znad Brennicy. Zadania inne związane z popularyzacją walorów przyrodniczych, krajobrazowych, kulturowych i turystycznych gminy: 5 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Rok realizacji zadania 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 8. 2010 9. 2010 10. 2010 11 2010 Lp. Opis zadania Montaż GPS. Uczestnictwo w targach turystycznych. Stworzenie publicznych punktów dostępu do Internetu”. Tłoczenie + projekt okładki – film o Gminie. Foldery Brenna Latem, Brenna Aktywna, Baza Gastronomiczna. Folder A4 – Gmina Brenna (tłumaczenie, skład, druk, projekt). Mapy Brennej. Uczestnictwo w targach turystycznych, przeglądy placów zabaw na terenie gminy, wymiana piasku w piaskownicach, naprawa uszkodzonego infokiosku. Realizacja projektu pod nazwą „Agroturystyka pomysłem na ciekawszą codzienność Wydatki te zostały w całości sfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego. Rozwój infrastruktury turystycznej Gminy Brenna. Całkowita realizacja tej inwestycji nastąpi w 2011 roku. Inwestycja ta na podstawie podpisanej umowy jest współfinansowana ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego. Realizacja zadań z zakresu promowania wspólnego regionalnego dziedzictwa kulturowego i jego upowszechniania na terenie Gminy Brenna. 3.1.2 Współpraca w ramach wdrażania programu. Zadania: - współpraca z pozarządowymi organizacjami ekologicznymi Realizacja zadania: Wspólnoty społeczne podejmują liczne lokalne akcje proekologiczne oraz sprawują społeczną kontrolę nad działaniami przedsiębiorstw i instytucji. Aby mogły skutecznie wypełniać tę rolę, jest konieczne zapewnienie im dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie oraz o działaniach instytucji w sektorze ochrony środowiska. Szczególną rolę pełnią tu pozarządowe organizacje ekologiczne, które grupują najbardziej aktywnych, świadomych członków społeczeństwa, a tym samym są najbardziej cenionym partnerem kontrolującym działania organów państwowych oraz przedsiębiorstw z punktu widzenia ochrony środowiska. Przepisy prawa gwarantują udział społeczeństwa, w tym w szczególności organizacji ekologicznych, w postępowaniu w sprawie ochrony środowiska, w opiniowaniu projektów aktów prawnych, a także projektów finansowanych ze środków publicznych, w tym przede wszystkim ze środków Unii Europejskiej. Współpraca realizowana w ramach wykonywania bieżących działań przez pracowników Urzędu Gminy w Brennej, m.in. projekty przygotowywanych dokumentów (Program Ochrony Środowiska, Plan Gospodarki Odpadami, Prognoza oddziaływania) były umieszczane w na stronie BIP Urzędu w określonych ustawowo terminach. Gmina współpracuje m.in. ze Śląskim Związkiem Gmin i Powiatów, Stowarzyszeniem Rozwoju Gminy Brenna, Stowarzyszeniem Rozwoju „Integracja”, Beskidzką Organizacją Turystyczną, Stowarzyszeniem Rozwoju i Promocji Wsi Górki Wielkie i Górki Małe, Beskidzką 5,Lokalną Grupą Działania „Cieszyńska Kraina”, Góreckim Klubem Przyrodniczym oraz Fundacją ARKA. Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania 1. 2009 Działalność promocyjna w ramach Beskidzkiej 5. 2. 2010 Wydatki ponoszone w ramach Beskidzkiej 5. 3. 2010 Składki na rzecz Stowarzyszenia Samorządowego Ziemi Cieszyńskiej. 6 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 4. 5. 6. 2010 2010 2010 Składki na rzecz Stowarzyszenia Olza. Składki na rzecz Śląskiego Związku Gmin i Powiatów. Składki na rzecz Lokalnej Grupy Działania. 3.1.3 Aktywizacja rynku na rzecz ochrny środowiska. Zadania: - przygotowanie konkretnego programu tworzenia zielonych miejsc pracy. Realizacja zadania: Działający na terenie Gminy Brenna Zakład Budżetowy Gospodarki Komunalnej zatrudnia sezonowo (przy pracach związanych z gospodarką odpadami) osoby bezrobotne kierowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Cieszynie. 3.2 Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania zasobami przyrody. 3.2.1 Ochrona przyrody. Zadania: - opracowanie programu zamierzeń inwestycyjnych w zakresie ochrony różnorodności przyrodniczej środowiska przyrodniczego w Gminie Brenna Realizacja zadania: Działania prowadzone są głównie przez Nadleśnictwo Ustroń m.in. w następujących tematach: - zwiększanie różnorodności gatunkowej biocenoz oraz różnorodności ekosystemów kompleksów leśnych regionu, - utrzymywanie zgodności składów gatunkowych drzewostanów z potencjalną roślinnością naturalną, to jest zgodności biocenozy z biotopem, - monitorowanie krzewów i zielnych rośli reliktowych, endemitów, ginących i zagrożonych, - uzupełnianie i odtwarzanie korytarzy ekologicznych, - prowadzenie prac związanych z zachowaniem i odtwarzaniem śródleśnych bagien, oczek wodnych, łąk oraz innych cennych biotopów, - zakładanie, konserwacja i naprawa budek lęgowych dla ptaków i schronów dla nietoperzy, wykładanie karmy, - grodzenie mrowisk, - wzbogacanie bazy żerowej dla zwierzyny płowej powodującej szkody w roślinności drzewiastej, - ciągła aktualizacja w opracowanych „Programach ochrony przyrody” dla nadleśnictw występowania gatunków rzadkich i zagrożonych, identyfikacja przyczyn zagrożenia rzadkich gatunków i eliminacja źródeł zagrożenia, - stosowanie czynnych metod ochrony rzadkich gatunków roślin i zwierząt, kontrola normowanego zbioru i skupu płodów runa leśnego na cele przemysłowe w postaci owoców i ziół, a zwłaszcza grzybów jadalnych. - tworzenie nowych obszarów i obiektów chronionych, Realizacja zadania: Na terenie Gminy Brenna znajdują się 54 pomniki przyrody. Do najciekawszych należą: 7 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 -jodła pospolita o obw. 416 cm. rosnąca na stokach góry Kotarz w Brennej Hołcynie, która jest drugą co do grubości jodłą w Polsce, -cis pospolity (dwupniowy ) o obw. pni 147 cm i 152 cm rosnący na skraju byłej leśnej osady Szporówka, -buk pospolity o obw. 485 cm. rosnący na zachodnich stokach Starego Gronia w Brennej Leśnicy. Do grupy pomników przyrody nieożywionej należą 4 jaskinie pseudokrasowe z łącznej liczby ok. 60 tego typu obiektów zinwentaryzowanych dotychczas na terenie gminy Brenna. Najbardziej znaną jest Jaskinia w Trzech Kopcach / “Grota Klimczoka”/ o łącznej długości korytarzy 1244 m. Oprócz niej pomnikami są też Jaskinia Salmopolska o długości 115 m., Jaskinia w Stołowie o długości 91 m. i Jaskinia Głęboka w Stołowie o długości 554 m. Jaskinie te są niebezpieczne dla przeciętnego turysty – należy je zatem zwiedzać wyłącznie pod opieką doświadczonego speleologa. W 2010 roku na terenie Gminy Brenna utworzono zespół przyrodniczo – krajobrazowy „Góra Bucze”. Szczególnym celem ochrony jest zachowanie za względów przyrodniczych, naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych źródła tufowego, ekosystemów leśnych i łąkowych ze stanowiskami regionalnie rzadkich i ustępujących gatunków roślin i zwierząt. - wydanie opracowania przedstawiającego pomniki przyrody Gminy Brenna – Wsi Brenna, Realizacja zadania: Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania Wydanie publikacji pod nazwą „Pomniki przyrody Gminy Brenna. Brenna.” 