20100601 raport i Fizyki Jądrowej 28-09 - bip mnisw
advertisement
MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYśSZEGO Departament Kontroli i Nadzoru Warszawa, 29 marca 2010 r. MNiSW-DKN-WKR-1943-1177-6/KP/10 RAPORT z kontroli kompleksowej w Instytucie Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie 1. Kontrola została przeprowadzona na podstawie postanowienia i Szkolnictwa WyŜszego Nr 28/KN/2009 z dnia 28 lipca 2009 r. Ministra Nauki 2. Celem kontroli kompleksowej było sprawdzenie prawidłowości gospodarki finansowej jednostki. 3. Kontrolę przeprowadził zespół w składzie: – ekspert finansowy, – mgr Krzysztof Partyka – radca ministra w MNiSW. 4. W trakcie kontroli informacji i wyjaśnień udzielali: – dyrektor IFJ PAN, – z-ca dyrektora ds. Administracyjno-Ekonomicznych, – główny księgowy, – z-ca głównego księgowego, – pracownik sekcji ds. płac, – kierownik Działu Planowania, – specjalista ds. kadr i umów cywilno-prawnych, – kierownik Działu Zamówień Publicznych, – radca prawny. 5. Załącznikami do raportu są: - sprawozdanie eksperta finansowego, - wyjaśnienia do pisma Dyrektora IFJ PAN eksperta finansowego, - opinia Departamentu Instrumentów Polityki Naukowej, - opinia Departamentu BudŜetu i Finansów, - pismo ND/373/2009 z dnia 13.11.2009 r. Dyrektora IFJ PAN, - pismo ND/407/2009 z dnia 22.12.2009 r. Dyrektora IFJ PAN. 6. Ustalenia kontroli: W opinii eksperta finansowego: - stwierdzono naruszenia ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości, szczególnie w zakresie art. 24 pkt 1, pkt 2, pkt 3 (wymóg rzetelności i bezbłędności ksiąg rachunkowych), - stwierdzono znamiona czynu zabronionego określone w art. 77 ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób - - - - - nierzetelny. W księgach rachunkowych jednostki ujmowano dowody księgowe nierzetelnie dokumentujące zdarzenia gospodarcze. W związku z powyŜszym sporządzonego na podstawie tak prowadzonych ksiąg rachunkowych nie moŜna uznać za rzetelne, nieprawidłowości w dokumentowaniu kosztów pośrednich Instytutu powodują przekazywanie nieprawdziwych danych finansowych w raportach kierowanych do MNiSW, ze względu na uchybienia w systemie rachunkowości nie jest moŜliwe ustalenie rzeczywistego poziomu kosztów poniesionych przy realizacji zadań finansowanych ze środków MNiSW. Instytut przyjął zasadę rozliczania dotacji w pełnej wysokości wynikającej z umowy/decyzji, istnieje bardzo duŜe prawdopodobieństwo wyczerpania znamion czynu określonego w art. 9 pkt 1 oraz art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych polegającego na wydatkowaniu dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez udzielającego dotację oraz nierozliczeniu (lub nierzetelnym rozliczeniu) otrzymanych dotacji, nastąpiło wyczerpanie znamion czynu określonego w art. 18 pkt 1 ustawy z dnia 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych – przeprowadzenie inwentaryzacji robót w toku nastąpiło w sposób niezgodny z zasadami określonymi w ustawie z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości. Inwentaryzacja robót w toku nie polega na przepisaniu wielkości kosztów z ksiąg rachunkowych do arkuszy spisowych, natomiast ma na celu porównanie zapisów księgowych ze stanem faktycznym prac realizowanych w jednostce, nie stwierdzono naruszenia ustawy z dnia 29.01.2004 r. – Prawo zamówień publicznych, nieprawidłowy system księgowania przyznanych dotacji polegający na stosowaniu metody kasowej. 7. W odpowiedzi na sprawozdanie eksperta finansowego, dyrektor IFJ PAN w piśmie z dnia 13.11.2009 r., przedstawił uwagi dotyczące wniosków wyszczególnionych w sprawozdaniu. Dyrektor JFJ PAN uznał m.in. Ŝe: - sprawozdania finansowe za lata 2007-2008 przedstawiają prawidłowe dane wynikające z ksiąg rachunkowych, - instytut prowadzi księgi według metody kasowej, poniewaŜ sprawozdawczość i rozliczenia projektów naukowo-badawczych wymagane są w pełnych złotych i tylko do wysokości określonych w umowach, - niewykorzystane dotacje na zadania statutowe powstałe na koniec roku 2007 mogą z mocy prawa przechodzić na następny okres sprawozdawczy, jeŜeli działania jednostki powodują powstanie roszczeń w okresach późniejszych niŜ dzień bilansowy, - wnioski dotyczące naruszeń ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości są bezzasadne, - nie zgadza się z wnioskiem o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych polegającego na wydatkowaniu dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez udzielającego dotację oraz nierozliczeniu otrzymanych dotacji. 