Druk nr 441 Warszawa, 17 maja 2012 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-32-12 Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowna Pani Marszałek Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy - o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy - Prawo łowieckie z projektami aktów wykonawczych. Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. W załączeniu przedstawiam także opinię proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej. dotyczącą zgodności Jednocześnie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Środowiska. Z poważaniem (-) Donald Tusk Projekt USTAWA z dnia o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy – Prawo łowieckie1) Art. 1. W ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.2)) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 3 pkt 4 otrzymuje brzmienie: „4) realizację programu ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z planem działań;”; 2) w art. 5 po pkt 15 dodaje się pkt 15a w brzmieniu: „15a) roślina, zwierzę lub grzyb dziko występujący – żywego osobnika rośliny, zwierzęcia lub grzyba z danego gatunku lub zdolną do przeżycia: gametę, zarodnik, nasienie, jajo lub część osobnika, niepochodzące dzięki z uprawy której lub może się hodowli rozmnażać, z wyjątkiem wprowadzonych do środowiska przyrodniczego;”; 3) w art. 48: a) w pkt 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „gatunki roślin:”, b) pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków roślin zakazy wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 51 ust. 1 i 1a, oraz odstępstwa od zakazów wybrane spośród odstępstw, o których mowa w art. 51 ust. 2,”; 4) w art. 49: a) w pkt 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „gatunki:”, b) pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków zwierząt zakazy wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 52 ust. 1 i 1a, oraz odstępstwa od zakazów wybrane spośród odstępstw, o których mowa w art. 52 ust. 2,”; 5) w art. 50: a) w pkt 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „gatunki grzybów:”, b) pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków grzybów zakazy wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 51 ust. 1 i 1a, oraz odstępstwa od zakazów wybrane spośród odstępstw, o których mowa w art. 51 ust. 2,”; 6) w art. 51: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. W stosunku do dziko występujących roślin lub grzybów gatunków objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone następujące zakazy: 1) umyślnego niszczenia; 2) umyślnego zrywania lub uszkadzania; 3) niszczenia ich siedlisk lub ostoi; 4) dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków chemicznych, niszczenia ściółki leśnej lub niszczenia gleby w ostojach; 5) hodowli; 2 6) pozyskiwania lub zbioru; 7) przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków; 8) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu okazów gatunków; 9) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 10) umyślnego przemieszczania w środowisku przyrodniczym; 11) umyślnego wprowadzania do środowiska przy- rodniczego.”, b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: „1a. W stosunku do innych niż dziko występujących roślin lub grzybów gatunków objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone następujące zakazy: 1) hodowli; 2) przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków; 3) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu okazów gatunków; 4) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 5) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego.”, c) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. W stosunku do gatunków roślin lub grzybów objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone, w przypadku braku rozwiązań alternatywnych i jeżeli nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin lub grzybów, odstępstwa od zakazów, o których mowa w ust. 1 i 1a, dotyczące: 3 1) wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej, jeżeli technologia prac uniemożliwia przestrzeganie zakazów; 2) usuwania roślin oraz grzybów niszczących materiały lub obiekty budowlane; 3) pozyskiwania gatunków, o których mowa w art. 48 pkt 1 lit. c oraz art. 50 pkt 1 lit. c, przez podmioty, które uzyskały zezwolenie regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na ich pozyskiwanie; 4) przetrzymywania, posiadania, zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków, o których mowa w art. 48 pkt 1 lit. c oraz art. 50 pkt 1 lit. c, pozyskanych na podstawie zezwolenia, o którym mowa w pkt 3; 5) przetrzymywania, posiadania, zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków pozyskanych poza granicą państwa i wwiezionych z zagranicy na podstawie zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.”; 7) w art. 52: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. W stosunku do dziko występujących zwierząt gatunków objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone następujące zakazy: 1) umyślnego zabijania; 2) umyślnego okaleczania lub chwytania; 4 3) umyślnego niszczenia ich jaj, postaci młodocianych lub form rozwojowych; 4) transportu; 5) chowu lub hodowli; 6) zbierania, pozyskiwania, przetrzymywania, posiadania lub preparowania okazów gatunków; 7) niszczenia siedlisk lub ostoi, będących ich obszarem rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku, migracji lub żerowania; 8) niszczenia, mrowisk, usuwania nor, lub uszkadzania legowisk, żeremi, gniazd, tam, tarlisk, zimowisk lub innych schronień; 9) umyślnego uniemożliwiania dostępu do schronień; 10) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu w celu sprzedaży okazów gatunków; 11) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 12) umyślnego płoszenia lub niepokojenia; 13) umyślnego płoszenia lub niepokojenia w miejscach rozrodu lub wychowu młodych w ich okresie lęgowym, podczas żerowania w ich okresie migracji lub w miejscach ich odpoczynku; 14) fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować ich płoszenie lub niepokojenie; 15) umyślnego przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca; 16) umyślnego wprowadzania do rodniczego.”, b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: 5 środowiska przy- „1a. W stosunku do innych niż dziko występujących zwierząt gatunków objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone następujące zakazy: 1) umyślnego zabijania; 2) umyślnego niszczenia ich jaj, postaci młodocianych lub form rozwojowych; 3) transportu; 4) chowu lub hodowli; 5) przetrzymywania, posiadania lub preparowania okazów gatunków; 6) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu w celu sprzedaży okazów gatunków; 7) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 8) umyślnego wprowadzania do środowiska przy- rodniczego.”, c) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. W stosunku do gatunków zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone, w przypadku braku rozwiązań alternatywnych i jeżeli nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków zwierząt, odstępstwa od zakazów, o których mowa w ust. 1 i 1a, dotyczące: 1) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd z budek dla ptaków i ssaków; 2) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd ptasich z obiektów budowlanych lub terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne; 6 3) chwytania na terenach zabudowanych przez podmioty upoważnione przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska zabłąkanych zwierząt i przemieszczania ich do miejsc regularnego przebywania; 4) chwytania zwierząt rannych lub osłabionych w celu udzielenia im pomocy weterynaryjnej i przemieszczania ich do ośrodków rehabilitacji zwierząt; 5) zapobiegania poważnym szkodom w odniesieniu do upraw rolnych, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa lub wody; 6) pozyskiwania okazów gatunków, o których mowa w art. 49 pkt 1 lit. c, przez podmioty, które uzyskały zezwolenie regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na ich pozyskiwanie; 7) przetrzymywania, posiadania, zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków, o których mowa w art. 49 pkt 1 lit. c, pozyskanych na podstawie zezwolenia, o którym mowa w pkt 6; 8) przetrzymywania, posiadania, zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków pozyskanych poza granicą państwa i wwiezionych z zagranicy na podstawie zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska; 9) zbierania i przechowywania piór ptaków.”, d) uchyla się ust. 3, e) dodaje się ust. 4 w brzmieniu: „4. W przypadku gatunków ptaków zapobieganie poważnym szkodom, o którym mowa w ust. 2 pkt 5, odnosi się do 7 zbóż, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa lub wody.”; 8) art. 52a i art. 53 otrzymują brzmienie: „Art. 52a. 1. Gospodarka leśna nie narusza zakazów, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 1 – 3, 7, 8, 12 i 13, jeżeli jest prowadzona na podstawie planów lub programów, które zostały poddane strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, obejmującej oddziaływanie na dziko występujące populacje gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty i chronionych gatunków ptaków oraz ich siedliska lub jest prowadzona na podstawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej, których ustalenia zapewniają, że czynności wykonywane zgodnie z nimi nie są szkodliwe dla zachowania gatunku we właściwym stanie ochrony. 2. Gospodarka rybacka nie narusza zakazów, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 1 – 4, 7, 8, 12, 13 i 15, jeżeli jest prowadzona na podstawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki rybackiej, których ustalenia zapewniają, że czynności wykonywane zgodnie z nimi nie są szkodliwe dla zachowania gatunku we właściwym stanie ochrony. 3. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, wymagania dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej, o których mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zachowania gatunków ochrony, chronionych we w szczególności właściwym gatunków stanie będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty i chronionych gatunków ptaków, oraz możliwościami technicznymi, 8 organizacyjnymi i finansowymi, a także poziomem wiedzy i nauki w zakresie ochrony przyrody. 4. Minister właściwy do spraw rybołówstwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, wymagania dobrej praktyki w zakresie gospodarki rybackiej, o których mowa w ust. 2, kierując się potrzebą zachowania gatunków chronionych we właściwym stanie ochrony, w szczególności gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty i chronionych gatunków ptaków, uwzględniając wymogi gospodarcze, społeczne i kulturowe oraz cechy regionalne i lokalne, a także możliwości techniczne, organizacyjne i finansowe, jak również poziom wiedzy i nauki w zakresie ochrony przyrody. Art. 53. Regionalny dyrektor wprowadzić na ochrony terenie środowiska województwa, na może czas określony, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, ochronę gatunków roślin, zwierząt lub grzybów, nieobjętych ochroną określoną w przepisach, o których mowa w art. 48 – 50, a także właściwe dla nich zakazy wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 51 ust. 1 i 1a oraz art. 52 ust. 1 i 1a, a także odstępstwa od zakazów wybrane spośród odstępstw, o których mowa w art. 51 ust. 2 oraz art. 52 ust. 2.”; 9) w art. 56: a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie: „1. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska może zezwolić w stosunku do gatunków: 1) objętych ochroną ścisłą – na czynności podlegające zakazom określonym w art. 51 ust. 1 pkt 9 i ust. 1a 9 pkt 4 oraz art. 52 ust. 1 pkt 1, 3, 11 i 16 i ust. 1a pkt 1, 7 i 8; 2) objętych ochroną ścisłą i częściową – na czynności podlegające zakazom określonym w art. 51 ust. 1 i 1a oraz art. 52 ust. 1 i 1a, jeżeli zezwolenie dotyczy obszaru wykraczającego poza granice dwóch województw lub jeżeli ma to związek z działaniami podejmowanymi przez ministra właściwego do spraw środowiska, w tym dotyczącymi realizacji programu ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej, programów ochrony gatunków zagrożonych wyginięciem lub umów między- narodowych. 2. Regionalny dyrektor ochrony środowiska na obszarze swojego działania i na obszarach morskich może zezwolić w stosunku do gatunków: 1) objętych ochroną częściową – na czynności podlegające zakazom określonym w art. 51 ust. 1 i 1a oraz art. 52 ust. 1 i 1a; 2) objętych ochroną ścisłą – na czynności podlegające zakazom określonym w art. 51 ust. 1 pkt 1 – 8, 10 i 11 i ust. 1a pkt 1 – 3 i 5 oraz art. 52 ust. 1 pkt 2, 4 – 10 i 12 – 15 i ust. 1a pkt 2 – 6.”, b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a i 2b w brzmieniu: „2a. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, w odniesieniu do obszarów morskich, właściwość miejscową regionalnego dyrektora ochrony środowiska ustala się wzdłuż wybrzeża na terenie danego województwa. 2b. Minister właściwy do spraw środowiska na obszarze parku narodowego może, po zasięgnięciu opinii dyrektora parku narodowego, zezwolić w stosunku do gatunków 10 objętych ochroną na czynności podlegające zakazom określonym w art. 51 ust. 1 i 1a oraz art. 52 ust. 1 i 1a.”, c) uchyla się ust. 3, d) ust. 4 i 4a otrzymują brzmienie: „4. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1, 2 i 2b, z zastrzeżeniem ust. 4c, 4d i 5, mogą być wydane w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów oraz: 1) leżą w interesie ochrony dziko występujących gatunków roślin, zwierząt, grzybów lub ochrony siedlisk przyrodniczych lub 2) wynikają z konieczności ograniczenia poważnych szkód w odniesieniu do upraw rolnych, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa lub wody, lub 3) leżą w interesie zdrowia lub bezpieczeństwa powszechnego, lub 4) są niezbędne w realizacji badań naukowych, działań edukacyjnych lub celów związanych z odbudową populacji, reintrodukcją gatunków roślin, zwierząt lub grzybów, albo do celów działań reprodukcyjnych, w tym do sztucznego rozmnażania roślin, lub 5) umożliwiają, w ściśle kontrolowanych warunkach, selektywnie i w ograniczonym stopniu, zbiór, pozyskiwanie lub przetrzymywanie okazów roślin lub grzybów oraz chwytanie, pozyskiwanie lub przetrzymywanie okazów zwierząt gatunków objętych ochroną w liczbie określonej przez wydającego zezwolenie, lub 6) w przypadku gatunków objętych ochroną ścisłą, gatunków ptaków oraz gatunków wymienionych 11 w załączniku IV dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 102) – wynikają z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogów o charakterze społecznym lub gospodarczym lub wymogów związanych z korzystnymi skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska, lub 7) w przypadku gatunków innych niż wymienione w pkt 6 – wynikają ze słusznego interesu strony lub koniecznych wymogów publicznego, w tym społecznym lub nadrzędnego wymogów gospodarczym interesu o charakterze lub wymogów związanych z korzystnymi skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska. 4a. Warunek wydania zezwolenia, o którym mowa w ust. 4 pkt 6, w przypadku gatunków ptaków dotyczy jedynie wydania zezwolenia na niszczenie siedlisk lub ostoi, będących ich obszarem rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku, migracji lub żerowania.”, e) po ust. 4a dodaje sie ust. 4b – 4d w brzmieniu: „4b. Warunek wydania zezwolenia, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, w przypadku gatunków ptaków dotyczy szkód w odniesieniu do zbóż, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa lub wody. 4c. Zezwolenia na czynności podlegające zakazom w stosunku do gatunków ptaków, określonym w art. 52 ust. 1 pkt 13, mogą być wydane w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli czynności te nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony 12 dziko występujących populacji chronionych gatunków zwierząt. 4d. Zezwolenia na czynności podlegające zakazom określonym w art. 51 ust. 1 pkt 9 i ust. 1a pkt 4 oraz art. 52 ust. 1 pkt 11 i ust. 1a pkt 7, mogą być wydane, jeżeli czynności te nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów.”, f) ust. 5 otrzymuje brzmienie: „5. Zezwolenia na pozyskiwanie roślin, zwierząt lub grzybów gatunków, o których mowa w art. 48 pkt 1 lit. c, art. 49 pkt 1 lit. c oraz art. 50 pkt 1 lit. c, mogą być wydane, jeżeli nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów.”, g) w ust. 6 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „Zezwolenia, o których mowa w ust. 1, 2 i 2b, mogą być wydane na wniosek zawierający odpowiednio:”, h) w ust. 7: – wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „Zezwolenia, o których mowa w ust. 1, 2 i 2b, zawierają odpowiednio:”, – dodaje się pkt 9 w brzmieniu: „9) warunki realizacji wynikające z potrzeb ochrony populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów i ich siedlisk.”, i) ust. 7a i 7b otrzymują brzmienie: „7a. Organy właściwe do wydania zezwoleń, o których mowa w ust. 1, 2 i 2b, dokonują kontroli spełniania warunków określonych w wydanych przez siebie zezwoleniach. 13 7b. Czynności kontrolne są wykonywane przez osoby posiadające imienne upoważnienie wydane przez organy właściwe do wydania zezwoleń, o których mowa w ust. 1, 2 i 2b.”, j) ust. 7j i 7k otrzymują brzmienie: „7j. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1, 2 i 2b, cofa się jeżeli podmiot, który uzyskał zezwolenie, nie spełnia zawartych w nim warunków. 7k. Potwierdzone odpowiednim świadectwem lub zezwoleniem zwolnienie z zakazów wydane na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97 z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi (Dz. Urz. WE L 61 z 03.03.1997, str. 1, z późn. zm.) traktuje się w odniesieniu do okazów gatunków, dla których je wydano, jako zwolnienie równoważne wydanemu na podstawie ust. 1, 2 i 2b, jeżeli dotyczy zakazu: 1) przetrzymywania martwych okazów gatunków; 2) posiadania, darowizny, transportu, wwożenia lub wywożenia państwa przez wewnątrzwspólnotową oraz czynności, które zostały granicę w tym zwolnieniu dopuszczone w stosunku do okazów gatunków.”, k) w ust. 8 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: „Raport zawiera również informację o wydanych upoważnieniach, o których mowa w art. 52 ust. 2 pkt 3.”, l) w ust. 8b dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: „Raport zawiera również informację o pomocy udzielonej zwierzętom na podstawie art. 52 ust. 2 pkt 4.”; 10) po art. 56 dodaje się art. 56a w brzmieniu: 14 „Art. 56a. 1. Regionalny dyrektor ochrony środowiska może zezwolić na obszarze swojego działania, na czas określony, nie dłuższy niż 5 lat, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, w stosunku do bobra europejskiego, kormorana czarnego oraz czapli siwej, na czynności podlegające zakazom określonym w art. 52 ust. 1. 2. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1, może być wydane w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli czynności, których dotyczy zarządzenie, nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji gatunków objętych zarządzeniem oraz leży to w interesie zdrowia lub bezpieczeństwa powszechnego lub: 1) w przypadku kormorana czarnego oraz czapli siwej – wynika z konieczności ograniczenia poważnych szkód w odniesieniu do zbóż, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa lub wody; 2) w przypadku bobra europejskiego – wynika z konieczności ograniczenia poważnych szkód w odniesieniu do upraw rolnych, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa lub wody. 3. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1, w przypadku kormorana czarnego oraz czapli siwej dotyczy wyłącznie terenu stawów rybnych uznanych za obręby hodowlane na podstawie decyzji marszałka województwa, o której mowa w art. 15 ust. 2b ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 189, poz. 1471 oraz z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 200, poz. 1332). 15 4. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1, określa: 1) podmioty, które będą wykonywały czynności, których dotyczy zarządzenie, oraz warunki, które podmioty te muszą spełniać; 2) nazwę gatunku lub gatunków, których dotyczy zarządzenie, w języku łacińskim i polskim; 3) opis czynności, których dotyczy zarządzenie; 4) wskazanie dozwolonych metod lub sposobów wykonania czynności, których dotyczy zarządzenie; 5) termin i porę doby wykonania czynności, których dotyczy zarządzenie; 6) obszar wykonania czynności, których dotyczy zarządzenie; 7) termin złożenia i zakres informacji o czynnościach wykonanych na podstawie zarządzenia; 8) warunki realizacji wynikające z potrzeb ochrony populacji chronionych gatunków zwierząt i ich siedlisk. 5. Regionalny dyrektor ochrony środowiska dokonuje kontroli spełniania warunków określonych w wydanych przez siebie zarządzeniach, o których mowa w ust. 1. Do przeprowadzenia kontroli przepisy art. 56 ust. 7b – 7i stosuje się odpowiednio. 6. W przypadku zmiany przesłanek, o których mowa w ust. 2, regionalny dyrektor ochrony środowiska zmienia lub uchyla zarządzenie, o którym mowa w ust. 1. 7. Podmioty, które wykonały czynności na podstawie zarządzenia, o którym mowa w ust. 1, składają regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska 16 informację o wykonanych czynnościach, w zakresie i terminie określonych w tym zarządzeniu. 8. Regionalny dyrektor ochrony środowiska do dnia 31 stycznia każdego roku składa Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska raport o wydanych w roku poprzednim zarządzeniach, o których mowa w ust. 1, zawierający informacje, o których mowa w ust. 4, a także informację o czynnościach wykonanych zarządzeń wynikach oraz na podstawie kontroli spełniania warunków określonych w tych zarządzeniach.”; 11) w art. 58: a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie: „1. Regionalny dyrektor ochrony środowiska do dnia 31 marca każdego roku przekazuje Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska informację za rok poprzedni w sprawie przypadkowego schwytania lub zabicia zwierząt gatunków objętych ochroną ścisłą oraz wydry. 2. Na podstawie informacji, o której mowa w ust. 1, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska podejmuje badania lub działania ochronne, w celu zapewnienia, aby przypadkowe chwytanie i zabijanie nie miało znaczącego negatywnego wpływu na te gatunki.”, b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu: „3. Każdy, kto przypadkowo schwytał lub zabił zwierzę gatunku objętego ochroną ścisłą lub wydrę, lub instytucja państwowa, która się o tym dowiedziała, niezwłocznie zawiadamia o tym właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska.”; 12) po art. 60 dodaje się art. 60a w brzmieniu: 17 „Art. 60a. Jeżeli stwierdzone lub przewidywane zmiany w środowisku zagrażają lub mogą zagrażać siedliskom przyrodniczym będącym przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarach morskich Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, jest obowiązany, po zasięgnięciu opinii właściwej regionalnej rady ochrony przyrody oraz zarządcy lub właściciela terenu, podjąć działania w celu zapewnienia trwałego zachowania tych siedlisk, eliminowania przyczyn powstawania zagrożeń oraz poprawy ich stanu ochrony.”; 13) w art. 74 w ust. 3 dodaje się pkt 6 w brzmieniu: „6) warunki realizacji wynikające z potrzeb ochrony populacji gatunków roślin lub zwierząt i ich siedlisk.”; 14) w art. 75 w ust. 3 dodaje się pkt 4 w brzmieniu: „4) określenie zakresu i terminu złożenia informacji o wykorzystaniu zezwolenia.”; 15) w art. 96 w ust. 3 pkt 3 otrzymuje brzmienie: „3) ocena realizacji programu ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej;”; 16) art. 111 otrzymuje brzmienie: „Art. 111. 1. Minister właściwy do spraw środowiska sporządza projekt programu ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z projektem planu działań. 2. Minister właściwy do spraw środowiska zapewnia możliwość udziału społeczeństwa, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku społeczeństwa o ocenach 18 i jego ochronie, udziale w ochronie środowiska oraz oddziaływania na środowisko, w postępowaniu, którego przedmiotem jest sporządzenie projektu programu ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z projektem planu działań, o którym mowa w ust. 1. 3. Program ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z planem działań zatwierdza, w drodze uchwały, Rada Ministrów.”; 17) w art. 120: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Zezwolenie na: 1) wwożenie z zagranicy gatunków obcych, które w przypadku dniczego uwolnienia mogą zagrozić do środowiska rodzimym przyrogatunkom lub siedliskom przyrodniczym, oraz jednocześnie na czynności, o których mowa w pkt 2, w stosunku do tych okazów – wydaje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska; 2) przetrzymywanie, hodowlę, rozmnażanie, oferowanie do sprzedaży i zbywanie gatunków, o których mowa w pkt 1 – wydaje właściwy regionalny dyrektor ochrony środowiska.”, b) uchyla się ust. 2a, c) w ust. 2b uchyla się pkt 8, d) w ust. 2d wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „Organ, o którym mowa w ust. 2:”, e) w ust. 2e wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „Organ, o którym mowa w ust. 2, cofa zezwolenie, o którym mowa w tym przepisie, jeżeli:”, f) dodaje się ust. 2g i 2h w brzmieniu: 19 „2g. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska i regionalny dyrektor ochrony środowiska dokonują kontroli spełniania warunków określonych w wydanych przez siebie zezwoleniach. Do przeprowadzenia kontroli przepisy art. 56 ust. 7b – 7i stosuje się odpowiednio. 2h. Regionalny dyrektor ochrony środowiska do dnia 31 stycznia każdego roku składa Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska raport o wydanych w roku poprzednim zezwoleniach, o których mowa w ust. 2 pkt 2, zawierający informacje, o których mowa w ust. 2c pkt 2 – 5, a także informację o wykorzystaniu zezwoleń oraz wynikach kontroli spełniania warunków określonych w tych zezwoleniach.”, g) ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do gatunków ryb, na których wprowadzanie jest wymagane zezwolenie ministra właściwego do spraw rybołówstwa, wydawane na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym albo art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 19 lutego 2004 r. o rybołówstwie (Dz. U. Nr 62, poz. 574, z późn. zm.3)).”; 18) w art. 127: a) w pkt 2 uchyla się lit. e, b) uchyla się pkt 4, c) dodaje się pkt 6 w brzmieniu: „6) wprowadza do obrotu produkty z fok wbrew warunkom określonym w art. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1007/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie handlu produktami z fok (Dz. Urz. UE L 286 z 31.10.2009, str. 36)”; 19) w art. 130: a) w ust. 1: 20 – uchyla się pkt 2, – pkt 3 otrzymuje brzmienie: „3) regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska właściwemu ze względu na miejsce popełnienia wykroczenia lub przestępstwa – w przypadkach innych niż określone w pkt 1.”, b) ust. 4 otrzymuje brzmienie: „4. Regionalny dyrektor ochrony środowiska może zarządzić, w drodze decyzji administracyjnej, na koszt skazanego, uśmiercenie zwierząt lub zniszczenie roślin lub grzybów gatunków obcych stanowiących własność sprawcy.”; 20) w art. 131 dodaje się pkt 14 w brzmieniu: „14) bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom narusza zakazy w stosunku do roślin, zwierząt lub grzybów objętych ochroną gatunkową.”. Art. 2. W ustawie z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, z późn. zm.4)) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 37 w ust. 1 dodaje się pkt 5 w brzmieniu: „5) kontroli przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie obrotu zwierzyną żywą oraz obrotu tuszami zwierzyny i ich częściami dotyczącej prowadzenia ewidencji skupu w każdym punkcie skupu.”; 2) w art. 44: a) w ust. 3b po pkt 5 dodaje się pkt 5a w brzmieniu: „5a) określenie warunków realizacji wynikających z potrzeb ochrony populacji gatunków zwierząt łownych i ich siedlisk w rejonie wykonywania czynności;”, b) dodaje się ust. 5 – 12 w brzmieniu: 21 „5. Minister właściwy do spraw środowiska dokonuje kontroli spełniania warunków określonych w wydanych przez siebie zezwoleniach, o których mowa w ust. 3. 6. Czynności kontrolne są wykonywane przez osoby posiadające imienne upoważnienie wydane przez ministra właściwego do spraw wskazanie osoby czynności kontrolnych, środowiska, upoważnionej miejsca do które zawiera wykonywania i zakresu kontroli oraz podstawy prawnej do jej wykonania. 7. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych osoba upoważniona do ich wykonywania jest obowiązana okazać upoważnienie, o którym mowa w ust. 6. 8. Osoby upoważnione do wykonywania czynności kontrolnych mają prawo do: 1) wstępu na teren należący do podmiotu kontrolowanego; 2) żądania pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli; 3) wglądu do dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, sporządzania z nich odpisów, wyciągów lub kopii oraz zabezpieczania tych dokumentów. 9. Wstęp na teren należący do podmiotu kontrolowanego oraz wykonywanie czynności kontrolnych następują w jego obecności. 10. Osoba wykonująca czynności kontrolne sporządza z tych czynności protokół, który podpisuje osoba wykonująca czynności kontrolne oraz podmiot kontrolowany. 11. W przypadku odmowy podpisania protokołu przez podmiot kontrolowany protokół podpisuje tylko osoba wykonująca czynności kontrolne, dokonując w protokole adnotacji o odmowie podpisania protokołu przez podmiot kontrolowany. 22 12. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 3, cofa się, jeżeli podmiot, który uzyskał zezwolenie, nie spełnia zawartych w nim warunków.”; 3) w art. 44a po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: „1a. Dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego dokonuje uśmiercenia odłowionych w pułapki żywołowne drapieżników za pomocą broni myśliwskiej lub innych metod stosowanych przy uboju zwierząt gospodarskich, w celu ich redukcji.”. Art. 3. Krajowa strategia ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz Program działań na lata 2007 – 2013 sporządzona przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy staje się programem ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z planem działań w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Art. 4. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na podstawie przepisów ustawy zmienianej w art. 1 i 2 stosuje się przepisy dotychczasowe. Art. 5. Przepisy wykonawcze, o których mowa w art. 52a ust. 3 i 4 ustawy zmienianej w art. 1, zostaną wydane w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Art. 6. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 48 – 50 ustawy zmienianej w art. 1 zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 48 – 50 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednak nie dłużej niż przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. 23 Art. 7. Dotychczasowe akty prawa miejscowego wydane na podstawie art. 53 ustawy zmienianej w art. 1 zachowują moc na czas ich obowiązywania. Art. 8. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. 1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji częściowego wdrożenia postanowień dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 102) oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz. Urz. UE L 20 z 26.01.2010, str. 7). Niniejsza ustawa zapewnia wykonanie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1007/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie handlu produktami z fok (Dz. Urz. UE L 286 z 31.10.2009, str. 36). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 i Nr 215, poz. 1664, z 2010 r. Nr 76, poz. 489 i Nr 119, poz. 804 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 170, Nr 94, poz. 549, Nr 208, poz. 1241 i Nr 224, poz. 1337. 3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 96, poz. 807, z 2006 r. Nr 220, poz. 1600, z 2007 r. Nr 21, poz. 125, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 92, poz. 753 i Nr 168, poz. 1323 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 168 i Nr 106, poz. 622. 4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 175, poz. 1462, z 2006 r. Nr 220, poz. 1600, z 2007 r. Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 201, poz. 1237, z 2009 r. Nr 92, poz. 753 i Nr 223, poz. 1777 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622. 04/53rch 24 UZASADNIENIE W dniu 1 lutego 2011 r. Komisja Europejska wniosła do Trybunału Sprawiedliwości UE skargę przeciwko RP w zakresie nieprawidłowej transpozycji art. 16 ust. 1 dyrektywy 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. UE L 206 z 22.07.1992, str. 7), zwaną dalej „Dyrektywą Siedliskową” (sprawa C-46/11). Następnie w dniu 20 kwietnia 2011 r. Komisja skierowała do Trybunału Sprawiedliwości UE skargę w zakresie nieprawidłowej transpozycji art. 1, art. 5 oraz art. 9 ust. 1 i 2 dyrektywy 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz. Urz. UE L 20 z 26.01.2010, str. 7), zwaną dalej „Dyrektywą Ptasią” (sprawa C-192/11). Trybunał Sprawiedliwości UE w dniu 26 stycznia 2012 r. wydał wyrok w sprawie C-192/11, w którym orzeczono, że RP uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy ww. przepisów. Ponadto w dniu 29 września 2011 r. Komisja Europejska wystosowała wezwanie do usunięcia uchybienia polegającego m.in. na braku zgodności prawa RP z art. 6 ust. 1 – 2 oraz art. 22b Dyrektywy Siedliskowej (naruszenie nr 2011/4125). W związku z powyższym, w celu prawidłowej i pełnej transpozycji wskazanych powyżej aktów prawa Unii Europejskiej, zostały przygotowane odpowiednie zmiany przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, z późn. zm.). Zmiany do ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zwanej dalej „ustawą” Art. 3 pkt 4 i art. 96 ust. 3 pkt 3 Zmiana nazwy „krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej” oraz „programu działań” strategii, umiejscowiona w art. 3 pkt 4 oraz art. 96 ust. 3 pkt 3 ustawy, przez zastąpienie wyrażeniami: „program ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej” oraz „plan działań”, wynika z regulacji ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm.) oraz z Planu uporządkowania strategii rozwoju, przyjętego przez Radę Ministrów 24 listopada 2009 r. Art. 5 pkt 15a Wobec licznych wątpliwości adresatów norm dotyczących zakresu pojęcia ochrony gatunkowej, tj. interpretowania przepisów w taki sposób, że ochroną gatunkową są objęte jedynie okazy dziko występujące, oraz w celu zapewnienia prawidłowej interpretacji przepisów wdrażających Dyrektywę Siedliskową i Dyrektywę Ptasią zaproponowano wprowadzenie definicji „rośliny, zwierzęcia lub grzyba dziko występującego”, bardzo często stosowanej w ustawie, jak i w rozporządzeniach dotyczących ochrony gatunkowej. Zgodnie z zaproponowaną definicją za roślinę, zwierzę lub grzyba dziko występującego uznawane będą żywe osobniki i ich części, które są w środowisku przyrodniczym lub zostały z niego pozyskane. Pojęcie to nie będzie obejmowało osobników, które pochodzą ze sztucznego rozmnażania, tj. z hodowli lub uprawy, z wyłączeniem tych, które zostały wprowadzone do środowiska przyrodniczego np. w celu restytucji. Art. 48 – 50 W proponowanych zmianach dotyczących brzmienia art. 48 – 50 ustawy wprowadzono regulacje, na mocy których ochroną gatunkową objęty jest gatunek, natomiast z treści zakazu (art. 51 i 52) wynikać będzie, czy dana czynność zakazana jest w stosunku tylko do siedlisk lub okazów roślin, zwierząt lub grzybów dziko występujących, czy również w stosunku do okazów pochodzących ze sztucznego rozmnożenia. Art. 51 i 52 Treść poszczególnych zakazów określa, czy dotyczą one jedynie dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów, czy pochodzących ze sztucznego rozmnażania, jak to ma miejsce np. w przypadku zakazu dotyczącego wprowadzania gatunku do środowiska przyrodniczego. Ponadto treść zakazów wskazuje, czy odnosi się on do okazów (a więc również do produktów pochodnych), czy np. jedynie do osobników, ich części, jaj, wydmuszek, siedlisk lub schronień. W art. 51 i art. 52 ustawy zmiana spójnika między poszczególnymi zakazami z „i” na „lub” ma na celu jednoznaczne określenie, że minister właściwy do spraw środowiska może w rozporządzeniu wybrać spośród nich właściwe zakazy dla gatunków chronionych. 