1. 2009 (wydanie częściowo sfinansowane ze środków pochodzących z dotacji z WFOŚiGW w kwocie 7.301,70zł). - zapewnienie warunków do ochrony zasobów przyrodniczych, walorów kulturowych i krajobrazowych, przy jednoczesnym zapewnieniu możliwości wypoczynku i rekreacji dla mieszkańców i turystów. Realizacja zadania: W gminnym planie zagospodarowania przestrzennego ze szczególną uwagą ujmuje się tereny o szczególnych walorach przyrodniczych oraz tereny chronione, zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Nieodzownym warunkiem sporządzenia poprawnego planu zagospodarowania przestrzennego i uwidocznienia w nim różnych form ochrony przyrody jest posiadanie pełnego rozeznania walorów przyrodniczych danego terenu. Gmina posiada ujęte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego tereny przeznaczone tak do ochrony jak i do wykorzystania m.in. pod kątem turystyki. Akty prawne wyższego rzędu zobowiązują do ochrony obszarów, które jako ekosystemy zagrożone wyginięciem, a szczególnie wrażliwe na różne zakłócenia związane z działalnością człowieka – muszą być wpisane w plany przestrzennego zagospodarowania różnych szczebli i uwzględniać potrzeby lokalnych społeczeństw, turystyki, rolnictwa, leśnictwa i wykorzystania gospodarczego. Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania 1. 2009 Cięcie sanitarne dębów. 2. 2009 Aktualizacja programu ochrony środowiska. - Utworzenie plaż nad Brennicą Realizacja zadania: Obecnie trwają uzgodnienia do projektu budowy kąpieliska prowizorycznego – etap pozwolenia wodno – prawnego. Dla realizacji zadania konieczna jest ścisła współpraca z Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej, możliwe jest uzyskanie wsparcia zadania w ramach PROW. 8 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 Wyznaczenie i oznakowanie ścieżek przyrodniczo – turystycznych na terenie całej gminy oraz budowa tablic informacyjnych Realizacja zadania: Na terenie Gminy Brenna wyznaczone są dwie ścieżki przyrodniczo – dydaktyczne: - ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna na Górze Bucze – prowadzi przez ekosystemy Góry Bucze w Górkach Wielkich, charakterystyczne dla zachodniej części Pogórza Śląskiego. Długość ścieżki wynosi około 4 km. Czas przejścia to co najmniej 1 godzina 45 minut. Najlepszą porą do zapoznania się z różnorodnością przyrodniczą ścieżki jest wiosna, od marca do czerwca, kiedy kwitnie większość roślin - ścieżka przyrodniczo – leśna Brenna Bukowa - Karkoszczonka Trasa jest podzielona na IV odcinki. Na początku każdego etapu znajduje się tablica informacyjna. Długość trasy wynosi 3 km w jedną stronę. W latach 2009-2010 nie tworzono nowych ścieżek przyrodniczo dydaktycznych. - - Uporządkowanie ścieżek spacerowych na wałach wzdłuż Brennicy w Górkach Małych i Wielkich Realizacja zadania: W ramach realizacji zadania zostały zainstalowane elementy małej architektury (m.in. ławki), przeprowadzono prace kształtujące zieleń, wykaszano trawę. W ramach ciągów spacerowych funkcjonują również miejsca zwyczajowo wykorzystywane do kąpieli. - Wytyczenie i oznakowanie szlaków konnych na terenie Gminy Brenna Realizacja zadania: Zadanie nie zostało zrealizowane. Obecnie istniejący potencjał skłania do wykorzystania go w kolejnych latach. Gmina Brenna w ostatnich latach stała się lokalnym ośrodkiem turystyki konnej. Działa tutaj Ośrodek Kolonijno-Wypoczynkowy „Hucuł” prowadzący hodowlę koni rasy huculskiej, Agroturystyka Gazdówka, prowadząca całoroczną ujeżdżalnię, funkcjonują stadniny. Popularność Brennej wśród miłośników turystyki konnej wynika przede wszystkim z możliwości odbycia w siodle wielu malowniczych górskich wycieczek. Zadania inne: Rok realizacji Lp. zadania 1. 2009 2. 2009 3. 2009 4. 2009 5. 2009 6. 2010 7. 2010 8. 2010 9. 2010 10. 2010 Opis zadania Wycinka drzew i koszenie poboczy. Zakup materiałów związanych z utrzymaniem zieleni. Utrzymanie zieleni. Wycinka drzew. Zakup traktora do koszenia trawy. Wycinka drzew i koszenie poboczy. Zakup materiałów i wyposażenia (związane z utrzymaniem zieleni). Utrzymanie zieleni na terenie Gminy. Wycinka drzew. Prognoza oddziaływania na środowisko. 3.2.2 Ochrona i zrównoważony rozwój lasów. Zadania: - prowadzenie przebudowy drzewostanów sztucznego pochodzenia, zwykle świerkowych, w kierunku osiągnięcia drzewostanów mieszanych i liściastych, które będą odpowiadały warunkom glebowo-siedliskowym, Realizacja zadania: 9 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 Zadanie realizowane głównie przez Nadleśnictwo Ustroń oraz właścicieli lasów. Punktem wyjścia w odnowieniach i przebudowie lasu jest zachowanie puli genowej rodzimych, najlepiej przystosowanych do lokalnych warunków gatunków wykazujących największą odporność na niekorzystne czynniki biotyczne i abiotyczne. Podstawową metodą odnowienia lasu jest więc inicjowanie odnowień naturalnych wszędzie tam gdzie pozwalają na to warunki, a przy ich braku zakładanie upraw z materiału nasiennego pochodzącego z wyłączonych drzewostanów nasiennych. Zachowywane są w stanie zbliżonym do naturalnego lub odtwarzane śródleśne zbiorniki i cieki wodne, a także prowadzona jest renaturalizacja i szczególna ochrona lasów łęgowych, wilgotnych oraz bagien i torfowisk. prowadzenie monitoringu występowania patogenów grzybowych i szkodników owadzich, sukcesywne prowadzenie cięć sanitarnych, - inwentaryzacja i monitoring stanowisk gatunków zagrożonych i kwalifikujących się do objęcia ochroną na czas określony oraz przeprowadzenie procedur prawnych w celu ustanowienia ich ochrony okresowej. Realizacja zadania: Zadania realizowane przez Nadleśnictwo Ustroń w ramach działalności podstawowej, ubocznej i dodatkowej. W Nadleśnictwach funkcjonuje System Informatyczny Lasów Państwowych (SILP) służący do gromadzenia, przetwarzania i obiegu informacji. Zasady funkcjonowania SILP określa Zarządzenie nr 9 Dyrektora Generalnego Lasów państwowych z dnia 10 marca 1997 roku, wraz z późniejszymi zmianami. System zawiera i porządkuje zbieranie informacji o substancji leśnej na terenie wszystkich nadleśnictw w kraju. - pozostawianie siedlisk głębokich dolin, jarów, bardzo stromych stoków i porastających je drzewostanów do naturalnej śmierci i naturalnego odnowienia, - zachowanie wielofunkcyjnego charakteru lasu poprzez utrzymanie wielofunkcyjnych i wielowiekowych drzewostanów o cechach lasu naturalnego, - oznaczanie w planach urządzania lasu najcenniejszych fragmentów lasów o charakterze naturalnym i prowadzenie w odniesieniu do nich gospodarki leśnej jak przy drzewostanach