NARADA_z_OPS_i_PCPR_-_9.12.2016 - Warmińsko
advertisement
NARADA OŚRODKÓW POMOCY SPOŁECZNEJ, POWIATOWYCH CENTRÓW POMOCY RODZINIE 9 GRUDNIA 2016 r. Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie ORGANIZACJA SPECJALISTYCZNYCH USŁUG OPIEKUŃCZYCH Organizowanie i świadczenie usług, wynika z przepisów prawa, tj.: ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 930 ze zm.), ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2016 r. poz. 546 ze zm.), rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.). . Organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej realizowanym przez jednostki samorządu terytorialnego. Wojewoda zapewnia środki na realizację zadania oraz nadzoruje i ustala sposób jego realizacji na terenie województwa. Nadmienić należy, że do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy m.in. organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi (art. 17 ust. 1 pkt 11) Zgodnie z art. 25 ustawy o pomocy społecznej organy samorządu terytorialnego mogą zlecać organizacjom pozarządowym realizację zadania z zakresu świadczenia usług specjalistycznych, w tym dla osób z zaburzeniami psychicznymi. SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Kwalifikacje osób świadczących specjalistyczne usługi, określone są w § 3 rozporządzenia MPS z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych: Specjalistyczne usługi mogą być świadczone przez osoby posiadające kwalifikacje do wykonywania zawodu: pracownika socjalnego, psychologa, pedagoga, logopedy, terapeuty zajęciowego, pielęgniarki, asystenta osoby niepełnosprawnej, opiekunki środowiskowej, specjalisty w zakresie rehabilitacji medycznej, fizjoterapeuty lub innego zawodu dającego wiedzę i umiejętności pozwalające świadczyć określone specjalistyczne usługi. SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE Ponadto osoba świadcząca specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, powinna legitymować się co najmniej półrocznym stażem w jednej z następujących jednostek: szpitalu psychiatrycznym, jednostce organizacyjnej pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi, placówce terapii lub placówce oświatowej, do której uczęszczają dzieci z zaburzeniami rozwoju lub upośledzeniem umysłowym, ośrodku terapeutyczno - edukacyjno - wychowawczym, zakładzie rehabilitacji, innej jednostce niż wymienione świadczącej specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi. SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE W uzasadnionych przypadkach specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi mogą być świadczone przez osoby, które zdobywają lub podnoszą wymagane kwalifikacje zawodowe określone w ust. 1, posiadają co najmniej roczny staż pracy w jednostkach, o których mowa w ust. 2, i mają zapewnioną możliwość konsultacji z osobami świadczącymi specjalistyczne usługi, posiadającymi wymagane kwalifikacje (§ 3 ust. 3 ww. rozporządzenia). SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE Osoby świadczące usługi poprzez kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania, motywowanie do aktywności, leczenia i rehabilitacji, prowadzenie treningów umiejętności samoobsługi i umiejętności społecznych oraz wspieranie, także w formie asystowania w codziennych czynnościach życiowych (§ 2 pkt 1 lit. a ww. rozporządzenia), muszą posiadać przeszkolenie i doświadczenie w zakresie: 1) umiejętności kształtowania motywacji do akceptowanych przez otoczenie zachowań, 2) kształtowania nawyków celowej aktywności, 3) prowadzenia treningu zachowań społecznych. ADRESACI SPECJALISTYCZNYCH USŁUG OPIEKUŃCZYCH osoby chore psychicznie (wykazujące zaburzenia psychotyczne), osoby upośledzone umysłowo, osoby wykazujące inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoba ta wymaga świadczeń zdrowotnych lub innych form pomocy i opieki niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym lub społecznym. W wyjątkowych przypadkach usługi mogą być świadczone dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi jeżeli nie mają możliwości dostępu do zajęć świadczonych przez inne zobowiązane podmioty. osoby chore i niepełnosprawne, wymagające szczególnego wsparcia w formie specjalistycznych usług opiekuńczych. WSPARCIE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI Wsparcie dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi zabezpieczone jest w trzech obszarach: Ochrona zdrowia: - Normą prawną regulującą wsparcie dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi jest ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U z 2016 r., poz. 546 ze zm.). Art.7 ust. 1 „dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo bez względu