Radiologia -‐ bibliografia

Wyczesany Andrzej, inf##### 16.04.2013 Radiologia -­‐ bibliografia Radiologia -­‐ dziedzina medycyny oraz samodzielna specjalizacja lekarska zajmująca się obrazowaniem ciała człowieka, z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego (tradycyjna rentgenografia, tomografia komputerowa, angiografia), pola magnetycznego -­‐ tomografia magnetycznego rezonansu jądrowego oraz ultradźwięków (ultrasonografia). Obecnie rozwija się również radiologia zabiegowa (interwencyjna, inwazyjna), której przedmiotem jest dokonywanie małoinwazyjnych zabiegów leczniczych. 1. Barbara Bobek-­‐Billewicz: Diagnostic imaging in contemprorary oncology. Postęp nauk medycznych 2/2011; Pokazanie, że we wszystkich etapach leczenia chorego na raka radiologia odgrywa bardzo ważną rolę – od rozpoznania samej choroby aż po wykrywanie powikłań po leczeniu, oraz ocenie skuteczności działania leków. Pokazuje również zalety obrazowania czynnościowego nowotworów z szczególnym uwzględnieniem RM. Prezentuje również główne zastosowania radiologii w dzisiejszych czasach. 2. Daltro P., Werner H., Dominguez R. i wsp.: Ultrafast magnetic resonance (MRI) in fetal diagnosis. XXXVII Kongres Europejskiego Towarzystwa Radiologii, Lizbona, 2000; Publikacja dotyczy przydatności obrazowania za pomocą RM w diagnostyce prenatalnej, w którym krytycznie omówiono znaczenie i rolę tej metody. Pomimo tak burzliwego rozwoju technik RM, ocena stanu serca płodu czy rozpoznawanie ewentualnych wad kończyn pozostają nadal domeną USG. Zastosowanie RM do oceny stopnia rozwoju mózgu płodu powinno natomiast pomóc między innymi w uzyskaniu odpowiedzi na takie pytania, jak: Czy zmiany stwierdzone w mózgu płodu pozwolą na dalsze jego przeżycie?; Jakiego stopnia upośledzenia należy się spodziewać po urodzeniu?; Jakie powikłania mogą wystąpić w czasie porodu?; Czy należy zaplanować leczenie chirurgiczne w okresie prenatalnym? 3. Laurin S., Holmquist C., Björkhem G. i wsp.: Cardiac magnetic resonance imaging in infants. XXXVII Kongres Europejskiego Towarzystwa Radiologii, Lizbona, 2000; Rozwój tomografii rezonansu magnetycznego spowodował, że coraz rzadziej stosuje się inwazyjne metody rozpoznawania chorób układu sercowo-­‐naczyniowego. Początkowo najczęstszym wskazaniem do RM było jedynie podejrzenie wad dużych naczyń (aorty i tętnicy płucnej) u dzieci starszych, a dokładna ocena struktur 4.
5.
6.
7.
wewnątrzsercowych nie była możliwa. Obecnie stosowane techniki RM nie tylko pozwalają na wykonywanie tych badań już u niemowląt. RM pozwala na ocenę morfologii serca i dużych naczyń, ale także określić takie parametry czynności komór, jak objętość skurczowa i rozkurczowa oraz objętość wyrzutowa i szybkość przepływu krwi w łożysku płucnym. Te nowe możliwości diagnostyczne RM mogą oczywiście ograniczyć wskazania do inwazyjnych badań naczyniowych, pod warunkiem jednak szerokiej dostępności RM. Pawłowski B.: Testy podstawowe w radiologii zabiegowej. Konferencja Inspektorów Ochrony Radiologicznej 2013; Wstęp oraz podstawowe pojęcia z zakresu fizyki jądrowej oraz promieniowania. Podział promieniowania oraz niebezpieczeństwa. Metody zwiększania bezpieczeństwa osób pracujących z urządzeniami wytwarzającymi promieniowania w kontekście pracownika oraz pacjenta. Błaszak M.: Dawki otrzymywane przez pacjenta w efekcie stosowania właściwych dla danej dziedziny procedur radiologicznych, 2011; Przegląd metod obrazowania powodujących zagrożenie płynące z promieniowania: RTG, TK, PET, Scyntygrafia. Wady oraz ograniczenia technik determinujące najważniejsze zastosowania do poszczególnych metod w dzisiejszych czasach. Porusza