zachowawczych, Realizacja zadania: Zadanie realizowane przez Nadleśnictwo Ustroń oraz właścicieli lasów. Reguły obowiązujące podczas przygotowywania planów urządzania lasu określone są w dokumencie „ZASADY HODOWLI LASU obowiązujące w Państwowym Gospodarstwie Leśnym LASY PAŃSTWOWE” wydanym przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych”. - 3.2.3 Ochrona gleb. Zadania: - zachowanie walorów krajobrazowych związanych z gospodarką rolną i pasterską poprzez ograniczanie zmian w użytkowaniu, - ograniczanie zalesień hal, łąk i pastwisk poprzez propagowanie tradycyjnych wzorców kultury rolnej Realizacja zadania: Wykorzystanie powierzchni ziemi powinno być możliwie optymalnie dostosowane do naturalnych warunków przyrodniczo-glebowych. Obecny stan wskazuje, że bardziej racjonalne jest przeznaczenie gruntów o niskiej przydatności dla rolnictwa na cele nie związane z gospodarką rolną tj. pod urbanizację, rozwój infrastruktury, a przede wszystkim pod zalesienia niż pod uprawy rolne. Granica rolno-leśna jest to wyznaczana na gruncie i przedstawiana na mapach linia oddzielająca 10 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 grunty aktualnie i perspektywicznie przewidziane do rolniczego lub leśnego użytkowania. Wyznaczenie tej granicy ma na celu dążenie do optymalnego wykorzystania powierzchni ziemi, uporządkowania przestrzeni rolniczej i leśnej zgodnego z warunkami glebowymi, przyrodniczymi i krajobrazowymi. Powinna zatem stanowić instrument kierowania procesem zalesiania gruntów w gminie. Prawidłowa regulacja granicy rolno – leśnej wymaga w jednych miejscach zalesień, a w innych wyrębu lasu. W związku z niekontrolowaną zmianą granicy rolno-leśnej w niektórych obszarach, coraz częściej zwraca się uwagę na niektóre skutki nieracjonalnego wyznaczania tej granicy. Na przestrzeni wieków granica rolno-leśna zmieniała się najczęściej w kierunku zmniejszania powierzchni leśnych. W kompleksowy sposób zagadnienia te reguluje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania 1. 2009 Zmiany planu zagospodarowania przestrzennego. Komisja urbanistyczna i umowa o dzieło opracowanie do planu 2. 2010 zagospodarowania przestrzennego. 3. 2010 Zmiany planu zagospodarowania przestrzennego. 4. 2010 Operaty szacunkowe. Dotacja celowa przekazana do powiatu na stworzenie kompleksowego 5. 2010 Systemu Informacji Przestrzennej na terenie Powiatu Cieszyńskiego. zapobieganie sukcesji poprzez: koszenie łąk, usuwanie samosiewów drzew i krzewów, w razie konieczności także karczowanie z usunięciem biomasy, - ochrona charakterystycznych biotopów hal i pastwisk, a szczególnie niedopuszczenie do sukcesji naturalnej Realizacja zadania: Zadanie realizowane na bieżąco przez Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego (ŚODR) w Częstochowie, Śląską Izbę Rolniczą w Katowicach oraz ARiMR. Ośrodek doradztwa rolniczego prowadzi na bieżąco informowanie i doradztwo wśród rolników polegające na zalecaniu stosowania odpowiednich zabiegów. Zadanie realizowane jest także w ramach uzgodnień przy wnioskach o usunięcie drzew. Pisemnie zwraca się uwagę mieszkańcom którzy nie koszą łąk. - 3.2.4 Ochrona wód. Zadania: - dla powstających budynków lub rozwijanych osiedli należy zapewnić dostęp do wody pitnej i sieci kanalizacyjnej (w przypadku braku sieci kanalizacyjnej należy wprowadzić i egzekwować wymóg posiadania indywidualnych systemów ochrony środowiska w zakresie gospodarki ściekami), - budynki pozostające w zasięgu sieci kanalizacyjnej podłączyć do niej, Realizacja zadania: Zadania w zakresie gospodarki ściekowej na terenie Gminy Brenna w latach 2009 - 2010 realizowały głównie Zakład Budżetowy Gospodarki Komunalnej w Brennej, Spółka Wodna Chrobaczy w Brennej Centrum, Spółka Wodna Brenna Leśnica oraz RSP „Bucze”. Sukcesywnie i systematycznie rozbudowywano i modernizowano sieć wodociągową i kanalizacyjną w poszczególnych miejscowościach Gminy. W latach 2009-2010 r., w ramach istniejącej sieci gminnej, zaopatrzenie gminy w wodę było dobre. Częstotliwość występowania awarii ocenia się jako niską. Parametry jakościowe wody określa się jako dobre. Wszystkie ścieki wpływające do kanalizacji sanitarnej znajdującej się w Gminie kierowane są do zmodernizowanej oczyszczalni ścieków w Skoczowie. Osiąganie coraz wyższego poziomu czystości wód powierzchniowych jest uwarunkowane systematycznymi działaniami na szeregu płaszczyznach, w tym m.in.: 11 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 - właściwym odprowadzaniem wód opadowych, uwzględnianiem tego aspektu przy kolejnych modernizacjach, - dążeniem do trwałego stanu 100% skanalizowania aglomeracji na terenie gminy, - poprawą szczelności zbiorników przydomowych (szamb), - wdrażaniem właściwych nawyków wśród mieszkańców, zmierzających do optymalnego korzystania z zasobów wodnych gminy. Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania Budową kanalizacji sanitarnej – inwestycja „Budowa kanalizacji sanitarnej 1. 2010 przy ul. Śniegociny wraz z przyłączami domowymi”. prowadzenie kontroli w zakresie posiadania umów na odprowadzanie ścieków (zarówno dla mieszkańców przyłączonych do kanalizacji, jak i dla mieszkańców nie podłączonych do niej. Realizacja zadania: Zadanie realizowane przez pracowników Urzędu Gminy w Brennej, w latach 2009-2010 prowadzono na bieżąco kontrole planowe i interwencyjne. Efektem kontroli każdorazowo jest protokół, wymagane jest od właściciela przedstawienie umowy i faktury dot. wywozu nieczystości z posesji. Działania kontrolne w zakresie gospodarki wodno ściekowej prowadzone są także przez WIOŚ w Katowicach oraz pracowników Starostwa Powiatowego w Cieszynie. Wydawane są pozwolenia wodnoprawne z zakresu wprowadzania ścieków do wód i do ziemi oraz do urządzeń kanalizacyjnych regulujące ilość i jakość odprowadzanych ścieków, nakładające obowiązek wykonywania analiz ścieków. Przedkładane wyniki są analizowane i weryfikowane. - Zagospodarowanie brzegów rzek Brennicy i Leśnicy (rozwój systemu jazów na Brennicy i Leśnicy) Realizacja zadania: Zrealizowano część zadania dot. utworzenia jazu w Brennej Leśnica. Pozostała część, czyli utworzenie jazu w Brennej Centrum – będzie realizowane w kolejnych latach. - - Udostępnienie zbiorników na Leśnicy i Hołcynie dla turystów – kajaki i rowery wodne Realizacja zadania: Zbiorniki wodne zostały udostępnione dla turystów. Przystań wodna w Leśnicy - położona jest około 3,5 km od centrum Brennej, w dolinie potoku Leśnica. Od zachodu otacza ją pasmo Orłowej (813 m.n.p.m.) oraz Beskidka (700 m.n.p.m.), a od wschodu pasmo Starego Gronia (790 m.n.p.m.). Obecnie akwen służy głównie turystom. W okresie od maja do września można tu wypożyczać rowery wodne oraz kajaki. W pobliżu znajduje się pole namiotowe oraz punkty gastronomiczne. Przystań wodna w Hołcynie - znajduje się 1,5 km od centrum Brennej, w dolinie potoku Hołcyna. Prowadzi do niej droga asfaltowa, którą biegnie niebieski szlak turystyczny. Przystań położona jest na wysokości 450 m.n.p.m. Od zachodu otacza ją pasmo Starego Gronia (790 m.n.p.m.), a od wschodu pasmo Kotarza (974 m.n.p.m.). Zaporę, która początkowo miała pełnić funkcję przeciwpowodziową, zbudowano w 1962 roku. Jej długość wynosi 80 m, a wysokość progu 5 m. Średnia głębokość zbiornika wodnego to około 1 m. Przystań czynna jest od maja do września. Można wypożyczać rowery wodne oraz kajaki. - Budowa wodociągu wzdłuż ul. Leśnica do budynku OSP Realizacja zadania: Zadanie nie było realizowane. - Budowa sieci wodociągowej w Górkach Wielkich w rejonie ulic Nowy Świat – Zalesie Budowa sieci wodociągowej w Górkach Wielkich: ul. Pod Zebrzydkę – Długa – Szczęśliwa 12 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 Zadania nie były realizowane. Budowa sieci wodociągowej w Górkach Wielkich: Szpotawice – Pod Górką – Solarska, Budowa sieci wodociągowej dla budynków wielorodzinnych przy ul. Kamińskiego w Górkach Wielkich Sojka Dla zadania budowy sieci wodociągowej Szpotawice-Pod Górką-Solarska jest przygotowany projekt. Inwestycja budowy sieci wodociągowej dla budynków wielorodzinnych przy ul. Kamińskiego jest zakończona. Realizacja zadania: Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania 1. 2009 Wodociąg w Górkach Etap II 2. 2010 Budowa wodociągu – inwestycja „Budowa wodociągu w Górkach Etap II”. - - Budowa kanalizacji sanitarnej przy ul. Jatny Realizacja zadania: Zadanie nie było realizowane. - Uzupełnienie kanalizacji sanitarnej wzdłuż ulicy Miodowej Realizacja zadania: Zadanie nie było realizowane. - Budowa kanalizacji sanitarnej w Brennej Leśnicy Realizacja zadania: Realizacja rozpoczętego we wcześniejszych latach zadania nie była kontynuowana. - Budowa kanalizacji sanitarnej – Brenna Spalona – Kormany (Brenna Pinkas) Realizacja zadania: Kanalizacja Kretowskie Spalona została wykonana w roku 2008, poniesiono wówczas koszty w wysokości 316.739,50 zł. - Budowa kanalizacji sanitarnej w rejonie ulicy Szpotawickiej – 3. etap Realizacja zadania: W 2008r. wydatkowano 1 588 542,27zł na II etap realizacji zadania. Następne inwestycje nastąpią w kolejnych latach. Budowa kanalizacji sanitarnej w rejonie ulic: Nowy Świat – Zalesie w Górkach Wielkich i Górkach Małych Realizacja zadania: Inwestycja znajduje się obecnie na etapie przygotowania dokumentacji projektowej. - Budowa kanalizacji sanitarnej z siecią przyłączy obejmującej obszar od Brennej Centrum do Brennej Bukowa Realizacja zadania: Realizacja inwestycji przebiega zgodnie z założonym planem. Zakończenie inwestycji przewidywane jest na 2011 rok. Lp. Rok realizacji Opis zadania - 13 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 1. zadania 2009 2. 2010 3. 2010 Zadania inne: Rok realizacji Lp. zadania 1. 2009 2. 2009 3. 2009 4. 2009 5. 2009 6. 2009 7. 2009 8. 2010 9. 2010 10. 2010 11. 2010 Kanalizacja Brenna Centrum – Brenna Bukowa. Budowa kanalizacji sanitarnej – inwestycja „Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z siecią przyłączy domowych Brenna Centrum – Brenna Bukowa”. Zadanie inwestycyjne zostało sfinansowane z dochodów własnych Gminy Brenna, środków pochodzących z umorzenia pożyczki przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz pożyczki na wyprzedzające finansowanie kosztów kwalifikowanych operacji realizowanej w ramach działania 321 podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej objętego PROW na lata 2007 – 2013. Budowa wodociągu – inwestycja „Budowa wodociągu do Gimnazjum w Brennej”. Opis zadania Czyszczenie rowów. Odwodnienie ul. Topolowa. Odwodnienie skrzyżowania ul. Bielskiej z ul. Harcerską w Górkach Wielkich. Budowa parkingu przy ul. Bielskiej w Górkach Wielkich (projekt). Monitoring, badania wody. Wywóz ścieków – wykonanie zastępcze, oraz wynajem TOI TOI. Wydatki inwestycyjne – odprowadzenie wód powierzchniowych przy ZSP w Górkach Wielkich - projekt. Budowa parkingu z odwodnieniem przy ul. Bielskiej w Górkach Wielkich”. Wydatek ten w 2010 roku sfinansowany został z dochodów własnych gminy. Jednakże zgodnie z podpisaną umową zostanie on częściowo zrefundowany ze środków pochodzących z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Przewiduje się, iż refundacja nastąpi w roku 2011. Wykonanie odwodnienia oraz poprawienie wyjazdu z ul. Markówka w Brennej. Wykonanie modernizacji fragmentu ul. Sportowej wraz z wykonaniem odwodnienia. Wydatki zaplanowane do poniesienia na rok 2010 zostały wykonane. Zakończenie inwestycji obecnie zaplanowano na rok 2012. Odprowadzenie wód powierzchniowych ZSP w Górkach Wielkich. 3.2.5 Ochrona powietrza. Zadania: - nowo powstające budynki powinny korzystać z wysokosprawnych (niskoemisyjnych) źródeł ciepła, - w starych budynkach istniejących zaleca się wymianę nisko sprawnych indywidualnych źródeł ciepła na nowe, spełniające współczesne normy, a także stosowanie mniej zanieczyszczających powietrze surowców energetycznych, Realizacja zadania: Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego na terenie gminy jest związane głównie z niską emisją, emisją pochodzącą od ciągów komunikacyjnych, emisją napływową oraz w niewielkim stopniu z emisją przemysłową. Niska emisja może zostać ograniczona poprzez odpowiednią termomodernizację budynków i modernizację indywidualnych źródeł ciepła oraz korzystanie z ekologicznych i odnawialnych źródeł energii. Zanieczyszczenia pochodzące od ciągów komunikacyjnych są trudne do 14 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 wyeliminowania, zwłaszcza wobec ciągłej rozbudowy szlaków komunikacyjnych i ciągłego przyrostu liczby pojazdów samochodowych. Na terenie Gminy realizowany jest Program Ograniczenia Niskiej Emisji, w wyniku którego dofinansowano 42 wnioski o wymianę pieców na retortowe i gazowe na terenie Gminy. W nowo uchwalanych zmianach w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się obowiązek przestrzegania zasad wykorzystywania zalecanych (w tym ekologicznych) nośników ciepła. Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania 1. 