Czym powinien charakteryzować się dobry opryskiwacz – część III

28
Ochrona roślin
Czym powinien charakteryzować się
dobry opryskiwacz – część III
Eugeniusz Tadel, Centrum Szkoleniowe Techniki Ochrony Roślin – MODR – Tarnów
Decydując się na wybór belki trzeba
odpowiedzieć także na pytanie jaki
system aplikacji, uwzględniający ograniczenia znoszenia cieczy roboczej,
będzie odpowiedni w konkretnym
przypadku.
Ważne jest w jakiej odległości znajdują
się obiekty wrażliwe, a przede wszystkim jakie wymagania stawia przed nami
program ochrony upraw. W większości
przypadków klasyczna belka z rozpylaczami eżektorowymi, ostatnio
w wykonaniu dwustrumieniowym, w
tym asymetrycznym, a nawet trzystrumieniowych spełni większość
naszych wymagań. Tym, którzy mają
możliwość szybkiej jazdy (stabilizowane
belki oraz dobre warunki terenowe) warto polecić najnowsze osiągnięcie konstruktorów firmy Lechler, która od kilku
miesięcy oferuje zupełnie nowy rozpylacz eżektorowy dwustrumieniowy totalnie asymetryczny IDTA. Innowacyjność
tego rozwiązania polega nie tylko na asymetrii odchylenia strumieni od osi pionowej o 30° do przodu oraz 50° do tyłu
ale także na różnych kątach rozwarcia
poszczególnych wachlarzy, jak również
na zróżnicowaniu dawek dozowanej cieczy. Dzięki takiemu rozwiązaniu uzyskujemy identyczne szerokości efektywnego
pasa oprysku. Przedni szerszy strumień
(120°) zawierający 60 % dawki cieczy o
drobniejszej kropli daje lepszy stopień
pokrycia, natomiast nieco grubsze krople węższego (90°) odchylonego do tyłu
strumienia, niosące 40 % dawki cieczy,
uzyskują stabilną odporność na znoszenie. W efekcie uzyskujemy optymalne
pokrycie cieczą obiektów pionowych z
obu stron.
Jednym z najistotniejszych zagrożeń
występujących podczas aplikacji środków ochrony roślin jest ryzyko znoszenia (dryfu) cieczy użytkowej podczas
oprysku na niezamierzoną przestrzeń.
Zjawisko to oprócz możliwości skażenia
sąsiadujących z chronionym obiektem
przestrzeni pogarsza również równomierność pokrycia chronionej uprawy
powodując miejscowe przekroczenia dopuszczalnych dawek oraz stwarza zagrożenie bezpośredniego kontaktu ze ś.o.r.
dla samego operatora. Istnieje do wyboru wiele systemów dystrybucji cieczy roboczej stosowanych w belkach polowych
ograniczających znoszenie.
Technika oprysku z pomocniczym
strumieniem powietrza – opryskiwacze rękawowe
Eugeniusz Tadel
Niektóre systemy rękawowe (np. Twin
Wspomaganie powietrzne w polowych
firmy Hardii) wyróżniają się możliwoopryskiwaczach rękawowych polega na
ścią jednoczesnego ustawienia belki
wytworzeniu kurtyny powietrznej emipowietrznej i cieczowej w stosunku do
towanej przez specjalnie zaprojektowany
pionu. System ten charakteryzuje się
rękaw wypełniony powietrzem dostarwysoką zdolnością do reagowania na
czanym przez wentylator. Kurtyna ta
kierunek wiatru oraz prędkości jazdy, zaodpowiedzialna jest za zmniejszenie
pewniając optymalną dystrybucję cieczy.
dryfu kropel, z którymi współpracuje,
Kierunek strumienia powietrza ustawianajczęściej drobnych a więc podatnych
ny jest równocześnie ze strumieniem
na znoszenie. W efekcie pozwala to na
cieczy do 40° do przodu i 30° do tyłu w
pracę przy wyższych prędkościach wiazależności od kierunku wiatru, prędkości
tru na polu. System rękawowy, na skutek
jazdy oraz wysokości i gęstości uprawy.
znacznych prędkości powietrza emitoLiczne doświadczenia potwierdzają skuwanego wzdłuż belki powodującego turteczną walkę ze znoszeniem kropel oraz
bulencje roślin, poprawia jednocześnie
znakomitą penetrację a także wysoki stodystrybucję cieczy roboczej (penetrację
pień pokrycia, w tym dolnych powierzchi pokrycie), szczególnie w gęstych, ulistni liści w gęstych uprawach.
nionych uprawach.