również bardzo ważny temat bezpieczeństwa pacjenta jak i pracownika w kontekście dawki promieniowania. Pokazuje również metody ograniczania dawek oraz zasady optymalizacji – zapobieganie efektom deterministycznym, ograniczanie prawdopodobieństwa wystąpienia efektów stochastycznych). Całka K.: Pośrednia radiografia cyfrowa-­‐ konieczność współczesnej radiodiagnostyki. Biuletyn Koła Naukowego Wojskowego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu, T. I, Nr 2; W życiu człowieka większość informacji dociera do jego świadomości poprzez zmysł wzroku, stąd obrazowanie jest bardzo istotnym elementem diagnostyki chorego. Publikacja skupia się na zaletach cyfryzacji takiego obrazowania, pomimo zaznaczenia istniejących wad tego rozwiązania. Pokazuje w jakiej dziedzinie pośrednia radiografia cyfrowa ma najszersze zastosowanie oraz wyjaśnia dlaczego. Michalak J.M., Zawadzki M., Walecki J.: Wielorzędowa tomografia komputerowa w kardiologii. Choroby Serca Naczyń, 2005; RM w ocenie czynności serca i wad zastawkowych, szczególnie w przypadkach złożonych wad serca. Porusza również temat możliwości określenia żywotności mięśnia sercowego po zawale i oceny kardiomiopatii. Również dzięki zastosowaniu środków kontrastujących opisuje możliwość obrazowania całego układu tętnic wieńcowych co w czasie pisania artykułu było wielką nowością. 8. Walecki J., Szerewicz K.: Rezonans magnetyczny -­‐ kierunki rozwoju. OPM, 2005; Publikacja wskazuje najważniejsze kierunki rozwoju obrazowania dzieląc je na cztery najważniejsze grupy. Doskonalenie jakości obrazu, czyli rozdzielczości. Dzięki bardzo dobrej rozdzielczości liniowej obrazu możemy wykryć zmiany, które dotychczas, szczególnie w starszego typu aparatach mogły być przeoczone, niewykazane. Drugi kierunek rozwoju dotyczy stosowanych środków kontrastowych. Są to preparaty nowej generacji, zupełnie nieszkodliwe i bezpieczne dla pacjenta. Trzeci kierunek rozwoju dotyczy badań dynamicznych, czyli badań, które określają przepływ krwi w określonych zmianach chorobowych. Po rodzaju tego przepływu możemy stwierdzić, czy jest to zmiana nowotworowa, zapalna, czy niedokrwienna. Ostatnim wskazanym kierunkiem jest poprawienie swoistości tkankowej 9. Walecki J., Michalak J.M., Michalak E. i wsp.: Ocena przydatności rezonansu magnetycznego w rozpoznawaniu guzów serca. Pol. J. Radiol., 2004; 10 . Walecki J., Michalak J.M., Michalak E., Pasowicz M.: Zastosowanie spektroskopii rezonansu magnetycznego w kardiologii. State of the Art. Przegl. Lek. 2002; Obrazowanie serca za pomocą rezonansu magnetycznego jest metodą zyskującą coraz szersze zastosowanie w praktyce klinicznej. W ostatniej dekadzie jakość obrazu, a tym samym czułość i specyficzność diagnostyczna metody, znacznie się poprawiły, dzięki czemu badanie to stało się cennym uzupełnieniem diagnostyki kar-­‐ diologicznej. Niektóre z zastosowań MRI są obecnie uznawane za metodę z wyboru w nieinwazyjnej diagnostyce obrazowej serca. Niezwykle obiecujące są także badania czynnościowe pacjentów z chorobą niedokrwienną serca. U tych chorych w czasie jednego badania można uzyskać informacje o stanie naczyń wieńcowych, perfuzji, kurczliwości i żywotności mięśnia sercowego oraz wykryć obecność powikłań po zawale serca, na przykład: tętniak serca, skrzepliny, perforację przegrody międzykomorowej, niedomykalność zastawki dwudzielnej, upośledzenie frakcji wyrzutowej, obecność płynu w worku osierdziowym. Innym, niezwykle ciekawym sposobem badania serca jest spektroskopia rezonansu magnetycznego (MRS, magnetic resonance spectroscopy), która pozwala na nieinwazyjną ocenę metabolizmu mięśnia sercowego.