2 W przypadku zakazów dotyczących roślin i grzybów gatunków chronionych określono, czy zakazana jest czynność wykonywana jedynie w sposób umyślny, czy również nieumyślny, wzorując się na obowiązującym brzmieniu zakazów dla gatunków zwierząt. Ponadto zakaz „przemieszczania” gatunków chronionych roślin i grzybów został doprecyzowany przez zastąpienie go zakazami: „umyślnego przemieszczania w środowisku przyrodniczym” dziko występujących roślin, „transportu okazów” dziko występujących roślin (zgodnie z art. 13 ust. 1 lit. b Dyrektywy Siedliskowej) oraz „umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego” wszystkich roślin tego gatunku (zarówno dziko występujących, jak i pochodzących ze sztucznego rozmnożenia). W katalogu zakazów dotyczących gatunków roślin i grzybów objętych ochroną uchylono zakazy: nabywania, preparowania i przetwarzania okazów (ze względu na to, że czynności te nie stanowią zagrożenia dla legalnie posiadanych okazów). W odniesieniu do zwierząt gatunków chronionych zakazy ich dotyczące zostały uporządkowane m.in. w wyniku wprowadzenia definicji „zwierzęcia dziko występującego”. Ponadto w przedmiotowym katalogu zakazów uchylono zakaz nabywania okazów oraz wyrabiania wydmuszek, gdyż czynności te nie stanowią zagrożenia dla legalnie posiadanych okazów. Dodano natomiast następujące zakazy: usuwania lub uszkadzania schronień dziko występujących zwierząt (zgodnie z art. 5 lit. b Dyrektywy Ptasiej), uniemożliwiania dostępu do schronień dziko występujących zwierząt (w celu ochrony dostępu do schronień m.in. ptaków lub nietoperzy) oraz umyślnego płoszenia lub niepokojenia w określonych miejscach i okresie (zgodnie z art. 5 lit. d Dyrektywy Ptasiej). Pozostawienie zakazu „umyślnego płoszenia lub niepokojenia” obok ww. zakazu ma na celu umożliwienie dopasowania zakazów do poszczególnych gatunków, w rozporządzeniu wydanym na postawie art. 49 ustawy, np. przez wprowadzenie zakazu umyślnego płoszenia i niepokojenia – w stosunku do orła bielika, i zakazu umyślnego płoszenia lub niepokojenia w określonym miejscu i okresie – w stosunku do szpaków. Powyższe dotyczy również zakazów „transportu” i „transportu w celu sprzedaży”. Zakaz niszczenia lub pogarszania stanu siedlisk i ostoi gatunków zwierząt chronionych zawężono do obszaru rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku, migracji lub 3 żerowania, gdyż definicja siedliska jest na tyle szeroka, że trudne było, w przypadku zwierząt, wskazanie, do jakiego obszaru odnosi się przedmiotowa regulacja. Wprowadzenie do wyliczenia w art. 51 ust. 2, art. 52 ust. 2 oraz w art. 56 ust. 4 i 5, dotyczące warunków udzielania odstępstw od zakazów w stosunku do gatunków chronionych, otrzymało brzmienie zgodne z art. 16 ust. 1 Dyrektywy Siedliskowej, odwołujące się do pojęcia „właściwego stanu ochrony gatunku” zdefiniowanego w art. 5 pkt 24 ustawy. Rozszerzone zostało odstępstwo od zakazów w stosunku do gatunków chronionych dotyczące obrotu handlowego ich okazami (art. 51 ust. 2 pkt 3 – 5 i art. 52 ust. 2 pkt 7 i 8). Dotychczas odstępstwo dotyczy gatunków chronionych, które mogą być pozyskiwane po uzyskaniu stosownego zezwolenia – określonych w rozporządzeniach wydanych na podstawie art. 48 – 50 ustawy. Projekt rozszerza zakres odstępstwa o okazy wszystkich gatunków chronionych, które zostały pozyskane poza granicą państwa i zostały wwiezione na podstawie zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Zmiana tego przepisu umożliwi obrót okazami pozyskanymi ze środowiska przyrodniczego poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto uzupełniono brzmienie odstępstwa o czynność „posiadanie”, które jest zbliżone do czynności „przetrzymywania”. Brzmienie odstępstwa od zakazów w stosunku do zwierząt gatunków chronionych dotyczącego zapobiegania poważnym szkodom w gospodarce (art. 52 ust. 2) ujednolicono z brzmieniem przesłanki do wydania zezwolenia na czynności zakazane, o której mowa w art. 56 ust. 4 ustawy. Uchylenie art. 52 ust. 3 ustawy dotyczącego wyłączenia gatunków ptaków z odstępstwa dotyczącego zapobiegania poważnym szkodom, wynika z tego, że to minister właściwy do spraw środowiska określa gatunki, w stosunku do których obowiązuje dane odstępstwo, zgodnie z art. 52 ust. 2 ustawy. Treść tego rozporządzenia, wydanego na podstawie art. 49 ustawy, jak i przepisów ustawy, nie może naruszać prawa UE, w tym Dyrektywy Siedliskowej i Dyrektywy Ptasiej. Dodanie ust. 4a ma zapewnić zgodność z art. 9 ust. 1 lit. a tiret 3 Dyrektywy Ptasiej. Zgodnie z przedmiotowym przepisem dyrektywy oraz treścią wyroku w sprawie nr C-192/11, odstępstwo dotyczące zapobiegania poważnym szkodom w odniesieniu do gatunków ptaków może dotyczyć jedynie szkód w odniesieniu do „zbóż, inwentarza 4 żywego, lasów, rybołówstwa i wód”. Natomiast w przypadku gatunków wymagających ochrony na mocy Dyrektywy Siedliskowej, zgodnie z art. 16 ust. 1 lit. b dyrektywy, odstępstwo to jest szersze i może dotyczyć szkód – „w szczególności w odniesieniu do upraw, zwierząt gospodarskich, lasów, połowów ryb, wód oraz innych rodzajów własności”. Art. 52a Przedstawione w art. 52a ustawy rozwiązanie dotyczące ochrony gatunkowej zwierząt w kontekście gospodarki leśnej i rybackiej oparte jest na przepisie § 44 ust. 4 niemieckiej ustawy o nowelizacji prawa ochrony przyrody i ochrony krajobrazu (Gesetz zur Neuregelung des Rechts des Naturschutzes und der Landschaftspflege) z dnia 29 lipca 2009 r., która weszła w życie 1 marca 2010 r., oraz na pkt 24 – 27 „Wytycznych w sprawie ścisłej ochrony gatunków zwierząt ważnych dla Wspólnoty na mocy Dyrektywy Siedliskowej 92/43/EWG”, opracowanych przez służby Komisji Europejskiej. Zgodnie z pkt 24 wymienionego dokumentu, w przypadku prowadzenia bieżącej działalności, takiej jak np. gospodarka leśna, w celu zastosowania art. 12 Dyrektywy Siedliskowej nie jest konieczne wprowadzanie nowych rozwiązań prawnych lub strukturalnych, ponieważ większość krajów członkowskich posiada procedury planistyczne, regulacje lub dobre praktyki, które mogą być przystosowane do tego celu. Jakkolwiek mechanizmy te powinny być wsparte przez ochronę prawną tych gatunków, tak aby w przypadku, gdy podmiot lub osoba nie stosuje się do zasad, istniały prawne procedury, które zapewnią efektywny system ochrony ścisłej (pkt 25 i 27). Zgodnie z proponowanym brzmieniem art. 52a ustawy gospodarka leśna nie narusza wybranych zakazów w stosunku do zwierząt gatunków chronionych, w przypadku gdy wykonywana jest na podstawie planów lub programów (plan urządzenia lasu), które zostały poddane strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, obejmującej oddziaływanie na dziko występujące populacje gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty i chronionych gatunków ptaków oraz ich siedliska lub jest prowadzona na podstawie wymagań dobrej praktyki. W odniesieniu do gospodarki rybackiej przepis dotyczy jedynie wymagań dobrej praktyki, w związku z tym, że nie istnieją obecnie plany lub programy, które określają sposób gospodarowania na wodach stojących. Zarówno w odniesieniu do ww. planów i programów oraz do wymagań 5 dobrej praktyki, odstępstwo może mieć miejsce, gdy ich ustalenia zapewniają, że czynności wykonywane zgodnie z nimi nie są szkodliwe dla zachowania gatunku chronionego we właściwym stanie ochrony. W ustawie zawarto delegację do określenia w rozporządzeniu wymagań dobrych praktyk w gospodarce leśnej oraz rybackiej. W przypadku gdy czynności wykonywane będą wbrew ustaleniom planów lub programów poddanych ocenie lub gdy nie zostały one w nich ujęte, będzie stosowany standardowy tryb postępowania, tj. postępowanie w sprawie wydania zezwolenia na odstępstwo od zakazów w stosunku do gatunków chronionych, wydawane na podstawie art. 56 ust. 1 i 2 ustawy, lub postępowanie w sprawie o wykroczenie lub przestępstwo na podstawie przepisów karnych. Wyżej opisane rozwiązanie zastępuje ogólne odstępstwo w stosunku do zwierząt gatunków chronionych w brzmieniu „wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej, jeżeli technologia prac uniemożliwia przestrzeganie zakazów”, które nie było zgodne z Dyrektywą Siedliskową i Dyrektywą Ptasią. Odstępstwo to obowiązuje jedynie w stosunku do wybranych gatunków roślin i grzybów objętych ochroną gatunkową. Art. 56 ust. 1 i 2 Przepis art. 56 ust. 1 pkt 2 ustawy umożliwia Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska wydawanie decyzji zezwalających na odstępstwa od zakazów w stosunku do wszystkich gatunków objętych ochroną, jeżeli zezwolenie dotyczy obszaru wykraczającego poza granice więcej niż dwóch województw. Ponadto większość kompetencji w zakresie wydawania zezwoleń na odstępstwa od zakazów w stosunku do gatunków objętych ochroną ścisłą została przekazana regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska, tak aby tylko zezwolenia na czynności najbardziej szkodliwe dla gatunków (np. zabicie zwierząt) były wydawane przez organ centralny, jakim jest Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska. Natomiast 16 regionalnych organów będzie wydawało zezwolenia na wszystkie czynności zakazane w stosunku do gatunków objętych ochroną częściową oraz na czynności mniej ingerujące w stan populacji gatunków objętych ochroną ścisłą. Ma to na celu usprawnienie i przyspieszenie postępowań dotyczących wydawania zezwoleń w zakresie ochrony gatunkowej, przez zmniejszenie liczby wymaganych obecnie decyzji dla jednego zamierzenia, m.in. dla inwestycji. 6 Uregulowano również kompetencję w zakresie wydawania zezwoleń na odstępstwa od zakazów w stosunku do chronionych gatunków na obszarach morskich, wzorując się na brzmieniu art. 75 ust. 1 pkt 1 lit. c i ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowiska (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.), gdzie została ona przypisana regionalnym dyrektorom ochrony środowiska. Dodawane w art. 56 ust. 2a i 2b mają na celu rozwiązanie problemu nakładania się kompetencji przy wydawaniu zezwoleń na podstawie art. 15 ust. 3 (zakazy dotyczące parków narodowych) oraz art. 56 ust. 1 i 2 ustawy (zakazy dotyczące gatunków chronionych). Przykładowo w przypadku zbioru rośliny gatunku chronionego w parku narodowym wymagane jest obecnie zezwolenie na zbiór roślin wydawane przez organ właściwy do wydawania zezwoleń na czynności zakazane w parku narodowym – Ministra Środowiska. Dodatkowo wymagane jest uzyskanie zezwolenia organu właściwego dla ochrony gatunkowej – Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska. W zaproponowanym rozwiązaniu obydwa zezwolenia będzie wydawał Minister Środowiska. Art. 56 ust. 3 Przepis art. 56 ust. 3 ustawy dotyczący wydawania zezwoleń na pozyskiwanie w porozumieniu z właścicielem lub zarządcą lasu został uchylony, ponieważ właściciel lasu bierze udział w przedmiotowym postępowaniu na prawach strony, a zarządca informowany jest o wydanej decyzji. Należy mieć również na uwadze, że zezwolenia na wszystkie czynności zakazane nie naruszają uprawnień właściciela lub zarządcy terenu, na którym następuje wykonanie czynności będących przedmiotem zezwolenia, wynikających z odrębnych przepisów. W praktyce oznacza to, że zezwolenie np. na pozyskiwanie kruszyny pospolitej, nie stanowi podstawy prawnej do wejścia na teren realizacji zezwolenia, np. na teren leśny. Przedmiotowe zezwolenie rozstrzyga jedynie w zakresie możliwości udzielenia odstępstwa od zakazu w stosunku do danego gatunku chronionego, tj. czy ta czynność nie będzie szkodliwa dla danej populacji gatunku bądź czy nie ma dla niej alternatywy. Prawo wykonywania własności określa bowiem Kodeks cywilny i inne ustawy. 7 Art. 56 ust. 4 Brzmienie art. 56 ust. 4 pkt 1 ustawy zostało zmienione, zgodnie z Dyrektywą Siedliskową i Dyrektywą Ptasią, tak aby przesłanka dotyczyła czynności, które leżą w interesie ochrony gatunków roślin, zwierząt, grzybów i siedlisk przyrodniczych, jakkolwiek niekoniecznie wynikają z ich ochrony, np. prowadzenie ćwiczeń na poligonach wojskowych i w ten sposób utrzymywanie tam cennych zbiorowisk półnaturalnych. Obowiązujące w pkt 2 brzmienie przepisu wykracza poza wymogi prawa unijnego, ponieważ odnosi się w sposób szeroki do szkód w „gospodarce”. Art. 16 ust. 1 Dyrektywy Siedliskowej zawiera możliwość wydania odstępstwa: „aby zapobiec poważnym szkodom w szczególności w odniesieniu do upraw, zwierząt gospodarskich, lasów, połowów ryb, wód oraz innych rodzajów własności”, a art. 9 ust. 1 Dyrektywy Ptasiej wprowadza możliwość wydania odstępstwa „w celu zapobiegania poważnym szkodom w odniesieniu do zbóż, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa i wody”. W związku z powyższym przepis art. 56 ust. 4 pkt 2 został odpowiednio zmieniony. W pkt 4 zastąpiono wyrażenie „programy edukacyjne” wyrażeniem „działania edukacyjne”, zgodnie z Dyrektywą Ptasią i Dyrektywą Siedliskową, które przewidują szersze odstępstwo w tym zakresie. Odstępstwo będzie miało zastosowanie np. przy wydawaniu zezwoleń w celach edukacyjnych na fotografowanie, mogące powodować płoszenie. Obowiązujące brzmienie pkt 5 dotyczy jedynie zwierząt i roślin gatunków objętych ochroną ścisłą, nie dotyczy natomiast ich okazów oraz okazów gatunków objętych ochroną częściową. Nie jest to zasadne, biorąc pod uwagę, że przesłanka art. 56 ust. 5 dotyczyć będzie jedynie gatunków objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, a co za tym idzie – nie byłoby przesłanki do wydania zezwolenia na pozyskiwanie pozostałych gatunków objętych ochroną. Ponadto odstępstwo to dotyczyć będzie wszystkich czynności związanych z pozyskaniem gatunków ze środowiska przyrodniczego lub ich przetrzymywaniem. Art. 56 ust. 4a Przepis art. 56 ust. 4a w projekcie ustawy ma na celu precyzyjną implementację art. 9 ust. 1 Dyrektywy Ptasiej, który dla czynności zakazanych tą dyrektywą nie przewiduje możliwości wydania odstępstwa w przypadku koniecznych wymogów nadrzędnego 8 interesu publicznego, w tym wymogów o charakterze społecznym lub gospodarczym, lub wymogów związanych z korzystnymi skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska. Za taką interpretacją przemawia również treść wyroku w sprawie nr C-192/11. W związku z tym w przypadku gatunków ptaków możliwość zastosowania ww. odstępstwa przewidziano jedynie dla czynności niezakazanej Dyrektywą Ptasią, tj. dla niszczenia siedlisk lub ostoi, będących ich obszarem rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku, migracji lub żerowania (zakaz wymieniony w art. 52 ust. 1 pkt 7 w projekcie ustawy). Art. 56 ust. 4b – 4d Przepis art. 56 ust. 4b ma zapewnić zgodność z art. 9 ust. 1 lit. a tiret 3 Dyrektywy Ptasiej. Zgodnie z przedmiotowym przepisem dyrektywy oraz treścią wyroku w sprawie nr C-192/11, odstępstwo dotyczące zapobiegania poważnym szkodom w odniesieniu do gatunków ptaków może dotyczyć jedynie szkód w odniesieniu do „zbóż, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa i wód”. Natomiast w przypadku gatunków wymagających ochrony na mocy Dyrektywy Siedliskowej, zgodnie z art. 16 ust. 1 lit. b dyrektywy, odstępstwo to jest szersze i może dotyczyć szkód – „w szczególności w odniesieniu do upraw, zwierząt gospodarskich, lasów, połowów ryb, wód oraz innych rodzajów własności”. W odniesieniu do zmian proponowanych w art. 56 ust. 4c i 4d wskazuje się, że w przypadku czynności niezakazanych na podstawie Dyrektywy Siedliskowej lub Dyrektywy Ptasiej (np. płoszenie ptaków, wwóz i wywóz poza granicę) przesłanki do wydawania zezwoleń zostały określone w sposób indywidualny. Art. 56 ust. 5 Zmiana brzmienia art. 56 ust. 5 ustawy ma na celu podkreślenie, że przesłanka do wydania zezwolenia na pozyskiwanie roślin, zwierząt lub grzybów objętych ochroną dotyczy jedynie gatunków objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane. W przypadku gdyby dotyczyła wszystkich gatunków objętych ochroną, w tym gatunków wymienionych w załączniku IV Dyrektywy Siedliskowej i gatunków ptaków wymienionych w załączniku I Dyrektywy Ptasiej, przepis nie byłby z nimi zgodny. Art. 56 ust. 7 oraz art. 74 ust. 3 9 W art. 56 ust. 7 oraz art. 74 ust. 3 ustawy rozszerzono elementy zezwolenia dotyczącego gatunków objętych ochroną i gatunków zagrożonych wyginięciem o warunki realizacji wynikające z potrzeb ochrony populacji tych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów i ich siedlisk. Zgodnie z art. 9 ust. 2 lit. c Dyrektywy Ptasiej, odstępstwa powinny określać „warunki ryzyka”, w przypadku których takie odstępstwa mogą być przyznane. Przepisowi art. 56 ust. 7a ustawy nadano charakter obligatoryjny, ponieważ zgodnie z art. 9 ust. 2 lit. e Dyrektywy Ptasiej, odstępstwa muszą określać „kontrole, jakie będą przeprowadzone”. W art. 56 ust. 7j wprowadzono obowiązek dla organu cofnięcia zezwolenia na odstępstwo od zakazów w stosunku do gatunków chronionych – w przypadku niespełnienia warunków decyzji. Zmiana wynika z potrzeby usunięcia uznaniowości rozstrzygnięcia organu, w jakich przypadkach decyzja, której warunki nie zostały spełnione powinna być cofnięta. W przepisie art. 56 ust. 7k ustawy usunięto czynność zakazaną – „hodowlę” gatunków chronionych, w przypadku której zwolnienie z zakazów wydane na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97 z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi zwalnia również z zezwolenia na odstępstwo od czynności zakazanych w stosunku do gatunków chronionych. Hodowla nie jest czynnością, którą reguluje ww. rozporządzenie. Ponadto warunki do rozmnażania tych gatunków powinny być określone przez organ właściwy z zakresu ochrony gatunkowej, tak aby mógł kontrolować ich krzyżowanie się z populacją krajową. W ust. 7k wprowadzono również pełne pojęcie „okazu gatunku” zgodnie z definicją zawartą w art. 5 pkt 11a ustawy. Art. 56 ust. 8 i 8b W ust. 8 i 8b określono informacje, jakie będą składane Ministrowi Środowiska przez właściwe organy w celu przekazania raportów do Komisji Europejskiej z wydanych derogacji na czynności zakazane w stosunku do gatunków wymienionych w załączniku IV Dyrektywy Siedliskowej oraz gatunków ptaków, zgodnie z art. 16 ust. 2 Dyrektywy Siedliskowej i art. 9 ust. 3 Dyrektywy Ptasiej. W związku z zaproponowanym brzmieniem art. 56 ust. 2b, Minister Środowiska będzie, obok regionalnych dyrektorów ochrony środowiska i Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, w posiadaniu 10 informacji do raportów dla Komisji Europejskiej o wydanych odstępstwach na czynności zakazane w stosunku do gatunków chronionych na terenie parków narodowych. Art. 56a Ze względu na poważne szkody wyrządzane w gospodarstwach przez niektóre gatunki w sposób powszechny, tj. bobra europejskiego, kormorana czarnego oraz czapli siwej, jak również na zagrożenie zdrowia i bezpieczeństwa powszechnego w wyniku zalewania terenów przez bobra europejskiego, zaproponowano określenie ogólnego odstępstwa od zakazów w stosunku do tych gatunków – w zarządzeniu regionalnego dyrektora ochrony środowiska. W tych przypadkach nie będzie konieczności uzyskiwania indywidualnych zezwoleń na odstępstwo od zakazów. Odstępstwo wydawane byłoby na okres do 5 lat, po spełnieniu przesłanek do wydania derogacji i warunków, określonych w art. 9 Dyrektywy Ptasiej oraz art. 16 Dyrektywy Siedliskowej, mających odzwierciedlenie w treści zarządzenia, tj. wskazanych w ust. 2 i 4. Jednocześnie realizacja odstępstw podlegałaby kontroli oraz obowiązkowi przekazywania sprawozdań z wykonanych czynności do organów ochrony przyrody, co jest także wymagane przez art. 9 Dyrektywy Ptasiej oraz art. 16 Dyrektywy Siedliskowej. Zakres obowiązywania przepisów zarządzenia w przypadku kormorana czarnego i czapli siwej został ograniczony do terenu stawów rybnych uznanych za obręby hodowlane, gdzie głównie gatunki te wyrządzają szkody. Art. 58 Zmiany wprowadzone w art. 58 ust. 1 – 3 ustanawiają system monitorowania przypadkowego chwytania lub zabijania gatunków zwierząt objętych ochroną ścisłą oraz wydry, która w przepisach prawa krajowego nie jest zaliczona do gatunków zwierząt objętych ochroną ścisłą, ale jest ujęta w załączniku IV lit. a Dyrektywy Siedliskowej. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 12 ust. 4 Dyrektywy Siedliskowej „Państwa Członkowskie ustanawiają system monitorowania przypadkowego chwytania lub zabijania gatunków zwierząt wymienionych w załączniku IV lit. a). W świetle zebranych informacji Państwa Członkowskie podejmują dalsze badania lub środki ochronne, wymagane w celu zapewnienia, aby przypadkowe chwytanie i zabijanie nie miało znacznego negatywnego wpływu na te gatunki.”. 11 Art. 60a Proponowana zmiana ma na celu usunięcie luki w transpozycji do prawa krajowego norm wynikających z art. 6 ust. 1 i 2 Dyrektywy Siedliskowej, zgodnie z którym Państwa Członkowskie podejmują odpowiednie działania w celu uniknięcia na specjalnych obszarach ochrony pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, jak również w celu uniknięcia niepokojenia gatunków, dla których zostały wyznaczone takie obszary, o ile to niepokojenie może mieć znaczenie w stosunku do celów tej dyrektywy. Do polskiego prawodawstwa art. 6 ust. 2 został wdrożony przez szereg uzupełniających się regulacji, przede wszystkim art. 36, art. 37 oraz art. 60 ustawy. Jednakże art. 60, który jako jedyny obejmuje nieantropogeniczne zmiany w środowisku, nie dotyczy siedlisk przyrodniczych będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty. Zgodnie z zaproponowaną zmianą, regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarach morskich Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, będzie zobowiązany do podejmowania działań w celu zapewnienia trwałego zachowania siedlisk przyrodniczych będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, eliminowania przyczyn powstawania zagrożeń oraz poprawy ich stanu ochrony, analogicznie jak w przypadku gatunków objętych ochroną. Art. 75 ust. 3 Zmiana art. 75 ust. 3 ustawy wynika z proponowanego brzmienia art. 56 ust. 8 i 8b. Art. 111 Zmiana brzmienia art. 111 ustawy przewiduje przypisanie kompetencji, w zakresie obowiązku sporządzania projektu programu ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z projektem planu działań, ministrowi właściwemu do spraw środowiska w miejsce Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Zmiana ta wynika z faktu, że organem odpowiedzialnym za wdrażanie w Polsce postanowień Konwencji o ochronie różnorodności biologicznej, sporządzonej w Rio de Janeiro dnia 5 czerwca 1992 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 184, poz. 1532), jest minister właściwy do spraw środowiska. 12 Art. 120 Zgodnie z Dyrektywą Siedliskową (art. 22 pkt 2) i Dyrektywą Ptasią (art. 11) Państwa członkowskie zapewniają, aby celowe wprowadzenie do stanu dzikiego dowolnego gatunku, który nie jest rodzimy na ich terytorium, było uregulowane w taki sposób, aby nie zaszkodzić siedliskom przyrodniczym w obrębie ich naturalnego zasięgu lub dzikiej rodzimej faunie i florze. W celu usprawnienia systemu kontroli wprowadzania gatunków obcych do środowiska przyrodniczego zaproponowano poniższe zmiany. Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 120 ustawy zezwolenia na odstępstwa od zakazów w stosunku do gatunków obcych, o których mowa w art. 120 ust. 2, wydaje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska. Przedmiotowa zmiana przenosi obowiązek wydawania tych zezwoleń na regionalnych dyrektorów ochrony środowiska, poza czynnością polegającą na sprowadzaniu gatunków obcych do kraju oraz powiązanych z tym czynności. Terenowe organy dysponują większą wiedzą na temat stopnia zagrożenia w regionie, które może spowodować dany gatunek obcy w przypadku wydania zezwolenia na czynności zakazane. Wprowadzenie obowiązku przesyłania sprawozdań z wydanych zezwoleń umożliwi większą kontrolę nad gatunkami obcymi, które mogą stać się zagrożeniem dla gatunków rodzimych lub siedlisk przyrodniczych. W zaproponowanym przepisie zasięgnięcie opinii Państwowej Rady Ochrony Przyrody nie będzie wymogiem obowiązkowym, będzie się natomiast odbywać na ogólnych zasadach. Organ wydający zezwolenie będzie mógł zasięgnąć opinii Państwowej Rady Ochrony Przyrody lub regionalnej rady ochrony przyrody, gdy będzie zachodziła taka potrzeba. Wprowadzone zostały również przepisy umożliwiające kontrolę realizacji zezwoleń w zakresie spełnienia warunków w nich zawartych. Zaproponowana zmiana usprawni rozpatrywanie wniosków o wydanie zezwolenia na odstępstwa od zakazów, o których mowa w art. 120 ust. 2, a tym samym wpłynie pozytywnie na realizację ochrony gatunków rodzimych i siedlisk przyrodniczych przed inwazyjnymi gatunkami obcymi. Zrezygnowano z obowiązku dołączania do wniosku o wydanie zezwolenia na czynności zakazane w stosunku do gatunków obcych opinii lub orzeczenia lekarsko-weterynaryjnego lekarza weterynarii, stwierdzających spełnienie przez wnioskodawcę warunków przetrzymywania gatunków, odpowiadających ich potrzebom biologicznym. Warunki te będą określane w zezwoleniach, zgodnie z art. 120 ust. 2c pkt 5 ustawy, 13 więc ich spełnienie będzie konieczne jedynie w przypadku decyzji zezwalającej na przetrzymywanie gatunków obcych. Przepisy karne W zakresie rozdziału 11 ustawy „Przepisy karne” wprowadzone zostały zmiany mające na celu stworzenie spójnego systemu ochrony gatunkowej, o którym mowa w art. 12 Dyrektywy Siedliskowej i art. 5 Dyrektywy Ptasiej. Wykonanie czynności zakazanych w stosunku do roślin, zwierząt lub grzybów objętych ochroną gatunkową, bez odpowiedniego zezwolenia, będzie jak dotychczas podlegało karze aresztu lub grzywny. Natomiast brzmienie samego zakazu (art. 51 ust. 1 i art. 52 ust. 2), a nie przepisu karnego, będzie określało, czy zakazane jest wykonywanie tej czynności w sposób umyślny, czy również nieumyślny. Dotychczas jedynie ten, kto naruszył zakazy w stosunku do gatunków chronionych w sposób umyślny, niezależnie od brzmienia zakazu, podlegał ww. karze. Ponadto wykroczeniem będzie również umyślne naruszenie zakazów w stosunku do produktów z fok (art. 127 pkt 2 lit. f). Zgodnie z art. 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1007/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie handlu produktami z fok, zachodzi potrzeba ustanowienia przez kraje członkowskie sankcji, mających zastosowanie w przypadku naruszenia przepisów rozporządzenia. Państwa członkowskie zostały zobowiązane do powiadomienia Komisji Europejskiej o wprowadzeniu przepisów dotyczących sankcji do dnia 20 sierpnia 2010 r. Jednocześnie wszystkie 5 gatunków fok (Phocidae), objętych załącznikiem II lit. a Dyrektywy Siedliskowej: foka szara (Halichoerus grypus), mniszka śródziemnomorska (Monachus monachus), foki obrączkowane (Phoca hispida bottnica i Phoca hispida saimensis), foka pospolita (Phoca vitulina), są objęte również przepisami rozporządzenia nr 1007/2009. „Foka” zgodnie z definicją z ww. rozporządzenia oznacza osobniki wszystkich gatunków płetwonogich: fokowate/foki (Phocidae), uchatkowate (Otariidae) i morsowate (Odobenidae). Dwa spośród ww. gatunków: Monachus monachus i Phoca hispida saimensis wymieniono również w załączniku IV lit. a Dyrektywy Siedliskowej. Wprowadzenie odpowiednich sankcji za prowadzenie nielegalnych działań komercyjnych z udziałem wszystkich gatunków fok przyczyni się więc również do implementacji Dyrektywy Siedliskowej, a jednocześnie zapewni spełnienie wymogu wynikającego z ww. rozporządzenia. 14 Zmiana organu w art. 130 ust. 1 i 4 ustawy wynika ze zmiany kompetencji w proponowanym art. 120. Przepis art. 130 ust. 4 został ponadto uzupełniony o możliwość zarządzenia nie tylko uśmiercenia zwierząt, lecz również zniszczenia roślin lub grzybów gatunków obcych na koszt skazanego, w przypadku ukarania za wykroczenia określone w art. 131 pkt 4a i 10. Zmiany do ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie Art. 37 ust. 1 i art. 44 Zmiana brzmienia art. 37 ust. 1 i art. 44 ustawy – Prawo łowieckie wynika z konieczności pełnego wdrożenia Dyrektywy Ptasiej, tj. art. 6 i art. 9 ust. 2 lit. c i e tej dyrektywy, przez wprowadzenie kontroli przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie obrotu zwierzyną żywą oraz obrotu tuszami zwierzyny i ich częściami (art. 37 ust. 1), rozszerzenie treści zezwoleń ministra właściwego do spraw środowiska na odstrzał lub odłów zwierząt łownych do określonych celów o określenie warunków minimalizujących negatywne oddziaływanie odstrzału lub odłowu na populację, a także wprowadzenie mechanizmu kontroli wykonywania tych zezwoleń (art. 44). Art. 44a Zmiana art. 44a ustawy – Prawo łowieckie jest wprowadzana w celu usprawnienia systemu eliminacji gatunków zwierząt łownych (lis, jenot, norka amerykańska, szop pracz), w tym gatunków obcych i zagrażających gatunkom ptaków wodno-błotnych. Tradycyjne metody wykonywania polowania nie są obecnie wystarczające przy nieustannym wzroście populacji drapieżników (łowieckich), które zostały wymienione w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie ustalenia listy gatunków zwierząt łownych (Dz. U. Nr 45, poz. 433). Część z nich to gatunki obce (norka amerykańska, szop pracz), niezwykle inwazyjne i negatywnie wpływające na zachowanie równowagi w środowisku przyrodniczym. Obecnie obowiązujący przepis art. 44a ustawy – Prawo łowieckie pozwala na odłów określonych drapieżników, nie wskazuje jednak sposobu postępowania z nimi. Stąd doprecyzowanie tej kwestii przez umożliwienie eliminacji odłowionych drapieżników – zgodnie z art. 2 ww. dyrektywy państwa członkowskie podejmują wszelkie niezbędne środki w celu 15 zachowania populacji gatunków określonych w art. 1 dyrektywy na poziomie, który odpowiada w szczególności wymogom ekologicznym, naukowym i kulturowym, mając na uwadze wymogi ekonomiczne i rekreacyjne lub w celu dostosowania populacji tych gatunków do tego poziomu. Powyższe działanie jest także działaniem ochronnym wpisującym się w proces realizacji Dyrektywy Siedliskowej. Zgodnie z definicją „ochrony” zawartą w art. 1 ww. dyrektywy, ochrona „oznacza zestaw działań wymaganych do zachowania siedlisk przyrodniczych oraz populacji gatunków dzikiej fauny i flory w stanie sprzyjającym ochronie (…) lub też do odtwarzania takiego stanu”. Zmianę art. 44a uzasadnia także treść decyzji 1600/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lipca 2002 r. ustanawiającej szósty wspólnotowy program działań w zakresie środowiska naturalnego (Dz. Urz. UE L 242 z 10.09.2002, str. 1). Celem tego programu jest m.in. ochrona, zachowanie, odbudowa i rozwijanie funkcjonowania systemów naturalnych, siedlisk przyrodniczych, dzikiej flory i fauny, mające na celu m.in. powstrzymanie utraty różnorodności biologicznej, łącznie z różnorodnością zasobów genetycznych, zarówno w Unii Europejskiej, jak i w skali globalnej. Przepisy przejściowe i dostosowujące (art. 3 – 7 projektu ustawy) Przepis art. 3 ma charakter dostosowujący w związku ze zmianą nazwy Krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej. Art. 4 ma na celu określić sposób prowadzenia postępowań wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jednocześnie wprowadzenie ww. regulacji ma prowadzić do wyeliminowania możliwości przedłużenia czasu prowadzenia postępowań z powodu konieczności ich przekazania do innych organów, na skutek zmiany kompetencji. Art. 5 jest przepisem mającym na celu narzucenie norm czasowych wejścia w życie rozporządzeń o nowym zakresie tematycznym, dla których w niniejszym projekcie wprowadzono delegację do ich wydania (art. 52a zmienianej ustawy). Art. 6 reguluje wpływ wymienionych w projekcie norm prawnych na dotychczasowe akty wykonawcze zmienianej ustawy o ochronie przyrody (art. 48 – 50 zmienianej ustawy) do czasu wejścia w życie nowych przepisów, a art. 7 przesądza, że akty prawa miejscowego wydane na podstawie art. 53 zmienianej ustawy o ochronie przyrody zachowują moc przez okres, na który zostały wydane. 16 Projekt ustawy nie zawiera przepisów technicznych i nie podlega notyfikacji zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597). Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt ustawy, z chwilą przekazania do uzgodnień zewnętrznych, został umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej. Nie wpłynęły zgłoszenia o zainteresowaniu pracami nad projektem ustawy w trybie ww. ustawy. Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. 17 OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR) 1. Cel wprowadzenia regulacji Celem wprowadzenia zmian do ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, z późn. zm.) jest prawidłowa i pełna transpozycja dyrektywy 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. UE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm.) oraz dyrektywy 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz. Urz. UE L 20 z 26.01.2010, str. 7), a także zapewnienie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1007/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie handlu produktami z fok (Dz. Urz. UE L 286 z 31.10.2009, str. 36). W tym zakresie projekt ustawy został zwolniony z obowiązku opracowania i uzgodnienia projektu założeń. 2. Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny Wprowadzenie niniejszego aktu normatywnego będzie oddziaływało na następujące podmioty: Ministra Środowiska (MŚ), Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (GDOŚ), regionalnych dyrektorów ochrony środowiska (RDOŚ) oraz parki narodowe w zakresie posiadanych przez nie kompetencji, jak również na podmioty wnioskujące o wykonywanie czynności zakazanych w stosunku do gatunków objętych ochroną oraz gatunków obcych, w tym: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, podmioty prowadzące działalność gospodarczą związaną z rolnictwem i rybołówstwem, inwestorów, uczelnie wyższe i instytucje naukowe. Akt oddziaływał będzie także na Państwową Straż Łowiecką, przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie obrotu zwierzyną żywą oraz obrotu tuszami zwierzyny i ich częściami, podmioty dokonujące odstrzałów lub odłowów zwierząt łownych do określonych celów, a także dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich. 3. Konsultacje Projekt ustawy został udostępniony na stronie internetowej Ministerstwa 18 Środowiska, będącej stroną podmiotową Biuletynu Informacji Publicznej Ministra Środowiska. Po jego opublikowaniu nie odnotowano zgłoszeń podmiotów zainteresowanych pracami nad projektem ustawy, wnoszonych w trybie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.). W ramach konsultacji projekt został przesłany do następujących podmiotów: 1) Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, 2) instytuty: a) Instytut Badawczy Leśnictwa, b) Instytut Botaniki Polskiej Akademii Nauk, c) Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 3) Komitet Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 4) Krajowa Rada Izb Rolniczych, 5) Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego, 6) marszałkowie województw, 7) organizacje ekologiczne: a) Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, b) Centrum Prawa Ekologicznego, c) Klub „Gaja”, d) Klub Przyrodników, e) Liga Ochrony Przyrody, f) Polski Klub Ekologiczny, g) Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, h) Stowarzyszenie – Chrońmy Mokradła, i) Stowarzyszenie – Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, j) Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur SADYBA, k) Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, l) Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, 19 8) Państwowa Rada Ochrony Przyrody, 9) Rada Ogrodów Botanicznych w Polsce, 10) Rada Ogrodów Zoologicznych w Polsce, 11) Polskie Towarzystwo Botaniczne, 12) Polski Związek Łowiecki, 13) Towarzystwo Naukowe Prawa Ochrony Środowiska we Wrocławiu, 14) uczelnie wyższe: a) Akademia Rolnicza w Poznaniu, b) Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, c) Uniwersytet Gdański, d) Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, e) Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, f) Uniwersytet Jagielloński, g) Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, h) Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, i) Uniwersytet Warszawski, j) Uniwersytet Wrocławski, k) Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Lista podmiotów, które zgłosiły uwagi w ramach konsultacji: 1) Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, 2) Klub Przyrodników, 3) Krajowa Rada Izb Rolniczych, 4) Marszałek Województwa Mazowieckiego, 5) Państwowa Rada Ochrony Przyrody, 6) Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, 7) Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego. Uwagi zostały udostępnione na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska. W wyniku konsultacji społecznych napłynęły uwagi odnośnie do niezgodności przedmiotowego aktu z prawodawstwem wspólnotowym. W tym zakresie uwagi 20 zgłosili m.in. Państwowa Rada Ochrony Przyrody, Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra” oraz „Klub Przyrodników”. Po ponownej analizie treści zaproponowanych zmian nie uznano tych uwag za zasadne. Pod wpływem uwag przesłanych w konsultacjach społecznych zweryfikowano listę zakazów i odstępstw w stosunku do gatunków chronionych (m.in. przywrócono odstępstwo dotyczące odłowu zbłąkanych zwierząt) oraz przywrócono art. 74 dotyczący wprowadzania gatunków zagrożonych do środowiska. Podczas konsultacji społecznych napłynęły również uwagi dotyczące zagrożenia środowiska przyrodniczego w wyniku zmiany kompetencji przy wydawaniu zezwoleń dotyczących gatunków obcych (przeniesienie większości kompetencji z GDOŚ do RDOŚ), w związku z brakiem wytycznych do rozpatrywania tych spraw. Uwaga nie została uznana za zasadną, ze względu na to, że w ustawie jest zawarta przesłanka do odmowy wydania zezwolenia na czynności zakazane w stosunku do gatunków obcych, tj. jeżeli wnioskowana czynność stwarza zagrożenie dla rodzimych gatunków lub siedlisk przyrodniczych. Ponadto istnieje możliwość wydania przez GDOŚ wytycznych w tym zakresie. 4. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Wejście w życie ustawy spowoduje przeniesienie części kompetencji Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska do regionalnych dyrektorów ochrony środowiska – w zakresie wydawania zezwoleń na czynności zakazane w stosunku do gatunków chronionych oraz gatunków obcych oraz do Ministra Środowiska – w zakresie wydawania zezwoleń na czynności zakazane w stosunku do gatunków chronionych na terenie parków narodowych. Jednak suma rozpatrywanych spraw może się nieznacznie zmniejszyć, w związku z ograniczeniem liczby zakazów w stosunku do gatunków chronionych pochodzących z hodowli lub uprawy oraz w związku z wprowadzeniem odstępstwa od zakazów w przypadku okazów wwożonych do kraju. Przesunięcie kompetencji z GDOŚ do MŚ w zakresie sporządzania programu dotyczącego różnorodności biologicznej nie będzie pociągało za sobą zmian w wydatkach finansowych, ponieważ obowiązująca strategia została opracowana przez Ministra Środowiska, a kolejny program zostanie opracowany dopiero na lata 2014 – 2020. W związku z powyższym liczba zadań wykonywanych przez jednostki 21 budżetowe nie ulegnie znacząco zmianie, w związku z czym nie będzie to miało bezpośredniego wpływu na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego. 5. Wpływ regulacji na rynek pracy Nowa regulacja nie będzie miała bezpośredniego wpływu na rynek pracy. 6. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Wprowadzenie w życie zmienianych regulacji będzie miało pozytywny wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, m.in. przez usprawnienie procedury związanej z wydawaniem decyzji dotyczących odstępstw od zakazów w stosunku do gatunków objętych ochroną oraz rozszerzeniem przypadków, w których możliwe jest wydanie tych derogacji, w taki sposób aby jednocześnie nie spowodować zagrożenia dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków. Zmiana regulacji ustawy o ochronie przyrody będzie miała również pozytywny wpływ na gospodarkę rolną, leśną i rybacką, przez określenie, w jakich sytuacjach gospodarki te nie naruszają zakazów w stosunku do gatunków objętych ochroną i w związku z tym nie jest wymagane stosowne zezwolenie na ich prowadzenie. 7. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny Regulacja nie będzie miała wpływu na rozwój regionów. 8. Wpływ regulacji na środowisko, w tym na różnorodność biologiczną Zaproponowane zmiany w zakresie dostosowania do potrzeb ochrony gatunków zakazów i odstępstw, jak również zmiany w zakresie kontroli zezwoleń, raportowania z liczby wydanych zezwoleń, przepisów karnych dotyczących gatunków chronionych – przyczynią się do lepszej ochrony gatunków objętych ochroną, w tym gatunków chronionych na podstawie Dyrektywy Ptasiej oraz Dyrektywy Siedliskowej oraz na podstawie rozporządzenia w sprawie handlu produktami z fok. 04/54rch 22 TABELA ZBIEŻNOŚCI TYTUŁ PROJEKTU Ustawa o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy – Prawo łowieckie TYTUŁ WDRAŻANEGO AKTU Dyrektywa 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz. Urz. UE L. 20 PRAWNEGO/WDRAŻANYCH z 26.01.2010, str.7), tzw. Dyrektywa Ptasia AKTÓW PRAWNYCH Dyrektywa 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L. 206 z 22.07.1992, str.7), tzw. Dyrektywa Siedliskowa Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1007/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie handlu produktami z fok (Dz. Urz. UE L. 286 z 31.10.2009, str. 36) PRZEPISY UNII EUROPEJSKIEJ konieczne do wdrożenia Jedn. Red. Treść przepisu UE Dyrektywa Siedliskowa Jedn . Red. Treść przepisu UE Dyrektywa Ptasia Jedn. Red.* Treść przepisu/ów projektu Uzasadnienie uwzględnienia w projekcie przepisów poza minimalne wymogi prawa UE 1 art. 2 i 3 2. Środki podejmowane zgodnie z niniejszą dyrektywą mają na celu zachowanie lub odtworzenie, we właściwym stanie ochrony, siedlisk przyrodniczych oraz gatunków dzikiej fauny i flory będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty. 3. Środki podejmowane zgodnie z niniejszą dyrektywą uwzględniają wymogi gospodarcze, społeczne i kulturowe oraz cechy regionalne i lokalne. Art. 1 1. Niniejsza dyrektywa odnosi się do ochrony wszystkich gatunków ptactwa występujących naturalnie w stanie dzikim na europejskim terytorium państw członkowskich, do którego stosuje się Traktat. Ma ona na celu ochronę tych gatunków, gospodarowanie nimi oraz ich kontrolę i ustanawia reguły ich eksploatacji. Art. 52a Art. 52a. 1. Gospodarka leśna nie narusza zakazów, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 1–3, 7, 8, 12 i 13, jeżeli jest prowadzona na podstawie planów lub programów, które zostały poddane strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, obejmującej oddziaływanie na dziko występujące populacje gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty i chronionych gatunków ptaków oraz ich siedliska lub jest prowadzona na podstawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej, których ustalenia zapewniają, że czynności wykonywane zgodnie z nimi nie są szkodliwe dla zachowania gatunku we właściwym stanie ochrony. 2. Gospodarka rybacka nie narusza zakazów, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 1–4, 7, 8, 12, 13 i 15, jeżeli jest prowadzona na podstawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki rybackiej, których ustalenia zapewniają, że czynności wykonywane zgodnie z nimi nie są szkodliwe dla zachowania gatunku we właściwym stanie ochrony. 3. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, wymagania dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej, o których mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zachowania gatunków chronionych we właściwym stanie ochrony, w szczególności gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty i chronionych gatunków ptaków, oraz możliwościami technicznymi, organizacyjnymi i finansowymi, a także poziomem wiedzy i nauki w zakresie ochrony przyrody. 4. Minister właściwy do spraw rybołówstwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, wymagania dobrej praktyki w zakresie gospodarki rybackiej, o których mowa w ust. 2, kierując się potrzebą zachowania gatunków chronionych we właściwym stanie ochrony, w szczególności gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty i chronionych gatunków ptaków, oraz możliwościami technicznymi, organizacyjnymi i finansowymi, a także poziomem wiedzy i nauki w zakresie ochrony przyrody. 2 Art. 6 ust. 2 2. Państwa Członkowskie podejmują odpowiednie działania w celu uniknięcia na specjalnych obszarach ochrony pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, jak również w celu uniknięcia niepokojenia gatunków, dla których zostały wyznaczone takie obszary, o ile to niepokojenie może mieć znaczenie w stosunku do celów niniejszej dyrektywy. Art. 9 ust. 1 lit. a tiret 3 Art. 12 ust. 1-3 1. Państwa Członkowskie podejmą wymagane środki w celu ustanowienia systemu ścisłej ochrony gatunków zwierząt wymienionych w załączniku IV lit. a) w ich naturalnym zasięgu, zakazujące: Art. 5, Art. 6 ust. 1 Art. 9. 1. Państwa członkowskie mogą odstąpić od art. 5–8, jeśli nie ma innego zadowalającego rozwiązania, z następujących przyczyn: (…) - w celu zapobiegania poważnym szkodom w odniesieniu do zbóż, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa i wód, Art. 5. Bez uszczerbku dla art. 7 i 9, państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu ustanowienia powszechnego systemu ochrony dla wszystkich gatunków ptactwa, Art. 60a Art. 60 a. Jeżeli stwierdzone lub przewidywane zmiany w środowisku zagrażają lub mogą zagrażać siedliskom przyrodniczym będącym przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarach morskich Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, jest obowiązany, po zasięgnięciu opinii właściwej regionalnej rady ochrony przyrody oraz zarządcy lub właściciela terenu, podjąć działania w celu zapewnienia trwałego zachowania tych siedlisk, eliminowania przyczyn powstawania zagrożeń oraz poprawy ich stanu ochrony. Art. 52 ust. 4 Art. 52. 4. W przypadku gatunków ptaków zapobieganie poważnym szkodom, o którym mowa w ust. 2 pkt 5, odnosi się do zbóż, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa lub wody. Art. 56 ust. 4a – 4d Art. 56. 4a. Warunek wydania zezwolenia, o którym mowa w ust. 4 pkt 6, w przypadku gatunków ptaków dotyczy jedynie wydania zezwolenia na niszczenie siedlisk lub ostoi, będących ich obszarem rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku, migracji lub żerowania. 4b. Warunek wydania zezwolenia, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, w przypadku gatunków ptaków dotyczy szkód w odniesieniu do zbóż, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa lub wody. 4c. Zezwolenia na czynności podlegające zakazom w stosunku do gatunków ptaków, określonym w art. 52 ust. 1 pkt 13, mogą być wydane w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli czynności te nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków zwierząt. 4d. Zezwolenia na czynności podlegające zakazom określonym w art. 51 ust. 1 pkt 9 i ust. 1a pkt 4 oraz art. 52 ust. 1 pkt 11 i ust. 1a pkt 7, mogą być wydane jeżeli czynności te nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów. Art. 52. 1. W stosunku do dziko występujących zwierząt gatunków objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone następujące zakazy: 1) umyślnego zabijania; 2) umyślnego okaleczania lub chwytania; 3) umyślnego niszczenia ich jaj, postaci młodocianych lub form rozwojowych; 4) transportu; Art. 52 ust. 1 i 1a 3 a) jakichkolwiek form celowego chwytania lub zabijania okazów tych gatunków dziko występujących b) celowego niepokojenia tych gatunków, w szczególności podczas okresu rozrodu, wychowu młodych, snu zimowego i migracji c) celowego niszczenia lub wybierania jaj d) pogarszania stanu lub niszczenia terenów rozrodu lub odpoczynku. 2. W odniesieniu do tych gatunków Państwa Członkowskie wprowadzają zakaz przetrzymywania, transportu, sprzedaży lub wymiany oraz oferowania do sprzedaży lub wymiany okazów pozyskanych ze stanu dzikiego, z wyjątkiem tych pozyskanych legalnie przed wprowadzeniem w życie niniejszej dyrektywy. 3. Zakazy przewidziane w ust. 1 lit. a) i b) i w ust. 2 odnoszą się do wszystkich etapów życia tych zwierząt, do których stosuje się niniejszy artykuł.” Art. 12 ust. 4 4. Państwa Członkowskie ustanawiają system monitorowania przypadkowego chwytania lub zabijania 5) 6) chowu lub hodowli; zbierania, pozyskiwania, przetrzymywania, posiadania lub preparowania okazów gatunków; 7) niszczenia siedlisk lub ostoi, będących ich obszarem rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku, migracji lub żerowania; 8) niszczenia, usuwania lub uszkadzania gniazd, mrowisk, nor, legowisk, żeremi, tam, tarlisk, zimowisk lub innych schronień; 9) umyślnego uniemożliwiania dostępu do schronień; 10) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu w celu sprzedaży okazów gatunków; 11) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 12) umyślnego płoszenia lub niepokojenia; 13) umyślnego płoszenia lub niepokojenia w miejscach rozrodu lub wychowu młodych w ich okresie lęgowym, podczas żerowania w ich okresie migracji lub w miejscach ich odpoczynku; 14) fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować ich płoszenie lub niepokojenie; 15) umyślnego przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca; 16) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego. 1a. W stosunku do innych niż dziko występujących zwierząt gatunków objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone następujące zakazy: 1) umyślnego zabijania; 2) umyślnego niszczenia ich jaj, postaci młodocianych lub form rozwojowych; 3) transportu; 4) chowu lub hodowli; 5) przetrzymywania, posiadania lub preparowania okazów gatunków; 6) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu w celu sprzedaży okazów gatunków; 7) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego. określonych w art. 1, zabraniającego w szczególności: a) umyślnego zabijania lub chwytania jakimikolwiek metodami; b) umyślnego niszczenia lub uszkadzania ich gniazd i jaj lub usuwania ich gniazd; c) wybierania ich jaj dziko występujących oraz zatrzymania tych jaj, nawet gdy są puste; d) umyślnego płoszenia tych ptaków, szczególnie w okresie lęgowym i wychowu młodych, jeśli mogłoby to mieć znaczenie w odniesieniu do celów niniejszej dyrektywy; e) przetrzymywania ptactwa należącego do gatunków, na które polowanie i których chwytanie jest zabronione. Art. 6 1. Bez uszczerbku dla ust. 2 i 3, państwa członkowskie zakazują w przypadku wszystkich gatunków ptactwa, określonych w art. 1, sprzedaży, transportu w celu sprzedaży, przetrzymywania w celu sprzedaży oraz oferowania do sprzedaży żywych lub martwych ptaków, jak również wszelkich łatwo rozpoznawalnych części lub produktów uzyskanych z tych ptaków. Art. 58 Art. 58. 1. Regionalny dyrektor ochrony środowiska do dnia 31 marca każdego roku przekazuje Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska informację za rok poprzedni w sprawie przypadkowego schwytania lub zabicia zwierząt gatunków objętych ochroną ścisłą 4 Art. 13 gatunków zwierząt wymienionych w załączniku IV lit. a). W świetle zebranych informacji Państwa Członkowskie podejmują dalsze badania lub środki ochronne, wymagane w celu zapewnienia, aby przypadkowe chwytanie i zabijanie nie miało znacznego negatywnego wpływu na te gatunki. 1. Państwa Członkowskie podejmują wymagane środki w celu ustanowienia systemu ścisłej ochrony gatunków roślin, wymienionych w załączniku IV lit. b), zakazujące: a) celowego zrywania, zbierania, ścinania, wyrywania lub niszczenia roślin tych gatunków w ich naturalnym zasięgu, dziko występujących; b) przetrzymywania, transportu, sprzedaży lub wymiany oraz oferowania do sprzedaży lub wymiany okazów tych gatunków pozyskanych ze stanu dzikiego, z wyjątkiem okazów pozyskanych legalnie przed wprowadzeniem w życie niniejszej dyrektywy. 2. Zakazy określone w ust. 1 lit. a) i b) odnoszą się do wszystkich stadiów biologicznego cyklu roślin, do których stosuje się niniejszy artykuł. oraz wydry. 2. Na podstawie informacji, o której mowa w ust. 1, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska podejmuje badania lub działania ochronne, w celu zapewnienia, aby przypadkowe chwytanie i zabijanie nie miało znaczącego negatywnego wpływu na te gatunki. 3. Każdy kto przypadkowo schwytał lub zabił zwierzę gatunku objętego ochroną ścisłą lub wydrę lub instytucja państwowa, która się o tym dowiedziała, niezwłocznie zawiadamia o tym właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Art. 51 ust. 1 i 1a 1. W stosunku do dziko występujących roślin lub grzybów gatunków objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone następujące zakazy: 1) umyślnego niszczenia; 2) umyślnego zrywania lub uszkadzania; 3) niszczenia ich siedlisk lub ostoi; 4) dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków chemicznych lub niszczenia ściółki leśnej bądź gleby w ostojach; 5) hodowli; 6) pozyskiwania lub zbioru; 7) przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków; 8) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu okazów gatunków; 9) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 10) umyślnego przemieszczania w środowisku przyrodniczym; 11) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego. 1a. W stosunku do innych niż dziko występujących roślin lub grzybów gatunków objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone następujące zakazy: 1) hodowli; 2) przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków; 3) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu okazów gatunków; 4) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 5) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego. 5 Art. 14 ust. 1 Art.16 1. Jeśli w świetle nadzoru przewidzianego w art. 11 Państwa Członkowskie uznają to za konieczne, podejmują one środki w celu zapewnienia, aby pozyskanie ze stanu dzikiego okazów gatunków dzikiej fauny i flory, wymienionych w załączniku V, a także ich eksploatacja, było zgodne z ich zachowaniem we właściwym stanie ochrony. 1. Pod warunkiem że nie ma zadowalającej alternatywy i że odstępstwo nie jest szkodliwe dla zachowania populacji danych gatunków we właściwym stanie ochrony w ich naturalnym zasięgu, Państwa Członkowskie mogą wprowadzić odstępstwa od przepisów art. 12, 13, 14 i 15 lit. a) i b): a) w interesie ochrony dzikiej fauny i flory oraz ochrony siedlisk przyrodniczych; b) aby zapobiec poważnym szkodom, w szczególności w odniesieniu do upraw, zwierząt gospodarskich, lasów, połowów ryb, wód oraz innych rodzajów własności; c) w interesie zdrowia i bezpieczeństwa publicznego lub z innych powodów o charakterze zasadniczym wynikających z nadrzędnego interesu publicznego, w tym z powodów o charakterze Art. 9 ust. 1 1. Państwa członkowskie mogą odstąpić od art. 5–8, jeśli nie ma innego zadowalającego rozwiązania, z następujących przyczyn: a) — w interesie zdrowia i bezpieczeństwa publicznego, — w interesie bezpieczeństwa lotniczego, — w celu zapobiegania poważnym szkodom w odniesieniu do zbóż, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa i wód, — w celu ochrony flory i fauny; b) do celów badań i nauczania, repopulacji lub ponownego wprowadzania oraz dla wylęgu niezbędnego do powyższych celów; c) w celu zezwolenia, przy zachowaniu ściśle nadzorowanych warunków oraz na zasadach selektywnych, na chwytanie, przetrzymywanie lub inne Art. 56 ust. 4 pkt 5 5) umożliwiają, w ściśle kontrolowanych warunkach, selektywnie i w ograniczonym stopniu, zbiór, pozyskiwanie lub przetrzymywanie okazów roślin lub grzybów oraz chwytanie, pozyskiwanie lub przetrzymywanie okazów zwierząt gatunków objętych ochroną w liczbie określonej przez wydającego zezwolenie, lub; Art. 56 ust. 5 5. Zezwolenia na pozyskiwanie roślin, zwierząt lub grzybów gatunków, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt c, art. 49 ust. 1 pkt c, art. 50 ust. 1 pkt c, mogą być wydane, jeżeli nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów. Art. 56 ust. 4 4. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1, 2 i 2b, z zastrzeżeniem ust. 4c, 4d i 5, mogą być wydane w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów oraz: 1) leżą w interesie ochrony dziko występujących gatunków roślin, zwierząt, grzybów lub ochrony siedlisk przyrodniczych, lub 2) wynikają z konieczności ograniczenia poważnych szkód w odniesieniu do upraw rolnych, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa lub wody, lub 3) leżą w interesie zdrowia lub bezpieczeństwa powszechnego, lub 4) są niezbędne w realizacji badań naukowych, działań edukacyjnych lub w realizacji celów związanych z odbudową populacji, reintrodukcją gatunków roślin, zwierząt lub grzybów, albo do celów działań reprodukcyjnych, w tym do sztucznego rozmnażania roślin, lub 5) umożliwiają, w ściśle kontrolowanych warunkach, selektywnie i w ograniczonym stopniu, zbiór, pozyskiwanie lub przetrzymywanie okazów roślin lub grzybów oraz chwytanie, pozyskiwanie lub przetrzymywanie okazów zwierząt gatunków objętych ochroną w liczbie określonej przez wydającego zezwolenie, lub 6) w przypadku gatunków objętych ochroną ścisłą, gatunków ptaków oraz gatunków wymienionych w załączniku IV Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 102), zwanej dalej „Dyrektywą Rady 92/43/EWG” - wynikają z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogów o charakterze społecznym lub gospodarczym lub wymogów związanych z korzystnymi skutkami o 6 Art. 16 ust. 2 Art. 16 społecznym lub gospodarczym oraz powodów związanych z korzystnymi skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska; d) do celów związanych z badaniami i edukacją, z odbudową populacji i ponownym wprowadzeniem określonych gatunków oraz dla koniecznych do tych celów działań reprodukcyjnych, włączając w to sztuczne rozmnażanie roślin; e) aby umożliwić, w ściśle nadzorowanych warunkach, w sposób wybiórczy i w ograniczonym stopniu, pozyskiwanie lub przetrzymywanie niektórych okazów gatunków wymienionych w załączniku IV, w ograniczonej liczbie określonej przez właściwe władze krajowe. 2. Państwa Członkowskie co dwa lata przesyłają Komisji, w formie ustalonej przez komitet, sprawozdanie na temat odstępstw stosowanych na mocy ust. 1. Komisja wydaje swoją opinię na temat tych odstępstw w maksymalnym terminie 12 miesięcy od otrzymania sprawozdania i przedstawia ją komitetowi. 1. Pod warunkiem że nie ma legalne wykorzystywanie niektórych ptaków w małych ilościach. podstawowym znaczeniu dla środowiska, lub 7) w przypadku innych gatunków niż wymienione w pkt 6 - wynikają ze słusznego interesu strony lub koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogów o charakterze społecznym lub gospodarczym lub wymogów związanych z korzystnymi skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska. Art. 9 ust. 3 3. Corocznie państwa członkowskie przekazują Komisji sprawozdanie dotyczące stosowania ust. 1 i 2. Art. 56 ust. 8 i 8b Art. 9 1. Państwa członkowskie Art. 56a 8. Regionalny dyrektor ochrony środowiska do dnia 31 stycznia każdego roku składa Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska raport o wydanych w roku poprzednim zezwoleniach, o których mowa w ust. 2, zawierający informacje, o których mowa w ust. 7 pkt 2-7, a także informację o wykorzystaniu zezwoleń oraz wynikach kontroli spełniania warunków określonych w tych zezwoleniach. Raport zawiera również informacje o wydanych upoważnieniach, o których mowa w art. 52 ust. 2 pkt 3. 8b. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska do dnia 30 czerwca każdego roku składa ministrowi właściwemu do spraw środowiska raport o wydanych w roku poprzednim zezwoleniach, o których mowa w ust. 1, zawierający informacje, o których mowa w ust. 7 pkt 2-7, a także informację o wykorzystaniu zezwoleń oraz wynikach kontroli spełniania warunków określonych w tych zezwoleniach. Raport zawiera również informacje o pomocy udzielonej zwierzętom na podstawie art. 52 ust. 2 pkt 4. Art. 56a. 1. Regionalny dyrektor ochrony środowiska może zezwolić 7 ust. 1 lit. b i c, ust. 3 zadowalającej alternatywy i że odstępstwo nie jest szkodliwe dla zachowania populacji danych gatunków we właściwym stanie ochrony w ich naturalnym zasięgu, Państwa Członkowskie mogą wprowadzić odstępstwa od przepisów art. 12, 13, 14 i 15 lit. a) i b): b) aby zapobiec poważnym szkodom, w szczególności w odniesieniu do upraw, zwierząt gospodarskich, lasów, połowów ryb, wód oraz innych rodzajów własności; c) w interesie zdrowia i bezpieczeństwa publicznego lub z innych powodów o charakterze zasadniczym wynikających z nadrzędnego interesu publicznego, w tym z powodów o charakterze społecznym lub gospodarczym oraz powodów związanych z korzystnymi skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska; 3. W sprawozdaniach podaje się: a) gatunki, które podlegają odstępstwom i powód odstępstwa, w tym charakter zagrożenia, w stosownych przypadkach, wraz z odniesieniem do odrzuconych rozwiązań alternatywnych i wykorzystanych danych naukowych; b) środki, przyrządy lub metody ust. 1 lit. a, ust. 2 mogą odstąpić od art. 5–8, jeśli nie ma innego zadowalającego rozwiązania, z następujących przyczyn: a) — w interesie zdrowia i bezpieczeństwa publicznego, — w celu zapobiegania poważnym szkodom w odniesieniu do zbóż, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa i wód, 2. Odstępstwa, o których mowa w ust. 1, muszą określać: a) gatunki, do których odstępstwa mają zastosowanie; b) dozwolone środki, sposoby lub metody chwytania lub zabijania; c) warunki ryzyka oraz okoliczności czasu i miejsca, w których przypadku takie odstępstwa mogą być przyznane; d) organ uprawniony do stwierdzania, że wymagane warunki zostały spełnione, oraz do decydowania, jakie środki, sposoby lub metody mogą być wykorzystywane, w ramach jakich limitów i przez kogo; e) kontrole, jakie będą przeprowadzone. na obszarze swojego działania, na czas określony, nie dłuższy niż 5 lat, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, w stosunku do bobra europejskiego, kormorana czarnego oraz czapli siwej, na czynności podlegające zakazom określonym w art. 52 ust. 1. 2. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1, może być wydane w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli czynności których dotyczy zarządzenie nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji gatunków objętych zarządzeniem oraz leży to w interesie zdrowia lub bezpieczeństwa powszechnego lub: 1) w przypadku kormorana czarnego oraz czapli siwej wynika to z konieczności ograniczenia poważnych szkód w odniesieniu do zbóż, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa lub wody; 2) w przypadku bobra europejskiego wynika z konieczności ograniczenia poważnych szkód w odniesieniu do upraw rolnych, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa lub wody. 3. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1, w przypadku kormorana czarnego oraz czapli siwej dotyczy wyłącznie terenu stawów rybnych uznanych za obręby hodowlane na podstawie decyzji marszałka województwa, o której mowa w art. 15 ust. 2b ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 189, poz. 1471 oraz z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 200, poz. 1332). 4. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1, określa: 1) podmioty, które będą wykonywały czynności, których dotyczy zarządzenie oraz warunki, które podmioty te muszą spełniać; 2) nazwę gatunku lub gatunków, których dotyczy zarządzenie, w języku łacińskim i polskim; 1) opis czynności, których dotyczy zarządzenie; 2) wskazanie dozwolonych metod lub sposobów wykonania czynności, których dotyczy zarządzenie; 3) termin i porę doby wykonania czynności, których dotyczy zarządzenie; 4) obszar wykonania czynności, których dotyczy zarządzenie; 5) termin złożenia i zakres informacji o czynnościach wykonanych na podstawie zarządzenia; 6) warunki realizacji wynikające z potrzeb ochrony populacji chronionych gatunków zwierząt i ich siedlisk. 5. Regionalny dyrektor ochrony środowiska dokonuje kontroli spełniania warunków określonych w wydanych przez siebie zarządzeniach, o których mowa w ust. 1. Do przeprowadzenia kontroli przepisy art. 56 ust. 7b–7i stosuje się odpowiednio. 8 chwytania bądź zabijania gatunków zwierząt, na które wydano pozwolenie oraz powody ich wykorzystania; c) okoliczności wskazujące, kiedy i gdzie dopuszczono takie odstępstwa; d) organ upoważniony do oświadczania i sprawdzania, czy wymagane warunki są spełnione oraz decydowania, które środki, przyrządy lub metody mogą być stosowane, w jakich granicach i przez jakie jednostki, a także kto ma wykonać dane zadanie; e) stosowane środki nadzoru oraz uzyskane wyniki. Art. 16 ust. 3 lit. d i e 6. W przypadku zmiany przesłanek, o których mowa w ust. 2, regionalny dyrektor ochrony środowiska zmienia lub uchyla zarządzenie, o którym mowa w ust. 1. 7. Podmioty, które wykonały czynności na podstawie zarządzenia, o którym mowa w ust. 1, składają regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska informację o wykonanych czynnościach, w zakresie i terminie określonych w tym zarządzeniu. 8. Regionalny dyrektor ochrony środowiska do dnia 31 stycznia każdego roku składa Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska raport o wydanych w roku poprzednim zarządzeniach, o których mowa w ust. 1, zawierający informacje, o których mowa w ust. 4, a także informację o czynnościach wykonanych na podstawie zarządzeń oraz wynikach kontroli spełniania warunków określonych w tych zarządzeniach. Art. 9 ust. 2 lit. c, die 3. W sprawozdaniach podaje się: (…) d) organ upoważniony do oświadczania i sprawdzania, czy wymagane warunki są spełnione oraz decydowania, które środki, przyrządy lub metody mogą być stosowane, w jakich granicach i przez jakie jednostki, a także kto ma wykonać dane zadanie; 2. Odstępstwa, o których mowa w ust. 1, muszą określać: (..) c) warunki ryzyka oraz okoliczności czasu i miejsca, w których przypadku takie odstępstwa mogą być przyznane d) organ uprawniony do stwierdzania, że wymagane warunki zostały spełnione, oraz do decydowania, jakie środki, sposoby lub metody mogą być wykorzystywane, w ramach jakich limitów i przez kogo Art. 56 ust. 7 pkt 9 9) warunki realizacji wynikające z potrzeb ochrony populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów i ich siedlisk. Art. 44 ust. 3b pkt 5a ustawy Prawo łowiecki e Art. 56 ust. 1 i 2 5a) określenie warunków realizacji wynikających z potrzeb ochrony populacji gatunków zwierząt łownych i ich siedlisk w rejonie wykonywania czynności. 1. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska może zezwolić w stosunku do gatunków: 1) objętych ochroną ścisłą – na czynności podlegające zakazom, określonym w art. 51 ust. 1 pkt 9 i ust. 1a pkt 4 oraz w art. 52 ust. 1 pkt 1, 3, 11 i 16 i ust. 1a pkt 1, 7 i 8; 2) objętych ochroną ścisłą i częściową - na czynności podlegające zakazom, określonym w art. 51 ust. 1 i 1a oraz w art. 52 ust. 1 i 1a, jeżeli zezwolenie dotyczy obszaru wykraczającego poza granice dwóch województw lub jeżeli ma to związek z działaniami podejmowanymi przez ministra właściwego do spraw środowiska, w tym dotyczącymi realizacji strategii ochrony i zrównoważonego 9 e) stosowane środki nadzoru oraz uzyskane wyniki. e) kontrole, jakie przeprowadzone. będą Art. 56 ust. 7a, 7b, 7j Art. 37 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo łowiecki e Art. 44 ust. 512 ustawy Prawo łowiecki e użytkowania różnorodności biologicznej, programów ochrony gatunków zagrożonych wyginięciem lub realizacji umów międzynarodowych. 2. Regionalny dyrektor ochrony środowiska na obszarze swojego działania i na obszarach morskich może zezwolić w stosunku do gatunków: 1) objętych ochroną częściową - na czynności podlegające zakazom, określonym w art. 51 ust. 1 i 1a oraz w art. 52 ust. 1 i 1a; 2) objętych ochroną ścisłą - na czynności podlegające zakazom, określonym w art. 51 ust. 1 pkt 1-8, 10 i 11 i ust. 1a pkt 1-3 i 5 oraz w art. 52 ust. 1 pkt 2, 4-10 i 12-15 i ust. 1a pkt 2-6. 2a. Minister właściwy do spraw środowiska na obszarze parku narodowego może, po zasięgnięciu opinii dyrektora parku narodowego, zezwolić w stosunku do gatunków objętych ochroną na czynności podlegające zakazom określonym w art. 51 ust. 1 i 1a oraz w art. 52 ust. 1 i 1a. 2b. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 w odniesieniu do obszarów morskich, właściwość miejscową regionalnego dyrektora ochrony środowiska ustala się wzdłuż wybrzeża na terenie danego województwa. 7a. Organy właściwe do wydania zezwoleń, o których mowa w ust. 12a, dokonują kontroli spełniania warunków określonych w wydanych przez siebie zezwoleniach. 7b. Czynności kontrolne są wykonywane przez osoby posiadające imienne upoważnienie wydane przez organy właściwe do wydania zezwoleń, o których mowa w ust. 1-2a. 7j. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1-2a, mogą być cofnięte przez organy właściwe do wydania zezwoleń, jeżeli podmiot, który uzyskał zezwolenie, nie spełnia zawartych w nim warunków. 5) kontroli przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie obrotu zwierzyną żywą oraz obrotu tuszami zwierzyny i ich częściami dotyczącej prowadzenia ewidencji skupu w każdym punkcie skupu. 5. Minister właściwy do spraw środowiska może dokonywać kontroli spełniania warunków określonych w wydanych przez siebie zezwoleniach, o których mowa w ust. 3. 6. Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez osoby posiadające imienne upoważnienie wydane przez ministra właściwego do spraw środowiska, które zawiera wskazanie osoby upoważnionej do wykonywania czynności kontrolnych, miejsca i zakresu kontroli 10 Art. 22 lit. a W wykonaniu przepisów niniejszej dyrektywy Państwa Członkowskie: a) badają celowość ponownego wprowadzenia gatunków z załącznika IV, rodzimych na ich terytorium, co może się przyczynić do ich ochrony, pod warunkiem że badanie, uwzględniające również doświadczenie zdobyte w innych Państwach Członkowskich i gdziekolwiek indziej, wykazało, że takie ponowne wprowadzenie przyczynia się skutecznie do przywrócenia tych gatunków we właściwym stanie ochrony oraz że ma miejsce dopiero po Art. 74 ust. 3 pkt 6 oraz podstawy prawnej do jej wykonania. 7. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych osoba upoważniona do ich wykonywania jest obowiązana okazać upoważnienie, o którym mowa w ust. 6. 8. Osoby upoważnione do wykonywania czynności kontrolnych mają prawo do: 1) wstępu na teren należący do podmiotu kontrolowanego; 2) żądania pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli; 3) wglądu do dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, sporządzania z nich odpisów, wyciągów lub kopii oraz zabezpieczania tych dokumentów. 9. Wstęp na teren należący do podmiotu kontrolowanego oraz wykonywanie czynności kontrolnych następują w jego obecności. 10. Osoba wykonująca czynności kontrolne sporządza z tych czynności protokół, który podpisuje osoba wykonująca czynności kontrolne oraz podmiot kontrolowany. 11. W przypadku odmowy podpisania protokołu przez podmiot kontrolowany protokół podpisuje tylko osoba wykonująca czynności kontrolne, dokonując w protokole adnotacji o odmowie podpisania protokołu przez podmiot kontrolowany. 12. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 3, może być cofnięte przez ministra właściwego do spraw środowiska, jeżeli podmiot, który uzyskał zezwolenie, nie spełnia zawartych w nim warunków. 6) warunki realizacji wynikające z potrzeb ochrony populacji gatunków roślin lub zwierząt i ich siedlisk. 11 Art. 22 lit. b przeprowadzeniu odpowiednich konsultacji z zainteresowaną społecznością; b) zapewniają, aby celowe wprowadzenie do stanu dzikiego dowolnego gatunku, który nie jest rodzimy na ich terytorium było uregulowane w taki sposób, by nie zaszkodzić siedliskom przyrodniczym w obrębie ich naturalnego zasięgu lub dzikiej rodzimej faunie i florze oraz, jeśli uznają to za konieczne, wprowadzają zakaz takiego wprowadzenia. Otrzymane wyniki oceny zostają przekazane do wiadomości komitetu; Art. 11 Państwa członkowskie zapewniają, aby wprowadzenie gatunków ptactwa, które nie występują naturalnie w stanie dzikim na europejskim terytorium państw członkowskich, nie naruszało miejscowej flory i fauny. W tym celu konsultują się z Komisją. Art. 120 ust. 2 i 3 Art. 44a ust. 1a ustawy Prawo a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Zezwolenie na: 1) wwożenie z zagranicy gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić rodzimym gatunkom lub siedliskom przyrodniczym oraz na czynności, o których mowa w pkt 2 w stosunku do tych okazów - wydaje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska; 2) przetrzymywanie, hodowlę, rozmnażanie, oferowanie do sprzedaży i zbywanie tych gatunków – wydaje właściwy miejscowo regionalny dyrektor ochrony środowiska.”, b) uchyla się ust. 2a, c) uchyla się ust. 2b pkt 8, d) w ust. 2d wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „2d. Organy, o których mowa w ust. 2:”, e) w ust. 2e wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „2e. Organy, o których mowa w ust. 2, cofają zezwolenie, o którym mowa w tym przepisie, jeżeli:” f) po ust. 2f dodaje się ust. 2g i 2h w brzmieniu: „2g. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska i regionalny dyrektor ochrony środowiska dokonują kontroli spełniania warunków określonych w wydanych przez siebie zezwoleniach. Do przeprowadzenia kontroli przepisy art. 56 ust. 7b – 7i stosuje się odpowiednio. 2h. Regionalny dyrektor ochrony środowiska do dnia 31 stycznia każdego roku składa Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska raport o wydanych w roku poprzednim zezwoleniach, o których mowa w ust. 2 pkt 2, zawierający informacje, o których mowa w ust. 2c pkt 25, a także informację o wykorzystaniu zezwoleń oraz wynikach kontroli spełniania warunków określonych w tych zezwoleniach.” g) ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do gatunków ryb, na których wprowadzanie jest wymagane zezwolenie ministra właściwego do spraw rybołówstwa, wydawane na podstawie art. 3 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 189, poz. 1471, z późn. zm.) albo art. 29 ustawy z dnia 19 lutego 2004 r. o rybołówstwie (Dz. U. Nr 62, poz. 574, z późn. zm.).”; 1a. Dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego dokonuje uśmiercenia odłowionych w pułapki żywołowne drapieżników przy pomocy broni myśliwskiej lub innych metod stosowanych przy uboju zwierząt gospodarskich, w celu ich redukcji. 12 łowiecki e Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1007/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie handlu produktami z fok Art. 6 Państwa członkowskie ustanawiają przepisy dotyczące sankcji mających zastosowanie w przypadku naruszenia przepisów niniejszego rozporządzenia oraz podejmują wszelkie niezbędne środki zapewniające ich wdrożenie. Sankcje te są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o tych przepisach do dnia 20 sierpnia 2010 r. oraz niezwłocznie powiadamiają ją o wszelkich późniejszych ich zmianach. Art. 127 pkt 6 6) wprowadza do obrotu produkty z fok wbrew warunkom określonym w art. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1007/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie handlu produktami z fok (Dz. Urz. UE L. 286 z 31.10.2009, str.36) POZOSTAŁE PRZEPISY PROJEKTU Jedn. red. Treść przepisu projektu krajowego Art. 3 pkt 4 Art. 5 pkt 15a 4) realizację strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z programem działań 15a) roślina, zwierzę lub grzyb dziko występujący – żywego osobnika rośliny, zwierzęcia lub grzyba z danego gatunku lub zdolną do przeżycia: gametę, zarodnik, nasienie, jajo lub część osobnika, dzięki której może się rozmnażać, niepochodzące z uprawy lub hodowli z wyjątkiem wprowadzonych do środowiska przyrodniczego; 1) w art. 48: a) w pkt 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „gatunki roślin:”, b) pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków roślin zakazy wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 51 ust. 1 i 1a oraz odstępstwa od zakazów wybrane spośród odstępstw, o których mowa w art. 51 ust. 2, ”; 2) w art. 49: a) w pkt 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „gatunki zwierząt:”, b) pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków zwierząt zakazy wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 52 ust. 1 i 1a oraz odstępstwa od zakazów wybrane spośród odstępstw, o których mowa w art. 52 ust. 2,”; 3) w art. 50: a) w pkt 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „gatunki grzybów:”, b) pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków grzybów zakazy wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 51 ust. 1 i 1a oraz Art. 48-50 Uzasadnienie wprowadzenia przepisu Przepis porządkujący Przepis porządkujący Przepis porządkujący 13 odstępstwa od zakazów wybrane spośród odstępstw, o których mowa w art. 51 ust. 2,”; 2. W stosunku do gatunków roślin i grzybów objętych ochroną gatunkową, mogą być wprowadzone, w przypadku braku rozwiązań alternatywnych i jeżeli nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin lub grzybów, odstępstwa od zakazów, o których mowa w ust. 1 lub ust. 1a, dotyczące: 1) wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej, jeżeli technologia prac uniemożliwia przestrzeganie zakazów; 2) usuwania roślin oraz grzybów niszczących materiały lub obiekty budowlane; 3) pozyskiwania gatunków, o których mowa w art. 48 pkt 1 lit. c oraz art. 50 pkt 1 lit. c, przez podmioty, które uzyskały zezwolenie regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na ich pozyskiwanie; 4) przetrzymywania, posiadania, zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków, o których mowa w pkt 3; 5) przetrzymywania, posiadania, zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków, pozyskanych poza granicą państwa i wwiezionych z zagranicy na podstawie zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. 