Innowacyjnym rozwiązaniem wyróżnia
Zabiegi opryskiwania wykonywane w
się system D-A-S (Dual-Air-System)
początkowych fazach rozwoju upraw pofirmy Damman polegający na emisji powinny być wykonywane ze zredukowaną
dwójnego strumienia powietrza przed
wartością pomocniczego strumienia pooraz za strumieniem cieczy, gwarantu®
wietrza ze względu na zjawisko wtórnego
jący ograniczenie
znoszenia z dokładznoszenia cieczy
®
roboczej umieszczonej w strumieniu
powietrza,
Profesjonalne opryskiwacze
która odbija się od
powierzchni opryskiwanej. Zasadny
jest wtedy wybór
rozpylaczy średnio- lub nawet
grubokroplistych
przy
jednoczesnym ograniczePrzedstawiciel na terenie Polski:
Marek Felich
niu lub wyłączeTel.: 694 366 400
[email protected]
niu wspomagania
powietrznego.
BURAK CUKROWY Wiosna 2016
Ochrona roślin
System D-A-S (Dual-Air-System) firmy Damman gwarantuje ograniczenie znoszenia cieczy
z dokładniejszym dozowaniem i możliwością pracy również na niskim łanie oraz na powierzchni bez okrywy roślinnej
System Danfoil z pneumatycznymi rozpylaczami Eurofoil zamontowanych w „sztywnym” rękawie
–dużo wyższe wydajności (nawet
2-krotnie),
–możliwe znacznie niższe zużycie
wody (2–3-krotnie),
– krótszy czas napełniania i dojazdu na
pole,
– wyższe prędkości robocze,
–oszczędność w zużyciu środków
ochrony roślin,
–uniezależnienie od warunków atmosferycznych – większa ilość dni
(godzin) możliwych do wykonania
zabiegów ochrony roślin (odporność
na wiatr),
niejszym dozowaniem i możliwością
pracy również na niskim łanie oraz na
powierzchni bez okrywy roślinnej.
Zalety systemów wspomagania powietrznego w stosunku do konwencjonalnych:
Wiosna 2016 BURAK CUKROWY
29
30
Ochrona roślin
– wyższa jakość produktów rolnych ze
względu na:
– niższe dawki środków ochrony
roślin
– oprysk we właściwym czasie
– technikę dającą równomierny roz
kład poprzeczny i wzdłużny,
– wysoki stopień osiadania i pokrycia
na docelowych powierzchniach,
–mniejsze zanieczyszczenie środowiska naturalnego (brak znoszenia
cieczy roboczej na niezamierzone
przestrzenie),
– bezpieczeństwo dla operatora,
– wyższa biologiczna skuteczność każdego oprysku,
– zabezpieczenie wymagań stawianych
przez różnorodne rodzaje upraw
przez jeden typ sprzętu.
Rozpylacze dwuczynnikowe o regulowanej charakterystyce wielkości
wytwarzanych kropel
Potrzeba doskonalenia klasycznego hydraulicznego rozpylacza doprowadziła
do przeprowadzenia udanych prób połączenia powietrza i cieczy w procesie
wytwarzania kropel. Pionierem w rozwoju tej metody był farmer z Northomptonshire Bob Borwick. Idea ta została
na skalę przemysłową rozwinięta przez
Cleanacres Machinery i z niej wywodzi
się system Airtec, znany obecnie jako
rozpylacz hydrauliczno-pneumatyczny
deflektorowy AirJet, współpracujący z
elektronicznymi systemami np. AirMatic. System ten umożliwia wybór i zachowanie stałej wielkości kropli.