na stopień upośledzenia organizuje się naukę i zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze, w szczególności w przedszkolach, szkołach, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, ośrodkach rehabilitacyjno-wychowawczych, w domach pomocy społecznej i podmiotach leczniczych, a także w domu rodzinnym. WSPARCIE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI Świadczenia na rzecz zachowania zdrowia, zapobiegania chorobom i wczesnego wykrywania chorób obejmują m.in. wczesną, wielospecjalistyczną i kompleksową opiekę nad dzieckiem zagrożonym niepełnosprawnością lub niepełnosprawnym (art. 27 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U z 2015 r. poz. 581 ze zm.). Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień (Dz.U. poz. 1386 ze zm.) załącznik Nr 6 określa wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych psychiatrycznych i leczenia środowiskowego (domowego) oraz warunki realizacji tych świadczeń. System oświaty: Organizowanie kształcenia dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej wynika z art. 71b ust. 1 ustawy o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1943) Kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież niepełnosprawne, niedostosowane społecznie i zagrożone niedostosowaniem społecznym, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kształcenie to może być prowadzone w formie nauki odpowiednio w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, przedszkolach i szkołach lub oddziałach integracyjnych, przedszkolach i szkołach lub oddziałach specjalnych, innych formach wychowania przedszkolnego i ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 5. Pomoc społeczna: W myśl art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi należy do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Przy czym zgodnie z art. 50 ust. 2 ww. ustawy wskazane usługi mogą być przyznane osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić. Specjalistyczne usługi opiekuńcze to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym (art. 50 ust. 4 ww. ustawy). Rodzaje specjalistycznych usług opiekuńczych świadczonych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, kwalifikacje osób świadczących takie usługi, zasady i tryb ustalania i pobierania opłat za te usługi jak również warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat określa rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.) Przyznanie usług opiekuńczych następuje w formie decyzji administracyjnej, w której ustala się zakres, okres i miejsce ich świadczenia (art. 50 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej). Zgodnie z § 2 pkt 5 ww. rozporządzenia w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych, pomoc ta obejmuje zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych, jeżeli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć, o których mowa w art. 7 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. Wskazać należy, że nawet, jeżeli dziecko ma zapewnione zajęcia, o których mowa w § 2 pkt 5 ww. rozporządzenia, nie jest to przesłanka wyłączająca możliwość przyznania innego rodzaju specjalistycznej usługi opiekuńczej, jeżeli taka usługa byłaby konieczna. Przy rozpoznawaniu wniosku osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej, organy winny mieć na uwadze szczególny charakter i specyfikę realizacji tych zadań. Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 i art. 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Jednocześnie ustawodawca wskazał, iż rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy, a potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej (art. 3 ust. 3 i ust. 4 ww. ustawy). ORZECZNICTWO SĄDOWE Z treści przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (art. 50 ust. 2 ust. 4) wynika, że przypadek przyznania usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych, o którym mowa w art. 50 ust. 1 ww. ustawy ma charakter obligatoryjny, co oznacza, że usługi te muszą być przyznane, w przypadku spełnienia ustawowych przesłanek, niemniej jednak decyzje w sprawie tych usług mają charakter uznaniowy w części odnoszącej się do ich zakresu, okresu i miejsca świadczenia. Wyznacznikami ustalenia zakresu przyznania usługi są - z jednej strony - rozmiar potrzeb określonego wnioskodawcy, a z drugiej strony - możliwości finansowe organów pomocy społecznej (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 3 lipca 2014 r. III SA/Gd 252/14). ORZECZNICTWO SĄDOWE Jeżeli dziecko ma zapewnione zajęcia, o których mowa w § 2 pkt 5 rozporządzenia z dnia 22 września 2005 r., w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych, nie