2009 Realizacja Programu Ograniczenia Niskiej Emisji w Gminie Brenna Etap I. rozwój edukacji ekologicznej – tu w odniesieniu do informowania o szkodliwości dla zdrowia ludzi i środowiska spalania odpadów (w tym plastików, gum, gazet, impregnowanego drewna itp.) w piecach domowych, Realizacja zadania: Prowadzone działania w zakresie edukacji ekologicznej zmierzały głównie do wzrostu świadomości mieszkańców co do szkodliwości spalania odpadów w indywidualnych paleniskach domowych. Eliminacji tego zjawiska służy również objęcie większości mieszkańców gminy zorganizowanym odbiorem odpadów, zmniejszającym zjawisko niekontrolowanego spalania odpadów w paleniskach domowych oraz pozbywania się odpadów. Powodzenie tych działań wymaga wdrożenia odpowiednich instrumentów finansowych, właściwej kontroli i nadzoru nad jednostkami odpowiedzialnymi za realizację tych zadań. Nie bez znaczenia jest przeprowadzenie szeroko zakrojonej akcji edukacyjno – informacyjnej wśród społeczeństwa. Wprowadzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych występujących w strumieniu odpadów komunalnych bardzo korzystnie wpływa na stan środowiska w gminie. Przyczynia się to do zmniejszenia ilości odpadów: - spalanych w paleniskach domowych (dotyczy to głównie odpadów z papieru i tektury oraz z tworzyw sztucznych), - kierowanych bezpośrednio na składowiska poprzez poddawanie ich w pierwszej kolejności procesom odzysku. - - modernizacja dróg gminnych o złej nawierzchni. Realizacja zadania: Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania 1. 2009 Usługi remontowe – remonty dróg. 2. 2009 Modernizacja ul. Cisowej. 3. 2009 Modernizacja ul. Cisowej (Dziadek). 4. 2009 Modernizacja ul. Jatny. 5. 2009 Studzienka ul. Jasna i Pod Zebrzydkę. 6. 2009 Modernizacja ul. Sportowej. 7. 2009 Modernizacja ul. Na Kępkę. 8. 2009 Modernizacja ul. Drożyska. 9. 2009 Modernizacja ul. Zalesie. 10. 2009 Przebudowa dwóch ciągów drogowych w Gminie Brenna. 11. 2010 Usługi remontowe – remonty dróg. 12. 2010 Modernizacja ul. Żory Brenna. 13. 2010 Modernizacja ul. Wiązowej Brenna. 14. 2010 Modernizacja ul. Wiosennej Górki Wielkie. W 2010 roku zakładano 15 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 15. 2010 16. 17. 18. 19. 2010 2010 2010 2010 20. 2010 21. 2010 22. 2010 wykonanie prac projektowych związanych z modernizacja ul. Wiosennej. Zgodnie z Wieloletnią Prognozą Finansową dalszy ciąg prac przewidywany jest na rok 2012. Modernizacja skrętu ul. Hołcyna w kierunku posesji państwa Poloczek i Janczar. Wykonanie zjazdu na ul. Leśną w Brennej. Modernizacja części nawierzchni ul. Sportowej. Poszerzenie parkingu w Brennej Leśnicy”: Przebudowa obiektów mostowych LNI 31 i LNI 32 na potoku Węgierski. Zakup usług remontowych (remonty dróg po powodzi – Kotarz, Jatny, Chobacze, Węgierski, most ul. Barujec – etap I). Odbudowa części ul. Snowaniec w Brennej wraz z murem oporowym i przepustami – etap I. Przegląd obiektów mostowych. Kompleksowe wytyczenie tras rowerowych na wałach nad Brennicą, budowa spójnego systemu tras na terenie gminy Realizacja zadania: W ramach realizacji zadania został opracowany projekt (trasa od ujścia Jatnego do ujścia Hołcyny), złożony został również wniosek o dofinansowanie. Do końca 2010 roku RZGW użyczało Gminie Brenna wały nad Brennicą w celu wykorzystania ich na trasy rowerowe. - - Budowa systemu małych elektrowni wodnych na Brennicy Realizacja zadania: Zadanie obecnie nie realizowane. Dla realizacji zadania konieczna jest współpraca z Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej, możliwe jest pozyskanie wsparcia projektu w ramach PROW, system może zasilać oświetlenie deptaku wzdłuż Brennicy oraz stanowić samoistną atrakcje turystyczną. - Termomodernizacja budynku Gimnazjum w Brennej Realizacja zadania: Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania 1. 2009 Wydatki inwestycyjne „Termomodernizacja Gimnazjum w Brennej”. Wydatki inwestycyjne „Remont pokrycia dachowego wraz z remontem 2. 2009 posadzek w Gimnazjum w Brennej. Termomodernizacja budynku Gimnazjum w Brennej wraz z nadbudową łącznika i przebudową wejścia): Wydatek ten sfinansowany został z 3. 2010 Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego, oraz z dochodów własnych gminy. Termomodernizacja przedszkola w Brennej Centrum wraz z adaptacją poddasza na cele edukacyjne Realizacja zadania: Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania Wydatki inwestycyjne „Adaptacja strychu i termomodernizacja w 1. 2009 Przedszkolu w Brennej”. - - Kompleksowa modernizacja drogi powiatowej Górki Wielkie – Brenna Realizacja zadania: 16 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 Lp. 1. Rok realizacji zadania Opis zadania 2010 Dotacja celowa przekazana do powiatu na inwestycje i zakupy inwestycyjne realizowane na podstawie porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego „Modernizacja głównego ciągu komunikacyjnego łączącego turystyczną Gminę Brenna z drogą ekspresową S1” od skrzyżowania z ul. Miodową do skrzyżowania z ul. Malinową w Brennej (przekazanie dotacji nastąpiło w 2011 roku). - Modernizacja ul. Szpotawickiej w Górkach Wielkich Realizacja zadania: Zadanie nie zostało zrealizowane. - Modernizacja ul. Leśnica Realizacja zadania: Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania Dotacja celowa przekazana do powiatu na inwestycje i zakupy inwestycyjne 1. 2009 realizowane na podstawie porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego „Remont drogi powiatowej 2603S Brenna Leśnica”. - Modernizacja ul. Lipowskiej Realizacja zadania: Zadanie zostało zrealizowane z funduszy Powiatu Cieszyńskiego. - Modernizacja ul. Bielskiej w Górkach Wielkich Realizacja zadania: Zadanie w gestii Powiatu Cieszyńskiego – nie zostało zrealizowane. - Modernizacja ul. Grabowej w Brennej Leśnicy Realizacja zadania: Realizacja zadania przewidziana na kolejne lata, w budżecie na 2011 rok przewidziano na ten cel kwotę 842.400,00zł. (zadanie: Remont dróg gminnych nr 633189S ul. Pilarzy (km 0+917-1+370/ oraz nr 633193S ul. Grabowa (km roboczy 0+000-0+645) w Brennej Gmina Brenna, Powiat Cieszyński). - Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy Realizacja zadania: Lp. Rok realizacji zadania Opis zadania 1. 2010 2. 2010 Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy w Brennej. Zakończenie inwestycji obecnie zaplanowano na rok 2013. Termomodernizacja Biblioteki Publicznej w Brennej. Zadania inne: Rok realizacji Lp. zadania Opis zadania 17 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 1. 2. 2009 2009 3. 2009 4. 2009 5. 2010 6. 2010 7. 2010 Budowa kładki dla pieszych w Górkach Wielkich Sojka (projekt). Usługi kominiarskie. Modernizacje budynków komunalnych (wymiana kotła OPKiS, remont kominów SP nr 1, montaż okien oraz remont mieszkania Brenna ul. Górecka). Termomodernizacja budynku Ośrodka Zdrowia w Brennej wraz z adaptacją pomieszczeń dla GOPS (dokumentacja techniczna). W wieloletnim programie inwestycyjnym nie zaplanowano wydatków do poniesienia na rok 2010. Inwestycja planowana jest obecnie do realizacji na lata 2012 - 2013. Usługi kominiarskie. Termomodernizacja budynku Ośrodka Zdrowia wraz z adaptacją pomieszczeń I piętra na potrzeby GOPS. Termomodernizacja Biblioteki Publicznej - filia w Górkach Małych. 