Wojciech Łobczowski Właściwości zwietrzelin i gleb wytworzonych z
advertisement
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Przyrodniczo –Technologiczny Wojciech Łobczowski Właściwości zwietrzelin i gleb wytworzonych z wybranych skał zasadowych Dolnego Śląska Properties of saprolites and soils derived from selected basic rocks of the Lower Silesia Praca doktorska wykonana W Instytucie Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska pod kierunkiem prof. dr hab. Jerzego Webera Wrocław 2012 Promotorowi Prof. dr hab. Jerzemu Weberowi Pragnę złożyć najserdeczniejsze podziękowania za okazaną w trakcie badań oraz pisania rozprawy doktorskiej pomoc i opiekę merytoryczną, oraz życzliwość, a przede wszystkim ogromne pokłady cierpliwości okazywane w trudnych chwilach, które zdarzały się na drodze ku powstaniu niniejszej pracy. Pragnę także podziękować dr Jakubowi Kierczakowi za nieocenioną pomoc przy oznaczaniu i rozpoznawaniu minerałów frakcji koloidalnej. Badania finansowane były z grantu KBN nr N N 306 388137 pt. „Właściwości zwietrzelin i gleb wytworzonych z wybranych skał zasadowych Dolnego Śląska” 2 Spis treści 1. Wstęp i cel pracy.............................................................................................................4 2. Przegląd literatury...........................................................................................................7 3. Obszar i metodyka badań..............................................................................................18 3.1. Budowa geologiczna Sudetów...............................................................................18 3.2. Klimat Dolnego Śląska z uwzględnieniem obiektów badań......................................................................................................................23 3.3. Obiekty badań........................................................................................................25 3.4. Metodyka badań.....................................................................................................27 4. Wyniki badań własnych................................................................................................28 4.1. Charakterystyka podstawowych właściwości gleb................................................28 4.1.1. Profile gleb wytworzonych z gabra.............................................................28 4.1.2. Profile gleb wytworzonych z bazaltu..........................................................37 4.1.3. Profil gleb wytworzonych z bazanitu..........................................................39 4.1.4. Profile gleb wytworzonych z fonolitu trachitowego...................................44 4.2. Charakterystyka składu chemicznego materiału skalnego i glebowego................48 4.2.1. Gabro...........................................................................................................48 4.2.2. Bazalt...........................................................................................................54 4.2.3. Bazanit.........................................................................................................55 4.2.4. Fonolit trachitowy.......................................................................................58 4.3. Charakterystyka frakcji koloidalnej.......................................................................60 4.3.1. Gabro...........................................................................................................60 4.3.2. Bazanit.........................................................................................................64 4.3.3. Fonolit trachitowy.......................................................................................66 5. Dyskusja wyników........................................................................................................69 6. Wnioski.........................................................................................................................81 7. Spis literatury................................................................................................................82 8. Załączniki:.....................................................................................................................95 - Tabele z wynikami badań...........................................................................................95 - Dyfraktogramy..........................................................................................................181 - Graficzna lokalizacja i opis obiektów badań............................................................196 3 1. Wstęp i cel pracy Powstawanie pedosfery - biologicznie czynnej, zewnętrznej, zwietrzałej warstwy skorupy ziemskiej - jest wynikiem interakcji między klimatem, skałą macierzystą i organizmami żywymi. Tworząca się gleba podlega stałym przemianom w wyniku działania procesów glebotwórczych. Szybkość z jaką zachodzi proces wietrzenia, przebieg powstawania i rozwoju gleby w znacznym stopniu zależy od budowy, stanu rozdrobnienia oraz składu chemicznego i mineralogicznego skały macierzystej. Zależność między właściwościami skały macierzystej a właściwościami chemicznymi i fizycznymi gleb jest szczególnie widoczna w glebach inicjalnych, rędzinach oraz glebach organicznych. Górną granicą gleby jest granica pomiędzy glebą i atmosferą. Dolna granica, oddzielająca glebę od skały macierzystej, jest dużo trudniejsza do zdefiniowania. Arbitralnie uważa się za nią głębokość 1,5 lub 2 metrów, choć najczęściej za dolną granicę przyjmuje się poziom, w którym materiał glebowy w niewielkim stopniu różni się od skały macierzystej i jest praktycznie pozbawiony oznak aktywności biologicznej. Sprawa komplikuje się przy określaniu dolnej granicy gleby w utworach powstałych z litych skał, trudno bowiem określić dokładną granicę pomiędzy glebą a zwietrzeliną. Wietrzenie skały i powstawanie gleby to dwa procesy, których wspólnym mianownikiem jest transformacja skały pod wpływem czynników glebotwórczych. Zwietrzelina może funkcjonować jako niezależny system i nie musi być przykryta glebą, natomiast gleba najczęściej powstaje w wyniku dalszej transformacji zwietrzeliny, już przy udziale organizmów żywych. Granica pomiędzy glebą a skałą litą lub zwietrzeliną może być wyraźna, jednak często przejście tej granicy jest płynne i mało wyraźne. W wyniku kompleksowego oddziaływania czynników klimatycznych pierwotna skała macierzysta ulega ciągłemu rozdrobnieniu i przemianom fizyko-chemicznym. Mechaniczne rozpadanie się skał powodowane jest głównie przez wahania temperatury, czego wynikiem są zmiany objętości skał, a następnie ich pękanie i rozdrabnianie. Nie bez znaczenia jest tu również wpływ działalności wody, która zamarzając w szczelinach i spękaniach skały powoduje mechaniczne rozdrabnianie skał. Wpływ wody zaznacza się także w trakcie wietrzenia chemicznego. Minerały skałotwórcze, głównie pod działaniem wody, tlenu i dwutlenku węgla są rozpuszczane i wypłukane, mogą też ulegać utlenieniu, uwodnieniu i innym procesom. Pod wpływem uwodnienia glinokrzemianów i łyszczyków powstają minerały ilaste, które mają ogromne znaczenie w glebie (Kilian i Szczepaniuk 1961). Wietrzenie skał magmowych i działalność organizmów żywych prowadzi do powstawania 4 mniej lub bardziej wyraźnego zróżnicowania gleby w naturalnym układzie profilowym. Jednym z najważniejszych czynników, odgrywającym zasadniczą rolę w procesie tworzenia się zwietrzelin i gleb jest skała macierzysta. Budowa i skład mineralogiczny skały, a co za tym idzie jej właściwości fizyczne i chemiczne, warunkują tempo oraz kierunki przemian zachodzących pod wpływem warunków fizjograficznych, hydrologicznych i roślinności. Rodzaj skały macierzystej może także warunkować przebieg procesów glebotwórczych powstającej z niej gleby. Wietrzenie skał prowadzi do powstania różnorodnych minerałów wtórnych, jak również translokacji substancji rozpuszczalnych w wodzie. W wyniku tego powstające zwietrzeliny składają się z minerałów wtórnych oraz odporniejszych na wietrzenie minerałów pierwotnych. Poznanie właściwości skały macierzystej, jej składu chemicznego, składu mineralnego, budowy i właściwości fizycznych daje możliwość określenia przewidywanych produktów wietrzenia skały macierzystej. Duże znaczenie ma skład chemiczny skały. Innych produktów możemy się spodziewać w wyniku wietrzenia skał zasadowych, a innych z wietrzenia skałach kwaśnych. W rejonach górskich, szczególnie na obszarze Dolnego Śląska, wpływ skały macierzystej na powstające z niej zwietrzeliny i gleby jest bardziej zróżnicowany niż na terenach nizinnych. Saprolit i gleby mogą tu powstawać zarówno ze skał macierzystych okruchowych jak również bardziej zróżnicowanych mineralogicznie skał magmowych. Dotyczy to zwłaszcza skał magmowych obojętnych i zasadowych, w których obserwuje się niewielkie ilości kwarcu, lub minerał ten wcale w nich nie występuje. Ze względu na odmienny w porównaniu z większością skał macierzystych skład chemiczny i mineralogiczny, zwietrzeliny tych skał mogą wykazywać specyficzne właściwości wpływające na ilość i jakość koloidów glebowych. Skład mineralogiczny skał wywiera znaczący wpływ na właściwości mineralogiczne, chemiczne i fizykochemiczne zwietrzelin oraz właściwości środowiska glebowego, ze szczególnym uwzględnieniem składników kompleksu sorpcyjnego i zasobności powstających utworów w składniki pokarmowe. Zagadnieniem wietrzenia skał magmowych w różnych rejonach świata i tworzących się z nich gleb zajmowało się wielu badaczy. W większości były to prace dotyczące granitoidów i bazaltów, w mniejszym stopniu skał zasadowych. Pojęcie „skały zasadowe” może być rozpatrywane z punktu widzenia chemicznego i mineralogicznego. Biorąc pod uwagę skład chemiczny, za magmowe skały zasadowe uważa się utwory zawierające w swoim składzie chemicznym 44-53% krzemionki. Pod względem 5 mineralnym, za skały zasadowe uważa się utwory powstające z ubogiej w krzemionkę lawy lub magmy, w której niski stosunek SiO2 do tlenków metali alkalicznych nie pozwala wykrystalizowanie skaleni dlatego obok nich występują uboższe w krzemionkę skaleniowce (foidy). Nie wszystkie skały zasadowe z punktu widzenia chemicznego, są też zasadowe ze względu na ich skład mineralogiczny. Gabro i bazalt są skałami obojętnymi ze względu na skład mineralogiczny oraz zasadowymi z uwagi na skład chemiczny (zawartość SiO 2). Bazanit i fonolit są skałami zasadowymi zarówno ze względu na skład chemiczny, jak i mineralogiczny. W literaturze polskiej spotyka się nieliczne prace dotyczące zagadnienia wietrzenia skał magmowych, natomiast brak jest badań dotyczących wietrzenia bazanitów i fonolitów oraz powstających z nich gleb. Mając powyższe na uwadze, za główny cel podjętej pracy postawiono sobie określenie właściwości gleb wytworzonych z zasadowych skał magmowych Dolnego Śląska reprezentowanych przez gabra, bazalty, bazanity i fonolity oraz oszacowanie wartości glebotwórczej ich zwietrzelin. Istotnym aspektem badań było także prześledzenie w jakim zakresie specyfika skały macierzystej wpływa na kształtowanie właściwości i kierunków przemian minerałów ilastych. 6 2. Przegląd literatury Wpływ poszczególnych czynników na wietrzenie skał i tworzenie się z nich gleb jest przedmiotem dyskusji od wielu lat. Proces wietrzenia zależy od klimatu, warunków wodnych, roślinności, skały macierzystej, trudno jednak jednoznacznie określić, który z wymienionych czynników odgrywa rolę dominującą. Większość gleboznawców sugeruje, że największe znaczenie ma tu rodzaj skały macierzystej (jej skład mineralny), a w dalszej kolejności rzeźba terenu, warunki wodne i roślinność, natomiast zachodzące procesy glebowe wpływają na zróżnicowanie ilościowe produktów wietrzenia w układzie profilu glebowego (Laskowski 1998a,1998b, Szerszeń 1974). Wpływ skały macierzystej i rzeźby terenu oraz wiążące się z nią zróżnicowanie na strefy klimatyczno-roślinne bardzo wyraźnie zaznacza się w terenach górskich (Kuźnicki 1973). Wpływ skały macierzystej zaznacza się szczególnie wyraźnie, gdy rozpatrujemy właściwości chemiczne zwietrzelin i powstających z nich gleb. Powszechnie uważa się, że ze skał kwaśnych, bogatych w krzemionkę a ubogich w składniki zasadowe (granitoidy) będą powstawać zwietrzeliny kwaśnie, z kolei skały bogate w zasady (skały węglanowe) dają początek rędzinom. Skład mineralny skał macierzystych może także istotnie wpływać na właściwości fizyczne, skład granulometryczny i skład mineralny frakcji koloidalnych, a także właściwości chemiczne gleb i zwietrzelin (Bogda 1973, 1978, 1981). W rejonach górskich skałę macierzystą gleb stanowią głównie skały masywne, w tym skały magmowe. Powstają one w wyniku krystalizacji i krzepnięcia magmy, ognistopłynnego stopu krzemianowego. Do powstawania skał magmowych może dochodzić zarówno na powierzchni ziemi jak również głęboko we wnętrzu ziemi. Do krzepnięcia i krystalizacji magmy dochodzi w wyniku obniżenia temperatury i ciśnienia podczas przemieszczania się magmy ku powierzchni ziemi. Pod powierzchnią ziemi proces ten jest powolny, w wyniku czego powstające minerały mogą wykształcić duże kryształy, nadając skale strukturę ziarnistą. Magma wydobywająca się na powierzchnię bardzo szybko traci składniki lotne, a nagły spadek temperatury i ciśnienia powoduje powstawanie skał o strukturze skrytokrystalicznej lub półkrystalicznej, a nawet szklistej. Skład chemiczny skał magmowych jest zróżnicowany. Najważniejszym ich składnikiem są glinokrzemiany, a zawartość SiO2 waha się od 32 do 80% wagi skały. Zawartość Al2O3 wynosi 10-20% wag., Na2O do 10% a FeO+Fe2O3 do 5%. Zawartość tlenków takich jak CaO, MgO, K2O wynosi odpowiednio do 15% dla CaO i MgO i do 10% dla K2O. Skały bogate w SiO2 najczęściej zasobne są również w tlenki Na i K i ubogie w CaO 7 i MgO. Skały ubogie w SiO2 zawierają zwykle dużo MgO, FeO i CaO a mniej Na2O i K2O (Bolewski 1988). Skałę magmową tworzą minerały z różnych grup, a ich wzajemny stosunek decyduje o właściwościach skał. Najważniejszymi minerałami skałotwórczymi są skalenie, pirokseny, amfibole, kwarc, miki, oliwiny oraz skaleniowce. Według udziału w budowie skał magmowych minerały dzielimy na: - główne – występujące w skale w przewadze, a każdy z głównych składników występuje przynajmniej w 10% wagowych skały. Od ich wzajemnego udziału zależy stanowisko systematyczne skały. - poboczne – będące niemal stałymi towarzyszami minerałów głównych, choć ich udział w skale jest znacznie mniejszy np. magnetyt, ilmenit, tytanit, cyrkon, apatyt itp. - akcesoryczne – występujące w małych ilościach i choć pojawiają się niekiedy dość licznie nie są stałymi towarzyszami minerałów głównych (Bolewski 1988). W oparciu o skład mineralny i udział minerałów wskaźnikowych skały magmowe dzielimy na gromady (grupy) i klasy: - skały skrajnie melanokratyczne prawie całkowicie pozbawione minerałów jasnych, głównymi składnikami są oliwiny, pirokseny, amfibole. - skały skrajnie zasadowe i zasadowe gdzie obok skaleni pojawiają się skaleniowce - skały obojętne – w których występują głównie skalenie, brak skaleniowców i kwarcu - skały kwaśne – w których dominują skalenie i kwarc. W niniejszej pracy obiektem badań były utwory powstające ze skał należących do klasy fojalitu i fonolitu, klasy gabra i bazaltu oraz klasy teralitu i tefrytu. Skały należące do klasy fojalitu i fonolitu, reprezentowane są przez fonolity, klasę gabra i bazaltu reprezentuje zarówno gabro jak i bazalt, natomiast przedstawicielami klasy teralitu i tefrytu są bazanity. Gabro jest skałą głębinową należącą do klasy gabra i bazaltu. Zawiera równorzędne ilości piroksenów (głównie diallag lub augit) i plagioklazów zasadowych (anortyt, labrador). Wyróżnia się kilka odmian gabra między innymi gabro oliwinowe, którego głównymi składnikami są plagioklazy zasadowe, pirokseny oraz oliwiny, natomiast w mniejszych ilościach występują hornblenda i biotyt, a ze składników pobocznych magnetyt, apatyt, ilmenit, tytanit. W wyniku przemian zachodzących w skale mogą powstawać takie odmiany gabra jak gabro saussarytowe (wynik saussarytyzacji plagioklazów) i gabro uralitowe (transformacja piroksenów). Odmiany zawierające pierwotnie skrystalizowaną hornblendę nazywamy gabrami hornblendowymi. 8 Gabra wykazują strukturę jawno krystaliczną, gruboziarnistą. Tekstura najczęściej masywna i bezładna, choć zdarzają się gabra o teksturze wstęgowej. Gabra tworzą pnie, lopolity, niekiedy batolity, dajki i sille (Bolewski 1988). Znaczne wystąpienia gabra znane są m.in. z USA (Montana, Kalifornia) Kanady (Ontario), Wielkiej Brytanii (Szkocja, Walia), Niemiec, Włoch, Cypru, Turcji, Grecji, Norwegii. W Polsce gabro występuje na Dolnym Śląsku, gdzie tworzy Masyw Ślęży, Masyw Nowej Rudy oraz Masyw Grochowej-Braszowic. Bazalty są najbardziej rozpowszechnionymi skałami wylewnymi. Odpowiadają głębinowym gabrom. Występują w utworach od prekambru do czwartorzędu, również obecnie dochodzi do wylewów bazaltów z czynnych wulkanów. Głównymi składnikami bazaltów, podobnie jak gabra, są plagioklazy i pirokseny, którym może towarzyszyć oliwin (bazalty oliwinowe), hornblenda, magnetyt i ilmenit. Bazalty są najczęściej zbite, skrytoziarniste, rzadziej szkliste. Bazalty występują w formach pokryw, potoków, kominów wulkanicznych itp. (Bolewski 1988). Największe formacje bazaltowe na Świecie znajdują się w Indiach (Dekan), nad Jeziorem Górnym w USA, a także na Grenlandii, w Brazylii oraz Islandii. W Polsce bazalty występują głównie w Sudetach w okolicach Lubania, Leśnej, Sulikowa, Zgorzelca, Strzegomia, tworząc pas trzeciorzędowych wulkanitów ciągnący się od Zgorzelca w kierunku wschodnim, aż do Góry Świętej Anny. Są to bazalty oraz makroskopowo podobne do nich bazanity. Bazanity są dużo słabiej rozpowszechnione w skorupie ziemskiej. Z punktu widzenia składu chemicznego zajmują podobne miejsce wśród skał zasobnych w alkalia, jak skały klasy gabra i bazaltu. Głównymi ich składnikami są: skalenie i skaleniowce oraz pirokseny i amfibole. Obecne w nich są leucyt lub nefelin oraz występuje oliwin. Często występują na tych samych obszarach co bazalty oliwinowe, fonolity i trachity i prawdopodobnie są z nimi związane genetycznie (Bolewski 1988). Bazanity wraz z bazaltami budują m.in. archipelag Wysp Hawajskich. W Polsce występują w okolicach Sichowa, Wilkowa, Złotoryi, Jawora, Lądka Zdroju, tworzą Ostrzycę Proboszczowicką, Wilczą Górę i wiele wniesień na Pogórzu Kaczawskim. Fonolity są skałami wylewnymi niedosyconymi krzemionką. Obecne są w nich skalenie alkaliczne (ortoklaz, sanidyn, anortoklaz) i skaleniowce (nefelin, leucyt, sodalit). Ze względu na zawarte w nich skaleniowce rozróżnia się fonolity leucytowe lub fonolity sodalitowe. Z minerałów ciemnych obecny jest egiryn lub augit egirynowy, z amfiboli barakewit. Fonolity wykazują strukturę skrytokrystaliczną lub porfirową oraz teksturę fluidalną lub bezładną. Występują w formach typowych dla skał wylewnych, dość pospolite w utworach 9 trzecio- i czwartorzędowych, a także we współczesnych obszarach wulkanicznych. Rzadko pojawiają się w utworach starszych (Bolewski 1988). Występowanie fonolitów odnotowano m.in. w Kanadzie, Norwegii, Szwecji, Nowej Zelandii, Włoszech, na Grenlandii, Uralu, w Pirenejach, Wyspach Kanaryjskich, Francji. W Polsce fonolity występują lokalnie w okolicach Opolna Zdroju koło Bogatyni. Według wprowadzonej przez Międzynarodową Unię Nauk Geologicznych klasyfikacji QAPF (Ryka 1982) gabro i bazalt są skałami, w których ponad 90% skaleni jest reprezentowana przez plagioklazy, a zawartość kwarcu nie przekracza 5%. Bazanity, podobnie jak gabra i bazalty, zawierają ponad 90% plagioklazów wśród wszystkich skaleni natomiast zawartość skaleniowców może w nich wynosić 10-60%. W fonolicie ponad 90% skaleni jest reprezentowana przez skalenie alkaliczne, a udział skaleniowców może wynosić 10-65%. Badaniami skał magmowych ubogich w krzemionkę zajmowało się wielu geologów i petrografów gdyż wiedza o składzie mineralogicznym, chemicznym i właściwościach fizycznych tych skał może dostarczyć wielu informacji na temat historii ziemi, jak też przyczynia się do lepszego poznania procesów i kierunków przemian obecnie zachodzących pod jej powierzchnią. Znajomość właściwości skały macierzystej, zwłaszcza jej składu chemicznego i mineralogicznego daje także możliwość przewidywaniajakich produktów możemy się spodziewać w wyniku wietrzenia tych skał (Bryan 2006, Kelly 2008). Badania Woldemichaela (2008) i Abu Anbara (2008) obejmowały wystąpienia gabra w zachodniej i północno-zachodniej części Afryki. Gabro badano także w innych częściach świata, między innymi w Turcji (Kocak 2004), Ameryce Północnej (Shaw 1997, Smith 1996, Brophy 1996), Chinach (Wang 2002). Niektóre prace dotyczą także skał oceanicznych obszarów hydrotermalnych (Augustin 2008). W Polsce badano gabra i bazalty zlokalizowane w Górach Sowich Bloku Przedsudeckiego (Dziedzic 2000) oraz z okolic Braszowic (Dziedzic 1988, 1995), a Ilnicki (2009) badał wystąpienia gabra w Bloku Karkonosko-Izerskim. Ze względu na dużo powszechniejsze występowanie, znacznie więcej można znaleźć opracowań dotyczących bazaltów. W Polsce bazaltoidy dolnośląskie badał zespół Badury (2006) oraz Brikenmajera (2002a, 2002b, 2004, 2007). Komraus (2006) badał bazalty Góry Obłogi, Chodyniecka (1967) zajmowała się bazaltami Góry Świętej Anny. W najbliższym sąsiedztwie Polski bazaltami zajmował się Bendl, prowadząc badania na temat bazaltów Bohemii (Bendl 1993). Fonolity badane były między innymi przez Freise (2003). Melluso (2007) badał fonolity na Madagaskarze, a Gottsmann (2001) oraz Wolff (2000) na Wyspach Kanaryjskich. Przedmiotem zainteresowania Price’a były fonolity Nowej Zelandii (Price 2003) 10 i Kenii (Price 1985). Dautria (2004) prowadził badania dotyczące Masywu Centralnego we Francji, Edwards (2002) zajmował się fonolitami w Kordylierach Kanadyjskich. Z gleboznawczego punktu widzenia wietrzenie jest najistotniejszym procesem cyklu geologicznego, który wpływa na świat ożywiony i życie człowieka. W wyniku wietrzenia tworzy się zwietrzelina, z której może wykształcić się gleba stanowiąca podłoże dla wzrostu roślin, dostarczając substancji odżywczych. Gleba nie tylko decyduje o rozwoju życia ale jest też ważnym ogniwem w obiegu pierwiastków w przyrodzie (Wilson 2004). Jednym z prekursorów badań nad zagadnieniem wietrzenia i jego wpływu na powstające w rezultacie minerały ilaste był Jackson (1948, 1953, 1962), do którego prac związanych z wietrzeniem i minerałami ilastymi nadal odwołuje się wielu autorów. W 1953 roku Jackson wraz z Schermanem zdefiniowali wietrzenie jako zmianę stopnia spoistości i budowy skały pod wpływem warunków atmosferycznych i wodnych (Murray i Leininger 1956). W ostatnich dziesięcioleciach rola procesu wietrzenia jest coraz bardziej doceniana, co sprawia że zagadnienie to leży w kręgu zainteresowań coraz szerszej rzeszy naukowców z wielu dyscyplin naukowych. Procesy wietrzenia oraz powstawania gleb, pomimo że często zachodzą równolegle, rozpatrywane są jako różne rodzaje transformacji skał pod wpływem klimatu. Tym niemniej określenie granicy gdzie kończy się zwietrzelina a zaczyna gleba jest wciąż przedmiotem dyskusji. Velde i Meunier (2008) zaproponowali następujące rozróżnienie: „Gleba jest ograniczona od góry oddziaływaniem atmosfery, która pozwala na rozwinięcie się organizmów żywych w glebie (rośliny, bakterie, zwierzęta). Ponadto gleba jest rezerwuarem materii organicznej na powierzchni lądów. Profil glebowy można podzielić na poziomy genetyczne, których granice w większym lub mniejszym stopniu są uzależnione od wpływu interakcji pomiędzy glebą a atmosferą. Gleba jest środowiskiem rozwoju roślin, które wpływają następnie na krzemiany i tlenki zawarte w glebie. Zwietrzelina skalna powstaje na drodze wietrzenia fizycznego i chemicznego, głównie przy udziale wody. Zwietrzelina nie zawsze musi być pokryta glebą i nie zawiera znacznych ilości materii organicznej ani udziału organizmów żywych. Tworzenie się gleby jest związane z działalnością roślin i zwierząt, natomiast zwietrzelina związana jest z transformacją skały w wyniku działalności wody atmosferycznej i atmosfery”. Wielu autorów podkreśla, że wietrzenie skał oraz wietrzenie minerałów pierwotnych jest procesem fundamentalnym w cyklu geologicznym, jak również w obiegu pierwiastków, szczególnie węgla na ziemi (Rasmussen 2010, Wilson 2004, Little 2006, Heckmann 2009, Gislason 2009, Navarre-Schitler 2007, Bern 2010, Kump 2000, Jha 2009, Wu 2008, Gaillardet 1999). Wietrzenie skał oraz minerałów pierwotnych w zwietrzelinach i glebach jest 11 przedmiotem badań wielu naukowców. Obszerną pracę na temat wietrzenia skał i ich produktów przedstawił Wilson (2004), w której opisane zostały drogi i produkty przemian pierwotnych minerałów budujących skały magmowe. Wietrzeniem gabra i powstającymi w jego wyniku zwietrzelinami i glebami zajmował się między innymi Stutter (2003), który porównywał właściwości gleb wytworzonych z gabra z glebami wytworzonymi z granitoidów w Szkocji. Podobne porównanie robił Fritz (1988) badając proces wietrzenia gabra i granitu. Matsukura (1996) badał zależność pomiędzy stopniem zwietrzenia gabra hornblendowego i ruchami wody gruntowej w profilu i jej wpływie na ruchy masowe. W Stanach Zjednoczonych Schroeder (2000) próbował określić wpływ wietrzenia gabra w skali lokalnej na globalne przemiany krzemianów. Bouchard (2000) badała chemiczne wietrzenie kanadyjskich saprolitów w aspekcie badań geomorfologicznych. W Europie badaniami na temat wietrzenia gabra zajmowano się na Półwyspie Iberyjskim, gdzie badania na temat rozmieszczenia wybranych pierwiastków w profilu wietrzeniowym gabra w Portugalii badał Gouveia (1991), natomiast Sanjurjo (2001) obserwowała zmiany chemiczne i mineralogiczne w glebach wytworzonych z gabra w Hiszpanii. Zwietrzeliny i gleby wytworzone z gabra badał także Masui (1953). Znacznie więcej prac wiąże się z wietrzeniem bazaltów, głównie ze względu na ich powszechniejsze występowanie na powierzchni lądów. Navarre-Sitchler i Brantley (2007) rozpatrywały zjawisko wietrzenia bazaltów w różnych ujęciach skalowych. Lu (2008) analizował magnetyczne właściwości minerałów w glebach powstałych w wyniku wietrzenia bazaltów. Ma (2007) badał wpływ intensywnego wietrzenia bazaltów na mobilizację i przemieszczanie się głównych i śladowych pierwiastków w profilu. Gleby wytworzone z bazaltów były też obiektem badań na terenie Chin (He i in. 2008), gdzie zajmowano się minerałami ilastymi w próbkach pobranych z poziomów A i C starając się określić związek między udziałem i składem minerałów ilastych w poszczególnych poziomach a pedogenezą profilu. Thanachit i in. (2006) przeprowadził badania dotyczące geochemii gleb bazaltowego łańcucha górskiego Khon Buri w Tajlandii. Gislason (2009) w swojej pracy próbował przedstawić, na przykładzie bazaltów na Islandii, zależność między wpływem klimatu a wietrzeniem. Tematem wietrzenia bazaltów zajmowano się także na terenie Hawajów, gdzie analizowano różnice w zawartości izotopów krzemu w profilach gleb o różnym wieku pod wpływem postępującego wietrzenia (Zeigler 2005, Bern i in. 2010). Natomiast Chorover pracował nad zagadnieniem powstawania kompleksów mineralno-organicznych w pedogenezie gleb tworzących się z bazaltów (Chorover i in. 2004).Według Chorovera na obszarach tropikalnych w utworach tworzących się z bazaltów we wczesnych fazach 12 wietrzenia dominującą rolę w chemizmie gleb odgrywają kompleksy mineralne, natomiast w glebach starszych dominujący wpływ na właściwości chemiczne gleb mają kompleksy organiczne i organiczno-mineralne. Zespół Benedetti (2003) pracował nad zagadnieniem wietrzenia bazaltów pod wpływem intensywnych opadów klimatu równikowego na terenie Kamerunu na podstawie geochemicznych analiz wód. Z kolei Pokrovsky (2005) zajął się tematem wietrzenia bazaltów w wyniku oddziaływania klimatu kontynentalnego w Centralnej Syberii, przeprowadzając analizy chemiczne i mineralogiczne między innymi gleb, skał i sedymentów rzecznych. Z jego badań wynika między innymi, że w chłodnym klimacie kontynentalnym wietrzenie nie prowadzi do zróżnicowania chemicznego i mineralogicznego w profilu glebowym, natomiast we frakacji koloidalnej gleby dominuje illit-smektyt. W swych badaniach Moon (2004) analizowała zmiany w składzie chemicznym i mechanicznym bazaltów Nowej Zelandii we wczesnych fazach wietrzenia i zaobserwowała, że wymywanie pierwiastków alkalicznych ze skały we wczesnej fazie wietrzenia prowadzi do znacznego osłabienia struktury skały macierzystej w wyniku czego w wietrzejącym materiale zaczynają się formować wtórne minerały. Prace dotyczące wietrzenia bazaltów i powstających z nich zwietrzelin i gleb prowadzili także Das i in. (2005), Eggleton (1987) oraz Burke (2002). W pracach zarówno polskich jak i zagranicznych, dość powszechnym wydaje się niezbyt dokładne rozróżnianie i klasyfikacja skał z grupy bazaltoidów. Ze względu na znaczne podobieństwo często nie rozróżnia się bazaltów i bazanitów, przeważnie opisując te drugie jako bazalty, mimo iż w oparciu o klasyfikację TAS ich skład chemiczny pozwala na zaliczenie tych skał do bazanitów (Bogda 1998, Chodak 1998, Eggleton 1987, Hagos 2010, Kapuściński 1985, Komraus 1999, Kuźnicki 1973, Xiangzhao 1998) co może nastręczać pewnych trudności w interpretacji i porównywaniu wyników z innymi pracami dotyczącymi bazaltów. Zdecydowanie najmniej badań prowadzono do tej pory na temat zwietrzelin i gleb wytworzonych z fonolitów. Tematem gleb wytworzonych w wyniku wietrzenia fonolitów zajmowali się Little i Lee (2006), którzy badali profile fonolitowe w rejonie góry Kilimandżaro w Tanzani. Produktami wietrzenia w glebach powstałych z fonolitów na terenie Brazylii zajmował się Dani (2001), wpływ wietrzenia na fonolity w Brazylii analizował także Bonotto (2007) i Lichtner (1992), z kolei Mahaney (1980) badał procesy wietrzenia w utworach powstałych między innymi ze skał fonolitowych w Kenii. W Polsce fonolity z Opolna Zdroju były badane głównie pod względem składu mineralnego i cech petrochemicznych przez Kuklę (1957) oraz Kozłowskiego i Wyderkow-Skibę (1966). 13 Niezmiernie ważnym rezultatem wietrzenia skał i ich minerałów pierwotnych jest powstawanie minerałów wtórnych, w tym minerałów ilastych. Proces ten ma szczególne znaczenie w środowisku glebowym, gdyż minerały ilaste, będąc podstawowymi składnikami mineralnymi gleb, wpływają na ich żyzność (Stoch 1974). Minerały ilaste są uwodnionymi glinokrzemianami warstwowymi. Powstają w warunkach hipergenicznych i hydrotermalnych w wyniku przeobrażeń minerałów pierwotnych pod wpływem czynników klimatycznych i biochemicznych. Cechują się plastycznością, właściwościami sorpcyjnymi i wysokim stopniem dyspersji. Minerały ilaste mają istotny wpływ na właściwości fizyczno-chemiczne gleb. Minerały ilaste są zbudowane z pakietów tworzonych przez dwa typy warstw: - warstwa krzemotlenowa (tetraedryczna) zbudowana z czworościanów [SiO4]4łączących się ze sobą trzema narożami obsadzonymi przez jony O 2- a ostatnie naroże tlenowe pozostaje wolne. Czworościany tworzą układ pierścieni o symetrii heksagonalnej. W warstwie czworościanowej Si4+ może być zastępowany przez Al3+ lub Fe3+. - warstwa metalo-tleno-wodorotlenowa (oktaedryczna) powstaje w wyniku łączenia ośmiościanów, w środku których znajduje się kation metalu, natomiast naroża obsadzane są przez tlen i grupy OH - lub F-. Wewnątrz ośmiościanów mogą występować jony Ti4+, Al3+, Fe3+, Cr3+, Mg, 2+, Ca2+, Fe2+ (Stoch 1974). Struktura krystaliczna minerałów ilastych opiera się na dwóch typach pakietów: 1:1 w którym warstwa oktaedrów jest połączona z warstwą oktaedrów oraz 2:1, w którym warstwa oktaedrów znajduje się pomiędzy dwoma warstwami tetraedrów. Wyszczególnia się także grupę chlorytów, które zbudowane są z pakietów trójwarstwowych, między którymi znajdują się warstwy oktaedryczne metalohydroksylowe, zatem budowę pakietową chlorytów określamy jako typ 2:1:1 (Stoch 1974). Odrębną grupę zaliczaną do minerałów ilastych są alofany, czyli minerały bezpostaciowe. Każdy z minerałów ilastych odznacza się swoistymi właściwościami wynikającymi z ich budowy i składu chemicznego, toteż uwzględniając te cechy, minerały ilaste zalicza się do kilku grup (Stoch 1974): Grupa kaolinitu-serpentynu obejmuje minerały o budowie pakietów 1:1 i dzieli się na dwie podgrupy: kaolinitu i serpentynu-cronstendytu. Do kaolinitów należą przede wszystkim kaolinit, dickit, nakryt, hydrohaloizyt oraz haloizyt. Do podgrupy serpentynu-cronstendytu należą serpentyny magnezowe, magnezowo-glinowe, niklowe, żelazowo-żelazowe i cynkowo-glinowe. Kaolinit jest produktem wietrzenia skaleni i innych glinokrzemianów. 14 Minerały tej grupy wykazują małą plastyczność, kurczliwość i pęcznienie, oraz cechują się niską pojemnością sorpcyjną (do 20 mmol(+)/100g). Kolejna grupa to hydromiki, do których należy illit. Minerał ten może powstawać w wyniku przeobrażeń muskowitu, skaleni i przebudowy innych minerałów ilastych. Bardzo często tworzy wraz ze smektytem minerały mieszanopakietowe typu illit-smektyt. Pojemność sorpcyjna illitu nie przekracza 45 mmol(+)/100g. Grupa montmorylonitu-saponitu (smektyty) również wykazuje budowę pakietów 2:1. Dzieli się na montmorylonity dioktaedryczne i montmorylonity trioktaedryczne. Minerały tej grupy wykazują silne zdolności pęcznienia dzięki możliwości zwiększania odległości międzypakietowych w czasie hydratacji. Głównymi minerałami z tej grupy są montmorylonit i baidelit. Smektyty wykazują pojemność sorpcyjną w przedziale 80-120 mmol(+)/100g. Wermikulit, należący do grupy wermikulitu, budową zbliżony jest do smektytów jednak nie wykazuje tak dużego pęcznienia, natomiast charakteryzuje się wysoką pojemnością sorpcyjną do 150 mmol(+)/100g oraz częstym tworzeniem połączeń ze związkami organicznymi.Grupa wermikulitu dzieli się na wermikulit dioktaedryczny i wermikulit trioktaedryczny. Grupa chlorytów to uwodnione krzemiany warstwowe zawierające w swym składzie Mg, Fe i Cr, a ich struktura cechuje się obok trójwarstwowego pakietu typu 2:1 dodatkową oktaedryczną grupą metalohydroksylową, i tworzy w rezultacie strukturę 2:1:1. Grupa chlorytów dzieli się na chloryty trioktaedryczne oraz chloryty dioktaedryczne i ditrioktaedryczne. Rodzaj skały macierzystej jest jednym z najważniejszych czynników determinujących właściwości minerałów ilastych, szczególnie w pierwszych fazach ich powstawania (Bogda i in. 1998). Innym istotnym czynnikiem decydującym o kierunku transformacji minerałów pierwotnych w minerały ilaste i inne minerały wtórne jest klimat. Przyjmuje się, że pod wpływem zimnego klimatu w glebach występuje głównie illit, w strefach klimatu umiarkowanego rośnie udział w glebie smektytów, w glebach klimatu podzwrotnikowego dominuje kaolinit, wreszcie w glebach powstających w wyniku intensywnego wietrzenia obszarów tropikalnych mamy do czynienia z tlenkami żelaza i glinu jako głównymi produktami wietrzenia minerałów pierwotnych (He i in. 2008). Badaniami związków pomiędzy wietrzeniem, a powstawaniem minerałów ilastych zajmowali się m.in. Murray i Leininger (1956), Harrison i Murray (1957), Jackson (1962) oraz Masui (1953). W polskiej literaturze zdecydowanie najwięcej prac związanych z tematem wietrzenia skał magmowych oraz ich zwietrzelinami dotyczy obszaru Sudetów i Przedgórza Sudeckiego. 