2. W stosunku do gatunków zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone, w przypadku braku rozwiązań alternatywnych i jeżeli nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków zwierząt, odstępstwa od zakazów, o których mowa w ust. 1 lub ust. 1a, dotyczące: 1) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd z budek dla ptaków i ssaków; 2) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd ptasich z obiektów budowlanych lub terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne; 3) chwytania na terenach zabudowanych przez podmioty upoważnione przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska zabłąkanych zwierząt i przemieszczania ich do miejsc regularnego przebywania; 4) chwytania zwierząt rannych lub osłabionych w celu udzielenia im pomocy weterynaryjnej i przemieszczania do ośrodków rehabilitacji zwierząt; 5) zapobiegania poważnym szkodom w odniesieniu do upraw rolnych, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa lub wody; 6) pozyskiwania okazów gatunków, o których mowa w art. 49 pkt 1 lit. c, przez podmioty, które uzyskały zezwolenie regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na ich pozyskiwanie; 7) przetrzymywania, posiadania, zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków, o których mowa w pkt 6; 8) przetrzymywania, posiadania, zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków, pozyskanych poza granicą państwa i wwiezionych z zagranicy na podstawie zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska; 9) zbierania i przechowywania piór ptaków. w art. 52 uchyla się ust. 3 Art. 51 ust. 2 Art. 52 ust. 2 Art. 52 ust.3 Art. 53 Przepis porządkujący Przepis porządkujący Przepis porządkujący Przepis porządkujący Art. 56 ust. 3 Art. 53. Regionalny dyrektor ochrony środowiska, może wprowadzić na terenie województwa, na czas określony, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, ochronę gatunków roślin, zwierząt lub grzybów nieobjętych ochroną określoną w przepisach, o których mowa w art. 48-50, a także właściwe dla nich zakazy wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 51 ust. 1 i 1a oraz art. 52 ust. 1 i 1a, a także odstępstwa od zakazów, o których mowa w art. 51 ust. 2 oraz art. 52 ust. 2. w art. 56 uchyla się ust. 3, Art. 56 ust. 6 i 7 Art. 56 ust. 7k 6. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1, 2 i 2b, mogą być wydane na wniosek zawierający odpowiednio: 7. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1, 2 i 2b, zawierają odpowiednio: 7k. Potwierdzone odpowiednim świadectwem lub zezwoleniem zwolnienie z zakazów wydane na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97 z Przepis porządkujący Przepis porządkujący Przepis porządkujący 14 Art. 75 ust. 3 pkt 4 Art. 96 ust. 3 pkt 3 Art. 111 Art. 127 pkt 2 i 4 Art. 130 ust. 1 i 4 Art. 131 pkt 14 Art. 3 - 7 dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi (Dz. Urz. WE L 61 z 03.03.1997, str. 1, z późn. zm.) traktuje się w odniesieniu do okazów gatunków, dla których je wydano, jako zwolnienie równoważne wydanemu na podstawie ust. 1-2a jeżeli dotyczy zakazu: 1) przetrzymywania martwych okazów gatunków, 2) posiadania, darowizny, transportu, wwożenia lub wywożenia przez wewnątrzwspólnotową granicę państwa oraz czynności, które zostały w tym zwolnieniu dopuszczone w stosunku do okazów gatunków. 4) określenie zakresu i terminu złożenia informacji o wykorzystaniu zezwolenia. Przepis porządkujący 3) ocena realizacji programu ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej; Przepis porządkujący 1. Minister właściwy do spraw środowiska sporządza projekt programu ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z projektem planu działań. 2. Minister właściwy do spraw środowiska zapewnia możliwość udziału społeczeństwa, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.4)) , w postępowaniu, którego przedmiotem jest sporządzenie projektu strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z projektem programu działań, o których mowa w ust. 1. 3. Program ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej, wraz z planem działań, zatwierdza, w drodze uchwały, Rada Ministrów. W art. 127: a) w pkt 2 uchyla się lit. e, b) uchyla się pkt 4, w art. 130: a) w ust. 1: – uchyla się pkt 2, – pkt 3 otrzymuje brzmienie: „3) regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska właściwemu ze względu na miejsce popełnienia wykroczenia lub przestępstwa – w przypadkach innych niż określone w pkt 1.”, b) ust. 4 otrzymuje brzmienie: „4. Regionalny dyrektor ochrony środowiska może zarządzić, w drodze decyzji administracyjnej, na koszt skazanego, uśmiercenie zwierząt lub zniszczenie roślin lub grzybów gatunków obcych stanowiących własność sprawcy.”; 14) bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom narusza zakazy w stosunku do roślin, zwierząt lub grzybów objętych ochroną gatunkową. Art. 3. Krajowa strategia ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz Program działań na lata 2007–2013 sporządzona przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy staje się programem ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z planem działań w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Art. 4. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na podstawie przepisów ustawy zmienianej w art. 1 i 2, stosuje się przepisy dotychczasowe. Art. 5. Przepisy wykonawcze, o których mowa w art. 52a ust. 3 i 4 ustawy zmienianej w art. 1, zostaną wydane w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Art. 6. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 48–50 ustawy zmienianej w art. 1 zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 48–50 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednak nie dłużej niż przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Art. 7. Dotychczasowe akty prawa miejscowego wydane na podstawie art. 53 ustawy zmienianej w art. 1 zachowują moc na czas ich obowiązywania. Przepis porządkujący Przepis porządkujący Przepis porządkujący Przepis porządkujący Przepisy przejściowe i dostosowujące 15 16 Projekt ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1) z dnia w sprawie ochrony gatunkowej roślin Na podstawie art. 48 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje: § 1. Rozporządzenie określa: 1) gatunki roślin: a) objęte ochroną ścisłą, z wyszczególnieniem gatunków wymagających ochrony czynnej, b) objęte ochroną częściową, c) objęte ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich pozyskiwania, d) wymagające ustalenia stref ochrony ich ostoi lub stanowisk oraz wielkość tych stref; 2) zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków roślin i odstępstwa od zakazów; 3) sposoby ochrony gatunków roślin. § 2. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. a, są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia. § 3. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. b, są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia. § 4. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. c, oraz sposoby ich pozyskiwania, są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia. § 5. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. d, oraz wielkość stref ochrony ich ostoi lub stanowisk, są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia. § 6. 1. W stosunku do dziko występujących roślin gatunków, o których mowa w § 2 i 3, wprowadza się następujące zakazy: 1) umyślnego niszczenia; 2) umyślnego zrywania lub uszkadzania; 3) niszczenia ich siedlisk lub ostoi; 4) dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków chemicznych lub niszczenia ściółki leśnej bądź gleby w ostojach; 1) Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej – środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 248, poz. 1493 i Nr 284, poz. 1671). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 i Nr 215, poz. 1664, z 2010 r. Nr 76, poz. 489 i Nr 119, poz. 804 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 170 i Nr 94 poz. 549, Nr 208, poz. 1241 i Nr 224, poz. 1337. 5) hodowli; 6) pozyskiwania lub zbioru; 7) przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków; 8) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu okazów gatunków; 9) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 10) umyślnego przemieszczania w środowisku przyrodniczym; 11) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego. 2. W stosunku do innych niż dziko występujących roślin należących do gatunków, o których mowa w § 2, oznaczonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia symbolem (3), wprowadza się następujące zakazy: 1) hodowli; 2) przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków; 3) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu okazów gatunków; 4) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 5) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego. § 7. 1. Zakazy, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 1 – 4, w stosunku do gatunków o których mowa w § 2 – 4, z wyjątkiem gatunków wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia oznaczonych symbolem (1), nie dotyczą: 1) wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej, jeżeli technologia prac uniemożliwia przestrzeganie zakazów; 2) usuwania roślin niszczących materiały lub obiekty budowlane. 2. Zakazy, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 1 – 4, i 6 – 9, nie dotyczą: 1) pozyskiwania okazów gatunków, o których mowa w § 4 przez podmioty, które uzyskały zezwolenie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska na ich pozyskiwanie; 2) przetrzymywania, posiadania, zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków, o których mowa w pkt 1. 3. Zakazy, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 1, 2 i 7 – 9 oraz ust. 2 pkt 2 – 4, nie dotyczą okazów gatunków, o których mowa w § 2 i 3, pozyskanych poza granicą państwa i wwiezionych z zagranicy na podstawie zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. § 8. Sposoby ochrony gatunków polegają na: 1) zabezpieczaniu ostoi i stanowisk roślin przed zagrożeniami zewnętrznymi; 2) wykonywaniu zabiegów ochronnych utrzymujących właściwy stan siedliska roślin, w szczególności: a) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwych dla gatunku stosunków świetlnych, 2 b) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwego dla gatunku stanu gleby lub wody, c) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwych dla gatunku stosunków wodnych, d) koszeniu siedliska, w sposób właściwy dla gatunku, e) wypasie zwierząt gospodarskich na obszarze siedliska, w sposób właściwy dla gatunku chronionego, f) regulowaniu liczebności roślin, grzybów i zwierząt mających wpływ na chronione gatunki; 3) wspomaganiu rozmnażania się gatunku na stanowiskach naturalnych; 4) obserwacji i dokumentowaniu (monitoring) stanowisk, ostoi i populacji gatunków; 5) zabezpieczaniu reprezentatywnej części populacji przez ochronę ex situ; 6) zasilaniu populacji naturalnych przez wprowadzenie osobników z hodowli ex situ; 7) przywracaniu roślin z hodowli ex situ do środowiska przyrodniczego; 8) przenoszeniu roślin zagrożonych na nowe stanowiska; 9) edukacji w zakresie rozpoznawania gatunków chronionych i sposobów ich ochrony; 10) prowadzeniu upraw roślin należących do gatunków chronionych wykorzystywanych do celów gospodarczych; 11) promowaniu technologii prac związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej, umożliwiających zachowanie ostoi i stanowisk gatunków chronionych. § 9. Traci moc rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz. U. z 2004 r. Nr 168, poz. 1764). § 10. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. MINISTER ŚRODOWISKA W porozumieniu MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 3 Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia ... (poz. …) ZAŁĄCZNIK Nr 1 GATUNKI ROŚLIN OBJĘTYCH OCHRONĄ ŚCISŁĄ, Z WYSZCZEGÓLNIENIEM GATUNKÓW WYMAGAJĄCYCH OCHRONY CZYNNEJ* Lp. Nazwa polska BRUNATNICE Nazwa łacińska PHAEOPHYTA morszczynowate Fucaceae morszczyn pęcherzykowaty Fucus vesiculosus KRASNOROSTY RHODOPHYTA hildenbrandiowate Hildenbrandtiaceae hildenbrandia rzeczna Hildenbrandtia rivularis widlikowate Furcellariaceae ** Furcellaria fastigiata RAMIENICE CHAROPHYTA ramienicowate Characeae 4. krynicznik obskubany Nitella syncarpa 5. krynicznik smukły Nitella gracilis 6. ** Nitella batrachosperma 7. ** Nitella capillaris 8. ** Nitella opaca 9. ** Nitella tenuissima 10. ** Tolypella glomerata 11. ** Tolypella intricata 12. ** Tolypella prolifera 13. ramienica bałtycka Chara baltica 1. 2. 3. 4 14. ramienica grzywiasta Chara filiformis 15. ramienica szczeciniasta Chara strigosa 16. ramienica wielokolczasta Chara polyacantha 17. ** Chara braunii 18. ** Chara canescens 19. ** Chara connivens 20. ** Chara crassicaulis 21. ** Chara tenuispina 22. ** Lychnothamnus barbatus 23. rozsocha morska Tolypella nidifica WĄTROBOWCE MARCHANTIOPHYTA beznerwowate Aneuraceae 24. lśniątka zakrzywiona Riccardia incurvata 25. lśniątka zatokowa Riccardia chamedryfolia czubkowate Lophoziaceae 26. czubek delikatny Lophozia laxa 27. czubek główkowaty Lophozia capitata 28. czubek Ruthego Lophozia rutheana 29. sznurnik falistolistny Jamesoniella undulifolia 30. wieloklap Kunzego Barbilophozia kunzeana 31. zgiętolist nadrzewny Anastrophyllum hellerianum grimaldiowate Aytoniaceae 32. gwiaździanka workowata (2) Asterella saccata 33. mannia pachnąca (2) Mannia fragrans głowiakowate Cephaloziaceae 34. bagniczka drobna Cladopodiella francisci 35. bagniczka pływająca Cladopodiella fluitans 36. głowiak łańcuszkowaty Cephalozia catenulata 37. natorfek nagi Odontoschisma denudatum 5 38. natorfek torfowcowy Odontoschisma sphagni 39. nowellia krzywolistna Nowellia curvifolia jednoczepkowate Haplomitriaceae jednoczepek Hookera Haplomitrium hookeri ostroczepkowate Oxymitraceae ostroczepek łuskowaty (2) Oxymitra incrassata pallawiciniowate Pallaviciniaceae 42. merkia irlandzka Moerckia hibernica 43. pallawicinia Lyella Pallavicinia lyellii płożykowate Geocalycaceae płożyk wonny Geocalyx graveolens skapankowate Scapaniaceae skapanka błotna Scapania paludicola wgłębkowate Ricciaceae 46. wgłębka Hübenera Riccia huebeneriana 47. wgłębka rzęsista (2) Riccia ciliifera 48. wgłębka szara Riccia trichocarpa MCHY BRYOPHYTA bezlistowate Buxbaumiaceae bezlist okrywowy Buxbaumia viridis białozębowate Leucodontaceae jeżolist zwyczajny Antitrichia curtipendula błotniszkowate Helodiaceae błotniszek wełnisty Helodium blandowii drabinowcowate Cinclidiaceae drabinowiec mroczny Cinclidium stygium drobniaczkowate Seligeriaceae drobniaczek łukowaty Seligeria campylopoda 40. 41. 44. 45. 49. 50. 51. 52. 53. 6 54. drobniaczek rozłożysty Seligeria patula 55. drobniaczek wapienny Seligeria calcarea 56. krótkoząb skalny Brachydontium trichodes gajnikowate Hylocomiaceae gajniczek krótkodzióbkowy Loeskeobryum brevirostre krótkoszowate Brachytheciaceae 58. krótkosz namurnikowy Brachythecium geheebii 59. szydłosz cienki Cirriphyllum tenuicaule krzewikowate Thamnobraceae krzewik źródliskowy Thamnobryum alopecurum krzywoszyjowate Amblystegiaceae 61. bagiennik widłakowaty Pseudocalliergon lycopodioides 62. bagiennik żmijowaty Pseudocalliergon trifarium 63. błyszcze włoskowate Tomentypnum nitens 64. krzywoszyj korzeniowy Amblystegium radicale 65. krzywoząb podsadnikowy Anacamptodon splachnoides 66. mokradłosz wielkolistny Calliergon megalophyllum 67. mokradłosz Richardsona Calliergon richardsonii 68. sierpowiec (haczykowiec) błyszczący Drepanocladus vernicosus 69. sierpowiec brudny Drepanocladus sordidus 70. sierpowiec jeziorny Drepanocladus stagnatus 71. sierpowiec moczarowy Drepanocladus sendtneri 72. sierpowiec włosolistny Drepanocladus capillifolius 73. skorpionowiec brunatny Scorpidium scorpioides 74. tęposz niski Leptodictyum humile 75. warnstorfia włoskolistna Warnstorfia trichophylla 76. wodnokrzywoszyj rzeczny Hygroamblystegium fluviatile 77. wodnokrzywoszyj zanurzony Hygroamblystegium tenax miecherowate Neckeraceae 57. 60. 7 78. gładysz paprociowaty Homalia trichomanoides 79. miechera - wszystkie gatunki Neckera spp. naleźlinowate Andreaceae naleźlina - wszystkie gatunki Andreaea spp. nurzypląsowate Cinclidotaceae 81. nurzypląs czarniawy Cinclidotus riparius 82. nurzypląs lancetowaty Cinclidotus fontinaloides osadniczkowate Disceliaceae osadniczek goły Discelium nudum parzęchlinowate Meesiaceae 84. mszar krokiewkowaty Paludella squarrosa 85. parzęchlin - wszystkie gatunki Meesia spp. 86. tępoząb białawy Amblyodon dealbatus płaskolistowate Hookeriaceae płaskolist lśniący Hookeria lucens płaskomerzykowate Plagiomniaceae 88. nibyprątnik torfowy Pseudobryum cinclidioides 89. płaskomerzyk orzęsiony Plagiomnium drummondii płoniwowate Pottiaceae 90. boczeń nastroszony Pleurochaete squarrosa 91. brodek Randa Tortula randii 92. brodek zwisły Tortula cernua 93. kędziarzawka krucha Tortella fragilis 94. kędzierzawka żółtozielona Tortella flavovirens 95. pędzliczek brodawkowaty Syntrichia papillosa 96. pędzliczek chiński Syntrichia sinensis 97. pędzliczek gładkowłoskowy Syntrichia laevipila 98. pędzliczek szerokolistny Syntrichia latifolia 80. 83. 87. 8 99. pędzliczek zielonawy Syntrichia virescens 100. ślimakobrzeżek lessowy Hilpertia velenovskyi podsadnikowate Splachnaceae 101. długoszyj piłkowany Tayloria serrata 102. podsadnik kulisty Splachnum sphaericum 103. podsadnik pęcherzykowaty Splachnum ampullaceum prątnikowate Bryaceae 104. prątnik brandenburski Bryum neodamense 105. prątnik jajowaty Bryum subneodamense 106. prątnik meklemburski Bryum warneum 107. prątnik nadobny Bryum calophyllum 108. prątnik okrągłolistny Bryum cyclophyllum 109. prątnik solniskowy Bryum salinum 110. prątnik zbiegający Bryum weigelii rokietowate Hypnaceae 111. rokiet łąkowy Hypnum pratense 112. rokiet Sautera Hypnum sauteri skrętkowate Funariaceae bezrąbek czterokanciasty Pyramidula tetragona skrzydlikowate Fissidentaceae 114. skrzydlik długoszowaty Fissidens osmundoides 115. skrzydlik studziennik Fissidens fontanus 116. skrzydlik tęgoszczecinowy Fissidens crassipes strzechwowate Grimmiaceae 117. rozłupek brunatny Schistidium brunnescens 118. rozłupek czarniawy Schistidium atrofuscum 119. rozłupek wiotki Schistidium flaccidum 120. rozłupek włoskoząb Schistidium trichodon 121. siatkoząb darniowy Coscinodon cribrosus 113. 9 122. strzechewka bruzdowana Orthogrimmia sessitana 123. strzechewka darniowa Orthogrimmia caespiticia 124. strzechwa bezząb Grimmia anodon 125. strzechwa włosista Grimmia crinita 126. strzechwowiec okrągły Dryptodon orbicularis 127. strzechwowiec zwodniczy Dryptodon decipiens szmotłochowate Bartramiaceae bagnik - wszystkie gatunki oprócz bagnika zdrojowego Philonotis spp., z wyjątkiem Philonotis fontana szurpkowate Orthotrichaceae 129. nastroszek - wszystkie gatunki Ulota spp. 130. szurpek bezzębny Orthotrichum gymnostomum 131. szurpek delikatny Orthotrichum tenellum 132. szurpek drobny Orthotrichum microcarpum 133. szurpek porosły Orthotrichum lyellii 134. szurpek Rogera Orthotrichum rogeri 135. szurpek słoikowaty Orthotrichum urnigerum 136. szurpek skalny Orthotrichum rupestre 137. szurpek szwedzki Orthotrichum scanicum 138. zrostniczek zielony Zygodon viridissimus 139. zrostniczek wysmukły Zygodon gracilis torfowcowate Sphagnaceae torfowiec - wszystkie gatunki, z wyjątkiem torfowca kończystego i torfowca nastroszonego Sphagnum spp., z wyjątkiem Sphagnum fallax i Sphagnum squarrosum tujowcowate Thuidiaceae tujnik maleńki Cyrto-hypnum minutulum trzęślikowate Timmiaceae trzęsiec meklemburski Timmia megapolitana widłozębowate Dicranaceae 128. 140. 141. 142. 10 143. krzywoszczeć pogięta Campylopus flexuosus 144. krzywoszczeć Schimpera Campylopus schimperi 145. krzywoszczeć torfowa Campylopus pyriformis 146. różnoząb delikatny Cynodontium tenellum 147. różnoząb smukły Cynodontium gracilescens 148. różnoząb zwodniczy Cynodontium fallax 149. skrobak rozłupany Cnestrum schistii 150. widłoząb Bergera Dicranum undulatum 151. widłoząb błotny Dicranum bonjeanii 152. widłoząb płowy Dicranum fulvum 153. widłoząb sudecki Dicranum sendtneri 154. widłoząb zielony Dicranum viride 155. zwiesiniec szorstki Dicranodontium asperulum zdrojkowate Fontinalaceae 156. moczara (żaglik) sierpowata Dichelyma falcatum 157. moczara (żaglik) włoskowata Dichelyma capillaceum 158. zdrojek łuseczkowaty Fontinalis squamosa 159. zdrojek rokietowaty Fontinalis hypnoides 160. zdrojek szwedzki Fontinalis dalecarlica zwiślikowate Anomodontaceae zwiślik - wszystkie gatunki Anomodon spp. PAPROTNIKI PTERIDOPHYTA długoszowate Osmundaceae długosz królewski Osmunda regalis języcznikowate Blechnaceae podrzeń żebrowiec Blechnum spicant marsyliowate Marsileaceae 164. marsylia czterolistna (1) (2) (3) Marsilea quadrifolia 165. gałuszka kulecznica (1) (2) Pilularia globulifera 161. 162. 163. 11 nasięźrzałowate Ophioglossaceae 166. podejźrzon pojedynczy (1) (2) (3) Botrychium simplex 167. podejźrzon - pozostałe gatunki (2) Botrychium spp. – pozostałe gatunki 168. nasięźrzał pospolity (2) Ophioglossum vulgatum paprotkowate Polypodiaceae paprotka zwyczajna Polypodium vulgare paprotnikowate Aspidiaceae paprotnik - wszystkie gatunki Polystichum spp. poryblinowate Isoëtaceae 171. poryblin kolczasty (1) Isoëtes echinospora 172. poryblin jeziorny Isoëtes lacustris salwiniowate Salviniaceae salwinia pływająca Salvinia natans skrzypowate Equisetaceae 174. skrzyp olbrzymi Equisetum telmateia 175. skrzyp pstry Equisetum variegatum widliczkowate Selaginellaceae widliczka - wszystkie gatunki Selaginella spp. widłakowate Lycopodiaceae wszystkie gatunki wszystkie gatunki wietlicowate Athyriaceae 178. pióropusznik strusi Matteucia struthiopteris 179. rozrzutka brunatna (2) Woodsia ilvensis zanokcicowate Aspleniaceae 180. zanokcica serpentynowa (1) (2) Asplenium adiantum-nigrum 181. zanokcica ciemna (1) (2) Asplenium adulterinum 182. zanokcica klinowata (1) (2) Asplenium cuneifolium 183. języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrium 169. 170. 173. 176. 177. 12 zmienkowate Cryptogrammaceae zmienka górska Cryptogramma crispa ** Hymenophyllaceae włosocień delikatny (1) Trichomanes speciosum NAGOZALĄŻKOWE PINOPHYTINA cisowate Taxaceae cis pospolity Taxus baccata sosnowate Pinaceae 187. sosna błotna Pinus x rhaetica 188. sosna limba (limba) Pinus cembra 189. sosna kosa (kosodrzewina, kosodrzew) Pinus mugo DWULIŚCIENNE MAGNOLIOPSIDA babkowate Plantaginaceae 190. babka nadmorska (2) Plantago maritima 191. babka pierzasta (2) Plantago coronopus 192. brzeżyca jednokwiatowa Littorella uniflora baldaszkowate Apiaceae 193. cieszynianka wiosenna Hacquetia epipactis 194. dzięgiel (arcydzięgiel) litwor Angelica archangelica 195. mikołajek nadmorski Eryngium maritimum 196. selery (pęczyna) błotne (1) (2) Apium repens 197. selery węzłobaldachowe (1) Apium nodiflorum 198. starodub łąkowy (1) (2) Ostericum palustre (Angelica palustris) bobrkowate Menyanthaceae grzybieńczyk wodny Nymphoides peltata brzozowate Betulaceae 200. brzoza karłowata Betula nana 201. brzoza niska (2) Betula humilis 202. brzoza ojcowska (2) Betula x oycoviensis 184. 185. 186. 199. 13 dymnicowate Fumariaceae kokorycz drobna Corydalis pumila dziurawcowate Hypericaceae 204. dziurawiec nadobny Hypericum pulchrum 205. dziurawiec wytworny (1) (2) Hypericum elegans dzwonkowate Campanulaceae 206. dzwonecznik wonny (1) (2) Adenophora liliifolia 207. dzwonek boloński (2) Campanula bononiensis 208. dzwonek brodaty Campanula barbata 209. dzwonek karkonoski (1) Campanula bohemica 210. dzwonek piłkowany (dzwonek lancetowaty) (1) Campanula serrata 211. dzwonek szerokolistny Campanula latifolia 212. dzwonek syberyjski (2) Campanula sibirica 213. zerwa kulista (zerwa główkowata) Phyteuma orbiculare fiołkowate Violaceae 214. fiołek bagienny Viola uliginosa 215. fiołek mokradłowy (2) Viola stagnina 216. fiołek torfowy Viola epipsila goryczkowate Gentianaceae 217. centuria - wszystkie gatunki Centaurium spp. 218. goryczka krzyżowa (2) Gentiana cruciata 219. goryczka wąskolistna (2) Gentiana pneumonanthe 220. goryczka - pozostałe gatunki Gentiana - pozostałe gatunki 221. goryczuszka (goryczka) bałtycka (2) Gentianella baltica 222. goryczuszka (goryczka) błotna (2) Gentianella uliginosa 223. goryczuszka (goryczka) czeska (1) (2) Gentianella bohemica 224. goryczuszka (goryczka) polna (2) Gentianella campestris 225. goryczuszka (goryczka) Wettsteina (2) Gentianella germanica 203. 14 226. goryczuszka (goryczka) - pozostałe gatunki Gentianella - pozostałe gatunki 227. niebielistka (swercja) trwała (2) Swertia perennis goździkowate Caryophyllaceae 228. goździk kosmaty (2) Dianthus armeria 229. goździk lodowcowy (goździk lodnikowy) Dianthus glacialis 230. goździk lśniący (1) Dianthus nitidus 231. goździk okazały Dianthus speciosus 232. goździk piaskowy Dianthus arenarius 233. goździk postrzępiony Dianthus plumarius 234. goździk pyszny (2) Dianthus superbus 235. goździk siny (2) Dianthus gratianopolitanus 236. goździk skupiony Dianthus compactus 237. lepnica litewska Silene lithuanica 238. łyszczec (gipsówka) wiechowaty Gypsophila paniculata 239. nadbrzeżyca nadrzeczna (2) Corrigiola litoralis gruboszowate Crassulaceae 240. rojnik górski Sempervivum montanum 241. rojownik (rojnik) pospolity Jovibarba sobolifera 242. rojownik (rojnik) włochaty Jovibarba hirta gruszyczkowate Pyrolaceae pomocnik baldaszkowy Chimaphila umbellata grzybieniowate Nymphaeaceae 244. grążel drobny Nuphar pumila 245. grzybienie północne (grzybienie zapoznane) Nymphaea candida jaskrowate Ranunculaceae 246. ciemiernik czerwonawy Helleborus purpurascens 247. jaskier illiryjski (1) (2) Ranunculus illyricus 248. miłek wiosenny (2) Adonis vernalis 249. orlik pospolity Aquilegia vulgaris 243. 15 250. pełnik - wszystkie gatunki (2) Trollius spp. 251. pluskwica europejska (pluskwica cuchnąca) Cimicifuga europaea 252. powojnik prosty Clematis recta 253. przylaszczka pospolita (przelaszczka trojanek) Hepatica nobilis 254. sasanka alpejska Pulsatilla alba 255. sasanka łąkowa (2) Pulsatilla pratensis 256. sasanka otwarta (sasanka dzwonkowata) (1) (2) Pulsatilla patens 257. sasanka słowacka (1) (2) Pulsatilla slavica 258. sasanka wiosenna (2) Pulsatilla vernalis 259. sasanka zwyczajna (1) (2) Pulsatilla vulgaris 260. tojad morawski (1) Aconitum firmum ssp. moravicum 261. tojad - pozostałe gatunki Aconitum spp. – pozostałe gatunki 262. włosienicznik (jaskier) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem włosienicznika krążkolistnego Batrachium spp., z wyjątkiem Batrachium circinatum 263. zawilec narcyzowy (zawilec narcyzowaty) Anemone narcissifolia 264. zawilec wielkokwiatowy (zawilec leśny) (2) Anemone sylvestris kłokoczkowate Staphyleaceae kłokoczka południowa Staphylea pinnata komosowate Chenopodiaceae soliród (solirodek) zielny (2) Salicornia europaea kotewkowate Trapaceae kotewka orzech wodny (1) (2) Trapa natans krzyżowe Brassicaceae 268. pszonak pieniński (1) (2) Erysimum pieninicum 269. rukiew - wszystkie gatunki Nasturtium spp. 270. warzucha polska (1) (2) Cochlearia polonica 271. warzucha tatrzańska (1) Cochlearia tatrae lnowate Linaceae 265. 266. 267. 16 272. len austriacki Linum austriacum 273. len włochaty (2) Linum hirsutum 274. len złocisty (2) Linum flavum lobeliowate Lobeliaceae lobelia jeziorna Lobelia dortmanna marzanowate Rubiaceae 276. przytulia krakowska (1) (2) Galium cracoviense 277. przytulia stepowa (2) Galium valdepilosum 278. przytulia sudecka (1) Galium sudeticum motylkowate Fabaceae 279. groszek szerokolistny (2) Lathyrus latifolius 280. groszek wielkoprzylistkowy (2) Lathyrus pisiformis 281. groszek wschodniokarpacki Lathyrus laevigatus 282. ostrołódka kosmata (2) Oxytropis pilosa 283. szczodrzeniec zmienny (1) (2) Chamaecytisus albus nadwodnikowate Elatinaceae nadwodnik - wszystkie gatunki Elatine spp. oliwnikowate Elaeagnaceae rokitnik zwyczajny Hippophaë rhamnoides pierwiosnkowate Primulaceae 286. cyklamen purpurowy (1) Cyclamen purpurascens 287. mlecznik nadmorski (2) Glaux maritima 288. pierwiosnek (pierwiosnka) - wszystkie gatunki,z Primula spp., z wyjątkiem Primula elatior i wyjątkiem pierwiosnka (pierwiosnki) wyniosłego Primula veris i pierwiosnka (pierwiosnki) lekarskiego 289. zarzyczka (kortusa) górska Cortusa matthioli pływaczowate Lentibulariaceae 290. pływacz - wszystkie gatunki Utricularia spp. 291. tłustosz - wszystkie gatunki Pinguicula spp. portulakowate Portulacaceae 275. 284. 285. 17 292. zdrojek błyszczący Montia fontana przewiertniowate Caprifoliaceae 293. wiciokrzew (suchokrzew) pomorski Lonicera periclymenum 294. zimoziół (linnea) północny Linnaea borealis psiankowate Solanaceae 295. lulecznica kraińska Scopolia carniolica 296. pokrzyk wilcza-jagoda Atropa belladonna rosiczkowate Droseraceae 297. aldrowanda pęcherzykowata (1) (2) (3) Aldrovanda vesiculosa 298. rosiczka - wszystkie gatunki Drosera spp. różowate Rosaceae 299. jarząb brekinia (brzęk) Sorbus torminalis 300. jarząb szwedzki Sorbus intermedia 301. malina moroszka Rubus chamaemorus 302. parzydło leśne Aruncus sylvestris 303. pięciornik śląski (1) (2) Potentilla silesiaca 304. róża francuska (2) Rosa gallica 305. rzepik szczeciniasty (1) Agrimonia pilosa 306. tawuła średnia (1) Spiraea media 307. wiśnia karłowata (2) Cerasus fruticosa rutowate Rutaceae dyptam jesionolistny (1) Dictamnus albus sandałowcowate Santalaceae leniec bezpodkwiatkowy (1) (2) Thesium ebracteatum skalnicowate Saxifragaceae 310. skalnica gronkowa Saxifraga paniculata 311. skalnica torfowiskowa (1) Saxifraga hirculus szczeciowate Dipsacaceae 308. 309. 18 312. czarcikęsik Kluka (2) Succisella inflexa szorstkolistne Boraginaceae żmijowiec czerwony (1) (2) Echium russicum trędownikowate Scrophulariaceae 314. gnidosz sudecki (1) Pedicularis sudetica 315. gnidosz - pozostałe gatunki Pedicularis spp.-pozostałe gatunki 316. konitrut błotny (2) Gratiola officinalis 317. lnica wonna (1) Linaria odora 318. lindernia mułowa (1) Lindernia procumbens 319. naparstnica zwyczajna Digitalis grandiflora 320. tocja karpacka (1) Tozzia carpatica wawrzynkowate Thymelaeaceae 321. wawrzynek główkowy (1) (2) Daphne cneorum 322. wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum wargowe Lamiaceae 323. miodownik melisowaty (miodownik wielkokwiatowy) Melittis melissophyllum 324. pszczelnik wąskolistny Dracocephalum ruyschiana wielosiłowate Polemoniaceae wielosił błękitny (2) Polemonium coeruleum wierzbowate Salicaceae 326. wierzba borówkolistna (2) Salix myrtilloides 327. wierzba lapońska (1) (2) Salix lapponum wilczomleczowate Euphorbiaceae wilczomlecz (ostromlecz) pstry (2) Euphorbia epithymoides wrześniowate Myricaceae woskownica europejska (2) Myrica gale wrzosowate Ericaceae bagno zwyczajne Ledum palustre 313. 325. 328. 329. 330. 19 331. chamedafne północna Chamaedaphne calyculata 332. mącznica lekarska Arctostaphylos uva-ursi 333. różanecznik żółty (1) (2) Rhododendron luteum 334. wrzosiec bagienny Erica tetralix zarazowate Orobanchaceae zaraza - wszystkie gatunki Orobanche spp. złożone Asteraceae 336. arnika górska (2) Arnica montana 337. aster gawędka Aster amellus 338. aster solny (2) Aster tripolium 339. chryzantema (złocień) Zawadzkiego Dendranthema zawadzkii 340. dziewięćsił popłocholistny (1) (2) Carlina onopordifolia 341. dziewięćsił bezłodygowy Carlina acaulis 342. języczka syberyjska (1) (2) Ligularia sibirica 343. omieg górski Doronicum austriacum 344. ostrożeń pannoński (2) Cirsium pannonicum 345. ożota zwyczajna (2) Linosyris vulgaris 346. sierpik różnolistny (1) (2) Serratula lycopifolia 347. szarotka alpejska Leontopodium alpinum 348. wężymord stepowy (2) Scorzonera purpurea JEDNOLIŚCIENNE LILIOPSIDA amarylkowate Amaryllidaceae 349. śnieżyczka przebiśnieg Galanthus nivalis 350. śnieżyca wiosenna Leucoium vernum bagnicowate Scheuchzeriaceae bagnica torfowa Scheuchzeria palustris jezierzowate Najadaceae jezierza giętka (1) (2) Najas flexilis 335. 351. 352. 20 353. jezierza mniejsza Najas minor kosaćcowate Iridaceae 354. kosaciec bezlistny (2) Iris aphylla 355. kosaciec syberyjski (2) Iris sibirica 356. mieczyk błotny (1) (2) Gladiolus paluster 357. mieczyk dachówkowaty (2) Gladiolus imbricatus 358. szafran spiski (2) Crocus scepusiensis liliowate Liliaceae 359. cebulica dwulistna (oszloch) Scilla bifolia 360. ciemiężyca (ciemierzyca) biała (2) Veratrum album 361. ciemiężyca (ciemierzyca) czarna (1) Veratrum nigrum 362. ciemiężyca (ciemierzyca) zielona Veratrum lobelianum 363. czosnek syberyjski Allium sibiricum 364. kosatka kielichowa (2) Tofieldia calyculata 365. liczydło górskie Streptopus amplexifolius 366. lilia bulwkowata (2) Lilium bulbiferum 367. lilia złotogłów Lilium martagon 368. pajęcznica liliowata (2) Anthericum liliago 369. szachownica kostkowata (1) (2) Fritillaria meleagris 370. szafirek miękkolistny (2) Muscari comosum 371. śniedek cienkolistny (2) Ornithogalum collinum 372. śniedek - pozostałe gatunki Ornithogalum - pozostałe gatunki 373. zimowit jesienny (2) Colchicum autumnale obrazkowate Araceae 374. obrazki alpejskie Arum alpinum 375. obrazki plamiste Arum maculatum rdestnicowate Potamogetonaceae rdestniczka (rdestnica) gęsta (1) (2) Groenlandia densa storczykowate Orchidaceae 376. 21 377. buławnik - wszystkie gatunki Cephalanthera spp. 378. dwulistnik muszy (2) Ophrys insectifera 379. gnieźnik leśny Neottia nidus-avis 380. gołek białawy Leucorchis albida 381. gółka długoostrogowa (2) Gymnadenia conopsea 382. gółka wonna Gymnadenia odoratissima 383. koślaczek stożkowaty (1) (2) Anacamptis pyramidalis 384. kręczynka jesienna (1) (2) Spiranthes spiralis 385. kruszczyk - wszystkie gatunki Epipactis spp. 386. kukuczka kapturkowata Neottianthe cucullata 387. kukułka (storczyk) - wszystkie gatunki (2) Dactylorhiza spp. 388. lipiennik Loesela (1) (2) Liparis loeselii 389. listera jajowata Listera ovata 390. listera sercowata Listera cordata 391. miodokwiat krzyżowy (1) (3) Herminium monorchis 392. obuwik pospolity (1) (2) Cypripedium calceolus 393. ozorka zielona (2) Coeloglossum viride 394. podkolan biały Platanthera bifolia 395. podkolan zielonawy Platanthera chlorantha 396. potrostek alpejski Chamorchis alpina 397. storczyca kulista (2) Traunsteinera globosa 398. storczyk - wszystkie gatunki (2) Orchis spp. 399. storzan bezlistny Epipogium aphyllum 400. tajęża jednostronna Goodyera repens 401. wątlik błotny Hammarbya paludosa 402. wyblin jednolistny Malaxis monophyllos 403. żłobik koralowy Corallorhiza trifida trawy Poaceae 22 404. kostrzewa ametystowa Festuca amethystina 405. ostnica - wszystkie gatunki (2) Stipa spp. 406. perłówka siedmiogrodzka Melica transsilvanica 407. wiechlina (wyklina) granitowa Poa granitica 408. koleantus delikatny (1) Coleanthus subtilis turzycowate Cyperaceae 409. kłoć wiechowata Cladium mariscus 410. marzyca czarniawa Schoenus nigricans 411. marzyca ruda Schoenus ferrugineus 412. ponikło kraińskie (1) Eleocharis carniolica 413. ponikło wielołodygowe Eleocharis multicaulis 414. przygiełka brunatna Rhynchospora fusca 415. turzyca bagienna Carex limosa 416. turzyca Davalla (2) Carex davalliana 417. turzyca delikatna Carex supina 418. turzyca patagońska Carex magellanica 419. turzyca pchla (2) Carex pulicaris 420. turzyca rozsunięta Carex divulsa 421. turzyca strunowa Carex chordorrhiza 422. turzyca życicowa Carex loliacea 423. turzyca żytowata (2) Carex secalina 424. wełnianeczka alpejska Baeothryon alpinum 425. wełnianeczka darniowa Baeothryon caespitosum 426. wełnianka delikatna (1) Eriophorum gracile żabieńcowate Alismataceae 427. elisma wodna (1) Luronium natans 428. kaldesia dziewięciornikowata (1) (2) Caldesia parnassifolia zosterowate Zosteraceae zostera morska Zostera marina 429. 23 Objaśnienia: * Gatunki roślin zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, w następujący sposób: - wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD, - małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin. Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą. (1) - gatunki, dla których nie stosuje się określonych w § 7 rozporządzenia odstępstw od zakazów. (2) - gatunki wymagające ochrony czynnej. (3) – gatunki, w stosunku do których wprowadzone zostały zakazy określone w § 7 ust. 2. ** Brak nazwy polskiej. 24 ZAŁĄCZNIK Nr 2 GATUNKI ROŚLIN OBJĘTYCH OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ* Nazwa polska Nazwa łacińska KRASNOROSTY RHODOPHYTA rozróżkowate Ceramiaceae 1. ** Ceramium circinatum 2. ** Ceramium diaphanum 3. ** Ceramium rubrum 4. ** Ceramium tenuicorne WĄTROBOWCE MARCHANTIOPHYTA łuskolistowate Lepidoziaceae biczyca trójwrębna Bazzania trilobata piórkowcowate Trichocoleaceae piórkowiec kutnerowaty Trichocolea tomentella rzęsiakowate Ptilidiaceae rzęsiak pospolity Ptilidium ciliare skosatkowate Plagiochilaceae skosatka zanokcicowata Plagiochila asplenioides MCHY BRYOPHYTA bielistkowate Leucobryaceae 9. bielistka siwa Leucobryum glaucum 10. bielistka jałowcowata Leucobryum juniperoideum drabikowate Climaciaceae drabik drzewkowaty Climacium dendroides gajnikowate Hylocomiaceae 12. fałdownik nastroszony Rhytidiadelphus squarrosus 13. fałdownik szeleszczący Rhytidiadelphus triquetrus 14. gajnik lśniący Hylocomium splendens 5. 6. 7. 8. 11. 