3.2.6 Ochrona przed odpadami. Zadania: - prowadzenie działań edukacyjnych poprzez promowanie selektywnej zbiórki odpadów w postaci konkursów organizowanych dla mieszkańców Gminy oraz akcje plenerowe, podczas których mieszkańcy będą mogli nauczyć się „właściwego sposobu postępowania z odpadami”, Realizacja zadania: Działania edukacyjne na terenie Gminy Brenna realizowano poprzez: - kampanie przeciwdziałającą spalaniu śmieci w piecach domowych w ramach Ogólnopolskiego projektu Organizacji Arka pt. "Kochasz dzieci, nie pal śmieci", - konkursy ekologiczne dla dzieci szkół podstawowych i gimnazjalnych, - prezentacje pieców ekologicznych i urządzeń grzewczych, - artykuły zamieszczone w lokalnej gazetce lub na stronie internetowej Urzędu Gminy. wdrożenie „w życie” programu usuwania azbestu i dofinansowanie mieszkańcom kosztów utylizacji zebranych już odpadów zawierających azbest, Realizacja zadania: Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania 1. 2010 Realizacja programu usuwania azbestu. - - wdrożenie kolejnych systemów zbierania selektywnego odpadów (np. zużytych baterii, żarówek, świetlówek, olejów przepracowanych itp.). Realizacja zadania: Realizacja zadania opisana szerzej w Sprawozdaniu z realizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Brenna za lata 2009-2010. Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania 1. 2010 Zbiórka przeterminowanych lekarstw. 3.3 Zadania inne. Zadania inne: 18 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 Identyfikacja zasobów oraz możliwości wykorzystania złóż wód geotermalnych na terenie Gminy Brenna Realizacja zadania: W celu realizacji niezbędne jest przeprowadzanie badań – odwiertów oraz opracowanie ekspertyz wskazujących na możliwość komercyjnego wykorzystania wód. Ze względu duży koszt, realizację projektu warunkuje finansowanie z budżetu centralnego oraz z budżetu województwa śląskiego. Zostało wykonane opracowanie pt. „Program wykorzystania wód podziemnych, w szczególności termalnych i leczniczych, w wybranych obszarach Województwa Śląskiego. Praca została zrealizowana na zlecenie Województwa Śląskiego przez Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk dla gmin Brenna, Jaworze, Jeleśnia, Olsztyn, Rajcza, Ustroń. Jej zakres obejmuje: 1. Charakterystykę terenu inwestycji w aspekcie jego wykorzystania jako obszaru działalności górniczej, 2. Analizę uwarunkowań geologicznych dotyczącą możliwości pozyskania wód podziemnych, 3. Określenie przewidywanych parametrów energetycznych ujęcia otworowego rozpoznanych zbiorników wodonośnych, 4. Określenie przewidywanych własności hydrochemicznych w aspekcie ich cech balneoterapeutycznych, 5. Zestawienie istniejących odwiertów wraz z analizą i oceną technicznych możliwości ich wykorzystania w planowanych przedsięwzięciach geotermalnych, 6. Wstępne wskazanie zakresu prac rekonstrukcyjnych starych odwiertów, 7. Wstępne karty nowego odwiertu zawierające lokalizację odwiertu, jego zarurowanie oraz przewidywany profil geologiczny, 8. Ocenę kosztów wykonania odwiertu i rekonstrukcji starego odwiertu, 9. Określenie optymalnych kierunków wykorzystania dostępnych zasobów podziemnych z uwzględnieniem lokalnych warunków terenowych, 10. Ogólną koncepcję przedsięwzięcia wykorzystującego dostępne zasoby wód podziemnych oraz szacunkowe koszty, 11. Wstępną ocenę uwarunkowań środowiskowych dotyczącą możliwości wykorzystania gospodarczego dostępnych zasobów wód podziemnych. - Zadania inne: Rok realizacji Lp. Opis zadania zadania - w zakresie poprawy środowiska akustycznego 1. 2009 Wykonanie progów zwalniających. 2. 2010 Wykonanie progów zwalniających. - w zakresie zapobiegania poważnym awariom: Dotacja celowa przekazana do powiatu na zakup samochodu pożarniczego dla 3. 2009 Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Cieszynie. 4. 2009 Wydatki poniesione na Ochotnicze Straże Pożarne. Dotacje udzielane na zadania bieżące spółek wodnych związane z remontami 5. 2010 hydrantów przeciwpożarowych sfinansowane z dochodów własnych Gminy. 6. 2010 Wydatki poniesione na Ochotnicze Straże Pożarne. 7. 2010 Zakup materiałów i wyposażenia (kamień do umacniania wałów). Zakup usług pozostałych (zabezpieczenie dróg w trakcie powodzi, transport 8. 2010 kamienia, usuwanie skutków powodzi, czyszczenie przydrożnych rowów). Zakup materiałów i wyposażenia (worki na piasek, paliwo dla jednostek OSP, 9. 2010 woda dla powodzian, kamień na umacnianie wałów, piasek). Zakup usług pozostałych (posiłki dla strażaków w czasie akcji powodziowej, 10. 2010 usługi koparką i transport kamienia związane z umacnianiem wałów, naprawa 19 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 sprzętu nadawczo odbiorczego OSP, noclegi osób ewakuowanych). 4. MONITORING SKUTKÓW REALIZACJI PROGRAMU I JEGO AKTUALIZACJI Nadzór nad realizacją programu w praktyce oznacza określenie zasad zarządzania nim wraz z ustaleniem mechanizmu monitorowania jego realizacji. Program Ochrony Środowiska Gminy jest dokumentem o charakterze strategicznym. Stanowi instrument wspomagający realizację prawa miejscowego, pozostając w ścisłym związku z planami zagospodarowania przestrzennego poszczególnych gmin, decyzjami o warunkach zabudowy i zagospodarowania oraz decyzjami związanymi z realizacją przedsięwzięć w zakresie gospodarki wodno – ściekowej, gospodarki odpadami, rozwojem terenów zielonych i innych. Gmina posiada kompetencje pozwalające realizować zawarte w programie cele i zadania. Aby jednak ta realizacja przebiegała spójnie z polityką regionalną konieczne jest przygotowanie struktur administracyjnych do ścisłej współpracy z organami dysponującymi znacznie szerszymi uprawnieniami wynikającymi z ich kompetencji. Organ wykonawczy Gminy w celu realizacji polityki ekologicznej państwa sporządza Gminny Program Ochrony Środowiska, który podlega zaopiniowaniu poprzez organ wykonawczy powiatu. Z punktu widzenia pełnionej roli w realizacji programu można wyodrębnić cztery grupy podmiotów uczestniczących w nim. Są to: - podmioty uczestniczące w organizacji i zarządzaniu programem, - podmioty realizujące zadania programu, w tym instytucje finansujące, - podmioty kontrolujące przebieg realizacji i efekty programu, - społeczność gminy jako główny podmiot odbierający wyniki działań programu. Główna odpowiedzialność za realizację programu spoczywa na Wójcie, który składa Radzie Gminy Brenna raporty z wykonania programu. Gmina współdziała z organami administracji rządowej i samorządowej szczebla powiatowego oraz wojewódzkiego. Ponadto Gmina współdziała z instytucjami administracji rządowej, w dyspozycji których znajdują się instrumenty kontroli i monitoringu. Instytucje te kontrolują respektowanie prawa, prowadzą monitoring stanu środowiska (WIOŚ), prowadzą monitoring wód (RZGW). Dla obowiązującego w latach sprawozdawczych 2009-2010 Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna proponuje się określić skwantyfikowane wskaźniki postępów i skutków realizacji ww. programu. Porównanie kolumn z poszczególnymi wskaźnikami będzie w kolejnych raportach ułatwiać określanie tendencji w zmianach poszczególnych wskaźników (poza opisowym przedstawieniem realizacji zadań Programu zawartym w rozdziale 3). Można powiedzieć, że przyjęta tabela będzie określać efektywność realizacji celów Programu Ochrony Środowiska w kolejnych raportach z Programu Ochrony Środowiska. Poniżej przedstawiono dostępne w czasie przygotowania raportu wskaźniki (Uwaga: większość wskaźników za rok 2010 będzie dostępna dopiero w II półroczu 2011 roku). Przedstawione wskaźniki zostały ustalone na podstawie danych pozyskanych w Urzędzie Gminy, GUS oraz na podstawie ustaleń własnych. 