POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki Praca Magisterska Wykorzystanie radiowej transmisji danych do zdalnego sterowania urządzeń automatyki Praca napisana pod kierunkiem Autor dr inż. Romuald Janion Michał Stelmasiński Plan pracy 1. 2. 3. Budowa i zasady sterowania serwomechanizmów Przegląd stosowanych rozwiązań układów zdalnego sterowania Charakterystyka łącz radiowych stosowanych do zdalnego sterowania urządzeń 4. 5. Koncepcja i założenia teoretyczne projektowanego układu Projekt układu zdalnego sterowania z wykorzystaniem transmisji radiowej. Wykonanie układów i pomiary sprawdzające Uwagi i wnioski Instrukcja obsługi i dokumentacja techniczna 6. 7. 8. Serwomechanizm O oś wykonawcza iw P U y0 k0 uy0 + U kp Ut kut Um k u + S ─ ─ uy ut Pr k0 y I um T y I Uy kts kp 0 oś nadawcza Uy0 Parametry: Współczynnik wzmocnienia prędkościowego kv = k kv’ gdzie kv’=. k0 I ke Częstotliwość drgań własnych n 1 kv 2 2 T Współczynnik tłumienia 1 2 k vT Stała czasowa silnika T Układ otwarty: G0(s)= + y0 P0 kv s(Ts 1) Układ zamknięty: y ( s) G0 ( s ) 1 G(s) y0 ( s ) 1 G p ( s) T s 2 1 s 1 kv kv 1 2 s s 2 1 n n Zdalne sterowanie PODCZERWIEŃ to promieniowanie elektromagnetyczne mieszczące się w zakresie długości fal pomiędzy światłem widzialnym i mikrofalami. urządzenie automatyki łącze nadajnik Zalety: odbiornik W sygnały kontrolne sygnały rozkazonadawcze kanał transmisyjny • brak zakłóceń pracy innych urządzeń tj. radio, TV • odporność na zakłócenia zewnętrzne. • tani koszt D Wady: dyspozytor • kierunkowe rozprzestrzenianie się wiązki świetlnej • krótki dystans Zdalne sterowanie SIEĆ ENERGETYCZNA urządzenie automatyki łącze nadajnik odbiornik W sygnały kontrolne sygnały rozkazonadawcze kanał transmisyjny D systemy magistralowe, łączące wszystkie urządzenia elektryczne i sterujące w jednolity system. Magistrala komunikacyjna umożliwia w nich bezpośrednią transmisję między elementami pełniącymi funkcję czujników – sensorów, elementów wykonawczych – aktorów oraz między innymi, niezbędnymi elementami systemowymi Zalety: • przejrzystość instalacji • system zdecentralizowany (magistralowy) • możliwość indywidualnego programowania poszczególnych urządzeń oraz programowa już w trakcie eksploatacji dyspozytor Wady: • koszt • wrażliwe na zakłócenia (Prostowniki, telefony bezprzewodowe, transformatory ,elektroniczne zapłonniki) Zdalne sterowanie SIEĆ TELEKOMUNIKACYJNA wykorzystanie pasma telefonicznego, internetu czy technologii GPS urządzenie automatyki Zalety: łącze nadajnik odbiornik W sygnały kontrolne sygnały rozkazonadawcze kanał transmisyjny • brak zakłóceń pracy innych urządzeń • odporność na zakłócenia zewnętrzne. • tani koszt • bardzo duży dystans pomiędzy dyspozytorem, a obiektem wykonawczym Wady: D • sterowanie obiektami stacjonarnymi dyspozytor Zdalne sterowanie SYSTEMY RADIOWE Źródłami fal radiowych mogą być specjalnie do tego celu skonstruowane nadajniki, jak i silniki komutatorowe oraz komputery. Możemy w/w źródła zaliczyć do źródeł sztucznych. Naturalnymi źródłami fal radiowych są np. gwiazdy czy wyładowania atmosferyczne. Rozróżniamy dwa rodzaje fal radiowych – fale nośne niemodulowane i fale nośne modulowane. Oba rodzaje wykorzystywane są w systemach zdalnego sterowania jednak najczęściej stosowane są fale nośne o modulowanej amplitudzie. Modulacja Zdalne sterowanie SYSTEMY RADIOWE Obecnie systemy zdalnego sterowania pracują na częstotliwościach rzędu 27MHz