15 Budowa geologiczna Dolnego Śląska jest bardzo urozmaicona i skomplikowana. Liczne ruchy górotwórcze w przeszłości prowadziły do wypiętrzeń skał magmowych i metamorficznych, które następnie ulegały przekształcaniu w wyniku wietrzenia i erozji przyczyniając się do powstawania skał osadowych o różnych właściwościach. Geologia tego obszaru przyczyniła się do występowania w Sudetach skał zróżnicowanych zarówno pod względem petrograficznym, genetycznym jak i wiekowym. Skały magmowe reprezentowane są tu głównie przez kwaśne skały głębinowe tworzące masywy granitoidowe. W okolicach Braszowic, Sobótki i Nowej Rudy występują masywy gabrowe, jedyne wystąpienia tego typu skał w Polsce. Skały magmowe wylewne reprezentowane są głównie przez kwaśne ryolity i ich różne odmiany oraz zasadowe formacje bazaltowe (Bogda 1998). Na obszarze Dolnego Śląska znajduje się także jedyna w Polsce wychodnia fonolitów zlokalizowana w okolicach Bogatyni. Występujące na Dolnym Śląsku gleby górskie kształtują się przede wszystkim pod wpływem skały macierzystej i rzeźby terenu oraz klimatu (Bogda 1998, Mazurski 1978). Gleby górskie cechują się znaczną zawartością frakcji szkieletowych, których udział rośnie w głąb profilu. Gleby wietrzeniowe występują tu na niewielkich obszarach przeważnie w szczytowych partiach wzniesień. Wśród gleb typologicznie wykształconych dominują gleby brunatne, a w wyższych partiach gór występują płytkie gleby bielicowe. Na obszarach górskich występują także gleby organiczne reprezentowane przez torfy. Prowadzone dotychczas na terenie Dolnego Śląska badania gleb i zwietrzelin wytworzonych ze skał magmowych dotyczyły głównie utworów związanych z granitoidami (Bogda 1981, 1998, Borkowski 1993a, 1993b, 1996, Drozd 1993, 1995, 1998, Kabała 2008, 2010, Kocowicz 1998, Kowaliński 1967, Marzec i Kabała 2008, Strączyńska 1998, Weber 1998, i inni), w mniejszym zaś stopniu bazaltami oraz produktami rozkładu metamorficznych skał ultrazasadowych reprezentowanych przez serpentynity niklonośne (Weber 1980a, 1980b, 1981, 1982). Taki stan rzeczy wynikał głównie z powszechności występowania tych skał na powierzchni i powstających z nich zwietrzelin i gleb. Dotychczas prowadzone badania masywnych i tworzących się z nich gleb w większości dotyczyły skał wykorzystywanych gospodarczo. Dopiero w ostatnim czasie zaczęto kłaść większy nacisk na aspekt naukowopoznawczy, co doprowadziło do zainteresowania zwietrzelinami innych skał magmowych (Jahn 2001). Chociaż polscy badacze coraz chętniej zajmują się glebami i zwietrzelinami wytworzonymi z magmowymi skałami obojętnymi i zasadowymi, to temat ten nie został dotąd potraktowany kompleksowo i obszernie. Dostępne prace zawierają przeważnie analizy wybranych właściwości gleb i zwietrzelin wytworzonych z gabra i bazaltu, lub zestawienie 16 powstających z nich utworów z glebami wytworzonymi z innych skał. Wpływ skały macierzystej na zawartość i profilowe rozmieszczenie ruchomych form Fe 2O3, Al2O3, i SiO2 w glebach wytworzonych z gabra i bazaltu badał Laskowski, który zajmował się rozmieszczeniem manganu aktywnego w glebach wietrzeniowych Sudetów (Laskowski 1998a, 1998b). Borkowski (1966) wśród gleb brunatnych Sudetów opisał jeden profil glebowy wytworzony z gabra w okolicy Dzikowca, a Kuźnicki (1973) jeden profil glebowy wytworzony z bazaltu. Gleby wytworzone z gabra w okolicach Nowej Rudy były obiektem badań Szerszenia (1974), który porównywał ich właściwości z glebami Spitsbergenu. Chodak (1998) w pracy dotyczącej odczynu i właściwość sorpcyjnych Sudeckich pokryw wietrzeniowych analizował między innymi zwietrzeliny bazaltu w okolicy Lądka Zdrój. Utwory wietrzeniowe wytworzone z różnego typu skał macierzystych Dolnego Śląska, w tym między innymi powstające z bazaltów okolic Lądka Zdrój i Gryfowa Śląskiego były przedmiotem badań Jahna i innych (2001). Pomimo iż badaniem minerałów ilastych na obszarze Dolnego Śląska zajmuje się wielu naukowców, w literaturze polskojęzycznej wciąż niewiele jest pozycji dotyczących badań frakcji ilastej utworów wytworzonych ze skał magmowych ubogich w krzemionkę. Wśród autorów zajmujących się tworzeniem się minerałów ilastych w zwietrzelinach bazaltu wymienić można Kościówko (1988), Szpilę (1988) oraz Sikorę (1988), natomiast zaznacza się brak prac dotyczących wietrzenia magmowych skał zasadowych i tworzących się z nich gleb. 17 3. Obszar i metodyka badań 3.1. Budowa geologiczna Sudetów Obszar Dolnego Śląska zlokalizowany jest w południowo-zachodniej Polsce i cechuje się urozmaiconą i skomplikowaną budowa geologiczną, którą tworzą trzy duże jednostki geologiczne: Sudety, blok przedsudecki i monoklina przedsudecka. Sudety Środkowe i Zachodnie oraz Przedgórze Sudeckie tworzą blok dolnośląski, który zajmuje obszar między dolinami Ody i Nysy Łużyckiej. Jego południowa część znajduje się na obszarze Czech, zachodnia sięga granicy z Niemcami, gdzie sąsiaduje z masywem Łużyckim, od wschodu blok ogranicza struktura śląsko-morawska, zaś od północy granicę stanowi uskok środkowej Odry. Sudety Wschodnie wchodzą w skład struktury śląsko-morawskiej. Obecna rzeźba Sudetów jest głównie wynikiem trzeciorzędowych ruchów tektonicznych, choć ich budowa wewnętrzna związana jest z ruchami warycyjskimi (Stupnicka 2007). Budowa geologiczna bloku dolnośląskiego jest określana jako mozaikowa, gdyż cały blok jest podzielony dyslokacjami na mniejsze jednostki o odmiennej budowie. Blok dolnośląski można podzielić na dwa główne piętra strukturalne. Pierwszy z nich stanowią skalne kompleksy od prekambryjskich po paleozoiczne, i w jego skład wchodzą głównie skały przeobrażone i intruzyjne. Młodsze piętro strukturalne stanowią wszystkie skały osadowe, od górnego karbonu do osadów kenozoicznych, leżące na skałach starszego piętra strukturalnego. W wyniku oddziaływania ruchów tektonicznych na tym obszarze, w końcowym okresie mezozoiku i w trzeciorzędzie doszło do dyslokacji całego bloku, a na terenach wyżej wyniesionych, głównie w Sudetach, na znacznym obszarze erozja odsłoniła skały starszego piętra (Stupnicka 2007). Sudety Zachodnie dzielone są na trzy główne obszary geologiczne: krystalinik karkonosko-izerski, metamorfik kaczawski i depresja Świebodzic oraz niecka północnosudecka. Krystalinik karkonosko-izerski należy do starszego piętra strukturalnego. W budowie krystaliniku karkonoskiego przewagę mają skały metamorficzne. Poza nimi ważnym elementem budowy jest duży karkonoski masyw granitowy, który wraz ze szczytem Śnieżki jest pasmem dominującym w krajobrazie Sudetów. Wśród skał metamorficznych występują karkonosko-izerskie gnejsy i łupki metamorficzne. Gnejsy karkonosko-izerskie zajmują znaczny obszar w północnej części krystaliniku, gdzie występują granitognejsy izerskie składające się z różnych odmian gnejsów i granitów. Łupki metamorficzne rozciągają się równoleżnikowo w trzech pasmach: Szklarskiej Poręby (zbudowane z łupków 18 metamorficznych gnejsów i amfibolitów), Starej Kamienicy (zbudowane z łupków muskowitowo-biotytowych i muskowitowi-chlorytowych) i Złotnik Lubańskich (tworzone przez kwarcyty i łupki skaleniowo-kwarcowe). We wschodniej części krystaliniku występują znacznie zmienione w wyniku intruzji gnejsy tworząc grzbiet Rudaw Janowickich i Grzbiet Lasocki oraz budujące południową część osłony granitów karkonoskich od strony Czech. Są to serie Kowar i Leszczyńca zbudowane z gnejsów, amfibolitów oraz łupków mikowych i chlorytowych. Metamorfik kaczawski graniczy z krystalinikiem karkonosko-izerskim wzdłuż uskoku śródsudeckiego. Skały metamorfiku kaczawskiego odsłaniają się w Górach Kaczawskich oraz fragmentami w okolicy Lubania i Gryfowa Śląskiego. W trakcie orogenezy waryscyjskiej, pod koniec dewonu, większość skał paleozoicznych pierwotnie budujących Góry Kaczawskie została przeobrażona, w wyniku czego z wapieni powstały marmury z przewartwieniami czerwonych i szarych łupków ilastych. Ze skał wulkanicznych powstały zieleńce, a z łupków sylurskich i dewońskich powstały różne odmiany łupków metamorficznych, głównie łupki serycytowe. Depresja Świebodzic, o charakterze rowu, jest wypełniona młodopaleozoicznymi skałami detrytycznymi, głównie otoczakami gnejsów sowiogórskich i zmetamorfizowanych skał metamorfiku kaczawskiego. Skały depresji to łupki i szarogłazy przewarstwione zlepieńcami i wkładkami wapieni, przykryte zlepieńcami i szarogłazami dolnokarbońskimi. Skały osadowe depresji Świebodzic zostały sfałdowane i uległy dyslokacji w trakcie orogenezy waryscyjskiej. Niecka północnosudecka rozciąga się od okolic Świerzawy po dolinę Nysy Łużyckiej. Środkowa część niecki wypełniona jest utworami o wieku od karbonu po górną kredę. W utworach górnego karbonu i permu stwierdzono łupki ilaste z wkładkami wapieni, łupki chlorytowo-serycytowe i kwarcowo-serycytowe oraz fylity szarogłazowe. Wyżej leżą dolno permskie osady czerwonego spągowca. We wschodniej części niecki na osadach czerwonego spągowca spoczywają warstwy morskiego cechsztynu, przykryte triasowym pstrym piaskowcem i wapieniem muszlowym. Na zachodzie osady kredy górnej leżą miejscami na osadach czerwonego spągowca, a miejscami na skałach przedpermskich. Następnie osadziły się piaskowce i margle. Liczne różnowiekowe uskoki dzielą nieckę na mniejsze jednostki. Sudety środkowe dzielą się na 7 struktur: krę sowiogórską, krystalinik LądkaŚnieżnika, krystalinik orlicko-bystrzycki, granitoidowe intruzje Kudowy i kłodzkozłotostocka, metamorfik kłodzki, strukturę bardzką i depresję śródsudecką. Kra sowiogórska jest jedną z najważniejszych w Sudetach Środkowych, podzieloną uskokiem brzeżnym na dwie części: południowo-zachodnią tworzoną przez Góry Sowie, oraz 19 część północną wchodzącą w skład Przedgórza. Skały tworzące krę sowiogórską są bardzo silnie przeobrażone Należą tu gnejsy i migmatyty z wkładkami granulitów i amfibolitów oraz wtrącenia marmurów. Na południowym zachodzie kry lokalnie występują także anatektyczne granity oraz żyły porfirów i kwarcu związanych z ruchami waryscyjskimi. Bardzo ważnym elementem występującym w otoczeniu kry sowiogórskiej są wystąpienia serpentynitów i gabra, rozpoznane na północy w okolicy Sobótki oraz na południu w okolicach Nowej Rudy i Braszowic. Żyły gabra przecinają także skały metamorfiku Niemczy na wschodzie. Gnejsy sowiogórskie są miejscami przykryte skałami osadowymi. Krystalinik Lądka-Śnieżnika tworzą skały silnie zmetamorfizowane, a w jego skład wchodzą: masyw Śnieżnika, Góry Bialskie, Góry Złote i góry Krowiarki. W skład krystalinika zaliczono kompleks mezometamorficznych łupków strońskich (łupki mikowe przechodzące w paragnejsy, z wkładkami kwarcytów, marmurów, amfibolitów), granitognejsy gierałtowskie, zawierające wkładki amfibolitów, a także granitognejsy śnieżnickie. Krystalinik orlicko-bystrzycki wyraźnie związany jest z krystalinikiem LądkaŚnieżnika. W Górach Bystrzyckich występują łupki metamorficzne i granitognejsy bystrzyckie. Łupki metamorficzne reprezentowane są głównie przez łupki łyszczykowe z wkładkami kwarcytów, marmurów, erlanów i amfibolitów. W Górach Orlickich występują jasne gnejsy podobne do granitognejsów śnieżnickich oraz łupki mikowe z wkładkami amfibolitów i przewarstwieniami marmurów dolomitycznych. Granitoidowa intruzja Kudowy znajduje się w północno-zachodniej części Gór Orlickich i przecina skały metamorficzne. Intruzja kłocko-złotostocka znajduje się między krystalinikiem Lądka-Śnieżnika i strukturą bardzką. W obrębie intruzji kłodzko-złotostockiej występują kwaśne granitoidy, reprezentowane przez granodioryty, obojętne - o składzie tonalitów i diorytów oraz ultrazasadowe piroksenity i hornblendyty. Metamorfik kłodzki jest jednostką o małym obszarze, dzielącą się na zachodnią część zwaną blokiem Bożkowa, utworzoną z trzech kompleksów skał. Kompleks dolny reprezentują fylity serycytowe i serycytowo-kwarcowe. Kompleks środkowy tworzą łupki chlorytowe, chlorytowo-epidotowe, epidotowo-amfibolitowe oraz amfibolity, występują tu także kwarcyty, wapienie krystaliczne, łupki ryolitowe i metaryolity. Kompleks górny budują metadiabazy i amfibolity przechodzące ku północnemu-zachodowi w gabro. Wschodnia część zajmowana jest przez blok Łącznej utworzony z orto- i paraamfibolitów z przewarstwieniami wapieni krystalicznych oraz lokalnymi odsłonięciami łupków chlorytowych i gnejsów. Obie części dzieli rów Święcka wypełniony osadami czerwonego spągowca. 20 Struktura bardzka zbudowana jest głównie z młodopaleozoicznych skał osadowych kulmu (głównie wapienie i zlepieńce), a osady starsze odsłaniają się tylko w osiowych częściach stromych, wąskich antyklin. Do skał starszych zaliczono ordowickie kwarcyty, sylurskie łupki ilaste i krzemionkowe, łupki graptolitowe najniższego dewonu, łupki ilaste i krzemionkowe z fauną dewońską. Depresja śródsudecka jest zapadliskiem śródgórskim powstałym z początkiem karbonu, otoczonym ze wszystkich stron strukturami utworzonymi ze skał krystalicznych. Wypełniona jest osadami o różnym wieku, w tym górnokarbońskimi pokładami węgla. Przedgórze Sudeckie rozciąga się na północ od Sudetów, między uskokiem brzeżnym a uskokiem Odry. Uległo ono obniżeniu i przykryciu utworami trzeciorzędowymi i czwartorzędowymi w wyniku trzeciorzędowych ruchów tektonicznych. Starsze utwory tworzą struktury odpowiadające podziałowi Sudetów. Część zachodnia, będąca kontynuacją metamorfiku kaczawskiego, reprezentowana jest głównie przez fylity i łupki metamorficzne z przewarstwieniami diabazów. Skały metamorficzne zachodniego Przedgórza przecina intruzja granitoidowa Strzegomia, która wraz z gabrem Sobótki tworzy masyw Strzegom-Sobótka. Gabro Sobótki, wraz z serpentynitami, tworzy wzniesienie Ślęży, wyróżniające się w krajobrazie Przedgórza. Na północ od metamorfiku kaczawskiego występuje strefa zbudowana z gnejsów tworząc strukturę Przedgórza, zwaną krystalinikiem środkowej Odry, który uległ metamorfizacji i intruzji granitoidowej w trakcie orogenezy waryscyjskiej. Przeważają tu granodioryty biotytowo-hornblendowe, natomiast skały metamorficzne uległy zmianom kontaktowym. Strefa rozciągająca się na wschód od kry sowiogórskiej, na Przedgórzu Sudetów Środkowych, między strefą Niemczy i uskokiem ramzowskim określana jest jako metamorfik niemczańsko-kamieniecki. Zbudowany on jest z łupków dwułyszczykowych z przewarstwieniami wapieni krystalicznych, kwarcytów i amfibolitów. Należący do struktury śląsko-morawskiej metamorfik wschodniosudecki obejmuje Sudety Wschodnie i wschodnią część Przedgórza Sudeckiego. Sudety Wschodnie w większości leżą na Morawach, tylko częściowo w granicach Polski, natomiast wschodnia część Przedgórza, reprezentująca metamorfik wschodniosudecki, to tereny Śląska Opolskiego. Występujące na obszarze Sudetów Wschodnich masywy Kepernika i Desny zbudowane są ze skał najsilniej zmetamorfizowanych. Leżący na zachodzie Masyw Kepernika tworzą orto- i paragnejsy z wtrąceniami kwarcytów, erlanów i marmurów, z domieszką grafitu. Masyw Desny, zlokalizowany na wschodzie, podzielony jest uskokami poprzecznymi na dwa bloki. Blok Orlika na północy zbudowany jest głównie z gnejsów, blok Pradziada na południu tworzą natomiast głównie łupki chlorytowo-serycytowe z przewarstwieniami kwarcytów, 21 erlanów, marmurów i amfibolitów. Skały krystaliczne Sudetów Wschodnich występują też dalej na północ na terenie Przedgórza Sudeckiego. Struktury trzeciorządowe występujące na Dolnym Śląsku są wynikiem syn sedymentacyjnych ruchów tektonicznych. Osady trzeciorzędowe występują w zapadliskach tektonicznych między Żytawą a Węglińcem oraz na Przedgórzu Sudeckim. Powstawały tu głównie luźne skały detrytyczne akumulowane przy udziale wód rzecznych lub w jeziorach, należą do nich piaski i żwiry kwarcowe oraz iły. W obniżeniach terenowych powstawały pokłady węgla brunatnego. W wyniku związanej z procesami tektonicznymi działalności wulkanicznej doszło do wylewów bazaltów już od okresu późnego oligocenu (wulkanity Sichowa), które nasiliły się w środkowym miocenie (Stupnicka 2007). Najmłodsze wystąpienia bazaltów zlokalizowane są w północno –zachodniej części bloku dolnośląskiego (Wilcza Góra, Pielgrzymka). Trzeciorzędowe skały wulkaniczne z rejonu Bogatyni i Opolna Zdrój powstawały podczas dolno-mioceńskiej fazy wulkanizmu. Wzdłuż systemu uskoków zachodziły wylewy law typu nefelinitów oliwinowych i bazanitów. W młodszej fazie wulkanizmu, do której doszło po fazie dolno mioceńskiej, nastąpiły erupcje law typu trachitów. Utwory wulkaniczne z rejonu Bogatyni były tematem wielu opracowań petrograficznych. Wśród opisywanych utworów Grahmann i Ebert (1937) wydzielili trzy główne typy petrograficzne: bazalty bezhornblendowe, bazalty hornblendowe oraz „skały jasne” reprezentowane przez trachyandezyty i fonolity trachitowe (Panasiuk 1980). W późniejszych badaniach Pentlakowa i in. (1951) wyróżniła wśród bazaltów odmiany nefelinowe i plagioklazowe, a Berezowscy (1968) określili lawy bazaltoidowe niecki żytawskiej jako trachyandezyty, bazanity, bazalty właściwe i fonolity trachitowe (Panasiuk 1980). Bazalty nie występują punktowo, lecz rozciągają się szerokim pasem tworząc z innymi skałami wylewnymi tzw. trzeciorzędową formację bazaltową, której granice wyznacza z jednej strony Zgorzelec na zachodzie, z drugiej zaś Góra Św. Anny na wschodzie. Wystąpienia bazaltów grupują się w kilku centrach, a najważniejsze centra występują w rejonie Zgorzelca-Bogatyni, Lubania, Złotoryi, Jawora i Niemczy. Na powierzchni występują w formie neków, pokryw lawowych i dajek. Łącznie na obszarze Dolnego Śląska stwierdzono ponad 300 powierzchniowych skał bazaltowych (Jerzmański, Śliwa 1979). Gabra Dolnego Śląska wytworzyły się w dolnym paleozoiku wchodząc w skład ultramaficzno-maficznego kompleks ofiolitowego. Kompleks ofiolitowy składa się z kilku odrębnych struktur pojawiających się na powierzchni w masywie Ślęży, Szklar, Braszowic – Brzeźnicy i Nowej Rudy. Składa się on z członu ultramaficznego przekształconego w swej 22 zasadniczej masie w serpentynity (serpentynity antygorytowe i chloryzotylowe) oraz członu maficznego (gabra oliwinowe i diallagowe, meta gabra, amfibolity i diabazy). Nietypowo wykształcone pełne sekwencje ofiolitowe występują w masywie Ślęży i Nowej Rudy, pozostałe dwa masywy są złożone tylko z serpentynitów (masyw Szklar) lub serpentynitów i gabr (masyw Braszowic-Brzeźnicy), strefowo zamfibolityzowanych (Szałamacha 1996, Cymerman 1996). Fonolity występują jedynie lokalnie w rejonie Opolna Zdroju (Panasiuk 1980). 3.2. Klimat Dolnego Śląska z uwzględnieniem rejonów pobrania materiału do badań Klimat Dolnego Śląska jest zróżnicowany, w dużej mierze uzależniony jest od rzeźby terenu, jak również położenia geograficznego. Obszary górskie Sudetów są pod wpływem klimatu lokalnego, o dużych kontrastach pogodowych pomiędzy kotlinami śródgórskimi, a terenami wyżej położonymi, zwłaszcza najwyższymi partiami gór. W wyniku zróżnicowania wysokościowego obserwuje się w Sudetach piętrowość klimatyczną związaną z wysokością nad poziom morza. Najwyższe partie Sudetów reprezentowane przez Śnieżkę i pasmo Karkonoszy charakteryzują się niskimi średnimi temperaturami roku, długą zimą i krótkim chłodnym latem. Najzimniejszym miesiącem w Sudetach jest styczeń, najcieplejszym jest lipiec, a długość okresu wegetacyjnego nie przekracza 150 dni. Średnia suma opadów w górach przekracza 800 mm rocznie, w wyższych partiach gór do 1000 mm/rok. W rejonach wyżynnych u podnóży Sudetów wysokość opadów kształtuje się na poziomie 600-800 mm, zaś temperatury są nieznacznie niższe niż na terenach nizinnych. Obszary nizinne Dolnego Śląska cechują się łagodnym klimatem. Okres wegetacyjny wynosi od 220-225 dni i jest najdłuższy w całym kraju. Średnie roczne opady kształtują się na poziomie 500-600 mm, przy średniej temperaturze rocznej powyżej 8°C (Schmuck 1969). Klimat w okolicach Strzegomia kształtuje się nieco odmiennie niż na pozostałych obszarach Dolnego Śląska, stanowi swoisty mikroklimat obejmujący szczególnie Górę Krzyżową. Z jednej strony oddziałują na klimat wiatry południowo-zachodnie z kierunku Gór Sowich i Karkonoszy, a przede wszystkim charakterystyczne dla Sudetów i Dolnego Śląska wiatry fenowe. Na wzgórza przedostają się jako prąd suchy i bardzo ciepły. Na terenie wzgórz występuje przewaga deszczy letnich, powodowana przez masy wilgotnego powietrza przechodzące na Przedgórze Sudeckie przez Bramę Morawską. Średnioroczne opady 23 wynoszą ok. 600 mm wody. Najniższe temperatury notuje się w styczniu, najwyższe w lipcu. Średnia temperatura roczna oscyluje w granicy 8oC. Cała zachodnia część Pogórza Izerskiego, a więc także okolice Sulikowa i Radzimowa, leży w tzw. regionie zgorzeleckim, o klimacie najłagodniejszym w całych pobliskich Sudetach. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7 - 8 °C, natomiast półrocza ciepłego (kwiecień-wrzesień) przekracza 14 °C. Okres wegetacyjny roślin trwa ok. 220 dni. Lato termiczne trwa około 90 dni i jest najdłuższe w Sudetach. Śnieg pada przez 40 - 60 dni. Przeważają wiatry z zachodu i północnego zachodu. Średnia suma opadów rocznych to 600 - 800 mm, najmniej w lutym, a najwięcej od czerwca do sierpnia. Rejon Platerówki wykazuje cechy klimatu przejściowego. Średnia roczna temperatura wacha się w granicach 7-9°C. Średnie temperatury w czasie wegetacji sięgają 15°C. Suma rocznych opadów waha się w granicach 600 - 750 mm, z tego 70% przypada na okres wegetacyjny. Klimat w rejonie Jawora i Złotoryji kształtowany jest przez przemieszczające się i ścierające ze sobą masy powietrza polarno-morskiego i kontynentalnego. Decyduje to o wielkiej zmienności pogody zarówno w ciągu roku, jak i w skali dobowej. Najczęściej, bo aż przez 2/3 roku, napływa wilgotne powietrze polarnomorskie. W zimie przynosi ono ocieplenie i odwilże, zwiększone zachmurzenie i opady śniegu, a w lecie ochłodzenie, duże zachmurzenie i przeważanie obfite opady. Powietrze kontynentalne napływa w lecie jako ciepłe, przynoszące częste burze, zaś w zimie - jako mroźne i suche. W jesieni i zimą w masach tego powietrza powstają silne inwersje temperatury z mgłami w dolinach i kotlinach. W zimie przeważają wiatry zachodnie i południowo-zachodnie, natomiast latem - zachodnie i północno-zachodnie. Średnia temperatura powietrza wynosi tu 6 - 8° C. Roczne sumy opadów są zróżnicowane i wahają się w granicach od około 900 mm w części północnej do ponad 1300 mm w najwyższych partiach gór. Opady dominują w okresie letnim (od czerwca do sierpnia z kulminacją w lipcu). Klimat regionu Zgorzelca, podobnie jak całej południowo-zachodniej Polski, kształtują masy powietrza napływające znad Oceanu Atlantyckiego, Skandynawii i Północno-wschodniej Europy, rzadziej znad Azorów, Północnej Afryki i południa Europy. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 8 0C, natomiast półroczna ciepłego (kwiecień-wrzesień) 14 0C. Termiczne lato trwa 90 dni, z kolei okres wegetacyjny około 220 dni. Przeciętna roczna suma opadów wynosi 679 mm. Najbardziej deszczowymi miesiącami są miesiące letnie, zwłaszcza czerwiec i lipiec. Najmniejsze opady przypadają na luty, listopad i styczeń. W całym rejonie dominują wiatry zachodnie i południowo-zachodnie (Pyka 1995). W rejonie Nowej Rudy, Woliborza, Dzikowca klimat jest umiarkowany, środkowoeuropejski, górski, z wpływami oceanizmu, kształtowany jest przez masy powietrza polarno-morskiego i kontynentalnego, a 24 okresowo górskiego. Opady roczne w granicach 500-600 mm. Opadom często towarzyszą gwałtowne burze z wyładowaniami. Maksimum opadów przypada na lipiec, zaś najmniejsze opady odnotowuje się w lutym. Średnia temperatura roczna oscyluje w granicach 7 °C, najwyższe temperatury przypadają na okres letni (lipiec-wrzesień), najniższe styczeń-luty. Czas trwania zimy wynosi 14–16 tygodni. Okres wegetacyjny: rozpoczyna się w drugiej dekadzie kwietnia i trwa ok. 210 dni. Na omawianym obszarze dominują wiatry południowozachodnie. Rejon Braszowic znajduje się w zasięgu klimatu górskiego i charakteryzuje się dużą kontrastowością klimatów lokalnych. Roczna suma opadów wynosi 600-700 mm. Maksimum opadów przypada na lipiec, minimum na luty. Średnia temperatura waha się w przedziale 6,5-8,5 °C. Średni roczny okres z pokrywą śnieżną wynosi 40-80 dni. Okres wegetacyjny wynosi 195-225 dni (Pyka 1995). Okolice Bogatyni i Opolna Zdrój należą do najcieplejszych klimatycznie regionów Sudetów. Wyraźny wpływ ma tutaj klimat górski. Dominujące są tu wiatry zachodnie z przewagą wiatrów południowo-zachodnich. Roczna suma opadów wynosi 700-750 mm, a najbardziej deszczowymi są miesiące letnie. Okres z okrywą śnieżną wynosi 60-70 dni, a przymrozki trwają 110-120 dni. Okres wegetacyjny trwa średni 210-220 dni. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 8,3 °C (Pyka 1995). 3.3. Obiekty badań Obiektem badań były zwietrzeliny i gleby powstające ze skał magmowych zasadowych i obojętnych reprezentowanych przez fonolity, bazalty, bazanity i gabra występujące na obszarze Dolnego Śląska. Obszar, na którym zostały wytypowane obiekty badań sięga od okolic Zgorzelca i Bogatyni w zachodniej części regionu, poprzez okolice Złotoryi, Strzegomia, i Ślężę, po okolice Nowej Rudy i Ząbkowic Śląskich we wschodniej części regionu. Obiekty zlokalizowano na szczytach wzniesień, wychodni oraz kamieniołomów tak, aby wpływ na właściwości gleby innych czynników glebotwórczych niż skała macierzysta ograniczyć do minimum. Badaniami objęto 15 profilów gleb wytworzonych z gabra, 10 profilów gleb wytworzonych z bazaltów i bazanitów oraz 5 profilów gleb wytworzonych z fonolitu. Utwory utworzone z gabra reprezentowane są przez 15 profilów w następujących lokalizacjach: Braszowice – trzy profile na szczycie wzniesienia (profile 69, 70, 71), jeden profil na zboczu pod szczytem (profil 72), 25 Wolibórz – jeden profil na szczycie wzgórza (profil 73) i jeden na zboczu (profil 74), Nowa Ruda – trzy profile na szczytach wzniesień (profile 75, 76, 77), Dzikowiec – trzy profile w odkrytej skarpie na wierzchnie (profile 78, 79, 80), jeden profil na stoku tuż pod wzniesieniem (profil 81), Nowa Ruda-Słupiec – dwa profile na wypłaszczeniach wierzchowin (profile 82 i 83). Gleby wytworzone z bazaltu reprezentowane są przez 2 profile w następujących lokalizacjach: Strzegom – profil na szczycie ściany opuszczonego łomu bazaltu (profil 44) i jeden na kulminacji szczytu wyeksploatowanego wzgórza bazaltowego (profil 45). Gleby wytworzone z bazanitów reprezentowane są przez 8 profili w następujących lokalizacjach: Sulików – jeden profil na urwisku nad kamieniołomem (profil 84) i jeden profil na skarpie nad wyrobiskiem (profil 85), Radzimów – dwa profile w skarpach nieczynnych łomów bazanitowych (profile 86 i 87), Platerówka – profil w skarpie na szczycie wzniesienia nad wyrobiskiem nieczynnego kamieniołomu (profil 88), Złotoryja-Wilcza Góra – jeden profil wykonany na zboczu pod starą ścianą w czynnym kamieniołomie (profil 90), Sichów-Krzyżowa Góra – dwa profile wykonane na szczycie wzgórza nad ścianą nieczynnego łomu bazanitu (profile 91 i 92). Gleby wytworzone z fonolitu trachitowego reprezentowane są przez 5 profilów zlokalizowanych w kulminacji ściany starego kamieniołomu zlokalizowanego w Opolnie Zdrój, kolo Bogatynii – profile 24, 27, 93, 94, 95. Opis budowy profilowej analizowanych gleb zawarty jest w tabelach 1.1-1.30. 26 3.4. Metodyka badań Odkrywki glebowe zostały wykonane i opisane zgodnie z metodyką Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego. W terenie określono przybliżoną zawartość szkieletu, oraz pobrano próbki do analiz laboratoryjnych z wszystkich wydzielonych poziomów genetycznych. W pobranym materiale glebowym określono podstawowe właściwości: - skład granulometryczny metodą areometryczną Bouyoucosa w modyfikacji Casegrande’a i Prószyńskiego, - pH w wodzie i 1M KCl metodą potencjometryczną, - zawartość C-ogółem, C-organicznego i C-nieorganicznego przy użyciu analizatora Ströhlein CS-MAT 550, - zawartość N-ogółem metodą Kjeldahla przy użyciu automatycznego analizatora azotu Gerhardt VAP 50/60, - kwasowość hydrolityczna (Hh) metodą Kappena, - kwasowość wymienna i glin wymienny metodą Sokołowa, - kationy wymienne K+, Na+, Ca2+, Mg2+ metodą Pallmana, - pojemność sorpcyjną wyliczono na podstawie oznaczonej kwasowości hydrolitycznej i sumy kationów wymiennych, - stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami (V) wyliczono na podstawie procentowego udziału kationów w stosunku do pojemności sorpcyjnej, - zawartość form przyswajalnych K i P metodą Egnera-Riehma, - zawartość form przyswajalnych Mg metodą Schachtschabela. - całkowity skład chemicznego próbek gleby oraz litej skały, po zmieleniu w młynku agatowym, wykonano analizatorem XRF Pananalytical, - skład mineralogiczny frakcji koloidalnej wydzielonej z materiału glebowego metodą wirówkową oznaczono dyfraktometrem Siemens D5005 wyposażonym w antykatodę kobaltową. Analizę przeprowadzono w skali 2θ od 3° do 35°, przy częstotliwości 0.60°/min. Analizowano preparaty zorientowane, w stanie naturalnym, po wysyceniu glikolem oraz po wyprażeniu w temperaturze 550ºC. 27 4. Wyniki badań własnych 4.1. Charakterystyka podstawowych właściwości gleb 4.1.1. Profile gleb wytworzonych z gabra Profil 69 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. Głębokość profilu wynosiła 15 cm, a utwór cechował się dużą zawartością szkieletu, w tym także dużych odłamków skalnych, 20 do 75% w poziomach mineralnych, a udział odłamków skalnych wzrastał wraz z głębokością. Skład granulometryczny części ziemistych oznaczono jako glinę zwykłą (tab. 1.1 i 2.1). Odczyn gleby silnie kwaśny, przy czym wartości pH nieznacznie wzrastały wraz z głębokością. Stosunek C:N kształtował się w przedziale 10,76-13,44 i zmniejszał się wraz z głębokością. Zasobność w formy przyswajalne K, P i Mg w omawianym profilu była niedostateczna we wszystkich badanych poziomach genetycznych (tab. 3.1). Najwyższe wartości glinu wymiennego i kwasowości wymiennej, oraz kwasowości hydrolitycznej odnotowano w poziomach wierzchnich, natomiast w poziomach głębszych omawiane wartości zmniejszały się. Najwyższe wartości dla pojemności sorpcyjnej obliczono w poziomie ABbr, natomiast w poziomie głębszym pojemność sorpcyjna zmniejszała się. Zarówno wartości sumy kationów zasadowych jak i stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami zwiększały się wraz z głębokością profilu (tab. 4.1). Dominującym kationem zasadowym był wapń, którego zawartości wzrastały wraz z głębokością. Wartości magnezu zmniejszały się w poziomie głębszym, natomiast dla sodu i potasu kształtowały się na podobnym poziomie w całym profilu (tab. 5.1). Profil 70 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. Głębokość omawianego profilu wynosiła 18 cm. Profil cechował wysoki udział szkieletu, w tym dużych odłamków skalnych, wynoszący 30-75% masy gleby. Zawartość odłamków skalnych zwiększała się wraz z głębokością. Części ziemiste omawianego profilu wykazywały skład granulometryczny gliny zwykłej (tab. 1.2 i 2.2). Badany materiał glebowy cechował się odczynem silnie kwaśnym, przy czym najwyższą wartość pH oznaczono w poziomie CR. Obliczony stosunek C:N wynosił ponad 23 w poziomie Ofh, natomiast w poziomach mineralnych kształtował się na poziomie 10-13 28 Wyniki oznaczeń zawartości form przyswajalnych K, P, Mg wykazały niedostateczną zasobność w te składniki w omawianym profilu (tab. 3.2). Wartości dla glinu wymiennego i kwasowości wymiennej w poziomie organicznym były bardzo niskie. Najwyższe wartości zarówno dla glinu wymiennego jak i kwasowości wymiennej oznaczono w poziomie ABbr, natomiast w poziomie głębszym wartości oznaczeń zmniejszały się. Najwyższą kwasowością hydrolityczną cechował się poziom Ofh, gdzie wynosiła ona ponad 30 cmol(+) . kg-1 , w poziomach mineralnych natomiast wartości Hh były znacznie niższe, i zmniejszały się wraz z głębokością. Najwyższą wartość pojemności sorpcyjnej zaobserwowano w poziomie Ofh, natomiast w poziomach mineralnych odnotowano tendencję malejącą pojemności sorpcyjnej. Sumy kationów zasadowych wykazała najwyższe wartości w poziomie Ofh, natomiast w poziomach mineralnych w poziomie CR. Wysycenie kompleksu sorpcyjnego zasadami przyjmowało wartości od 30% w poziomach wierzchnich do 56% w poziomie CR (tab. 4.2). Wśród kationów zasadowych dominował wapń nad magnezem, natomiast kationy sodu i potasu stanowiły tylko kilka procent sumy kationów zasadowych. Najwyższą zawartość wapnia zaobserwowano w poziomie Ofh, w poziomach mineralnych jego zawartość była znacznie niższa. Zawartości pozostałych kationów przyjmowały podobne wartości we wszystkich poziomach genetycznych (tab. 5.2) Profil 71 - gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. Głębokość omawianego profilu wynosiła 35 cm. Udział części szkieletowych, w tym odłamków skalnych wzrastał wraz z głębokością w profilu i wynosił od 35 do 80% w poziomach mineralnych. Grupę granulometryczną części ziemistych oznaczono jako glina piaszczysta (tab. 1.3 i 2.3). Odczyn w omawianym profilu pH był silnie kwaśny. Stosunek C:N kształtował się w przedziale od 11 do 14. Zasobność gleby profilu w przyswajalne formy K, P i Mg była niedostateczna (tab. 3.3). Najwyższe wartości glinu wymiennego i kwasowości wymiennej zaobserwowano w poziomie Ad, natomiast najniższe w poziomie Bbr. Wartości kwasowości hydrolitycznej zmniejszały się wraz z głębokością, najwyższą wartość przyjmując w poziomie Ad. Wartości pojemności sorpcyjnej we wszystkich poziomach były zbliżone i kształtowały się na poziomie ok.10,5 cmol(+) . kg-1. Zarówno wartości sumy kationów zasadowych, jak i dla stopnia wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami były najniższe w poziomach powierzchniowych 29 i zwiększały się wraz z głębokością profilu. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami wynosił od 32 do 46% (tab. 4.3). Wśród kationów zasadowych dominował wapń, stanowiący od 64 do 84% sumy kationów zasadowych, a jego zawartość była wyższa w poziomach głębszych. Także zawartości magnezu i potasu zwiększały się z głębokością, natomiast rozkład zawartości sodu był zbliżony we wszystkich poziomach (tab. 5.3). Profil 72 - gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. Głębokość profilu wynosiła 32 cm. Profil cechował się wysokim udziałem części szkieletowych, w tym dużą ilością odłamków skalnych w poziomach mineralnych, których ilość wzrastała z głębokością w profilu. Grupę granulometryczną części ziemistych określono jako glinę piaszczystą (tab. 1.4 i. 2.4). Odczyn gleby omawianego profilu był silnie kwaśny. Stosunek C:N kształtował się na poziomie wartości 10 do 13. Na podstawie analiz zawartości form przyswajalnych K, P i Mg stwierdzono niedostateczną zasobność omawianej gleby w wymienione składniki (tab. 3.4). Wartości glinu wymiennego oraz kwasowości wymiennej i hydrolitycznej były najwyższe w poziomach wierzchnich profilu, w poziomach niżej położonych wartości wymienionych właściwości zmniejszały się z głębokością. Wyższe wartości pojemności sorpcyjnej zaobserwowano w poziomach wierzchnich, w tym najwyższe w poziomie Bbr. Wartości sumy kationów zasadowych wzrastały z głębokością. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami zwiększał się z głębokością profilu i kształtował się na poziomie 3371% (tab. 4.4). Wśród kationów zasadowych dominował wapń, nad magnezem, natomiast udział potasu i sodu był mniejszy niż 5%. Zawartości wapnia i magnezu była wyższa w poziomach głębszych (tab. 5.4). Profil 73 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Wolibórz. Miąższość profilu wynosiła 55 cm. W profilu odnotowano wysoki udział frakcji szkieletowych, w tym odłamków skalnych, który w głębszych poziomach genetycznych wynosił ponad 50%. Grupę granulometryczną części ziemistych określono jako glinę piaszczystą (tab. 1.5 i 2.5). Odczyn gleby z silnie kwaśnego przechodził w kwaśny w poziomie CR. Stosunek C:N był wysoki, i w poziomach powierzchniowych osiągał wartości powyżej 20. Wraz z głębokością w profilu wartości dla C:N malały. Wyniki oznaczeń form przyswajalnych magnezu w głębszych poziomach profilu kształtowały się na poziomie średniej zasobności w 30 ten składnik. Zasobność określona na podstawie oznaczeń form przyswajalnych potasu i fosforu, oraz magnezu w poziomach powierzchniowych była niedostateczna (tab. 3.5). Wyniki oznaczeń glinu wymiennego i kwasowości wymiennej były bardzo niskie i nie przekraczały 1 cmol(+) . kg-1, a najwyższe ich wartości odnotowano w poziomach powierzchniowych, natomiast z głębokością wartości malały. Wartości kwasowości hydrolitycznej układały się od najwyższych w poziomach powierzchniowych do najniższych w poziomie CR. Najwyższą pojemnością sorpcyjną cechowały się poziomy najgłębsze (C, CR). Zarówno wartości sumy kationów zasadowych, jak i stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zwiększały się wraz z głębokością profilu osiągając najwyższe wartości w poziomach skały macierzystej. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami kształtował się na poziomie od ok. 30 do 90% (tab. 4.5). Wśród analizowanych kationów zasadowych najwyższy udział wykazywał magnez stanowiący od 47-67% sumy kationów zasadowych, a następnie wapń 31-42%. Udział pozostałych kationów nie przekraczał 10%. Zawartość kationów Mg, Ca i Na wzrastała z głębokością w profilu, natomiast potasu zmniejszała się (tab. 5.5). Profil 74 - ranker brunatny wytworzony z gabra, Wolibórz. Głębokość profilu 74 wyniosła 15 cm. Udział odłamków skalnych i szkieletu był wysoki i stanowił do 90% masy gleby w poziomach głębszych. Grupa granulometryczna frakcji ziemistych przechodziła się z glin piaszczystych w poziomach powierzchniowych w piasek gliniasty w poziomie CR (tab. 1.6 i 2.6). Odczyn gleby zmieniał się z silnie kwaśnego w poziomach powierzchniowych na kwaśny w poziomie CR. Stosunek C:N kształtował się od ponad 25 w poziomie Ofh do około 11 w poziomie CR. Poziomy najgłębiej położone w profilu cechowały się średnią zasobnością w przyswajalne formy magnezu. Zawartości przyswajalnych form fosforu i potasu kształtowały się na poziomie niedostatecznej zasobności (tab. 3.6). Wartości glinu wymiennego i kwasowości wymiennej były bardzo niskie, i tylko w poziomie Ofh oscylowały przy wartości 1 cmol(+) . kg-1. Najwyższe wartości kwasowości hydrolitycznej odnotowano w poziomach powierzchniowych (A oraz Ofh), natomiast w poziomach głębszych wartości były znacznie niższe. Pojemność sorpcyjna przyjmowała wartości od ponad 20 do ponad 30 cmol(+) . kg-1. Wartości oznaczeń sumy kationów zasadowych wzrastały wraz z głębokością, osiągając najwyższe zawartości w poziomie CR. Stopnień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi zwiększał się z 31 głębokością przyjmując wartości od 30 do ponad 80% (tab. 4.6). W sumie kationów zasadowych najwyższy udział wykazywał magnez 54-64%, a następnie wapń 33-38%, natomiast udział K i Na nie przekraczał 6%. Zawartości kationów magnezu, wapnia i sodu zwiększały się wraz z głębokością w profilu (tab. 5.6). Profil 75 - gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Głębokość profilu wynosiła 55 cm. Zawartość odłamków skalnych i frakcji szkieletowych była bardzo wysoka i sięgała od 50 do ponad 90% masy gleby. Wszystkie poziomy mineralne wykazywały w częściach ziemistych skład granulometryczny piasków gliniastych (tab. 1.7 i 2.7). Odczyn gleby zmieniał się z silnie kwaśnego w poziomach wierzchnich do kwaśnego w poziomach Ci CR. Stosunek C:N mieścił się w przedziale około 18-22. Zasobność profilu w formy przyswajalne P, K i Mg była niedostateczna (tab. 3.7). Wartości oznaczeń glinu wymiennego i kwasowości wymiennej były bardzo niskie i nie przekraczały 0,1 cmol(+) . kg-1. Najwyższe wartości kwasowości hydrolitycznej zaobserwowano w poziomie Ofh oraz w poziomie A. Z głębokością profilu wartości kwasowości hydrolitycznej zmniejszały się. Wartości pojemności sorpcyjnej zmniejszały się od najwyższych w poziomach wierzchnich do najniższych w poziomie CR. Wartości sumy kationów zasadowych w profilu były najniższe w poziomach wierzchnich i zwiększały się z głębokością profilu. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami przyjmował wartości od 19 do 85% i zwiększał się z głębokością w profilu (tab. 4.7). Oznaczenia sumy kationów zasadowych wykazały dominujący udział wapnia nad magnezem, a udział sodu i potasu nie przekraczał 6%. Zawartość wapnia w poszczególnych poziomach wzrastała z głębokością, natomiast zawartość pozostałych składników była zbliżona we wszystkich poziomach genetycznych (tab. 5.7). Profil 76 - gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Miąższość omawianego profilu wynosiła 35 cm. Profil cechowała wysoka zawartość szkieletu, w tym odłamków skalnych w masie gleby sięgająca 40-90%. w Skład granulometryczny części ziemistych przechodził z piasków gliniastych w glinę piaszczystą w poziomach najgłębszych (tab. 1.8 i 2.8). Odczyn gleby zmieniał się z silnie kwaśnego do kwaśnego w poziomie CR. Stosunek C:N utrzymywał się na poziomie wartości 11-12, za wyjątkiem poziomu CR gdzie jego 32 wartość wyniosła 40. Analiza oznaczeń form przyswajalnych potasu, fosforu i magnezu wykazała niedostateczną zasobność gleb w wymienione składniki (tab. 3.8). Oznaczenia glinu wymiennego oraz kwasowości wymiennej były bardzo niskie i nie przekraczały wartości 1 cmol(+) . kg-1. Najwyższe wartości oznaczeń kwasowości hydrolitycznej odnotowano w poziomach wierzchnich, natomiast z głębokością profilu kwasowość hydrolityczna zmniejszała się. Wartości pojemności sorpcyjnej kształtowały się na poziomie 11-17 cmol(+) . kg-1, i były najwyższe w poziomach powierzchniowych, natomiast zmniejszały się z głębokością. Wartości sumy kationów zasadowych we wszystkich poziomach wynosiły około 9 cmol(+) . kg-1, przy czym najwyższe wartości oznaczono w poziomach Ad i CR. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi był wysoki i wzrastał od 54% w poziomie Ad, do 84% w poziomie CR (tab. 4.8). Wśród kationów zasadowych najwyższy udział miał wapń, a następnie magnez. Udział K i Na nie przekraczał 5%. Zawartość wapnia zmniejszała się z głębokością profilu. Zawartości magnezu w poziomach wyżej położonych były zbliżone, natomiast w poziomie CR zawartość Mg wzrastała. Zawartości potasu i sodu były zbliżone we wszystkich poziomach genetycznych (tab. 5.8). Profil 77 - gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Głębokość profilu wynosiła 55 cm. Udział frakcji szkieletowych wraz z odłamkami zwiększał się z głębokością profilu i wynosił 30-85% masy gleby. Skład granulometryczny części ziemistych określono jako piasek gliniasty (tab. 1.9 i 2.9). Odczyn gleby był silnie kwaśny. Stosunek C:N kształtował się na poziomie wartości około 15-19. Na podstawie oznaczeń form przyswajalnych P, K, Mg stwierdzono niedostateczną zasobność gleby w wymienione składniki (tab. 3.9). Wartości oznaczeń glinu wymiennego oraz kwasowości wymiennej były bardzo niskie i zmniejszały się z głębokością. Zarówno wartości oznaczeń kwasowości hydrolitycznej, jak i pojemności sorpcyjnej były najwyższe w poziomach wierzchnich (Ofh i A), i zmniejszały się z głębokością profilu. Najwyższe wartości sumy kationów zasadowych zaobserwowano w poziomach Ofh i C. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami był najwyższy w poziomie C gdzie wynosił 75%, w pozostałych poziomach genetycznych był zbliżony i wynosił ponad 50% (tab. 4.9). Wśród kationów zasadowych najwyższym udziałem cechował się wapń, przed magnezem. Pozostałe kationy wykazywały się udziałem nieprzekraczającym 33 5% sumy kationów zasadowych. Najwyższe zawartości wapnia i magnezu odnotowano w poziomach Ofh, a następnie CR (tab. 5.9). Profil 78 - gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Miąższość profilu glebowego wynosiła 80 cm. Udział frakcji szkieletowych i odłamków skalnych wzrastał z głębokością i wynosił od 30-95% masy gleby. Grupę granulometryczną poziomów wierzchnich stanowił piasek gliniasty, który w poziomie CR przechodził w piasek słabogliniasty (tab.1.10 i 2.10). Odczyn gleby określono jako silnie kwaśny. Stosunek C:N przyjmował wartości od około 8 do około 16. Zasobność określona na postawie oznaczeń zawartości form przyswajalnych potasu, fosforu i magnezu była niedostateczna (tab. 3.10). Wartości glinu wymiennego i kwasowości wymiennej były bardzo niskie, a najwyższe wartości osiągały w poziomach Ad i CR. Wyniki analiz kwasowości hydrolitycznej oraz wielkość pojemności sorpcyjnej rozkładały się podobnie, przyjmując najwyższe wartości w poziomach powierzchniowych, a następnie zmniejszając się z głębokością. Suma kationów zasadowych najwyższą wartość przyjęła w poziomie Ad, natomiast w poziomach niżej położonych zmniejszała się. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi zwiększał się z głębokością od 48 do 77% (tab. 4.10). Wśród kationów zasadowych dominującym był wapń, przed magnezem oraz potasem i sodem. Zawartości poszczególnych pierwiastków w profilu były zbliżone we wszystkich poziomach (tab. 5.10). Profil 79 - gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Głębokość profilu wyniosła 100 cm. Udział frakcji szkieletowych i odłamków skalnych w profilu wzrastał wraz z głębokością i kształtował się na poziomie 35-95% masy gleby. Grupa granulometryczna, określona jako glina piaszczysta w poziomach wierzchnich, przechodziła w piasek gliniasty w poziomach skały macierzystej (tab. 1.11 i 2.11). Odczyn gleby zmieniał się z silnie kwaśnego do kwaśnego w poziomach skały macierzystej. Wartości stosunku C:N cechowały się dużą zmiennością rozkładu w profilu. Omawiany profil cechował się niedostateczną zasobnością w formy przyswajalne potasu, fosforu i magnezu (tab. 3.11). Wyniki oznaczeń kwasowości wymiennej i glinu wymiennego były bardzo niskie i nie przekraczały 1 cmol(+) . kg-1. Najwyższe wartości oznaczeń kwasowości hydrolitycznej cechowały poziomy powierzchniowe, natomiast z głębokością profilu wartości kwasowości hydrolitycznej zmniejszały się. Podobnym rozkładem wartości w profilu charakteryzowała się 34 pojemność sorpcyjna. Wartości oznaczeń sumy kationów wzrastały z głębokością profilu. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami zwiększał się wraz z głębokością i zawierał się w przedziale 48-89% (tab. 4.11). Wśród analizowanych kationów zasadowych najwyższym udziałem cechował się wapń, drugim w sumie kationów zasadowych pierwiastkiem był magnez, natomiast udział sodu i potasu nie przekraczał 5%. Zawartość wapnia zwiększała się wraz z głębokością w profilu, natomiast rozkład wartości pozostałych pierwiastków w profilu był zbliżony we wszystkich poziomach genetycznych (tab. 5.11). Profil 80 - gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Głębokość profilu wynosiła 54 cm. Zawartość frakcji szkieletowych i odłamków skalnych stanowiła od 3 do 25% masy gleby i wzrastała wraz z głębokością w profilu. Skład granulometryczny omawianego profilu określono jako glinę piaszczystą (tab. 1.12 i 2.12). Odczyn gleby w profilu wyznaczony na podstawie oznaczeń pH był silnie kwaśny. Stosunek C:N najniższa wartość przyjmował w poziomie Ad, natomiast w poziomach niżej położonych wzrastał do wartości około 12. Na podstawie analiz zawartości przyswajalnych form potasu, fosforu i magnezu stwierdzono niedostateczną zasobność gleby w wymienione składniki (tab. 3.12). Wartości glinu wymiennego i kwasowości wymienne były bardzo niskie i nie przekraczały 0,02 cmol(+) . kg-1. Zarówno wyniki oznaczeń dla kwasowości hydrolitycznej jak i wartości pojemności sorpcyjnej były najwyższe w poziomach powierzchniowych, a następnie zmniejszały się wraz z głębokością przyjmując najniższe wartości w poziomie BbrC. Wartości oznaczeń dla sumy kationów zasadowych były najwyższe w poziomie Ad, a następnie zmniejszały się w poziomach głębiej położonych. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami był wysoki i zwiększał się wraz z głębokością w profilu od 71% w poziomie Ad do 84% w poziomie BbrC (tab. 4.12). Analizy sumy kationów zasadowych wykazały dominację wapnia nad magnezem, sodem i potasem. Zawartości wapnia i magnezu zwiększały się wraz z głębokością, zawartości sodu i potasu we wszystkich poziomach była zbliżona (tab. 5.12). Profil 81 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Miąższość profilu wynosiła 40 cm. Udział frakcji szkieletowych oraz odłamków skalnych w profilu zwiększała się wraz z głębokością od 30 do 95% masy gleby. Grupa granulometryczna części ziemistych przechodziła z glin piaszczystych w wierzchnich poziomach genetycznych w piasek gliniasty w poziomie CR (tab. 1.13 i 2.13). 35 Odczyn gleby zmieniał się z silnie kwaśnego w poziomach wyżej położonych do kwaśnego w poziomie CR. Stosunek C:N przyjmował wartości od około 8 do około 20. Zawartości form przyswajalnych potasu, fosforu i magnezu były niskie i kwalifikowały glebę omawianego profilu jako niedostatecznie zasobną (tab. 3.13). Wartości glinu wymiennego i kwasowości wymiennej były bardzo niskie i nie przekraczały 0,6 cmol(+) . kg-1. Wyniki analiz kwasowości hydrolitycznej zmniejszały się z głębokością. Wartości pojemności podobnie jak wartości kwasowości hydrolitycznej, malały wraz z głębokością profilu. Poziomy genetyczne najgłębiej położone cechowały się wyższą sumą kationów zasadowych niż poziomy powierzchniowe. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami przyjmował wartości od 38% w poziomach wierzchnich do 80% w poziomie CR (tab. 4.13). Wśród kationów zasadowych najwyższym udziałem w sumie kationów zasadowych cechował się wapń, a następnie magnez, natomiast udział potasu i sodu stanowił do 5% sumy kationów zasadowych. Zawartości Ca i Mg przyjmowały wyższe wartości w poziomach skały macierzystej, natomiast wartości pozostałych pierwiastków były zbliżone we wszystkich poziomach (tab. 5.13). Profil 82 - ranker brunatny wytworzony z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. Głębokość profilu wynosiła 20 cm. Udział frakcji szkieletowych i odłamków skalnych w glebie wzrastał z 20% w poziomie Ad do 95% w poziomie CR. Skład granulometryczny części ziemistych w poziomach wierzchnich określono jako piasek gliniasty przechodzący w piasek słabogliniasty poziomie CR (tab. 1.14 i 2.14). Odczyn gleby określono jako silnie kwaśny. Stosunek C:N najwyższą wartość przyjmował w poziomie Ad, a wraz z głębokością profilu wartości C:N zmniejszały się. Zawartości form przyswajalnych K, P i Mg były bardzo niskie, kwalifikując glebę badanego profilu jako niedostatecznie zasobną w wymienione składniki (tab. 3.14). Wartości oznaczeń kwasowości wymiennej i glinu wymiennego były bardzo niskie i nie przekraczały 0,02 cmol(+) . kg-1. Dla kwasowości hydrolitycznej najwyższe wartości odnotowano w poziomie Ad, i zmniejszały się wraz z głębokością. Podobnie rozkładały się wartości pojemności sorpcyjnej. Dla sumy kationów zasadowych najwyższą wartość oznaczono w poziomie CR, a następnie w poziomie Ad, najniższą natomiast w poziomie Bbr. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami w poziomie Ad wynosił 44% i zwiększał się do 86% w poziomie CR (tab. 4.14). W sumie kationów zasadowych najwyższy udział stanowił wapń, przed magnezem oraz sodem i potasem. Udział K i Na nie przekraczał 36 5%. Najwyższą zawartość wapnia odnotowano w poziomie CR, natomiast magnezu w poziomie Ad. Zawartości Na i K były zbliżone we wszystkich poziomach genetycznych (tab. 5.14). Profil 83 - gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. Głębokość profilu wynosiła 35 cm. Udział frakcji szkieletowych i odłamków skalnych był wysoki i w poziomach mineralnych wynosił 70-90% masy gleby. Grupę granulometryczną części ziemistych określono jako glinę piaszczystą przechodzącą w piasek słabogliniasty w poziomie CR (tab. 1.15 i 2.15). Odczyn gleby w omawianym profilu określono jako silnie kwaśny. Stosunek C:N, podobnie jak oznaczenia dla węgla i azotu najwyższe wartości przyjmował w poziomie organicznym, i zmniejszały się z głębokością. Na podstawie analiz zawartości form przyswajalnych fosforu, potasu i magnezu twierdzono, że gleby omawianego profilu cechuje się niedostateczną zasobnością w wymienione składniki (tab. 3.15). Wyniki analiz kwasowości wymiennej i glinu wymiennego cechowały się bardzo niskimi wartościami nieprzekraczającymi 0,4 cmol(+) . kg-1. Wartości kwasowości hydrolitycznej przyjmowały najwyższe wartości w poziomach powierzchniowych, a z głębokością zmniejszały się. Najwyższą pojemnością sorpcyjną cechował się poziom CR oraz poziom Oh. Wartości sumy kationów zasadowych oraz stopnia wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi zwiększały się wraz z głębokością profilu. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami przyjmował wartości w przedziale 45-92% (tab. 4.15). W sumie kationów zasadowych najwyższy udział stanowił wapń, przed magnezem, natomiast udział sodu i potasu nie przekraczał 6%. Zawartości wapnia i magnezu zwiększały się wraz z głębokością w profilu (tab. 5.15). 4.1.2. Profile gleb wytworzonych z bazaltu Profil 44 - ranker brunatny wytworzony z bazaltu, Strzegom Głębokość profilu wynosiła 30 cm. Udział frakcji szkieletowych z odłamkami skalnymi stanowił 70-90% masy gleby i zwiększał się wraz z głębokością profilu. Skład granulometryczny części ziemistych przechodził z piasku gliniastego w poziomie Ad w glinę piaszczystą w poziomie ABbrC (tab. 1.16 i 2.16). 37 Odczyn gleby przechodził z kwaśnego w lekko kwaśny w poziomie ABbrC. Stosunek C:N przyjmował wartości około 11. Na podstawie oznaczeń form przyswajalnych fosforu potasu i magnezu stwierdzono, że gleba omawianego poziomu wykazuje bardzo dobrą zasobność w magnez, a w przypadku fosforu i potasu zasobność zwiększa się ze średniej w poziomie Ad, do bardzo zasobnej w poziomie ABbrC (tab. 3.16). Wartości glinu wymiennego i kwasowości wymiennej były bardzo niskie i nie przekraczały 1 cmol(+) . kg-1. Także kwasowość hydrolityczna była niska, a wyższe jej wartości odnotowano w poziomie Ad niż w poziomie ABbrC. Zawartość kationów zasadowych oraz pojemność sorpcyjna były większe w poziomie głębszym. Wysycenie kompleksu sorpcyjnego było bardzo wysokie i przekraczało wartość 90% (tab. 4.16). Wśród kationów zasadowych przeważał wapń, mniejszy udział stanowił magnez. Wyższe zawartości wszystkich kationów zasadowych odnotowano w poziomie ABbrC (tab. 5.16). Profil 45 - gleba brunatna właściwa wytworzona z bazaltu, Strzegom. Miąższość profilu wynosiła 150 cm. Zawartość frakcji szkieletowych i odłamków skalnych zwiększała się wraz z głębokością i stanowiła od 60 do 80% masy glebowej. Skład granulometryczny części ziemistych przechodził z gliny piaszczystej w poziomach powierzchniowych w glinę zwykłą w poziomie skały macierzystej (tab. 1.17 i 2.17). Odczyn gleby był lekko kwaśny, za wyjątkiem poziomu ABbr gdzie odczyn był obojętny. Stosunek C:N najwyższą wartość wykazał w poziomie Ad, a wraz z głębokością zmniejszał się. Zawartości form przyswajalnych fosforu we wszystkich poziomach były wysokie i kwalifikowały profil jako bardzo zasobny w ten pierwiastek. W przypadku magnezu poziomy powierzchniowe były bardzo zasobne, natomiast poziom C wykazywał zasobność średnią. Wartości oznaczeń dla potasu wskazywały na średnią zasobność w poziomie Ad, w poziomach głębszych zasobność była niedostateczna (tab. 3.17). Wyniki kwasowości wymiennej i glinu wymiennego były bardzo niskie i nie przekraczały 0,17 cmol(+) . kg-1. Także wartości kwasowości hydrolitycznej były niskie. Najwyższą kwasowość hydrolityczną wykazywał poziom Ad, a z głębokością profilu kwasowość zmniejszała się. Wartości sumy kationów zasadowych oraz wartości pojemności sorpcyjnej zwiększały się wraz z głębokością w profilu. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi był bardzo wysoki i sięgał od 91 do 99% (tab. 4.17). Wśród kationów zasadowych zdecydowaną większość stanowił wapń (ponad 80%). 38 Zawartości wszystkich wymienionych składników były wyższe w poziomach głębszych (tab. 5.17). 4.1.3. Profile gleb wytworzonych z bazanitu Profil 84 - ranker brunatny wytworzony z bazanitu, Sulików. Miąższość omawianego profilu wynosiła 30 cm. Udział frakcji szkieletowych oraz odłamków skalnych zwiększał się z głębokością profilu z 25 do 95% masy gleby. Poziom Ad charakteryzował się składem granulometrycznym gliny piaszczystej, która w poziomach głębszych przechodziła w pył gliniasty (tab. 1.18 i 2.18). Odczyn gleby był silnie kwaśny. Wartości dla stosunku C:N w poziomach wierzchnich wynosiły około 9, natomiast w poziomie CR wartość C:N zwiększyła się do 13. Zawartości form przyswajalnych fosforu, potasu i magnezu były niskie, a zasobność gleby w wymienione składniki była niedostateczna (tab. 3.18). Wartości kwasowości wymiennej i glinu wymiennego były bardzo niskie i nie przekraczały 0,5 cmol(+) . kg-1. Najwyższe wartości kwasowości wymiennej zaobserwowano w poziomie Ad, i zmniejszały się z głębokością profilu. Podobnie jak w przypadku kwasowości hydrolitycznej, także wartości pojemności sorpcyjnej zmniejszały się z głębokością profilu. Zawartość kationów zasadowych oraz wysycenie kompleksowego kationami zasadowymi zwiększały się od najniższych w poziomach powierzchniowych do najwyższych w poziomie CR (tab. 4.18). Wśród kationów zasadowych najwyższym udziałem cechował się wapń, przed magnezem oraz potasem i sodem. Najwyższe zawartości Ca, Ki Na zaobserwowano w poziomie Ad, a dla Mg w poziomie Bbr (tab. 5.18). Profil 85 - gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sulików. Głębokość profilu wynosiła 40 cm. Udział frakcji szkieletowych i odłamków w profilu zwiększał się z głębokością od 40 do 95% masy gleby. Poziomy Ad oraz CR wykazywały skład granulometryczny glin piaszczystych, natomiast w poziomie BbrC grupę granulometryczną określono jako pył gliniasty (tab. 1.19 i 2.19). Odczyn zmieniał się z kwaśnego w poziomie Ad, w silnie kwaśny w poziomach głębszych. Stosunek C:N we wszystkich poziomach genetycznych był zbliżony i przyjmował wartości w granicach 12-14. Ze względu na bardzo małe zawartości form przyswajalnych P, K i Mg glebę omawianego profilu określić można jako niedostatecznie zasobną (tab. 3.19). 39 Wartości glinu wymiennego i kwasowości wymiennej były bardzo niskie i nie przekraczały 0,12 cmol(+) . kg-1. Najwyższą kwasowość hydrolityczną oznaczono w poziomach powierzchniowych, natomiast w poziomach głębszych kwasowość hydrolityczna zmniejszała się. Wartości pojemności sorpcyjnej wzrastały z głębokością od najniżej w poziomie Ad. Zawartość kationów zasadowych oraz stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi zwiększały się wraz z głębokością profilu. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami wynosił od 28 do 64% (tab. 4.19). W sumie kationów zasadowych największy udział, za wyjątkiem poziomu Ad, miał wapń. Drugim, co do udziału kationem był magnez, który przeważał tylko w poziomie Ad. Zawartość wapnia zwiększała się wraz z głębokością. Najwyższą zawartość magnezu zanotowano w poziomie CR (tab. 5.19). Profil 86 - gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Radzimów. Miąższość profilu wynosiła 40 cm. Zawartość frakcji szkieletowych oraz odłamków skalnych wynosiła od 25 do 75% masy gleby i zwiększała się z głębokością profilu. Skład granulometryczny części ziemistych z pyłów gliniastych przechodził gliny zwykłe w poziomie CR (tab 1.20 i 2.20). Odczyn gleby przechodził z kwaśnego w poziomie Ad w silnie kwaśny w poziomach głębszych. Stosunek C:N zwiększał się wraz z głębokością od wartości 7,6 do wartości 11,8. Wartości oznaczeń form przyswajalnych fosforu, potasu i magnezu były niskie, a zasobność w wymienione składniki była niedostateczna (tab. 3.20). Wartości glinu wymiennego i kwasowości wymiennej były bardzo niskie i nie przekraczały 0,03 cmol(+) . kg-1. Kwasowość hydrolityczna przyjmowała podobne wartości w całym profilu, przy czym najwyższą kwasowością hydrolityczną cechował się poziom Ad. Najniższe wartości suma kationów zasadowych zaobserwowano w poziomach wierzchnich, a z głębokością profilu wartości te zwiększały się. Pojemność sorpcyjna, podobnie jak suma kationów zasadowych, wzrastała wraz z głębokością profilu. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi przyjmował wartości od 55 do 73%, i także zwiększał się wraz z głębokością (tab. 4.20). Wśród kationów zasadowych w poziomie Ad dominował magnez nad wapniem, w poziomach głębszych udział magnezu zmniejszał się i dominującym pierwiastkiem był wapń. Udział potasu i sodu nie przekraczał 7%. Zawartość wapnia w poziomie Ad była bardzo niska, natomiast zwiększała się w poziomach głębszych. Najwyższą zawartość magnezu oznaczono w poziomie Ad, w poziomach głębszych zawartości Mg były 40 już niższe i kształtowały się na zbliżonym poziomie. Zawartości potasu i sodu we wszystkich poziomach genetycznych były zbliżone (tab. 5.20). Profil 87 - gleba płowa wytworzona z bazanitu, Radzimów. Głębokość profilu wynosiła 52 cm. Udział odłamków skalnych i frakcji szkieletowych w profilu był bardzo wysoki i wynosił od 50% do 90% masy gleby, i zwiększał się z głębokością w profilu. Skład granulometryczny przechodził z gliny piaszczystej w poziomie Ad, przez pył gliniasty w poziomie BbrEetg, w glinę zwykłą w poziomach głębszych (tab. 1.21 i 2.21). Odczyn gleby określono jako silnie kwaśny. Stosunek C:N zmniejszał się wraz z głębokością, od najwyższych w poziomie Ad. Poziomy najgłębiej położone w profilu (BbrBtC, CR) cechowały się średnią zasobnością w formy przyswajalne magnezu. Niska zawartość przyswajalnych form magnezu w pozostałych poziomach powodowała niedostateczną zasobność. Zasobność w formy przyswajalne potasu i fosforu była niedostateczna (tab. 3.21). Wyniki kwasowości wymiennej i glinu wymiennego cechowały bardzo niskie wartości nie przekraczające 0,1 cmol(+) . kg-1. Wartości kwasowości hydrolitycznej zmniejszały się z głębokością od najwyższej w poziomie Ad. Wielkość pojemności sorpcyjnej w poziomach wierzchnich kształtowała się na zbliżonym poziomie, natomiast w poziomie CR wyraźnie wzrastała. Zarówno wartości sumy kationów zasadowych jak i stopnia wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami cechowały się podobnym rozkładem, przyjmując najniższe wartości w poziomie Ad, a następnie zwiększając się wraz z głębokością (tab. 4.21). Poziom Ad cechowała dominacja wapnia wśród kationów zasadowych. W pozostałych poziomach najwyższy udział wykazywał magnez, natomiast sód i potas stanowiły kilku procentowy udział w sumie kationów zasadowych. Najwyższą zawartość wapnia oznaczono w poziomie Ad, w poziomach głębszych była ona znacznie niższa i kształtowała się na zbliżonym poziomie. Zawartość magnezu wzrastała wraz z głębokością profilu (tab. 5.21). Profil 88 - gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Platerówka. Miąższość profilu wynosiła 50 cm. Udział odłamków skalnych i frakcji szkieletowych w profilu zwiększał się z głębokością, i stanowił od 20 do 90% masy gleby. Skład granulometryczny w profilu określono jako glinę piaszczystą, za wyjątkiem poziomu Bbr gdzie oznaczono pył gliniasty (tab. 1.22 i 2.22). 41 Odczyn gleby przechodził z silnie kwaśnego, do kwaśnego w poziomie CR. Wartości dla stosunku C:N przyjmowały zakres od około 9 do około 15, i zwiększały się wraz z głębokością profilu. Zawartości przyswajalnych form magnezu kształtowały się na poziomie średniej zasobności w ten składnik, a najwyższą wartość oznaczono w poziomie CR. Zasobność w formy przyswajalne potasu i fosforu kształtowała się na poziomie niedostatecznej zasobności (tab. 3. 22). Wyniki okwasowości wymiennej i glinu wymiennego były bardzo niskie i nie przekraczały 0,1 cmol(+) . kg-1. Poziom Ad cechował się najwyższą kwasowością hydrolityczną, natomiast w głębszych poziomach kwasowość hydrolityczna zmniejszała się. Pojemność sorpcyjna najwyższe wartości wykazywała w poziomach powierzchniowych, następnie wraz z głębokością jej wartości zmniejszały się. Suma kationów zasadowych zwiększała się wraz z głębokością, przyjmując najmniejsze wartości w poziomach powierzchniowych. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi najwyższe wartości przyjmował w poziomach powierzchniowych, natomiast w poziomach głębszych zmniejszał się (tab. 4.22). W sumie kationów zasadowych dominował magnez, stanowiący ponad 70% sumy kationów zasadowych. Udział wapnia nie przekraczał 20%, a potas i sód wykazywały stanowiły po kilka procent. Zawartości wapnia i magnezu zwiększały się wraz z głębokością profilu (tab. 5.22). Profil 90 - gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Złotoryja-Wilcza Góra. Miąższość profilu wynosiła 45 cm. Zawartość frakcji szkieletowych, w tym odłamków skalnych zwiększała się wraz z głębokością z 50% do 90%. Skład granulometryczny części ziemistych przechodził z gliny piaszczystej w poziomie Ad, w pył gliniasty w poziomach głębszych (tab. 1.23 i 2.23). Odczyn gleby zmieniał się z kwaśnego w poziomie A, do silnie kwaśnego w poziomach głębszych. Stosunek C:N mieścił się w przedziale wartości 7,8-13,6. Najwyższym stosunkiem C:N cechował się poziom A, a w poziomach głębszych zmniejszał się. Poziom CR wykazywał średnią zasobność w magnez, natomiast w pozostałych poziomach zasobność w formy przyswajalne magnezu była niedostateczna. Zawartość form przyswajalnych fosforu i potasu była niska i kwalifikowała glebę profilu jako niedostatecznie zasobną (tab. 3.23). Oznaczenia glinu wymiennego i kwasowości wymiennej wykazywały bardzo niskie wartości nieprzekraczające 0,1 cmol(+) . kg-1. Wartości kwasowości hydrolitycznej w poziomach powierzchniowych były zbliżone, natomiast w poziomie CR zmniejszały się. 42 Najwyższą pojemność sorpcyjną oznaczono w poziomie Ad, natomiast w poziomach głębszych wartości pojemności sorpcyjnej były zbliżone. Najwyższe wartości dla sumy kationów zasadowych oznaczono w poziomie CR, a nieco niższą w poziomie A. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi przyjmował najwyższą wartość w poziomie CR, a następnie w poziomie A. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego mieścił się w przedziale 49-65% (tab. 4.23). Najwyższym udziałem wśród kationów zasadowych cechował się magnez, przed wapniem, sodem i potasem. Najwyższą zawartość magnezu zaobserwowano w poziomach CR i A. Zawartości pozostałych kationów zasadowych we wszystkich poziomach przyjmowała podobne wartości (tab. 5.23). Profil 91 - gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. Miąższość profilu wynosiła 50 cm. Zawartość frakcji szkieletowych i odłamków skalnych w profilu zwiększała się wraz z głębokością i przyjmowała wartości od 50 do 75% masy gleby. Grupę granulometryczną części ziemistych określono jako pył gliniasty (tab. 1.24 i 2.24). Odczyn gleby przechodził z silnie kwaśnego w poziomie Ad, w kwaśny w poziomach głębszych. Stosunek C:N w całym profilu kształtował się na zbliżonym poziomie w zakresie około 12-14. Oznaczenia form przyswajalnych K, P i Mg przyjmowały niskie wartości, a glebę omawianego profilu można zakwalifikować jako niedostatecznie zasobną w wymienione składniki (tab. 3.24). Wartości glinu wymiennego i kwasowości wymiennej były bardzo niskie i nie przekraczały 0,1 cmol(+) . kg-1. Kwasowość hydrolityczna najwyższą wartością cechowała się w poziomie Ad, natomiast w poziomach głębszych zmniejszała się. Najwyższe wartości pojemności sorpcyjnej oznaczono w poziomie Ad, a w pozostałych poziomach jej wartości zmniejszały się wraz z głębokością. Zarówno wartości sumy kationów zasadowych jak i stopnia wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami oznaczono najniższe w poziomie Ad, natomiast wraz z głębokością ich wartości wrastały (tab. 4.24). W poziomach wierzchnich dominującym kationem zasadowym był magnez, przed wapniem, natomiast w poziomie CR wyższy udział wykazywał wapń. Udział potasu i sodu nie przekraczał 7%. Wyższe zawartości magnezu zaobserwowano w poziomach wierzchnich, natomiast w przypadku wapnia najwyższą zawartością cechował się poziom CR. Zawartości sodu i potasu były zbliżone we wszystkich poziomach (tab. 5. 24). 43 Profil 92 - gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. Miąższość profilu wynosiła 45 cm. Zawartość odłamków skalnych i frakcji szkieletowych wzrastała wraz z głębokością z 25% do 50% masy gleby. Grupa granulometryczna gleby przechodziła z gliny piaszczystej w poziomie A, przez pył gliniasty w poziomie ABbr, do pyłu ilastego w poziomie C (tab. 1.25 i 2.25). Odczyn gleby zmieniał się z kwaśnego w poziomach wierzchnich w silnie kwaśny w poziomie C. Rozkład wartości stosunku C:N był zbliżony dorozkładu wartości węgla i azotu. Zasobność w formy przyswajalne fosforu, magnezu i potasu była niedostateczna (tab. 3.25). Kwasowość wymienna i glin wymienny przyjmowały bardzo niskie wartości oznaczeń nieprzekraczające 0,03 cmol(+) . kg-1. Najwyższą kwasowość hydrolityczną oznaczono w poziomie A, natomiast w poziomach głębszych kwasowość hydrolityczna zmniejszała się. Wartości pojemności sorpcyjnej, podobnie jak w przypadku kwasowości hydrolitycznej, były najwyższe w poziomie A, a następnie zmniejszały się wraz z głębokością. Rozkład wartości oznaczeń sumy kationów zasadowych zwiększał się od najniższych w poziomie A, do najwyższych w poziomie C. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami zwiększał się wraz z głębokością w profilu i przyjmował wartości w zakresie 48-74% (tab. 4.25). W poziomach A i C dominującym kationem był magnez, natomiast w poziomie Bbr dominował wapń. Potas i sód stanowiły do 8% sumy kationów zasadowych. Najwyższe zawartości magnezu oznaczono w poziomach A i C, natomiast wapnia w poziomie Bbr. Zawartości pozostałych kationów były zbliżone we wszystkich poziomach genetycznych (tab. 5.25). 4.1.4. Profile gleb wytworzonych z fonolitu trachitowego Profil 24 - gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Głębokość profilu wynosiła 50 cm. Udział frakcji szkieletowych i odłamków skalnych stanowił od 10 do 40% masy gleby i zwiększał się wraz z głębokością profilu. Skład granulometryczny części ziemistych oznaczono jako piasek gliniasty (tab. 1 26 i 2.26). Odczyn gleby zmieniał się z silnie kwaśnego, do kwaśnego w poziomie CR. Stosunek C:N, za wyjątkiem poziomu Bbr, przyjmował wartości w zakresie 11,3-14,9. W poziomie Bbr stosunek C:N był bardzo niski i wynosił 1,49. Pod względem zasobności gleby w formy przyswajalne magnezu omawiany profil wykazywał średnią zasobność. Zasobność w formy przyswajalne fosforu i potasu była niedostateczna (tab. 3.26). 44 Wartości kwasowości wymiennej i glinu wymiennego były bardzo niskie i nie przekraczały 1 cmol(+) . kg-1, a ich wartości zmniejszały się wraz z głębokością profilu. Także wartości oznaczeń kwasowości hydrolitycznej oraz pojemności sorpcyjnej zmniejszały się wraz z głębokością w profilu, od najwyższych w poziomie Ad. Suma kationów zasadowych najwyższe wartości przyjmowała w poziomach próchnicznych, natomiast w poziomach głębszych zmniejszała się. Najniższą wartość dla sumy kationów zasadowych oznaczono w poziomie CR. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi zwiększał się od wartości 55% w poziomie Ad do 87% w poziomie CR (tab. 4.26). W sumie kationów zasadowych dominował wapń, nad magnezem i potasem, natomiast udział sodu nie przekraczał 3%. Najwyższe zawartości wapnia oznaczono w poziomach Ad i A. W poziomach najgłębszych oznaczono wyższe zawartości magnezu. Zawartości potasu zmniejszały się wraz z głębokością, natomiast zawartości sodu kształtowały się podobnie we wszystkich poziomach genetycznych (tab. 5.26). Profil 27 - gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Miąższość profilu wynosiła 40 cm. Zawartość frakcji szkieletowych oraz odłamków skalnych wynosiła od 10 do 50% masy gleby i zwiększała się wraz z głębokością. Skład granulometryczny zmieniał się w profilu z piasku gliniastego w poziomie A, w piasek słabogliniasty w poziomach brunatnienia, a następnie przechodził ponownie w piasek gliniasty (tab. 1.27 i 2.27). Odczyn gleby zmieniał się z kwaśnego w Ofh, w silnie kwaśny w niżej położonych poziomach genetycznych. Stosunek C:N kształtował się na poziomie od około 10 do około 15, za wyjątkiem poziomu Ofh gdzie był on bardzo wysoki i przekraczał wartość 108. Zawartość form przyswajalnych magnezu w poziomie Ofh była wysoka, w związku z czym poziom ten cechował się jako bardzo zasobny w magnez. Poziom A cechowała średnia zasobność w magnez, natomiast poziomy głębsze wykazywały niedostateczną zasobność. W przypadku form przyswajalnych fosforu i potasu zaobserwowano niedostateczną zasobność (tab. 3.27). Wartości kwasowości wymiennej i glinu wymiennego w poziomach Ofh i A były bardzo niskie i nie przekraczały 1 cmol(+) . kg-1, natomiast w poziomach głębszych wzrastały przyjmując wartości w zakresie 3,93-4,71 cmol(+) . kg-1 dla glinu wymiennego i 3,94-4,72 cmol(+) . kg-1. Najwyższe wartości kwasowości hydrolitycznej oznaczono w poziomie Ofh, natomiast w poziomach mineralnych wielkość kwasowości hydrolitycznej zmniejszała się wraz z głębokością. Najwyższą pojemnością sorpcyjną cechowały się poziomy 45 powierzchniowe, natomiast w poziomach głębszych pojemność sorpcyjna zmniejszała się. Zarówno suma kationów zasadowych jak i stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami najwyższe wartości przyjmowały w poziomach Ofh i Ad, w poziomach głębiej położonych zmniejszały się. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi wynosił od 38 do 82% (tab. 4.27). Najwyższym udziałem w sumie kationów zasadowych cechował się wapń. Z pozostałych badanych kationów w poziomach Ofh i A drugim co do udziału kationem był magnez przed potasem, natomiast w poziomach głębszych sytuacja się zmieniała i udział potasu był wyższy niż magnezu. Udział sodu nie przekraczał 5%. Zarówno dla wapnia jak i magnezu najwyższe wartości określono w poziomie Ofh, a wraz z głębokością w profilu zawartości obu pierwiastków zmniejszały się (tab. 5.27). Profil 93 - gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Miąższość profilu wynosiła 50 cm. Zawartość frakcji szkieletowej i odłamków skalnych wzrastała wraz z głębokością i kształtowała się na poziomie od 10 do 90% masy gleby. Skład granulometryczny części ziemistych przechodził z gliny piaszczystej w poziomie Ad w pył gliniasty w poziomach głębszych (tab. 1.28 i 2.28). Odczyn gleby określono jako silnie kwaśny. Stosunek C:N kształtował się na poziomie 15-17 i zmniejszał się wraz z głębokością. Poziom Ad cechował się średnią zasobnością w magnez, natomiast poziomy głębsze wykazywały niedostateczną zasobność. Wyniki oznaczeń dla form przyswajalnych fosforu i potasu wskazywały na niedostateczną zasobność (tab. 3.28). Wartości kwasowości wymiennej i glinu wymiennego nie przekraczały 0,4 cmol(+) . kg-1, i zmniejszały się wraz z głębokością w profilu. Najwyższe wartości kwasowości hydrolitycznej, sumy kationów zasadowych oraz pojemności sorpcyjnej zaobserwowano w poziomie Ad, natomiast wraz z głębokością ich wartości zmniejszały się. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi zwiększał się wraz z głębokością z 50 do 59% (tab. 4.28). Najwyższy udział w sumie kationów zasadowych stanowił wapń przed magnezem. Udział sodu i potasu nie przekraczał 10%. Zawartości wymienionych kationów były wyższe w poziomach powierzchniowych (tab. 5.28). Profil 94 - ranker brunatny wytworzony z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Miąższość profilu wynosiła 18 cm. Zawartość frakcji szkieletowych i odłamków skalnych wzrastała wraz z głębokością od 10 do 90% masy gleby. Grupa granulometryczna 46 przechodziła z piasku gliniastego w poziomie Ad w pył gliniasty w poziomach głębszych (tab. 1.29 i 2.29). Odczyn gleby był silnie kwaśny. Stosunek C:N mieścił się w przedziale 14,7-16,9 i zmniejszał się wraz z głębokością w profilu. Zasobność w formy przyswajalne fosforu, potasu i magnezu określono jako niedostateczną (tab. 3.29). Wartości kwasowości wymiennej i glinu wymiennego były niskie i nie przekraczały 0,5 cmol(+) . kg-1. Pojemność sorpcyjna i kwasowość hydrolityczna zmniejszały się wraz z głębokością od najwyższych w poziomie Ad. Suma kationów zasadowych również przyjmowała najwyższą wartość w poziomie Ad, a w poziomach głębszych zmniejszała się. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi zwiększał się wraz głębokością w profilu i najwyższą wartość przyjmował w poziomie BbrC (tab. 4.29). W poziomach wierzchnich najwyższy udział wśród kationów zasadowych stanowił wapń przed magnezem, natomiast w poziomie BbrC wyższy udział wykazywał magnez. Udział sodu i potasu stanowił do 11% sumy kationów zasadowych. Najwyższymi zawartościami wymienionych kationów zasadowych charakteryzował się poziom Ad (tab. 5.29). Profil 95 - ranker brunatny z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Głębokość profilu wynosiła 15 cm. Udział frakcji szkieletowych i odłamków skalnych w poziomie Ad wynosił 10% i zwiększał się w poziomach głębszych do 90% masy gleby w poziomie BbrC. Grupa granulometryczna części ziemistych w poziomie Ad została określona jako glina piaszczysta, w poziomach głębiej położonych skład granulometryczny przechodził w pył gliniasty (tab. 1.30 i 2.30). Odczyn gleby był silnie kwaśny. Ze względu na niskie zawartości form przyswajalnych potasu, fosforu i magnezu zasobność profilu w wymienione składniki była niedostateczna (tab. 3.30). Wartości kwasowości wymiennej i glinu wymiennego nie przekraczały 0,5 cmol(+) . kg-1, i zmniejszały się wraz z głębokością w profilu. Wartości kwasowości hydrolitycznej, sumy kationów zasadowych oraz pojemności sorpcyjnej zmniejszały się wraz z głębokością w profilu, od najwyższych w poziomie Ad. Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zwiększał się wraz z głębokością w profilu i kształtował się w przedziale 44-65% (tab. 4.30). W sumie kationów zasadowych przeważał wapń nad magnezem, natomiast udział sodu i potasu stanowił do 11%. Zawartości wapnia, magnezu i potasu zmniejszały się wraz z głębokością w profilu (tab. 5.30). 47 4.2. Charakterystyka składu chemicznego materiału skalnego i glebowego 4.2.1. Gabro Profil 69 Strata masy wynikająca z prażenia w analizowanym materiale skalnym nie przekraczały 0,4%, natomiast w próbkach glebowych stanowiły ponad 6,5% masy i była większa w poziomie ABbr. Oznaczania składu chemicznego części ziemistych i skały w profilu wykazały wyraźny wzrost zawartości SiO 2 w glebie w porównaniu z zawartością w skale, ponadto zawartość Si zwiększała się ku powierzchni profilu osiągając najwyższa wartość w poziomie ABbr. W porównaniu z zawartościami w skale, udział Al2O3, CaO i Na2O w glebie był niższy i zmniejszał się ku powierzchni profilu. W przypadku Fe 2O3 i MgO najwyższy udział obu pierwiastków, oznaczony w skale i materiale glebowym, odnotowano w poziomie CR, natomiast w poziomie ABbr był on wyższy lub porównywalny z wartościami oznaczeń w skale. Zawartość TiO2 oraz K2O wzrastała ku powierzchni profilu od najniżej w próbce skalnej do najwyższej w poziomie ABbr. Zawartości P, Cr i Zr nie przekraczały 0,1%, i tylko dla chromu w próbce skalnej przekroczyły 0,1% udziału w masie próbek (tab. 6.1). Profil 70 Strata masy próbki skalnej w wyniku prażenia wynosiła niecałe 0,3% masy, w próbkach glebowych strata prażenia wzrastała z około 6% w poziomie CR do około 8,5% w poziomie ABbr. Analiza całkowitego składu chemicznego próbek z wybranych poziomów wykazał, że w porównaniu z próbką skalną, udział Si w glebie zwiększał się ku powierzchni profilu najwyższą wartość przyjmując w poziomie ABbr. W przypadku glinu, żelaza, wapnia, magnezu oraz sodu, najwyższe zawartości wymienionych pierwiastków oznaczono w próbce skalnej, natomiast w próbkach glebowych ich udział zmniejszał się, i był najniższy dla wszystkich wymienionych pierwiastków w poziomie ABbr. Zawartości K2O oznaczone w próbkach glebowych były wyższe niż oznaczone w skale, a najwyższy udział potasu odnotowano w poziomie ABbr. Dla tytanu najwyższą zawartość oznaczono w poziomie ABbr, natomiast wartości oznaczeń dla poziomu CR i próby skalnej były takie same. Wartości oznaczeń dla Mn we wszystkich próbkach były niemal identyczne. Dla P 2O5 i Cr2O3 wyniki oznaczeń, za wyjątkiem wartości oznaczenia Cr w poziomie CR, nie przekraczały 0,1% (tab. 6.2). 48 Profil 71 W wyniku prażenia straty masy próbki skalnej wyniosła około 0,5%, natomiast w próbkach glebowych około 8,4% w próbce z poziomu CR i około 17% w próbce z poziomu Ad. Wyniki oznaczeń składu chemicznego dla SiO2, CaO, MgO, Na2O wskazywały na najwyższe zawartości wymienionych pierwiastków w próbce skalnej, natomiast w próbkach glebowych udział pierwiastków zmniejszał się, przyjmując najniższe wartości w poziomie Ad. Dla oznaczeń składu chemicznego Al, Fe, Ti, Mn i P najwyższe wartości odnotowano w poziomie CR, a następnie w poziomie Ad, za wyjątkiem glinu, którego zawartość była wyższa w próbce skalnej niż w poziomie Ad. Udział potasu w próbkach glebowych wzrastał od najniższego w próbce skalnej do najwyższego w poziomie Ad. Udział chromu we wszystkich badanych próbkach nie przekraczał 0,05% masy próbek (tab. 6.3). Profil 72 W próbce skalnej strata masy w wyniku prażenia wyniosła około 1,3%, natomiast w próbkach glebowych od 5% w poziomie CR do 11% w poziomie A. Na podstawie rezultatów składu chemicznego próbek zaobserwowano, że zawartości glinu, żelaza, wapnia, magnezu, sodu i chromu były najwyższe w skale macierzystej, a w próbkach glebowych zmniejszały się ku powierzchni profilu. W przypadku Si, Ti, K oraz P wyższe zawartości wymienionych pierwiastków oznaczono w próbkach glebowych niż w skalnych, a ich zawartość była najwyższa w poziomie próchnicznym. Zawartość Mn zwiększała się w poziomie CR w porównaniu ze skałą macierzystą, natomiast w poziomie A zmniejszała się i przyjmowała wartość niższą niż w próbce skalnej (tab. 6.4). Profil 73 W profilu 73 strata masy próbki skalnej w wyniku prażenia wynosiła 4%, a w próbkach glebowych zwiększała się i wynosiła od około 13,3% w poziomie CR do 16,3% w poziomie Bbr. Najwyższą zawartość Si oznaczono w próbce skalnej, natomiast w próbkach glebowych ilość Si zmniejszała się przyjmując najniższą wartość w poziomie Bbr. W przypadku Al, Ca i Na ich zawartości w glebie zmniejszały się w glebie w porównaniu ze skałą, a wyższe wartości przyjmowały w poziomie Bbr. Zawartość w próbkach glebowych żelaza, manganu i magnezu zwiększała się w porównaniu z próbką skalną, przy czym w próbkach glebowych wyższe wartości określono w poziomie CR. Dla Cr i Ti zawartość w próbce skalnej była najniższa, natomiast w próbkach glebowych zwiększała się osiągając najwyższe wartości oznaczeń w poziomie Bbr. Dla K i P najwyższe zawartości oznaczono w 49 poziomie Bbr, a następnie w próbce skalnej, najniższą zawartością obu pierwiastków cechował się poziom CR (tab. 6.5). Profil 74 Strata prażenia próbki skalnej dla profilu 74 wyniosła 4,4%, natomiast w próbkach glebowych wynosiła 11,2% w poziomie CR i 19% w poziomie A. na podstawie składu chemicznego określono, że zawartości Si, Al, Ca, Na były najwyższe w próbce skalnej, natomiast w próbkach skalnych zmniejszały się ku powierzchni profilu. Zawartości dla Ti, K, Cr, Fe, Mn i Mg w poziomach glebowych zwiększały się w porównaniu z próbką skalną, i w przypadku tytanu, potasu i chromu były najwyższe w poziomie A, natomiast dla żelaza, manganu i magnezu najwyższe zawartości oznaczono w poziomie CR. Najwyższą zawartość fosforu zaobserwowano w poziomie A, gdzie była w próbce skalnej, natomiast najniższą zawartością P cechował się poziom CR (tab. 6.6). Profil 75 Dla profilu 75 strata masy próbki skalnej w wyniku prażenia wyniosła 0,3%, natomiast w próbkach glebowych straty masy po prażeniu wzrastały do około 4,4% w poziomie CR i do ponad 22% w poziomie A. Zawartości Si, Al, Ca, Na i Cr była najwyższa w próbce skalnej, natomiast w próbkach glebowych zmniejszały się przyjmując najniższe wartości w poziomie A. Zwartość manganu w próbkach glebowych zwiększała się w porównaniu z próbką skalną i była najwyższa w poziomie A. Dla Fe i Mg najwyższe zawartości oznaczono w poziomie CR, i były one wyższe niż zawartości oznaczone w próbce skalnej, natomiast najniższą zawartość obu pierwiastków zaobserwowano w próbce glebowej z poziomu A. Dla tytanu zawartości określone na podstawie składu chemicznego w próbkach glebowych były wyższe niż oznaczone w próbce skalnej, przy czym wyższą zawartością w glebie cechował się poziom CR. W przypadku potasu jego zawartość oznaczona w próbce skalnej była wyższa niż oznaczona w próbkach glebowych, a najniższą zawartość tego pierwiastka zaobserwowano w poziomie CR (tab. 6.7). Profil 76 Strata masy próbki skalnej w wyniku prażenia wynosiła około 2,4%. Straty masy próbek glebowych wynosiły około 4,2% w poziomie CR i 13,5% w poziomie Ad. Zawartości Si, Al., i Na określone na podstawie składu chemicznego w próbkach glebowych były niższe niż oznaczone w próbce skalnej, i zmniejszały się ku powierzchni w profilu. W przypadku Ti, 50 Mn i P zawartości wymienionych pierwiastków były najniższe w próbce skalnej, natomiast w glebie zwiększały się ku powierzchni w profilu. Najwyższe zawartości żelaza, wapnia i magnezu oznaczono w próbce glebowej z poziomu CR, gdzie były one wyższe niż zawartości oznaczone w skale, natomiast w próbce glebowej z poziomu Ad, zawartość wymienionych pierwiastków była niższa w porównaniu ze skałą. Dla potasu najwyższą zawartość obserwowano w poziomie Ad, a następnie w próbce skalnej, natomiast najniższą zawartością K cechowała się próbka z poziomu CR. Zawartość chromu w próbkach glebowych była wyższa niż zawartość Cr oznaczona w skale, przy czym wyższą wartość oznaczono w próbce z poziomu CR (tab. 6.8). Profil 77 Strata masy próbki skalnej po prażeniu wyniosła 0,4 %. Straty masy próbek glebowych wyniosły 4,2 % w poziomie C oraz 16,8 % w poziomie A. W próbkach glebowych, w porównaniu z próbką skalną, zmniejszała się zawartość Si, Al, Ca, Mg oraz Na, a najmniejsze wartości dla zawartości wymienionych pierwiastków oznaczono w poziomie A. Zawartość manganu w próbkach glebowych była wyższa niż w skal, a najwyższą wartość przyjmowała w poziomie A. Wyższe zawartości w próbkach z poziomów glebowych niż w skale wykazywały także żelazo i tytan, przy czym zawartości obu pierwiastków w poziomie C były wyższe niż w poziomie A. Dla K i P najwyższą zawartością cechował się poziom A, w którym udział obu pierwiastków był wyższy niż w próbce skalnej, natomiast w poziomie C zawartość potasu i fosforu była niższa porównaniu z poziomem A i skałą. W przypadku chromu jego zawartość w poziomie C była wyższa niż w próbce skalnej, a w poziomie A zawartość Cr była niższa w porównaniu z oznaczoną w skale (tab. 6.9). Profil 78 W próbce skalnej profilu 78 strata masy w wyniku prażenia wyniosła 1,1 %. W materiale glebowym straty prażenia wyniosły 3,2% w poziomie CR i 12,7 % w poziomie Ad. Zawartości Si oraz Na określone na podstawie analizy składu chemicznego próbek glebowych były niższe niż oznaczone w skale, i zmniejszały się ku powierzchni profilu. W przypadku Fe, Ti, Mg i Cr zawartości wymienionych pierwiastków w próbkach glebowych były wyższe niż określone w materiale skalnym, przy czym wyższą zawartość wykazywały w poziomie CR niż w poziomie Ad. Zawartość manganu w glebie zwiększała się w porównaniu z próbką skalną i osiągała najwyższą wartość w poziomie Ad. Najwyższe zawartości dla potasu i fosforu oznaczono w poziomie Ad, gdzie były one wyższe niż w próbce skalnej, natomiast w 51 poziomie CR zawartość obu pierwiastków była niższa niż w skale. W przypadku wapnia najwyższą wartość dla zawartości tego pierwiastka zaobserwowano w poziomie CR, gdzie była ona wyższa niż oznaczona w skale, natomiast w poziomie Ad zawartość Ca była niższa niż w próbce skalnej. Zawartości glinu w materiale glebowym były niższe niż w próbce skalnej, przy czym wyższą zawartością cechował się poziom Ad niż poziom CR (tab. 6.10). Profil 79 Straty masy w wyniku prażenia wyniosły odpowiednio 0,5 % w próbce skalnej i 3,8 % w poziomie CR i 13,1 % w poziomie Ad. Wyniki zawartości Si, Ca, Mg, Na i Cr uzyskane w wyniku badania składu chemicznego materiału glebowego były niższe w porównaniu z zawartościami oznaczonymi w próbce skalnej, i zmniejszały się ku powierzchni profilu przyjmując najniższe wartości w poziomie Ad. Zawartości Fe, Ti oraz K materiale glebowym były wyższe niż w próbce skalnej, a ich wartości były najwyższe w poziomie Ad. W przypadku glinu i fosforu najwyższe zawartości zaobserwowano w poziomie CR, gdzie były one wyższe niż uzyskane dla próbki skalnej, natomiast zawartość obu pierwiastków w poziomie Ad była niższa w porównaniu ze skałą. Dla manganu najwyższą zawartość odnotowano w poziomie Ad, i była ona wyższa od zawartości Mn w próbce skalnej, natomiast zawartość manganu w poziomie CR była niższa niż w skale macierzystej (tab. 6.11). Profil 80 Strata masy próbki skalnej wynikająca z jej prażenia w profilu 80 wyniosła około 2 %. Straty masyw wyniku prażenia próbek glebowych wyniosły 4,4 % w próbce z poziomu BbrC i 7,3 % w próbce z poziomu Ad. Zawartości Si oraz Mn w próbce z poziomu Ad były wyższe niż uzyskane dla materiału skalnego, z kolei zawartości obu pierwiastków dla poziomu BbrC były niższe w porównaniu z próbką skalną. Zawartości żelaza, tytanu, potasu i chromu w materiale glebowym byłe wyższe niż oznaczone dla próbki skalnej, a najwyższe wartości wykazywały w poziomie Ad. Najwyższą zawartością Al i Ca cechowała się próbka z poziomu BbrC, gdzie uzyskane wartości były wyższe w porównaniu z uzyskanymi w skale, natomiast zawartość wymienionych pierwiastków w poziomie Ad była niższa niż w skale. Zawartości Na, P i Mg w próbkach glebowych były niższe niż zawartości w skale, przy czym w przypadku sodu i fosforu zawartości obu pierwiastków były wyższe w glebie w poziomie BbrC, natomiast dla magnezu wyższą zawartością cechowała się próbka z poziomu Ad (tab. 6.12). 52 Profil 81 Strata masy wynikająca z prażenia próbki skalnej wyniosła około 1,2 %, a w materiale glebowym straty masy próbek po prażeniu wyniosły 1,3 % w próbce z poziomu CR i 7,2% w próbce z poziomu A. Analiza składu chemicznego materiału glebowego wykazała, że zawartość Si, Ti, Mg, Na oraz P były niższe niż zawartości wymienionych pierwiastków uzyskane w materiale skalnym, przy czym dla krzemu i tytanu wyższe wartości cechowały próbkę z poziomu A, natomiast dla magnezu, sodu i fosforu wyższą zawartość w materiale glebowym określono w poziomie CR. Zawartości Fe, Mn, K i Cr w próbkach glebowych były wyższe niż zawartość tych pierwiastków w skale, i zwiększały się ku powierzchni profilu przyjmując najwyższe wartości w poziomie A. Dla Al i Ca najwyższe zawartości oznaczono w poziomie CR, i były one wyższe od uzyskanych w skale, natomiast zawartości obu pierwiastków w poziomie A były niższe w porównaniu uzyskanymi dla próbki skalnej (tab. 6. 13). Profil 82 W wyniku prażenia strata masy próbki skalnej wyniosła około 2 %. Straty prażenia próbek glebowych wyniosły 3,9 % w poziomie Bbr i 30% w poziomie Ad. Zawartości Si, Al, i Na w materiale glebowym były mniejsze niż zawartości w skale, i zmniejszały się ku powierzchni profilu uzyskując najniższe wartości w poziomie Ad. Z kolei dla P i Cr zawartości w materiale glebowym były wyższe w porównaniu ze skałą i osiągały najwyższe wartości w poziomie Ad. W przypadku żelaza, tytanu, manganu, wapnia i magnezu najwyższą zawartość oznaczono w materiale glebowym z poziomu Bbr i były one wyższe niż w próbce skalnej. Dla Fe, Ca i Mg zawartości w poziomie Ad były niższe niż w materiale skalnym, natomiast dla Ti i Mn zawartości w poziomie Ad były wyższe w porównaniu ze skałą. Najwyższą zawartością potasu cechował się poziom Ad, którym zawartość K była wyższa niż w próbce skalnej, natomiast w poziomie Bbr potasu w porównaniu ze skałą było mniej (tab. 6.14). Profil 83 Straty w wyniku prażenia próbek w profilu 83 wyniosły 1,6 % w próbce skalnej, oraz 4,2 % w próbce glebowej z poziomu CR i 6,1 % w próbce glebowej z poziomu ABbr. Zawartość Si, Al i Na w materiale glebowym była niższa w porównaniu z zawartością w materiale skalnym, przy czym wyższe wartości w glebie dla wymienionych pierwiastków oznaczono w poziomie ABbr. W przypadku Fe, Ti, Mn i Cr zawartości w glebie były wyższe 53 w porównaniu ze skałą, a najwyższymi wartościami uzyskanymi na podstawie analizy chemicznej próbek cechował się poziom CR. Najwyższą zawartość w próbce z poziomu CR wykazywał także wapń, jednak w poziomie ABbr jego zawartość była niższa niż w materiale skalnym. Wartości składu chemicznego dla K i P wskazywały na najwyższą zawartość obu pierwiastków w poziomie ABbr, i była ona wyższa niż uzyskana w próbce skalnej, natomiast zawartość potasu i fosforu w próbce z poziomu CR była niższa niż w materiale skalnym (tab. 6.15). 4.2.2. Bazalt Profil 44 Straty masy wynikające z prażenia próbki skały wyniosły około 0,8 %, w próbkach glebowych straty masy w wyniku prażenia wyniosły 8,1 % w poziomie ABbrC i 11,5 % w poziomie Ad. Zawartości Si, Al, Mn, K i P oznaczone w wyniku analizy chemicznej materiału glebowego były wyższe niż uzyskane w materiale skalnym. W przypadku manganu i potasu wyższą zawartością obu pierwiastków w materiale glebowym cechowała się próba z poziomy Ad, natomiast dla krzemu, glinu i fosforu wyższe wartości uzyskano w próbce z poziomu ABbrC. Dla oznaczeń Fe, Ti, Ca, Mg, Na i Cr w materiale skalnym zawartość wymienionych pierwiastków była wyższa niż w próbkach glebowych, przy czym zawartość żelaza, wapnia, sodu była wyższa w poziomie Ad niż w poziomie ABbrC, natomiast dla tytanu, magnezu zwartość w poziomie ABbrC była wyższa w porównaniu z poziomem Ad (tab. 6.16). Profil 45 Strata prażenia w próbce skalnej wyniosła około 0,7 %, natomiast w próbkach glebowych 3,6 % w próbce z poziomu C i 10% w próbce z poziomu Ad. Zawartości Si i K w materiale glebowym były wyższe niż oznaczone w próbce skalnej, a wyższe wartości obserwowano w próbce z poziomu C niż w próbce z poziomu Ad. Dla glinu i manganu zawartości obu pierwiastków w poziomie C były wyższe niż w próbce skalnej, natomiast w poziomie Ad zawartości w porównaniu ze skałą były niższe. Zawartości Fe, Ti, Ca, Mg, Na i Cr w próbkach glebowych były niższe niż oznaczone dla próbki skalnej. Dla żelaza, tytanu, wapnia, magnezu i chromu wyższe wartości oznaczeń w glebie zaobserwowano w próbkach pobranych z poziomy Ad niż w poziomie C, z kolei dla sodu wyższą zawartość oznaczono w 54 poziomie C niż w poziomie Ad. W przypadku fosforu zawartość w próbce z poziomu Ad była wyższa w porównaniu z zawartością oznaczoną w skale, a w poziomie C zawartość była niższa niż w skale (tab. 6.17). 4.2.3. Bazanit Profil 84 W wyniku prażenia próbki skalnej strata masy wyniosła 1,5 %. W próbkach glebowych straty masy po prażeniu wyniosły 3,2 % dla próbki z poziomu Bbr i 10 % dla próbki z poziomu Ad. Analiza składu chemicznego próbek glebowych wykazała, że zawartość Si oraz K w glebie była wyższa niż oznaczona w próbce skalnej, a wyższe wartości dla obu pierwiastków zaobserwowano w próbce z poziomu Bbr niż w próbce z poziomu Ad. Dla pozostałych analizowanych pierwiastków ich zawartości w glebie były niższe w porównaniu z zawartościami oznaczonymi w skale, przy czym dla Al, Fe, Ti, Mn, Ca, Mg, P i Cr wyższą zawartość w glebie wymienione pierwiastki wykazywały w poziomie Ad, natomiast w przypadku Na wyższą zawartość w glebie zaobserwowano w poziomie Bbr (tab. 6.18). Profil 85 Strata masy próbki skalnej w wyniku prażenia wyniosła około 2,2 %, a w próbkach glebowych straty prażenia wyniosły 5,3 % w próbce z poziomu BbrC i 16,9 % w próbce z poziomu Ad. Wartości oznaczeń dla zawartości Si, K oraz Na w próbkach glebowych były wyższe niż oznaczone dla próbki skalnej, przy czym dla krzemu i potasu wyższe zawartości obu pierwiastków w glebie zaobserwowano w poziomie BbrC, natomiast dla sodu w poziomie Ad. Zawartości Fe, Ca, Mg, P i Cr w glebie były mniejsze w porównaniu z zawartościami w skale, i zmniejszały się ku powierzchni w profilu przyjmując najniższe wartości w poziomie Ad. W przypadku glinu i tytanu zawartość obu pierwiastków w próbce z poziomi BbrC była wyższa niż oznaczona dla próbki skalnej, natomiast w poziomie Ad wartości Al oraz Ti były niższe w porównaniu do skały. Dla manganu zawartość w próbkach glebowych była wyższa niż oznaczona w skale macierzystej, a w poziomie BbrC uzyskano wyższe wartości niż w poziomie Ad (tab. 6.19). 55 Profil 86 W profilu 86 strata masy w wyniku prażenia w próbce skalnej wyniosła 2,1 %, natomiast w próbkach glebowych straty masy wynikające z prażenia wyniosły 5,3 % dla próbki z poziomu CR i 5,9 % w próbce z poziomu Ad. Na podstawie analizy chemicznej materiału glebowego stwierdzono, że zawartość krzemu wzrasta w glebie w porównaniu z materiałem skalnym, a wyższe wartości dla Si w glebie obserwowano w poziomie Ad niż w poziomie CR. Dla potasu także zauważono wyższą jego zawartość w próbkach glebowych, przy czym poziom CR cechował się wyższą zawartością K nad poziomem Ad. W przypadku pozostałych analizowanych pierwiastków (Al, Fe, Ti, Mn, Ca, Mg, Na, P i Cr) w profilu 86 oznaczone zawartości wymienionych pierwiastków były niższe w porównaniu z zawartością w skale, i zmniejszały się ku powierzchni profilu przyjmując najniższe wartości w poziomie Ad (tab. 6.20). Profil 87 Strata masy wynikająca z prażenia próbki skalnej wyniosła 2,3 %. W materiale glebowym straty prażenia wyniosły 7,6 % w próbce z poziomu CR oraz 10,6 % w próbce z poziomu Ad. Z oznaczeń składu chemicznego wynika, że zawartości Si oraz K w próbkach glebowych były wyższe niż oznaczone w próbce skalnej, a ich wartości wzrastały ku powierzchni w profilu osiągając wyższą wartość w poziomie Ad niż w poziomie CR. Zawartości Al, Fe, Ti, Mn, Ca, Mg, P i Cr w materiale glebowym były niższe w porównaniu z próbką skalną, a najniższe wartości przyjmowały w próbce z poziomu Ad. W przypadku sodu zawartość w próbkach glebowych była niższa niż w skale, natomiast wyższą zawartość Na oznaczono w poziomie Ad niż w poziomie CR (tab. 6.21). Profil 88 W profilu 88 strata masy prażonej próbki skalnej wyniosła 2,8 %, natomiast straty prażenia próbek glebowych wyniosły 9,1 % w próbce z poziomu C i 12,3 % w próbce z poziomu Ad. Dla Si i K oznaczone na podstawie składu chemicznego zawartości w próbkach glebowych były wyższe niż uzyskane dla próbki skalnej, a wyższe wartości przyjmowały w poziomie Ad. W przypadku manganu zawartości w glebie również były wyższe, jednak poziom C cechował się wyższą zawartością Mn niż poziom Ad. Dla Ca, Mg, Cr i Na zawartości wymienionych pierwiastków w glebie były niższe w porównaniu z zawartością w materiale skalnym. Wapń, magnez i chrom przyjmowały najniższe wartości w próbce z poziomu Ad, natomiast sód w glebie wyższą wartość przyjmował w poziomie Ad niż w 56 poziomie C. Najwyższą zawartością Al, Fe, Ti, i P cechował się poziom C, w którym zawartość wymienionych pierwiastków była wyższa niż oznaczona w próbce skalnej i poziomie Ad. Zawartość glinu, żelaza, tytanu i fosforu w poziome Ad była niższa niż w skale (tab. 6.22). Profil 90 Strata masy wynikająca z prażenia próbki skalnej wyniosła 1,1 %, natomiast w próbkach glebowych straty masy po prażeniu wyniosły 7,3 % dla próbki z poziomu CR oraz 12,3 % dla próbki z poziomu A. Zawartości Si oraz K w materiale glebowym były wyższe niż oznaczone w materiale skalnym. Wyższe wartości oznaczeń dla obu pierwiastków zaobserwowano w poziomie CR niż w poziomie A. Za podstawie analizy składu chemicznego próbek zauważono, że dla pozostałych analizowanych pierwiastków ich zawartości w glebie były mniejsze niż oznaczone w próbce skalnej, przy czym dla Al, Fe, Ti, Mn, Mg, Na oraz P wartości oznaczeń zmniejszały się ku powierzchni wykazując najniższe wyniki w próbce z poziomu A, natomiast w przypadku Ca i Cr w poziomie A zaobserwowano wyższą zawartość w porównaniu z poziomem CR (tab. 6.23). Profil 91 W profilu 91 strata masy wynikająca z prażenia próbek wyniosła 1,5 % w próbce skalnej, 3,6 % w próbce z poziomu C oraz 11,1 % w próbce z poziomu Ad. Zawartości Si i K w próbkach glebowych były wyższe niż oznaczone w próbce skalnej, a najwyższe wartości dla obu pierwiastków oznaczono w próbce z poziomu C. Dla pozostałych analizowanych pierwiastków zawartości w próbkach glebowych były niższe niż zawartości w skale. W przypadku glinu, żelaza, tytanu, manganu, wapnia, magnezu, fosforu i chromu wyższe zawartości w glebie zaobserwowano w poziomie Ad niż w poziomie C, natomiast dla sodu w poziomie C zawartość tego pierwiastka była wyższa niż w poziomie Ad (tab. 6.24). Profil 92 Strata masy wynikająca z prażenia próbki skały wyniosła około 1,3 %, w próbkach glebowych natomiast straty prażenia wyniosły 5,3 % dla próbki z poziomu C i 15 % dla próbki z poziomu Ad. Na podstawie analizy składu chemicznego próbek stwierdzono, że dla Si oraz K zawartości obu pierwiastków w glebie zwiększały się w porównaniu ze skałą, przyjmując w próbce z poziomu C wartości wyższe niż w próbce z poziomu Ad. W przypadku pozostałych analizowanych pierwiastków ich zawartości w próbkach glebowych 57 były mniejsze niż uzyskane dla analizy składu chemicznego próbki skalnej, i za wyjątkiem sodu, dla którego wyższą zawartość w glebie zaobserwowano w poziomie C niż w poziomie Ad, wyższe zawartości oznaczono w poziomie Ad niż w poziomie C (tab. 6.25). 4.2.4. Fonolit trachitowy Profil 24 W próbce skalnej strata masy w wyniku prażenia wyniosła 1,7 %, natomiast w próbkach glebowych straty prażenia wyniosły 2 % w próbce z poziomu CR i 11,5 % w próbce z poziomu Ad. Zawartości dla Si, Fe i Na w poziomie CR były wyższe niż oznaczone dla próbki skalnej, natomiast w próbce z poziomu Ad zawartość wymienionych pierwiastków była niższa od zawartości w skale. Dla Ti, Cr i Mn zawartości w próbkach glebowych były wyższe niż oznaczone dla próbki skalnej, przy czym w przypadku tytanu i chromu wartości oznaczeń w poziomie Ad były wyższe niż w poziomie CR, natomiast dla manganu wyższą zawartością tego pierwiastka cechował się poziom CR niż poziom Ad. Zawartości glinu, wapnia, magnezu i potasu w próbkach glebowych były niższe w porównaniu ze skałą. Al i K w glebie wyższe wartości wykazywały w poziomie CR, z kolei wyższymi wartościami Ca i Mg cechowała się próbka z poziomy Ad niż próbka z poziomu CR. Najwyższą zawartość fosforu wykazywała próbka z poziomu Ad, i była ona wyższa w porównaniu z próbką skalną, natomiast próbka glebowa z poziomu CR cechowała się niższą zawartością P niż skała (tab. 6.26). Profil 27 W profilu 27 strata masy próbki skalnej w wyniku prażenia wyniosła około 0,1 %, z kolei straty prażenia dla próbek glebowych wyniosły 3,1 % dla próbki z poziomu CR oraz 8,1 % dla próbki z poziomu Ad. W próbkach glebowych zawartości Si, Al, Ca oraz K były mniejsze niż zawartości wymienionych pierwiastków oznaczone w próbce skalnej, przy czym dla krzemu, glinu oraz potasu w glebie większe zawartości obserwowano w próbce z poziomu CR, natomiast dla wapnia wyższą zawartość zaobserwowano w próbce z poziomu Ad. Zawartości dla Ti, Mn i Cr w próbkach glebowych były wyższe niż zawartości oznaczone w próbce skalnej, a ich wartości zwiększały się ku powierzchni profilu do najwyższych w poziomie Ad. Dla żelaza i sodu najwyższe zawartości zaobserwowano w poziomie CR, gdzie były one wyższe niż zawartości w skale, natomiast w próbce z poziomu Ad zawartość była 58 niższa niż w próbce skalnej. Z kolei w przypadku magnezu i fosforu najwyższym udziałem obu pierwiastków cechował się poziom Ad, w którym wartości analiz dla składu chemicznego były wyższe niż w próbce skalnej, a w próbce z poziomu CR zawartości obu pierwiastków były niższe niż w skale (tab. 6.27). Profil 93 Strata masy w wyniku prażenia w próbce skalnej wyniosła 1,5 %, natomiast w próbkach glebowych straty prażenia wyniosły 2,9 % w próbce z poziomu BbrC i 5,9 % w próbce z poziomu Ad. Zawartości dla Fe, Ca, Na i K w glebie były niższe niż zawartości oznaczone dla tych pierwiastków na podstawie składu chemicznego próbki skalnej. Dla Al, Na oraz K w glebie wyższe wartości zaobserwowano w próbce z poziomu BbrC niż próbce z poziomu Ad, z kolei dla Ca wyższą zawartością tego pierwiastka w glebie cechował się poziom Ad niż poziom BbrC. W przypadku Ti, Mn, P i Cr zawartości wspomnianych pierwiastków były wyższe w próbkach glebowych niż w próbce skalnej, przy czym dla manganu wyższą zawartość w glebie zaobserwowano w próbce z profilu BbrC, natomiast dla pozostałych trzech wymienionych pierwiastków wyższą zawartością cechował się poziom Ad. Zawartości krzemu i żelaza w próbce z poziomu BbrC były wyższe niż uzyskane dla próbki skalnej, natomiast w próbce z poziomu Ad zawartość obu pierwiastków była niższa w porównaniu ze skałą. Dla magnezu najwyższą zawartość oznaczono w poziomie Ad, gdzie była ona wyższa niż w skale, a w poziomie BbrC, zawartość Mg była niższa od zawartości w próbce skalnej 9tab. 6.28). Profil 94 W profilu 94 strata masy po prażeniu próbki skalnej wynosiła 1,7 %, w przypadku próbek glebowych straty masy w wyniku ich prażenia wynosiły 3,7 % dla próbki z poziomu BbrC i 15, 4 % dla próbki z poziomu Ad. Na podstawie analizy chemicznej stwierdzono, że dla Al, Ca, Na oraz K zawartości wymienionych pierwiastków w glebie były niższe niż w próbce skalnej. W próbkach glebowych glin, wapń i sód wykazywały wyższą zawartość w próbce z poziomu Ad, z kolei wyższą zawartość potasu zaobserwowano w próbce z poziomu BbrC. Si, Ti, Mg i Cr wykazywały wyższą zawartość w glebie niż w skale, przy czym wyższe wartości dla krzemu i magnezu zauważono w próbce z poziomu Ad niż z poziomu BbrC, natomiast tytan i chrom cechowały się wyższymi wartościami oznaczeń w poziomie BbrC. Dla fosforu i manganu zawartości w poziomie Ad były wyższe w porównaniu z próbką skalna, a w próbce z poziomu BbrC zawartości obu pierwiastków były najniższe. W przypadku 59 żelaza najwyższą w próbce z poziomu BbrC zawartość tego pierwiastka była wyższa w porównaniu ze skałą, natomiast w próbce z poziomu Ad zawartość Fe była niższa niż w skale (tab. 6.29). Profil 95 W próbce skalnej strata masy wynikająca z prażenia wyniosła 1,3 %, w próbkach glebowych straty prażenia wynosiły 2,8 % w próbce z poziomu BbrC i 17,7 % w próbce z poziomu Ad. Zawartości Al, Fe, Ca, Mg, Na i K w próbkach glebowych były niższe niż oznaczone w próbce skalnej. W przypadku glinu i żelaza w materiale glebowym wyższą zawartością obu pierwiastków cechował się poziom Ad, natomiast dla wapnia, magnezu, sodu i potasu wyższe zawartości zaobserwowano dla próbki z poziomu BbrC. Wyniki analizy składu chemicznego wykazały także, że dla Ti, Mn i Cr zawartości w glebie były wyższe od zawartości oznaczonych w próbce skalnej i zwiększały się ku powierzchni profilu osiągając najwyższe wartości w poziomie Ad. Najwyższą zawartością Si cechowała się próbka z poziomu BbrC, w której zawartość krzemu była wyższa niż w skale, natomiast w porównaniu ze skałą zawartość krzemu w próbce z poziomu Ad była niższa. Dla fosforu najwyższą zawartość oznaczono w poziomie Ad i była ona wyższa niż zawartość w próbce skalnej. W próbce z poziomu BbrC, w porównaniu ze skałą, zawartość P była niższa (tab. 6.30). 4.3. Charakterystyka frakcji koloidalnej Minerały ilaste badano w wybranych profilach reprezentujących utwory powstałe z poszczególnych skał. W każdym z badanych profili do analiz wytypowano po dwa poziomy, próchniczny i najgłębiej położony poziom mineralny. 4.3.1. Gabro W glebach wytworzonych z gabra we frakcji koloidalnej obserwowano minerały mieszanopakietowe typu chloryt-wermikulit, chloryt-smektyt oraz chloryt. Obecność smektytu, illitu i kaolinitu zaznacza się znacznie słabiej. W próbkach frakcji koloidalnej stwierdzono ponadto obecność talku, amfiboli, kwarcu i plagioklazów. 60 W profilu 71 w poziomie Ad (rys. 1.1) refleksy 7,19 Å, 3,56 Å oraz 2,78 Å, które nie zmieniały się pod wpływem glikolowania, natomiast po wyprażeniu w 550 ºC zanikały wskazują na obecność kaolinitu. Refleks o wartości 14,41 Å może wskazywać na obecność minerałów mieszano pakietowych typu chloryt-wermikulit i chlorytu. W próbkach w stanie naturalnym i po nasyceniu glikolem refleks ten nie ulega zmianie, natomiast po prażeniu w 550 ºC ulega rozmyciu i przesunięciu w kierunku 10 Å. Refleks 4,44 Å prawdopodobnie jest trzeciorzędowym refleksem chlorytu. Oprócz wymienionych minerałów zaobserwowano także refleksy sugerujące obecność w próbce kwarcu (4,25 Å i 3,34 Å), minerałów z grupy amfiboli (8,48 Å i 3,13 Å) oraz plagioklazów (3,19 Å). W próbce z poziomu CR (rys. 1.2) obecność kaolinitu mogą potwierdzać lekko przesunięty refleks 7,28 Å oraz refleks 3,56 Å. Oba te refleksy nie zmieniają się w wyniku glikolowania, natomiast zanikają po wyprażeniu w 550 ºC. Refleks 13,28 Å, który nie zmienił się w wyniku glikolowania, natomiast zmniejszył się i rozmył w kierunku 9,50 Å po prażeniu, prawdopodobnie można przypisać obecności minerałów mieszanopakietowych chloryt-wermikulit i chlorytowi. Obecność chlorytu sugerować może refleks 4,47 Å. Z innych minerałów podobnie, jak w poziomie Ad zaobserwowano refleksy 8,49 Å, 3,13 Å i mniej wyraźne refleksy poniżej 3 Å mogące wskazywać na obecność minerałów z grupy amfiboli, refleksy 4,28 Å i 3,34 Å, które można przypisać kwarcowi oraz refleks 3,20 Å należący najprawdopodobniej do minerału z grupy plagioklazów. Profil 74 w poziomie A (rys.1.3) zaobserwowano wyraźną obecność chlorytów, którą wydają się potwierdzać refleksy 7,18 Å, 4,76 Å, 3,56 Å i 2,84 Å, a które nie zmieniają się zarówno w wyniku glikolowania jak i prażenia próbki w 550 ºC. Refleks 14,42 Å w próbce w stanie naturalnym może sugerować obecność pęczniejącego chlorytu i chlorytu, co wydaje się potwierdzać wzmocnienie tego refleksu oraz brak przesunięcia w kierunku 10 Å, które sugerowało by obecność smektytów. Przesunięcie refleksu w kierunku 17,02 Å należy prawdopodobnie przypisać obecności chlorytu pęczniejącego. Refleks 9,50 Å wskazuje prawdopodobnie na obecność talku. Z pozostałych minerałów zaobserwowano kwarc reprezentowany przez refleksy 4,27 Å i 3,34 Å, oraz minerał z grupy amfiboli, który cechują refleksy 8,52 Å i 3,13 Å. W poziomie CR (rys. 1.4) refleks 14,42 Å, który znacznie zwiększa się w wyniku prażenia próbki w 550 ºC oraz nie przesuwa się w kierunku 10 Å, a w wyniku glikolowania próbki przesuwa się w kierunku 17,02 Å wskazuje, podobnie jak w poziomie A, na obecność chlorytu pęczniejącego i chlorytu. Udział chlorytów wyraźnie zaznaczył się także refleksach 7,18 Å, 4,76 Å, 3,56 Å, 2,84 Å, które nie zmieniały się zarówno w wyniku 61 glikolowania i prażenia próbki. Na obecność talku może wskazywać refleks 9,47 Å. Stwierdzono także obecność kwarcu (4,26 Å i 3,34 Å) i amfiboli (8,46 Å i 3,13 Å). W poziomie Ad profilu 76 (rys. 1.5) zaobserwowano wysoki udział smektytu, chlorytu oraz minerałów mieszanopakietowych typu chloryt-smektyt. O obecności minerałów typu chloryt-smektyt oraz smektytu i chlorytu świadczyć może refleks 14,51 Å. W wyniku glikolowania próbki refleks ten zmniejsza się i dzieli na dwa refleksy, jeden zachowuje się jak chloryt i pozostaje przy 14,51 Å, drugi natomiast przesuwa się do 17,02 Å co jest charakterystyczne dla smektytów. Rezultatem prażenia próbki w 550 ºC jest wzmocnienie refleksu 14,51 Å, oraz przesunięcie się części refleksu do 12,42 Å mogący wskazywać na obecność minerałów mieszanopakietowych i w stronę bardzo słabego refleksu w granicach 10 Å potwierdzającego obecność smektytu. Refleksy 7,22 Å oraz 3,56 Å wskazują na obecność kaolinitu, jednak ze względu na to, że w wyniku prażenia nie następuje całkowity rozpad minerałów, na co wskazuje tylko zmniejszenie intensywności refleksu może także wskazywać na współobecność chlorytu. Refleksem sugerującym prawdopodobną obecność kaolinitu w próbce jest refleks 4,44 Å. Refleks 9,50 Å wskazuje na obecność talku. W badanej próbce zaobserwowano także kwarc (4,28 Å i 3,34 Å) oraz amfibole (8,56 Å, 3,13 Å) i plagioklaz (3,20 Å). Skład mineralny frakcji koloidalnej poziomu CR (rys. 1.6) był podobny do zaobserwowanego w poziomie Ad. Wyraźnie zaznaczyła się obecność chlorytu i smektytu oraz minerałów mieszanopakietowych chloryt-smektyt. Refleks 14,10 Å, który w wyniku glikolowania próbki przesuwa się do 17,02 Å a w wyniku prażenia próbki w 550 ºC przesuwa się kierunku 10 Å wskazuje na obecność smektytu. Przesunięcie na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej do 11,82 Å może sugerować obecność minerałów mieszanopakietowych chlorytsmektyt, natomiast część refleksu, która pozostaje przy 14,10 Å zarówno w próbce po glikolowaniu jak i w próbce po prażenia, wskazuje na obecność chlorytu. Refleksy 7,24 Å oraz 3,56 Å, których intensywność zmniejsza się po prażeniu próbki wskazują na obecność kaolinitu i chlorytu. Pojawił się także refleks wskazujący na obecność talku - 9,50 Å. Z pozostałych minerałów zaobserwowano kwarc (4,27 Å, 3,34 Å), plagioklaz (3,20 Å) oraz minerał z grupy amfiboli (3,13 Å i 2,59 Å). Dyfraktogram dla poziomy A w profilu 77 (rys. 1.7) cechowała obecność głównie chlorytu i antygorytu. Refleks 14,21 Å, który nie zmienia się w wyniku prażenia i glikolowania próbki potwierdza obecność chlorytu. Refleksy 7,22 Å i 3,56 Å można przypisać wspólnej obecności kaolinitu i chorytu, ponieważ na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej znajduje się refleks świadczący o tym, że cały minerał nie rozpadł się, tak jak by to było w przypadku samego kaolinitu. Refleks 4,44 Å oraz może wskazywać na obecność w 62 próbce kaolinitu. Refleks 9,32 Å odpowiada talkowi. Oprócz wymienionych minerałów zaobserwowano na podstawie refleksów 4,25 Å i 3,34 Å obecność kwarcu, oraz plagioklazu (3,20 Å), minerału z grupy amfiboli ( 8,55 Å i 2,94 Å), a także kalcytu (3,04 Å). W poziomie C (rys. 1.8) obecność minerałów mieszano pakietowych chlory-smektyt można określić na podstawie intensywnego refleksu 14,41 Å, który w wyniku glikolowania próbki przesuwa się do 17,42 Å, natomiast po wyprażeniu próbki w 550 ºC pozostaje refleksem 14,41 Å oraz przechodzi w szereg mniej wyraźnie zaznaczonych refleksów między 10 a 14 Å. Podobnie jak w poziomie A, zaznaczyła się obecność chlorytu i kaolinitu w postaci refleksu 7,22 Å, który nie znika zupełnie na linii dyfrakcyjnej próbki po wyprażaniu. Zaobserwowane refleksy 4,44 Å oraz 3,55 Å potwierdzają obecność kaolinitu. Refleks 9,36 Å wskazywać na obecność talku. Zaobserwowano także refleksy świadczące o obecności kwarcu (4,26 Å, 3,34 Å) oraz minerałów z grupy amfiboli (8,55 Å, 3,13 Å) i plagioklazów (3,20 Å). W poziomie Ad profilu 82 (rys. 1.9) zaznaczyła się obecność minerału