20 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 Tabela. Wskaźniki monitoringu dla Gminy Brenna. Lp. Wskaźnik Stan wyjściowy 2008r. 2009r. 6 655,0 ha 6 655,0 ha 2010r. Diagnoza – tendencje zmian Ochrona przyrody i krajobrazu 2. Powierzchnia prawnie chroniona – ogółem [ha] Obszary NATURA 2000 3. 4. Rezerwaty Parki krajobrazowe 5. 6. Obszary chronionego krajobrazu Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe 7. Użytki ekologiczne 1. * 1. Proponowany obszar Natura 1. Proponowany obszar 2000 „Beskid Śląski” – Natura 2000 „Beskid PLH 24005 Śląski” – PLH 24005 2. Proponowany obszar Natura 2. Proponowany obszar 2000 „Kościół w Górkach Natura 2000 „Kościół w Wielkich” – PLH 240008 Górkach Wielkich” – PLH 240008 1. „Beskid Śląski” – PLH 240005 2. „Kościół w Górkach Wielkich” – PLH 240008 Brak Brak 1. Park krajobrazowy „Beskid 1. Park krajobrazowy „Beskid Śląski” Śląski” Brak Brak Brak Brak Brak 1. Park krajobrazowy „Beskid Śląski” Brak „Góra Bucze” Bez zmian Obszary Natura 2000 zostały zatwierdzone przez Radę Ministrów w dniu 28 października 2009 roku i przesłane do Komisji Europejskiej 29 października 2009 roku. W ocenie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska proces tworzenia kompletnej sieci Natura 2000 w Polsce został zakończony. Decyzjami z 10 stycznia 2011 r. Komisja Europejska zatwierdziła uaktualnione listy obszarów Natura 2000 dla poszczególnych regionów biogeograficznych, poszerzone o 739 nowych obszarów - w tym wszystkie polskie obszary zgłoszone do Komisji. Tym samym proponowane obszary Natura 2000 na terenie gminy Brenna tj. „Beskid Śląski” i „Kościół w Górkach Wielkich” zostały przyjęte. Bez zmian Bez zmian Brak Brak Brak Bez zmian Zespół utworzono Uchwałą Rady Gminy Brenna nr XLII/373/10 z 28 października 2010r (DZ.Urz. Z 2011 nr 8, poz 113). Bez zmian 67,7% 67,7% * Bez zmian Brak punktów monitoringowych Brak punktów * Diagnoza istniejącego stanu jakości Lasy 8. Lesistość gminy Jakość wód podziemnych i powierzchniowych 9. Jakość wód podziemnych 21 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 Lp. Wskaźnik 10. Jakość wód powierzchniowych 11. 12. Długość kanalizacji sanitarnej Długość sieci wodociągowej Stan wyjściowy 2008r. 2009r. na terenie gminy. W analizowanym okresie WIOŚ w Katowicach nie wyznaczył również żadnego punktu pomiarowo-kontrolnego na terenie powiatu cieszyńskiego. monitoringowych na terenie gminy. W analizowanym okresie WIOŚ w Katowicach nie wyznaczył również żadnego punktu pomiarowokontrolnego na terenie powiatu cieszyńskiego. Brak punktów monitoringowych na terenie gminy. 93,6 km 39,2 km Brak punktów monitoringowych na terenie gminy. 93,6 km 39,2 km 2010r. Diagnoza – tendencje zmian wód podziemnych i ocena tendencji zmian w rejonie Gminy Brenna jest niemożliwa, ze względu na brak punktów monitoringowych jakości wód podziemnych na terenie gminy w 2008 i 2009r. * * * Bez zmian Bez zmian W porównaniu do 2008r. w strefie bielsko-żywieckiej zmniejszyła się emisja tlenków azotu o 11%, dwutlenku siarki o 12%, tlenku węgla o 16%, pyłu zawieszonego PM10 o 6% oraz dwutlenku węgla o 20%. Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza przyczynia się w głównej mierze do poprawy stanu atmosfery. Należy dążyć do tego, aby poziomy emisji poszczególnych substancji nie przekraczały norm dopuszczalnych. Brak stacji pomiarowych jakości powietrza atmosferycznego na terenie Gminy Brenna nie pozwala na przeprowadzenie szczegółowej analizy zmian i oceny stanu istniejącego na jej terenie. Ochrona powietrza atmosferycznego 13. 14. 15. 16. 17. Emisja NOx w strefie bielskożywieckiej [Mg/rok] Emisja SO2 w strefie bielskożywieckiej [Mg/rok] Emisja CO w strefie bielskożywieckiej [Mg/rok] Emisja PM10 w strefie bielskożywieckiej [Mg/rok] Substancje, których stężenia przekroczyły wartości dopuszczalne lub wartości dopuszczalne powiększone o margines tolerancji w strefie bielsko-żywieckiej 500 - 600 400 - 700 * 1 500 – 2 100 1 700 – 2 000 * 500 - 2 000 500 – 1 000 * 300 - 400 310 - 380 * Pył zawieszony PM10, Benzo(a)piren, (ochrona zdrowia) , Ozon (ochrona zdrowia i ochrona roślin) Pył zawieszony PM10, Benzo(a)piren, (ochrona zdrowia) , Ozon (ochrona zdrowia i ochrona roślin) * Bez zmian Ochrona przed hałasem 18. Wyniki pomiarów hałasu w punktach WIOŚ w Katowicach nie WIOŚ w Katowicach nie * Bez zmian 22 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 Lp. Wskaźnik pomiarowych na terenie gminy Brenna [dB] Stan wyjściowy 2008r. prowadzi monitoringu poziomu hałasu komunikacyjnego na terenie Gminy Brenna. 2009r. 2010r. Diagnoza – tendencje zmian prowadzi monitoringu poziomu hałasu komunikacyjnego na terenie Gminy Brenna. 1) Dane wg www.stat.gov.pl 2009 * dane z pomiarów za 2010 rok będą dostępne w II półroczu 2011 roku w raportach GUS i Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska. 23 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 5. OCENA STOPNIA ROZBIEŻNOŚCI POMIĘDZY PRZYJĘTYMI CELAMI A ICH WYKONANIEM, WERYFIKACJA PRZYJĘTYCH ZADAŃ, OCENA WYKONANIA. Przyjęte w Programie Ochrony Środowiska priorytety, cele i zadania zgodne były z kierunkami obowiązującej Polityki Ekologicznej Państwa. Stanowiły przełożenie celów Polityki Ekologicznej Państwa na szczebel Gminy. Stanowi to niekiedy bardzo trudne zadanie, z jednej strony wobec skromności dyspozycyjnych środków na ochronę środowiska, a z drugiej strony ogrom potrzeb bieżących mieszkańców gminy. Realizacja przyjętego Programu w miarę jego realizacji stwarza niekiedy problemy, tak natury finansowej (trudność w pozyskaniu środków finansowych) jak i innej natury (np. zmieniające się potrzeby bieżące mieszkańców, czynniki zewnętrzne, zmiana ustawodawstwa etc.) Duża część zadań zawartych w Programie wpisuje się w pożądane przez ogół mieszkańców gminy kierunki – np. poprawę stanu wód, rozwój sieci wodno – kanalizacyjnej, zmniejszenie uciążliwości hałasu i promieniowania elektromagnetycznego. Analizując przyjęte w Programie Ochrony Środowiska zadania należy zauważyć: - zrealizowanych zostało (w tym zrealizowano częściowo lub są sukcesywnie na bieżąco realizowane) ok. 80% zadań – biorąc pod uwagę kryterium liczbowe. Zrealizowane zostały najważniejsze zadania w zakresie ochrony powietrza, ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, edukacji ekologicznej, ochrony przyrody, - dodatkowo w różnych komponentach środowiska zrealizowano 49 zadań sklasyfikowanych jako „inne” (nie ujętych w Programie) - powodem braku realizacji niektórych zadań są zwłaszcza: o przesunięcie terminu realizacji zadania na kolejne lata, o zmiana priorytetów wykonawczych w realizacji zadań na terenie gminy, o braki środków finansowych na realizację niektórych zadań, o bieżąca ocena sytuacji i potrzeb na terenie gminy. 