25 15. rokietnik pospolity Pleurozium schreberi krótkoszowate Brachytheciaceae 16. brodawkowiec czysty Pseudoscleropodium purum 17. dzióbkowiec bruzdowany Eurhynchium striatum 18. dzióbkowiec Zetterstedta Eurhynchium angustirete krzywoszyjowate Amblystegiaceae 19. limprichtia długokończysta Limprichtia revolvens 20. limprichtia pośrednia Limprichtia cossonii płonnikowate Polytrichaceae 21. płonnik cienki Polytrichum strictum 22. płonnik pospolity Polytrichum commune próchniczkowate Aulacomniaceae próchniczek błotny Aulacomnium palustre rokietowate Hypnaceae 24. mokradłoszka zaostrzona Calliergonella cuspidata 25. piórosz pierzasty Ptilium crista-castrensis 26. płaszczeniec marszczony Buckiella undulata torfowcowate Sphagnaceae 27. torfowiec kończysty Sphagnum fallax 28. torfowiec nastroszony Sphagnum squarrosum tujowcowate Thuidiaceae 29. jodłówka pospolita Abietinella abietina 30. tujowiec - wszystkie gatunki Thuidium spp. widłozębowate Dicranaceae 31. widłoząb kędzierzawy Dicranum polysetum 32. widłoząb miotłowy Dicranum scoparium DWULIŚCIENNE MAGNOLIOPSIDA araliowate Araliaceae 23. 26 33. bluszcz pospolity Hedera helix bobrkowate Menyanthaceae bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata grzybieniowate Nymphaeaceae 35. grążel żółty Nuphar lutea 36. grzybienie białe Nymphaea alba kokornakowate Aristolochiaceae kopytnik pospolity Asarum europaeum marzanowate Rubiaceae przytulia (marzanka) wonna Galium odoratum motylkowate Fabaceae wilżyna - wszystkie gatunki Ononis spp. pierwiosnkowate Primulaceae 40. pierwiosnek (pierwiosnka) lekarski Primula veris 41. pierwiosnek (pierwiosnka) wyniosły Primula elatior przewiertniowate Caprifoliaceae kalina koralowa Viburnum opulus skalnicowate Saxifragaceae porzeczka czarna Ribes nigrum szakłakowate Rhamnaceae kruszyna pospolita Frangula alnus toinowate Apocynaceae barwinek pospolity Vinca minor złożone Asteraceae kocanki piaskowe Helichrysum arenarium żabiściekowate Hydrocharitaceae przesiąkra okółkowa Hydrilla verticillata JEDNOLIŚCIENNE LILIOPSIDA liliowate Liliaceae 34. 37. 38. 39. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 27 48. czosnek niedźwiedzi Allium ursinum 49. konwalia majowa Convallaria majalis trawy Poaceae 50. turówka leśna Hierochloë australis 51. turówka wonna Hierochloë odorata turzycowate Cyperaceae turzyca piaskowa Carex arenaria 52. Objaśnienia: * Gatunki roślin zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, w następujący sposób: - wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD, - małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin. Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą. ** Brak nazwy polskiej. 28 ZAŁĄCZNIK Nr 3 GATUNKI ROŚLIN OBJĘTYCH OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ, KTÓRE MOGĄ BYĆ POZYSKIWANE, ORAZ SPOSOBY ICH POZYSKIWANIA* Nazwa polska Nazwa łacińska MCHY BRYOPHYTA gajnikowate Hylocomiaceae 1. fałdownik nastroszony Rhytidiadelphus squarrosus ręczny zbiór darni 2. rokietnik pospolity Pleurozium schreberi ręczny zbiór darni krótkoszowate Brachytheciaceae brodawkowiec czysty Pseudoscleropodium purum torfowcowate Sphagnaceae torfowiec kończysty Sphagnum fallax widłozębowate Dicranaceae 5. widłoząb kędzierzawy Dicranum polysetum ręczny zbiór darni 6. widłoząb miotłowy Dicranum scoparium ręczny zbiór darni DWULIŚCIENNE MAGNOLIOPSIDA bobrkowate Menyanthaceae bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata kokornakowate Aristolochiaceae kopytnik pospolity Asarum europaeum marzanowate Rubiaceae przytulia (marzanka) wonna Galium odoratum skalnicowate Saxifragaceae porzeczka czarna Ribes nigrum szakłakowate Rhamnaceae kruszyna pospolita Frangula alnus 3. 4. 7. 8. 9. 10. 11. 29 Sposób pozyskiwania ręczny zbiór darni ręczny zbiór darni ścinanie ziela narzędziami ręcznymi ręczny zbiór ziela ścinanie ziela narzędziami ręcznymi ręczny zbiór liści zdzieranie kory ze ściętych pędów 12. 13. 14. złożone Asteraceae kocanki piaskowe Helichrysum arenarium JEDNOLIŚCIENNE LILIOPSIDA liliowate Liliaceae konwalia majowa Convallaria majalis trawy Poaceae turówka leśna Hierochloë australis ścinanie i zrywanie pędów kwiatostanowych ręczny zbiór kwiatostanów ścinanie ziela narzędziami ręcznymi Objaśnienia: * Gatunki roślin zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, w następujący sposób: - wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD, - małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin. Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą. 30 ZAŁĄCZNIK Nr 4 GATUNKI ROŚLIN WYMAGAJĄCYCH USTALENIA STREF OCHRONY ICH OSTOI LUB STANOWISK* Nazwa polska Nazwa łacińska PAPROTNIKI PTERIDOPHYTA poryblinowate Isoëtaceae poryblin kolczasty Isoëtes echinospora zanokcicowate Aspleniaceae 2. zanokcica ciemna Asplenium adulterinum w promieniu 30 m od granic stanowiska 3. zanokcica klinowata Asplenium cuneifolium w promieniu 30 m od granic stanowiska 4. zanokcica serpentynowa Asplenium adiantumnigrum w promieniu 30 m od granic stanowiska ** Hymenophyllaceae włosocień delikatny Trichomanes speciosum DWULIŚCIENNE MAGNOLIOPSIDA rosiczkowate Droseraceae aldrowanda pęcherzykowata Aldrovanda vesiculosa JEDNOLIŚCIENNE LILIOPSIDA liliowate Liliaceae ciemiężyca czarna Veratrum nigrum storczykowate Orchidaceae 8. kukuczka kapturkowata Neottianthe cucullata w promieniu 100 m od granic stanowiska 9. miodokwiat krzyżowy Herminium monorchis całe torfowisko, na którym występuje żabieńcowate Alismataceae elisma wodna Luronium natans 1. 5. 6. 7. 10. 31 Wielkość strefy ochrony cały zbiornik wodny, w którym występuje w promieniu 100 m od granic stanowiska cały zbiornik wodny, w którym występuje w promieniu 50 m od granic stanowiska cały zbiornik wodny, w którym występuje Objaśnienia: * Gatunki roślin zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, w następujący sposób: - wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD, - małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin. Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą. ** Brak nazwy polskiej. 32 UZASADNIENIE Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie ochrony gatunkowej roślin, wykonuje upoważnienie zawarte w art. 48 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.). Rozporządzenie w sprawie ochrony gatunkowej roślin zawiera odrębne zakazy w stosunku do roślin objętych ochroną gatunkową ścisłą, roślin objętych ochroną gatunkową częściową oraz w stosunku do gatunków innych niż dziko występujące (tj. pochodzących z uprawy lub hodowli, z wyjątkiem tych wprowadzonych do środowiska przyrodniczego). Określono również czy zakazana jest czynność wykonywana jedynie w sposób umyślny czy również nieumyślny. Wprowadzone zostały również zmiany w § 7 ust. 2 rozporządzenia, wynikające z ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowiska (Dz. U. Nr 199, poz. 1227), tj. przejęcia przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i regionalnych dyrektorów ochrony środowiska kompetencji do wydawania zezwoleń na odstępstwa od zakazu pozyskiwania chronionych gatunków roślin. Niniejsze rozporządzenie jest zgodne z prawem Unii Europejskiej. Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych powodujących konieczność rozpoczęcia procedury notyfikacyjnej w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597). Projekt rozporządzenia zostanie udostępniony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Środowiska zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz.1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337). 33 OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR) 1. Cel wprowadzenia rozporządzenia Celem wprowadzenia rozporządzenia jest dostosowanie treści przedmiotowego aktu normatywnego do przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zmienionych ustawą z dnia ………. o zmianie ustawy o ochronie przyrody i ustawy – Prawo łowieckie (Dz. U. poz. …….). 2. Podmioty, na które oddziałuje niniejszy akt normatywny Wprowadzenie niniejszego aktu normatywnego będzie oddziaływało na następujące podmioty: Minister Środowiska, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska oraz regionalni dyrektorzy ochrony środowiska w zakresie posiadanych przez nie kompetencji, jak również na podmioty wnioskujące o wykonywanie czynności zakazanych w stosunku do gatunków objętych ochroną, w tym: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, podmioty prowadzące działalność gospodarczą, inwestorzy, uczelnie wyższe i instytucje naukowe. 3. Konsultacje społeczne Projekt rozporządzenia będzie poddany konsultacjom. Lista uczestników konsultacji: 1) Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej 2) Komitet Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk 3) Krajowa Rada Izb Rolniczych 4) Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego 5) Marszałkowie województw 6) Państwowa Rada Ochrony Przyrody 7) Polskie Towarzystwo Botaniczne 8) Polski Związek Łowiecki 9) Rada Ogrodów Botanicznych w Polsce 10) Rada Ogrodów Zoologicznych w Polsce 11) Towarzystwo Naukowe Prawa Ochrony Środowiska we Wrocławiu 12) Instytucje naukowe: a) Instytut Badawczy Leśnictwa b) Instytut Botaniki Polskiej Akademii Nauk c) Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk 13) Uczelnie wyższe: a) Akademia Rolnicza w Poznaniu b) Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie c) Uniwersytet Gdański d) Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu e) Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie f) Uniwersytet Jagielloński g) Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu h) Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie i) Uniwersytet Warszawski j) Uniwersytet Wrocławski 34 k) Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie 14) Organizacje ekologiczne: a) Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska b) Centrum Prawa Ekologicznego c) Klub „Gaja” d) Klub Przyrodników e) Liga Ochrony Przyrody f) Polski Klub Ekologiczny g) Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra” h) Stowarzyszenie – Chrońmy Mokradła i) Stowarzyszenie – Pracownia na rzecz Wszystkich Istot j) Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur SADYBA k) Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków l) Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków Projekt zostanie również zamieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska. 4. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało bezpośredniego wpływu na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego. 5. Wpływ regulacji na rynek pracy Rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na rynek pracy. 6. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Zaproponowane zmiany w zakresie dostosowania do stanu ochrony gatunków zakazów i odstępstw – przyczynią się do zmniejszenia biurokracji. 7. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów Regulacja nie będzie miała wpływu na rozwój regionów. 8. Wpływ regulacji na środowisko, w tym na różnorodność biologiczną Zaproponowane zmiany w zakresie dostosowania do stanu ochrony gatunków zakazów i odstępstw – przyczynią się do lepszej ochrony gatunków objętych ochroną. 12/04/EP 35 Projekt ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1) z dnia w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt Na podstawie art. 49 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje: § 1. Rozporządzenie określa: 1) gatunki zwierząt: a) objętych ochroną ścisłą, z wyszczególnieniem gatunków wymagających ochrony czynnej, b) objętych ochroną częściową, c) objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich pozyskiwania, d) ptaków, które mogą być sprzedawane, transportowane i przetrzymywane w celach handlowych, jeżeli zostały legalnie upolowane, e) wymagających ustalenia stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania; 2) zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków zwierząt i odstępstwa od zakazów; 3) sposoby ochrony gatunków, w tym wielkość stref ochrony. § 2. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. a, są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia. § 3. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. b, są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia. § 4. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. c, oraz sposoby ich pozyskiwania są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia. § 5. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. d, są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia. § 6. W stosunku do dziko występujących zwierząt gatunków objętych ochroną gatunkową, o których mowa w § 2 wprowadza się następujące zakazy: 1) Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej – środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 248, poz. 1493 i Nr 284, poz. 1671). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 i Nr 215, poz. 1664, z 2010 r. Nr 76, poz. 489 i Nr 119, poz. 804 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 170, Nr 94, poz. 549, Nr 208, poz. 1241 i Nr 224, poz. 1337. 1) 2) 3) 4) 5) 6) umyślnego zabijania; umyślnego okaleczania lub chwytania; umyślnego niszczenia ich jaj, postaci młodocianych lub form rozwojowych; transportu; chowu lub hodowli; zbierania, pozyskiwania, przetrzymywania, posiadania lub preparowania okazów gatunków; 7) niszczenia siedlisk lub ostoi, będących ich obszarem rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku, migracji lub żerowania; 8) niszczenia, usuwania lub uszkadzania gniazd, mrowisk, nor, legowisk, żeremi, tam, tarlisk, zimowisk lub innych schronień; 9) umyślnego uniemożliwiania dostępu do schronień; 10) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu w celu sprzedaży okazów gatunków; 11) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 12) umyślnego płoszenia lub niepokojenia; 13) fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować ich płoszenie lub niepokojenie; 14) umyślnego przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca; 15) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego. § 7. W stosunku do innych niż dziko występujące zwierzęta należących do gatunków, o których mowa w § 2, oznaczonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia symbolem (3) wprowadza się następujące zakazy: 1) umyślnego zabijania; 2) umyślnego niszczenia ich jaj, postaci młodocianych lub form rozwojowych; 3) transportu; 4) chowu lub hodowli; 5) przetrzymywania, posiadania lub preparowania okazów gatunków; 6) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu w celu sprzedaży okazów gatunków; 7) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 8) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego. § 8. W stosunku do dziko występujących zwierząt gatunków objętych ochroną gatunkową, o których mowa w § 3 wprowadza się następujące zakazy: 1) umyślnego zabijania; 2) umyślnego okaleczania lub chwytania; 3) umyślnego niszczenia ich jaj, postaci młodocianych lub form rozwojowych; 4) transportu; 5) chowu lub hodowli; 6) zbierania, pozyskiwania, przetrzymywania, posiadania lub preparowania okazów gatunków; 7) niszczenia, usuwania lub uszkadzania gniazd, mrowisk, nor, legowisk, żeremi, tam, tarlisk, zimowisk lub innych schronień; 8) umyślnego uniemożliwiania dostępu do schronień; 9) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu w celu sprzedaży okazów gatunków; 10) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 2 11) umyślnego płoszenia lub niepokojenia w miejscach rozrodu lub wychowu młodych w ich okresie lęgowym, podczas żerowania w ich okresie migracji, bądź w miejscach ich odpoczynku; 12) umyślnego przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca; 13) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego. § 9. 1. Zakazy, o których mowa w § 7 pkt 1 – 4, 6, 8, 11 i 12, w stosunku do gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową, w przypadku braku rozwiązań alternatywnych i jeżeli nie jest to szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony populacji tych gatunków i ich siedlisk, nie dotyczą: 1) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd z budek dla ptaków i ssaków; 2) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd ptasich z obiektów budowlanych i terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne; 3) chwytania na terenach zabudowanych przez podmioty upoważnione przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska zabłąkanych zwierząt i przemieszczania ich do miejsc regularnego przebywania; 4) chwytania zwierząt rannych i osłabionych w celu udzielenia im pomocy weterynaryjnej lub przemieszczania do ośrodków rehabilitacji zwierząt; 5) zbierania i przechowywania piór ptaków. 2. Zakazy, o których mowa w § 8 pkt 1 – 4, 6, 9 – 12, nie dotyczą: 1) pozyskiwania okazów gatunków, o których mowa w § 4, przez podmioty, które uzyskały zezwolenie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska na ich pozyskiwanie; 2) przetrzymywania, zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa okazów zwierząt, o których mowa w pkt 1. 3. Zakazy, o których mowa w § 6 1 – 4, 6, 8, 10 – 12, § 7 pkt 1 – 3, 5 – 7 oraz § 8 pkt 1 – 4, 6, 9 – 12, nie dotyczą: okazów gatunków, o których mowa w § 2 i 3, pozyskanych poza granicą państwa i wwiezionych z zagranicy na podstawie zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. § 10. Określa się następujące sposoby ochrony gatunków polegające na: 1) ustalaniu stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania dla gatunków, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. e; 2) zabezpieczaniu ostoi i stanowisk zwierząt przed zagrożeniami zewnętrznymi; 3) wykonywaniu zabiegów ochronnych utrzymujących właściwy stan populacji lub siedliska zwierząt w zakresie: a) renaturyzacji i odtwarzaniu siedlisk, b) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwych dla gatunku stosunków wodnych, c) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwego dla gatunku stanu gleby lub wody, d) zapobieganiu sukcesji roślinnej przez wypas, koszenie, wycinanie drzew i krzewów, e) odtwarzaniu oraz zakładaniu nowych zadrzewień śródpolnych, f) budowie sztucznych miejsc lęgowych, wodopojów, g) dostosowaniu sposobów i terminów wykonywania prac agrotechnicznych, leśnych, budowlanych, remontowych i innych tak, aby zminimalizować ich wpływu na biologię zwierząt i ich siedliska, h) tworzeniu i utrzymywaniu korytarzy ekologicznych, 3 i) zapewnianiu drożności cieków będących szlakami migracji, w tym budowa przepławek i kanałów, rozbiórka przeszkód oraz stała konserwacja istniejących przepławek, j) instalowaniu przejść dla zwierząt pod i nad drogami publicznymi oraz liniami kolejowymi, k) regulacji liczebności roślin, grzybów i zwierząt mających wpływ na chronione gatunki; 4) inwentaryzowaniu, dokumentowaniu i monitorowaniu stanowisk, siedlisk i populacji gatunków; 5) wspomaganiu rozmnażania się gatunku na stanowiskach naturalnych; 6) zabezpieczaniu reprezentatywnej części populacji przez ochronę ex situ; 7) zasilaniu populacji naturalnych przez wprowadzanie osobników z innych pobliskich stanowisk naturalnych lub z hodowli ex situ; 8) przywracaniu zwierząt z hodowli ex situ do środowiska przyrodniczego; 9) przenoszeniu zwierząt zagrożonych na nowe stanowiska; 10) edukacji społeczeństwa oraz właściwych służb w zakresie rozpoznawania gatunków chronionych i sposobów ich ochrony; 11) prowadzeniu hodowli zwierząt objętych ochroną wykorzystywanych do celów gospodarczych; 12) promowaniu technologii prac związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej, rybackiej i wodnej, umożliwiających zachowanie ostoi i stanowisk gatunków chronionych; 13) działaniach zapobiegawczych, ograniczających i naprawczych w stosunku do szkód w środowisku dotyczących chronionych gatunków i siedlisk przyrodniczych, w rozumieniu art. 6 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493, z późn. zm.3)); 14) uwzględnianiu potrzeb ochrony gatunków przy planowaniu, zatwierdzaniu i realizowaniu masowych imprez plenerowych, rekreacyjnych i sportowych; 15) uwzględnianiu potrzeb ochrony gatunków w procesach: planowania, zatwierdzania, realizowania, funkcjonowania i likwidacji inwestycji; 16) zabezpieczeniu zdrowotnym zwierząt wymagających okresowej opieki człowieka. § 11. Traci moc rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. Nr 220, poz. 2237). § 12. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. MINISTER ŚRODOWISKA W porozumieniu MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 138, poz. 865 i Nr 199, poz. 1227 oraz z 2011 r. Nr 63, poz. 322 i Nr 152, poz. 897. 4 Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia ... (poz. …..) Załącznik nr 1 GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH ZWIERZĄT OBJĘTYCH OCHRONĄ ŚCISŁĄ, Z WYSZCZEGÓLNIENIEM GATUNKÓW WYMAGAJĄCYCH OCHRONY CZYNNEJ* Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska PIJAWKI HIRUDINEA PIJAWKI SZCZĘKOWE GNATHOBDELLIDA pijawkowate Hirudinidae pijawka lekarska (2) Hirudo medicinalis SKORUPIAKI CRUSTACEA OBUNOGI AMPHIPODA zmieraczkowate Talitridae zmieraczek plażowy Talitrus saltator OWADY INSECTA WAŻKI ODONATA gadziogłówkowate Gomphidae 3 gadziogłówka żółtonoga Gomphus flavipes 4 trzepla zielona Ophiogomphus cecilia łątkowate Coenagrionidae 5 iglica mała Nehalennia speciosa 6 łątka ozdobna (2) Coenagrion ornatum 7 łątka zielona Coenagrion armatum pałątkowate Lestidae straszka północna Sympecma paedisca szklarkowate Corduliidae miedziopierś górska Somatochlora alpestris miedziopierś północna Somatochlora arctica szklarnikowate Cordulegastridae szklarnik leśny Cordulegaster boltonii ważkowate Libellulidae 12 zalotka białoczelna Leucorrhinia albifrons 13 zalotka spłaszczona Leucorrhinia caudalis 14 zalotka większa Leucorrhinia pectoralis żagnicowate Aeschnidae żagnica północna Aeshna caerulea 1 2 8 9 10 11 15 5 16 żagnica torfowcowa Aeshna subarctica 17 żagnica zielona Aeshna viridis PROSTOSKRZYDŁE ORTHOPTERA łatczynowate Decticidae stepówka Gampsocleis glabra 18 szarańczowate ** 19 - 20 21 22 Acrididae Isophya stysi MODLISZKI MANTODEA modliszkowate Mantidae modliszka zwyczajna Mantis religiosa PLUSKWIAKI HEMIPTERA cykady Cicadidae piewik podolski Cicadetta podolica CHRUŚCIKI TRICHOPTERA pierzyszowate Lepidostomatidae krynicznia wilgotka (2) Crunoecia irrorata CHRZĄSZCZE COLEOPTERA biegaczowate Carabidae ** 23 - Carabus olympiae 24 biegacz – pozostałe gatunki Carabus spp. 25 tęcznik – wszystkie gatunki Calosoma spp. bogatkowate Buprestidae 26 bogatek wspaniały Buprestis splendens 27 poraj Dicerca moesta 28 pysznik jodłowy Eurythyrea austriaca 29 pysznik dębowy (2) Eurythyrea quercus jelonkowate Lucanidae 30 ciołek matowy (2) Dorcus parallelipipedus 31 dębosz (2) Aesalus scarabaeoides 32 jelonek rogacz (2) Lucanus cervus 33 wynurt (2) Ceruchus chrysomelinus kałużnicowate Hydrophilidae 34 kałużnica czarna Hydrophilus aterrimus 35 kałużnica czarnozielona Hydrophilus piceus kózkowate Cerambycidae 36 borodziej próchnik Ergates faber 37 dąbrowiec samotnik (2) Akimerus schaefferi 38 gracz borowy (2) Tragosoma depsarium 6 39 kozioróg bukowiec Cerambyx scopolii 40 kozioróg dębosz Cerambyx cerdo 41 nadobnica alpejska (2) Rosalia alpina 42 sichrawa karpacka Pseudogaurotina excellens 43 średzinka Mesosa myops 44 taraniec jedwabisty Dorcadion holosericeum 45 taraniec paskowany Dorcadion scopoli 46 taraniec płowy Dorcadion fulvum 47 zmorsznik białowieski Stictoleptura variicornis 48 zmorsznik olbrzymi Macroleptura thoracica kusakowate Staphylinidae ** 49 - Velleius dilatatus 50 pogrzybnica Mannerheima Oxyporus mannerheimii pływakowate Dytiscidae 51 kreślinek nizinny Graphoderus bilineatus 52 pływak lapoński Dytiscus lapponicus 53 pływak szerokobrzeżek Dytiscus latissimus ponurkowate Boridae ponurek Schneidera (2) Boros schneideri poświętnikowate Scarabaeidae 54 55 kwietnica okazała Protaetia aeruginosa 56 pachnica dębowa (2) Osmoderma spp. rozmiazgowate Pythidae rozmiazg kolweński (2) Pytho kolwensis sprężykowate Elateridae 58 sprężyk rdzawy (2) Elater ferrugineus 59 pilnicznik fiołkowy Limoniscus violaceus stonkowate Chrysomelidae 60 jeziornica rdestnicowa Macroplea appendiculata 61 jeziornica rupiowa Macroplea mutica śniadkowate Melandryidae konarek tajgowy (2) Phryganophilus ruficollis wygonakowate Ochodaeidae wygonak Ochodaeus chrysomeloides zagłębkowate Rhysodidae zagłębek bruzdkowany (2) Rhysodes sulcatus zgniotkowate Cucujidae 65 zgniotek cynobrowy Cucujus cinnaberinnus 66 zgniotek szkarłatny Cucujus haematodes 57 62 63 64 7 żukowate Geotrupidae 67 -** Bolbelasmus unicornis 68 krawiec głowacz Lethrus apterus MOTYLE LEPIDOPTERA barczatkowate Lasiocampidae barczatka kataks Eriogaster catax bielinkowate Pieridae 70 szlaczkoń torfowiec (2) Colias palaeno 71 szlaczkoń szafraniec Colias myrmidone modraszkowate Lycaenidae 72 czerwończyk fioletek (2) Lycaena helle 73 czerwończyk nieparek Lycaena dispar 74 modraszek alkon (2) Maculinea alcon 75 modraszek arion (2) Maculinea arion 76 modraszek bagniczek (2) Plebeius optilete 77 modraszek eroides (2) Polyommatus eroides 78 modraszek gniady (2) Polyommatus ripartii 79 modraszek nausitous (2) Maculinea nausithous 80 modraszek orion (2) Scolitantides orion 81 modraszek Rebela (2) Maculinea rebeli 82 modraszek telejus (2) Maculinea teleius niedźwiedziówkowate Arctidae krasopani hera Callimorpha quadripunctaria paziowate Papilionidae 84 niepylak apollo (2) Parnassius apollo 85 niepylak mnemozyna Parnassius mnemosyne 86 paź żeglarz Iphiclides podalirius południcowate Nymphalidae 87 dostojka akwilonaris Boloria aquilonaris 88 dostojka eunomia (2) Boloria eunomia 89 górówka sudecka Erebia sudetica 90 mszarnik jutta (2) Oeneis jutta 91 osadnik wielkooki (2) Lopinga achine 92 pasyn lucylla (2) Neptis rivularis 93 przeplatka aurinia (2) Euphydryas aurinia 94 przeplatka maturna Euphydryas maturna 95 przestrojnik titonus (2) Pyronia tithonus 96 skalnik alcyona (2) Hipparchia alcyone 69 83 8 97 skalnik bryzeida (2) Chazara briseis 98 skalnik driada (2) Minois dryas 99 strzępotek edypus (2) Coenonympha oedippus 100 strzępotek hero (2) Coenonympha hero 101 strzępotek soplaczek (2) Coenonympha tullia sówkowate Noctuidae 102 ksylomka strix (2) Xylomoia strix 103 wstęgówka bagienka (2) Catocala pacta zawisakowate Sphingidae postojak wiesiołkowiec Proserpinus proserpina BŁONKOSKRZYDŁE HYMENOPTERA mrówkowate Formicidae 105 mrówka łąkowa (2) Formica pratensis 106 mrówka pniakowa (2) Formica truncorum 107 mrówka północna (2) Formica aquilonia 108 mrówka smętnica (2) Formica lugubris 104 pszczołowate Apidae 109 rozrożka chabrowa (2) Tetralonia dentata 110 trzmiele - wszystkie gatunki, z wyjątkiem: Bombus spp. - trzmiela kamiennika Bombus lapidarius - trzmiela ziemnego Bombus terrestris 111 porobnica murarka Anthophora parietina 112 porobnica opylona Anthophora pubescens 113 porobnica włochatka Anthophora plumipes 114 zadrzechnia czarnoroga (2) Xylocopa valga 115 zadrzechnia fioletowa (2) Xylocopa violacea PAJĘCZAKI ARACHNIDA PAJĄKI ARANEIDA gryziele - wszystkie gatunki Atypidae osnuwikowate Linyphiidae 116 117 118 119 120 ** - ** Bathyphantes eumenis - Mughiphantes pulcher poskoczowate Eresidae poskocz krasny Eresus cinnaberinus skakunowate Salticidae strojniś nadobny Philaeus chrysops ŚLIMAKI GASTROPODA NASADOOCZNE BASOMMATOPHORA zatoczkowate Planorbidae 9 121 122 123 zatoczek łamliwy Anisus vorticulus TRZONKOOCZNE STYLOMMATOPHORA beczułkowate Orculidae poczwarówka pagoda Pagodulina pagodula błotniarkowate Lymnaeidae błotniarka otułka (2) Myxas glutinosa bursztynkowate 124 bursztynka piaskowa (2) 125 126 127 128 Succineidae Catinella arenaria igliczkowate Aciculidae igliczek karpacki Acicula parcelineata pomrowcowate Milacidae pomrowiec nakrapiany Tandonia rustica pomrowikowate Agriolimacidae pomrowik mołdawski Deroceras moldavicum poczwarkowate Pupillidae poczwarówka górska Pupilla alpicola poczwarówkowate Vertiginidae 129 poczwarówka Geyera Vertigo geyeri 130 poczwarówka jajowata Vertigo moulinsiana 131 poczwarówka kolumienka Columella columella 132 poczwarówka północna Vertigo arctica 133 poczwarówka zębata Truncatellina claustralis 134 poczwarówka zmienna Vertigo genesii 135 poczwarówka zwężona Vertigo angustior szklarkowate Zonitidae szklarka podziemna Oxychilus inopinatus ślimakowate Helicidae 137 ślimak Bąkowskiego Trichia bakowskii 138 ślimak Bielza Trichia bielzi 139 ślimak obrzeżony (2) Helicodonta obvoluta 140 ślimak ostrokrawędzisty Helicigona lapicida 141 ślimak Rossmasslera Chilostoma rossmaessleri 142 ślimak tatrzański Chilostoma cingulellum 143 ślimak żeberkowany Helicopsis striata 144 ślimak żółtawy Helix lutescens świdrzykowate Clausiliidae 145 świdrzyk kasztanowaty Macrogastra badia 146 świdrzyk łamliwy Balea perversa 136 10 147 świdrzyk ozdobny (2) Charpentieria ornata 148 świdrzyk siedmiogrodzki Vestia elata 149 świdrzyk śląski Cochlodina costata zawójkowate Valvatidae zawójka rzeczna (2) Borysthenia naticina ziarnkowate Chondrinidae poczwarówka pagórkowa Granaria frumentum źródlarkowate Hydrobiidae niepozorka ojcowska (2) Falniowskia neglectissima MAŁŻE BIVALVIA BLASZKOSKRZELNE WŁAŚCIWE EULAMELLIBRANCHIA kulkówkowate Sphaeriidae 153 gałeczka rzeczna Sphaerium rivicola 154 gałeczka żeberkowana Sphaerium solidum perłoródkowate Margaritiferidae skójka perłorodna (2) Margaritifera margaritifera skójkowate Unionidae 156 skójka gruboskorupowa (2) Unio crassus 157 szczeżuja spłaszczona Pseudoanodonta complanata 158 szczeżuja wielka (2) Anodonta cygnea KRĄGŁOUSTE CYCLOSTOMATA MINOGOKSZTAŁTNE PETROMYZONTIFORMES minogowate Petromyzontidae 159 minóg morski (2) Petromyzon marinus 160 minóg rzeczny (2) Lampetra fluviatilis 161 minóg strumieniowy Lampetra planeri 162 minóg ukraiński Eudontomyzon mariae RYBY PISCES 150 151 152 155 JESIOTROKSZTAŁTNE ACIPENSERIFORMES jesiotrokształtne Acipenseridae 163 jesiotr zachodni Acipenser sturio ŚLEDZIOKSZTAŁTNE CLUPEIFORMES śledziowate Clupeidae 164 aloza Alosa alosa 165 parposz Alosa fallax KARPIOKSZTAŁTNE CYPRINIFORMES karpiowate Cyprinidae ciosa - z wyjątkiem występującej w wodach Zalewu Wiślanego Pelecus cultratus 166 11 167 kiełb białopłetwy Romanogobio albipinnatus 168 kiełb Kesslera (2) Romanogobio kessleri 169 piekielnica Alburnoides bipunctatus 170 różanka Rhodeus sericeus 171 strzebla błotna (2) Eupallasella perenurus 172 brzanka Barbus meridionalis 173 kozowate - wszystkie gatunki Cobitidae przylgowate Balitoridae śliz Barbatula barbatula CIERNIKOKSZTAŁTNE GASTEROSTEIFORMES ciernikowate Gasterosteidae pocierniec Spinachia spinachia IGLICZNIOKSZTAŁTNE SYNGNATHIFORMES igliczniowate - wszystkie gatunki Syngnathidae OKONIOKSZTAŁTNE PERCIFORMES babkowate Gobiidae 177 babka czarna Gobius niger 178 babka czarnoplamka Gobiusculus flavescens 179 babka mała Pomatoschistus minutus 180 babka piaskowa Pomatoschistus microps SKORPENOKSZTAŁTNE SCORPAENIFORMES głowaczowate Cottidae 181 głowacz białopłetwy (2) Cottus gobio 182 głowacz pręgopłetwy (2) Cottus poecilopus 183 kur rogacz Myoxocephalus quadricornis dennikowate Liparidae 184 dennik Liparis liparis 185 PŁAZY - wszystkie gatunki (2) AMPHIBIA GADY REPTILIA ŁUSKOSKÓRE SQUAMATA wężowate Elaphidae 186 gniewosz plamisty (2) Coronella austriaca 187 wąż Eskulapa (2) Elaphe longissima (Zamenis longissimus) 188 żmija zygzakowata (2) Vipera berus ŻÓŁWIE TESTUDINES żółwie słodkowodne Emydidae 189 żółw błotny (1) (2) Emys orbicularis 190 GADY - pozostałe gatunki REPTILIA PTAKI AVES 174 175 176 12 PEŁNOPŁETWE PELECANIFORMES kormorany Phalacrocoracidae 191 kormoran czubaty Phalacrocorax aristotelis 192 kormoran mały Phalacrocorax pygmeus pelikany Pelecanidae 193 pelikan kędzierzawy Pelecanus crispus 194 pelikan różowy Pelecanus onocrotalus BRODZĄCE CICONIIFORMES czaplowate Ardeidae 195 bączek (2) Ixobrychus minutus 196 ślepowron (2) Nycticorax nycticorax 197 czaplowate - pozostałe gatunki, z wyjątkiem: Ardeidae - czapli siwej Ardea cinerea bociany Ciconidae 198 bocian biały (2) Ciconia ciconia 199 bocian czarny (1) (2) Ciconia nigra BLASZKODZIOBE ANSERIFORMES kaczkowate Anatidae 200 cyranka (2) Anas querquedula 201 gągoł (2) Bucephala clangula 202 nurogęś (2) Mergus merganser 203 ohar (2) Tadorna tadorna 204 płaskonos (2) Anas clypeata 205 rożeniec (2) Anas acuta 206 krakwa (2) Anas strepera 207 szlachar (2) Mergus serrator 208 podgorzałka (2) Aythya nyroca 209 kaczkowate - pozostałe gatunki, z wyjątkiem: Anatidae - cyraneczki Anas crecca - czernicy Aythya fuligula - gęgawy Anser anser - gęsi białoczelnej Anser albifrons - gęsi zbożowej Anser fabalis - głowienki Aythya ferina - krzyżówki Anas platyrhynchos JASTRZĘBIOWE ACCIPITRIFORMES jastrzębiowate Accipitridae 13 210 bielik (1) (2) Haliaeetus albicilla 211 błotniak łąkowy (1) (2) Circus pygargus 212 błotniak stawowy (1) (2) Circus aeruginosus 213 błotniak zbożowy (1) (2) Circus cyaneus 214 gadożer (1) (2) Circaetus gallicus 215 kania czarna (1) (2) Milvus migrans 216 kania ruda (1) (2) 217 orzeł przedni (1) (2) Aquila chrysaetos 218 orzełek (1) (2) Hieraaetus pennatus 219 orlik krzykliwy (1) (2) Aquila pomarina 220 orlik grubodzioby (1) (2) Aquila clanga Milvus milvus jastrzębiowate - pozostałe gatunki (1) Accipitridae rybołowy Pandionidae rybołów (1) (2) Pandion haliaetus SOKOŁOWE FALCONIFORMES sokołowate Falconidae 223 kobuz (1) (2) Falco subbuteo 224 pustułka (1) (2) Falco tinnunculus 225 sokół wędrowny (1) (2) Falco peregrinus 226 sokołowate - pozostałe gatunki (1) Falconidae GRZEBIĄCE GALLIFORMES głuszcowate Tetraonidae 227 cietrzew (1) (2) Tetrao tetrix 228 głuszec (1) (2) Tetrao urogallus 221 222 229 głuszcowate – pozostałe gatunki, z wyjątkiem: - jarząbka 230 233 Bonasa bonasia kurowate Phasianidae przepiórka Coturnix coturnix ŻURAWIOWE GRUIFORMES 231 przepiórniki – wszystkie gatunki 232 Tetraonidae Turnicidae żurawie Gruidae żuraw (2) Grus grus dropie Otididae drop (2) Otis tarda 234 dropie – pozostałe gatunki Otididae chruściele Rallidae 235 derkacz (2) Crex crex 236 kropiatka (2) Porzana porzana 237 chruściele - pozostałe gatunki, z Rallidae 14 wyjątkiem: - łyski Fulica atra SIEWKOWE CHARADRIIFORMES kulony Burhinidae kulon (2) Burhinus oedicnemus siewkowate Charadriidae 239 czajka (2) Vanellus vanellus 240 sieweczka obrożna (2) Charadrius hiaticula 241 siewkowate - pozostałe gatunki Charadriidae 238 mewy 242 mewa mała (2) 243 mewy - pozostałe gatunki, z wyjątkiem: Laridae Larus minutus Laridae - mewy białogłowej Larus cachinnans - mewy srebrzystej Larus argentatus bekasowate Scolopacidae 244 batalion (2) Philomachus pugnax 245 biegus zmienny (1) (2) Calidris alpina 246 dubelt (1) (2) Gallinago media 247 krwawodziób (1) (2) Tringa totanus 248 kszyk (2) Gallinago gallinago 249 kulik wielki (1) (2) Numenius arquata 250 łęczak (1) (2) Tringa glareola 251 rycyk (1) (2) Limosa limosa 252 samotnik (1) (2) Tringa ochropus 253 bekasowate - pozostałe gatunki, z wyjątkiem: Scolopacidae - słonki Scolopax rusticola rybitwy Sternidae 254 rybitwa białoczelna (1) (2) Sterna albifrons 255 rybitwa białoskrzydła (1) (2) Chlidonias leucopterus 256 rybitwa białowąsa (1) (2) Chlidonias hybridus 257 rybitwa czarna (1) (2) Chlidonias niger 258 rybitwa czubata (1) (2) Sterna sandvicensis 259 rybitwa popielata (1) (2) Sterna paradisaea 260 rybitwa rzeczna (1) (2) Sterna hirundo 261 rybitwy - pozostałe gatunki Sternidae GOŁĘBIOWE COLUMBIFORMES gołębie - wszystkie gatunki, z wyjątkiem: Columbidae 262 15 - grzywacza Columba palumbus palumbus - gołębia skalnego forma miejska Columba livia f. urbana SOWY STRIGIFORMES puszczykowate Strigidae 263 pójdźka (1) (2) Athene noctua 264 puchacz (1) (2) Bubo bubo 265 sóweczka (1) (2) Glaucidium passerinum 266 uszatka błotna (1) (2) Asio flammeus 267 włochatka (1) (2) Aegolius funereus 268 puszczykowate - pozostałe gatunki (1) Strigidae płomykówki Tytonidae płomykówka (1) (2) Tyto alba KRASKOWE CORACIIFORMES zimorodki Alcenidae zimorodek (1) (2) Alcedo atthis kraski Coraciidae kraska (1) (2) Coracias garrulus żołny Meropidae żołna (1) (2) Merops apiaster dudki Upupidae dudek (2) Upupa epops DZIĘCIOŁOWE PICIFORMES dzięcioły Picidae 269 270 271 272 273 274 dzięcioł białogrzbiety (2) Dendrocopos leucotos 275 dzięcioł czarny (2) Dryocopus martius 276 dzięcioł średni (2) Dendrocopos medius 277 dzięcioł trójpalczasty (1) (2) Picoides tridactylus 278 dzięcioł zielonosiwy (2) Picus canus 279 dzięcioł zielony (2) Picus viridis 280 dzięcioły - pozostałe gatunki Picidae WRÓBLOWE PASSERIFORMES dzierzby Laniidae 281 dzierzba czarnoczelna (1) (2) Lanius minor 282 dzierzba rudogłowa (1) (2) Lanius senator 283 dzierzby - pozostałe gatunki Laniidae pokrzewkowate Sylviidae 284 wodniczka (1) (2) Acrocephalus paludicola 285 WRÓBLOWE - pozostałe gatunki, z wyjątkiem: PASSERIFORMES 16 286 - gawrona Corvus frugilegus - kruka Corvus corax - sroki Pica pica - wrony siwej Corvus corone - pozostałe gatunki ptaków występujących naturalnie na terenie państw Unii Europejskiej z wyjątkiem tych, które spotyka się wyłącznie na Grenlandii, oraz poza gatunkami objętymi ochroną gatunkową częściową i gatunkami określonymi jako łowne na podstawie ustawy z dnia 13 października 1995 r.- Prawo łowieckie SSAKI MAMMALIA OWADOŻERNE INSECTIVORA 287 jeżowate - wszystkie gatunki (2) Erinaceidae 288 ryjówkowate - wszystkie gatunki (1) Soricidae 289 NIETOPERZE – wszystkie gatunki występujące w Polsce (1) (2) CHIROPTERA ZAJĄCOKSZTAŁTNE LAGOMORPHA zającowate Leporidae zając bielak Lepus timidus GRYZONIE RODENTIA wiewiórkowate Sciuridae 291 suseł moręgowany (2) Spermophilus citellus 292 suseł perełkowany (2) Spermophilus suslicus 293 świstak Marmota marmota 294 wiewiórka pospolita Sciurus vulgaris smużkowate Zapodidae 295 smużka Sicista betulina 296 smużka stepowa Sicista subtilis popielicowate Gliridae 297 koszatka (2) Dryomys nitedula 298 orzesznica (2) Muscardinus avellanarius 299 popielica (2) Glis glis 300 żołędnica (2) Eliomys quercinus chomikowate Cricetidae chomik europejski (2) Cricetus cricetus nornikowate Arvicolidae 302 darniówka tatrzańska Microtus tatricus 303 nornik śnieżny Chionomys nivalis WALENIE CETACEA morświny Phocoenidae morświn (1) (2) Phocoena phocoena 290 301 304 17 305 WALENIE - pozostałe gatunki (1) CETACEA DRAPIEŻNE CARNIVORA psowate Canidae wilk (1) (2) Canis lupus kotowate Felidae 307 ryś (1) (2) Lynx lynx 308 żbik (1) (2) Felis silvestris łasicowate Mustelidae 309 gronostaj Mustela erminea 310 łasica Mustela nivalis 311 norka europejska (1) (2) Mustela lutreola 312 tchórz stepowy (1) (2) Mustela eversmanii 306 fokowate Phocidae 313 foka obrączkowana (1) (2) Phoca hispida 314 foka pospolita (1) Phoca vitulina 315 foka szara (1) (2) 316 fokowate – pozostałe gatunki (1) niedźwiedziowate Halichoerus grypus Phocidae Ursidae niedźwiedź brunatny (1) (2) Ursus arctos PARZYSTOKOPYTNE ARTIODACTYLA krętorogie Bovidae 318 kozica (1) (2) Rupicapra rupicapra 319 żubr (2) Bison bonasus 317 Objaśnienia: * Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że: - wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD, - wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW, - małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin. Nazwy łacińskie gatunków wyróżniono czcionką pochyłą. (1) gatunki, których dotyczy zakaz fotografowania, filmowania i obserwacji mogących powodować płoszenie lub niepokojenie, (2) gatunki zwierząt wymagające ochrony czynnej, (3) gatunki, w stosunku do których wprowadzone zostały zakazy określone w § 7. ** Brak nazwy polskiej. 