mieszanopakietowego illit-chloryt pęczniejący, chlorytu i illitu. Na obecność pęczniejącego chlorytu wskazuje refleks 14,10 Å, który w próbce glikolowanej przesuwa się do 17,27 Å, natomiast po wyprażeniu pozostaje przy 14,10 Å. Szeroki, mniej wyraźny szereg refleksów między 12,19 a 14,10 Å, po wyprażeniu pozostający częściowo przy tych wartościach, przesuwa się do 10,08 Å co może świadczyć o obecności minerału illit/chloryt pęczniejący. Refleks 7,19 Å wskazuje na obecność chlorytu i kaolinitu. Refleksy 4,44 Å i 3,55 Å, ze względu na ich zanikanie w próbce prażonej można by przypisać kaolinitowi. Ponadto w poziomie Ad zaznaczyła się wyraźnie obecność minerałów z grupy amfiboli, kwarcu i plagioklazów o czym świadczą refleksy 8,52 Å, 3,13 Å, 2,95 Å dla amfiboli, 4,26 Å, 3,34 Å dla kwarcu oraz 3,20 Å dla plagioklazu. W próbce z poziomu CR (rys. 1.10) także wyraźnie zaznaczyła się obecność minerałów mieszanopakietowych illit/chloryt pęczniejący i chlorytu pęczniejącego. Świadczy o tym szeroki refleks między 12,74 a 14,41 Å, który w wyniku glikolowania wyraźnie przesuwa się do 17,20 Å, częściowo zaś pozostaje na pozycji 14,41 Å, natomiast na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej przesuwa się częściowo i wzmacnia refleks 12,74 Å, a częściowo pozostaje przy 14,41 Å, co może także świadczyć o obecności chlorytu obok minerałów mieszanopakietowych. Refleksy 7,12 Å i 3,54 Å w wyniku prażenia próbki nie znikają całkowicie potwierdzając obecność chlorytu i kaolinitu. Na obecność talku wskazuje refleks 9,54 Å, który nie przesuwa się zarówno w wyniku prażenia w 550 ºC jak i glikolowania. Refleksy 4,88 Å i 4,47 Å zanikają na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej, co jest charakterystyczne dla kaolinitu w związku z czym mogą wskazywać na jego małe ilości w próbce. Z innych minerałów zaobserwowano amfibole, na obecność których wskazują 63 refleksy 8,48 Å, 3,13 Å i 2,95 Å, kwarc – refleksy 4,26 Å i 3,34 Å, oraz plagioklaz, któremu odpowiada refleks 3,19 Å. 4.3.2. Bazanit W utworach wytworzonych z bazanitów obserwowano we frakcji koloidalnej obecność illitu, wermikulitu, smektytów i kaolinitu. W poziomie Ad profilu 84 (rys. 1.11) stwierdzono wyraźną obecność illitu, którą charakteryzowały refleksy 10,14 Å, 5,01 Å, 4,48 Å i 3,69 Å, które nie zmieniały się w wyniku glikolowania i prażenia próbki w 550 ºC. Refleksy 7,19 Å i 3,58 Å, które nie zmieniały się w wyniku glikolowania, natomiast zanikały na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej w 550 ºC wskazują na obecność kaolinitu. Na obecność we frakcji koloidalnej minerału mieszanopakietowego wermikulitu-chloryt wskazywać może refleks 14,26 Å, który nie zmienia się po nasyceniu próbki glikolem, a po prażeniu częściowo pozostaje bez zmian, a częściowo przesuwa w kierunku 10 Å. W próbce zaobserwowano także wyraźny refleks 4,26 Å odpowiadający kwarcowi. W poziomie CR (rys. 1.12) bardzo wyraźnymi refleksami cechowały się kaolinit i illit. Refleksy 7,18 Å i 3,58 Å przypisane kaolinitowi w wyniku glikolowania nie przesuwały się, natomiast po wyprażeniu próbki w 550 ºC zanikały. Na obecność illitu wskazywały refleksy 10,18 Å, 4,99 Å i 4,48 Å, które nie zmieniały się zarówno w wyniku prażenia i glikolowania próbki. Refleks 14,27 Å, który nie zmieniał się w wyniku glikolowania, natomiast po wyprażeniu próbki w 550 ºC przesuwał się do 10 Å, a częściowo pozostawał przy 14,27 Å może świadczyć o obecności chlorytu i wermikulitu. Refleks 4,26 Å, który nie zmieniał się w wyniku glikolowania i prażenia próbki wskazuje na obecność kwarcu. W poziomie A profilu 86 (rys. 1.13) wyraźne refleksy 10,12 Å, 5,00 Å, 4,49 Å, które nie zmieniały się w wyniku glikolowania i prażenia próbki w 550 ºC wskazują na obecność illitu. Refleksy 7,15 Å i 3,58 Å, które zanikały na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej odpowiadały kaolinitowi. W próbce zaobserwowano bardzo słaby refleks 14,01 Å należący do wermikulitu, który po wyprażaniu przesuwał się do w stronę 10 Å. Zaobserwowano także wyraźny refleks 4,26 Å należący do kwarcu. W poziomie C (rys 1.14) refleksy 10,13 Å i 4,99 Å, które nie przesuwały się na liniach dyfrakcyjnych próbki prażonej i glikolowanej odpowiadają illitowi. O obecności kaolinitu mogą świadczyć refleksy 4,46 Å i 3,58 Å, które zanikały na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej w 550 ºC. Refleks 7,18 Å, który mógłby także 64 odpowiadać kaolinitowi na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej nie znika całkowicie, co sugerowało by, że refleks ten odpowiada chlorytowi. Obecność wermikulitu była bardzo mało wyraźna, ponadto zaobserwowano śladową obecność chlorytu. Świadczy o tym i refleks 14,02 Å, który przesuwa się wzmacniając znacznie refleks 10,13 Å na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej, częściowo natomiast pozostaje przy 14,02 Å. Refleks 4,25 Å odpowiadał kwarcowi. Dyfraktogram dla poziomu Ad profilu 88 (rys. 1.15) cechowała obecność refleksów 10,20 Å, 5,00 Å, które nie przesuwały się na liniach dyfrakcyjnych próbek po prażeniu i glikolowaniu, co świadczy o obecności illitu. Refleksy 7,19 Å i 3,58 Å, które zanikają w próbce po prażeniu wskazują na obecność kaolinitu. W poziomie Ad zaobserwowano także refleks 14,10 Å, który przesuwa się częściowo w wyniku glikolowania się do 17,81 Å, natomiast po wyprażeniu próbki w 550 ºC część refleksu przesuwa się do 10,20 Å wzmacniając ten refleks, część natomiast pozostaje przy 14,10 Å. Taki rozkład refleksów na liniach dyfrakcyjnych wskazywać może na obecność chlorytu i smektytu. Refleks 4,45 Å prawdopodobnie należy do smektytu. W próbce zaobserwowano także kwarc, na co wskazuje refleks 4,26 Å. W poziomie C (rys. 1.16) zaznaczyła się obecność illitu, o czym świadczy refleks 10,11 Å, który nie zmieniał się zarówno w wyniku glikolowania jak i prażenia próbki. Refleksy 7,20 Å i 3,58 Å, które zanikały po prażeniu próbki w 550 ºC sugerują obecność kaolinitu. Refleks 4,45 Å najprawdopodobniej należy do smektytu. Refleks 14,06 Å, który pozostaje niezmieniony i częściowo przesuwa się do 17,80 Å na linii dyfrakcyjnej próbki glikolowanej, natomiast w wyniku prażenia refleks częściowo przesuwa się do 10,11 Å wzmacniając ten refleks, częściowo pozostaje przy 14,06 Å wskazuje na obecność chlorytu i smektytu. Zaobserwowany refleks 4,26 Å świadczy o obecności kwarcu w próbce. W poziomie Ad profilu 91 (rys. 1.17) na obecność illitu wskazywały refleksy 10,12 Å i 4,98 Å, które nie zmieniały się w wyniku glikolowania i prażenia próbki. Zanikające na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej w 550 ºC refleksy 7,18 Å i 3,58 Å wskazują na obecność kaolinitu. Refleks 13,97 Å przesuwający się do 17,68 Å w próbce glikolowanej, a w wyniku prażenia próbki przesuwający się do 10,12 Å świadczy o obecności chlorytu i smektytu. Refleks 4,26 Å rozpoznano jako należący do kwarcu. W poziomie C (rys. 1.18) wyraźniej zaznaczyła się obecność illitu, który był reprezentowany przez refleksy 10,14 Å i 4,99 Å. O obecności kaolinitu świadczyły refleksy 7,19 Å i 3,58 Å, które zanikały w wyniku prażenia próbki. Podobnie jak w poziomie Ad zaobserwowano obecność chlorytu i smektytu o czym świadczy refleks 14,05 Å przesuwający się do 17,51 Å w próbce glikolowanej i do 10,14 Å w wyniku prażenia. Na obecność kwarcu wskazuje refleks 4,26 Å. 65 W profilu 92, w poziomie Ad (rys. 1.19) zaobserwowano illit, kaolinit i znacznie słabiej widoczne chloryt i smektyt. O obecności illitu mogą świadczyć refleksy 10,06 Å, 5,00 Å, 4,48 Å oraz 3,76 Å i 3,68 Å., które nie zmieniały się zarówno pod wpływem glikolowania jak i prażenia w 550 ºC. Refleksy 7,20 Å i 3,58 Å, które nie zmieniają się w próbce glikolowanej, natomiast zanikają na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej wskazują na obecność kaolinitu. Na obecność chlorytu i smektytu wskazuje refleks 14,21 Å, rozdzielający się na dwa refleksy 14,21 Å oraz 17,07 Å po glikolowaniu próbki, natomiast po wyprażeniu następuje jego przesunięcie w kierunku 10,06 Å, częściowo zaś refleks ten pozostaje niezmieniony. Refleks 4,26 Å odpowiada kwarcowi. W poziomie C (rys. 1.20) zaznaczyły się wyraźne refleksy 10,08 Å i 5,01 Å należące do illitu. Refleksy 7,20 Å oraz 3,58 Å, które zanikały na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej wskazują na obecność kaolinitu. Oprócz illitu i kaolinitu zaobserwowano obecność chlorytu i smektytu. Świadczyć o tym może refleks 14,18 Å, który w wyniku glikolowania próbki rozdwaja się i przesuwa się do 17,60 Å oraz pozostaje przy 14,18 Å. W wyniku prażenia refleks ten przesuwa się w kierunku 10,08 Å wzmacniając refleks illitu. Refleks 4,26 Å wskazuje na obecność kwarcu. 4.3.3. Fonolit trachitowy W profilach gleb wytworzonych z fonolitów trachitowych badania frakcji koloidalnej wykazały obecność kaolinitu, illitu, wermikulitu. Z innych minerałów zaznaczyła się obecność skaleni alkalicznych, kwarcu i łyszczyków. W profilu 24 w poziomie A (rys. 1.21) kaolinit na dyfraktogramach ujawnił refleks 7,10 Å, który zanikał w wyniku prażenia próbki w 550 ºC. Obecność illitu potwierdzały refleksy 10,10 Å i 4,99 Å, które nie zmieniały się zarówno w wyniku glikolowania jak i prażenia próbki. Mało wyraźny Refleks 14,18 Å, który w wyniku glikolowania nie zmieniał się, a w wyniku prażenia próbki przesuwał się w kierunku 10,10 Å świadczy o obecności śladowych ilości wermikulitu. Refleksy 4,48 Å i 3,60 Å, które na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej znacznie się zmniejszały odpowiadają kaolinitowi i illitowi. We frakcji koloidalnej zaobserwowano także skaleń alkaliczny o czym świadczą refleksy 6,45 Å, 4,13 Å i 3,76 Å, oraz łyszczyk o refleksie 3,88 Å. W poziomie CR (rys. 1.22) podobnie jak w poziomie A ujawniła się obecność illitu (refleksy 10,17 Åi 4,98 Å) oraz kaolinitu (refleks 7,25 Å zanikający na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej). Nieco wyraźniej zaznaczyła się obecność wermikulitu – refleks 14,82 Å. Refleksy 4,48 Å i 3,59 Å wskazują na obecność kaolinitu i 66 illitu. Wyraźnie zaznaczyła się obecność skalenia alkalicznego cechującego się refleksami 6,53 Å, 4,12 Å i 3,76 Å oraz łyszczyku – 3,86 Å. W poziomie A profilu 27 (rys. 1.23) najwyraźniej zaznaczyła się obecność kaolinitu, o czym świadczy refleks 7,20 Å, który zanikał w wyniku prażenia próbki w 550 ºC. Na obecność illitu może wskazywać refleks 10,10 Å, natomiast bardzo słabo zaznaczony refleks 14,18 Å, który w wyniku prażenia przesuwa się do 10,10 Å wzmacniając refleks illitu może wskazywać na śladowych ilości wermikulitu. Refleksy 4,47 Å i 3,58 Å, które zmniejszają się wyraźnie na linii dyfrakcyjnej próbki po prażeniu potwierdzają obecność kaolinitu i illitu. Z innych minerałów zaznaczyła się obecność skalenia alkalicznego (refleksy 6,51 Å, 4,12 Å, 3,78 Å), kwarcu (refleks 4,26 Å) oraz łyszczyku (refleks 3,88 Å). W poziomie CR (rys. 1.24) kaolinit był minerałem dominującym, na co wskazują refleksy 7,25 Å, 4,48 Å, 3,59 Å, które na linii dyfrakcyjnej, mimo że się znacznie zmniejszają nie zanikają całkowicie, co wskazywało by na obecność małych ilości chlorytu. Refleksy 10,17 Å i 4,99 Å wskazują na obecność illitu. Refleks 14,60 Å nie zmieniający się w wyniku glikolowania próbki potwierdza obecność chlorytu. Zaobserwowano także refleksy wskazujące na obecność skalenia alkalicznego, kwarcu i łyszczyku. W poziomie Ad profilu 93 (rys. 1.25) wyraźnie zaznaczyła się obecność wermikulitu, kaolinitu i illitu. Refleks 14,09 Å nie zmieniający się w wyniku glikolowania, natomiast przesuwający się do 10,14 Å w próbce prażonej przypisać można wermikulitowi. Kaolinitowi odpowiadają refleksy 7,17 Å oraz 3,58 Å, które zanikają na linii dyfrakcyjnej próbki po prażeniu w 550 ºC. Refleksami prawdopodobnie należącymi do illitu były refleksy 10,14 Å, 4,99 Å, 4,48 Å. W poziomie Ad zaobserwowano także refleksy 6,48 Å i 3,77 Å mogące świadczyć o obecności skalenia alkalicznego, oraz refleks 4,25 Å odpowiadający kwarcowi. W poziomie BbrC (rys. 1.26) Refleksy 7,15 Å i 3,58 Å zanikające na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej należą do kaolinitu, refleksy 10,05 Å, 4,98 Å wskazują na obecność illitu. Wermikulit ujawnił się refleksem 14,03 Å, który w wyniku prażenia próbki przesuwa się w kierunku 10,05 Å, nie zmienia się natomiast w wyniku glikolowania. Zaobserwowano także refleksy 6,44 Å i 3,77 Å, które przypisano skaleniowi alkalicznemu oraz 4,25 Å który przypisano kwarcowi. W profilu 94 poziom Ad (rys. 1.27) charakteryzował się wyraźną obecnością illitu, wermikulitu i kaolinitu. Illitowi odpowiadały refleksy 10,13 Å, 4,98 Å, 4,48 Å, które nie zmieniały się w wyniku glikolowania próbek, oraz nie zanikały po prażeniu w 550 ºC. Refleks 14,41 Å na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej wyraźnie przesunął się w stronę 10,13 Å, co wskazuje na obecność wermikulitu. Kaolinit wykazywał refleksy 7,15 Å oraz 3,57 Å, które 67 zanikały w wyniku prażenia próbki. Wyraźnie zaznaczyła się też obecność kwarcu – refleks 4,26 Å. Zaobserwowano także słaby refleks 3,77 Å odpowiadający prawdopodobnie skaleniowi alkalicznemu. W poziomie BbrC (rys. 1.28) o obecności wermikulitu świadczy ostry refleks 14,39 Å, przesuwający się w stronę 10,11 Å w próbce prażonej. Na obecność illitu wskazywać mogą refleksy 10,11 Å, 4,98 Å i 4,48 Å, które nie zmieniały się w wyniku prażenia i glikolowania. Kaolinitowi odpowiadały refleksy 7,17 Å, 4,78 Å i 3,58 Å, które zanikały na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej w 550 ºC. Z innych minerałów zaobserwowano kwarc – refleks 4,26 Å. Poziom Ad profilu 95 (rys. 1.29) cechował się obecnością wermikulitu, kaolinitu oraz znacznie mniejsze ilości illitu. Refleksem odpowiadającym wermikulitowi był refleks 14,19 Å, który nie zmieniał się w próbce glikolowanej, natomiast w próbce prażonej przesuwał się do 10,10 Å. Obecność illitu stwierdzono na podstawie refleksów 10,10 Å, 4,99 Å i 4,48 Å, które nie zmieniały się zarówno w wyniku glikolowania jak i prażenia. Ze względu na to, że na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej w 550 ºC refleksy 7,18 Å i 3,58 Å zanikały przypisano je kaolinitowi. Z innych minerałów oznaczono skaleń alkaliczny (refleksy 6,49 Å i 3,76 Å) oraz kwarc (refleks 4,25 Å). W poziomie BbrCR (rys. 1.30) zaobserwowano bardzo wyraźny refleks 14,27 Å należący prawdopodobnie do wermikulitu. Świadczyć o tym może brak przesunięcia refleksu na linii dyfrakcyjnej próbki glikolowanej, oraz przesunięcie refleksu w kierunku 10,05 Å na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej. Słabo zaznaczony refleks 14,27 Å na dyfraktogramie próbki prażonej wskazuje na obecność niewielkiej ilości chlorytu. Refleksy 10,05 Å, 4,99 Å i 4,48 Å świadczyć mogą o obecności illitu. Refleksy 7,21 Å, 4,73 Å i 3,58 Å zanikają na linii dyfrakcyjnej próbki prażonej w 550 ºC co potwierdza obecność kaolinitu. Z innych minerałów zaobserwowano kwarc, któremu odpowiadał refleks 4,25 Å. 68 5. Dyskusja wyników Większość analizowanych profilów glebowych zaliczyć można do typu gleb brunatnych właściwych (Systematyka Gleb Polski 1989). Przyczynił się do tego rodzaj skały macierzystej bogatej w kationy zasadowe. Dodatkowym kryterium w klasyfikacji omawianych obiektów było wysycenie kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi które na głębokościach poniżej 25 cm znacznie przekraczało 30%. Mniejsza część profilów, ze względu na małą miąższość, została zaklasyfikowana jako rankery brunatne (Systematyka Gleb Polski 1989). Z dotychczas przeprowadzonych badań dotyczących gleb wytworzonych ze skał magmowych zasadowych i obojętnych wynika, że ze skał takich jak gabro czy bazalt tworzą się najczęściej gleby brunatne. Do gleb brunatnych właściwych, utwory, których skałą macierzystą było gabro zaliczyli w swych badaniach Bogda (1973), Borkowski (1966) i Szerszeń (1974). Gleby brunatne właściwe wytworzone z bazaltów opisywali Bogda (1973) i Kuźnicki (1973), który badał też rankery brunatne wytworzone z bazaltu (Kuźnicki 1973). Wszystkie omawiane profile cechowały się wysoką szkieletowością, w tym obecnością dużych odłamków skalnych we wszystkich poziomach, a udział frakcji szkieletowych i odłamków skalnych wzrastał znacznie wraz z głębokością w profilach. W profilach wytworzonych z gabra, w częściach ziemistych dominują gliny piaszczyste i piaski gliniaste, rzadziej gliny zwykłe i pyły gliniaste. Podobne wyniki dla składu granulometrycznego i jego profilowego rozkładu zaobserwował Szerszeń (1974) i Borkowski (1966). W części obiektów skład granulometryczny był jednakowy w całym profilu, w niektórych natomiast, w poziomach głębszych skład granulometryczny przechodził w luźniejszy. W utworach powstałych z bazaltów i bazanitów skład granulometryczny był znacznie zróżnicowany profilowo. W poziomach wierzchnich dominowały piaski gliniaste i gliny piaszczyste, natomiast w poziomach głębszych pojawiały się bardziej zwięzłe utwory pylaste oraz gliny zwykłe i lekkie. Profile analizowane przez Kuźnickiego (1973) wykazywały skład granulometryczny utworów gliniastych, przeważnie glin piaszczystych i zwykłych. Badania Chodaka (2010) wykazały, iż zwietrzeliny bazaltowe wykazują skład granulometryczny glin piaszczystych i piasków gliniastych. W obiektach wytworzonych z fonolitów trachitowych w składzie granulometrycznym obserwowano głównie piaski gliniaste i gliny piaszczyste. Przedstawione w tej pracy wyniki oznaczeń składu granulometrycznego były zbliżone do przedstawionych w starszych badaniach. Wysoki udział szkieletu w profilach oraz wzrost jego ilości wraz z głębokością w profilu wydaje się dość naturalnym zjawiskiem, biorąc pod 69 uwagę materiał pierwotny, z jakiego powstały omawiane utwory, czyli skały lite. Pewne zróżnicowanie składu granulometrycznego w profilach glebowych powstałych z poszczególnych skał mogą wynikać głównie z ich składu mineralogicznego i struktury. Obecność w skale głównie minerałów łatwo wietrzejących takich jak plagioklazy, pirokseny, amfibole, przyczynia się do powstawania utworów gliniastych i pylastych. Pomimo, że wszystkie analizowane profile glebowy były bogate w kationy zasadowe, odczyn w większości poziomów genetycznych był silnie kwaśny. Wynika to głównie z obecności znacznej ilości materii organicznej, która w warunkach klimatu umiarkowanego wilgotnego przyczynia się do powstawania kwasów organicznych. Zaznaczyć należy, że w warunkach klimatu górskiego znaczne ilości opadów powodują przesiąkanie w profilu wody opadowej, co powoduje rozpuszczanie i wymywanie związków zasadowych, a kompleks sorpcyjny tych gleb zostaje stopniowo wysycany jonami wodoru i glinu (Dobrzański 1995). Odczyn utworów powstałych z gabra określono jako silnie kwaśny do kwaśnego, natomiast w utworach wytworzonych z bazaltoidów i fonolitów trachitowych, jako silnie kwaśny do obojętnego. W glebach wytworzonych z gabra najwyższe wartości pH obserwowano w poziomach najgłębszych, natomiast w glebach wytworzonych z fonolitów trachitowych zaobserwowano odwrotną tendencję. Także we wcześniejszych pracach dotyczących gleb Sudeckich wytworzonych z gabra, odczyn określano jako silnie kwaśny i kwaśny (Bogda 1973, Szerszeń 1973). Jedynie Borkowski (1966) stwierdził w glebach tego typu odczyn lekko kwaśny. W pracach Chodaka (2010) i Kuźnickiego (1973) odczyn utworów wytworzonych z bazaltów określono jako silnie kwaśny do obojętnego, natomiast Bogda (1973) określił odczyn analizowanych gleb bazaltowych jako silnie kwaśny. W niniejszej pracy odczyn gleb wytworzonych z bazaltoidów, kształtował się podobnie jak w przypadku wcześniejszych badań. Najwyższe zawartości zarówno węgla organicznego jak i azotu organicznego oznaczono w poziomach organicznych gleb. W poziomach darniowych i poziomach próchnicznych zawartość obu pierwiastków była znacznie mniejsza niż w poziomach O, jednak nadal była wysoka. Wraz z głębokością ilość materii organicznej znacznie się zmniejszała, wykazując najmniejsze zawartości w poziomach C i CR. Tym niemniej, w najgłębszych poziomach zawartość węgla organicznego była stosunkowo duża, co jest typową właściwością gleb rejonów górskich (Drozd i in. 1998). Stosunek C/N w większości poziomów mieścił się w zakresie 10-20, w nielicznych przypadkach przyjmując wartości powyżej lub poniżej tego przedziału. Bardzo wysoka zawartość węgla organicznego zarówno w poziomach organicznych jak również w poziomach mineralnych w znacznym stopniu 70 wynika z chłodnych i wilgotnych warunków klimatycznych charakterystycznych dla gleb górskich. Wyższe wartości C:N w poziomach powierzchniowych świadczą o spowolnionej intensywności rozkładu materii organicznej. Wraz z głębokością stosunek C:N zmniejsza się, co świadczy o bardziej zaawansowanym procesie mineralizacji materii organicznej (Drewnik 2006, Drozd 1995, Dobrzański 1995). W oparciu o normy dotyczące zasobności gleb w formy przyswajalne fosforu (PN-R04023:1996), potasu (PN-R-04022:1996) i magnezu (PN-R-04020:1994) stwierdzono, że większość z badanych gleb wykazywała bardzo niską i niedostateczną zasobność w te składniki. Tylko w kilku profilach wytworzonych z gabra, w najgłębiej położonych poziomach genetycznych obserwowano średnią zasobność w formy przyswajalne magnezu. Tak niska zasobność utworów powstałych z gabra wynika prawdopodobnie z uwarunkowań fizykochemicznych gleby, gdyż w składzie chemicznym gleb zawartość magnezu jest dość wysoka i wynosi od 3 do 18%. Magnez miał także wysoki udział w sumie kationów zasadowych, pomimo tego antagonistyczne działanie wapnia, którego udział w sumie kationów zasadowych był wyższy niż magnezu, powodowało jego przechodzenie w formy nieprzyswajalne. Potwierdzają to analizy z profilów 73 i 74, gdzie zawartość magnezu była zdecydowanie najwyższa spośród wszystkich gleb wytworzonych z gabra, a w obsadzie jonowej kompleksu sorpcyjnego w poziomach głębszych magnez przeważał nad wapniem. Zasobność gleb wytworzonych z gabra w formy przyswajalne fosforu i potasu była niedostateczna, co potwierdza wyniki uzyskane przez Borkowskiego (1966) i Szerszenia (1974). Wśród gleb wytworzonych z tzw. trzeciorzędowej formacji bazaltowej jedynie profile bazaltów zlokalizowane w okolicach Strzegomia cechowała średnia i bardzo dobra zasobność z formy przyswajalne P, K, Mg. Pozostałe profile charakteryzowały się niedostateczną zawartością form przyswajalnych potasu i fosforu, natomiast w profilu 88 oraz części profilów w poziomach głębszych zasobność w magnez kształtowała się na poziomie średnim. W glebach wytworzonych z gabra zasobność w formy przyswajalne magnezu była związana z właściwościami fizykochemicznymi gleb. Potwierdza to porównanie wartości oznaczeń całkowitego składu chemicznego oraz sumy kationów zasadowych. Udział wapnia i magnezu w częściach ziemistych wielu gleb był niski i kształtował się na zbliżonym poziomie, natomiast w obsadzie jonowej kompleksu sorpcyjnego udział magnezu wynosił ponad 70%. Zasobność w formy przyswajalne magnezu kształtowała się na poziomie średnim albo niedostatecznym. Potwierdzają to wyniki uzyskane przez Chodaka (2010), gdzie utwory 71 wytworzone z bazaltów wykazywały średnią zasobność w magnez, natomiast zasobność w potas i fosfor określono jako niedostateczną. W glebach powstałych z fonolitów trachitowych zawartość form przyswajalnych fosforu i potasu wskazuje na niedostateczną zasobność w te składniki, natomiast udział form przyswajalnych magnezu w niektórych profilach kształtował się na poziomie średnim i wysokim, głównie w poziomach powierzchniowych. W glebach górskich stwierdza się ogólnie mało form przyswajalnych P, K i Mg, w tym szczególnie fosforu (Borkowski 1966, 1993a, 1993b, 1996, Kuźnicki 1973, Mazurski 1978, Szerszeń 1974), co spowodowane jest ich intensywnym wymywaniem, uwstecznianiem i wynoszeniem z gleby. Intensywne wymywanie fosforu jest związane z wysokimi sumami opadów (Borkowski 1966, Szerszeń 1974). Jony fosforanowe uwalniane w procesie wietrzenia minerałów oraz mineralizacji substancji organicznej w warunkach odczynu kwaśnego ulegają w glebie wytrącaniu w postaci trudno rozpuszczalnych w wodzie fosforanów Fe, Al i Mn w środowisku kwaśnym (Dobrzański 1995). Jest to proces decydujący o niskiej dostępności tego pierwiastka. Analiza całkowitego składu chemicznego wykazała bardzo niskie zawartości fosforu w badanych skałach, co także wpływa na ilość fosforu w glebach z nich wytworzonych. Analizowane gleby wytworzone z gabra, bazaltu i fonolitu wykazują niedostateczną zasobność w fosfor i potas, natomiast zasobność w formy przyswajalne magnezu w niektórych przypadkach kształtowała się na poziomie średniej i dobrej zasobności. Ze względu na obecność minerałów bogatych w magnez, takich jak oliwiny, pirokseny, amfibole, można oczekiwać, że gleby powstałe z gabra i bazaltu będą znacznie zasobniejsze w formy przyswajalne tego składnika. Zastanawiający jest także fakt niedostatecznej zasobności gleb fonolitowych w przyswajalne formy potasu, gdyż jest to skała bogata w skalenie potasowe. Przyswajalność potasu i magnezu zależy istotnie od składu granulometrycznego, a także odczynu. W warunkach kwaśnego odczynu pierwiastki te są uruchamiane z kompleksu sorpcyjnego i wymywane poza profil gleby (Guicharnaud 2006). Niska zawartość fosforu wynika głównie ze składu mineralogicznego skał macierzystych, które są ubogie w ten składnik. Fosfor występuje głównie w formie związków organicznych, związanych z występowaniem materii organicznej. Może też w formie jonów fosforanowych być wiązany przez kompleks sorpcyjny. Zawartość przyswajalnych form fosforu w glebie zależy od interakcji między kwasowością gleby, aktywnością jonową, rozpuszczalnością form fosforanowych, stopnia zwietrzenia komponentów glebowych, zawartości i rozpuszczalności materii organicznej, odczynu gleby. Poniżej pH 5,5 wzrasta rozpuszczalność glinu, co przyczynia się do obniżenia dostępności (Spychaj-Fabisiak 2005). Gillman (2002) stwierdza, 72 że obecność Ca i Mg w glebie może wpływać na zwiększone wymywanie K z gleby, gdyż kationy dwuwartościowe wypierają z kompleksu sorpcyjnego kationy potasu, przez co są one bardziej podatne na wymycie. Jony magnezu w glebach o silnie kwaśnym odczynie są wypierane z kompleksu sorpcyjnego przez jony wodoru, a następnie łatwo wymywane z gleby. Ponadto duża zawartość Ca w glebie powoduje przechodzenie magnezu w formy nieprzyswajalne dla roślin (Dobrzański 1995). Wartości glinu wymiennego i kwasowości wymiennej kształtowały się na niskim poziomie i były zbliżone we wszystkich poziomach genetycznych. Profilowy rozkład kwasowości hydrolitycznej kształtował się podobnie do rozkładu zawartości węgla organicznego. Najwyższe wartości kwasowości hydrolitycznej obserwowano w poziomach organicznych, a następnie w poziomach darniowych i próchnicznych. W pozostałych poziomach wartości kwasowości hydrolitycznej zmniejszały się osiągając najniższe wartości w poziomach C i CR. Podobne kształtowanie się kwasowości oraz węgla organicznego w profilu glebowym związane są z dużą pojemnością sorpcyjną materii organicznej. Podobne zależności zaobserwowali Borkowski (1974), Kuźnicki (1974) i Szerszeń (1974). Rozkład wartości sumy kationów zasadowych w analizowanych glebach kształtował się różnie w zależności od skały z jakiej powstały. W przypadku utworów powstałych z gabra w większości profili udział kationów zasadowych w glebie zwiększał się wraz z głębokością, a najwyższe wartości oznaczono w poziomach najgłębiej położonych. W nielicznych tylko profilach wysokie wartości sumy kationów zasadowych zaobserwowano w poziomach organicznych i próchnicznych. Zbliżone wyniki uzyskał Borkowski (1966) i Szerszeń (1974). W utworach powstałych z bazaltoidów wartości sumy kationów zasadowych zwiększały się wraz z głębokością osiągając najwyższe wartości w poziomach bezpośrednio sąsiadujących z litą skałą. W pracy Kuźnickiego (1974) najwyższe wartości sumy kationów zasadowych oznaczono także w poziomach najgłębszych, natomiast najniższe w poziomach brunatnienia. Profile wytworzone z fonolitów trachitowych, skał ubogich w magnez i wapń, cechowały się tendencja odwrotną, gdyż wartości sumy kationów zasadowych zmniejszały się wraz z głębokością. Taki układ profilowy wynika przede wszystkim z wysokiej zawartości materii organicznej w poziomach powierzchniowych, która w znacznym stopniu zwiększa pojemność sorpcyjną gleby. Wysycenie kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi niemal we wszystkich profilach przekraczało 30%. W wielu profilach wysokie wysycenie kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi obserwowano także w poziomach powierzchniowych, bogatych w materię organiczną. Wraz z głębokością stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego zwiększał 73 się osiągając najwyższe wartości w poziomach skały macierzystej, w gdzie przekraczał 90%. Otrzymane rezultaty są zbliżone do otrzymanych we wcześniejszych opracowaniach prowadzonych przez Borkowskiego (1966), Chodaka (2010), Kuźnickiego (1974) i Szerszenia (1974). Udział poszczególnych kationów zasadowych kształtował się różnie w zależności od skały, z jakiej powstała gleba. W utworach wytworzonych z gabra dominującym kationem był wapń, którego udział kształtował się w większości profili na poziomie 50-80%. Drugi, co do udziału magnez stanowił 20-40% ogółu kationów zasadowych. Wyjątek stanowią profile zlokalizowane w rejonie Woliborza, gdzie udział magnezu sięgał około 50-65%, natomiast udział wapnia 3040%. Zawartość wapnia i magnezu wymiennego była przeważnie wyższa w poziomach głębiej położonych, natomiast zawartość potasu malała wraz z głębokością. Wyższe zawartości wapnia i magnezu w poziomach głębszych można tłumaczyć przede wszystkim większym udziałem odłamków skały macierzystej bogatej w minerały zawierające w swym składzie oba pierwiastki. W zdecydowanej większości gleb dominującym kationem jest wapń, przy czym jego udział w badanych glebach wytworzonych z sudeckich gabr stanowi 70-87% wszystkich kationów zasadowych Borkowski (1966), Szerszeń (1974). W obu wspomnianych pracach zawartości wapnia i magnezu zwiększały się wraz z głębokością w profilu. W przypadku gleb wytworzonych z bazaltoidów, w części profili wśród kationów zasadowych dominował wapń, w części natomiast dominował magnez. W profilach, w których dominującym kationem był wapń jego udział wynosił około 60-70%, w niektórych przypadkach ponad 80%, natomiast udział magnezu wynosił 10-30%. W profilach z dominacją magnezu jego udział wynosił 60-80% przy 20-30% udziale wapnia. Zawartość wapnia i magnezu wymiennego wzrastała wraz z głębokością. We wcześniejszych pracach dotyczących utworów wytworzonych z bazaltów dominującym kationem zasadowym był wapń, którego udział wynosił 75-90% Kuźnicki (1974), Chodak (2010). Zawartość Ca, Mg i Na wzrastała w profilach wraz z głębokością, natomiast zawartość potasu wzrasta w powierzchniowych poziomach (Chodak 2010, Kuźnicki 1974). W profilach wytworzonych z fonolitów trachitowych dominował wapń stanowiąc 4090% wszystkich kationów zasadowych, natomiast udział magnezu wynosił do 30%. Udział wapnia w większości przypadkach był wyższy w poziomach powierzchniowych, natomiast magnezu w poziomach głębszych. Zawartość wapnia i magnezu była przeważnie najwyższa w poziomach powierzchniowych i zmniejszała się wraz z głębokością w profilu. 74 Dominację wapnia wśród kationów zasadowych w większości gleb można tłumaczyć tym, że spośród kationów dwuwartościowych przy odczynie kwaśnym magnez jest łatwiej niż wapń usuwany z kompleksu sorpcyjnego i wymywany z profilu. Jednocześnie duża ilość wapnia w glebie działa na magnez antagonistycznie gdyż powoduje jego przechodzenie w formę nieprzyswajalną (Dobrzański 1995). Zastanawiająca jest niska zawartość potasu w glebach powstałych z fonolitu, skały bogatej w skalenie potasowe, tym bardziej iż jego zawartości z reguły były wyższe w poziomach powierzchniowych niż w poziomach głębszych. Można to wiązać z faktem, że potas może być koncentrowany w górnych partiach profilu w wyniku działalności roślin (Jobbage 2001). Analiza całkowitego składu chemicznego próbek skalnych i glebowych wykazała, że w większości gleb wytworzonych z gabra badane poziomy glebowe wykazywały mniejszą zawartość SiO2 oraz Al2O3 niż lita skała. Wynika to głównie z dużej straty żarowej związanej z obecnością materii organicznej. Po przeliczeniu na części mineralne, zawartości SiO 2 są większe niż w skale macierzystej. Najwyższe zawartości Fe2O3 obserwowano w próbkach glebowych z poziomów C i CR. Najwyższe zawartości CaO odnotowywano w większości przypadków w próbkach skalnych, znacznie rzadziej w próbkach glebowych z poziomów skały macierzystej. Najwyższy udział w poziomach skały macierzystej w większości profili wykazywał także magnez, którego zawartość była także najwyższa w poziomach C i CR, rzadziej w próbkach skalnych. Na uwagę zasługują znaczne zawartości MgO dochodzące nawet do 14% MgO (tab. 6.5), którym nie odpowiadają zawartości form przyswajalnych (tab. 3.5).W przypadku Na2O zawartość w glebie zmniejszała się w porównaniu do wartości dla próbek skalnych, przy czym najniższe zawartości odnotowano w poziomach próchnicznych, K2O wykazywał tendencję przeciwną, gdyż jego zawartość wzrastała w glebie ku powierzchni i była wyższa niż w próbkach skalnych. Skład chemiczny próbek skalnych gabra podawany przez różnych autorów przyjmuje wartości dla ważniejszych składników w przedziałach: 47-52% SiO2, 16-20% Al2O3, 7,3-8,9% Fe2O3, 10,4-13,4% CaO, 7,8-9,3% MgO, 2-3% Na2O (Borkowski 1966, Govindaraju 1984, Kryza 2002, 2010, Niu 2002, Zagożdżon 2008). Udział ważniejszych składników w próbkach skalnych badanych w tej pracy wahał się w następujących przedziałach: 45,4-55,6% SiO2, 15,4-22,4% Al2O3, 3,4-7,5% Fe2O3, 7,6-14,9% CaO, 3,910,1% MgO, 1,5-3,7% Na2O. Zatem skład chemiczny analizowanych skał kształtował się w szerszym przedziale wartości niż podawany w literaturze, szczególnie w przypadku krzemu, wapnia i sodu. Analizowane próbki gabra cechowała niższa zawartość żelaza i magnezu. 