6. DIAGNOZA, PROPOZYCJE I KRYTERIÓW ICH WYŁONIENIA. NOWYCH PRIORYTETÓW Przeprowadzona analiza zakresu i stopnia realizacji zadań zawartych w Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna odbywała się w czasie obowiązywania Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. Nadrzędnym, strategicznym celem polityki ekologicznej państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju (mieszkańców, zasobów przyrodniczych i infrastruktury społecznej) i tworzenie podstaw do zrównoważonego rozwoju społeczno - gospodarczego. Realizacja tego celu osiągana będzie poprzez niezbędne działania organizacyjne, inwestycyjne (w tym wdrażanie postanowień Traktatu Akcesyjnego), tworzenie regulacji dotyczących zakresu korzystania ze środowiska i reglamentowania poziomu tego wykorzystania w najważniejszych obszarach ochrony środowiska. W ten sposób realizacja krajowej polityki ekologicznej wpisywać się będzie w osiąganie celów tej polityki na poziomie całej Wspólnoty. Osiąganiu powyższych celów służyć ma realizacja następujących priorytetów i zadań, określona w obowiązującym Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna, zgodna z obecną Polityką ekologiczną państwa: 1. Kierunki działań systemowych polegające na: - uwzględnianiu zasad ochrony środowiska w strategiach sektorowych, - aktywizacji rynku na rzecz ochrony środowiska, - zarządzaniu środowiskowym, 24 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 - udziale społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska, - rozwoju badań i postępie technicznym, - odpowiedzialności za szkody w środowisku, - uwzględnianiu aspektu ekologicznego w planowaniu przestrzennym. 2. Ochrona zasobów naturalnych polegająca na: - ochronie przyrody, - ochronie i zrównoważonym rozwoju lasów, - racjonalnym gospodarowaniu zasobami wodnymi, - ochronie powierzchni ziemi, - gospodarowaniu zasobami geologicznymi. 3. Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego polegająca na działaniach w obszarach: - środowisko a zdrowie, - jakość powietrza, - ochrona wód, - gospodarka odpadami, - oddziaływanie hałasu i pól elektromagnetycznych, - substancje chemiczne w środowisku. Obecnie obowiązujący Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna jest zgodny z priorytetami aktualnej Polityki Ekologicznej Państwa. Dokument wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko przeszedł pomyślnie wymaganą procedurę opiniowania (przez Starostwo Powiatowe w Cieszynie, Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach oraz Państwowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach. Stanowi to o bieżącej zgodności dokumentu z obowiązującymi przepisami prawa. Nie proponuje się w związku z tym zmiany priorytetów i celów uchwalonych w obowiązującym Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna. Sugerowanym elementem kolejnego Raportu z Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna powinno być łączne podsumowanie czteroletniego okresu obowiązywania Programu, jako że obecny raport podsumowuje pierwsze dwa lata obowiązywania aktualizacji Programu Ochrony Środowiska, a część zadań jest przewidziana do realizacji w dłuższym horyzoncie czasowym. 7. PODSUMOWANIE I WNIOSKI Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna stanowi podstawowe narzędzie prowadzenia polityki ekologicznej w gminie. Podstawowym założeniem w tworzeniu programów ochrony środowiska na wszystkich szczeblach – od krajowego do gminnego – jest, aby ich realizacja doprowadziła do poprawy stanu środowiska naturalnego, efektywnego zarządzania środowiskiem oraz zapewniła skuteczne mechanizmy chroniące środowisko przed degradacją, a także stworzyła warunki dla wdrożenia wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa. Analizując realizację programu na poziomie gminnym należy pamiętać, że praktycznie zadania o charakterze wykonawczym, czyli mające bezpośredni wpływ na stan środowiska i związane z jego ochroną przed szkodliwym oddziaływaniem, obciążają samorząd gminy i powiatu oraz podmiotów gospodarczych. Charakter zadań z zakresu ochrony środowiska wykonywany przez samorząd gminny wpływa na możliwości bezpośredniej i pośredniej ochrony środowiska na terenie gminy. W niniejszym opracowaniu przedstawiono zadania, które były realizowane w ramach przyjętego przez Radę Gminy Brenna „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna”. Do najważniejszych zadań można zaliczyć: - budowę i modernizację dróg, - zadania w zakresie gospodarki wodno - ściekowej, 25 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010 - edukację ekologiczną, urządzanie, zagospodarowanie i utrzymanie terenów zieleni, wspieranie przedsięwzięć proekologicznych poprzez dofinansowanie zadań modernizacji źródeł ciepła. Podsumowując należy zauważyć, iż większość zadań została zrealizowana lub jest realizowana obecnie. Niektóre z zadań pozostających do realizacji będą realizowane w kolejnym 2 letnim okresie obowiązywania Programu Ochrony Środowiska (którego okres obowiązywania to 4 lata). Pełny raport z realizacji czteroletniego okresu obowiązywania Programu – jako kolejny raport za lata 2011-2012 będzie dopiero kompletnym podsumowaniem stanu realizacji zadań przyjętego Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna. 8. LITERATURA. 1. Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016 – Warszawa 2008 r. 2. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna. 3. Sprawozdanie opisowe z realizacji budżetu Gminy Brenna za lata 2009 i 2010. 4. www.stat.gov.pl – GUS 2009. 5. Raporty o stanie środowiska w województwie śląskim, WIOŚ Katowice, 2008, 2009. 6. Program Ochrony Środowiska Województwa Śląskiego. 7. Rola powiatowej administracji geologicznej w ochronie zasobów kopalin, dr Kamilla Olejniczak, Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie. 8. Program Ochrony Powietrza dla strefy bielsko - żywieckiej. 9. http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/index.php 10. www.lasy.gov.pl 11. ZARZĄDZENIE NR 11A DYREKTORA GENERALNEGO LASÓW PANSTWOWYCH z dnia 11 maja 1999 r 12. http://www.salamandra.org.pl 26