2 8. Departament BudŜetu i Finansów w swojej opinii informuje, Ŝe jednostka otrzymująca dotacje z budŜetu państwa powinna opracować dostosowany do swojej specyfiki system rachunkowości spełniający wymagania określone w art. 24 ustawy o rachunkowości. Zdaniem eksperta finansowego: - Stosowane zasady rozliczania kosztów pośrednich nie pozwoliły na przypisanie sumy kosztów pośrednich (wynikającej z ksiąg rachunkowych) do poszczególnych zadań realizowanych przez IFJ; w tym do zadań będących przedmiotem finansowania ze środków MNiSW. DBF podziela uwagi eksperta dotyczące obowiązku stosowania według ustawy o rachunkowości - memoriałowej zasady księgowania dotacji. Ponadto informuje, Ŝe zgodnie z ustawą o zasadach finansowania nauki środki z dotacji podmiotowej, niewykorzystane w roku budŜetowym mogą przechodzić na następny rok ale pod warunkiem, Ŝe będą wykorzystane na cel na jaki zostały przyznane. 9. Po zapoznaniu się z pismem dyrektora IFJ PAN, ekspert przedstawił wyjaśnienia: - podtrzymał swoją opinię co do nierzetelności sprawozdań finansowych Instytutu za lata 2007-2008, - dotacja na cele statutowe przyznana IFJ PAN na rok 2007 została w tymŜe roku wykorzystana w całości i tym samym decyzja dyrektora Instytutu o przeniesieniu części dotacji na rok następny nie mogła być zasadna w Ŝadnych okolicznościach. Decyzja ta nie miała Ŝadnego znaczenia rzeczowego – jej jedynym skutkiem było zaniŜenie wyniku finansowego IFJ w 2007 roku o kwotę 3.100.000,00 zł i odpowiednie zawyŜenie wyniku finansowego roku 2008. - ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości w ogóle nie przewiduje stosowania metody kasowej, - została zachowana zgodność danych wykazanych w raportach z zapisami z ksiąg rachunkowych oraz zgodność ksiąg rachunkowych z dokumentami źródłowymi. Stwierdzono nierzetelność dokumentów źródłowych, która powoduje, Ŝe uzyskane na ich podstawie informacje (tj. zapisy księgowe i dane w raportach jednostki) nie mogą być uznane za rzetelne. 10. W piśmie z dnia 22.12.2009 r. Dyrektor IFJ PAN podtrzymał swoje poprzednie stanowisko, uznał natomiast uwagi eksperta finansowego dotyczące przeprowadzenia inwentaryzacji robót w toku w zakresie usprawnienia procedury inwentaryzacji. 11. Wnioskuję o wystosowanie do Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie pisma pokontrolnego ze zobowiązaniem do: przedstawienia w terminie – do dnia 30 czerwca br. – planu zmian w systemie rachunkowości IFJ zapewniających przestrzeganie ogólnie obowiązującego prawa i rzetelne rozliczanie środków finansowych otrzymywanych z MNiSW; przedstawiony plan powinien uwzględniać: ▪ treść „Informacji dla kierowników i głównych księgowych jednostek prowadzących badania naukowe dotycząca rozliczania kosztów pośrednich” z dnia 21 maja 2010 r. (załącznik nr 1) w zakresie ewidencjonowania i rozliczania kosztów pośrednich na poszczególne zadania realizowane przez Instytut – zgodnego z zasadą rzetelności ksiąg rachunkowych określoną w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, 3 ▪ zorganizowanie systemu obiegu dokumentów w sposób zapewniający ich odpowiednią kwalifikację pod względem ekonomicznym przez osoby właściwe merytorycznie ▪ zapewnienie przestrzegania zasad określonych w ustawie o rachunkowości przy sporządzaniu sprawozdań finansowych, w tym: - rzetelnego i bezbłędnego prowadzenie ksiąg rachunkowych, - stosowania zasady memoriału przy ewidencji przyznanych i otrzymanych dotacji, - rozliczania dotacji odpowiednio do kosztów realnie poniesionych na dotowane zadania (rzeczywistych), - odpowiedniej prezentacji wielkości ekonomicznych ujmowanych w sprawozdaniu finansowym, ▪ opracowanie i wdroŜenie instrukcji inwentaryzacyjnej normującej sposób przeprowadzenia spisów z natury robót w toku, bezzwłoczne przeprowadzenie inwentaryzacji robót w toku według stanu na dzień 31 grudnia 2009 r. Ponadto wnioskuję o: - - - poinformowanie Prezesa PAN o stwierdzonych nieprawidłowościach poprzez przesłanie kompletu materiałów dotyczących przedmiotowego zagadnienia (sprawozdanie eksperta finansowego i jego wyjaśnienia, wyjaśnienia IFJ), rozwaŜenie przez DBF i DPN wstrzymania wypłat wszelkich dotacji oraz rozpatrywania następnych wniosków dotyczących finansowania nauki w odniesieniu do IFJ do czasu wykonania zaleceń pokontrolnych, poinformowanie DKN, DPN oraz DBF przez IFJ PAN o realizacji zaleceń pokontrolnych w terminie do 15 lipca 2010 r. Raport został zatwierdzony przez Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego 4