75 Skład chemiczny próbek glebowych nie odbiegał znacząco od wyników innych autorów analizujących gleby wytworzone z gabra (Bogda 1973, Borkowski 1966, Szerszeń 1974). Analiza chemiczna próbek skalnych bazaltoidów wskazuje na następujący skład chemiczny tych skał: 40,1-47,5% SiO2, 11,9-13,9% Al2O3, 11,3-14,5% Fe2O3, 10,1-12,9% CaO, 7,9-11,6% MgO, 2,2-3,3% Na2O, 0,7-2,5% K2O. W badaniach składu chemicznego skał bazaltowych przeprowadzonych za granicą wartości te kształtują się w dość szerokich przedziałach wartości: 32,6-50,9% SiO2, 13,2-26,5% Al2O3, 2,3-20,3% Fe2O3, 0,4-13,5% CaO, 1,3-11,2% MgO, 0,1-6,9% Na2O, 0,5-4,8% K2O (Eggleton 1987, Hagos 2010, Xiangzhao 1998). Analizowane skały wykazywały zawartości Al i K, które mieściły się w dolnych przedziałach podanych wartości, natomiast pozostałe składniki przyjmowały wyniki z przedziałów wyższych. W badaniach składu chemicznego dolnośląskich bazaltów wykonanych przez innych autorów uzyskano następujące wyniki: 40,6-46,1% SiO2, 11,513,9% Al2O3, 3,4-10,1% Fe2O3, 7,8-13,1% CaO, 7,5-13,3% MgO, 1,4-4,4% Na2O, 0,7-1,4% K2O (Kapuściński 1985, Komraus 1999, Zagożdżon 2008). Z wyjątkiem wyższych wartości uzyskanych dla żelaza i potasu, skład chemiczny analizowanych skał nie odbiega od podanych wartości. Również wyniki składu chemicznego próbek glebowych badanych w tej pracy były zbliżone do wartości uzyskanych dla gleb wytworzonych ze skał bazaltowych badanych przez Bogdę (1983) i Kuźnickiego (1973). Wyniki zawartości poszczególnych składników uzyskane na podstawie analizy chemicznej próbek skalnych fonolitów trachitowych były następujące: 61,7-63,1% SiO2, 18,7-20,6% Al2O3, 3,0-3,4% Fe2O3, 0,5-1,6% CaO, 0,17-0,76% MgO, 4,6-6,3% Na2O, 5,05,4% K2O, 0,53-0,59% TiO2. Wartości składu chemicznego fonolitów podawane przez różnych autorów na świecie przedstawiały się następująco: 56,2-62,3% SiO2, 17,3-20,2% Al2O3, 3,4-5,6% Fe2O3, 0,1-1,5% CaO, 0,01-0,6% MgO, 1,3-11,2% Na2O, 4,8-10,0% K2O (Ablay 1998, Hagos 2010, Melusso 2007). W porównaniu z fonolitami opisanymi przez wymienionych autorów, skład chemiczny próbek skalnych wykazywał nieco wyższą zawartość krzemu i glinu, natomiast niższe zawartości żelaza i zdecydowanie niższe zawartości sodu. Znajduje to potwierdzenie w wynikach Lewowickiego (1983), który określił całkowity skład chemiczny fonolitu z Opolna Zdroju: 60,45% SiO 2, 20,3% Al2O3, 3,8% Fe2O3, 0,5% CaO, 0,3% MgO, 6,3% Na2O, 5,9% K2O (Lewowicki 1983). W wyniku wietrzenia skał dochodzi w zwietrzelinie, a następnie w glebie do ubytku wapnia, magnezu, sodu, co następuje w wyniku wymywania tych pierwiastków z profilu glebowego lub pobierania ich przez rośliny, stąd też przeważnie wyższą zawartość tych 76 pierwiastków obserwuje się w poziomach głębszych. Część pierwiastków o charakterze zasadowym jest wiązana w kompleksie sorpcyjnym oraz tworzy kompleksy ze związkami organicznymi, co mogłoby tłumaczyć wysoki ich udział w poziomach powierzchniowych mimo intensywnego wymywania i niskiego pH gleby. Glin i żelazo, wykazywały wyższy udział w poziomach głębszych gdzie mogą być unieruchamiane w procesie brunatnienia (Chesworth 2004, Moon 2004, Schroeder 2000, Rasmussen 2009). Natomiast Si, Al, i Fe mogą być zatrzymywane w minerałach wtórnych powstających w glebie (Rasmussen 2009). Zawartość krzemu i potasu w powierzchniowych poziomach glebowych mogła się zwiększać w wyniku wietrzenia minerałów pierwotnych oraz działalności roślin (Jobagge i Jackson 2001, 2004). Wzrost zawartości jonów krzemu i potasu w poziomach powierzchniowych wynikający z transportującej działalności roślin opisywali także Dahlgren (1991) oraz Derry (2005). O ile rozpoznanie i zaklasyfikowanie gabra w oparciu o skład mineralny nie jest zbyt skomplikowane, ze względu na strukturę jawno-krystaliczną, w przypadku skał wylewnych, jakimi są bazalt i fonolit, sprawa się znacznie komplikuje. Dlatego też znacznym ułatwieniem jest ich klasyfikacja na podstawie składu chemicznego w oparciu o klasyfikację TAS (Total Alkali Silica) (Ryka 1982), która polega na klasyfikowaniu skał na podstawie diagramu skonstruowanego na podstawie całkowitej zawartości krzemionki i alkaliów (Na2O + K2O). Według klasyfikacji TAS bazalty zawierają 45-52 % krzemionki i do 5% alkaliów. Badane w niniejszej pracy bazaltoidy zawierają w swoim składzie od 40,1 do 47,5 % krzemionki i od 3,4 do 4% alkaliów. Taki skład chemiczny w oparciu o klasyfikację TAS kwalifikuje wszystkie badane skały, za wyjątkiem próbek skalnych pobranych z okolic Strzegomia (pierwotnie określone bazaltami) do grupy bazanitów. Bazanit jest wylewną skałą magmową zbudowaną głównie z plagioklazu, nefelinu lub leucytu, piroksenu i oliwinu. Z wyglądu bardzo podobny do bazaltu, w badaniach polowych obie skały są nie do odróżnienia. Z bazanitu zbudowana jest m.in. Ostrzyca Proboszczowicka, Wilcza Góra i wiele innych wzniesień na Pogórzu Kaczawskim (Ryka 1982). W klasyfikacji TAS zawartość krzemionki w fonolitach może się zawierać w szerokim przedziale od 51 do 67%, stąd też istotniejszym wskaźnikiem w przypadku tej skały jest zawartość alkaliów, która powinna wynosić ponad 12%. Badane w tej pracy fonolity wykazywały zawartość krzemionki w przedziale 61,7-63,1%, natomiast zawartość alkaliów wynosiła 10,7-11,7% czyli była nieco poniżej przyjmowanej dla fonolitów w klasyfikacji TAS. Ze względu na swój skład chemiczny, zwłaszcza zbyt niski udział alkaliów, w oparciu o klasyfikację TAS omawiane skały powinny byś zaliczone do trachitów. Trachit jest wylewną 77 skałą magmową zbudowaną głównie ze skaleni potasowych, w mniejszej ilości plagioklazów oraz minerałów ciemnych, takie jak: biotyt i hornblenda. Na terenie Polski rzadko spotykana, np. w Górach Kaczawskich (Ryka 1982). Klasyfikacja TAS daje jednak tylko przybliżone określenie rodzaju skały. Na podstawie przeprowadzonych badań mineralogicznych próbek skalnych może się bowiem okazać, że mamy do czynienia z odmianą skały o nieco odmiennym od przyjętego dla danej grupy w klasyfikacji TAS udziale krzemionki i alkaliów. Wstępna analiza mineralogiczna próbek skał bazaltowych nie pozwoliła wykluczyć obecności w skale skaleniowców (Tyszka, wyniki analiz nieopublikowane), co pozwala na zaklasyfikowanie tych skał jako bazanity. Z wcześniejszych badań skał bazaltowych prowadzonych w okolicach Sichowa i Wilczej Góry wynika, że były one opisywane jako bazalty nefelinowo-plagioklazowe lub bazanity (Wojno 1951, Birkenmajer 1969). Biorąc wszystkie argumenty pod uwagę, omawiane skały określono jako bazanity. W przypadku pozostałych lokalizacji, występujące tam bazaltoidy są najczęściej opisywane jako bazalty nefelinowe. Ze względu na brak dostatecznej pewności co do systematyki tych skał najbezpieczniej będzie posługiwać się w stosunku tych skał określeniem „bazanity” opartym na klasyfikacji TAS. Wstępnie przeprowadzona analiza mineralogiczna fonolitów (Tyszka, wyniki analiz nieopublikowane) potwierdziła przynależność badanych skał do tej grupy. Zostały one zaklasyfikowane jako fonolity i fonolity trachitowe. We wcześniejszych opracowaniach skały fonolitowe z okolic określano Opolna Zdrojujako fonolity (Lewowicki 1983) oraz jako fonolity trachitowe (Panasiuk 1980). Ze względu na rozbieżności wynikające z klasyfikacji TAS i ze składu mineralogicznego oraz różnego nazewnictwa podawanego przez badaczy, najbezpieczniej będzie użyć w stosunku do analizowanych skał określenia „fonolity trachitowe”. Wynik analiz rentgenostrukturalnych frakcji koloidalnej gleb wytworzonych z gabra wykazał głównie obecność chlorytów, chlorytów pęczniejących, kaolinitu i smektytu. Zaobserwowano także minerały mieszanopakietowe typu chloryt-smektyt i chlorytwermikulit, a także illit-chloryt pęczniejący. Udział minerałów mieszanopakietowych na ogół zwiększał się w poziomach próchnicznych w porównaniu z poziomami skały macierzystej. Zaobserwowane w wielu próbkach refleksy 9,32-9,50 Å, wskazują na obecność talku. Talk może się pojawiać w gabrze w wyniku rozpadu amfiboli, co sugerowali Meunier (2005) oraz Velde (1985), z kolei Chinner i Dixon (1973) obecność talku w gabrach wiązali z rozpadem oliwinu. Fehlhaber i Bird (1991), D’Orazzio i in.(2004) także zauważyli obecność talku w gabrze, co wiązali z hydrotermalnymi przemianami tej skały. 78 Refleksy 7,12-7,24 Å oraz 3,56 Å, które nie zanikają całkowicie po wyprażeniu próbek można przypisać występowaniu obok siebie chlorytu i kaolinitu. Z pozostałych minerałów zaobserwowane amfibole i plagioklazy, będące pierwotnymi składnikami skały macierzystej, świadczą o słabo zaznaczonym procesie wietrzenia. Zaobserwowano także refleks 3,04 Å świadczący o obecności kalcytu. O możliwej obecności kalcytu w gabrze pisał Bolewski (1988). W dotychczas przeprowadzonych badaniach frakcji koloidalnej gleb wytworzonych z gabra na Dolnym Śląsku obserwowano obecność głównie illitu, smektytu, i chlorytów, a także minerałów mieszanopakietowych typu illit-smektyt, natomiast kaolinit stwierdzony był w niewielkich ilościach (Bogda i Chodak 1998), Szerszeń (1974). Zaznaczyć należy, że analizowane profile glebowe dobierano tak, aby reprezentowały utwory wietrzeniowe, o słabo zaawansowanych procesach stokowych i mało zaawansowanym procesie wietrzenia. Z tego względu w analizowanym materiale stwierdzono obecność zarówno minerałów pierwotnych, jak i chlorytu i minerałów mieszanopakietowych, przy niskiej zawartości illitu i kaolinitu. W glebach wytworzonych z bazanitów w składzie mineralnym frakcji koloidalnej dominował zdecydowanie illit nad kaolinitem. Zaznaczyła się także obecność wermikulitu, smektytu i chlorytu, których ilość zwiększała się w poziomach powierzchniowych. Zawartość minerałów pęczniejących i chlorytu w poziomach próchnicznych zwiększała się prawdopodobnie kosztem zawartości illitu. Przypuszczenie to może znaleźć potwierdzenie w pracy Veldego i Meuniera (2008), którzy sugerowali taki kierunek przemian minerałów w poziomach próchnicznych. Kosztem illitu wzrastał w poziomach próchnicznych także udział kaolinitu. Uzyskane wyniki nie znajdują potwierdzenia w dostępnej literaturze zagranicznej. Wśród składników utworów wytworzonych z bazaltu najczęściej stwierdzano obecność montmorylonitu, a minerałami towarzyszącymi były kaolinit, rzadziej illit, chloryt i wermikulit (Curtin 1981, Eggleton 1987, Ferguson 1954, Prudencio 2002, Moon 2004, Stinger 1966, Velde i Meunier 2008). Z kolei wyniki badań z Dolnego Śląska dla utworów wytworzonych z bazanitu w okolicach Lądka Zdroju i Myślinowa wykazywały obecność illitu, który dominował nad kaolinitem i smektytem (Bogda 1998, Chodak 1998). W porównaniu z przedstawionymi pracami zaobserwowano podobne zależności jeśli chodzi o illit i kaolinit. Na uwagę zasługuje brak w wielu poziomach glebowych refleksu 10 Å w próbkach prażonych, co wyklucza obecność smektytów. We frakcji koloidalnej próbek glebowych profili wytworzonych z fonolitów trachitowych, w poziomach skały macierzystej w większości przypadków dominującym 79 minerałem był kaolinit, a następnie illit i wermikulit, rzadziej dominował illit lub wermikulit. W poziomach próchnicznych w większości przypadków dominował wermikulit nad kaolinitem i illitem. Udział wermikulitu zwiększał się w poziomach powierzchniowych, natomiast udział pozostałych minerałów był wyższy w poziomach głębszych. Wzrost zawartości wermikulitu w poziomach próchnicznych może być spowodowany intensywniejszym wietrzeniem biotytu (Velde i Menier 2008, Długosz 2009). We wszystkich próbkach wyraźnie zaznaczała się obecność skaleni alkalicznych, kwarcu, a w niektórych próbkach także łyszczyków. Dominacja kaolinitu i illitu w glebach wytworzonych z fonolitów trachitowych wynikać może głównie z faktu występowania w skale macierzystej minerałów zawierających głównie glin i potas. Obecność minerałów pierwotnych takich jak skalenie alkaliczne, plagioklazy i łyszczyki świadczy o słabo zaawansowanym procesie wietrzenia (Długosz 2003). Obecność kwarcu we frakcjach koloidalnych utworów powstałych ze skał nie zawierających tego minerału może być zastanawiająca, jednak jest potwierdzona w wielu pracach. Zawartość kwarcu może być wynikiem przemian minerałów w procesie wietrzenia, ale przede wszystkim, może wynikać z depozycji eolicznej (Graham 1995, Rasmussen 2010, Stutter 2003, Vingiani 2004). 80 6. Wnioski 1. Właściwości gleb brunatnych i rankerów tworzących się z zasadowych skał magmowych Dolnego Śląska kształtowane są głównie przez czynniki klimatyczne, które przyczyniają się do akumulacji znacznych ilości materii organicznej i odgórnego zakwaszenia profilów glebowych. 2. Skład mineralogiczny analizowanych skał macierzystych w sposób zasadniczy wpływa na właściwości zwietrzeliny, a zwłaszcza jej skład chemiczny. Tym niemniej, zasobność w składniki przyswajalne dla roślin determinowana jest głównie właściwościami fizykochemicznymi wytworzonej gleby. Wskazuje na to średnia zasobność w magnez stwierdzona w niektórych poziomach gleb wytworzonych z gabra w rejonie Woliborza, gdzie części ziemiste zawierają do 14% MgO, a wysycenie kompleksu sorpcyjnego jonami magnezu jest wyższe niż jonami wapnia. 3. Gleby wytworzone ze skał tzw. trzeciorzędowej formacji bazaltowej Dolnego Śląska, wykazujących podobny skład chemiczny litej skały macierzystej, istotnie różnią się zawartością przyswajalnych dla roślin form magnezu. Bardzo wysoką zasobność wykazują gleby wytworzone z bazaltów, natomiast gleby wytworzone z bazanitów cechują się niedostateczną zasobnością w ten pierwiastek. 4. Gleby wytworzone z bogatego w potas fonolitu, pomimo występowania w częściach ziemistych do 5% K2O, nie wykazują wysokiej zasobności w przyswajalny dla roślin potas. 5. Rodzaj skały macierzystej istotnie wpływa na skład mineralogiczny frakcji koloidalnej tworzącej się gleby. Wietrzenie gabra sprzyja powstawaniu chlorytów, w glebach wytworzonych z bazanitów dominuje illit, kaolinit i wermikulit, a wśród minerałów wtórnych tworzących się w wyniku wietrzenia fonolitu dominuje kaolinit i wermikulit. 6. Zwiększona obecność mieszanopakietowych minerałów ilastych w poziomach powierzchniowych wskazuje na tworzenie się ich w wyniku bardziej zaawansowanych procesów wietrzenia. 7. Obecność we frakcji koloidalnej minerałów pierwotnych, zwłaszcza amfibolii plagioklazów, wskazuje na stosunkowo młody wiek badanych gleb i ich wietrzeniowy charakter. Faktem tym można tłumaczyć nieco mniejszy udział illitu i smektytu wśród minerałów ilastych powstających w wyniku wietrzenia gabra. 81 7. Spis literatury 1. Abu Anbar M. M.: Petrogenesis of the Nesryin gabbroic intrusion in SW Sinai, Egypt: New contributions from mineralogy, geochemistry, Nd and Sr isotopes. Springer – Verlag (2008). 2. Ablay G. J., Carroll M. R., Palmer M. R., Marti J., Sparks S. J.: Basanite-phonolite lineages of Teide-Pico Viejo volcanic complez, Tenerife, Canary Islands. Journal of Petrology (1998) v. 39, no. 5, 905-936. 3. Augustin N., Lackschewitz K. S., Kuhn T., Devey C. W.: Mieneralogical and chemical mass changes in mafic and ultramafic rocks from the Logatchev hydrotermal field (MAR 15°N). Marine Geology (2008) 256, 18–29. 4. Badura J., Pecskay Z., Koszowska E., Wolska A., Zuchiewicz W., Przybylski B.: Nowe dane o wieku i petrologii kenozoicznych bazaltoidów dolnośląskich. Przegląd Geologiczny (2006) 54, nr 2, 145-153. 5. Bendl J., Vokurka K., Sundvoll B.: Strontium and neodymium isotope study of Bohemian basalts. Mineralogy and Petrology (1993) 48, 35-45. 6. Benedetti M. F., Dia A., Riotte J., Chabaux F., Gerard M., Boulegue J., Fritz B., Chauvel C., Buloude M., Deruelle B., Ildefonse P.: Chemical weathering of basaltic lava floks undergoing climatic conditions: the water geochemistry rekord. Chemical Geology (2003) 201, 1 – 17. 7. Berezowska B., Berezowski Z.: Geology of the Zittau-Siekierczyn Subsiding zone. Biuletyn Instytutu Geologicznego (1968) 222, 7-41. 8. Bern C. R., Brzezinski M. A., Beucher C., Zeigler K., Chadwick O. A.: Weathering, dust, and biocycling effects on soil silicon isotope rates. Geochimica et Cosmochimica Acta (2010) 74, 876–889. 9. Birkenmajer K., Nairn A. E. M.: Paleomagnetic investigations of the Tetriary and Quaternary igneous rocks. V. The basic Tetriary basalts of Lower Silesia, Poland. Geologische Rundschau (1969) 58, 697-712. 10. Birkenmajer K., Pecskay Z., Grabowski J., Lorenc M. W., Zagożdżon P. P.: Radiometric dating of the tertiary volcanes in Lower Silesia, Poland. III. K-Ar an paleomagnetic data from early miocene basaltic rocks near Jawor, Fore-Sudetic Block. Annales Societicas Geologorum Poloniae (2002a) 72, 241-253. 11. Birkenmajer, K., Pécskay, Z., Grabowski, J., Lorenc, M. W. & Zagożdżon, P. P.: Radiometric dating of the Tertiary volcanics in Lower Silesia, Poland. II. K-Ar and 82 palaeomagnetic data from Neogene basanites near Lądek Zdrój, Sudetes Mts. Annales Societatis Geologorum Poloniae (2002b) 72, 119-129. 12. Birkenmajer K., Pecskay Z., Grabowski J., Lorenc M. W., Zagożdżon P. P.: Radiometric dating of the tertiary volcanics in Lower Silesia, Poland. IV. Futher K-Ar and paleomagnetic data from late oligocene to early miocene basaltic rocks of the Fore-Sudetic Block. Annales Societicas Geologorum Poloniae (2004) 74, 1-19. 13. Birkenmajer K., Pecskay Z., Grabowski J., Lorenc M. W., Zagożdżon P. P.: Radiometric dating of the tertiary volcanics in Lower Silesia, Poland. V. K-Ar and paleomagnetic data from late oligocene to early miocene basaltic rocks of the NorthSudetic Depression. Annales Societicas Geologorum Poloniae (2007) 77, 1-16. 14. Bogda A.: Mineralogiczne i mikromorfologiczne badania produktów wietrzenia niektórych magmowych skał macierzystych gleb występujących w Sudetach. Roczniki Gleboznawcze (1973) XXIV Z. 2, 85-132. 15. Bogda A.: Minerały ilaste gleb wietrzeniowych wytworzonych z niektórych granitoidów sudeckich. I Konferencja – Minerały i surowce ilaste. Bolesławiec (1978) 301-317. 16. Bogda A.: Skład mineralny i niektóre właściwości gleb brunatnych wytworzonych z granitoidów sudeckich. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu (1981) 26, 5-29. 17. Bogda A., Chodak T., Szerszeń L.: Właściwości i skład minerałów ilastych Dolnego Śląska. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Monografie XII (1998). 18. Bolewski A., Parachoniak W.: Petrografia. Wydawnictwo Geologiczne. Warszawa (1988). 19. Bonotto D. M., Fujimori K., Moreira-Nordermann L. M.: Determination of weathering rate of the Morro do Ferro Th-REEs depo sit, Brazil Rusing U-isotope metod. Applied Radiation and isotopes (2007) 65, 474-481. 20. Borkowski J.: Gleby brunatne Sudetów. Zagadnienia przyrodniczo rolnicze w Sudetach. Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich (1966) 12, 29-93. 21. Borkowski J., Dietrych A., Kocowicz A., Szerszeń L.: Zawartość metali ciężkich w glebach i roślinach Karkonoskiego Parku Narodowego. Geologiczne problemy Karkonoszy. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego (1993a) 131-136. 22. Borkowski J., Bradlewski D., Paradowski A., Szmit T.: Skład i właściwości gleb Karkonoskiego Parku Narodowego. Geoekologiczne problemy Karkonoszy. Materiał 83 z sesji naukowej w Karpaczu, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław (1993b) 123-130. 23. Borkowski J., Kabała C., Karczewska A.: Gleby brunatne wytworzone z granitoidow na obszarze Parku Narodowego Gór Stołowych. Szczeliniec, Wydawnictwo Parku Narodowego Gór Stołowych (1996). 24. Bouchard M., Jolicoeur S.: Chemical weathering studies in relation to geomorphological research in southeastern Canada. Geomorphology (2000) 32, 213– 238. 25. Brophy J. G., Dorais M. J., Donelly-Nolan J., Singer B. S.: Plagioclase zonation stlyes in hornblende gabbro inclusions from Little Glass Mountain, Medicine Lake volcano, California: implications for fractiation mechanisms ant the formation of composition gaps. Contribution to Mineralogy and Petrology (1995) 126, 121-136. 26. Bryan S. E.: Petrology and geochemistry of the Quatematy Caldera-forming, Phonolitic Granadilla Eruption, Tenerife (Canary Islands). Yournal of Petrology (2006) v. 47, No. 8, 1557-1589. 27. Burke A.: Properties of soil pockets on arid Nama Karoo inselbergs – the effect of geology and derived landforms. Journal of Arid Environments (2002) 50, 219-234. 28. Chesworth W., Dejou J., Larroque P., Rodeja E.G.: Alteration of olivine in a basalt from central France. Catena (2004) 56, 21-30. 29. Chinner C. A,, Dixon J.: Some High-pressure Parageneses of the Allalin Gabbro, Valais, Switzerland. Journal of Petrology (1972) v. 14 (2), 185-202. 30. Chodak T., Jahn A.: Odczyn i właściwości sorpcyjne pokryw wietrzeniowych w Sudetach na tle ich składu mineralogicznego. Zeszyty Naukowe Postępów Nauk Rolniczych (1998) 456, 291-297. 31. Chodak T., Kaszubkiewicz J., Woźniczka P.: Charakterystyka składu i właściwości iłów trzeciorzędowych i zwietrzelin bazaltoidów Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem form przyswajalnych fosforu, potasu i magnezu. Roczniki Gleboznawcze (2010) 61, nr 1, 19-28. 32. Chodyniecka L.: Bazalt z Góry Świętej Anny. Prace mineralogiczne 8, Polska Akademia Nauk, Wydawnictwo Geologiczne (1967). 33. Chorover J., Amistadi M. K., Chadwick O. A.: Surface charge evolution of mineralorganic complexes during pedogenesis In Hawaiian basalt. Geochemia et Cosmochimica Acta (2004) v. 68, no. 23, 4859-4876. 84 34. Curtin D., Smille G.W.: Comparison of smectitein soils derived frombasalt in Northern Ireland. Clay and Clay Minerals (1981) v.29 no.4, 277-284. 35. Cymerman Z.: Objaśnienie do Mapy Geologicznej Polski 1:200 000, arkusz Kłodzko (red. J.E.Mojski, L.Sawicki). PIG Warszawa (1996). 36. Dahlgren R. A., Ugolini F. C., Shiji S., Ito T., Sletten R. S.: Soil forming processes in Alic Melanudands under Japanese pampas Grass and oak. Soil Science Society American Journal (1991) 55, 1049-1056. 37. Dani N., Formoso M. L. L., Decarreau A., Meunier A.: Nordstrandite in bauxite derived from phonolite, Lages, Santa Catarina, Brazil. Clays and Clay Minerals (2001) v.49, no.3, 216-226. 38. Das A., Krishnaswami S., Sarin M. M., Pande K.: Chemical weathering in the Krishna Basin and Western Ghats of the Deccan Traps, India: Rates of basalt weathering and their controls. Geochemica et Cosmochimica Acta (2005) v. 69, 2067-2084. 39. Dautria J-M., Liotard J-M., Briot D.: Particularites de la contamination crustale des phonolites: example du Velay oriental (Massif Central). C. R. Geoscience (2004) 336, 971-981. 40. Derry L., Kurtz A., Zeigler K., Chadwick O.: Biological control of terrestrial silica cycling and expert fluxes to watersheds. Nature (2005) 433, 728-730. 41. Długosz J., Malczyk P.: The clay minerals of entisols formed from eolian sand near Bydgoszcz town. Polskie Towarzystwo Mineralogiczne – Prace Specjalne. Mineralogical Society of Poland – Special Papers (2003) v. 22. 42. Długosz J., Orzechowski M., Kobierski M., Smolczyński S., Zamorski R.: Clay minerale from Weichselian glaciolimnic sediments of Sępopolska Plain (NE Poland). Geologia Carpathica (2009) 60, 3, 263-267. 43. D’Orazio M., Boschi C., Brunelli D.: Talk rich hydrotermal rock from St. Paul and Conrad fracture zones in Atlantic Ocean. European Journal of Mineralogy (2004) v.16, 73-83. 44. Dobrzański B., Zawadzki S.: Gleboznawstwo. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa (1995). 45. Drewnik M.: Właściwości stropowych poziomów próchnicznych gleb polskiej części Karpat. Roczniki Bieszczadzkie (2006) 14, 221-235. 46. Drozd J., Licznar S. E., Licznar M.: Formy próchnicy w pionowych strefach klimatyczno-glebowych Karkonoszy. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych (1993) 411, 149-156. 85 47. Drozd J.: Charakterystyka próchnicy nadkładowej w różnie zdegradowanych ekosystemach leśnych Karkonoszy. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych (1995) 418, 347-352. 48. Drozd J., Licznar M., Licznar S. E., Weber J.: Związki próchniczne degradowanych gleb górnoreglowych ekosystemów leśnych Karkonoszy. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych (1998) 464, 282-292. 49. Dziedzic H.: Dynamic recrystalization in gabbroic rocks, Braszowice, Fore-Sudetic Block. Bulletin of the Polish Academy of Sciences, Earth Sci. (1988) 36, 197-208. 50. Dziedzic H.: Ciśnienia i temperatury krystalizacji gabr Braszowic, Blok Przedsudecki [P-T conditions of Braszowice gabbro crystallization – Fore-Sudetic Block, SW Poland]. Geologia Sudetica (1995) 29, 105-129. 51. Dziedzic K., Dziedzic H.: Genetic relationship between metabasalts and related gabbroic rocks: an example from the Fore-Sudetic Block, SW Poland. Geologica Sudetica (2000) 33, 33-48. 52. Edwards B. R., Russel J. K., Anderson R. G.: Subglacial, phonolitic volcanism at Hoodoo Mountain volcano, northwestern Canadian Cordillera. Bulletin of Volcanology (2002) v. 202, 179-194. 53. Eggleton R. A., Foudoulis Ch., Varkevisser D.: Weathering of basalt: changes in rock chemistry and mineralogy. Clays and Clay Minerals (1987) vol.35, No. 3, 161-169. 54. Fehlhaber K., D. K. Bird: Oxygen-isotope exchange and mineral alteration in gabbros of the lower layered series, Kap Edvard Holm Complex, Eastern Greenland. Geology (1991). 55. Ferguson J. A.: Transformations of clay minerals in black earth and red loams of basaltic origin. Australian Journal of Agricultural Research (1954) 5 (1), 98-108. 56. Freise M., Holtz F., Koepke j., Scoates J., Leyrit H.: Experimental constraints on the storage conditions of phonolites from Kerguelen Archipelago. Contributions to Mineralogy and Petrology (2003) 145, 659-672. 57. Fritz S. J.: A comparative study of gabbro and granite weathering. Chemical Geology (1988) v. 68, iss. 3-4, 275-290. 58. Gaillardet J., Dupre B., Louvat P., Allegre C. J.: Global silicate weathering and CO2 consumption rates deduced from the chemistry of large rivers. Chemical Geology (1999) 159, 3-30. 59. Gillman G.P., Burkett D.C., Coventry R.J.: Amending highly weathered soils with finely ground basalt rock. Applied Geochemistry (2002) 17, 987-1001. 86 60. Gislason S. R., Oelkers E. H., Eiriksdottir E. S., Kardjilov M. I., Gisladottir G., Sigfusson B., Snorrason A., Elefsen S. O., Hardardottir J., Torssander P., oskarsson N.: Direct evidence of the feedback between climate and weathering. Earth Planetary Science Letters (2009) 277, 213-222. 61. Gottsmann J., Dingwell D. B.: Cooling dynamics of spatter-fed phonolite obsidian flows on Tenerife, Canary Islands. Journal of Volcanology and Geothermal Research (2001) 105, 323-342. 62. Gouveia M. A., Prudencio M. I., Morgado I., Magalhaes M. T., Cabral J. M. P.: Distribution of Sc, Cr, Co, Hf, Ta and Th in a weathering profile of gabbroic rocks (Serpa, Portugal). Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, (1992) Vol. 161, No.12 245-252. 63. Govindaraju K., Potts P. J., Webb P.C., Watson J.S.: Report on Whin Sill Dolerite WSE from England and Pitscurrie Microgabbro PM-S from Scotland: assessment by one hunddred and four international laboratories. Geostandards Newsletter (1994)18, 211-300. 64. Graham R.C., Vizcaino E.: Soils on igneous and metavolcanic rocks in the Sonoran Desert of Baja-California, Mexico. Geoderma (1992) 54 (1-4), 1-21. 65. Grahmann R., Ebert H.: Erläuterungen zur geologischen Karte von Sachsen. Blatt Hirschfelde. Preuss. Geol. Landesants. Lepzig (1937). 66. Guicharnaud R., Paton G. I.: An evaluation of acid deposition on cation leaching and weathering rates of an Andosol and a Cambisol. Journal of geochemical Explorations (2006) 88, 279-283. 67. Hagos M., Koeberl Ch., Kabeto K., Koller F.: Geochemical characteristics of alkaline basalts and the phonolite-trachyte plugs of Axum area, Northern Etiopia. Australian Hournal of Earth Sciences (2010) 103/2, 153-170. 68. Harrison J. L., Murray H. H.: Clay mineral stability and formation during weathering. Clays and Clay Minerals (1957) v. 6, no.1, 144-153. 69. He Y., Li D. C., Velde B., Yang Y. F., Huang C. M., Gong Z. T., Zhang G. I.: Clay Minerals in a soil chronosequence derived from basalt on Hainan Island, China and its implication for pedogenesis. Geoderma (2008) 148, 206-212. 70. Heckman K., Welty-Bernard A., Rasmussen C., Schwartz E.: Geologic controls of soil carbon cycling and microbial dynamics in temperate conifer forests. Chemical Geology (2009) 267, 12–23. 87 71. Ilnicki S., Petrogenesis of continental mafic dykes from Izera Complex, KarkonoszeIzera Block (West Sudetes, SW Poland). Journal of Earth Sciences (2009) SpringerVerlag 2009. 72. Jackson M. L. and others: Weathering sequence of clay size minerals in soilsand sediments. J. Psych and Colloid Chemistry (1948) v.52, 1237-1260. 73. Jackson M. L., Sherman G. D.: Chemical weathering of minerals in soils. Advances in Agronomy, Academic Press (1953) 5, 219-318. 74. Jackson M. L.: Interlayering of expanible layer silicates in soils by chemical weathering. Clay and Clay Minerals (1962) v. 11, no.1. 29-46. 75. Jahn A., Chodak T., Migoń P., August C.: Utwory zwietrzelinowe Dolnego Śląska. Nowe stanowiska, wiek i znaczenie geomorfologiczne. Acta Universitas Wratislaviensis 2238, Studia Geograficzne (2001) 72. 76. Jerzmański J., Śliwa Z.: Bazalty. W: K. Dziedzic (red.) Surowce Mineralne Dolnego Śląska. Ossolineum (1979) 259-269. 77. Jha P. K., Tiwari J., Singh U. K., Kumar M., Subramanian V.: Chemical weathering and associated CO2 consumption in the Godavari river basin, India. Chemical Geology (2009) 264, 364-374. 78. Jobagge E. G., Jackson R.B.: The distribution of soil nutrients with depth: Global patterns and the imprint of plants. Biochemistry (2001) 53, 51-77. 79. Jobagge E. G., Jackson R.B.: The uplift of soil nutrients by plants: biogeochemical consequences across scales. Ecology (2004) 85, 2380-2389. 80. Kabała C., Bogacz A., Waroszewski J., Ochyra S.: Wpływ pokryw stokowych na morfologię i właściwości bielic subalpejskiego piętra Karkonoszy. Roczniki Gleboznawcze (2008) t. LIX, nr 1, 90-99. 81. Kabała C., Waroszewski J., Szopka K., Bogacz A.: Geneza, właściwości i rozprzestrzenianie stagnobielic w Sudetach. Roczniki Gleboznawcze (2010) t. LXI, nr 4, 78-92. 82. Kapuściński T., Pozzi M.: Problemy wykorzystania bazaltów śląskich i odpadowych żużli hutniczych do produkcji wełny mineralnej. Gospodarka Surowcami Mineralnymi (1985) t.1 z.3-4, 465-487. 83. Kelly P.J., Kyle P. R., Dunbar N. W., Sims K. W. W.: Geochemistry and mineralogy of the phonolite lava lake, Erebus volcano, Antarctica:1972-2004 and comparison with older lavas. Journal of Volcanology and Geothermal Research (2008). 88 84. Kilian Z., Szczepanik T.: Mineralogia, petrografia i geologia. Państwowe Wydawnictwo Szkolnictwa Zawodowego, Warszawa (1961). 85. Kocak K., Isik F., Arslan M., Zedef V.: Petrological and source region characteristics of ophiolitic hornblende gabbros from the Aksaray and Kayseri regions, cenrtal Anatolian crystalline complex, Turkey. Journal of Asian Earth Sciences (2005) 25, 883–891. 86. Kocowicz A.: Zawartość fosforu w glebach Karkonoskiego Parku Narodowego. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych (1998) 464, 231-236. 87. Komraus J. L., Adamczyk Z.: Przemiany minerałów żelaza podczas obróbki termicznej trzeciorzędowego bazaltu rejonu Jawora. Fizykochemiczne Problemy Mineralurgii (1999) 33, 73-81. 88. Komraus J. L., Adamczyk Z.: Phase composition of iron compounds in the products of annealing of the tetriary basltic rock from Góra Obłoga (the Lower Silesia, Poland). Hyperfine Interactions, Springer (2006) 163, 57-72. 89. Kościówko H.: Wykształcenie profili wietrzeniowych wulkanitów trzeciorzędowych w Sudetach i na Bloku Przedsudeckim. III Krajowa Konferencja „Minerały i Surowce Ilaste”, Warszawa 6-8 IX 1988. 90. Kowaliński S., Drozd J., Krężel K.: Profilowe rozmieszczenie ruchomych form SiO2. Al2O3, Fe2O3 w niektórych glebach Karkonoszy. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu, Rolnictwo XXI (1967) 66, 31-44. 91. Kozłowski S., Wyderko-Skiba M.: Wstępne badania fonolitów z Opolna Zdroju na Dolnym Śląsku. Biuletyn Instytutu Geologicznego (1966) 194, 129-142. 92. Kryza R., Pin Ch.: Mafic rocks in a deep-crustal segment of the Variscides (the Góry Sowie, SW Poland): evidence for crustal contamination in an extensional setting. Internationa Journal of Earth Science (2002) 91, 1017-1029. 93. Kryza R., Pin Ch.: The Central-Seudetic ophiolites (SW Poland): Petrogenetic issues, geochronology and paleotectonic implications. Gondwana Research (2010) 17,292305. 94. Kukla J.: Fonolity czeskie i ich zastosowanie do wyrobu szkła. Przegląd Geologiczny (1957) 5, 111-117. 95. Kump L. R., Brantley S. L., Arthur M. A.: Chemical weathering, atmospheric CO2, and climate. Annu. Rev. Earth Planet Sci. (2000) 28, 611-667 89 96. Kuźnicki F., Białousz S., Rusiecka D., Skłodowski P., Żakowska H.: Typologia i charakterystyka gleb górskich obszaru Sudetów. Roczniki Gleboznawcze (1973) XXIV, Z.2, 27-84. 97. Laskowski S.: Próba określenia wpływu skały macierzystej i sposobu użytkowania na zawartość w glebach wietrzeniowych Sudetów ruchomych form Fe2O3, Al2O3, i SiO2. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych (1998a) 464, 191-200. 98. Laskowski S.: Zawartość i rozmieszczenie manganu aktywnego w niektórych glebach wietrzeniowy Sudetów. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych (1998b) 464, 211-222. 99. Lewowicki S., technologicznych Gorockiewicz iłów R., Stoch kamionkowych L.: Modyfikowanie dodatkami aktywnymi właściwości w wysokich temperaturach. Mineralogia Polonica (1983) v. 14, no. 1-2 100. Lichtner P. C., Waber N.: Redox front geochemistry and weathering: theory with application to the Oasamu Utsumi uranium mine Pocos de Caldas, Brazil. Journal of Geochemical Exploration (1992) 45, 521-564. 101. Little M.G., Lee C. A.: On the formation of an inverted weathering profile on Mount Kilimanjaro, Tanzania: Buried paleosol or groundwater weathering? Chemical Geology (2006) V. 253 Is. 3-4, 205-221. 102. Lu S-G., Xue Q-F., Zhu L., Yu J-Y.: Mineral magnetic properties of a weathering sequence of soils derived from basalt in Eastern China. Catena (2008) 73, 23–33. 103. Ma J-L., Wei G-J., Xu Y-G., Long W-G., Sun W-D.: Mobilization and Redistribution of major and trace elements Turing extreme weathering of basalt In Hainan Island, South China. Geochimica et Cosmochimica Acta (2007) 71, 3223– 3237. 104. Mahaney W.C.: Late Quaternary rock glaciers, Mount Kenya, Kenya. Journal of Glaciology (1980) v. 25, no.93, 492-497. 105. Marzec M., Kabała C.: Gleby rdzawe i brunatne kwaśne wytworzone ze zwietrzelin granitów w Sudetach – morfologia, właściwości i systematyka. Roczniki Gleboznawcze (2008) LIX ¾, 206-214. 106. Masui J.: Studies on the Genesis of Clay minerale in soil. I. Relations between the clay minerals present and the parent material at Mt. Katasone, Fukushima Prefecture, Japan. Tohoku J.Agric Research (1954) v.4, no.2, 97-116. 90 107. Matsukura Y.: The role of the degree of weathering and ground water fluctation in landslade movement in a culluvium of weathered hornblende-gabbro. Catena (1996) 27, 63-78. 108. Mazurski K. R.: Litogeniczne gleby Sudetów w świetle badań masowych. Roczniki Gleboznawcze (1978) XXIX, 2, 97-112. 109. Melusso L., Morra V., Brotzu P., Franciosi L., Grifa C., Lustrinio M., Morbidelli P., Riziky H., Vincetn M.: The Cenozoic alkaline magmatism in central-northern Madagascar: a brief overview. Periodico di Mineralogia (2007) 76, 169-180. 110. Meunier A.: Clays. Springer (2005). 111. Moon V., Jayawardane J.: Geomechanical and geochemical changes during early stages of weathering of Karamu Basalt, New Zealand. Engineering Geology (2004) 74: 57–72. 112. Murray H. H., Leininger R.K.: Effect of weathering on clay minerals. Clay and Clay Minerals, Natl. Acad. Sci.-Natl. Res.Council (1956) 456, 340-347. 113. Navarre-Sitchler A., Brantley S.: Basalt weathering across the scales. Earth and Planetary Science Letters (2007) 261, 321–334. 114. Niu Y., Gilmore T., Mackie S., Greig A., Bach W.: Mineral chemistry, whole-rock compositions, and petrogenesis of Leg 176 gabbros: data and discussion. In: Natlan J.H, Dick H. J. B., Miller D. J., Von Herzen R.P.: Procedings of the Ocean Drilling Program, Scientific Results Volume 176. 115. Panasiuk M.: O pozycji tektonicznej wulkanitów trzeciorzędowych z południowozachodniego obrzeża niecki żytawskiej. Kwartalnik Geologiczny (1980) t.24, nr 4, 827-840. 116. Pentlakowa Z., Wojno T., Szarras S.: Badania bazaltów śląskich. Archiwum Instytutu Geologicznego Wrocław (1951). 117. Pokrovsky O. S., Schott J., Kudrayatzev D. I., Dupre B.: Basalt weathering in Central Siberia under permafrost conditions. Geochimica et Cosmochimica Acta (2005) Vol. 69, No. 24, 5659–5680. 118. Price R. C., Johnson R. W., Gray C. M., Frey F. A.: Geochemistry of phonolites and trachytes from the summit region of Mt. Kenya. Contributions to Mineralogy and Petrology (1985) 89, 394-409. 119. Price R. C., Cooper A.F., Woodhead J.D., Cartwright I.: Phonolitic diameters within the Dunedin Volcano, South Island, New Zealand. Journal of Petrology (2003) 44, No. 11,: 2053-2080. 91 120. Prudencio M.I., Braga M.A.S., Paquet H., Waerenborgh J.C., Pereira L.C.J., Gouveia M.A.: Clay mineral assemblages in weathered basalt profiles from central and southern Portugal: climatic significance. Catena (2002) 49, 77-89. 121. PTG: Systematyka Gleb Polski. Wydanie IV. Roczniki Gleboznawcze (1989) t. XL, ¾. 122. Pyka J. L.: Klimat Dolnego Śląska. Acta Universitatis Wratislaviensis, no 1794.; Prace Instytutu Geograficznego, Seria C “Meteorologia i klimatologia” (1995) t. 3. 123. Rasmussen C., Dahlgren R. A., Southard R. J.: Basalt weathering and pedogenesis across an environmental gradient i southern cascade Range, California, USA. Geoderma (2010), 154, 473-485. 124. Ryka W., Maliszewska A.: Słownik petrograficzny. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa, 1982. 125. Sanjurjo M. J. F., Corti G., Ugolini F. C.: Chemical and mineralogical changes in polugenic soil of Galicia, NW Spain. Catena (2001) 43, 251–265. 126. Schmuck A.: Klimat Sudetów. Komitet Zagospodarowania Ziem Górskich, PAN Kraków (1969) 5, 97-101. 127. Schroeder P. A., Melear N. D., West L. T., Hamilton D. A.: Meta-gabbro weathering in Georgia Piedmont, USA: imlications for global silicate weathering rates. Geology (2000) 163, 235-245. 128. Shaw C. S. J.: The petrology of the layered gabbro intrusion, eastern gabro Coldwell alkaline complex, northwestern Ontario, Canada: evidence for multiple phases of intrusion in a ring dake. Lithos (1997) 40, 243-259. 129. Sikora W. S.: Minerały ilaste w zwietrzelinach skał bazaltowych Dolnego Śląska. III Krajowa Konferencja „Minerały i Surowce Ilaste”, Warszawa 6-8 IX 1988. 130. Smith D. K., Cohen L. H.: Shallow Mesozoic layered gabbros in the Shadow Mountains, San Bernardino County, California. Journal of Volcanology and Geothermal Research (1996) 73, 267-283. 131. Spychaj-Fabisiak E., Długosz J., Zamorski R.: The effect ofthe phospforus dosage and incubation time on the process of retardingavailable phosphorus formsin a sandy soil. Polish Journal of Soil Science (2005) 38/1. 132. Stinger A.: The mineralogy of clay fraction from basaltic soils in the Galilee, Israel. Journal of Soil Science (1966) v. 17 no.1, 136-147. 133. Stoch L.: Minerały ilaste. Wydawnictwo Geologiczne (1974). 92 134. Strączyńska S.: Niektóre właściwości gleb darniowych wytworzonych z różnych skał w rejonie Sudetów Środkowych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych (1998) 464, 115-121. 135. Stupnicka E.: Geologia regionalna Polski. (2007) PWN, Warszawa. 136. Stutter M., Langan S., Cresser M.: Weathering and atmospheric deposition signatures of base cations in upland soils of the NE Scotland:their application to critical load assessment. Geoderma (2003) 116, 301– 324. 137. Szałamacha M., Szałamacha J.: Objaśnienie do Mapy Geologicznej Polski 1:200 000, arkusz Wałbrzych (red. J.E.Mojski, L.Sawicki). PIG Warszawa (1996). 138. Szerszeń L.: Wpływ czynników bioklimatycznych na procesy zachodzące w glebach Sudetów i Spitzbergenu. Roczniki Gleboznawcze (1974) XXV, Z. 2, 54-99. 139. Szerszeń L., Borkowski J., Bogda A., Chodak T., Karczewska A.: Stan środowiska glebowego Dolnego Śląska. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych (1995) 418, 61-74. 140. Szpila K., Stępisiewicz M.: Skład mineralny i pierwiastki śladowe zwietrzeliny bazaltowej Turoszowa. III Krajowa Konferencja „Minerały i Surowce Ilaste”, Warszawa 6-8 IX 1988. 141. Thanachit S., Suddhiprakarn A., Kheoruenromne I., Gilkes R. J.: The geochemistry of soils in catena on basalt at Khon Buri, northest Thailand. Geoderma (2006) 135, 81-96. 142. Velde B.: Clay minerals. A physico-chemical explanation of their occurrence. Elsevier Science Publishess B.V. (1985). 143. Velde B., Meunier A.: The origin of clay minerals in soils and weathered rocks. Springer-Verlag (2008). 