i większych. Jeżeli system nie wymaga wykupywania częstotliwości pracy (np. ze względów bezpieczeństwa) można skorzystać z jednej z nielicencjonowanych częstotliwości tzw. ISM band aplications (ang. Industrial-Scientific-Medical). W zakresie 700MHz 1GHz europejską nielicencjonowaną częstotliwością jest 868MHz, a w USA jest to pasmo 902MHz 928MHz. W granicach 300MHz 600MHz wolną częstotliwością jest 433MHz w Europie i 300MHz w Stanach Zjednoczonych. Jest jednak kilka warunków, które muszą dodatkowo spełnić urządzenia nadawczo-odbiorcze (modemy radiowe; z ang. transceivers). Pierwszym jest wymóg, aby zastosowano w układzie modulację FSK (ang. Frequency Shift Keying), o której będzie mowa w dalszej części pracy. Drugim narzuconym ograniczeniem jest szybkość transmisji, która powinna zawierać się w zakresie 2.4 kbit/s 128 kbit/s. Chyba najważniejszym jednak ograniczeniem jest moc nadajnika, która nie powinna przekraczać 10dBm przy czułości -110dBm. Zalety: • możliwość sterowania urządzeniem z dowolnego miejsca, operator ma większą swobodę ruchów w miejscu działania. • kodowanie sygnałów sterujących • odbiornik nie musi „widzieć” nadajnika Wady: • wysokie koszty Projekt ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE •niezawodność •możliwie duży zasięg •stosunkowo mały koszt •obsługa pracy dwóch urządzeń wykonawczych (serwomechanizmów) •obsługa dwóch wyjść typu ON/OFF •praca z kanałem zwrotnym z możliwością przekazywania do nadajnika m.in. informacji o stanie jednego wejścia odbiornika •transmisja radiowa w paśmie 433MHz z mocą 10mW (nielicencjonowane pasmo) •transmisja kodowana (cyfrowo) Projekt 1 2 LMC555 LMC555 Układy czasowe przetworniki położenia Układy dopasowujące kanał zwrotny Układy wejść ON/OFF Układ detekcji poziomu napięcia zasilającego antena mikrokontroler transciver AT90S2313 CC1000PP układ transmisyjny Układy wyjść sygnalizacji elementy sterujące i sygnalizacyjne NADAJNIK Projekt antena układ transmisyjny mikrokontroler CC1000PP 1 AT90S2313 2 elementy sterujące Układy dopasowujące Serwo 1 Układy wejść/wyjść ON/OFF transciver Układ detekcji poziomu napięcia zasilającego ON/OFF 1 ON/OFF 2 układy dopasowujące Serwo 2 ODBIORNIK CC1000PP Złącze J1: Podstawowe parametry: Wejście zezwolenia konfiguracyjnej; 1 PALE Kompletny, gotowy dla domagistrali użycia transceiver podciągane do zasilania wewnętrznie Małe wymiary Wejście/wyjście 2 PDATA Montaż poziomy danych dla magistrali konfiguracyjnej Wejście zegara dla magistrali 3 PCK Praca w paśmie 433 MHzkonfiguracyjnej 4 DCLK Zasięg do ok. 2000 m w obu trybach: nadawania i Wyjście zegara dla danych odbioru Prędkość transmisji do 76.8 kBaud Wejście danych (tryb nadawania), danych (tryb 5 DIO Napięcie zasilania: 2.1 – 3.6 wyjście V odbioru) Niski pobór mocy pompy ładunku, lub wskaźnikw pracy pętli PLL-20 6 CHP MocWyjście wyjściowa programowana zakresie J2: doZłącze 10 dBm 1 GND Wysoka Masa czułość: -110 dBm @ 2.4 kBaud 2 ANT Wyjście RSSI (Received Signal Strength Wejście/wyjście sygnału radiowego Indicator – wskaźnik poziomu odbieranego sygnału) 3 GND Masa Częstotliwość nadawania i odbioru 4 VCC Wejście zasilania dla modułu programowana z krokiem 250Hz (niezależnie) 5 RSSI Wyjście wskaźnika poziomu odbieranego sygnału, lub wyjście Nie wymaga strojenia Dostępne oprogramowanie do łatwego częstotliwości pośredniej generowania danych konfiguracyjnych 6 GND Masa Transmisja kan zwr. DEMONSTRACJA URZĄDZENIA DZIĘKUJĘ...