18 Załącznik nr 2 GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH ZWIERZĄT OBJĘTYCH OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ* Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska SKORUPIAKI CRUSTACEA DZIESIĘCIONOGI DECAPODA rakowate Astacidae 1 rak rzeczny - z wyjątkiem obrębów hodowlanych Astacus astacus 2 rak stawowy - z wyjątkiem obrębów hodowlanych Astacus leptodactylus OWADY INSECTA BŁONKOSKRZYDŁE HYMENOPTERA pszczołowate Apidae 3 trzmiel kamiennik Bombus lapidarius 4 trzmiel ziemny Bombus terrestris mrówkowate Formicidae 5 mrówka ćmawa Formica polyctena 6 mrówka rudnica Formica rufa ŚLIMAKI GASTROPODA TRZONKOOCZNE STYLOMMATOPHORA ślimakowate Helicidae ślimak winniczek Helix pomatia PTAKI AVES PEŁNOPŁETWE PELECANIFORMES kormorany Phalacrocoracidae 7 8 kormoran Phalacrocorax carbo BRODZĄCE CICONIFORMES czaplowate Ardeidae 9 czapla siwa mewy Ardea cinerea Laridae 10 mewa białogłowa Larus cachinans 11 mewa srebrzysta Larus argentatus GOŁĘBIOWE COLUMBIFORMES gołębie Columbidae 12 gołąb skalny forma miejska 13 Columba livia f. urbana WRÓBLOWE PASSERIFORMES krukowate Corvidae gawron Corvus frugilegus 19 14 kruk Corvus corax 15 sroka Pica pica 16 wrona siwa Corvus cornix SSAKI MAMMALIA OWADOŻERNE INSECTIVORA kretowate Talpidae kret - z wyjątkiem występującego na terenie ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek, lotnisk, ziemnych konstrukcji hydrotechnicznych oraz obiektów sportowych Talpa europaea GRYZONIE RODENTIA bobrowate Castoridae bóbr europejski Castor fiber myszowate Muridae 19 badylarka Micromys minutus 20 karczownik - z wyjątkiem występującego na terenie sadów, ogrodów oraz upraw leśnych Arvicola terrestris 21 mysz zaroślowa Apodemus sylvaticus 22 mysz zielna Apodemus uralensis DRAPIEŻNE CARNIVORA łasicowate Mustelidae wydra Lutra lutra 17 18 23 Objaśnienia: * Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że: - wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD, - wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW, - małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin. Nazwy łacińskie gatunków wyróżniono czcionką pochyłą. ** Brak nazwy polskiej. 20 Załącznik nr 3 GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH ZWIERZĄT OBJĘTYCH OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ, KTÓRE MOGĄ BYĆ POZYSKIWANE, ORAZ SPOSOBY ICH POZYSKIWANIA* Lp. 1 Nazwa polska Nazwa łacińska ŚLIMAKI GASTROPODA TRZONKOOCZNE STYLOMMATOPHORA ślimakowate Helicidae ślimak winniczek – przez 30 dni łącznie w danym roku, w okresie od dnia 20 kwietnia do dnia 31 maja Helix pomatia OWADY INSECTA BŁONKOSKRZYDŁE HYMENOPTERA pszczołowate Sposób pozyskiwania ze stanu dzikiego pozyskiwanie osobników o średnicy muszli większej niż 30 mm Apidae 2 trzmiel kamiennik Bombus lapidarius pozyskiwanie wiosennych matek 3 trzmiel ziemny Bombus terrestris pozyskiwanie wiosennych matek mrówkowate Formicidae 4 mrówka ćmawa Formica polyctena pozyskiwanie części mrowisk 5 mrówka rudnica Formica rufa pozyskiwanie części mrowisk Objaśnienia: * Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że: - wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD, - wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW, - małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin. Nazwy łacińskie gatunków wyróżniono czcionką pochyłą. 21 Załącznik nr 4 GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH ZWIERZĄT, WYMAGAJĄCYCH USTALENIA STREF OCHRONY OSTOI, MIEJSC ROZRODU LUB REGULARNEGO PRZEBYWANIA, ORAZ WIELKOŚĆ STREF OCHRONY* Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska Strefa ochrony całorocznej w promieniu do Strefa ochrony okresowej w promieniu do Termin okresowej ochrony 1 2 3 4 5 6 100 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania - - OWADY INSECTA łątkowate Coenagrionidae iglica mała Nehalennia speciosa GADY REPTILIA wężowate Elaphidae 2 gniewosz plamisty Coronella austriaca 100 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania 500 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania 1.03-31.10 3 wąż Eskulapa Elaphe longissima 200 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania 500 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania 1.04-30.09 200 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania 500 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania 1.03-30.09 kolonia lęgowa - - 100 m od gniazda 500 m od gniazda 15.03 –31.08 zalesiona część wyspy, na której stwierdzono gniazdowanie - - 1 4 żółwie słodkowodne Emydidae żółw błotny Emys orbicularis PTAKI AVES czaplowate Ardeidae ślepowron Nycticorax nycticorax bociany Ciconidae bocian czarny Ciconia nigra kaczkowate Anatidae szlachar Mergus serrator jastrzębiowate Accipitridae 8 orzeł przedni 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.01-15.08 9 orlik grubodzioby Aquila chrysaetos Aquila clanga 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.03-31.08 10 orlik krzykliwy Aquila pomarina 100 m od gniazda 500 m od gniazda 1.03-31.08 11 gadożer Circaetus gallicus 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.03-30.09 12 bielik Haliaeetus albicilla 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.01-31.07 13 orzełek Hieraaetus pennatus 100 m od gniazda 500 m od gniazda 1.02-31.08 14 kania czarna Milvus migrans 100 m od gniazda 500 m od gniazda 1.03-31.08 5 6 7 22 15 1 kania ruda Milvus milvus 3 Pandionidae 100 m od gniazda 4 500 m od gniazda 5 1.03-31.08 6 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.03-31.08 sokołowate Pandion haliaetus Falconidae 17 raróg Falco cherrug 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.01-31.07 18 sokół wędrowny Falco peregrinus 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.01-31.07 _ 500 m od tokowiska 1.02-31.05 200 m od tokowiska 500 m od tokowiska 1.02-31.05 2 rybołowy 16 rybołów grzebiące 19 cietrzew 20 głuszec Galliformes Tetrao tetrix Tetrao urogallus puszczykowate Strigidae 21 puchacz Bubo bubo 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.01-31.07 22 sóweczka 50 m od gniazda - - 23 włochatka Glaucidium passerinum Aegolius funereus 50 m od gniazda - - kraski Coraciidae kraska Coracias garrulus 10 m od gniazda - - pomieszczenia i kryjówki zajmowane przez nietoperze - - 25 ha starodrzewów wokół stwierdzonego stanowiska - - - 500 m od miejsca rozrodu 1.04-31.08 500 m od miejsca rozrodu 1.04-31.08 500 m od gawry 1.11-30.04 24 25 26 27 28 29 SSAKI MAMMALIA NIETOPERZE zimowiska, w których w ciągu 3 kolejnych lat choć raz stwierdzono ponad 200 osobników CHIROPTERA GRYZONIE RODENTIA popielicowate Gliridae żołędnica Eliomys quercinus DRAPIEŻNE CARNIVORA psowate Canidae wilk Canis lupus kotowate Felidae ryś Lynx lynx niedźwiedzie Ursidae niedźwiedź brunatny Ursus arctos - Objaśnienia: * Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że: - wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD, - wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW, - małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin. Nazwy łacińskie gatunków wyróżniono czcionką pochyłą. 23 UZASADNIENIE Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, wykonuje delegację zawartą w art. 49 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.). Rozporządzenie w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt zawiera odrębne zakazy w stosunku do zwierząt objętych ochroną gatunkową ścisłą, zwierząt objętych ochroną gatunkową częściową oraz w stosunku do gatunków innych niż dziko występujące (tj. pochodzących z chowu lub hodowli, z wyjątkiem tych wprowadzonych do środowiska przyrodniczego). Określono również czy zakazana jest czynność wykonywana jedynie w sposób umyślny czy również nieumyślny. Wprowadzone zostały również zmiany w § 7 ust. 2 rozporządzenia, wynikające z ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowiska (Dz. U. Nr 199, poz. 1227), tj. przejęcia przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i regionalnych dyrektorów ochrony środowiska kompetencji do wydawania zezwoleń na odstępstwa od zakazu pozyskiwania chronionych gatunków zwierząt. Niniejsze rozporządzenie jest zgodne z prawem Unii Europejskiej. Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych powodujących konieczność rozpoczęcia procedury notyfikacyjnej w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597). Projekt rozporządzenia zostanie udostępniony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Środowiska zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337). 24 OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR) 1. Cel wprowadzenia rozporządzenia Celem wprowadzenia rozporządzenia jest dostosowanie treści przedmiotowego aktu normatywnego do przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zmienionych ustawą z dnia ………. o zmianie ustawy o ochronie przyrody i ustawy - Prawo łowieckie (Dz. U. z ……… Nr …., poz. …….). 2. Podmioty, na które oddziałuje niniejszy akt normatywny Wprowadzenie niniejszego aktu normatywnego będzie oddziaływało na następujące podmioty: Minister Środowiska, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska oraz regionalni dyrektorzy ochrony środowiska w zakresie posiadanych przez nie kompetencji, jak również na podmioty wnioskujące o wykonywanie czynności zakazanych w stosunku do gatunków objętych ochroną, w tym: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, podmioty prowadzące działalność gospodarczą, inwestorzy, uczelnie wyższe i instytucje naukowe. 3. Konsultacje 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. Projekt rozporządzenia zostanie poddany konsultacjom z następującymi podmiotami: Biurem Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Instytutem Badawczy Leśnictwa Instytutem Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie Zakładem Ornitologii Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku Uniwersytetem Jagiellońskim – Wydziałem Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetem Warszawskim – Zakładem Ekologii Uniwersytetem Wrocławskim – Wydziałem Nauk Biologicznych Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – Wydziałem Biologii Uniwersytetem im. Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie – Wydziałem Biologii i Nauk o Ziemi Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – Wydziałem Leśny Polskim Związkiem Łowieckim Polskim Towarzystwem Ochrony Przyrody „Salamandra” Komitetem Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk Ogólnopolskim Towarzystwem Ochrony Ptaków Polskim Towarzystwem Ochrony Ptaków Grupą Badawczą Ptaków Wodnych „Kuling” Polskim Towarzystwem Entomologicznym Centrum Prawa Ekologicznego Klubem Przyrodników Ligą Ochrony Przyrody Polskim Klubem Ekologicznym Stowarzyszeniem – Pracownia na rzecz Wszystkich Istot Stowarzyszeniem Przetwórców i Eksporterów Ślimaków Krajową Federacją Towarzystw Wędkarskich Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Dzierżawców i Administratorów Nieruchomości Rybackich Ogólnopolskim Związkiem Pracodawców Rybackich w Toruniu Organizacją Pracodawców – Producentów Ryb Śródlądowych Polskim Towarzystwem Rybackim 25 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. Stowarzyszeniem Armatorów Łodziowych Stowarzyszeniem Producentów Ryb Łososiowatych w Lęborku Stowarzyszeniem Rybactwa Dolnej i Środkowej Wisły w Toruniu Stowarzyszeniem Rybaków Zalewu Wiślanego Stowarzyszeniem Rybak w Tolkmicku Zarządem Głównym Polskiego Związku Wędkarskiego Zrzeszeniem Producentów Ryb w Katowicach Zrzeszeniem Rybaków Zalewów Szczecińskiego, Kamieńskiego i Jeziora Dąbie Związkiem Producentów Ryb w Poznaniu Instytutem Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie Morskim Instytutem Rybackim w Gdyni Państwową Akademią Nauk – Zakładem Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej w Gołyszu Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – Wydziałem Nauk o Zwierzętach, Pracownią Ichtiobiologii i Rybactwa Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu – Wydziałem Biologii i Hodowli Zwierząt Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie – Katedrą Ichtiobiologii i Rybactwa Uniwersytetem Warmińsko – Mazurskim w Olsztynie – Wydziałem Ochrony Środowiska i Rybactwa Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technologicznym w Szczecinie – Wydziałem Nauk o Żywności i Rybactwa Polskim Związkiem Pszczelarskim Krajową Radą Izb Rolniczych Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego Państwową Radą Ochrony Przyrody Marszałkami województw Projekt zostanie również zamieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska. 4. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało bezpośredniego wpływu na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego. 5. Wpływ regulacji na rynek pracy Rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na rynek pracy. 6. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Zaproponowane zmiany w zakresie dostosowania do stanu ochrony gatunków zakazów i odstępstw – przyczynią się do zmniejszenia biurokracji. 7. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów Rozporządzenie nie będzie miało wpływu na rozwój regionów. 8. Wpływ regulacji na środowisko, w tym na różnorodność biologiczną Zaproponowane zmiany w zakresie dostosowania do stanu ochrony gatunków zakazów i odstępstw – przyczynią się do lepszej ochrony gatunków objętych ochroną. 11/04/EP 26 Projekt ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1) z dnia w sprawie ochrony gatunkowej grzybów Na podstawie art. 50 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje: § 1. Rozporządzenie określa: 1) gatunki grzybów: a) objęte ochroną ścisłą, b) objęte ochroną częściową, c) objęte ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich pozyskiwania, d) wymagające ustalenia stref ochrony ich ostoi lub stanowisk oraz wielkość tych stref; 2) zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków grzybów i odstępstwa od zakazów; 3) sposoby ochrony gatunków grzybów. § 2. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. a, są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia. § 3. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. b, są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia. § 4. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. c, oraz sposoby ich pozyskiwania, są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia. § 5. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. d, oraz wielkość stref ochrony ich ostoi lub stanowisk, są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia. § 6. 1. W stosunku do dziko występujących grzybów należących do gatunków, o których mowa w § 2, wprowadza się następujące zakazy: 1) umyślnego niszczenia; 2) umyślnego zrywania lub uszkadzania; 3) niszczenia ich siedlisk lub ostoi; 4) dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków chemicznych lub niszczenia ściółki leśnej bądź gleby w ostojach; 1) Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej – środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 248, poz. 1493 i Nr 284, poz. 1671). . 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 i Nr 215, poz. 1664, z 2010 r. Nr 76, poz. 489 i Nr 119, poz. 804 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 170, Nr 94, poz. 549, Nr 208, poz. 1241 i Nr 224, poz. 1337. 5) hodowli; 6) pozyskiwania lub zbioru; 7) przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków; 8) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu okazów gatunków; 9) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 10) umyślnego przemieszczania w środowisku przyrodniczym; 11) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego. 2. W stosunku do innych niż dziko występujących grzybów należących do gatunków, o których mowa w § 2, oznaczonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia symbolem (2), w wprowadza się następujące zakazy: 1) hodowli; 2) przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków; 3) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu okazów gatunków; 4) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków; 5) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego. 3. W stosunku do dziko występujących grzybów należących do gatunków, o których mowa w § 3, wprowadza się następujące zakazy: 1) umyślnego niszczenia; 2) umyślnego zrywania lub uszkadzania; 3) niszczenia ich siedlisk lub ostoi; 4) dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków chemicznych lub niszczenia ściółki leśnej bądź gleby w ostojach; 5) pozyskiwania lub zbioru; 6) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego. § 7. 1. Zakazy, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 1 – 4 i ust. 3 pkt 1 – 4, w stosunku do gatunków, o których mowa w § 2 i 3, z wyjątkiem gatunków oznaczonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia symbolem (1), nie dotyczą: 1) wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej, jeżeli technologia prac uniemożliwia przestrzeganie zakazów; 2) usuwania grzybów niszczących materiały lub obiekty budowlane. 2. Zakazy, o których mowa w § 6 ust. 3 pkt 1 – 5, nie dotyczą pozyskiwania okazów gatunków, o których mowa w § 4, przez podmioty, które uzyskały zezwolenie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska na ich pozyskiwanie. 3. Zakazy, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 1, 2, 7 – 9, ust. 2 pkt 2 – 4 oraz ust. 3 pkt 1 – 2, nie dotyczą okazów gatunków, o których mowa w § 2 i 3, pozyskanych poza granicą państwa 2 i wwiezionych z zagranicy na podstawie zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. § 8. Sposoby ochrony gatunków polegają na: 1) zabezpieczaniu ostoi i stanowisk grzybów przed zagrożeniami zewnętrznymi; 2) zapewnianiu obecności i ochronie różnego rodzaju podłoża, na którym rozwijają się chronione gatunki grzybów, w szczególności: a) drzew w odpowiednim wieku i gatunku, b) rozkładającego się drewna, c) skał i głazów; 3) wykonywaniu zabiegów ochronnych utrzymujących właściwy stan siedliska grzybów, w szczególności: a) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwych dla gatunku stosunków świetlnych, b) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwego dla gatunku stanu gleby, c) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwych dla gatunku stosunków wodnych, d) koszeniu siedliska, w sposób właściwy dla gatunku, e) wypasie zwierząt gospodarskich na obszarze siedliska, w sposób właściwy dla gatunku chronionego, f) regulowaniu liczebności roślin, grzybów i zwierząt mających wpływ na chronione gatunki; 4) obserwacji i dokumentowaniu (monitoring) stanowisk, ostoi i populacji gatunków; 5) zabezpieczaniu reprezentatywnej części populacji przez ochronę ex situ; 6) przywracaniu grzybów z hodowli ex situ do środowiska przyrodniczego; 7) przenoszeniu grzybów zagrożonych na nowe stanowiska; 8) edukacji w zakresie rozpoznawania gatunków chronionych i sposobów ich ochrony; 9) promowaniu technologii prac związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej i leśnej, umożliwiających zachowanie ostoi i stanowisk gatunków chronionych. § 9. Traci moc rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz. U. z 2004 r. Nr 168, poz. 1765). § 10. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. MINISTER ŚRODOWISKA W porozumieniu MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 3 Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia ... (poz. …) ZAŁĄCZNIK Nr 1 GATUNKI GRZYBÓW OBJĘTYCH OCHRONĄ ŚCISŁĄ* Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska GRZYBY FUNGI borowikowate Boletaceae 1 borowik korzeniasty Boletus radicans 2 borowik królewski Boletus regius 3 borowik (podgrzybek) pasożytniczy Boletus (Xerocomus) parasiticus 4 poroblaszek żółtoczerwony Phylloporus pelletieri 5 szyszkowiec łuskowaty Strobilomyces strobilaceus czarkowate Sarcoscyphaceae 6 czareczka długotrzonkowa Microstoma protracta 7 czarka - wszystkie gatunki Sarcoscypha spp. flagowcowate Meripilaceae 8 flagowiec olbrzymi Meripilus giganteus 9 jamczatka białobrunatna Antrodia albobrunnea 10 żagwica listkowata gąskowate Grifola frondosa Tricholomataceae 11 dwupierścieniak cesarski Catathelasma imperiale 12 gąska olbrzymia Tricholoma colossus 13 wilgotnica czapeczkowata Hygrocybe calyptriformis gwiazdoszowate Geastraceae 14 gwiazdosz - wszystkie gatunki Geastrum spp. 15 wieloporek gwiaździsty Myriostoma coliforme jodłownicowate 16 jodłownica górska kisielcowate Bondarzewiaceae Bondarzewia mesenterica Exidiaceae 4 17 płomykówka galaretowata kolcownicowate Tremiscus helvelloides Bankeraceae 18 kolczakówka - wszystkie gatunki Hydnellum spp. 19 sarniak - wszystkie gatunki Sarcodon spp. 20 szaraczek łuseczkowaty Boletopsis grisea kustrzebkowate 21 koronica ozdobna lakownicowate 22 lakownica lśniąca maślakowate Pezizaceae Sarcosphaera coronaria Ganodermataceae Ganoderma lucidum Suillaceae 23 maślak (borowiec) dęty Suillus (Boletinus) cavipes 24 maślak trydencki Suillus tridentinus 25 maślak żółtawy Suillus flavidus miękuszowate 26 miękusz szafranowy ozorkowate 27 ozorek dębowy pałeczkowate 28 pałeczka - wszystkie gatunki pniarkowate Hapalopilaceae Hapalopilus croceus Fistulinaceae Fistulina hepatica Tulostomataceae Tulostoma spp. Fomitopsidaceae 29 amylek lapoński Amylocystis lapponica 30 pniarek (modrzewnik) lekarski (1) Fomitopsis (Laricifomes) officinalis 31 pniarek różowy Fomitopsis rosea purchawkowate Lycoperdaceae 32 kurzawka bagienna Bovista paludosa 33 purchawica olbrzymia Langermannia gigantea siatkolistowate Gomphaceae 34 buławka obcięta (2) Clavariadelphus truncatus 35 buławka pałeczkowata Clavariadelphus pistillaris 36 buławka spłaszczona Clavariadelphus ligula 37 siatkolist maczugowaty Gomphus clavatus smardzowate Morchellaceae 5 38 krążkówka żyłkowana Disciotis venosa 39 naparstniczka czeska Verpa bohemica 40 naparstniczka stożkowata Verpa conica 41 smardz jadalny Morchella esculenta 42 smardz półwolny Morchella gigas 43 smardz stożkowaty Morchella conica 44 smardz wyniosły Morchella elata soplówkowate 45 soplówka - wszystkie gatunki sromotnikowate Hericiaceae Hericium spp. Phallaceae 46 mądziak psi Mutinus caninus 47 sromotnik fiołkowy Phallus hadriani szmaciakowate 48 szmaciak - wszystkie gatunki tęgoskórowate 49 promieniak wilgociomierz truflowate 50 trufla wgłębiona żagwiowate Sparassidaceae Sparassis spp. Sclerodermataceae Astraeus hygrometricus Tuberaceae Tuber mesentericum Polyporaceae 51 oranżowiec bladożółty Pycnoporellus alboluteus 52 żagiew okółkowa Polyporus umbellatus POROSTY LICHENES chrobotkowate Cladoniaceae 53 chrobotek alpejski Cladonia stellaris 54 chrobotek czarniawy Cladonia stygia 55 karlinka brodawkowata Pycnothelia papillaria chróścikowate 56 chróścik - wszystkie gatunki czasznikowate 57 czasznik modrozielony granicznikowate 58 granicznik - wszystkie gatunki (1) Stereocaulaceae Stereocaulon spp. Icmadophilaceae Icmadophila ericetorum Lobariaceae Lobaria spp. 6 59 podgranicznik - wszystkie gatunki (1) Sticta spp. 60 tarczynka przygraniczna (1) Lobarina scrobiculata kruszownicowate Umbilicariaceae 61 kruszownica - wszystkie gatunki Umbilicaria spp. 62 pęcherzyca nadobna Lasallia pustulata obrostowate Physciaceae 63 obrostnica - wszystkie gatunki Anaptychia spp. 64 turzynka okazała (1) Heterodermia speciosa odnożycowate Ramalinaceae 65 odnożyca rynienkowata (1) Ramalina calicaris 66 odnożyca włosowata (1) Ramalina thrausta 67 odnożyca - pozostałe gatunki Ramalina - pozostałe gatunki pawężnicowate Peltigeraceae 68 dołczanka - wszystkie gatunki Solorina spp. 69 pawężnica - wszystkie gatunki Peltigera spp. pawężniczkowate 70 pawężniczka - wszystkie gatunki puchlinkowate 71 puchlinka ząbkowata tarczownicowate Nephromataceae Nephroma spp. Thelotremaceae Thelotrema lepadinum Parmeliaceae 72 biedronecznik - wszystkie gatunki Punctelia spp. 73 brunka Delisa Neofuscelia delisei 74 czerniaczek alpejski Allantoparmelia alpicola 75 cienik - wszystkie gatunki Pseudephebe spp. 76 kobiernik - wszystkie gatunki (1) Parmotrema spp. 77 koralinka rozgałęziona Allocetraria madreporiformis 78 mąklik otrębiasty Pseudevernia furfuracea 79 nibypłucnik - wszystkie gatunki Cetrelia spp. 80 oskrzelka rynienkowata Flavocetraria cucullata 81 pawężnik Laurera (1) Tuckernaria laureri 82 płaskotka reglowa Parmeliopsis hyperopta 83 płaskotka rozlana Parmeliopsis ambigua 7 84 płucnica płotowa Cetraria sepincola 85 płucnica zielonawa Cetraria chlorophylla 86 płucniczka Delisa Cetrariella delisei 87 płucnik modry Platismatia glauca 88 popielak pylasty Imshaugia aleurites 89 przylepka - wszystkie gatunki Melanelia spp. 90 przystrumyczek pustułkowy Hypotrachyna revoluta 91 pustułka - wszystkie gatunki, z wyjątkiem Hypogymnia spp., z wyjątkiem pustułki pęcherzykowatej Hypogymnia physodes 92 szarzynka - wszystkie gatunki Parmelina spp. 93 tapetka - wszystkie gatunki Arctoparmelia spp. 94 tarczownica - wszystkie gatunki, z Parmelia spp., z wyjątkiem Parmelia wyjątkiem tarczownicy bruzdkowanej sulcata 95 tarczynka dziurkowana Menegazzia terebrata 96 wabnica kielichowata Pleurosticta acetabulum 97 zeżyca seledynowa (1) Flavopunctelia flaventior 98 złotlinka jaskrawa Vulpicida pinastri 99 żełuczka - wszystkie gatunki, z wyjątkiem Xanthoparmelia spp., z wyjątkiem żełuczki izydiowej Xanthoparmelia conspersa 100 żółtlica chropowata Flavoparmelia caperata 101 brodaczka - wszystkie gatunki Usnea spp. 102 mąkla odmienna Evernia mesomorpha 103 mąkla rozłożysta (1) Evernia divaricata 104 rożynka posępna Cornicularia nomoerica 105 włostka - wszystkie gatunki Bryoria spp. 106 żyłecznik zwisający Alectoria sarmentosa złociszkowate 107 złociszek jaskrawy złotorostowate Chrysotrichaceae Chrysothrix candelaris Teloschistaceae 108 błyskotka - wszystkie gatunki Fulgensia spp. 109 jaskrawiec morski Caloplaca marina 8 Objaśnienia: * Gatunki grzybów zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, które wyróżniono następująco: - wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD, - małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin. Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą. (1) - gatunki, dla których nie stosuje się określonych w § 7 ust. 1 do rozporządzenia odstępstw od zakazów. (2) – gatunki, w stosunku do których wprowadzone zostały zakazy określone w § 6 ust. 2. 9 ZAŁĄCZNIK Nr 2 GATUNKI GRZYBÓW OBJĘTYCH OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ* Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska GRZYBY FUNGI szczecinkowcowate Hymenochaetaceae włóknouszek ukośny Inonotus obliquus POROSTY LICHENES chrobotkowate Cladoniaceae chrobotek leśny (w tym dawniej wyróżniany Cladonia arbuscula (incl. chrobotek łagodny) Cladonia mitis) 3 chrobotek najeżony Cladonia portentosa 4 chrobotek reniferowy Cladonia rangiferina 5 chrobotek smukły Cladonia ciliata tarczownicowate Parmeliaceae 6 mąkla tarniowa Evernia prunastri 7 płucnica darenkowa Cetraria muricata 8 płucnica islandzka Cetraria islandica 9 płucnica kędzierzawa Cetraria ericetorum 1 2 10 płucnica kolczasta Cetraria aculeata Objaśnienia: * Gatunki grzybów zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, które wyróżniono następująco: - wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD, - małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin. Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą. 10 ZAŁĄCZNIK Nr 3 GATUNKI GRZYBÓW OBJĘTYCH OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ, KTÓRE MOGĄ BYĆ POZYSKIWANE, ORAZ SPOSOBY ICH POZYSKIWANIA* Lp. Nazwa polska 1 2 Nazwa łacińska GRZYBY FUNGI szczecinkowcowate Hymenochaetaceae włóknouszek ukośny Inonotus obliquus POROSTY LICHENES tarczownicowate Parmeliaceae płucnica islandzka Cetraria islandica Sposób pozyskiwania ręczny zbiór owocników ręczny zbiór plech Objaśnienia: * Gatunki grzybów zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, które wyróżniono następująco: - wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD, - małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin. Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą. 11 ZAŁĄCZNIK Nr 4 GATUNKI GRZYBÓW WYMAGAJĄCYCH USTALENIA STREF OCHRONY ICH OSTOI LUB STANOWISK* Lp. Nazwa polska 1 Nazwa łacińska POROSTY LICHENES granicznikowate Lobariaceae granicznik płucnik Wielkość strefy ochrony Lobaria w promieniu do 100 m od granic pulmonaria stanowiska tarczownicowate Parmeliaceae brodaczka Usnea w promieniu do 50 m od granic kędzierzawa subfloridana stanowiska 3 brodaczka kępkowa Usnea hirta 4 brodaczka zwyczajna Usnea filipendula 2 w promieniu do 50 m od granic stanowiska w promieniu do 50 m od granic stanowiska Objaśnienia: * Gatunki grzybów zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, które wyróżniono następująco: - wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD, - małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin. Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą. 12 UZASADNIENIE Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie ochrony gatunkowej grzybów, wykonuje upoważnienie zawarte w art. 50 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.). Rozporządzenie w sprawie ochrony gatunkowej grzybów zawiera odrębne zakazy w stosunku do grzybów objętych ochroną gatunkową ścisłą, grzybów objętych ochroną gatunkową częściową oraz w stosunku do gatunków innych niż dziko występujące (tj. pochodzących z uprawy lub hodowli, z wyjątkiem tych wprowadzonych do środowiska przyrodniczego). Określono również czy zakazana jest czynność wykonywana jedynie w sposób umyślny czy również nieumyślny. Wprowadzone zostały również zmiany w § 7 ust. 2 rozporządzenia, wynikające z ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowiska (Dz. U. Nr 199, poz. 1227), tj. przejęcia przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i regionalnych dyrektorów ochrony środowiska kompetencji do wydawania zezwoleń na odstępstwa od zakazu pozyskiwania chronionych gatunków grzybów. Niniejsze rozporządzenie jest zgodne z prawem Unii Europejskiej. Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych powodujących konieczność rozpoczęcia procedury notyfikacyjnej w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597). Projekt rozporządzenia zostanie udostępniony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Środowiska zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337). 13 OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR) 1. Cel wprowadzenia rozporządzenia Celem wprowadzenia rozporządzenia jest dostosowanie treści przedmiotowego aktu normatywnego do przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zmienionych ustawą z dnia ………. o zmianie ustawy o ochronie przyrody i ustawy – Prawo łowieckie (Dz. U. z ……… Nr …., poz. …….). 2. Podmioty, na które oddziałuje niniejszy akt normatywny Wprowadzenie niniejszego aktu normatywnego będzie oddziaływało na następujące podmioty: Minister Środowiska, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska oraz regionalni dyrektorzy ochrony środowiska w zakresie posiadanych przez nie kompetencji, jak również na podmioty wnioskujące o wykonywanie czynności zakazanych w stosunku do gatunków objętych ochroną, w tym: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, podmioty prowadzące działalność gospodarczą, inwestorzy, uczelnie wyższe i instytucje naukowe. 3. Konsultacje społeczne Projekt rozporządzenia będzie poddany konsultacjom. Lista uczestników konsultacji: 1) Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej 2) Komitet Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk 3) Krajowa Rada Izb Rolniczych 4) Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego 5) Marszałkowie województw 6) Państwowa Rada Ochrony Przyrody 7) Polskie Towarzystwo Botaniczne 8) Polski Związek Łowiecki 9) Rada Ogrodów Botanicznych w Polsce 10) Rada Ogrodów Zoologicznych w Polsce 11) Towarzystwo Naukowe Prawa Ochrony Środowiska we Wrocławiu 12) Instytucje naukowe: a) Instytut Badawczy Leśnictwa b) Instytut Botaniki Polskiej Akademii Nauk c) Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk 13) Uczelnie wyższe: a) Akademia Rolnicza w Poznaniu 14 b) Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie c) Uniwersytet Gdański d) Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu e) Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie f) Uniwersytet Jagielloński g) Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu h) Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie i) Uniwersytet Warszawski j) Uniwersytet Wrocławski k) Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie 14) Organizacje ekologiczne: a) Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska b) Centrum Prawa Ekologicznego c) Klub „Gaja” d) Klub Przyrodników e) Liga Ochrony Przyrody f) Polski Klub Ekologiczny g) Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra” h) Stowarzyszenie – Chrońmy Mokradła i) Stowarzyszenie – Pracownia na rzecz Wszystkich Istot j) Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur SADYBA k) Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków l) Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków Projekt zostanie również zamieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska. 4. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało bezpośredniego wpływu na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego. 5. Wpływ regulacji na rynek pracy Rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na rynek pracy. 6. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Zaproponowane zmiany w zakresie dostosowania do stanu ochrony gatunków zakazów i odstępstw – przyczynią się do zmniejszenia biurokracji. 15 7. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów Regulacja nie będzie miała wpływu na rozwój regionów. 8. Wpływ regulacji na środowisko, w tym na różnorodność biologiczną Zaproponowane zmiany w zakresie dostosowania do stanu ochrony gatunków zakazów i odstępstw – przyczynią się do lepszej ochrony gatunków objętych ochroną. 10/04/EP 16 Projekt ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1) z dnia w sprawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej Na podstawie art. 52a ust. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje: § 1. Określa się następujące wymagania dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej, które mają na celu ograniczenie negatywnego wpływu na gatunki chronione: 1) nadleśniczy w lasach będących w zarządzie Lasów Państwowych, właściwy zarządca w lasach Skarbu Państwa poza zarządem Lasów Państwowych, właściciel, dzierżawca lub użytkownik gruntów leśnych w lasach prywatnych, przed przystąpieniem do prac leśnych, przeprowadzają wizję terenową, w wydzieleniu leśnym, albo na działce ewidencyjnej, na terenie których są planowane czynności z zakresu gospodarki leśnej, w celu sprawdzenia występowania gatunków chronionych lub miejsc ich występowania, oraz nowych stanowisk gatunków chronionych, na podstawie miejsc istotnych dla gatunku (gniazda, nory, dziuple, wykroty, tarzawiska, gawry, legowiska, tokowiska, miejsca hibernacji, żerowiska, oczka wodne, polany śródleśne, torfowiska, starodrzewia) oraz śladów ich występowania (odchody, tropy, wypluwki); po przeprowadzeniu wizji terenowej sporządza się protokół, którego wzór określa załącznik nr 1; protokół przekazuje się do właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska; 2) przed przystąpieniem do czynności z zakres gospodarki leśnej tymczasowo oznakowuje się stanowiska, miejsca istotne dla gatunków chronionych, które należy zachować; 3) w przypadku, gdy dla nadleśnictwa lub starostwa powiatowego stwierdzono pogarszanie się stanu ochrony gatunku lub jego siedliska spowodowanego gospodarką leśną, podejmuje się odpowiednie środki zaradcze, w uzgodnieniu z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, w szczególności: odtworzenie 1) Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej – środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 248, poz. 1493 i Nr 284, poz. 1671). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 i Nr 215, poz. 1664, z 2010 r. Nr 76, poz. 489 i Nr 119, poz. 804 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 170, Nr 94, poz. 549, Nr 208, poz. 1241 i Nr 224, poz. 1337. siedliska, poprawę stanu lub powiększenie siedliska dla tego gatunku w innym sąsiadującym miejscu; 4) na brzegach zbiorników wodnych należy pozostawiać zwalone pnie drzew, podszyt oraz duże kamienie w celu ułatwienia zwierzynie dostępu do wodopoju oraz migracji płazów; 5) nie wykonuje się prac w okresie rozrodczym płazów (III-IV) w odległości do 50 m od zbiornika wodnego, który jest ich miejscem rozrodu; 6) jeżeli szlaki migracyjne płazów do miejsc rozrodu (zbiorników wodnych) prowadzą przez intensywnie użytkowane drogi leśne zaleca się zaplanować odpowiednie systemy ochronne. Prace z zakresu gospodarki leśnej z użyciem sprzętu mechanicznego na trasach migracji płazów należy wykonywać poza okresem ich masowej migracji; 7) w okresie lęgowym ptaków nie powinno się wycinać drzew, na których zostały zidentyfikowane zasiedlone gniazda; 8) drzewa, na których znajdują się gniazda o średnicy powyżej 25 cm, należy pozostawiać do naturalnego rozpadu; 9) drzewa dziuplaste należy pozostawić do ich naturalnego rozpadu; 10) martwe drzewa powinno się pozostawiać w celu zapewnienia ciągłości występowania martwego drewna; 11) nie należy usuwać pojedynczo powstających wywrotów i złomów z wyjątkiem mogących powodować zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi; 12) prace z zakresu pozyskania drewna powinny przy występowaniu pokrywy śnieżnej i zamarzniętej glebie; być prowadzone 13) enklawy śródleśne, w tym polany, łąki, należy utrzymywać w niepogorszonym stanie, gdy stwierdzono stanowiska gatunków chronionych związanych z terenami otwartymi; 14) w przypadku odnalezienia nowego stanowiska gatunku zwierząt, roślin lub grzybów wymagającego ustanowienia stref ochrony, fakcie informuje się o tym właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska; 15) w odniesieniu do stref ochrony, należy informować regionalnego dyrektora ochrony środowiska o zmianach wewnętrznego podziału powierzchniowego w Lasach Państwowych (nr oddziałów leśnych, litery wydzieleń, zmiana przebiegu granic tych jednostek), wraz ze stosownym rozliczeniem powierzchni, następujących na etapie rewizji planu urządzenia lasu; 16) czynności z zakresu gospodarki leśnej należy wykonywać w sposób zapewniający zachowanie gatunków i ich siedlisk w niepogorszonym stanie ochrony, zgodnie z zasadami określonymi w załączniku nr 2. 2 § 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. MINISTER ŚRODOWISKA W porozumieniu MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 3 Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia ... (poz. …..) Załącznik nr 1 PROTOKÓŁ Z WIZJI TERENOWEJ Nr wydzielenia/ działki ewidencyjnej: …………………………………………………………. Nadleśnictwo: …………………………………………………………………………………... Termin przeprowadzenia wizji (dzień, godzina): …………………………………………... Osoba przeprowadzająca wizję: …………………………………………………………… 1. Lista gatunków chronionych, stwierdzonych w trakcie wizji oraz ilość zaobserwowanych osobników. (np. dzięcioł średni – po 2 osobniki w dwóch dziuplach, karmiące pisklęta; obuwik pospolity – 3 płaty po ok. 10 osobników) 1) ..………………………………………………………………………………….. 2) ..………………………………………………………………………………….. 3) ..………………………………………………………………………………….. 4) ..………………………………………………………………………………….. 5) ..………………………………………………………………………………….. 6) ..………………………………………………………………………………….. 7) ..………………………………………………………………………………….. 8) ..………………………………………………………………………………….. 9) ..………………………………………………………………………………….. 10) ..………………………………………………………………………………….. 11) ..………………………………………………………………………………….. 12) ..………………………………………………………………………………….. 4 13) ..………………………………………………………………………………….. 14) ..………………………………………………………………………………….. 15) ..………………………………………………………………………………….. 16) ..………………………………………………………………………………….. 17) ..………………………………………………………………………………….. 18) ..………………………………………………………………………………….. 19) ..………………………………………………………………………………….. 2. Informacja o strefach ochrony gatunku Brak strefy ochrony gatunku w danym wydzieleniu i w wydzieleniach sąsiednich/ 1) Strefa ochrona dla ………………………………… (gatunek) Rodzaj strefy: okresowa/całoroczna. Odległość od granicy strefy całorocznej i okresowej:…………… 2) .. 3. Zalecenia dla wykonawcy dotyczące wykonywania czynności z zakresu gospodarki leśnej zgodne z wymaganiami dobrej praktyki 1) .. 2) .. 3) .. 4) .. 5) .. 4. Załącznik Szkic sytuacyjny z naniesionymi: - stanowiskami, śladami występowania oraz miejscami istotnymi dla gatunków, - strefami ochrony gatunków, - planem prowadzenia prac leśnych (np. szlaki zrywkowe, zakres działań, miejsce składowania drewna). 5 Załącznik nr 2 ZASADY WYKONYWANIA CZYNNOŚCI Z ZAKRESU GOSPODARKI LEŚNEJ DLA GATUNKÓW Lp 1 Nazw a polska 2 Nazwa łacińsk a 3 Modyfikacje planowanych czynności z zakresu gospodarki leśnej w miejscach występowania gatunku W trakcie całego roku W szczególnych okresach 4 5 Zalecenia natury ogólnej dla nadleśnictwa/starostwa, powiatowego1, w którym stwierdzono występowanie gatunku 6 1 Możliwe źródło informacji: • Chylarecki P., Sikora A., Cenian Z. 2009. Monitoring ptaków lęgowych. Poradnik metodyczny dotyczący gatunków chronionych Dyrektywą Ptasią. GIOŚ, Warszawa • Makomaska-Juchiewicz M. (red.) 2010. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część I. GIOŚ, Warszawa. http://www.iop.krakow.pl/gios/monitoring/pdf/przewodnik_metodyczny_zwierzeta_1.pdf • Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręczniki metodyczne. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php W przypadku braku dostępnej informacji w tym zakresie należy skonsultować się ze specjalistą dla danego gatunku. 6 1. 2. nadob nica alpejs ka kozior óg dębos z Zasiedlone przez nadobnicę alpejską drzewa lub surowiec drzewny należy pozostawiać w lesie do naturalnego rozkładu. Nie należy pozyskiwać W przypadku drewna bukowego w okresie aktualnego od 1 VI do 31 VIII. stwierdzenia (w okresie ostatnich 10 lat) Pozyskane drewno bukowe występowania należy wywieźć do 31 V. W nadobnicy alpejskiej przypadku przekroczenia tego należy zachować terminu pozyskany surowiec ciągłość obecności należy pozostawić do martwego drewna naturalnego rozkładu. bukowego w czasie i Prace polegające na przestrzeni poprzez wypalaniu węgla drzewnego z pozostawianie drewna bukowego pojedynczych złomów i bukowych zlokalizowane w obrębie wywrotów obszaru występowania oraz martwych drzew zwłaszcza nadobnicy alpejskiej na stojących, i terenie danego zarządcy najgrubszych w należy przerwać w okresie od występujących 1 VI do 31 VIII, przy czym miejscach zmagazynowane na nich nasłonecznionych. drewno bukowe musi być W przypadku wywrotów zużyte do 31 V – z uwagi na i złomów, które pojawiły nieprowadzenie tego rodzaju się jednocześnie na działalności zapis nie dotyczy powierzchni przekraczającej 0,5 ha PGL LP. (wiatrołomy, wiatrowały o charakterze klęskowym), należy pozostawić co najmniej 20% powalonych i złamanych drzew bukowych w tym co najmniej dwóch o pierśnicy powyżej 60 cm, lub najgrubszych na danej powierzchni, biorąc pod uwagę każdy hektar powierzchni. Ceramb W wydzieleniu leśnym w którym stwierdzono yx występowanie gatunku lub cerdo śladów zasiedlenia, a także w wydzieleniach sąsiednich: Należy zachować ciągłość występowania starych nasłonecznionych dębów w czasie i przestrzeni w skali krajobrazu. Rosalia alpina W wydzieleniu leśnym w którym stwierdzono występowanie gatunku lub śladów zasiedlenia także w wydzieleniach sąsiednich w okresie od 1 V do 31 VIII nie - nie zawieszać skrzynek należy pozyskiwać grubego lęgowych dla ptaków. surowca dębowego. -w ramach prowadzonych zabiegów gospodarczych ograniczać podrost i podszyt ocieniający strzały grubych dębów oraz utrzymywać drzewostan w luźnym zwarciu, - nie usuwać drzew ze śladami zasiedlenia przez gatunek. Nie należy stosować zabiegów konserwacji drzew. 7 3. pachni Osmod ca erma dębow sp. a Na stanowiskach występowania pachnicy należy dążyć do pozostawiania minimum 10 grubych drzew dziuplastych w odległości maksimum 200 m jedno od drugiego. Na stanowiskach występowania należy utrzymywać nasłonecznienie zasiedlonych drzew nie dopuszczając do silnego zwarcia drzewostanu i zarastania. W odległości do 100 m od miejsca stwierdzenia występowania gatunku lub śladów zasiedlenia - nie usuwać w kolejnych nawrotach cięć przestojów liściastych oraz co najmniej10 drzew liściastych w wieku rębnym pozostawiając je do naturalnego rozpadu,. Należy zachować ciągłość występowania starych dziuplastych drzew dębu, lipy, wierzby i innych gatunków liściastych w czasie i przestrzeni w skali krajobrazu, zwłaszcza rosnących w miejscach nasłonecznionych. Nie należy stosować zabiegów konserwacji drzew polegających na czyszczeniu próchnowisk. - nie zawieszać skrzynek lęgowych dla ptaków. 8 4. zagłęb ek bruzdk owany Rhysod es sulcatu s W wydzieleniu leśnym w którym stwierdzono występowanie danego gatunku lub śladów zasiedlenia, a także w wydzieleniach sąsiednich: konar ek Phryga tajgow nophilu y s ruficolli ponur s ek Schne Boros idera schneid eri rozmia zg Pytho kolwe kolwen ński sis - podczas wykonywania cięć nie usuwać drzew o pierśnicy przekraczającej 40 cm w korze (lub w wieku powyżej 100 lat), w tym również drzew martwych, złomów i wywrotów, - pozostawiać w ekosystemie leśnym całość posuszu jałowego i czynnego gatunków liściastych, w tym złomów i wywrotów, oraz możliwie maksymalną ilość iglastego posuszu czynnego, W wydzieleniu leśnym, w którym stwierdzono występowanie danego gatunku lub śladów zasiedlenia, a także w wydzieleniach sąsiednich drewno pozyskiwać wyłącznie w okresie od 1 XI do 15 III. Pozyskane drewno należy wywieźć przed 15 III. W przypadku przekroczenia tego terminu pozyskany surowiec należy pozostawić do naturalnego rozkładu. Nie usuwać z lasu martwych, rozkładających się drzew stojących oraz rozkładającej się leżaniny. Ograniczyć w miarę możliwości usuwanie świeżo i obumarłych zamierających drzew o pierśnicy powyżej 40 cm. -ewentualne cięcia przedrębne i rębne prowadzić pod kątem różnicowania struktury ekologicznej (wiekowej i gatunkowej) drzewostanu, zbliżonej do struktury przerębowej, - nie zawieszać skrzynek lęgowych dla ptaków. . 9 5. W wydzieleniu leśnym, w Drewno pozyskane należy jak którym stwierdzono najszybciej (w okresie do 2 występowanie danego gatunku tygodni) wywieźć z lasu. cynobr cinnabe lub śladów zasiedlenia, a także w wydzieleniach sąsiednich: owy rinus zgniot ek Cucuju s - podczas wykonywania cięć nie usuwać pojedynczych drzew martwych, złomów i wywrotów dążąc do występowania średnio na 1 ha powierzchni min. 5 szt. drzew martwych o pierśnicy co najmniej 30 cm, , Należy zachować ciągłość występowania drzewostanów liściastych, zróżnicowanych pod względem struktury i obecności martwego drewna w czasie i przestrzeni w skali krajobrazu. - podczas wykonywania cięć co najmniej 20% drzew obumierających i świeżo obumarłych (w tym świeżych złomów i wywrotów) o pierśnicy co najmniej 30 cm pozostawić do naturalnego rozkładu, - w przypadku drzewostanów użytkowanych rębnie pozostawić min. 5 szt. drzew żywych w wieku rębnym lub przeszłorębnym na 1 ha powierzchni do naturalnego rozkładu. - cięcia przedrębne i rębne prowadzić pod kątem różnicowania struktury ekologicznej (wiekowej i gatunkowej) drzewostanu, 10 6. jelone Lucanu k s rogacz cervus W wydzieleniu leśnym, w którym stwierdzono występowanie gatunku lub śladów zasiedlenia, a także w wydzieleniach sąsiednich: - nie usuwać przestojów dębowych, w szczególności z rozwiniętymi, przyziemnymi dziuplami-próchnowiskami i w jakikolwiek inny sposób nie naruszać przebiegu zachodzących w nich naturalnych procesów (m.in. nie poddawać takich drzew zabiegom konserwatorskim), nie usuwać drzew zamierających, martwych stojących, powalonych i złamanych a także leżaniny (w szczególności dotyczy to dębu). pozyskiwać w cięciach przedrębnych i rębnych wyłącznie drzewa żywe i bez śladów zasiedlenia przez jelonka (otwory wylotowe, świeże szczątki imagines, próchnowiska przyodziomkowe). - drzewostany użytkować w taki sposób, by preferować dąb jako gatunek panujący, - ograniczać rozwój odnowień innych niż dębowe (w szczególności grabowych, bukowych i lipowych), W wydzieleniu leśnym w którym stwierdzono występowanie gatunku lub śladów zasiedlenia, a także w wydzieleniach sąsiednich : Należy zachować ciągłość występowania w czasie i przestrzeni starych drzewostanów dębowych o luźnym zwarciu. - drewno pozyskiwać w okresie letnim, tj. od 1 VI do Nie należy stosować 30 IX, zabiegów konserwacji drzew. nie dopuszczać do wystąpienia silniejszego ocienienia pniaków po usuniętych dębach i podstawy pni rosnących dębów, - utrzymywać „widny” las z drzewostanem o rozluźnionym zwarciu. W trzebieżach i cięciach rębnych usuwać przede wszystkim gatunki drzew zwiększające ocienienie dna lasu (buk, grab, lipa osika, klon zwyczajny, jawor). - pozostawiać drzewa w wieku przeszłorębnym w liczbie minimum 5 na każdy hektar powierzchni wydzielenia przy każdym nawrocie cięć, z przeznaczeniem na przestoje, które pozostawione zostaną do naturalnej śmierci i rozkładu, - nie zawieszać skrzynek lęgowych dla ptaków. 11 7. bogat ek wspan iały stanowiskach Nie należy pozyskiwać Buprest Na występowania bogatka drewna sosnowego w okresie is od 1 V do 31 VIII. splende wspaniałego: ns należy dążyć do pozostawiania starych, żywych oraz zamarłych, stojących sosen, zwłaszcza w miejscach nasłonecznionych (np. przestoje na powierzchniach zrębowych), Należy zachować w czasie i przestrzeni ciągłość występowania starych i nasłonecznionych drzewostanów sosnowych, w skali krajobrazu. - w przypadku konieczności wykonania ścinki starych żywych sosen, martwe, grube, suche gałęzie pozostawiać na powierzchniach zrębowych do rozkładu, - należy ograniczyć prace zmierzające do wzrostu zwarcia, - podrost i podszyt nadmiernie ocieniający strzały zasiedlonych i potencjalnie odpowiednich do zasiedlenia drzew należy systematycznie usuwać,. - nie zawieszać budek dla ptaków. 12 8. pilnicz nik fiołko wy Limonis cus violace us W wydzieleniu leśnym, w Nie należy pozyskiwać Należy zachować którym stwierdzono drewna liściastego w okresie ciągłość występowania występowanie gatunku lub od 1 IV do 31 V. starych śladów zasiedlenia, a także w nasłonecznionych wydzieleniach sąsiednich: drzew liściastych - nie należy wprowadzać (głównie buka i dębu) w czasie i przestrzeni w podszytu i wykonywać skali krajobrazu. dolesień, aby nie wywołać nadmiernego ocienienia Nie należy stosować podstawy zasiedlonych drzew, zabiegów konserwacji - w ramach prowadzonych drzew. działań gospodarczych w promieniu 20 m od zasiedlonego drzewa należy usuwać wszystkie krzewy i naloty nie dopuszczając do zacienienia dolnej części pnia drzewa, a także dążyć do utrzymania niskiego zwarcia drzewostanu (przerywane, luźne zwarcie). - należy pozostawić zasiedlone drzewa do naturalnego rozkładu, - nie usuwać drzew liściastych z przyziemnymi dziuplamipróchnowiskami, nawet jeśli nie stwierdzono w nich aktualnego zasiedlenia przez ten gatunek i pozostawiać takie drzewa do naturalnego rozkładu, w - należy pozostawiać drzewostanie drzewa liściaste w liczbie przynajmniej 5 żywych drzew na 1 ha w wieku przeszłorębnym, z zastrzeżeniem utrzymania odległości między nimi nie mniejszej niż 20 m, - należy wprowadzać w miarę możliwości działania , które pozwolą utrzymać rzadką strukturę drzewostanu i na bieżąco będą redukowały pojawiające się naloty i podrosty. - nie zawieszać budek dla ptaków. 13 9. sichra wa karpac ka Pseudo gauroti na excelle ns Na stanowiskach, na których W miejscach występowania stwierdzono występowanie sichrawy karpackiej w okresie sichrawy karpackiej: rójki gatunku (od 20 V do 15 - należy zachować populację VII) nie należy wykonywać wiciokrzewu czarnego prac leśnych związanych z (Lonicera nigra). Gdy liczba pozyskiwaniem drewna. krzewów tego gatunku na danym stanowisku jest bardzo duża dopuszcza się usunięcie części okazów tak, aby zróżnicować pod względem wieku i wielkości (wysokość oraz grubość w szyi korzeniowej) grupy wiciokrzewu czarnego, Należy zachować ciągłość występowania w strefie podszytu lasu krzewów wiciokrzewu czarnego, uwzględniając jego naturalne środowiska. Należy dążyć aby odległość między grupami nie była większa niż 100-200 m. - zaleca się, aby przez stanowiska nie prowadzono szlaków zrywkowych. - pozyskanie drewna należy prowadzić z wykorzystaniem rębni, które zapewniają przez cały czas ocienienie dna lasu. W drzewostanach młodszych klas wieku dopuszczalne są wszystkie zabiegi leśne. Podobnie jednak jak w przypadku drzewostanów rębnych zachować należy populację wiciokrzewu czarnego. żółw błotny W odległości 200 m od Emys orbicula miejsca rozrodu i regularnego przebywania nie prowadzić ris prac leśnych, jak również nie użytkować tych miejsc w związku z prowadzeniem gospodarki leśnej na innych terenach (np. przejazd maszyn leśnych). W odległości 500 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania w okresie 1.III-30.IX nie wykonywać prac leśnych, jak również nie użytkować tych miejsc w związku z prowadzeniem gospodarki leśnej na innych terenach (np. przejazd maszyn leśnych). Poza tym okresem prace leśne mogą być wykonywane tylko w przypadku jeżeli zapewniają zachowanie siedlisk tego gatunku. Wskazania te odnoszą się zarówno do obszarów podmokłych, w których gatunek przebywa przez większość roku, jak również do miejsc składania jaj (suchych obszarów piaszczystych w ich sąsiedztwie). Planowane prace nie mogą powodować zmiany stosunków wodnych. Należy dążyć do zachowania biotopów gatunku, zarówno obszarów podmokłych, jak również, występujących w ich sąsiedztwie, terenów suchych, piaszczystych (wydm, poboczy dróg gruntowych), stanowiących obszary lęgowe. 14 10. gągoł Zachowanie drzew dziuplastych zasiedlonych przez gatunek wraz z grupą najbliższych drzew. Zaniechanie wykonywania czyszczeń późnych, trzebieży i cięć rębnych w odległości do 100 m od zasiedlonych gniazd gatunku w okresie od 1 IV do30 VI. 11. szlach Nie prowadzić prac leśnych w ar Mergus zalesionej części wyspy, na stwierdzono serrator której gniazdowanie. 12. cietrze Tetrao w tetrix W odległości do 200 m od miejsca gniazdowania zaniechanie prowadzenia prac leśnych w okresie od 1 IV do 31 VII. W odległości do 500 m od granicy tokowisk i miejsc gniazdowania w 1 II 31 okresie VII nie należy prowadzić prac leśnych. 13. głusze Tetrao W odległości do 200 m od c urogallu granicy tokowisk i miejsc gniazdowania nie należy s prowadzić prac leśnych. Buceph ala clangul a nurog ęś Należy zachować ciągłość występowania starych drzew lub drzewostanów w otoczeniu wód stojących i płynących. Mergus mergan ser W odległości od 200 do 500 m od granicy tokowisk i miejsc gniazdowania w okresie 1.II-31.VII nie należy prowadzić prac leśnych. W odległości od 200 do 500 m od granicy tokowiska i miejsc gniazdowania nie wprowadzać należy podszytów i podsadzeń w obrębie tokowisk. W odległości do 200 m od granicy miejsc zimowania, oraz w tych miejscach, w okresie 1.XII-1.III nie należy prowadzić prac leśnych. Prace leśne, w szczególności w miejscach bytowania (w tym tokowisk, zimowania i gniazdowania) powinny być wykonywane w sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. Nie należy wygradzać upraw leśnych w ostojach głuszca, bądź stosować specjalne kolorowe siatki, taśmy lub oznakowane żerdzie, celem zapewnienia widoczności ogrodzeń dla przelatujących głuszców. Prace leśne, w szczególności w miejscach bytowania (w tym tokowisk, zimowania i gniazdowania) powinny być wykonywane w sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. 15 14. bocian Ciconia czarny nigra W odległości 100 m od W odległości 100-500 m od gniazda nie należy prowadzić gniazda w okresie 15.III – prac leśnych. 31.VIII nie wykonywać prac leśnych. Ograniczanie, lub w miarę możliwości zaprzestanie, regulacji cieków wodnych (w obszarach zasiedlonych przez gatunek). Niezalesianie łąk i bagien śródleśnych. Prace leśne powinny być wykonywane w sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. 15. kania Milvus W odległości 100 m od W odległości 100-500 m od Prace leśne powinny czarna migrans gniazda nie należy prowadzić gniazda w okresie 1.III-31.VIII być wykonywane w prac leśnych nie wykonywać prac leśnych. sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. 16. kania ruda Milvus milvus 17. bielik Haliaee W odległości 200 m od W odległości 200-500 m od Prace leśne powinny gniazda nie należy prowadzić gniazda w okresie 1.I-31.VII być wykonywane w tus nie wykonywać prac leśnych. sposób zapewniający albicilla prac leśnych zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. 18. gadoż er Circaet us gallicus W odległości 200 m od W odległości 200-500 m od Prace leśne powinny gniazda nie należy prowadzić gniazda w okresie 1.III-30.IX być wykonywane w prac leśnych nie wykonywać prac leśnych. sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. 19. orlik krzykli wy Aquila pomari na W odległości 100 m od W odległości 100-500 m od Prace leśne powinny gniazda nie należy prowadzić gniazda w okresie 1.III-31.VIII być wykonywane w prac leśnych nie wykonywać prac leśnych. sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. W odległości 100 m od W odległości 100-500 m od Prace leśne powinny gniazda nie należy prowadzić gniazda w okresie 1.III-31.VIII być wykonywane w prac leśnych nie wykonywać prac leśnych. sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. 16 20. orlik Aquila grubo clanga dzioby 21. orzeł przed ni W odległości 200 m od W odległości 200-500 m od Prace leśne powinny Aquila chrysae gniazda nie należy prowadzić gniazda w okresie 1.I-15.VIII być wykonywane w prac leśnych nie wykonywać prac leśnych. sposób zapewniający tos zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. 22. orzełe k Aquila pennat a 23. rybołó w W odległości 200 m od W odległości 200-500 m od Pandio gniazda nie należy prowadzić gniazda w okresie 1.III-31.VIII n nie wykonywać prac leśnych. haliaetu prac leśnych s 24. raróg W odległości 200 m od W odległości 200-500 m od Falco cherrug gniazda nie należy prowadzić gniazda w okresie 1.I-31.VII prac leśnych nie wykonywać prac leśnych. W odległości 200 m od W odległości 200-500 m od Prace leśne powinny gniazda nie należy prowadzić gniazda w okresie 1.III-31.VIII być wykonywane w prac leśnych nie wykonywać prac leśnych. sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. W odległości 100 m od W odległości 100-500 m od Prace leśne powinny gniazda nie należy prowadzić gniazda w okresie 1.II-31.VIII być wykonywane w prac leśnych nie wykonywać prac leśnych. sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. Prace leśne powinny być wykonywane w sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. 17 25. sokół wędro wny Falco peregri nus W odległości 200 m od W odległości 200-500 m od Prace leśne powinny gniazda nie należy prowadzić gniazda w okresie 1.I-31.VII być wykonywane w prac leśnych nie wykonywać prac leśnych. sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie potencjalnych miejsc lęgowych i żerowiskowych. Zachowanie drzew z dużymi gniazdami: ptaków drapieżnych, kruka, bociana czarnego oraz czapli siwej, do naturalnego rozpadu gniazd. 26. żuraw Zaniechanie w okresie 1 III-30 VI wykonywania czyszczeń późnych, trzebieży i cięć rębnych w wydzieleniu lub płacie siedliska w miejscu występowania gatunku. 27. pucha cz 28. puszc Strix Pozostawienie drzewa Zaniechanie wykonywania zyk czyszczeń późnych, trzebieży uralensi zasiedlonego przez gatunek. uralski s, i cięć rębnych w odległości do 100 m od zasiedlonych gniazd gatunku w okresie 1 II30 VI. 29. puszc zyk mszar ny Bubo bubo Nie odwadniać i nie zalesiać śródleśnych bagien, torfowisk, mokradeł, itp. W odległości 200 m od gniazda W odległości od 200 do 500 nie należy prowadzić prac m od miejsca gniazdowania leśnych w okresie 1.I-31.VII nie należy prowadzić prac leśnych. Należy zachować ciągłość występowania starszych (min 80letnich) lasów z przewagą buka lub jodły, a na niżu także starszych (min 80-letnich) lasów sosnowych z udziałem starych drzew dziuplastych i złomów oraz wszelkich drzew z gniazdami ptaków szponiastych. Zaniechanie zalesiania śródleśnych bagien i łąk. W odległości 200 m od gniazda W odległości od 200 do 500 Strix nebulos nie należy prowadzić prac m od miejsca gniazdowania w leśnych okresie 1.III-31.VIII nie należy a prowadzić prac leśnych. 18 30. włoch atka Aegoliu W odległości do 50 m od gniazda nie należy prowadzić s funereu prac leśnych. s Należy zachować ciągłość występowania starszych (min. 80letnich) drzewostanów na siedliskach borowych oraz lasów z przewagą buka lub jodły, z udziałem drzew obumierających i martwych (także posuszu świerkowego) sówec zka Glaucid ium passeri num 31. kraska Coracia W odległości 10 m od gniazda nie należy prowadzić prac s garrulu leśnych s 32. dzięci Dryoco oł pus czarny martius dzięci oł zielon osiwy Picus canus Zachowanie drzew dziuplastych zasiedlonych przez gatunek wraz z grupą najbliższych drzew. Zaniechanie wykonywania czyszczeń późnych, trzebieży i cięć rębnych w odległości do 50 m od zasiedlonych gniazd gatunku w okresie 1 IV-30 VI. Należy zachować ciągłość występowania starszych (min. 100letnich) drzewostanów. Pozostawianie przestojów i kęp starodrzewów do ich naturalnego rozpadu, jak również posuszu stojącego, w tym także złomów i wywrotów. Ochrona kopców mrówek oraz drzew (w tym także złomów) zasiedlonych przez gmachówki Camponotus sp. 19 33. dzięci oł średni Dendro copos medius Zachowanie drzew dziuplastych zasiedlonych przez gatunek wraz z grupą najbliższych drzew. Zaniechanie wykonywania czyszczeń późnych, trzebieży i cięć rębnych w odległości do 50 m od zasiedlonych gniazd gatunku w okresie 1 IV-30 VI. Należy zachować ciągłość występowania starszych (min. 100 120-letnich) drzewostanów liściastych lub mieszanych (gł. grądy, dąbrowy, także lasy łęgowe i olsy). Pozostawianie kęp starodrzewów dębowych do ich naturalnego rozpadu na 5% powierzchni. Pozostawianie stojącego i leżącego posuszu gatunków liściastych, w tym także złomów i wywrotów o miąższości powyżej 10 3 m /ha. 34. dzięci oł Dendro copos białogr leucoto zbiety s Zachowanie drzew dziuplastych zasiedlonych przez gatunek wraz z grupą najbliższych drzew. Zaniechanie wykonywania czyszczeń późnych, trzebieży i cięć rębnych w odległości do 200 m od miejsca regularnego występowania gatunku w okresie 1 II-30 VI. Należy zachować ciągłość występowania starszych (min 80letnich) drzewostanów liściastych lub mieszanych z udziałem gatunków liściastych powyżej 50%, z udziałem drzew obumierających i martwych. Należy dążyć do osiągnięcia ilości martwego drewna 3 na poziomie min. 30 m -1 ha w drzewostanach liściastych w wieku powyżej 80 lat. 35. dzięci Picoide oł s trójpal tridactyl czasty us Zachowanie drzew dziuplastych zasiedlonych przez gatunek wraz z grupą najbliższych drzew. Zaniechanie wykonywania czyszczeń późnych, trzebieży i cięć rębnych w odległości do 200 m od miejsca regularnego występowania gatunku w okresie 1 III-31 VII. Należy zachować ciągłość występowania starszych (min 80letnich) drzewostanów na siedliskach borowych, z udziałem drzew obumierających i martwych. Należy dążyć do osiągnięcia ilości martwego drewna 3 na poziomie min 30 m -1 ha . 20 36. drozd obroż ny Turdus torquat us W siedlisku występowania powyżej 900 m n.p.m w okresie 1 IV- 31 VII nie należy prowadzić czyszczeń późnych, trzebieży i cięć rębnych. Na obszarach położonych powyżej 900 m n.p.m. należy: - zachować ciągłość występowania starszych drzewostanów min. 80 letnich na siedliskach borowych w sąsiedztwie torfowisk, źródlisk, głazowisk i polan, - zachować ciągłość występowania zakrzaczeń jałowcowych, jarzębinowych i olchowych oraz bogatego runa borówkowego. 37. wilk Canis lupus W odległości 500 m od Należy pozostawić miejsca rozrodu w okresie wykroty po zwalonych 1.IV-31.VIII nie należy drzewach. prowadzić prac leśnych. Należy zachować wystarczającą bazę pokarmową kopytnych zwierząt łownych. Prace leśne powinny być wykonywane w sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie korytarzy migracyjnych. 21 38. ryś Lynx lynx W odległości 500 m od miejsca rozrodu w okresie 1.IV-31.VIII nie należy prowadzić prac leśnych. W miejscach występowania rysia należy pozostawić część warstwy podszytu i zwalonych pni drzew. Należy pozostawić wykroty po zwalonych drzewach. Należy zachować wystarczającą bazę pokarmową kopytnych zwierząt łownych. Prace leśne powinny być wykonywane w sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie korytarzy migracyjnych. 39. żbik Felis silvestri s W odległości do 500 m od Pozostawianie w stanie miejsca rozrodu w okresie naturalnym doliny 1.V-31.X nie należy potoków i rzek. prowadzić prac leśnych. Utrzymać lub tworzyć mozaikę polan leśnych i drzewostanów w różnym wieku, oraz pozostawiać kilku- lub kilkunastohektarowe obszary drzewostanów ze zwartym podszytem. Prace leśne powinny być wykonywane w sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie korytarzy migracyjnych. 22 40. niedź Ursus wiedź arctos brunat ny W odległości 500 m od gawry Wyłączenie części w okresie 1.XI-30.IV nie powierzchni leśnych ze wykonywać prac leśnych zbioru dla celów przemysłowych owoców runa. Wprowadzanie na właściwych siedliskach w drzewostanach gatunków owocodajnych, np. jarzębiny i trześni. Prace leśne powinny być wykonywane w sposób zapewniający zachowanie siedlisk tego gatunku, w tym zachowanie korytarzy migracyjnych. 41. nietop erze Chiropt era Drzewa martwe, w których stwierdzono kryjówki nietoperzy, powinny być chronione do czasu rozpadu kryjówki. Prace leśne powinny być wykonywane w sposób zapewniający zachowanie siedlisk nietoperzy, w tym zachowanie potencjalnych miejsc rozrodu i żerowiskowych. 23 42. popieli Gliridae Zachowanie drzew . cowat dziuplastych zasiedlonych e przez gatunek oraz innych struktur zasiedlonych przez pilchy, np. złomy, wywroty, wypróchniałe fragmenty pni wraz z grupą najbliższych drzew, bądź takich, które potencjalnie mogą być przez nie zasiedlone. W drzewostanach z przewagą jodły prowadzenie cięć kształtujących zróżnicowaną strukturę drzewostanu. Zachowanie podszytów i podrostów, w tym przede wszystkim gatunków owocodajnych. Pozostawianie przestojów, a także drzew nisko ugałęzionych. W ramach odnowień lub zalesień wprowadzać oraz w przypadku wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych popierać rodzime gatunki owocodajne, w tym przede wszystkim trześnię. Wywieszanie w drzewostanach (zwłaszcza młodszych oraz ubogich w drzewa dziuplaste) odpowiednich skrzynek lęgowych. Prace leśne powinny być wykonywane w sposób zapewniający zachowanie siedlisk pilchowatych, w tym zachowanie potencjalnych miejsc rozrodu i żerowiskowych. 24 UZASADNIENIE Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej, wykonuje delegację zawartą w art. 52a ust. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.). Niniejsze rozporządzenie jest zgodne z prawem Unii Europejskiej. Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych powodujących konieczność rozpoczęcia procedury notyfikacyjnej w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597). Projekt rozporządzenia zostanie udostępniony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Środowiska zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337). 25 OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR) 1. Cel wprowadzenia rozporządzenia Celem wprowadzenia rozporządzenia jest dostosowanie treści przedmiotowego aktu normatywnego do przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zmienionych ustawą z dnia ………. o zmianie ustawy o ochronie przyrody i ustawy – Prawo łowieckie (Dz. U. z ……… Nr …., poz. …….). 2. Podmioty, na które oddziałuje niniejszy akt normatywny Wprowadzenie niniejszego aktu normatywnego będzie oddziaływało na następujące podmioty: Minister Środowiska, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska oraz regionalni dyrektorzy ochrony środowiska w zakresie posiadanych przez nie kompetencji, jak również na zarządców lasów, w tym: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, podmioty prowadzące działalność gospodarczą. 3. Konsultacje 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. Projekt rozporządzenia zostanie poddany konsultacjom z następującymi podmiotami: Biurem Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Instytutem Badawczym Leśnictwa Instytutem Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie Zakładem Ornitologii Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku Uniwersytetem Jagiellońskim – Wydziałem Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetem Warszawskim – Zakładem Ekologii Uniwersytetem Wrocławskim – Wydziałem Nauk Biologicznych Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – Wydziałem Biologii Uniwersytetem im. Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie – Wydziałem Biologii i Nauk o Ziemi Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – Wydziałem Leśny Polskim Towarzystwem Ochrony Przyrody „Salamandra” Komitetem Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk Ogólnopolskim Towarzystwem Ochrony Ptaków Polskim Towarzystwem Ochrony Ptaków Grupą Badawczą Ptaków Wodnych „Kuling” Polskim Towarzystwem Entomologicznym Centrum Prawa Ekologicznego Klubem Przyrodników Ligą Ochrony Przyrody Polskim Klubem Ekologicznym Stowarzyszeniem – Pracownia na rzecz Wszystkich Istot Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – Wydziałem Nauk o Zwierzętach, Pracownią Ichtiobiologii i Rybactwa Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu – Wydziałem Biologii i Hodowli Zwierząt Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie – Katedrą Ichtiobiologii i Rybactwa Uniwersytetem Warmińsko – Mazurskim w Olsztynie – Wydziałem Ochrony Środowiska i Rybactwa Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technologicznym w Szczecinie – Wydziałem Nauk o Żywności i Rybactwa Polskim Związkiem Pszczelarskim Krajową Radą Izb Rolniczych 26 29. 30. 31. Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego Państwową Radą Ochrony Przyrody Marszałkami województw Projekt zostanie również zamieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska. 4. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało bezpośredniego wpływu na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego. 5. Wpływ regulacji na rynek pracy Rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na rynek pracy. 6. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Zaproponowane zmiany w zakresie dostosowania do stanu ochrony gatunków zakazów i odstępstw – przyczynią się do zmniejszenia biurokracji. 7. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów Rozporządzenie nie będzie miało wpływu na rozwój regionów. 8. Wpływ regulacji na środowisko, w tym na różnorodność biologiczną Rozporządzenie będzie miało pozytywny wpływ na stan ochrony gatunków chronionych. 14/04/EP 27 Projekt ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI1) z dnia w sprawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki rybackiej Na podstawie art. 52a ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje: § 1. Rozporządzenie określa wymagania dobrej praktyki w zakresie gospodarki rybackiej. § 2. Wymagania dobrej praktyki rybackiej obejmują zbiór norm i wytycznych, których zastosowanie ma zapewnić zrównoważony rozwój w sferze produkcji rybackiej w sposób jak najbardziej przyjazny środowisku naturalnemu, szczególnie w zakresie zachowania wartości stawów rybnych oraz obwodów rybackich jako elementów biologicznej różnorodności siedlisk dla innych gatunków flory i fauny. § 3. 1 Gospodarka rybacka, o której mowa w § 1 oznacza: 1) chów lub hodowlę ryb w nieizolowanych od środowiska od środowiska przyrodniczego obiektach typu karpiowego; 2) chów lub hodowlę ryb w nieizolowanych przyrodniczego obiektach typu pstrągowego; 3) racjonalną gospodarkę rybacką w obwodach rybackich. 2. Wymagania dobrej praktyki rybackiej w zakresie gospodarki rybackiej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 określono w załączniku 1 do rozporządzenia. 1) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej – rybołówstwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 248, poz. 1486). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 i Nr 215, poz. 1664, z 2010 r. Nr 76, poz. 489 i Nr 119, poz. 804 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 170, Nr 94, poz. 549, Nr 208, poz. 1241 i Nr 224, poz. 1337. 3. Wymagania dobrej praktyki rybackiej w zakresie gospodarki rybackiej, o której mowa w ust. 1 pkt 2 określono w załączniku 2 do rozporządzenia. 4. Wymagania dobrej praktyki rybackiej w zakresie gospodarki rybackiej, o której mowa w ust. 1 pkt 3 określa operat rybacki dla danego obwodu rybackiego. § 4. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI W porozumieniu MINISTER ŚRODOWISKA 2 Załączniki do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia …. (poz. ….) Załącznik nr 1 Wymagania dobrej praktyki rybackiej w zakresie gospodarki rybackiej – chów lub hodowla ryb w nieizolowanych od środowiska przyrodniczego obiektach typu karpiowego I. Wytyczne ogólne 1. Niniejsze opracowanie obejmuje zbiór norm oraz wytycznych postępowania w akwakulturze stawowej typu karpiowego dla gatunków ryb określanych mianem "umiarkowanych" oraz "ciepłolubnych". Odnoszą się więc one głównie do karpia oraz innych, zbliżonych pod względem wymagań środowiskowych, gatunków utrzymywanych w stawach. 2. Generalnym założeniem jest wyznaczenie ogólnych norm, umożliwiających uzyskanie wysokojakościowego i cennego produktu, jakim są ryby, z jednoczesnym zachowaniem i zapewnieniem jak najkorzystniejszych dla nich warunków chowu, czyli ich dobrostanu. 3. Założenia te mają również za zadanie prowadzenie produkcji w sposób jak najbardziej przyjazny środowisku naturalnemu, szczególnie w zakresie unikania zarówno chemicznego jak i biologicznego jego zanieczyszczania czy też obniżania wartości stawów rybnych jako elementów biologicznej różnorodności siedlisk dla innych gatunków flory i fauny. 4. Należy pamiętać jednak, aby rozpatrywać je w kontekście ogółu realnych uwarunkowań gospodarstw, w jakich funkcjonują one od dziesiątków czy nawet setek lat. 5. Proponowane zasady mogą mieć zastosowanie także odnośnie innych gatunków utrzymywanych ryb (np. lina, karasia, szczupaka, suma itd.) jak również innych systemów produkcji (np. chów sadzowy czy też w układach recyrkulacyjnych). Jednakże ze względu na specyfikę akwakultury stawowej transponowanie jej zasad na inne warunki powinno uwzględniać różnice stosowanych systemów produkcji. II. Wymagana dokumentacja formalno - prawna prowadzenia stawowej produkcji ryb 1. Produkcja ryb w gospodarstwie stawowym powinna odbywać się w oparciu o konieczne w tym celu i przewidziane stosownymi aktami prawnymi zezwolenia, stosowne do przyjętego systemu toku produkcji, oraz dokumentację tejże działalności. 