Deklarujemy jedną z pięciu kategorii
wielkości kropli (bardzo drobne, drobne,
średnie, grube i bardzo grube) a urządzenie sterujące AirMatic reguluje przepływ
powietrza w rozpylaczu dwuczynnikowym. Zmiany ciśnienia cieczy roboczej
(wynikające ze zmiany prędkości jazdy
lub zmiany dawki) uwzględniane są
przez system, który odpowiednio dopasowuje przepływ powietrza utrzymując zadaną wielkość kropli. Operator
uwzględniając chwilowe warunki atmosferyczne może natychmiast zmienić zadeklarowaną wielkość kropli.
Dodatkowo w przypadku odchylenia
ciśnienia cieczy poza ustalony stosunek ciśnienie-napowietrzanie urządzenie alarmuje operatora o konieczności
zmniejszenia lub zwiększenia prędkości. Operator otrzymuje także infor-
Innowacyjny asymetryczny dwustrumieniowy rozpylacz eżektorowy IDTA LECHLER – widoczny również model w powiększeniu
macje o przekroczeniu dopuszczalnej
prędkości wiatru uniemożliwiającej
wykonywanie oprysku. Sam rozpylacz
posiada wymienne wkładki regulujące
wydatek jednostkowy, umożliwiające
wstępne dostosowanie wydatku rozpylacza do oczekiwanej dawki cieczy roboczej
na hektar przy deklarowanej prędkości
jazdy. Jest to bardzo słabo rozpowszechniony system, spotkać go było można u
John Deere, a przez moment był także
proponowany przez Pilmet.
Belka polowa z rozpylaczami pneumatycznymi (Eurofoil – Danfoil)
Koncepcja proponowana przez firmę
Danfoil polega na wyposażeniu belki
w sztywny rękaw, który stanowi rura z
tworzywa sztucznego, w której zamontowano rozpylacze pneumatyczne typu
Eurofoil. Belka ta nie posiada klasycznej
armatury cieczowej z rozpylaczami hydraulicznymi. Rozpylacze pneumatyczne
w Polsce najczęściej kojarzone są z plecakowymi wentylatorowymi opryskiwaczami stosowanymi w ogrodnictwie.
Wytwarzanie kropel uzależnione jest
od dostarczenia powietrza. Im większa
prędkość i objętość powietrza, tym drobniejsze krople. Kategoria wytwarzanych
kropel porównywalna jest z dyszami
płaskostrumieniowymi (średnie, drobne). Zapewnia bardzo dobrą penetrację
bujnych, gęstych upraw. We wczesnych
stadiach wegetacji, gdy wielkość strumie-
Dobry opryskiwacz to idealna maszyna do zmiennego nawożenia płynnego we współpracy
z sensorowym sytemem analizy potrzeb nawozowych online (opryskiwacz Lemken + Crop
Sensor-ISARIA na przodzie ciągnika)
BURAK CUKROWY Wiosna 2016
Ochrona roślin
(opcja). System ten chyba najbardziej ze
wszystkich pozwala ograniczyć zużycie
wody, nawet do 25–30 litrów na hektar
klasycznej uprawy zbóż.
Systemy precyzyjnego wtrysku preparatu bezpośrednio do rozpylacza
lub dozowania do sekcji belki
Makieta systemu AmaSpot z regulacją
dawki pojedynczego rozpylacza za pomocą
modulacji czasu i częstotliwości impulsu
(Amazone-Agrotop-Rometron)
nia powietrznego jest ograniczona zjawiskiem odbicia, wytwarzanie grubszych
kropel nie sprzyja dobremu pokryciu
jeżeli stosujemy niskie, możliwe w tej
technice (30–60 l/ha) dawki cieczy roboczej. Zaletą tej metody jest stosunkowo
niskie zużycie powietrza w porównaniu
z innymi systemami ze wspomaganiem
powietrznym.