wyklucza to przyznania innej usługi. Na taki przypadek wskazuje przepis § 6 pkt 1 tego rozporządzenia - konieczność korzystania co najmniej z dwóch rodzajów specjalistycznych usług (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 25 kwietnia 2013 r. II SA/Sz 117/13). Z istoty specjalistycznych usług opiekuńczych, jako świadczeń niepieniężnych, wynika, że o ich przyznaniu decyduje aktualna sytuacja osoby uprawnionej, która w myśl art. 106 ust. 4 u.p.s. ustalana jest przed datą wydania decyzji. (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 28 lutego 2012 r. II SA/Lu 893/11) ORZECZNICTWO SĄDOWE Z wyroku WSA w Lublinie wynika, że „zaświadczenie o potrzebie rehabilitacji syna skarżącej nie jest adresowane wyłącznie do organu pomocy społeczne, ale jest to zalecenie skierowane do wszystkich którzy powinni lub mogą brać udział w terapii syna skarżącej, przy czym w pierwszej kolejności rehabilitacja powinna być świadczona na podstawie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i przez rodzinę osoby niepełnosprawnej w ramach ich uprawnień, zasobów i możliwości, a dopiero w ostatniej kolejności – gdy te możliwości zostaną wykorzystane – uzupełniona poprzez specjalistyczne usługi opiekuńcze z pomocy społecznej” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 23 czerwca 2016 r, II SA/Lu 141/16). NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI brak spełnienia wskaźnika zatrudnienia pracowników socjalnych (art. 110 ust. 11 i 12 ustawy o pomocy społecznej). Ośrodek pomocy społecznej zatrudnia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na 2000 mieszkańców lub proporcjonalnie do liczby rodzin i osób samotnie gospodarujących, objętych pracą socjalną w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na nie więcej niż 50 rodzin i osób samotnie gospodarujących. Ośrodek pomocy społecznej zatrudnia w pełnym wymiarze czasu pracy nie mniej niż 3 pracowników socjalnych. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI brak kwalifikacji zawodowych opiekuna do świadczenia usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi, przebywającymi w mieszkaniu chronionym § 3 ust. 1 rozporządzenia ws. specjalistycznych usług opiekuńczych NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI brak realizacji zadania własnego gminy, w zakresie prowadzenia i zapewnienia miejsc w mieszkaniach chronionych Zgodnie z art. 17 ust 1 pkt 12, do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy m.in. prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych. brak porozumienia pomiędzy gminami na realizację zadania dot. prowadzenia rodzinnego domu pomocy, (art. 8 ust. 1 rozporządzenia MPiPS z dnia 31 maja 2012 r. ws. rodzinnych domów pomocy) - pobyt w rodzinnym domu pomocy jest odpłatny do wysokości odpowiadającej poniesionym miesięcznym wydatkom ustalonym w umowie dotyczącej prowadzenia rodzinnego domu pomocy zawartej między gminą a osobą fizyczną albo organizacją pożytku publicznego, prowadzącymi rodzinny dom pomocy NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI przeprowadzanie aktualizacji rodzinnych wywiadów środowiskowych przez pracownika socjalnego zatrudnionego przez podmiot niepubliczny. Zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, zlecanie realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej nie może obejmować: 1) ustalania uprawnień do świadczeń, rodzinnych wywiadów środowiskowych; w tym przeprowadzania 2) opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne; 3) wypłaty świadczeń pieniężnych. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI brak aktualizacji rodzinnych wywiadów środowiskowych osób przebywających w śds, co 6 miesięcy. W przypadku ubiegania się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej po raz kolejny, a także gdy nastąpiła zmiana danych zawartych w wywiadzie, sporządza się aktualizację wywiadu. W przypadku osób korzystających ze stałych form pomocy aktualizację sporządza się nie rzadziej niż co 6 miesięcy, mimo braku zmiany danych (art. 107 ust. 4 ww. ustawy). NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI w dokumentacji osoby skierowanej do śds, brak zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia (§ 7 ust. 1 rozporządzenia ws. śds). Wniosek o skierowanie do domu na pobyt dzienny lub całodobowy składa się do ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie, dołączając zaświadczenie lekarskie, wydane przez lekarza psychiatrę lub lekarza neurologa, o występujących zaburzeniach psychicznych oraz zaświadczenie lekarza rodzinnego o stanie zdrowia i o braku przeciwwskazań do uczestnictwa w zajęciach domu wraz z informacją o sprawności w zakresie lokomocji osób niepełnosprawnych fizycznie. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI brak rodzinnego wywiadu środowiskowego przed wydaniem decyzji Decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, z wyjątkiem decyzji o odmowie przyznania biletu kredytowanego oraz decyzji w sprawach cudzoziemców, o których mowa w art. 5a, wydaje się po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego (art. 106 ust. 4 ustawy). NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI ustalanie sytuacji dochodowej rodziny bez kompletu dokumentów potwierdzających status osoby bezrobotnej, bądź pozostawania w stosunku pracy. Zgodnie z art. 107 ust. 5b u.p.s., sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby lub rodziny ustala się na podstawie m.in. następujących dokumentów: - zaświadczenia albo oświadczenia o wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia, zawierającego informacje o wysokości potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe; NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI - decyzji starosty o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia szkoleniowego, stypendium, dodatku aktywizacyjnego albo oświadczenia o pozostawaniu w ewidencji bezrobotnych lub poszukujących pracy NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI nieprawidłowe ustalenie wysokości zasiłku okresowego art. 38 ust. 2. zasiłek okresowy ustala się: 1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie; 2) w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. 3. Kwota zasiłku okresowego ustalona zgodnie z ust. 2 nie może być niższa niż 50% różnicy między: 1) kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby; 2) kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. 4. Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI nieprawidłowo ustalony dochód strony, wbrew art. 8 ustawy o pomocy społecznej naliczanie odpłatności za pobyt strony w mieszkaniu chronionym niezgodnie z postanowieniami uchwały rady gminy w sprawie zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w mieszkaniach chronionych zmieniono kwotę odpłatności strony za pobyt w dps, pomimo braku zmiany dochodu mieszkańca powyżej 10% kwoty kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej (art. 106 ust. 3b) NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI brak wskazania w decyzji administracyjnej odpłatności strony, za pobyt w dps, określanie w decyzjach administracyjnych nieprawidłowego terminu i miejsca wnoszenia odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze, kwoty - opłatę za specjalistyczne usługi opiekuńcze wnosi się do kasy urzędu gminy do 15 dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę, (§ 5 rozporządzenia MPS z dnia 22 września 2005 r. ws. specjalistycznych usług opiekuńczych), NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI dokonywanie odręcznych wpisów w decyzji administracyjnej sporządzonej w formie wydruku komputerowego, nieprawidłowe ustalenie miesiąca, od którego dokonano zmiany odpłatności za pobyt w dps, decyzję kierującą do Domu Dziennego Pobytu wydano wstecz tj. przed datą złożenia wniosku. decyzję administracyjną przyznającą usługi opiekuńcze wydano wstecz, po upływie dnia wskazanego w decyzji jako rozpoczęcie realizacji usług, NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI dochód strony ustalono wbrew zasadzie wynikającej art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej tj. nie z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku. kierowanie mieszkańców dps przewlekle psychicznie chorych, do rodzinnego domu pomocy, przyznawanie usług opiekuńczych na 2 miesiące, bez uwzględnienia potrzeb i oczekiwań strony, NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI zasiłek stały przyznano osobie nie posiadającej uprawnień do przyznania tego świadczenia, z tytułu wieku. Strona postępowania, w dacie przyznania zasiłku stałego, nie osiągnęła wieku emerytalnego. w dokumentacji spraw dot. zasiłków stałych brak wywiadów alimentacyjnych u osób zobowiązanych do alimentacji (art. 107 ust. 1 ustawy). rozstrzygnięcie spraw obarczone wadą nieważności (art.156 §1 pkt 2 k.p.a.) i skierowanie mieszkańca do placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, zamiast do domu pomocy społecznej. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI brak poświadczenia odbioru decyzji. organ nie zastosował trybu art. 99 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (osobie, której przyznano emeryturę lub rentę za okres, za który wypłacono zasiłek stały lub zasiłek okresowy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz inne organy rentowe, które przyznały emeryturę lub rentę, wypłacają to świadczenie pomniejszone o kwotę odpowiadającą wysokości wypłaconych za ten okres zasiłków i przekazują te kwoty na rachunek bankowy właściwego ośrodka pomocy społecznej). NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI w decyzji przyznającej usługi opiekuńcze nie podano zakresu, okresu i miejsca ich świadczenia, wbrew wymogowi art. 50 ust. 5 u.p.s. brak wszczęcia postępowania – (strona postępowania nie otrzymała informacji o wszczęciu postępowania) NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI realizacja decyzji, która nie została dostarczona stronie (dot. wypłaty zasiłku stałego). Skierowanie do mieszkania chronionego, usług opiekuńczych, świadczone bez decyzji administracyjnej, wbrew art. 106 ust. 1 ustawy. Pobieranie przez pracownika socjalnego PCPR dodatku do wynagrodzenia w kwocie 250 zł, pomimo, że nie przeprowadzał wywiadów środowiskowych (art. 121 ust. 3a ustawy o pomocy społecznej). NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI art. 121 ust. 3a u.p.s. - pracownikowi socjalnemu zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, do którego podstawowych obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej w środowisku, w tym przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki, przysługuje wypłacany co miesiąc dodatek do wynagrodzenia w wysokości 250 zł. W przypadku zatrudnienia w mniejszym wymiarze czasu pracy dodatek przysługuje w wysokości proporcjonalnej do czasu pracy. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI Brak uchwały rady powiatu lub rady gminy, w zakresie zadań własnych, w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych (art. 97 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej) Z przepisu prawa wynika, że każda gmina i powiat, winien posiadać uchwałę w ww. sprawie. Ponoszenie odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych przez osoby, którym dochód nie przekraczał kryterium dochodowego. Opłatę za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych ustala podmiot kierujący w uzgodnieniu z osobą kierowaną, uwzględniając przyznany zakres usług. Osoby nie ponoszą opłat, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty kryterium dochodowego. (art. 97 ust. 1 u.p.s.) NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI przekroczono termin załatwienia sprawy wynikający z art. 35 Kodeksu postępowania administracyjnego, jak również nie wywiązano się z obowiązku poinformowania strony o niezałatwieniu sprawy w terminie, o czym stanowi art. 36 kpa. Dokumenty organizacyjne jednostki tj. statut i regulamin organizacyjny wymagały aktualizacji w zakresie zadań pomocy społecznej, określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI Brak standardów w mieszkaniu chronionym, jakie zostały określone przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej w rozporządzeniu z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie mieszkań chronionych (np. bariery architektoniczne, metraż mieszkania). Procedura przyjęcia i pobytu w mieszkaniu chronionym niezgodna z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie mieszkań chronionych (brak uzgodnień, oceny sytuacji osoby, opieki specjalistów). NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI Brak zatwierdzenia indywidualnego planu osoby usamodzielnianej, przez kierownika PCPR, co jest naruszeniem art. 88 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej. Świadczenie usług opiekuńczych w wymiarze niezgodnym z wydaną decyzją administracyjną. Świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi przez osoby nie spełniające niezbędnych wymagań kwalifikacyjnych, określonych w § 3 rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI Realizowanie usług opiekuńczych, w środowiskach wymagających specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Wydawanie kolejnej decyzji kierującej do środowiskowego domu samopomocy na czas określony, bez uzgodnienia z kierownikiem śds, bez informacji z śds, na temat okresu jaki jest niezbędny do realizacji indywidualnego planu postępowania wspierająco-aktywizującego. Skierowanie osoby do nieodpowiedniego dla niej typu domu pomocy społecznej, wbrew art. 54 ust. 2 u.p.s. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI Zatrudnianie na stanowisku pracownika socjalnego osób nie spełniających wymogów kwalifikacyjnych określonych w ustawie o pomocy społecznej. Brak dokumentowania działań ośrodka pomocy społecznej potwierdzających poszukiwania wolnych miejsc w domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym lub powiatowym przed skierowaniem do dps, który nie jest prowadzony na zlecenie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), co narusza art. 65 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI Brak nadzoru nad dokumentowaniem sposobu prowadzenia pracy socjalnej, tj. brak stosownych zapisów w kwestionariuszach rodzinnych wywiadów środowiskowych. Zawieranie umów na podstawie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej z osobami zobowiązanymi do partycypowania w kosztach za pobyt w dps, których dochód nie przekraczał odpowiednio 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub 300% kryterium na osobę w rodzinie. Brak uchwały rady gminy w sprawie zasad zwrotu wydatków za świadczenia pomocy społecznej na usługi, pomoc rzeczową, zasiłki na ekonomiczne usamodzielnienie, zasiłki okresowe i zasiłki celowe przyznane pod warunkiem zwrotu, co jest naruszeniem art. 96 ust. 4 u.p.s. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI Brak realizacji zadania wynikającego z art. 110 ust. 9 ustawy o pomocy społecznej tj. brak składania radzie gminy corocznego sprawozdania merytorycznego z działalności ośrodka wraz z wykazem potrzeb. Naruszenie terminu przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego określonego w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 25 sierpnia 2016 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI Kierowanie do środowiskowego domu samopomocy znajdującego się na terenie innej gminy bez pisemnego porozumienia między gminami, co jest naruszeniem § 7 ust. 4 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w spawie śds. Przyznawanie świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej z naruszeniem art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej. Brak w aktach sprawy kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego. Przyznanie pomocy nastąpiło na podstawie aktualizacji wywiadu. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI Naruszenie art. 62 ust. 2 u.p.s., tj. wnoszenie opłaty przez osobę zobowiązaną do ponoszenia odpłatności za dps, w trybie art. 103 ust. 2 u.p.s., na rachunek bankowy dps, zamiast do kasy lub na rachunek bankowy gminy. Udzielanie pomocy w formie schronienia, w schronisku, bez wydania decyzji administracyjnej w tej sprawie, co jest naruszeniem art. 106 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Przyznanie zasiłków stałych od dnia złożenia wniosku, mimo że uprawnienie do świadczenia przysługiwało od początku miesiąca kalendarzowego w którym złożono wniosek, co narusza przepis art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej. NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI Naruszono art. 106 ust. 3b ustawy o pomocy społecznej w postępowaniu dot. naliczania odpłatności osobie przebywającej w domu pomocy społecznej. Gmina ponosiła zawyżoną odpłatność za pobyt mieszkańca w dps. ŁĄCZENIE JEDNOSTEK POMOCY SPOŁECZNEJ - ZMIANY Art. 111a. 1. Gmina może połączyć: 1) ośrodek pomocy społecznej z ośrodkiem wsparcia, z wyłączeniem ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi; 2) dom pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku lub dla osób przewlekle somatycznie chorych z ośrodkiem wsparcia przeznaczonym dla osób starszych. 2. W przypadku połączenia, o którym mowa w ust. 1, ośrodek wsparcia działa w strukturze odpowiednio ośrodka pomocy społecznej lub domu pomocy społecznej. ŁĄCZENIE JEDNOSTEK POMOCY SPOŁECZNEJ - ZMIANY Art. 112a. 1. Powiat może połączyć powiatowe centrum pomocy rodzinie z ośrodkiem interwencji kryzysowej, ust. 2, w przypadku połączenia, o którym mowa w ust. 1, ośrodek interwencji kryzysowej działa w strukturze powiatowego centrum pomocy rodzinie. ŁĄCZENIE JEDNOSTEK POMOCY SPOŁECZNEJ - ZMIANY Art. 113c. Jednostka organizacyjna pomocy społecznej zapewniająca całodobowe usługi nie może się mieścić w jednym budynku z: 1) placówką zapewniającą całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku; 2) placówką opiekuńczo-wychowawczą, regionalną placówką opiekuńczo-terapeutyczną lub interwencyjnym ośrodkiem preadopcyjnym; 3) specjalistycznym ośrodkiem wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie lub ośrodkiem wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie; 4) jednostką organizacyjną wymiaru sprawiedliwości; 5) zakładem aktywności zawodowej; 6) izbą wytrzeźwień. UWAGI OGÓLNE Ośrodek nie może przyznawać zasiłku celowego na pobyt w schronisku, pobyt w mieszkaniu chronionym, pobyt w placówce całodobowej opieki. Zasiłek celowy przyznawany jest indywidualnie dla strony w przypadku spełnienia przesłanek do jego przyznania. Ośrodki Pomocy Społecznej winny podjąć działania w celu założenia e-PUAPu (8 OPS-ów nie posiada e-PUAPu). DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