2. Do najważniejszych pozwoleń i dokumentacji produkcji należy zaliczyć: - pozwolenie wodno prawne na szczególne korzystanie z wód dla obiektu, w którym prowadzony jest chów lub hodowla ryb, - decyzję powiatowego lekarza weterynarii nadającą weterynaryjny numer identyfikacyjny oraz stwierdzającą spełnianie wymagań weterynaryjnych określonych dla prowadzenia chowu lub hodowli ryb w obiekcie stawowym, - aktualną mapę geodezyjną terenu zajętego przez gospodarstwo rybackie, - rejestr działań prowadzonych w gospodarstwie (w tym księgi stawowe). - dokumentację związaną z wprowadzaniem ryb do gospodarstwa oraz wyprowadzaniem ich na zewnątrz, zawierającą dane dotyczące ilości, daty i adresu pochodzenia lub przeznaczenia. Dokumentem potwierdzającym pochodzenie ryb 3 (sprzedanych lub zakupionych) może być faktura lub rachunek zawierający niezbędne dane lub inny oddzielny dokument. Przy czym wymóg ten nie dotyczy sprzedaży detalicznej – ostatecznemu konsumentowi. III. Organizacja nadzoru nad przebiegiem produkcji 1. Bezpośredni nadzór i/lub opiekę nad przebiegiem chowu ryb powinna sprawować osoba posiadająca wykształcenie lub przeszkolenie w zakresie akwakultury stawowej. Wynika to z faktu, że ekspresja zachowań ryb bytujących w zupełnie odmiennym dla nas środowisku jest inna niż u zwierząt gospodarskich, przez co ocena np. stanu zdrowotnego obsady jest znacznie trudniejsza i wymaga doświadczenia oraz wiedzy z zakresu ichtiologii. 2. Zważywszy, że wszelkie procesy, mające negatywny wpływ na dobrostan ryb mają w akwakulturze stawowej z reguły bardzo gwałtowny przebieg, liczba osób posiadających wykształcenie lub przeszkolenie w zakresie akwakultury stawowej powinna być wystarczająca dla przeprowadzenia raz dziennie kontroli stawów. 3. Osoby odpowiedzialne za cykl produkcji ryb powinny w sposób ciągły podnosić swoje kwalifikacje i świadomość zawodową, zapoznawać się z nowymi rozwiązaniami technologicznymi, aby produkcja ta była jak najbardziej przyjazna rybom oraz środowisku. IV. Dokumentacja toku produkcji 1. Ponieważ zachowanie dobrostanu obsady ryb zależne jest od bardzo wielu czynników i interakcji pomiędzy nimi produkcja powinna być dokumentowana w formie ksiąg stawowych celem umożliwienia jej oceny. Prowadzenie dokumentacji jest niezbędne również dla oceny efektywności produkcji. 2. Dokumentacja powinna być prowadzona na bieżąco i zawierać informacje mające bezpośredni jak i pośredni wpływ na przebieg produkcji, dobrostan i kondycję obsady. 3. Do podstawowych danych odnotowywanych w księgach stawowych należy zaliczyć informacje o: - wielkości obsad i odłowów poszczególnych roczników i gatunków chowanych ryb; - stosowanych zabiegach służących utrzymaniu kultury stawów (uprawy, wykaszanie roślinności itp.); - stosowanym nawożeniu; - zabiegach dezynfekcyjnych; - profilaktycznych i interwencyjnych działaniach weterynaryjnych; - żywieniu ryb (rodzaj i pochodzenie paszy, działania z wykorzystaniem środków farmakologicznych itp.); - podstawowych parametrach jakości wody (tlen, temperatura, odczyn, ew. związki azotu i fosforu). V. Budownictwo i remonty stawów l. Konstrukcja grobli powinna być zgodna z przyjętymi w budownictwie stawowym zasadami, z uwzględnieniem w miarę posiadanych środków i możliwości nowoczesnych, bezpiecznych dla środowiska i ryb materiałów i rozwiązań technicznych. 2. Groble powinny być utrzymywane w stanie zapewniającym zminimalizowanie niekontrolowanej utraty wody na skutek nadmiernego przesiąkania. 3. Dno stawów powinno być odpowiednio wyprofilowane dla zapewnienia możliwości całkowitego opróżnienia stawów z wody. 4. Stawy powinny być wyposażone w urządzenia hydrotechniczne umożliwiające utrzymanie wody, jak również stwarzające możliwość odwodnienia stawu, najlepiej całkowitego. 4 5. Stawy i ich kompleksy powinny być wyposażone w sprawnie i skutecznie działający system kanałów i rowów doprowadzających i odprowadzających wodę, jak również w rowy zbierające wodę przesiąkającą przez groble. Kanały i rowy należy utrzymywać we właściwym stanie technicznym, zapewniającym skuteczne i sprawne prowadzenie wody. 6. Maszyny i urządzenia stosowane podczas budowy i remontów stawów powinny być utrzymywane w odpowiednim stanie technicznym, zapewniającym sprawne i skuteczne prowadzenie prac, oraz bezpieczną pracę dla obsługujących je osób. VI. Najważniejsze zasady w zakresie gospodarowania wodą 1. Woda jest najważniejszym elementem skutecznego i efektywnego prowadzenia produkcji rybackiej. Gospodarowanie wodą powinno zatem być prowadzone w sposób zapewniający jej racjonalne wykorzystanie. 2. Napełnianie stawów powinno być prowadzone w optymalnych z punktu widzenia przyjętego systemu produkcji terminach. Do napełniania stawów należy używać wody w ilości niezbędnej dla nawodnienia dna i napełnienia misy stawowej, unikając nieuzasadnionego przepełniania. 3. W trakcie sezonu wegetacyjnego należy unikać niepotrzebnego przepuszczania wody przez stawy. Prowadzi to do nadmiernego jej zużycia, jak i do wypłukiwania elementów biogennych, stanowiących o żyzności i produktywności stawu. 4. W sytuacji zagrożenia powodziowego zaleca się ponadnormatywne napełnianie stawów celem zapobiegania podtopieniom terenów położonych poniżej gospodarstwa. 5. Przepuszczanie wody przez staw należy ograniczyć jedynie do sytuacji, w których zaniechanie takiego działania mogłoby doprowadzić do zagrożenia dobrostanu lub stanu zdrowotnego obsady. 6. Odłowy stawów należy prowadzić według ustalonego wcześniej harmonogramu. Spuszczanie wody ze stawów prowadzone według tego harmonogramu, powinno zapewnić skuteczne i sprawne przeprowadzenie odłowów, i jednocześnie ochronę przyległych terenów przed zalaniem. 7. W przypadku wspólnego korzystania z doprowadzalników i odprowadzalników wody przez więcej niż jedno gospodarstwo, działania związane z korzystaniem z wody powinny być uzgadniane pomiędzy użytkownikami. VII. Organizacja produkcji i zarządzanie nią 1. Produkcja ryb powinna odbywać się w warunkach i według zasad jak najkorzystniejszych dla danej grupy wiekowej i gatunku ryb zgodnie z aktualnym stanem wiedzy w tym zakresie. 2. Chów powinien odbywać się w takich zagęszczeniach, aby w trakcie produkcji nie następowało obniżanie jakości wody poniżej parametrów krytycznych dla danego gatunku lub kategorii wiekowej ryb oraz umożliwiającym rybom ekspresję ich naturalnych zachowań i potrzeb (np. dostęp do zasobów pokarmu naturalnego). 3. W przypadku wystąpienia obniżenia parametrów jakości wody z przyczyn niezależnych od hodowcy (np. na skutek długotrwałych upałów czy deficytów wody) należy podjąć działania umożliwiające ograniczenie negatywnego oddziaływania tychże czynników (np. poprzez aerację wody). 4. Wskazane jest kontrolowanie podstawowych parametrów jakości wody wymienionych w punkcie IV.3. 5. Ponieważ temperatura i tlen są głównymi czynnikami mającymi bezpośredni wpływ na dobrostan ryb i ich chów, parametry te winny być poddawane szczególnie częstej kontroli - w przypadku temperatury wody optymalnie codziennie, w przypadku tlenu raz - dwa razy tygodniowo na wytypowanych, reprezentatywnych stawach. 5 6. W celu systematycznej kontroli stanu zdrowotnego oraz oceny kondycji i przyrostów ryb wskazane jest prowadzenie systematycznych odłowów kontrolnych (optymalnie co 2 tygodnie). Informacje uzyskane z takich odłowów powinny zostać odnotowane w dokumentacji toku produkcji. 7. W przypadku stwierdzenia nietypowego zachowania ryb czy ich śnięć, wskazane jest podjęcie, w miarę posiadanych środków i możliwości, działań zmierzających do przeciwdziałania czynnikom wywołującym to zjawisko. 8. Wszelkie manipulacje z rybami, konieczne do przeprowadzenia, a wynikające z przyjętego systemu produkcji, powinny być wykonywane z jak największą starannością i w sposób etyczny z ograniczeniem do minimum specyficznych dla każdego gatunku czynników stresogennych (np. minimalny poziom tlenu, gęstość obsady w basenie, temperatura wody podczas transportu). 9. Niedopuszczalne jest przetrzymywanie ryb w warunkach stwarzających nieuzasadnione reakcje stresowe. 10. Ponieważ właściwa ocena zachowania ryb, wynikającego np. ze złych warunków środowiska, wymaga wiedzy i doświadczenia z zakresu ichtiologii, wszelkie manipulacje z rybami mogące mieć negatywny wpływ na dobrostan ryb, a niezbędne do wykonania w przyjętym systemie produkcji, powinny być wykonywane pod nadzorem osoby posiadającej wykształcenie lub przeszkolenie w zakresie akwakultury stawowej. VIII. Żywienie 1. Odpowiednie dla danego gatunku i kategorii wiekowej ryb żywienie jest, obok jakości wody, jednym z głównych czynników warunkujących właściwy przebieg produkcji, dobrą kondycję i stan zdrowotny ryb. 2. Pasze wykorzystywane w gospodarstwie do dokarmiania ryb powinny być jak najlepszej jakości, o znanym pochodzeniu. 3. Pasze nie mogą zawierać dodatku substancji obcych za wyjątkiem ogólnie przyjętych, dopuszczonych do stosowania w celach leczniczych lub profilaktyki zdrowia ryb. 4. Pasze powinny w pełni zaspokajać zapotrzebowania danego gatunku lub grupy wiekowej ryb na niezbędne składniki odżywcze. 5. Karmienie należy organizować w sposób umożliwiający swobodny dostęp do paszy wszystkim rybom, sprawdzając jej wyżerowanie. 6. Jeżeli w gospodarstwie gromadzone są większe zapasy paszy to podczas magazynowania nie może następować obniżenie jej jakości ani wartości pokarmowej np. na skutek oddziaływania promieni słonecznych, temperatury, czy wody. IX. Nawożenie 1. Decyzja o wprowadzeniu nawożenia w gospodarstwie stawowym powinna być poprzedzona analizą wody doprowadzanej do stawu oraz zasobności dna w składniki nawozowe. Szczególnie dotyczy to bilansu azotu i fosforu. 2. W stawach, w których stosowane jest nawożenie należy w trakcie sezonu kontrolować skład wody w kierunku stosowanych składników nawozowych. W przypadku stwierdzenia wzrostu koncentracji tych składników w wodzie, należy skorygować dawki nawozowe do poziomu, pozwalającego na ich pełne wykorzystanie w obiegu materii w stawie. 3. Stosować należy nawozy o znanym składzie i dopuszczalne do stosowania na rynku produkcji rolniczej. 4. Składowanie nawozów dopuszczalne jest w oryginalnych, szczelnie zamkniętych pojemnikach fabrycznych. 6 5. W przypadku konieczności składowania nawozów luzem, należy składować je w miejscu zabezpieczonym przed przenikaniem ich do gleby, okryte materiałem nieprzepuszczalnym dla wody. X. Stosowanie pestycydów i innych substancji chemicznych 1. Stosowanie pestycydów dopuszczalne jest jedynie w przypadkach, gdy konieczne staje się sterowanie składem zooplanktonu, zwalczanie nadmiernego rozwoju glonów planktonowych, lub likwidacja nadmiernego rozwoju roślinności zarastającej stawy, niemożliwa do opanowania działaniami mechanicznymi. 2. Stosowane środki muszą mieć świadectwo dopuszczenia do stosowania na rynku i reprezentować grupę toksyczności kwalifikującą je jako nieszkodliwe dla ryb. 3. Niedopuszczalne jest przekraczanie stężeń roboczych środków ochrony, zalecanych przez ich producenta. 4. Przechowywanie pestycydów musi być zgodne z zaleceniami producenta, w szczelnych oryginalnych pojemnikach, w pomieszczeniach do tego przeznaczonych. Niedopuszczalne jest przechowywanie ich w jakichkolwiek innych warunkach, zwłaszcza w pomieszczeniach, w których przechowywane są pasze. Utylizacja pustych opakowań po zużytych pestycydach powinna być prowadzona zgodnie z aktualnymi normami w tym zakresie. 5. Stosowanie preparatów wapniowych, powszechnie używanych w gospodarstwie stawowym jest dopuszczalne. Dawki preparatów należy dostosować do realnych potrzeb gospodarstwa. 6. Przechowywanie i stosowanie pestycydów, innych substancji chemicznych, w tym preparatów wapniowych, powinno zapewniać bezpieczne warunki pracy osobom zatrudnionym przy ich stosowaniu. XI. Rybackie wykorzystanie komunalnych odpadów ściekowych 1. W gospodarce stawowej dopuszcza się wykorzystanie biologicznie oczyszczonych ścieków komunalnych. 2. Na wykorzystanie biologicznie oczyszczonych ścieków komunalnych w gospodarce stawowej musi być uzyskane odrębne pozwolenie wodno prawne, określające wielkość, sezonowy rozkład i sposób ich wykorzystania. XII. Profilaktyka zdrowotna i opieka weterynaryjna 1. Podstawowym działaniem, zmierzającym do zapewnienia obsadzie ryb dobrostanu i optymalnych warunków zdrowotnych w zakresie szeroko pojętych regulacji weterynaryjnych powinna być profilaktyka połączona z eliminowaniem czynników sprzyjających wystąpieniu chorób. 2. W przypadku zakupu materiału zarybieniowego należy przestrzegać, by był on wiadomego pochodzenia, i posiadał zaświadczenie lekarsko-weterynaryjne o stanie zdrowotnym. 3. Zarówno narzędzia używane do bezpośrednich prac manipulacyjnych (np. podczas odłowów) jak również inne narzędzia i urządzenia niezbędne w toku produkcji ryb (np. baseny transportowe) powinny być wykonane w taki sposób z takich materiałów, aby nie powodowały uszkodzeń ciała ryb bądź innych zjawisk mogących mieć negatywny wpływ na dobrostan i kondycję ryb. 4. Aby uniknąć niepotrzebnego stresu i urazów ryb, obchodzenie się z żywymi rybami w trakcie obsługi i transportu powinno być ograniczone do minimum, przy czym wszystkie czynności powinny być wykonane w najmniej stresujący sposób. 5. Narzędzia i urządzenia wykorzystywane w toku produkcji powinny być systematycznie czyszczone i dezynfekowane, aby nie stanowiły źródła rozprzestrzeniania chorób zarówno w obrębie danego gospodarstwa jak i pomiędzy gospodarstwami. 7 6. Do odkażania i dezynfekcji mogą być użyte jedynie substancje dopuszczone do stosowania na rybach, w ilościach i z częstotliwością zalecaną przez lekarza weterynarii lub w ogólnie dostępnych podręcznikach z zakresu rybactwa i ichtiopatologii. 7. Wskazane jest podejmowanie wszelkich działań, stosownych do przyjętego systemu produkcji, mających na celu utrzymanie kultury stawów, poprawę warunków sanitarnych, ograniczenie rozwoju czynników mogących mieć negatywny wpływ na dobrostan i kondycje ryb (np. ograniczanie rozwoju glonów sinicowych, gwałtownych zmian podstawowych parametrów jakości wody). 8. Działania, o których mowa w punkcie powyżej, nie mogą być wykorzystywane do maskowania lub jako rutynowe przeciwdziałanie w sytuacji, gdy przyjęty system produkcji lub jej organizacja w samym swym założeniu wskazuje, że nie zostanie utrzymany dobrostan ryb (np. na skutek zbyt dużych zagęszczeń obsady lub z powodu braku nadzoru). 9. Należy zapobiegać możliwości przedostawania się ryb z wód naturalnych do obiektów hodowlanych (rowów doprowadzających i odprowadzających wodę, stawów hodowlanych). 10. Ptaki i ssaki mogą również działać jako wektory wielu czynników chorobotwórczych wpływając na gatunki hodowanych ryb. Transmisja czynników zakaźnych przez ptaki i ssaki powinna być zatem minimalizowana poprzez: • zastosowanie odpowiednich środków zapobiegawczych i inne podejścia, aby wykluczyć żerowanie ptaków i ssaków na rybach hodowlanych; • procedury higieniczne dotyczące obchodzenia się z martwymi rybami; • praktyki żywieniowe, które minimalizują straty. XIII. Ochrona wód 1. Należy zapewnić warunki uniemożliwiające niekontrolowane przenikanie do gleby i wód substancji przechowywanych, wytwarzanych lub stosowanych w gospodarstwie. 2. Utylizację odpadów i substancji chemicznych oraz dezynfekcję przeprowadzana się w sposób, który nie stanowi zagrożenia dla zdrowia ludzkiego, hodowli i środowiska, zgodnie z obowiązującym prawodawstwem. 3. Oczyszczanie ścieków komunalnych w gospodarstwie, jeśli dotyczy, powinno być prowadzone w sposób uzgodniony odpowiednim pozwoleniem z właściwym organem administracji. 4. W trakcie produkcji należy zapobiegać możliwości przedostawania się do wód naturalnych ryb produkowanych w stawach, w szczególności w przypadku produkcji ryb gatunków uznanych za nierodzime oraz stwierdzenia występowania w obiekcie stawowym gatunków niedocelowych. 5. Pomimo iż w akwakulturze stawowej ilość substancji biogennych akumulowanych w stawie jest wyższa aniżeli odprowadzanych podczas odłowów, celem ochrony wód przed wprowadzaniem nadmiernej ilości substancji biogennych, odłowy ryb należy prowadzić w okresach obniżonej aktywności ekosystemów wodnych tj. wczesną wiosną oraz jesienią. Dotyczy to szczególnie stawów produkujących ryby handlowe. 6. Wielkość obsady należy tak dobierać, aby nie przekraczać ustalonych w rozporządzeniach i aktach prawnych norm dotyczących zachowania jakości wody dla stawowej produkcji ryb. 8 XlV. Ochrona siedlisk, obszarów cennych przyrodniczo, bioróżnorodności flory i fauny oraz poza przyrodniczych walorów stawów l. Stawy rybne w sposób naturalny przyczyniają się do wzrostu biologicznej różnorodności siedlisk na terenie, na którym funkcjonują. Utrzymanie produkcji rybackiej na właściwym poziomie jest podstawowym warunkiem zachowania tej różnorodności. 2. Ochrona siedlisk nie może odbywać się kosztem dobrostanu ryb. 3. Należy przeciwdziałać degradacji stawów, gdyż prowadzi to do zmniejszenia się liczby gatunków flory i fauny zasiedlających je. 4. Szczególną uwagę należy zwracać na nadmierne zarastanie stawów przez wyższą roślinność naczyniową, gdyż wpływa to negatywnie na różnorodność ornitofauny zasiedlającej stawy. 5. Wykaszanie roślinności porastającej stawy i groble należy prowadzić w miarę posiadanych środków w sposób i w terminach jak najmniej kolidujących z okresami rozrodu ptaków je zasiedlających. 6. Występowanie gatunków mających negatywny wpływ na dobrostan lub kondycję ryb powinno być ograniczane dozwolonymi dla obiektów stawowych środkami, przewidzianymi w stosownych aktach prawnych. 7. Szczególną wagę należy przywiązywać do ochrony obiektów zabytkowych i pomników przyrody, znajdujących się na terenie gospodarstwa. XV. Porządek w gospodarstwie 1. Należy dbać o ogólny porządek i o właściwe składowanie materiałów i sprzętu, poprzez wyznaczanie miejsc do tego przeznaczonych. 2. Wytwarzane w gospodarstwie odpady powinny być gromadzone i usuwane na bieżąco. W przypadku konieczności czasowego ich składowania, należy zapewnić odpowiednie miejsca ich składowania. 9 Załącznik 2 Wymagania dobrej praktyki rybackiej w zakresie gospodarki rybackiej – chów lub hodowla ryb w nieizolowanych od środowiska przyrodniczego obiektach typu pstrągowego I. Wytyczne ogólne 1. Niniejsze opracowanie obejmuje zbiór norm oraz wytycznych postępowania w akwakulturze stawowej typu pstrągowego dla gatunków ryb określanych mianem "zimnolubnych" . Odnoszą się więc one głównie do pstrąga tęczowego oraz innych, zbliżonych pod względem wymagań środowiskowych gatunków utrzymywanych w stawach. 2. Generalnym założeniem jest wyznaczenie ogólnych norm, umożliwiających uzyskanie wysokojakościowego i cennego produktu, jakim są ryby, z jednoczesnym zachowaniem i zapewnieniem jak najkorzystniejszych dla nich warunków chowu, czyli ich dobrostanu. 3. Założenia te mają również za zadanie prowadzenie produkcji w sposób jak najbardziej przyjazny środowisku naturalnemu, szczególnie w zakresie unikania zarówno chemicznego jak i biologicznego jego zanieczyszczania. 4. Należy pamiętać jednak, aby rozpatrywać je w kontekście ogółu realnych uwarunkowań gospodarstw, w jakich one funkcjonują. 5. Proponowane zasady mogą mieć zastosowanie także odnośnie innych gatunków utrzymywanych ryb (np. jesiotrowatych) jak również innych systemów produkcji (np. chów sadzowy czy też w układach recyrkulacyjnych). Jednakże ze względu na specyfikę akwakultury stawowej transponowanie jej zasad na inne warunki powinno uwzględniać różnice stosowanych systemów produkcji. II. Wymagana dokumentacja formalno - prawna prowadzenia stawowej produkcji ryb 1. Produkcja ryb w gospodarstwie stawowym powinna odbywać się w oparciu o konieczne w tym celu i przewidziane stosownymi aktami prawnymi zezwolenia, stosowne do przyjętego systemu toku produkcji, oraz dokumentację tejże działalności. 2. Do najważniejszych pozwoleń i dokumentacji produkcji należy zaliczyć: - pozwolenie wodno prawne na szczególne korzystanie z wód dla obiektu, w którym prowadzony jest chów lub hodowla ryb, - decyzję powiatowego lekarza weterynarii nadającą weterynaryjny numer identyfikacyjny oraz stwierdzającą spełnianie wymagań weterynaryjnych określonych dla prowadzenia chowu lub hodowli ryb w obiekcie stawowym, - aktualną mapę geodezyjną terenu zajętego przez gospodarstwo rybackie, - rejestr działań prowadzonych w gospodarstwie (w tym księgi stawowe). - dokumentację związaną z wprowadzaniem ryb do gospodarstwa oraz wyprowadzaniem ich na zewnątrz, zawierającą dane dotyczące ilości, daty i adresu pochodzenia lub przeznaczenia. Dokumentem potwierdzającym pochodzenie ryb (sprzedanych lub zakupionych) może być faktura lub rachunek zawierający niezbędne dane lub inny oddzielny dokument. Przy czym wymóg ten nie dotyczy sprzedaży detalicznej – ostatecznemu konsumentowi. III. Organizacja nadzoru nad przebiegiem produkcji 1. Bezpośredni nadzór i/lub opiekę nad przebiegiem chowu ryb powinna sprawować osoba posiadająca wykształcenie lub przeszkolenie w zakresie akwakultury stawowej. 10 Wynika to z faktu, że ekspresja zachowań ryb bytujących w zupełnie odmiennym dla nas środowisku jest inna niż u zwierząt gospodarskich, przez co ocena np. stanu zdrowotnego obsady jest znacznie trudniejsza i wymaga doświadczenia oraz wiedzy z zakresu ichtiologii. 2. Zważywszy, że wszelkie procesy, mające negatywny wpływ na dobrostan ryb mają w akwakulturze stawowej z reguły bardzo gwałtowny przebieg, liczba osób posiadających wykształcenie lub przeszkolenie w zakresie akwakultury stawowej powinna być wystarczająca dla przeprowadzenia raz dziennie kontroli stawów. 3. Osoby odpowiedzialne za cykl produkcji ryb powinny w sposób ciągły podnosić swoje kwalifikacje i świadomość zawodową, zapoznawać się z nowymi rozwiązaniami technologicznymi, aby produkcja ta była jak najbardziej przyjazna rybom oraz środowisku. IV. Dokumentacja toku produkcji 1. Ponieważ zachowanie dobrostanu obsady ryb zależne jest od bardzo wielu czynników i interakcji pomiędzy nimi produkcja powinna być dokumentowana w formie ksiąg stawowych celem umożliwienia jej oceny. Prowadzenie dokumentacji jest niezbędne również dla oceny efektywności produkcji. 2. Dokumentacja powinna być prowadzona na bieżąco i zawierać informacje mające bezpośredni jak i pośredni wpływ na przebieg produkcji, dobrostan i kondycję obsady. 3. Do podstawowych danych odnotowywanych w księgach stawowych należy zaliczyć informacje o: - wielkości obsad i odłowów poszczególnych roczników i gatunków chowanych ryb; - stosowanych zabiegach służących utrzymaniu właściwego stanu technicznego stawów; - zabiegach dezynfekcyjnych; - profilaktycznych i interwencyjnych działaniach weterynaryjnych; - żywieniu ryb (rodzaj i pochodzenie paszy, działania z wykorzystaniem środków farmakologicznych itp.); - podstawowych parametrach jakości wody (tlen, temperatura, odczyn, ew. związki azotu). V. Budownictwo i remonty stawów l. Konstrukcja stawów powinna być zgodna z przyjętymi w budownictwie stawowym zasadami, z uwzględnieniem w miarę posiadanych środków i możliwości nowoczesnych, bezpiecznych dla środowiska i ryb materiałów i rozwiązań technicznych. 2. Stawy powinny być utrzymywane w stanie zapewniającym zminimalizowanie niekontrolowanej utraty wody. 3. Dno stawów powinno być odpowiednio wyprofilowane dla zapewnienia możliwości całkowitego opróżnienia stawów z wody. 4. Stawy powinny być wyposażone w urządzenia hydrotechniczne umożliwiające utrzymanie wody, jak również stwarzające możliwość odwodnienia stawu. 5. Maszyny i urządzenia stosowane podczas budowy i remontów stawów powinny być utrzymywane w odpowiednim stanie technicznym, zapewniającym sprawne i skuteczne prowadzenie prac, oraz bezpieczną pracę dla obsługujących je osób. VI. Najważniejsze zasady w zakresie gospodarowania wodą 1. Woda jest najważniejszym elementem skutecznego i efektywnego prowadzenia produkcji rybackiej. Gospodarowanie wodą powinno zatem być prowadzone w sposób zapewniający jej racjonalne wykorzystanie. W miarę możliwości wprowadzane są systemy recyrkulacji wody. 11 VII. Organizacja produkcji i zarządzanie nią 1. Produkcja ryb powinna odbywać się w warunkach i według zasad jak najkorzystniejszych dla danej grupy wiekowej i gatunku ryb zgodnie z aktualnym stanem wiedzy w tym zakresie. 2. Chów powinien odbywać się w takich zagęszczeniach, aby w trakcie produkcji nie następowało obniżanie jakości wody poniżej parametrów krytycznych dla danego gatunku lub kategorii wiekowej ryb oraz umożliwiającym rybom, przynajmniej cześciową, ekspresję ich naturalnych zachowań i potrzeb, 3. W przypadku wystąpienia obniżenia parametrów jakości wody z przyczyn niezależnych od hodowcy (np. na skutek długotrwałych upałów czy deficytów wody) należy podjąć działania umożliwiające ograniczenie negatywnego oddziaływania tychże czynników (np. poprzez aerację wody). 4. Wskazane jest kontrolowanie podstawowych parametrów jakości wody wymienionych w punkcie IV.3. 5. Ponieważ temperatura i tlen są głównymi czynnikami mającymi bezpośredni wpływ na dobrostan ryb i ich chów, parametry te winny być poddawane szczególnie częstej kontroli – optymalnie przynajmniej dwa razy na dobę w wytypowanych miejscach. 6. W celu systematycznej kontroli stanu zdrowotnego oraz oceny kondycji, ewentualnie przyrostów ryb wskazane jest prowadzenie systematycznych odłowów kontrolnych; Informacje uzyskane z takich odłowów powinny zostać odnotowane w dokumentacji toku produkcji. 7. W przypadku stwierdzenia nietypowego zachowania ryb czy ich śnięć, wskazane jest podjęcie, w miarę posiadanych środków i możliwości, działań zmierzających do przeciwdziałania czynnikom wywołującym to zjawisko. 8. Wszelkie manipulacje z rybami, konieczne do przeprowadzenia, a wynikające z przyjętego systemu produkcji, powinny być wykonywane z jak największą starannością i w sposób etyczny z ograniczeniem do minimum specyficznych dla każdego gatunku czynników stresogennych (np. minimalny poziom tlenu, gęstość obsady w basenie, temperatura wody podczas transportu). 9. Niedopuszczalne jest przetrzymywanie ryb w warunkach stwarzających nieuzasadnione reakcje stresowe. 10. Ponieważ właściwa ocena zachowania ryb, wynikającego np. ze złych warunków środowiska, wymaga wiedzy i doświadczenia z zakresu ichtiologii, wszelkie manipulacje z rybami mogące mieć negatywny wpływ na dobrostan ryb, a niezbędne do wykonania w przyjętym systemie produkcji, powinny być wykonywane pod nadzorem osoby posiadającej wykształcenie lub przeszkolenie w zakresie akwakultury stawowej. VIII. Żywienie 1. Odpowiednie dla danego gatunku i kategorii wiekowej ryb żywienie jest, obok jakości wody, jednym z głównych czynników warunkujących właściwy przebieg produkcji, dobrą kondycję i stan zdrowotny ryb. 2. Pasze wykorzystywane w gospodarstwie do dokarmiania ryb powinny być jak najlepszej jakości, o znanym pochodzeniu. 3. Pasze nie mogą zawierać dodatku substancji obcych za wyjątkiem ogólnie przyjętych, dopuszczonych do stosowania w celach leczniczych lub profilaktyki zdrowia ryb. 4. Pasze powinny w pełni zaspokajać zapotrzebowania danego gatunku lub grupy wiekowej ryb na niezbędne składniki odżywcze. 5. Karmienie należy organizować w sposób umożliwiający swobodny dostęp do paszy wszystkim rybom, sprawdzając jej wyżerowanie. 12 6. Jeżeli w gospodarstwie gromadzone są większe zapasy paszy to podczas magazynowania nie może następować obniżenie jej jakości ani wartości pokarmowej np. na skutek oddziaływania promieni słonecznych, temperatury, czy wody. IX. Profilaktyka zdrowotna opieka weterynaryjna i stosowanie substancji chemicznych 1. Podstawowym działaniem, zmierzającym do zapewnienia obsadzie ryb dobrostanu i optymalnych warunków zdrowotnych w zakresie szeroko pojętych regulacji weterynaryjnych powinna być profilaktyka połączona z eliminowaniem czynników sprzyjających wystąpieniu chorób. 2. W przypadku zakupu materiału zarybieniowego należy przestrzegać, by był on wiadomego pochodzenia, i posiadał zaświadczenie lekarsko-weterynaryjne o stanie zdrowotnym. 3. Zarówno narzędzia używane do bezpośrednich prac manipulacyjnych (np. podczas odłowów) jak również inne narzędzia i urządzenia niezbędne w toku produkcji ryb (np. baseny transportowe) powinny być wykonane w taki sposób i z takich materiałów, aby nie powodowały uszkodzeń ciała ryb bądź innych zjawisk mogących mieć negatywny wpływ na dobrostan i kondycję ryb. 4. Aby uniknąć niepotrzebnego stresu i urazów ryb, obchodzenie się z żywymi rybami w trakcie obsługi i transportu powinno być ograniczone do minimum, przy czym wszystkie czynności powinny być wykonane w najmniej stresujący sposób. 5. Narzędzia i urządzenia wykorzystywane w toku produkcji powinny być systematycznie czyszczone i dezynfekowane, aby nie stanowiły źródła rozprzestrzeniania chorób zarówno w obrębie danego gospodarstwa jak i pomiędzy gospodarstwami. 6. Do odkażania i dezynfekcji mogą być użyte jedynie substancje dopuszczone do stosowania na rybach, w ilościach i z częstotliwością zalecaną przez lekarza weterynarii lub w ogólnie dostępnych podręcznikach z zakresu rybactwa i ichtiopatologii. 7. Wskazane jest podejmowanie wszelkich działań, stosownych do przyjętego systemu produkcji, mających na celu utrzymanie kultury stawów, poprawę warunków sanitarnych, ograniczenie rozwoju czynników mogących mieć negatywny wpływ na dobrostan i kondycje ryb (np. ograniczanie rozwoju glonów, gwałtownych zmian podstawowych parametrów jakości wody). 8. Działania, o których mowa w punkcie powyżej, nie mogą być wykorzystywane do maskowania lub jako rutynowe przeciwdziałanie w sytuacji, gdy przyjęty system produkcji lub jej organizacja w samym swym założeniu wskazuje, że nie zostanie utrzymany dobrostan ryb (np. na skutek zbyt dużych zagęszczeń obsady lub z powodu braku nadzoru). 9. Należy zapobiegać możliwości przedostawania się ryb z wód naturalnych do obiektów hodowlanych (jak również ucieczkom ryb ze stawów hodowlanych do wód naturalnych). 10. Stosowanie substancji chemicznych dopuszczalne jest jedynie w przypadkach, gdy konieczne staje się dezynfekcja i zwalczanie nadmiernego rozwoju glonów. 11. Stosowane środki muszą mieć świadectwo dopuszczenia do stosowania na rynku i reprezentować grupę toksyczności kwalifikującą je jako nieszkodliwe dla ryb. 12. Niedopuszczalne jest przekraczanie stężeń roboczych środków ochrony, zalecanych przez ich producenta. 13. Przechowywanie środków chemicznych musi być zgodne z zaleceniami producenta, w szczelnych oryginalnych pojemnikach, w pomieszczeniach do tego przeznaczonych. Niedopuszczalne jest przechowywanie ich w jakichkolwiek innych warunkach, zwłaszcza w pomieszczeniach, w których przechowywane są pasze. 13 Utylizacja pustych opakowań po zużytych środkach chemicznych powinna być prowadzona zgodnie z aktualnymi normami w tym zakresie. 14. Stosowanie preparatów wapniowych, powszechnie używanych w gospodarstwie stawowym jest dopuszczalne. Dawki preparatów należy dostosować do realnych potrzeb gospodarstwa. 15. Przechowywanie i stosowanie substancji chemicznych, w tym preparatów wapniowych, powinno zapewniać bezpieczne warunki pracy osobom zatrudnionym przy ich stosowaniu. 16. Ptaki i ssaki mogą również działać jako wektory wielu czynników chorobotwórczych wpływając na gatunki hodowanych ryb. Transmisja czynników zakaźnych przez ptaki i ssaki powinna być zatem minimalizowana poprzez: • zastosowanie odpowiednich środków zapobiegawczych i inne podejścia, aby wykluczyć żerowanie ptaków i ssaków na rybach hodowlanych; • procedury higieniczne dotyczące obchodzenia się z martwymi rybami; • praktyki żywieniowe, które minimalizują straty. X. Ochrona wód 1. Należy zapewnić warunki uniemożliwiające niekontrolowane przenikanie do gleby i wód substancji przechowywanych, wytwarzanych lub stosowanych w gospodarstwie. 2. Utylizację odpadów i substancji chemicznych oraz dezynfekcję przeprowadzana się w sposób, który nie stanowi zagrożenia dla zdrowia ludzkiego, hodowli i środowiska, zgodnie z obowiązującym prawodawstwem. 3. W trakcie produkcji należy zapobiegać możliwości przedostawania się do wód naturalnych ryb produkowanych w stawach, w szczególności w przypadku produkcji ryb gatunków uznanych za nierodzime oraz stwierdzenia występowania w obiekcie stawowym gatunków niedocelowych. 4. Wielkość obsady i stosowane środki oczyszczania wód należy tak dobierać, aby nie przekraczać ustalonych w rozporządzeniach i aktach prawnych norm dotyczących zachowania jakości wody dla stawowej produkcji ryb. Xl. Ochrona siedlisk, obszarów cennych przyrodniczo, bioróżnorodności flory i fauny oraz poza przyrodniczych walorów stawów l. Niektóre stawy rybne w sposób naturalny przyczyniają się do wzrostu biologicznej różnorodności siedlisk na terenie, na którym funkcjonują. Utrzymanie produkcji rybackiej na właściwym poziomie nie może się odbywać kosztem dodatkowego zwiększania tej różnorodności. 2. Ochrona siedlisk nie może odbywać się kosztem dobrostanu ryb. 3. Należy przeciwdziałać degradacji stawów, gdyż prowadzi to do zmniejszenia produktywności rybackiej. 4. Wykaszanie roślinności porastającej obiekty stawowe należy prowadzić regularnie, w miarę możliwości w sposób uwzględniający cykle życiowe organizmów je zasiedlających. 5. Występowanie gatunków mających negatywny wpływ na dobrostan lub kondycję ryb powinno być ograniczane dozwolonymi dla obiektów stawowych środkami. 6. Szczególną wagę należy przywiązywać do ochrony obiektów zabytkowych i pomników przyrody, znajdujących się na terenie gospodarstwa. XII. Porządek w gospodarstwie 1. Należy dbać o ogólny porządek i o właściwe składowanie materiałów i sprzętu, poprzez wyznaczanie miejsc do tego przeznaczonych. 2. Wytwarzane w gospodarstwie odpady powinny być gromadzone i usuwane na bieżąco. W przypadku konieczności czasowego ich składowania, należy zapewnić odpowiednie miejsca ich składowania. 14 Uzasadnienie Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki rybackiej, wykonuje delegację zawartą w art. 52a ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.). Niniejsze rozporządzenie jest zgodne z prawem Unii Europejskiej. Rozporządzenie konieczność nie rozpoczęcia zawiera procedury przepisów technicznych notyfikacyjnej w powodujących rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597). Projekt rozporządzenia zostanie udostępniony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz.1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337). Projekt zostanie również zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji. 15 Ocena skutków regulacji (OSR) 1. Cel wprowadzenia rozporządzenia Celem wprowadzenia rozporządzenia jest ustalenie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki rybackiej w akwakulturze stawowej oraz w obwodach rybackich zapewniających, iż prowadzenie chowu i hodowli ryb, a także połowów i ochrony ryb zgodnie z nimi, nie jest szkodliwe dla zachowania gatunków chronionych we właściwym stanie ochrony i nie narusza zakazów, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 1–-4, 7, 8, 12, 13 i 15 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Wykonywanie wskazanych praktyk w sposób jak najbardziej przyjazny środowisku naturalnemu, w kontekście ogółu realnych uwarunkowań gospodarstw (gospodarczych, społecznych, regionalnych) w jakich funkcjonują one od dziesiątków czy nawet setek lat, utrzymując na swoim terenie przez ten czas wysoką różnorodność siedlisk i gatunków, będzie gwarantowało realizację założonego celu. 2. Podmioty, na które oddziałuje niniejszy akt normatywny Wprowadzenie niniejszego aktu normatywnego będzie oddziaływało na uprawnionych do rybactwa prowadzących chów i hodowlę ryb w obiektach stawowych, uprawnionych do rybactwa w obwodach rybackich, a także na Ministra Środowiska, Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oraz regionalnych dyrektorów ochrony środowiska w zakresie posiadanych przez nich kompetencji. 3. Konsultacje Projekt rozporządzenia zostanie poddany konsultacjom z następującymi podmiotami: 1. Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie, 2. Uniwersytet Warmińsko – Mazurski w Olsztynie – Wydział Ochrony Środowiska i Rybactwa, 3. Państwowa Akademia Nauk – Zakład Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej w Gołyszu, 4. Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, 5. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – Wydział Nauk o Zwierzętach, Pracowania Ichtiobiologii i Rybactwa, 6. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu – Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt, 7. Uniwersytet Rolniczy w Krakowie – Katedra Ichtiobiologii i Rybactwa, 8. Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie – Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, 9. Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, 10. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, 11. Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, 16 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Klub Przyrodników, Liga Ochrony Przyrody, Krajowa Federacja Towarzystw Wędkarskich, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dzierżawców i Administratorów Nieruchomości Rybackich, Ogólnopolski Związek Pracodawców Rybackich w Toruniu, Organizacja Pracodawców – Producentów Ryb Śródlądowych, Polskie Towarzystwo Rybackie, Stowarzyszenie Producentów Ryb Łososiowatych w Lęborku, Zarząd Główny Polskiego Związku Wędkarskiego, Związek Producentów Ryb w Poznaniu, Krajowa Rada Izb Rolniczych. Projekt zostanie również zamieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 4. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego. Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało bezpośredniego wpływu na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego. 5. Wpływ regulacji na rynek pracy. Rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na rynek pracy. 6. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw. Zaproponowane zmiany w zakresie dostosowania do stanu ochrony gatunków zakazów i odstępstw - przyczynią się do zmniejszenia biurokracji. 7. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów. Rozporządzenie nie będzie miało wpływu na rozwój regionów. 8. Wpływ regulacji na środowisko, w tym na różnorodność biologiczną. Rozporządzenie będzie miało pozytywny wpływ na stan ochrony gatunków chronionych. 13/04/EP 17