Wadą jest brak możliwości oprysku konwencjonalnego co uniemożliwia między
innymi stosowanie płynnych nawozów
doglebowych typu RSM, RMS (roztwór
saletrzano-mocznikowy). Wadę tę można wyeliminować montując drugi niezależny klasyczny układ dystrybucji cieczy
Systemy te pozwalają na precyzyjne wykorzystanie środka ochrony roślin przy
jednoczesnym utrzymaniu czystej wody
w zbiorniku. W przypadku systemów
wtryskujących i dozujących pestycyd
bezpośrednio w każdej chwili możemy
przerwać zabieg (na przykład z powodu
opadów atmosferycznych) nie mając
problemu z pozostałą cieczą roboczą.
Oczywiście nie mamy także problemu z
płukaniem opryskiwacza a przy okazji z
rozdysponowaniem popłuczyn, których
po prostu nie ma.
W systemie proponowanym przez firmę
Danfoil istnieje możliwość niezależnego ale także równoczesnego dozowania
do 6 różnych pestycydów. W ostatnim
czasie (Agritechnica 2015) pojawił się
jeszcze inny system DIS-PSM, opracowany przez firmę Dammann, polegający
na niezależnym wtrysku od jednej do
trzech różnych cieczy roboczych bez
zwłoki w czasie, z możliwością łącznego
stosowania nawet trudno mieszalnych
substancji.
Konstrukcja ta posiada specjalny system
mycia poszczególnych elementów systemu (przewodów, rozpylaczy, systemu
wtryskowego), popłuczyny są zbierane w
oddzielnym zbiorniku a następnie profe-
Praktyczne szkolenie kalibracji opryskiwacza w Radłowie dla plantatorów Südzucker Polska
przeprowadzonego przez Pana Eugeniusza Tadela
Wiosna 2016 BURAK CUKROWY
sjonalnie rozdysponowane (rozprowadzone na polu lub skierowane do dalszej
utylizacji). Opryskiwacz który oferuje
firma Dammann wyposażony został
zatem w trzy systemowe zbiorniki na
różne ciecze robocze o pojemnościach
4500 l, 1500 l, 500 l oraz dwa dodatkowe, każdy po 500 l na czysta wodę i
pozostałości.
Opryskiwacze sensorowe
Przydatnym w uprawie buraków i nie
tylko, może okazać się najnowszy system AmaSpot opracowany przez firmy
Amazone, Agrotop i Rometron (srebrny
medal AGRITECHNICA 2015) polegający na współpracy sensorów wykrywających rośliny ze specjalnymi rozpylaczami
SpotFan 40–03 o wąskim precyzyjnym
kącie strumienia. Innowacją systemu jest
modulacja czasu i częstotliwości impulsu
(PWFM-pulse width frequency modulation), który włącza/wyłącza rozpylacz,
dzięki czemu można regulować jego wydatek w zakresie 100 % do 20 %, bądź
wyłączać indywidualnie poszczególne
rozpylacze. W strategii precyzyjnej aplikacji oraz zarządzania ryzykiem znoszenia cieczy roboczej podczas opryskiwania roślin decydującą rolę odgrywa
czynnik ludzki.
Nawet najbardziej zaawansowany
technologicznie sprzęt do stosowania
środków ochrony roślin, jeśli zostanie
niewłaściwie użyty przez operatora o
niskim poziomie kwalifikacji i odpowiedzialności, może stworzyć ogromne
zagrożenie dla środowiska naturalnego, konsumenta chemicznie chronionej
żywności a także samego operatora.
Z kolei sprzęt niezbyt zaawansowany
technologicznie ale sprawny, spełniający podstawowe minimalne wymagania,
jeżeli zostanie użyty przez operatora o
dużych kwalifikacjach zawodowych i moralnych, może zapewnić w określonych
warunkach wysoki poziom bezpieczeństwa i skuteczności.
Jedną z kluczowych spraw jest powszechna edukacja w zakresie racjonalnej techniki ochrony roślin, uwzględniającej dobór parametrów roboczych, tak
aby minimalizować ryzyko znoszenia
cieczy, optymalizować naniesienie cieczy
poprzez wykorzystanie wszystkie możliwości którymi dysponują nowoczesne
opryskiwacze. Ekologia idzie w parze z
Ekonomią i Etyką (3 x E).
31