144. Vingiani S., Righi D., Petit S., Terrible F.: Mixed-layer kaolinite-smectite minerals in a red-black soil sequence from basalt in Sardinia (Italy). Clays and Clay Minerals (2004) 52 (4), 473-483. 145. Wang Z.: The origin of the Cretaceous gabbros in the Fujian coastal region of SE China: implications for deformation-accomanied magmatism. Contribiution to Minerlogy and Petrology (2002) 144, 230-240. 146. Weber J.: Geneza i właściwości gleb wytworzonych z serpentynitów Dolnego Śląska. Część I. Charakterystyka skały macierzystej. Roczniki Gleboznawcze (1980a) XXXI 1, 143-161. 93 147. Weber J.: Geneza i właściwości gleb wytworzonych z serpentynitów Dolnego Śląska. Część II. Właściwości mikromorfologiczne. Roczniki Gleboznawcze (1980b) XXXI 2, 77-100. 148. Weber J.: Geneza i właściwości gleb wytworzonych z serpentynitów Dolnego Śląska. Część III. Właściwości fizykochemiczne. Roczniki Gleboznawcze (1981) XXXII 2, 145-160. 149. Weber J.: Geneza i właściwości gleb wytworzonych z serpentynitów Dolnego Śląska. Część IV. Charakterystyka frakcji koloidalnej. Roczniki Gleboznawcze (1982) XXXIII 1/2, 73-84. 150. Weber J., Garcia-Gonzales T., M., Dradrach A.: Skład mineralogiczny gleb bielicowych wytworzonych z granitów karkonoskich w rejonie występowania klęski ekologicznej. ZPPNR (1998) 464, 251-260. 151. Wilson M. J.: Weathering of the primary rock-forming minerale: processes, products and rates. Clay Minerals (2004) 39, 233-266. 152. Wojno T., Pentlakowa Z., Szarras S.: Investigation of Lower Silesian basalts in the years 1950-1951. Państwowy Instytut Geologiczny (1951) Warszawa. 153. Woldemichael B.W., Kimura J-I.: Petrogenesis of the Neoproterozoic BikilalGhimbi gabbro, Western Ethiopia. Journal of Mineralogical and Petrological Sciences (2008) 103, 23-46. 154. Wolff J. A., Grandy J. S., Larson P. B.: Interaction of mantle-derived magma with island crust? Trace elements and oxygen isotope data from Diego Hernandez Formation, Las Canadas, Tenerife. Journal of Volcanology and Geothermal Research (2000) 103, 343-366. 155. Wu W., Shijin X., Yang J., Yin H.: Silicate weathering and CO2 cosumption deduced from the seven Chinese rivers originating in the Qinghai-Tibet Plateau. Chemical Geology (2008) 249, 307-320. 156. Xiangzhao H., Lixing K.: Characteristics of basalts in Lancang volcanic rock belt and their tectonic setting. Trans. Nonferrous Met. Soc. China (1998) v. 8 no. 4. 157. Zagożdżon P. P.: Mączki bazaltowe w zastosowaniach rolniczych I pokrewnych. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej (2008) 123. 158. Zeigler K., Chadwick O. A., Brzezinski M. A., Kelly E. F.: Natural variations of δ30Si ratios during progressive basalt weathering, Hawaiian Islands. Geochimica et Cosmochimica Acta (2005) Vol. 69, No. 19, 4597–4610. 94 Tabela 1.1. Cechy morfologiczne profilu 69 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. Nr obiektu /nr próbki 69/1 69/2 69/3 69/4 Poziom genetyczny Symbol Ofh ABbr CR R Miąższość 0-3 cm 3-15 cm <15 cm <15 cm Barwa Grupa granulometryczna wg PTG 2008 Wartość Nazwa n.o. gz gz n.o. n.o. 10YR 6/3 10YR 6/2 n.o. n.o. jasno brunatny jasno brunatno-szary n.o. Tabela 1.2. Cechy morfologiczne profilu 70 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. Nr obiektu /nr próbki 70/1 70/2 70/3 70/4 Poziom genetyczny Symbol Ofh ABbr CR R Miąższość 0-4 cm 4-18 cm <18 cm <18 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 n.o. gp gp n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 3/2 10YR 5/3 10YR 6/2 n.o. bardzo ciemny brunatno-szary brunatny jasno brunatno-szary n.o. 95 Tabela 1.3. Cechy morfologiczne profilu 71 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. Nr obiektu /nr próbki 71/1 71/2 71/3 71/4 Poziom genetyczny Symbol Ad Bbr CR R Miąższość 0-10 cm 10-35 cm <35 cm <35 cm Barwa Grupa granulometryczna wg PTG 2008 Wartość Nazwa gp gp gp n.o. 10YR 3/3 10YR 3/3 10YR 5/3 n.o. ciemny brunatny ciemny brunatny brunatny n.o. Tabela 1.4. Cechy morfologiczne profilu 72 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. Nr obiektu /nr próbki 72/1 72/2 72/3 72/4 72/5 Poziom genetyczny Symbol Of A Bbr CR R Miąższość 0-3 cm 3-8 cm 8-32 cm <32 cm <32 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 n.o. gp gp gp n.o. Barwa Wartość Nazwa n.o. 10YR 6/3 10YR 6/3 10YR 7/2 n.o. n.o. jasno brunatny jasno brunatny jasno szary n.o. 96 Tabela 1.5. Cechy morfologiczne profilu 73 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Wolibórz. Nr obiektu /nr próbki 73/1 73/2 73/3 73/4 73/5 73/6 73/7 Poziom genetyczny Symbol Ol Of ABbr Bbr C CR R Miąższość 0-3 cm 3-8 cm 8-10 cm 10-35 cm 35-55 cm <55 cm <55 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 n.o. n.o. n.o. pg pg pg n.o. Barwa Wartość Nazwa n.o. 10YR 3/2 10YR 3/2 10YR 5/3 10YR 5/4 10YR 5/4 n.o. n.o. bardzo ciemny szarawo-brunatny bardzo ciemny szarawo-brunatny brunatna żółtawo-brunatny żółtawo-brunatny n.o. Tabela 1.6. Cechy morfologiczne profilu 74 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Wolibórz. Nr obiektu /nr próbki 74/1 74/2 74/3 74/4 74/5 74/6 Poziom genetyczny Symbol Ol Ofh A Bbr CR R Miąższość 0-1 cm 1-4 cm 4-6 cm 6-15 cm <15 cm <15 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 n.o. n.o. gp gp pg n.o. Barwa Wartość Nazwa n.o. 10YR 3/2 10YR 4/2 10YR 5/3 10YR 6/3 n.o. n.o. bardzo-ciemny szarawo-brunatny ciemny szarawo-brunatny brunatny jasno-brunatny n.o. 97 Tabela 1.7. Cechy morfologiczne profilu 75 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr obiektu /nr próbki 75/1 75/2 75/3 75/4 75/5 75/6 75/7 Poziom genetyczny Symbol Ol Ofh A Bbr C CR R Miąższość 0-1 cm 1-3 cm 3-5 cm 5-25 cm 25-40 cm 40-55 cm <55 cm Barwa Grupa granulometryczna wg PTG 2008 Wartość Nazwa n.o. n.o. pg pg pg pg n.o. n.o. 10YR 3/2 10YR 3/2 10YR 6/3 10YR 6/3 10YR 6/3 n.o. n.o. bardzo ciemny szaro-brunatny bardzo ciemny szaro-brunatny jasny brunatny jasny brunatny jasny brunatny n.o. Tabela 1.8. Cechy morfologiczne profilu 76 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr obiektu /nr próbki 76/1 76/2 76/3 76/4 76/5 Poziom genetyczny Symbol Ad ABbr C CR R Miąższość 0-8 cm 8-20 cm 20-35 cm <35 cm <35 cm Barwa Grupa granulometryczna wg PTG 2008 Wartość Nazwa pg pg pg pg n.o. 10YR 5/2 10YR 5/2 10YR 6/3 10YR 6/4 n.o. szaro-brunatny szaro-brunatny jasno-brunatny jasny żółtawo-brunatny n.o. 98 Tabela 1.9. Cechy morfologiczne profilu 77 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr obiektu /nr próbki 77/1 77/2 77/3 77/4 77/5 77/6 Poziom genetyczny Symbol Ol Ofh A Bbr C R Miąższość 0-0,5 cm 0,5-4 cm 4-7cm 7-35 cm 35-55 cm <55 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 n.o. n.o. pg gp gp n.o. Barwa Wartość Nazwa n.o. 10YR 3/2 10YR 4/2 10YR 6/3 10YR 7/4 n.o. n.o. bardzo ciemny szaro-brunatny ciemny szaro-brunatny jasny brunatny bardzo jasny brunatny n.o. Tabela 1.10. Cechy morfologiczne profilu 78 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu /nr próbki 78/1 78/2 78/3 78/4 78/5 Poziom genetyczny Symbol Ad ABbr Bbr CR R Miąższość 0-10 cm 10-22 cm 22-60 cm 60-80 cm <80 cm Barwa Grupa granulometryczna wg PTG 2008 Wartość Nazwa pg pg pg ps n.o. 10YR 5/2 10YR 5/3 10YR 6/2 10YR 6/3 n.o. szaro-brunatny brunatny jasny żółtawo-szary blado-brunatny n.o. 99 Tabela 1.11. Cechy morfologiczne profilu 79 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu /nr próbki 79/1 79/2 79/3 79/4 79/5 79/6 Poziom genetyczny Symbol Ad A Bbr C CR R Miąższość 0-9 cm 9-22 cm 22-42 cm 42-100 cm <100 cm <100 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 gp gp gp pg pg n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 5/2 10YR 5/2 10YR 6/4 10YR 5/4 10YR 7/3 n.o. szaro-brunatny brunatny jasny żółtawo-szary blado-brunatny bardzo jasno brunatny n.o. Tabela 1.12. Cechy morfologiczne profilu 80 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu /nr próbki 80/1 80/2 80/3 80/4 Poziom genetyczny Symbol Ad A BbrC R Miąższość 0-9 cm 9-24 cm 24-54cm <54 cm Barwa Grupa granulometryczna wg PTG 2008 Wartość Nazwa gp gp gp n.o. 10YR 6/2 10YR 7/1 10YR 7/1 n.o. jasny brunatno-szary jasnoszary jasnoszary blado-brunatny n.o. 100 Tabela 1.13. Cechy morfologiczne profilu 81 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu /nr próbki 81/0 81/1 81/2 81/3 81/4 81/5 81/6 Poziom genetyczny Symbol Ol Oh A Bbr C CR R Miąższość 0-1 cm 1-2 cm 2-9 cm 9-23 cm 23-40 cm <40 cm <40 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 n.o. n.o. gp gp gp pg n.o. Barwa Wartość Nazwa n.o. 10YR 3/2 10YR 5/2 10YR 6/3 10YR 7/3 10YR 6/4 n.o. n.o. bardzo ciemno szarobrunatny szarawo-brunatny jasno brunatny bardzo jasno brunatny jasno żółtawo brunatny n.o. Tabela 1.14. Cechy morfologiczne profilu 82 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. Nr obiektu /nr próbki 82/1 82/2 82/3 82/4 Symbol Miąższość Grupa granulometryczna wg PTG 2008 Ad Bbr CR R 0-2cm 2-20cm <20cm <20 cm pg pg ps n.o. Poziom genetyczny Barwa Wartość Nazwa 10YR 3/2 10YR 5/3 10YR 6/4 n.o. bardzo ciemny szarobrunatny brunatny jasno żółtawobrunatny n.o. 101 Tabela 1.15. Cechy morfologiczne profilu 83 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. Nr obiektu /nr próbki 83/1 83/2 83/3 83/4 83/5 Poziom genetyczny Symbol Ol Oh ABbr CR R Miąższość 0-1 cm 1-3 cm 3-19 cm 19-35cm <35 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 n.o. n.o. gp ps n.o. Barwa Wartość Nazwa n.o. 10YR 3/2 10YR 5/3 10YR 6/4 n.o. n.o. bardzo ciemny szarobrunatny brunatny jasno żółtawobrunatny n.o. 102 Tabela 1.16. Cechy morfologiczne profilu 44 – ranker brunatny wytworzony z bazaltu, Strzegom. Nr obiektu /nr próbki 44/1 44/2 44/3 Poziom genetyczny Symbol Ad ABbrC R Miąższość 0-5 cm 5-30 cm <30 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 pg gp n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 3/2 7,5YR 4/2 n.o. bardzo ciemno szarawo-brunatny brunatny n.o. Tabela 1.17. Cechy morfologiczne profilu 45 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazaltu, Strzegom. Nr obiektu /nr próbki 45/1 45/2 45/3 45/4 Poziom genetyczny Symbol Ad ABbr C R Miąższość 0-10 cm 10-70 cm 70-150 cm <150 cm Barwa Grupa granulometryczna wg PTG 2008 Wartość Nazwa gp gp gz n.o. 10YR 2,5/1 10YR 2,5/1 10YR 3/3 n.o. czarny czarny ciemno brunatny n.o. 103 Tabela 1.18. Cechy morfologiczne profilu 84 – ranker brunatny wytworzony z bazanitu, Sulików. Nr obiektu /nr próbki 84/1 84/2 84/3 84/4 Poziom genetyczny Symbol Ad Bbr CR R Miąższość 0-8 cm 8-30 cm <30 cm <30 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 gp pyg pyg n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 5/3 10YR 5/3 10YR 7/3 n.o. brunatna brunatna bardzo jasno brunatna n.o. Tabela 1.19. Cechy morfologiczne profilu 85 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sulików. Nr obiektu /nr próbki 85/1 85/2 85/3 85/4 Poziom genetyczny Symbol Ad BbrC CR R Miąższość 0-10 cm 10-40 cm <40 cm <40 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 gp pyg gp n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 5/3 10YR 5/3 10YR 7/3 n.o. brunatna brunatna bardzo jasno brunatna n.o. 104 Tabela 1.20. Cechy morfologiczne profilu 86 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Radzimów. Nr obiektu /nr próbki 86/1 86/2 86/3 86/4 Poziom genetyczny Symbol Ad Bbr CR R Miąższość 0-10 cm 10-40 cm <40 cm <40 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 pyg pyg pyi n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 6/3 10YR 4/3 10YR 7/3 n.o. jasno brunatna brunatna bardzo jasno brunatna n.o. Tabela 1.21. Cechy morfologiczne profilu 87 – gleba płowa wytworzona z bazanitu, Radzimów. Nr obiektu /nr próbki 87/1 87/2 87/3 87/4 87/5 Poziom genetyczny Symbol Ad BbrEetg BbrBtC CR R Miąższość 0-10 cm 10-32cm 32-52cm <52 cm <52 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 gp pyg gz gz n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 5/3 10YR 7/4 10YR 6/4 10YR 3/2 n.o. brunatna bardzo jasnobrunatna jasna żółtawo szara bardzo ciemna szarawo- brunatna n.o. 105 Tabela 1.22. Cechy morfologiczne profilu 88 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Platerówka. Nr obiektu /nr próbki 88/1 88/2 88/3 88/4 88/5 Poziom genetyczny Symbol Ad Bbr C CR R Miąższość 0-10 cm 10-35 cm 35-50 cm <50 cm <50 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 gp pyg gp gp n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 4/3 10YR 4/3 10YR 5/3 10YR 6/3 n.o. brunatna brunatna brunatna jasno brunatna n.o. Tabela 1.23. Cechy morfologiczne profilu 90 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Złotoryja-Wilcza Góra. Nr obiektu /nr próbki 90/1 90/2 90/3 90/4 Poziom genetyczny Symbol A Bbr CR R Miąższość 0-15 cm 15-45 cm <45 cm <45 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 gp pyg pyg n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 5/2 10YR 6/3 10YR 6/3 n.o. szarawo brunatna jasno brunatna jasno brunatna n.o. 106 Tabela 1.24. Cechy morfologiczne profilu 91 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. Nr obiektu /nr próbki 91/1 91/2 91/3 91/4 Poziom genetyczny Symbol Ad ABbr C R Miąższość 0-9 cm 9-25 cm 25-50 cm <50 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 pyg pyg pyg n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 5/3 10YR 5/3 10YR 7/2 n.o. brunatna brunatna jasno szara n.o. Tabela 1.25. Cechy morfologiczne profilu 92 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. Nr obiektu /nr próbki 92/1 92/2 92/3 92/4 Poziom genetyczny Symbol Ad ABbr C R Miąższość 0-10 cm 10-35 cm 35-45 cm <45 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 gp pyg pyi n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 3/3 10YR 4/3 10YR 6/2 n.o. ciemno brunatna brunatna jasno brunatno szara n.o. 107 Tabela 1.26. Cechy morfologiczne profilu 24 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu /nr próbki 24/1 24/2 24/3 24/4 24/5 Poziom genetyczny Symbol Ad A Bbr BbrC CR Miąższość 0-15 cm 15-20 cm 20-40 cm 40-60 cm <60 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 pg pg pg pg pg Barwa Wartość Nazwa 10YR 3/1 10YR 3/2 10YR 5/4 10YR 5/3 10YR 5/3 bardzo ciemno szary bardzo ciemno szarawo-brunatny żółtawo-brunatny brunatny brunatny Tabela 1.27. Cechy morfologiczne profilu 27 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu /nr próbki 27/1 27/2 27/3 27/4 27/5 27/6 Poziom genetyczny Symbol Ofh A Bbr BbrC CR R Miąższość 0-5 cm 5-10 cm 10-15 cm 15-40 cm <40 cm <40 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 n.o. pg pg pg gp n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 3/2 10YR 3/2 10YR 4/2 10YR 4/4 10YR 4/3 n.o. bardzo ciemno szarawo-brunatny bardzo ciemno szarawo-brunatny ciemno szarawo-brunatny ciemno żółtawo-brunatny brunatny n.o. 108 Tabela 1.28. Cechy morfologiczne profilu 93 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu /nr próbki 93/1 93/2 93/3 93/4 Poziom genetyczny Symbol Ad Bbr BbrC R Miąższość 0-4 cm 4-19 cm 19-50 cm <50 cm Barwa Grupa granulometryczna wg PTG 2008 Wartość Nazwa gp pyg pyg n.o. 10YR 4/2 10YR 4/4 10YR 6/3 n.o. ciemno szarawo-brunatny ciemno żółtawo-brunatny jasno brunatny n.o. Tabela 1.29. Cechy morfologiczne profilu 94 – ranker brunatny wytworzony z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu /nr próbki 94/1 94/2 94/3 94/4 Poziom genetyczny Symbol Ad Bbr BbrC R Miąższość 0-4 cm 4-15 cm 15-28 cm <28 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 gp pyg pyg n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 4/2 10YR 4/4 10YR 5/4 n.o. ciemno szarawo-brunatny ciemno żółtawo-brunatny żółtawo-brunatny n.o. 109 Tabela 1.30. Cechy morfologiczne profilu 95 – ranker brunatny z fonolitu trachotowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu /nr próbki 95/1 95/2 95/3 95/4 Poziom genetyczny Symbol Ad Bbr BbrC R Miąższość 0-6 cm 6-15 cm <15 cm <15 cm Grupa granulometryczna wg PTG 2008 gp pyg pyg n.o. Barwa Wartość Nazwa 10YR 3/2 10YR 4/4 10YR 5/4 n.o. bardzo ciemno szarawo-brunatny ciemno żółtawo-brunatny żółtawo-brunatny n.o. 110 Tabela 2.1. Skład granulometryczny profilu 69 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 69/1 69/2 69/3 Ofh ABbr CR 5 20 75 2-1 n.o. 3 3 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. 10 10 13 15 23 19 7 51 12 8 12 13 22 21 9 48 Pył (suma wg PTG 2008) n.o. 42 43 Ił (suma wg PTG 2008) n.o. 7 9 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 n.o. glp glp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 n.o. gz gz Ił (suma wg PTG 2008) n.o. 4 6 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 n.o. płz glp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 n.o. gp gp Tabela 2.2. Skład granulometryczny profilu 70 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 70/1 70/2 70/3 Ofh ABbr CR 5 30 75 2-1 n.o. 2 4 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. 10 7 12 20 29 16 4 51 12 8 12 14 23 21 6 50 Pył (suma wg PTG 2008) n.o. 45 44 111 Tabela 2.3. Skład granulometryczny profilu 71 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 71/1 71/2 71/3 Ad Bbr CR 35 50 80 2-1 10,5 3 3 5 8 9 10 Części ziemiste [%] Piasek (suma 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 7 10 22 30 18 2 50 9 12 20 28 17 2 53 8 14 18 26 18 1 55 Pył (suma wg PTG 2008) 38 45 44 Ił (suma wg PTG 2008) 2 2 1 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 płz płz płz Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp gp gp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 n.o. płz glp glp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 n.o. gp gp gp Tabela 2.4. Skład granulometryczny profilu 72 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 72/1 72/2 72/3 72/4 Of A Bbr CR 5 10 25 65 2-1 n.o. 3 3 7 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. 8 9 10 19 24 24 3 49 9 8 8 16 23 28 5 44 14 10 13 12 18 26 0 56 Pył (suma wg PTG 2008) n.o. 48 51 44 Ił (suma wg PTG 2008) n.o. 3 5 0 112 Tabela 2.5. Skład granulometryczny profilu 73 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Wolibórz. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 73/2 73/3 73/4 73/5 73/6 Of ABbr Bbr C CR 1 5 50 60 70 2-1 n.o. n.o. 12 10 12 Części ziemiste [%] Piasek (suma 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. 12 12 14 12 22 10 6 62 17 15 18 10 13 11 6 70 20 12 14 10 15 10 7 68 10,5 Pył (suma wg PTG 2008) n.o. n.o. 32 24 25 Ił (suma wg PTG 2008) n.o. n.o. 6 6 7 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 n.o. n.o. pgmp pgmp pgmp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 n.o. n.o. gp gp gp Ił (suma wg PTG 2008) n.o. n.o. 5 5 3 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 n.o. n.o. pglp gl pgm Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 n.o. n.o. gp gp pg Tabela 2.6. Skład granulometryczny profilu 74 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Wolibórz. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 74/1 74/2 74/3 74/4 74/5 Ol Ofh A Bbr CR 2 5 70 85 95 2-1 n.o. n.o. 6 14 20 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. 16 15 21 11 20 6 5 69 12 10 17 8 16 18 5 61 20 11 15 6 11 14 3 72 Pył (suma wg PTG 2008) n.o. n.o. 26 34 25 113 Tabela 2.7. Skład granulometryczny profilu 75 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 75/2 75/3 75/4 75/5 75/6 Ofh A Bbr C CR 2 50 75 90 95 2-1 n.o. 13 9 7 6 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. 18 16 20 11 11 10 1 78 21 20 27 9 11 3 0 86 19 20 29 9 7 8 1 84 17 21 31 10 6 8 1 85 Pył (suma wg PTG 2008) n.o. 21 14 15 14 Ił (suma wg PTG 2008) n.o. 1 0 1 1 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 n.o. pgl ps ps ps Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 n.o. pg pg pg pg Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 ps ps pglp pglp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 pg pg gp gp Tabela 2.8. Skład granulometryczny profilu 76 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 76/1 76/2 76/3 76/4 Ad ABbr C CR 40 60 75 90 2-1 1 2 9 5 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 9 29 30 8 14 7 2 77 10 28 28 9 13 9 1 77 15 6 25 16 15 11 3 71 13 18 25 11 15 10 3 61 Pył (suma wg PTG 2008) 21 22 26 25 Ił (suma wg PTG 2008) 2 1 3 3 114 Tabela 2.9. Skład granulometryczny profilu 77 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 77/2 77/3 77/4 77/5 Ofh A Bbr C 5 35 70 85 2-1 4 8 10 14 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 13 18 31 15 10 9 0 81 18 25 17 13 9 8 2 81 24 24 16 6 11 6 3 80 25 22 15 8 9 5 2 84 Pył (suma wg PTG 2008) 19 17 17 14 Ił (suma wg PTG 2008) 0 2 3 2 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 psp ps ps ps Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 pg pg pg pg Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 pglp pglp pglp ps Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 pg pg pg ps Tabela 2.10. Skład granulometryczny profilu 78 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 78/1 78/2 78/3 78/4 Ad ABbr Bbr CR 30 50 75 95 2-1 5 8 7 16 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 10 16 25 16 14 12 2 72 13 12 28 11 17 8 3 72 13 11 30 10 16 10 3 71 27 21 16 7 5 6 2 87 Pył (suma wg PTG 2008) 26 25 26 11 Ił (suma wg PTG 2008) 2 3 3 2 115 Tabela 2.11. Skład granulometryczny profilu 79 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 79/1 79/2 79/3 79/4 79/5 Ad A Bbr C CR 35 50 50 80 95 2-1 5 8 3 5 6 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 10 12 28 10 19 14 2 65 9 10 27 12 16 15 3 66 12 17 24 12 14 13 5 68 25 30 18 7 7 4 4 85 22 28 21 9 5 5 4 86 Pył (suma wg PTG 2008) 33 31 27 11 10 Ił (suma wg PTG 2008) 2 3 5 4 4 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 pgmp pgmp pgmp ps ps Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp gp gp pg pg Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 pglp pglp pgm Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp gp gp Tabela 2.12. Skład granulometryczny profilu 80 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 80/1 80/2 80/3 Ad A BbrC 3 6 25 2-1 3 6 10 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 17 20 18 11 20 8 3 69 15 17 18 10 21 9 4 66 19 15 23 8 6 14 5 75 Pył (suma wg PTG 2008) 28 30 20 Ił (suma wg PTG 2008) 3 4 5 116 Tabela 2.13. Skład granulometryczny profilu 81 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 81/1 81/2 81/3 81/4 81/5 Oh A Bbr C CR 4 30 75 90 95 2-1 n.o. 4 6 5 4 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. 9 14 24 11 16 16 6 62 11 12 25 11 14 17 4 67 10 13 23 9 15 19 6 60 15 20 28 11 10 7 5 78 Pył (suma wg PTG 2008) n.o. 32 31 34 17 Ił (suma wg PTG 2008) n.o. 6 4 6 5 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 n.o. glp glp glp pgl Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 n.o. gp gp gp pg Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 psp psp pl Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 pg pg ps Tabela 2.14. Skład granulometryczny profilu 82 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 82/1 82/2 82/3 Ad Bbr CR 25 75 90 2-1 10 11 29 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 12 15 28 12 15 3 5 77 13 12 21 10 16 3 4 77 32 15 11 5 3 2 3 92 Pył (suma wg PTG 2008) 18 19 5 Ił (suma wg PTG 2008) 5 4 3 117 Tabela 2.15. Skład granulometryczny profilu 83 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 83/1 83/2 83/3 83/4 83/5 Ol Oh ABbr CR R 4 10 70 90 skała 2-1 10,5 n.o. n.o. 14 17 n.o. n.o. n.o. 16 30 n.o. Części ziemiste [%] Piasek (suma 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. 11 20 11 13 10 5 72 20 13 8 6 3 3 88 n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. Pył (suma wg PTG 2008) n.o. n.o. 23 9 n.o. Ił (suma wg PTG 2008) n.o. n.o. 5 3 n.o. Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 n.o. n.o. pgl ps n.o. Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 n.o. n.o. gp ps n.o. 118 Tabela 2.16. Skład granulometryczny profilu 44 – ranker brunatny wytworzony z bazaltu, Strzegom. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 44/1 44/2 Ad ABbrC 60 80 2-1 18 20 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 15 21 5 20 11 9 1 79 14 15 9 14 13 4 11 72 Pył (suma wg PTG 2008) 20 17 Ił (suma wg PTG 2008) 1 11 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 psp pglp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 pg gp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 pglp płz płz Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp gp gz Tabela 2.17. Skład granulometryczny profilu 45 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazaltu, Strzegom. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 45/1 45/2 45/3 Ad ABbr C 60 70 80 2-1 7 8 1 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 8 20 15 19 17 6 8 69 8 16 9 35 8 10 6 76 1 8 10 27 29 15 9 47 Pył (suma wg PTG 2008) 23 18 44 Ił (suma wg PTG 2008) 8 6 9 119 Tabela 2.18. Skład granulometryczny profilu 84 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sulików. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 84/1 84/2 84/3 Ad Bbr CR 25 75 95 2-1 10,5 2 1 0 5 3 2 Części ziemiste [%] Piasek (suma 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 9 26 4 31 18 5 46 5 19 8 39 21 4 36 5 20 11 26 31 5 38 Pył (suma wg PTG 2008) 49 60 57 Ił (suma wg PTG 2008) 5 4 5 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 glp płz gśp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp pyg pyg Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 pglp glp glp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp pyg gp Tabela 2.19. Skład granulometryczny profilu 85 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sulików. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 85/1 85/2 85/3 Ad BbrC CR 40 75 95 2-1 1 1 3 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 6 16 25 15 25 10 2 63 3 8 23 9 28 24 4 44 9 11 21 12 19 20 5 56 Pył (suma wg PTG 2008) 35 52 39 Ił (suma wg PTG 2008) 2 4 5 120 Tabela 2.20. Skład granulometryczny profilu 86 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Radzimów. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 86/1 86/2 86/3 Ad Bbr CR 25 50 75 2-1 10,5 1 1 1 4 4 4 Części ziemiste [%] Piasek (suma 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 8 15 10 34 24 4 38 10 14 4 31 29 7 33 8 8 8 25 33 13 29 Pył (suma wg PTG 2008) 58 60 58 Ił (suma wg PTG 2008) 4 7 13 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 płz gśp gśp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 pyg pyg gz Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 płz gśp gśp gśp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp pyg gz gz Tabela 2.21. Skład granulometryczny profilu 87 – gleba brunatna płowa wytworzona z bazanitu, Radzimów. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 87/1 87/3 87/4 87/5 Ad BbrEetg BbrBtC CR 50 90 90 90 2-1 2 3 3 3 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 6 7 18 14 28 19 6 47 6 9 11 6 24 29 12 35 6 9 10 8 17 30 17 36 7 9 10 9 17 29 16 37 Pył (suma wg PTG 2008) 47 53 47 47 Ił (suma wg PTG 2008) 6 12 17 16 121 Tabela 2.22. Skład granulometryczny profilu 88 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Platerówka. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 88/1 88/2 88/3 88/4 Ad Bbr C CR 20 25 50 90 2-1 1 1 1 0 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 12 14 21 12 24 13 2 61 3 7 20 15 32 19 3 46 5 9 20 14 26 21 4 50 2 8 23 17 32 16 2 49 Pył (suma wg PTG 2008) 37 51 47 49 Ił (suma wg PTG 2008) 1 3 3 2 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 pgmp płz płz płz Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp pyg gp gp Tabela 2.23. Skład granulometryczny profilu 90 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Złotoryja-Wilcza Góra. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 90/1 90/2 90/3 A Bbr CR 50 50 90 2-1 1 0 0 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 6 11 20 13 23 20 6 51 1 6 13 13 34 29 4 32 1 2 9 12 32 35 9 24 Pył (suma wg PTG 2008) 43 64 67 Ił (suma wg PTG 2008) 6 4 9 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 glp płz płi Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp pyg pyg 122 Tabela 2.24. Skład granulometryczny profilu 91 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 91/1 91/2 91/3 A ABbr C 50 60 75 2-1 10,5 1 6 0 4 6 1 Części ziemiste [%] Piasek (suma 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 4 21 9 29 26 6 39 4 20 4 25 26 9 40 1 6 13 37 33 9 21 Pył (suma wg PTG 2008) 55 51 70 Ił (suma wg PTG 2008) 6 9 9 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 glp glp płi Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 pyg pyg pyg Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 płz płz gśp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp pyg pyi Tabela 2.25. Skład granulometryczny profilu 92 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 92/1 92/2 92/3 A ABbr C 25 40 50 2-1 1 1 1 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 4 7 24 10 33 16 5 46 2 3 18 12 37 22 5 37 2 2 6 8 31 36 14 19 Pył (suma wg PTG 2008) 49 58 67 Ił (suma wg PTG 2008) 5 5 14 123 Tabela 2.26. Skład granulometryczny profilu 24 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 24/1 24/2 24/3 24/4 24/5 Ad A Bbr BbrC CR 10 30 30 40 40 2-1 11 6 10 8 10 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 5 34 10 24 11 0 5 84 3 35 17 18 17 0 4 79 14 21 13 14 22 5 1 72 13 28 7 18 18 7 1 74 10 30 10 16 16 0 8 76 Pył (suma wg PTG 2008) 11 17 27 25 16 Ił (suma wg PTG 2008) 5 4 1 1 8 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 plp plp psp psp psp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 pg pg pg pg pg Tabela 2.27. Skład granulometryczny profilu 27 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 27/1 27/2 27/3 27/4 27/5 Ofh A Bbr BbrC CR 10 10 30 40 50 2-1 n.o. 6 11 10 7 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. n.o. 8 36 5 15 21 3 6 70 12 25 14 12 16 7 3 74 14 13 21 15 17 5 5 73 4 33 11 14 23 2 6 69 Pył (suma wg PTG 2008) n.o. 24 23 22 25 Ił (suma wg PTG 2008) n.o. 6 3 5 6 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 n.o. psp plp plp psp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 n.o. pg ps ps pg 124 Tabela 2.28. Skład granulometryczny profilu 93 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 93/1 93/2 93/3 Ad Bbr BbrC 10 30 90 2-1 10 2 3 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 6 7 15 23 32 16 1 51 5 5 7 12 32 33 4 31 5 7 3 8 28 37 9 26 Pył (suma wg PTG 2008) 48 65 65 Ił (suma wg PTG 2008) 1 4 9 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 płz płi gśp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp pyg pyg Tabela 2.29. Skład granulometryczny profilu 94 – ranker brunatny wytworzony z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 94/1 94/2 94/3 Ad Bbr BbrC 10 30 90 2-1 9 4 1 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 5 9 10 19 32 15 1 52 7 5 1 9 33 38 3 26 5 7 5 10 30 37 5 28 Pył (suma wg PTG 2008) 47 71 67 Ił (suma wg PTG 2008) 1 3 5 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 płz płi gśp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp pyg pyg 125 Tabela 2.30. Skład granulometryczny profilu 95 – ranker brunatny wytworzony z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu Poziom Szkielet / Nr genetyczny [%] próbki 95/1 95/2 95/3 Ad Bbr BbrC 10 50 90 2-1 3 4 1 Części ziemiste [%] Piasek (suma 1- 0,5- 0,25- 0,1- 0,05- 0,02<0,002 wg 0,5 0,25 0,1 0,05 0,02 0,002 PTG Piasek Pył Ił 2008) 8 8 19 12 32 14 4 50 6 6 11 10 27 32 4 37 3 3 7 9 28 38 11 23 Pył (suma wg PTG 2008) 46 59 66 Ił (suma wg PTG 2008) 4 4 11 Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 1989 płz gśp gśp Grupa granulometryczna dla części ziemistych wg PTG 2008 gp pyg pyg 126 Tabela 3.1. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 69 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 69/1 69/2 69/3 Ofh ABbr CR n.o. 4,81 5,71 n.o. 3,62 3,96 N C/N g . kg-1 n.o. 20,16 7,54 n.o. 1,50 0,70 n.o. 13,44 10,76 Formy przyswajalne P K Mg mg/100g gleby n.o. n.o. n.o. 0,79 6,31 1,40 0,44 4,32 2,32 Tabela 3.2. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 70 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 70/1 70/2 70/3 Ofh ABbr CR 4,47 4,88 5,33 3,87 3,7 3,93 N C/N g . kg-1 298,57 24,44 11,02 12,60 1,80 1,10 23,70 13,58 10,02 Formy przyswajalne K Mg mg/100g gleby 5,93 3,82 5,38 0,44 8,30 1,21 0,35 6,14 1,87 P 127 Tabela 3.3. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 71 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 71/1 71/2 71/3 Ad Bbr CR 4,68 5,55 5,19 4,09 4,29 4,14 N C/N g . kg-1 70,08 36,77 20,25 5,00 3,10 1,70 14,02 11,86 11,91 Formy przyswajalne P K Mg mg/100g gleby 1,40 12,95 1,30 1,22 6,14 0,42 3,14 5,65 0,44 Tabela 3.4. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 72 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 72/1 72/2 72/3 72/4 Of A Bbr CR n.o. 5,33 5,12 5,74 n.o. 3,99 3,78 4,06 N C/N g . kg-1 n.o. 42,62 14,94 7,05 n.o. 3,20 1,30 0,70 n.o. 13,32 11,49 10,07 Formy przyswajalne K Mg mg/100g gleby n.o. n.o. n.o. 0,79 12,12 2,52 0,70 5,65 1,06 0,17 6,64 1,99 P 128 Tabela 3.5. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 73 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Wolibórz. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 73/2 73/3 73/4 73/5 73/6 Of ABbr Bbr C CR 4,12 4,11 5,08 6,48 6,94 3,07 3,12 3,7 4,42 4,68 N g . kg-1 449,17 32,37 28,91 11,57 7,32 20,80 1,21 1,80 0,90 0,98 C/N P 21,6 26,7 16,1 12,9 7,5 3,5 3,5 0,3 0,1 0,1 Formy przyswajalne K Mg mg/100g gleby 3,7 n.o. 20,8 n.o. 5,1 5,2 3,2 17,2 1,5 16,6 Tabela 3.6. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 74 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Wolibórz. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 74/2 74/3 74/4 74/5 Ofh A Bbr CR 5,63 4,63 5,74 6,37 3,01 3,55 4,17 4,59 N g . kg-1 379,19 72,45 26,33 10,58 14,70 3,64 1,80 0,90 C/N P 25,79 19,90 14,63 11,76 1,5 0,3 0,3 0,6 Formy przyswajalne K Mg mg/100g gleby 5,6 n.o. 4,6 5,1 1,2 10,7 3,0 12,4 129 Tabela 3.7. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 75 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 75/2 75/3 75/4 75/5 75/6 Ofh A Bbr C CR 4,79 5,51 6,23 6,95 7,10 3,81 3,83 4,92 5,29 5,56 N g . kg-1 308,46 168,56 16,63 4,03 3,27 15,80 9,10 0,90 0,18 0,18 C/N P 19,52 18,52 18,48 22,39 18,14 2,6 1,2 0,1 0,1 0,1 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 1,7 5,1 1,8 1,2 1,2 Mg n.o. 1,9 1,9 2,1 2,5 Tabela 3.8. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 76 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 76/1 76/2 76/3 76/4 Ad ABbr C CR 5,59 5,97 6,21 6,93 4,07 4,29 4,04 4,63 N g . kg-1 47,30 23,38 3,18 2,05 3,70 2,30 0,28 0,05 C/N P 12,78 10,17 11,34 40,90 1,5 0,8 0,1 0,1 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 0,2 2,7 1,3 1,0 Mg 2,4 1,9 2,3 3,8 130 Tabela 3.9. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 77 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 77/2 77/3 77/4 77/5 Ofh A Bbr C 5,38 5,09 5,63 6,05 4,34 3,83 4,08 4,07 N g . kg-1 151,12 69,80 13,06 6,67 7,90 4,60 0,70 0,42 C/N P 19,13 15,17 18,65 15,87 1,4 0,7 0,2 0,1 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 0,8 4,0 5,1 4,6 Mg n.o. 2,5 1,9 3,4 Tabela 3.10. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 78 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 78/1 78/2 78/3 78/4 Ad ABbr Bbr CR 5,47 5,63 5,95 7,00 4,07 4,01 4,3 4,04 N g . kg-1 44,37 33,57 15,66 2,40 3,40 2,00 1,90 0,19 C/N P 13,05 16,79 8,24 12,63 1,2 0,9 0,1 0,1 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 19,1 21,6 8,3 1,2 Mg 1,9 1,5 1,5 1,7 131 Tabela 3.11. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 79 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 79/1 79/2 79/3 79/4 79/5 Ad A Bbr C CR 5,34 5,96 6,82 7,38 7,28 4,18 4,43 4,36 4,53 4,71 N g . kg-1 45,72 25,44 4,83 1,30 1,11 3,15 2,90 0,35 0,33 0,09 C/N P 14,51 8,77 13,79 3,92 12,33 0,6 0,5 0,0 0,2 0,0 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 10,5 3,5 1,3 0,8 2,7 Mg 2,3 1,8 2,6 2,8 2,6 Tabela 3.12. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 80 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 80/1 80/2 80/3 80/4 Ad A BbrC R 5,93 6,85 6,91 n.o. 4,40 4,40 4,46 n.o. N g . kg-1 22,70 3,87 1,64 n.o. 2,70 0,30 0,14 n.o. C/N P 8,41 12,90 11,68 n.o. 0,5 0,1 0,0 n.o. Formy przyswajalne K mg/100g gleby 5,93 6,85 6,91 n.o. Mg 4,4 4,4 4,7 n.o. 132 Tabela 3.13. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 81 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 81/1 81/2 81/3 81/4 81/5 Oh A Bbr C CR 5,11 5,04 5,45 6,24 5,92 3,80 3,68 3,69 4,01 4,85 N g . kg-1 189,58 30,18 14,09 8,30 4,11 8,80 1,80 1,10 0,40 0,47 C/N P 16,77 12,81 20,75 8,73 21,54 0,4 0,2 0,2 0,2 1,7 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 1,3 0,7 2,7 1,8 1,0 Mg 1,6 1,9 2,6 4,6 n.o. Tabela 3.14. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 82 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 82/1 82/2 82/3 Ad Bbr CR 5,02 5,47 6,43 3,96 3,96 4,07 N g . kg-1 153,82 24,41 3,30 8,80 2,30 0,33 C/N P 17,48 10,61 10,00 2,8 2,4 1,9 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 12,5 20,1 10,1 Mg 1,6 0,7 0,6 133 Tabela 3.15. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 83 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 83/2 83/3 83/4 Oh ABbr CR 5,11 5,02 5,93 4,27 3,61 4,03 N g . kg-1 380,19 18,34 6,58 18,50 1,20 0,50 C/N P 20,55 15,28 13,15 2,9 1,0 1,2 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 4,1 11,6 10,1 Mg n.o. 1,1 1,6 134 Tabela 3.16. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 44 – ranker brunatny wytworzony z bazaltu, Strzegom. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 44/1 44/2 Ad ABbrC 6,24 7,04 5,26 5,87 N C/N g . kg-1 34,04 6,19 3,22 0,56 10,56 11,05 Formy przyswajalne P K Mg mg/100g gleby 23,8 82,0 61,26 66,2 115,0 78,71 Tabela 3.17. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 45 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazaltu, Strzegom. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 45/1 45/2 45/3 Ad ABbr C 7 7,61 7,09 6,45 6,90 6,13 N C/N g . kg-1 49,34 29,12 4,87 3,57 2,24 0,96 13,82 13,00 5,07 Formy przyswajalne K Mg mg/100g gleby 142,4 64,0 32,11 120,0 32,0 21,76 88,0 9,2 14,93 P 135 Tabela 3.18. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 84 – ranker brunatny wytworzony z bazanitu, Sulików. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 84/1 84/2 84/3 Ad Bbr CR 6,47 5,37 5,77 4,23 4,19 4,30 N g . kg-1 38,00 26,41 6,63 3,90 2,80 0,51 C/N P 9,7 9,4 13,0 2,8 2,4 1,9 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 12,5 20,1 10,1 Mg 1,6 0,7 0,6 Tabela 3.19. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 85 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sulików. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 85/1 85/2 85/3 Ad BbrC CR 5,96 5,39 6,14 4,66 4,1 4,38 N g . kg-1 64,92 20,58 10,74 4,60 1,70 0,80 C/N P 14,1 12,1 13,4 2,4 2,2 1,0 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 2,1 16,7 10,4 Mg 2,5 1,8 5,4 136 Tabela 3.20. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 86 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Radzimów. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 86/1 86/2 86/3 Ad Bbr CR 5,9 5,81 5,83 4,79 4,40 4,28 N g . kg-1 20,39 10,86 7,07 2,70 1,20 0,60 C/N P 7,6 9,1 11,8 0,9 0,4 1,0 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 16,1 15,6 13,8 Mg 2,0 1,7 3,4 Tabela 3.21. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 87 – gleba płowa wytworzona z bazanitu, Radzimów. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 87/1 87/3 87/4 87/5 Ad BbrEetg BbrBtC CR 5,63 5,8 6,47 6,58 4,22 3,89 4,23 4,40 N g . kg-1 35,50 5,16 3,30 4,13 3,80 0,40 0,20 0,20 C/N P 9,3 12,9 16,5 20,7 0,8 1,4 1,2 1,0 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 8,6 13,5 9,8 12,3 Mg 3,4 3,3 6,8 7,1 137 Tabela 3.22. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 88 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Platerówka. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 88/1 88/2 88/3 88/4 Ad Bbr C CR 5,84 6,05 5,45 6,43 4,36 4,47 4,05 4,61 N g . kg-1 44,66 27,93 14,48 7,60 5,00 2,60 1,20 0,50 C/N P 8,9 10,7 12,1 15,2 1,8 4,8 1,8 1,1 Formy przyswajalne K Mg mg/100g gleby 21,9 7,8 12,0 7,5 5,0 6,7 9,8 11,0 Tabela 3.23. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 90 – gleba brunatna kwaśna wytworzona z bazanitu, Złotoryja – Wilcza Góra. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 90/1 90/2 90/3 A Bbr CR 6,0 5,74 6,12 4,62 4,13 4,11 N g . kg-1 40,66 22,50 9,57 3,00 2,90 0,80 C/N P 13,6 7,8 12,0 1,0 0,4 0,5 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 8,5 7,1 10,1 Mg 5,9 5,1 6,7 138 Tabela 3.24. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 91 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 91/1 91/2 91/3 Ad ABbr C 5,55 6,04 6,3 4,28 4,70 4,77 N g . kg-1 37,39 21,72 4,76 3,10 1,50 0,40 C/N P 12,1 14,5 11,9 7,9 0,2 0,2 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 14,1 11,0 4,6 Mg 4,4 4,4 2,2 Tabela 3.25. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 92 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 92/1 92/2 92/3 Ad ABbr C 5,71 6,2 5,57 4,57 4,88 4,43 N g . kg-1 49,17 33,02 9,59 4,34 3,40 1,60 C/N P 11,3 9,7 6,0 1,8 1,3 0,4 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 9,5 6,2 5,4 Mg 5,0 5,0 3,5 139 Tabela 3.26. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 24 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 24/1 24/2 24/3 24/4 24/5 Ad A Bbr BbrC CR 5,46 5,47 5,8 6,04 6,36 4,44 4,42 4,19 4,43 4,78 N g . kg-1 50,59 28,15 4,18 2,93 1,91 3,40 2,10 2,80 0,26 0,14 C/N P 14,9 13,4 1,5 11,3 13,6 1,9 2,9 0,6 2,7 1,6 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 21,0 27,2 12,8 9,2 8,0 Mg 10,76 10,25 9,83 13,02 14,81 Tabela 3.37. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 27 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 27/1 27/2 27/3 27/4 27/5 Ofh A Bbr BbrC C 5,64 5,32 4,67 4,5 4,59 4,96 4,34 3,75 3,59 3,59 N C/N g . kg-1 129,11 29,59 11,02 5,33 4,47 1,19 1,98 1,05 0,35 0,31 108,5 14,9 10,5 15,2 14,4 Formy przyswajalne K mg/100g gleby 11,6 18,2 7,0 27,2 2,7 14,6 3,3 14,6 2,2 25,2 P Mg 31,17 8,68 3,48 2,95 3,91 140 Tabela 3.28. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 93 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 93/1 93/2 93/3 Ad Bbr BbrC 5,41 4,99 4,75 4,01 3,59 3,54 N C/N g . kg-1 8,25 1,43 0,46 0,48 0,08 0,03 17,2 17,9 15,3 Formy przyswajalne P K Mg mg/100g gleby 1,83 16,30 7,19 0,09 2,00 1,83 0,09 4,68 5,03 Tabela 3.29. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 94 – ranker brunatny wytworzony z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. pH Corg Nr obiektu/ Nr próbki Poziom genetyczny H2O KCl 94/1 94/2 94/3 Ad Bbr BbrC 4,73 4,23 4,22 3,87 3,30 3,17 N C/N g . kg-1 7,61 0,78 0,44 0,45 0,05 0,03 16,9 15,6 14,6 Formy przyswajalne P K Mg mg/100g gleby 2,12 11,9 6,03 0,09 4,20 1,94 1,21 8,21 2,89 141 Tabela 3.30. Zawartość C, N, pH i formy przyswajalne P, K, Mg profilu 95 – ranker brunatny wytworzony z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. pH Corg N Formy przyswajalne Nr obiektu/ Poziom C/N P K Mg Nr próbki genetyczny H2O KCl g . kg-1 mg/100g gleby 95/1 Ad 4,96 3,96 10,14 0,52 19,5 0,77 16,30 3,08 95/2 Bbr 4,82 3,76 2,52 0,15 16,8 0,09 5,98 3,45 95/3 BbrC 4,50 3,49 0,68 0,05 13,6 0,42 4,51 1,94 142 Tabela 4.1. Właściwości sorpcyjne profilu 69 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. Nr obiektu / nr próbki 69/1 69/2 69/3 Alw Kw Hh S Poziom -1 . genetyczny cmol(+) kg obiekt 69. Braszowice, gleba brunatna kwaśna wytworzona z gabra Ofh n.o. n.o. n.o. n.o. ABbr 8,1 7,8 7,27 3,92 CR 1,5 1,2 2,70 5,52 T V % n.o. 11,19 8,22 n.o. 35 67 Tabela 4.2. Właściwości sorpcyjne profilu 70 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. Nr obiektu / nr próbki 70/1 70/2 70/3 Poziom genetyczny Ofh ABbr CR Alw Kw 0,9 9,6 2,1 0,7 9,1 1,8 Hh cmol(+) . kg-1 30,60 8,93 4,58 S T 12,86 4,15 5,93 43,46 13,07 10,50 V % 30 32 56 Tabela 4.3. Właściwości sorpcyjne profilu 71 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. Nr obiektu / nr próbki 71/1 71/2 71/3 Poziom genetyczny Ad Bbr CR Alw Kw 4,8 2,1 4,5 4,5 1,9 4,2 Hh cmol(+) . kg-1 7,20 6,38 5,85 S T 3,39 4,29 4,94 10,59 10,66 10,79 V % 32 40 46 143 Tabela 4.4. Właściwości sorpcyjne profilu 72 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice Nr obiektu / nr próbki 72/1 72/2 72/3 72/4 Poziom genetyczny Of A Bbr CR Alw Kw Hh n.o. 6,0 2,1 1,2 cmol(+) . kg n.o. 7,65 7,20 2,40 S T V % n.o. 3,77 5,52 5,88 n.o. 11,42 12,72 8,28 n.o. 33 43 71 S T 7,22 9,89 16,80 30,88 30,85 22,22 24,37 19,20 34,48 35,50 V % 32 41 87 90 87 S T 6,50 10,38 14,88 19,25 21,73 33,33 21,63 23,00 -1 n.o. 6,3 2,4 1,5 Tabela 4.5. Właściwości sorpcyjne profilu 73 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Wolibórz. Nr obiektu / nr próbki 73/2 73/3 73/4 73/5 73/6 Poziom genetyczny Of ABbr Bbr C CR Alw Kw 0,70 0,56 0,00 0,00 0,02 0,74 0,59 0,02 0,02 0,02 Hh cmol(+) . kg-1 15,00 14,48 2,40 3,60 4,65 Tabela 4.6. Właściwości sorpcyjne profilu 74 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Wolibórz. Nr obiektu / nr próbki 74/2 74/3 74/4 74/5 Poziom genetyczny Ofh A Bbr CR Alw Kw 0,83 0,07 0,02 0,01 1,01 0,08 0,03 0,02 Hh cmol(+) . kg-1 15,23 22,95 6,75 3,75 V % 30 31 69 84 144 Tabela 4.7. Właściwości sorpcyjne profilu 75 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr obiektu / nr próbki 75/2 75/3 75/4 75/5 75/6 Poziom genetyczny Ofh A Bbr C CR Alw Kw 0,06 0,00 0,00 0,01 0,09 0,07 0,01 0,00 0,02 0,11 Hh cmol(+) . kg-1 24,30 9,04 2,40 1,50 1,65 S T 5,79 7,16 8,97 8,58 9,14 30,09 16,56 11,37 10,08 10,79 V % 19 43 79 85 85 Tabela 4.8. Właściwości sorpcyjne profilu 76 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr obiektu / nr próbki 76/1 76/2 76/3 76/4 Poziom genetyczny Ad ABbr C CR Alw Kw 0,05 0,04 0,01 0,02 0,07 0,05 0,02 0,02 Hh cmol(+) . kg-1 8,10 5,85 3,00 1,80 S T 9,45 8,74 8,37 9,26 17,55 14,59 11,37 11,06 V % 54 60 74 84 Tabela 4.9. Właściwości sorpcyjne profilu 77 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr obiektu / nr próbki 77/2 77/3 77/4 77/5 Poziom genetyczny Ofh A Bbr C Alw Kw 0,14 0,17 0,02 0,06 0,15 0,18 0,04 0,08 Hh cmol(+) . kg-1 13,28 8,03 5,85 3,38 S T 14,46 8,25 7,91 10,05 27,74 16,28 13,76 13,42 V % 53 51 57 75 145 Tabela 4.10. Właściwości sorpcyjne profilu 78 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu / nr próbki 78/1 78/2 78/3 78/4 Poziom genetyczny Ad ABbr Bbr CR Alw Kw 0,11 0,05 0,01 0,08 0,12 0,07 0,01 0,09 Hh cmol(+) . kg-1 8,85 7,65 4,88 1,95 S T 8,03 6,99 6,67 6,48 16,88 14,64 11,54 8,43 V % 48 48 58 77 Tabela 4.11. Właściwości sorpcyjne profilu 79 – gleba brunatna kwaśna wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu / nr próbki 79/1 79/2 79/3 79/4 79/5 Poziom genetyczny Ad A Bbr C CR Alw Kw 0,05 0,02 0,01 0,00 0,04 0,05 0,03 0,02 0,01 0,05 Hh cmol(+) . kg-1 8,55 5,18 2,10 1,20 1,20 S T 7,84 8,11 9,17 9,97 9,31 16,39 13,29 11,27 11,17 10,51 V % 48 61 81 89 89 Tabela 4.12. Właściwości sorpcyjne profilu 80 – gleba brunatna kwaśna wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu / nr próbki 80/1 80/2 80/3 Poziom genetyczny Ad A BbrC Alw Kw 0,01 0,00 0,00 0,02 0,01 0,00 Hh cmol(+) . kg-1 5,10 2,10 1,65 S T 12,77 8,58 8,95 17,87 10,68 10,60 V % 71 80 84 146 Tabela 4.13. Właściwości sorpcyjne profilu 81 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu / nr próbki 81/1 81/2 81/3 81/4 81/5 Poziom genetyczny Oh A Bbr C CR Alw Kw n.o. 0,59 0,17 0,02 0,02 n.o. 0,59 0,17 0,03 0,02 Hh cmol(+) . kg-1 n.o. 10,35 9,00 5,10 2,63 S T n.o. 6,43 5,51 7,40 10,26 n.o. 16,78 14,51 12,50 12,88 V % n.o. 38 38 59 80 Tabela 4.14. Właściwości sorpcyjne profilu 82 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. Nr obiektu / nr próbki 82/1 82/2 82/3 Poziom genetyczny Ad Bbr CR Alw Kw 0,01 0,01 0,00 0,02 0,02 0,01 Hh cmol(+) . kg-1 12,84 8,25 1,95 S T 10,13 7,76 12,16 22,97 16,01 14,11 V % 44 48 86 Tabela 4.15. Właściwości sorpcyjne profilu 83 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. Nr obiektu / nr próbki 83/2 83/3 83/4 Poziom genetyczny Oh ABbr CR Alw Kw 0,02 0,02 0,30 0,03 0,02 0,32 Hh cmol(+) . kg-1 8,03 2,85 1,38 S T 6,48 8,80 16,96 14,50 11,65 18,34 V % 45 76 92 147 Tabela 4.16. Właściwości sorpcyjne profilu 44 – ranker brunatny wytworzony z bazaltu, Strzegom. Nr obiektu / nr próbki 44/1 44/2 Poziom genetyczny Ad ABbrC Alw Kw 0,03 0,08 0,03 0,05 Hh cmol(+) . kg-1 2,55 1,09 S T 26,97 40,83 29,52 41,92 V % 91 97 Tabela 4.17. Właściwości sorpcyjne profilu 45 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazaltu, Strzegom. Nr obiektu / nr próbki 45/1 45/2 45/3 Poziom genetyczny Ad ABbr C Alw Kw 0,17 0,09 0,02 0,20 0,08 0,03 Hh cmol(+) . kg-1 1,39 1,05 0,60 S T 14,25 35,55 41,18 15,64 36,60 41,78 S T 3,78 4,30 5,91 13,53 10,60 9,81 V % 91 97 99 Tabela 4.18. Właściwości sorpcyjne profilu 84 – ranker brunatny z bazanitu, Sulików. Nr obiektu / nr próbki 84/1 84/2 84/3 Poziom genetyczny Ad Bbr CR Alw Kw 0,01 0,02 0,04 0,02 0,02 0,05 Hh cmol(+) . kg-1 9,75 6,30 3,90 V % 28 41 60 148 Tabela 4.19. Właściwości sorpcyjne profilu 85 – gleba brunatna kwaśna wytworzona z bazanitu, Sulików. Nr obiektu / nr próbki 85/1 85/2 85/3 Poziom genetyczny Ad Bbr CR Alw Kw 0,04 0,11 0,01 0,05 0,12 0,02 Hh cmol(+) . kg-1 8,55 7,50 5,25 S T 5,98 6,42 14,90 11,91 12,30 14,56 V % 28 39 64 Tabela 4.20. Właściwości sorpcyjne profilu 86 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Radzimów. Nr obiektu / nr próbki 86/1 86/2 86/3 Poziom genetyczny Ad Bbr CR Alw Kw 0,02 0,02 0,01 0,02 0,02 0,03 Hh cmol(+) . kg-1 3,98 3,30 3,68 S T 4,81 8,95 10,16 8,79 10,69 13,84 V % 55 69 73 Tabela 4.21. Właściwości sorpcyjne profilu 87 – gleba płowa wytworzona z bazanitu, Radzimów. Nr obiektu / nr próbki 87/1 87/3 87/4 87/5 Poziom genetyczny Ad BbrEetg BbrBtC CR Alw Kw 0,04 0,08 0,00 0,00 0,05 0,08 0,02 0,01 Hh cmol(+) . kg-1 7,05 4,13 3,30 2,93 S T 5,13 9,14 9,63 13,13 12,18 13,27 12,93 16,06 V % 42 69 74 82 149 Tabela 4.22. Właściwości sorpcyjne profilu 88 – gleba brunatna kwaśna wytworzona z bazanitu, Platerówka. Nr obiektu / nr próbki 88/1 88/2 88/3 88/4 Poziom genetyczny Ad Bbr C CR Alw Kw 0,03 0,01 0,09 0,01 0,06 0,02 0,12 0,02 Hh cmol(+) . kg-1 8,33 7,13 6,53 3,98 S T 9,82 10,65 11,06 17,16 18,15 17,95 9,61 7,51 V % 51 59 26 47 Tabela 4.23. Właściwości sorpcyjne profilu 90 – gleba brunatna kwaśna wytworzona z bazanitu, Złotoryja-Wilcza Góra. Nr obiektu / nr próbki 90/1 90/2 90/3 Poziom genetyczny A Bbr CR Alw Kw 0,02 0,08 0,06 0,02 0,08 0,07 Hh cmol(+) . kg-1 6,45 6,60 4,65 S T 8,32 6,41 8,54 14,77 13,01 13,19 V % 56 49 65 Tabela 4.24. Właściwości sorpcyjne profilu 91 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. Nr obiektu / nr próbki 91/1 91/2 91/3 Poziom genetyczny Ad ABbr C Alw Kw 0,05 0,00 0,01 0,08 0,01 0,01 Hh cmol(+) . kg-1 5,10 4,43 1,73 S T 5,99 6,42 7,21 11,09 10,85 8,94 V % 54 59 87 150 Tabela 4.25. Właściwości sorpcyjne profilu 92 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. Nr obiektu / nr próbki 92/1 92/2 92/3 Poziom genetyczny A ABbr C Alw Kw Hh 0,03 0,01 0,02 cmol(+) . kg 8,33 5,93 3,23 S T 7,67 7,81 9,25 16,00 13,74 12,48 -1 0,01 0,00 0,01 V % 48 57 74 151 Tabela 4.26. Właściwości sorpcyjne profilu 24 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu / nr próbki 24/1 24/2 24/3 24/4 24/5 Poziom genetyczny Ad A Bbr BbrC CR Alw Kw 0,95 0,97 0,26 0,23 0,00 0,96 0,95 0,20 0,18 0,01 Hh cmol(+) . kg-1 5,18 4,48 1,43 1,05 0,79 S T 6,22 6,17 5,67 5,85 5,41 11,40 10,65 7,09 6,90 6,20 V % 55 58 80 85 87 Tabela 4.27. Właściwości sorpcyjne profilu 27 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu / nr próbki 27/1 27/2 27/3 27/4 27/5 Poziom genetyczny Ofh A Bbr BbrC C Alw Kw 0,00 0,99 4,22 4,71 3,93 0,01 0,99 4,26 4,72 3,94 Hh cmol(+) . kg-1 4,67 4,46 4,28 3,90 3,41 S T 21,04 6,91 2,63 2,49 2,92 25,71 11,37 6,91 6,39 6,34 V % 82 61 38 39 46 Tabela 4.28. Właściwości sorpcyjne profilu 93 – gleba brunatna kwaśna wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu / nr próbki 93/1 93/2 93/3 Poziom genetyczny Ad Bbr BbrC Alw Kw 0,31 0,26 0,18 0,34 0,26 0,19 Hh cmol(+) . kg-1 5,51 5,00 2,54 S T 5,53 5,02 3,61 11,04 10,02 6,15 V % 50 50 59 152 Tabela 4.29. Właściwości sorpcyjne profilu 94 – ranker brunatny wytworzony z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu / nr próbki 94/1 94/2 94/3 Poziom genetyczny Ad Bbr BbrC Alw Kw 0,42 0,44 0,16 0,49 0,45 0,17 Hh cmol(+) . kg-1 5,50 4,37 2,22 S T 4,21 3,42 3,31 9,71 7,79 5,53 V % 43 44 60 Tabela 4.30. Właściwości sorpcyjne profilu 95 – ranker brunatny wytworzony z fonolitu, Opolno Zdrój. Nr obiektu / nr próbki 95/1 95/2 95/3 Poziom genetyczny Ad Bbr BbrC Alw Kw 0,37 0,24 0,19 0,42 0,28 0,20 Hh cmol(+) . kg-1 6,53 4,32 2,02 S T 5,19 4,64 3,75 11,72 8,96 5,77 V % 44 52 65 153 Tabela 5.1. Kationy zasadowe profilu 69 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. Nr obiektu/ nr próbki 69/1 69/2 69/3 Poziom genetyczny Ofh ABbr CR Ca n.o. 2,30 4,30 Mg n.o. 1,36 0,95 K Na Suma kationów zasadowych S Ca Mg n.o. 3,92 5,52 n.o. 59 78 %S n.o. n.o. 34 3 17 2 Suma kationów zasadowych S Ca Mg cmol(+) . kg-1 n.o. n.o. 0,12 0,14 0,10 0,17 K Na n.o. 4 3 Tabela 5.2. Kationy zasadowe profilu 70 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. Nr obiektu/ nr próbki 70/1 70/2 70/3 Poziom genetyczny Ofh ABbr CR Ca 10,40 2,60 4,00 Mg 1,30 1,24 1,58 K Na cmol(+) . kg-1 0,89 0,28 0,17 0,14 0,14 0,21 K Na 7 4 2 2 3 4 %S 12,86 4,15 5,93 81 63 67 10 30 27 154 Tabela 5.3. Kationy zasadowe profilu 71 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. Nr obiektu/ nr próbki 71/1 71/2 71/3 Poziom genetyczny Ad Bbr CR Ca 2,60 3,60 3,20 Mg 0,53 0,45 1,21 K Na cmol(+) . kg-1 0,09 0,17 0,10 0,14 0,39 0,14 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na %S 3,39 4,29 4,94 76 84 64 16 11 25 3 2 8 5 3 3 Ca Mg K Na n.o. 0 4 1 n.o. 4 3 4 Tabela 5.4. Kationy zasadowe profilu 72 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. Nr obiektu/ nr próbki 72/1 72/2 72/3 72/4 Poziom genetyczny Of A Bbr CR Ca n.o. 2,60 4,00 4,00 Mg n.o. 1,02 1,14 1,58 K Na cmol(+) . kg-1 n.o. n.o. 0,01 0,14 0,23 0,14 0,07 0,23 Suma kationów zasadowych S %S n.o. 3,77 5,52 5,88 n.o. 69 72 68 n.o. 27 21 27 155 Tabela 5.5. Kationy zasadowe profilu 73 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Wolibórz. Nr obiektu/ nr próbki Poziom genetyczny Ca Mg 73/2 73/3 73/4 73/5 73/6 Of ABbr Bbr C CR 3,04 3,68 7,24 10,00 9,64 3,62 4,64 9,10 20,30 20,83 K Na Suma kationów zasadowych S Ca Mg 7,22 9,89 16,80 30,88 30,85 42 37 43 32 31 Suma kationów zasadowych S Ca cmol(+) . kg-1 0,36 0,20 0,87 0,70 0,14 0,33 0,18 0,40 0,04 0,35 K Na 50 47 54 66 67 5 9 1 1 1 3 7 2 1 1 Mg K Na 6 1 0 1 3 2 2 1 %S Tabela 5.6. Kationy zasadowe profilu 74 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Wolibórz. Nr obiektu/ nr próbki 74/2 74/3 74/4 74/5 Poziom genetyczny Ofh A Bbr CR Ca 2,40 3,44 5,60 6,48 Mg 3,52 6,61 8,97 12,40 K Na cmol(+) . kg-1 0,38 0,20 0,14 0,19 0,07 0,25 0,10 0,27 %S 6,50 10,38 14,88 19,25 37 33 38 34 54 64 60 64 156 Tabela 5.7. Kationy zasadowe profilu 75 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda Nr obiektu/ nr próbki Poziom genetyczny Ca Mg 75/2 75/3 75/4 75/5 75/6 Ofh A Bbr C CR 2,58 5,20 6,44 6,00 6,40 2,53 1,63 1,86 2,09 2,31 K Na cmol(+) . kg-1 0,41 0,27 0,06 0,27 0,34 0,33 0,04 0,45 0,02 0,41 Suma kationów zasadowych S Ca Mg 5,79 7,16 8,97 8,58 9,14 45 73 72 71 71 Ca K Na 44 22 20 24 25 6 1 4 0 0 5 4 4 5 4 Mg K Na 3 2 0 0 5 3 3 4 %S Tabela 5.8. Kationy zasadowe profilu 76 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr obiektu/ nr próbki 76/1 76/2 76/3 76/4 Poziom genetyczny Ad ABbr C CR Ca 6,48 6,40 6,00 5,20 Mg 2,23 1,91 2,06 3,67 K Na cmol(+) . kg-1 0,29 0,45 0,14 0,29 0,04 0,27 0,04 0,35 Suma kationów zasadowych S %S 9,45 8,74 8,37 9,26 69 73 72 56 23 22 25 40 157 Tabela 5.9. Kationy zasadowe profilu 77 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr obiektu/ nr próbki 77/2 77/3 77/4 77/5 Poziom genetyczny Ofh A Bbr C Ca 8,80 5,44 5,52 6,72 Mg 4,87 2,37 2,06 2,96 K Na cmol(+) . kg-1 0,47 0,31 0,18 0,26 0,06 0,27 0,02 0,35 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na %S 14,46 8,25 7,91 10,05 61 66 70 67 34 29 26 30 3 2 1 0 2 3 3 3 Ca Mg K Na 7 10 4 0 3 3 3 3 Tabela 5.10. Kationy zasadowe profilu 78 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu/ nr próbki 78/1 78/2 78/3 78/4 Poziom genetyczny Ad ABbr Bbr CR Ca 5,28 4,48 4,80 4,40 Mg 1,97 1,57 1,39 1,87 K Na cmol(+) . kg-1 0,54 0,24 0,70 0,23 0,27 0,22 0,00 0,22 Suma kationów zasadowych S %S 8,03 6,99 6,67 6,48 66 64 72 68 24 23 21 29 158 Tabela 5.11. Kationy zasadowe profilu 79 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu/ nr próbki 79/1 79/2 79/3 79/4 79/5 Poziom genetyczny Ad A Bbr C CR Ca 5,20 5,60 6,40 6,80 6,40 Mg 2,08 1,99 2,39 2,74 2,59 K Na cmol(+) . kg-1 0,36 0,20 0,25 0,27 0,03 0,35 0,02 0,41 0,03 0,30 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na %S 7,84 8,11 9,17 9,97 9,31 66 69 70 68 69 27 25 26 27 28 5 3 0 0 0 3 3 4 4 3 Ca Mg K Na 1 0 0 4 7 4 Tabela 5.12. Kationy zasadowe profilu 80 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu/ nr próbki 80/1 80/2 80/3 Poziom genetyczny Ad A BbrC Ca 6,00 5,92 8,40 Mg 2,16 2,39 3,85 K Na cmol(+) . kg-1 0,10 0,31 0,03 0,62 0,06 0,47 Suma kationów zasadowych S %S 8,58 8,95 12,77 70 66 66 25 27 30 159 Tabela 5.13. Kationy zasadowe profilu 81 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr obiektu/ nr próbki 81/1 81/2 81/3 81/4 81/5 Poziom genetyczny Oh A Bbr C CR Ca n.o. 4,36 3,36 4,40 5,44 Mg n.o. 1,71 1,83 2,61 4,44 K Na cmol(+) . kg-1 n.o. n.o. 0,07 0,30 0,06 0,27 0,04 0,35 0,03 0,35 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na %S n.o. 6,43 5,51 7,40 10,26 n.o. 68 61 59 53 n.o. 27 33 35 43 n.o. 1 1 1 1 n.o. 5 5 5 3 Ca Mg K Na 4 1 1 2 4 3 Tabela 5.14. Kationy zasadowe profilu 82 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. Nr obiektu/ nr próbki 82/1 82/2 82/3 Poziom genetyczny Ad Bbr CR Ca 6,48 5,84 9,64 Mg 3,09 1,59 2,08 K Na cmol(+) . kg-1 0,36 0,20 0,04 0,29 0,04 0,40 Suma kationów zasadowych S %S 10,13 7,76 12,16 63 74 79 31 21 17 160 Tabela 5.15. Kationy zasadowe profilu 83 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. Nr obiektu/ nr próbki 83/2 83/3 83/4 Poziom genetyczny Oh ABbr CR Ca 4,88 6,88 11,20 Mg 1,31 1,57 4,38 K Na cmol(+) . kg-1 0,04 0,24 0,03 0,33 1,01 0,37 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na 1 0 6 4 4 2 %S 6,48 8,80 16,96 75 78 66 20 18 26 161 Tabela 5.16. Kationy zasadowe profilu 44 – ranker brunatny wytworzony z bazaltu, Strzegom. Nr obiektu/ nr próbki 44/1 44/2 Poziom genetyczny Ad ABbrC Ca 16,80 25,60 Mg 7,34 11,07 K Na cmol(+) . kg-1 2,19 0,64 3,19 0,97 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na 8 8 3 2 K Na 1 6 2 3 2 2 %S 26,97 40,83 62 63 27 27 Tabela 5.17. Kationy zasadowe profilu 45 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazaltu, Strzegom. Nr obiektu/ nr próbki 45/1 45/2 45/3 Poziom genetyczny Ad ABbr C Ca 12,00 28,80 36,00 Mg 1,66 3,98 3,49 K Na cmol(+) . kg-1 0,19 0,40 1,99 0,78 0,99 0,70 Suma kationów zasadowych S Ca Mg %S 14,25 35,55 41,18 84 81 87 12 11 9 162 Tabela 5.18. Kationy zasadowe profilu 84 – ranker brunatny wytworzony z bazanitu, Sulików. Nr obiektu/ nr próbki 84/1 84/2 84/3 Poziom genetyczny Ad Bbr CR Ca 4,00 2,00 2,72 Mg 0,76 1,81 0,78 K Na cmol(+) . kg-1 0,88 0,27 0,34 0,16 0,06 0,22 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na %S 5,91 4,30 3,78 68 46 72 13 42 21 14 8 3 5 4 6 Ca Mg K Na 11 13 1 6 6 4 Tabela 5.19. Kationy zasadowe profilu 85 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sulików. Nr obiektu/ nr próbki 85/1 85/2 85/3 Poziom genetyczny Ad BbrC CR Ca 2,40 3,60 8,48 Mg 2,62 1,63 5,59 K Na cmol(+) . kg-1 0,63 0,33 0,79 0,41 0,20 0,63 Suma kationów zasadowych S %S 5,98 6,42 14,90 40 56 57 43 25 38 163 Tabela 5.20. Kationy zasadowe profilu 86 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Radzimów. Nr obiektu/ nr próbki 86/1 86/2 86/3 Poziom genetyczny Ad Bbr CR Ca 0,96 6,80 7,60 Mg 3,26 1,56 1,93 K Na Suma kationów zasadowych S cmol(+) . kg-1 0,24 0,36 0,29 0,30 0,34 0,29 Ca Mg K Na %S 4,81 8,95 10,16 20 76 75 68 17 19 5 4 3 7 3 3 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na 5 4 2 2 3 7 5 5 Tabela 5.21. Kationy zasadowe profilu 87 – gleba płowa wytworzona z bazanitu, Radzimów. Nr obiektu/ nr próbki 87/1 87/3 87/4 87/5 Poziom genetyczny Ad BbrEetg BbrBtC CR Ca 8,68 1,20 1,52 1,60 Mg 3,36 3,36 6,97 7,37 K Na cmol(+) . kg-1 0,74 0,35 0,22 0,35 0,18 0,47 0,20 0,45 %S 13,13 5,13 9,14 9,63 66 23 17 17 26 66 76 76 164 Tabela 5.22. Kationy zasadowe profilu 88 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Platerówka. Nr obiektu/ nr próbki 88/1 88/2 88/3 88/4 Poziom genetyczny Ad Bbr C CR Ca 1,76 1,92 2,00 2,56 Mg 7,34 7,63 8,23 13,62 K Na cmol(+) . kg-1 0,14 0,58 0,61 0,49 0,25 0,58 0,17 0,81 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na 75 71 74 79 1 6 2 1 6 5 6 5 Mg K Na 3 2 1 6 6 6 %S 9,82 10,65 11,06 17,16 18 18 18 15 Tabela 5.23. Kationy zasadowe profilu 90 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Złotoryja-Wilcza Góra. Nr obiektu/ nr próbki 90/1 90/2 90/3 Poziom genetyczny A Bbr CR Ca 1,84 1,52 1,60 Mg 5,76 4,38 6,32 K Na cmol(+) . kg-1 0,24 0,49 0,14 0,37 0,11 0,51 Suma kationów zasadowych S Ca %S 8,32 6,41 8,54 22 24 19 69 68 74 165 Tabela 5.24. Kationy zasadowe profilu 91 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. Nr obiektu/ nr próbki 91/1 91/2 91/3 Poziom genetyczny Ad ABbr C Ca 1,52 1,76 4,80 Mg 3,82 4,08 2,01 K Na cmol(+) . kg-1 0,25 0,41 0,17 0,41 0,07 0,33 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na %S 5,99 6,42 7,21 25 27 66 64 64 28 4 3 1 7 6 5 Ca Mg K Na 8 2 4 5 6 5 Tabela 5.25. Kationy zasadowe profilu 92 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. Nr obiektu/ nr próbki 92/1 92/2 92/3 Poziom genetyczny A ABbr C Ca 1,92 5,20 2,00 Mg 4,74 1,99 6,45 K Na cmol(+) . kg-1 0,61 0,41 0,13 0,50 0,36 0,44 Suma kationów zasadowych S %S 7,67 7,81 9,25 25 67 22 62 25 69 166 Tabela 5.26. Kationy zasadowe profilu 24 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu/ nr próbki 24/1 24/2 24/3 24/4 24/5 Poziom genetyczny Ad A Bbr BbrC CR Ca 4,80 4,80 4,40 4,40 4,00 Mg 0,91 0,82 0,87 1,10 1,15 K Na cmol(+) . kg-1 0,35 0,17 0,37 0,17 0,23 0,17 0,19 0,16 0,12 0,14 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na 14 13 15 19 21 6 6 4 3 2 3 3 3 3 3 Mg K Na 0 9 12 14 21 2 3 5 5 3 %S 6,22 6,17 5,67 5,85 5,41 77 78 78 75 74 Tabela 5.27. Kationy zasadowe profilu 27 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu/ nr próbki 27/1 27/2 27/3 27/4 27/5 Poziom genetyczny Ofh A Bbr BbrC CR Ca 17,60 5,36 1,86 1,74 1,84 Mg 2,91 0,71 0,31 0,29 0,38 K Na cmol(+) . kg-1 0,11 0,42 0,66 0,18 0,33 0,14 0,35 0,12 0,62 0,09 Suma kationów zasadowych S Ca %S 21,04 6,91 2,63 2,49 2,92 84 78 71 70 63 14 10 12 11 13 167 Tabela 5.28. Kationy zasadowe profilu 93 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu/ nr próbki 93/1 93/2 93/3 Poziom genetyczny Ad Bbr BbrC Ca 2,80 3,04 2,00 Mg 1,76 1,43 1,09 K Na cmol(+) . kg-1 0,55 0,42 0,15 0,40 0,16 0,36 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na %S 5,53 5,02 3,61 51 61 55 32 28 30 10 3 5 7 8 10 Ca Mg K Na 11 5 7 9 10 7 Tabela 5.29. Kationy zasadowe profilu 94 – ranker brunatny wytworzony z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu/ nr próbki 94/1 94/2 94/3 Poziom genetyczny Ad Bbr BbrC Ca 1,76 1,68 1,36 Mg 1,59 1,22 1,49 K Na cmol(+) . kg-1 0,45 0,41 0,16 0,36 0,22 0,24 Suma kationów zasadowych S %S 4,21 3,42 3,31 42 49 41 38 36 45 168 Tabela 5.30. Kationy zasadowe profilu 95 – ranker brunatny wytworzony z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr obiektu/ nr próbki 95/1 95/2 95/3 Poziom genetyczny Ad Bbr BbrC Ca 2,48 2,40 2,00 Mg 1,74 1,68 1,18 K Na cmol(+) . kg-1 0,57 0,40 0,26 0,30 0,16 0,41 Suma kationów zasadowych S Ca Mg K Na 11 4 5 8 8 11 %S 5,19 4,64 3,75 48 52 53 33 36 31 169 Tabela 6.1. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 69 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. Nr próby 69/2 69/3 skała Zawartość SiO2 po prażeniu [%] [%] 93,412 64,691 93,891 53,333 99,656 51,782 Al2O3 [%] 11,838 15,850 19,564 Fe2O3 [%] 4,824 6,908 4,715 TiO2 [%] 0,477 0,395 0,220 MnO [%] 0,079 0,107 0,083 CaO [%] 4,185 7,128 13,496 MgO [%] 4,766 8,149 7,162 Na2O [%] 1,145 1,332 2,286 K2O [%] 1,260 0,578 0,161 P2O5 [%] 0,069 0,032 0,043 Cr2O3 [%] 0,045 0,068 0,106 ZrO2 [%] 0,033 0,011 0,038 Tabela 6.2. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 70 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Braszowice. Nr próby 70/2 70/3 skała Zawartość po prażeniu [%] 91,510 93,750 99,702 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 54,633 51,857 53,758 15,274 16,573 17,340 5,735 6,651 7,523 0,411 0,395 0,395 0,132 0,133 0,133 6,681 8,129 10,103 6,375 7,895 8,005 1,400 1,511 2,011 0,695 0,444 0,156 0,075 0,042 0,074 0,079 0,110 0,204 n.o. n.o. n.o. Tabela 6.3. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 71 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. Nr próby 71/1 71/3 skała Zawartość po prażeniu [%] 83,085 91,668 99,497 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 47,850 49,581 52,274 14,204 16,438 15,689 5,972 7,070 5,963 0,394 0,407 0,377 0,206 0,248 0,126 6,351 8,269 14,161 6,029 7,495 8,339 1,325 1,537 2,272 0,498 0,339 0,165 0,231 0,253 0,044 0,025 0,031 0,041 n.o. n.o. 0,046 170 Tabela 6.4. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 72 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Braszowice. Nr próby 72/2 72/4 skała Zawartość po prażeniu [%] 88,919 98,777 94,905 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 66,040 50,794 55,581 10,192 15,595 15,388 3,654 6,563 6,481 0,564 0,382 0,418 0,114 0,118 0,120 2,821 13,023 7,577 2,982 10,398 7,078 0,986 1,634 1,544 1,437 0,103 0,664 0,107 0,025 0,030 0,022 0,099 0,024 n.o. 0,043 n.o. Tabela 6.5. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 73 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Wolibórz. Nr próby 73/4 73/6 skała Zawartość po prażeniu [%] 83,794 86,659 95,999 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 40,752 40,870 45,436 14,839 12,545 22,405 7,409 9,736 4,228 0,239 0,193 0,031 0,119 0,131 0,061 5,215 4,516 11,989 14,589 18,381 10,058 0,227 0,085 1,544 0,168 0,060 0,123 0,047 0,018 0,032 0,190 0,124 0,056 n.o. n.o. 0,036 Tabela 6.6. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 74 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Wolibórz. Nr próby 74/3 74/5 skała Zawartość po prażeniu [%] 81,040 89,190 95,610 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 43,453 43,972 46,600 11,578 13,403 20,892 6,983 7,095 3,474 0,315 0,238 0,002 0,120 0,136 0,057 4,498 7,201 13,718 12,829 16,203 9,109 0,406 0,428 2,004 0,415 0,180 0,178 0,072 0,026 0,043 0,359 0,303 0,098 n.o. n.o. 0,033 171 Tabela 6.7. Całkowity skład chemiczny wybranych poziomów genetycznych profilu 75 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr próby 75/3 75/6 skała Zawartość po prażeniu [%] 67,581 95,617 99,700 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 37,073 48,700 51,265 13,075 16,152 17,001 4,272 6,671 5,068 0,365 0,433 0,298 0,112 0,108 0,100 6,657 12,753 14,940 4,545 9,127 8,718 0,909 1,458 1,886 0,329 0,035 0,178 0,150 0,010 0,039 0,094 0,170 0,170 n.o. n.o. 0,037 Tabela 6.8. Całkowity skład chemiczny wybranych poziomów genetycznych profilu 76 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr próby 76/1 76/4 skała Zawartość po prażeniu [%] 86,490 95,770 97,630 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 46,247 48,856 49,567 15,311 17,511 20,826 5,618 5,921 5,845 0,403 0,398 0,081 0,117 0,102 0,084 9,783 12,611 11,698 7,216 8,496 7,489 1,297 1,641 2,241 0,249 0,056 0,119 0,105 0,009 0,040 0,139 0,168 0,075 n.o. n.o. 0,042 Tabela 6.9. Całkowity skład chemiczny wybranych poziomów genetycznych profilu 77 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda. Nr próby 77/3 77/5 skała Zawartość po prażeniu [%] 83,142 94,206 99,575 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 44,809 48,353 51,240 15,829 16,277 17,223 5,596 7,143 5,592 0,400 0,435 0,279 0,126 0,112 0,100 8,589 11,775 14,282 6,053 8,414 8,422 1,329 1,475 2,081 0,253 0,080 0,168 0,066 0,011 0,042 0,092 0,131 0,103 n.o. n.o. 0,043 172 Tabela 6.10. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 78 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr próby 78/1 78/4 skała Zawartość po prażeniu [%] 87,288 96,797 98,890 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 48,846 49,830 51,983 12,749 12,603 22,017 6,121 7,207 3,399 0,661 0,825 0,332 0,146 0,139 0,053 9,584 14,485 13,096 7,475 10,138 4,926 1,138 1,310 2,748 0,393 0,128 0,201 0,080 0,011 0,020 0,095 0,121 0,072 n.o. n.o. 0,043 Tabela 6.11. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 79 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr próby 79/1 79/5 skała Zawartość po prażeniu [%] 86,979 96,166 99,473 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 47,677 49,628 51,799 13,622 18,192 15,927 6,336 5,981 5,836 0,783 0,433 0,376 0,162 0,102 0,114 9,398 12,316 14,469 7,342 7,406 8,659 1,156 1,911 2,044 0,336 0,091 0,047 0,079 0,009 0,040 0,088 0,097 0,117 n.o. n.o. 0,045 Tabela 6.12. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 80 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr próby 80/1 80/3 skała Zawartość po prażeniu [%] 92,710 95,540 98,025 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 55,847 48,973 53,503 12,273 17,860 15,743 6,573 5,609 5,409 0,888 0,593 0,507 0,149 0,103 0,112 10,302 12,042 11,986 8,069 7,850 8,216 1,407 2,080 2,185 0,342 0,317 0,265 0,002 0,009 0,024 0,106 0,104 0,019 0,024 n.o. 0,056 173 Tabela 6.13. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 81 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Dzikowiec. Nr próby 81/2 81/5 skała Zawartość po prażeniu [%] 92,790 98,660 98,756 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 51,841 51,066 52,120 15,180 18,110 16,862 5,977 5,619 5,486 0,548 0,277 0,620 0,132 0,102 0,100 10,374 13,154 12,867 7,018 7,890 8,012 1,535 2,219 2,506 0,190 0,023 0,019 0,004 0,035 0,050 0,093 0,084 0,076 0,047 0,045 0,038 Tabela 6.14. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 82 – ranker brunatny wytworzony z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. Nr próby 82/1 82/2 skała Zawartość po prażeniu [%] 69,485 96,135 98,063 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 38,035 48,617 49,836 9,902 12,260 17,943 5,725 9,770 7,394 0,572 0,950 0,421 0,131 0,175 0,111 7,476 11,951 11,809 5,935 10,466 7,853 1,066 1,754 2,468 0,328 0,090 0,168 0,209 0,029 0,008 0,106 0,073 0,052 n.o. n.o. n.o. Tabela 6.15. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 83 – gleba brunatna właściwa wytworzona z gabra, Nowa Ruda-Słupiec. Nr próby 83/3 83/4 skała Zawartość po prażeniu [%] 93,856 95,838 98,392 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 51,342 49,057 52,014 12,786 12,180 22,399 9,023 9,537 5,274 1,048 1,103 0,536 0,181 0,184 0,080 9,180 12,103 10,122 7,997 9,777 3,886 1,757 1,613 3,751 0,459 0,214 0,273 0,051 0,029 0,033 0,032 0,041 0,024 n.o. n.o. n.o. 174 Tabela 6.16. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 44 – ranker brunatny wytworzony z bazaltu, Strzegom. Nr próby 44/1 44/2 skała Zawartość po prażeniu [%] 88,512 91,910 99,244 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 49,112 51,151 47,568 14,919 16,994 13,072 9,077 8,536 11,307 1,658 1,672 2,137 0,365 0,324 0,194 5,268 5,146 10,057 4,823 5,024 10,373 1,397 1,261 3,080 1,152 0,978 0,931 0,647 0,737 0,363 0,054 0,054 0,074 0,040 0,033 0,088 Tabela 6.17. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 45 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazaltu, Strzegom. Nr próby 45/1 45/3 skała Zawartość po prażeniu [%] 98,806 96,425 99,293 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 71,038 72,140 47,380 10,732 14,135 13,489 5,434 3,277 12,021 1,006 0,931 2,285 0,164 0,252 0,190 2,440 1,227 10,567 1,211 0,823 9,313 0,964 1,005 2,590 1,940 2,281 0,854 0,803 0,261 0,446 0,023 0,017 0,079 0,051 0,076 0,079 Tabela 6.18. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 84 – ranker brunatny wytworzony z bazanitu, Sulików. Nr próby 84/1 84/2 skała Zawartość po prażeniu [%] 90,018 96,810 98,515 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 67,587 78,737 40,058 9,555 8,324 13,564 5,004 3,277 14,126 1,326 1,050 3,404 0,123 0,093 0,227 1,858 0,875 12,867 1,535 0,840 9,006 0,748 0,913 3,029 1,900 2,531 0,997 0,366 0,155 1,191 0,016 0,015 0,046 n.o. n.o. n.o. 175 Tabela 6.19. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 85 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sulików. Nr próby 85/1 85/2 skała Zawartość po prażeniu [%] 83,152 91,457 98,376 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 57,034 49,015 41,081 10,633 15,510 13,901 7,860 13,695 14,430 2,064 3,498 3,486 0,258 0,542 0,212 1,635 4,105 12,350 1,388 2,832 7,947 0,525 0,518 3,291 1,263 0,793 0,619 0,467 0,905 1,006 0,025 0,044 0,053 n.o. n.o. n.o. Tabela 6.20. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 86 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Radzimów. Nr próby 86/1 86/3 skała Zawartość po prażeniu [%] 94,115 94,699 97,921 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 78,577 71,388 41,806 8,038 11,289 12,789 2,712 5,867 12,293 0,796 1,205 2,865 0,049 0,085 0,193 0,547 0,697 11,935 0,571 1,201 10,904 0,709 0,715 2,822 1,991 2,043 1,318 0,113 0,180 0,923 0,012 0,029 0,073 n.o. n.o. n.o. Tabela 6.21. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 87 – gleba płowa wytworzona z bazanitu, Radzimów. Nr próby 87/1 87/4 skała Zawartość po prażeniu [%] 89,366 92,481 97,717 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 68,429 62,140 42,589 9,880 12,848 13,036 5,184 9,299 12,098 1,278 1,981 2,802 0,130 0,144 0,193 0,709 1,332 11,520 1,196 2,371 10,558 0,572 0,508 2,967 1,761 1,347 1,002 0,203 0,474 0,877 0,024 0,037 0,075 n.o. n.o. n.o. 176 Tabela 6.22. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 88 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Platerówka. Nr próby 88/1 88/3 skała Zawartość po prażeniu [%] 85,673 90,872 97,223 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 50,784 44,357 41,131 11,681 14,469 12,339 10,831 14,928 13,239 2,594 3,610 3,334 0,221 0,258 0,188 3,302 5,207 12,127 3,983 5,808 11,126 0,541 0,511 2,206 0,975 0,640 0,596 0,695 1,005 0,854 0,066 0,079 0,083 n.o. n.o. n.o. Tabela 6.23. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 90 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Złotoryja-Wilcza Góra. Nr próby 90/1 90/3 skała Zawartość po prażeniu [%] 87,660 92,720 98,870 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 63,683 64,236 41,939 9,393 11,114 12,338 5,876 7,710 12,897 1,520 1,872 2,799 0,127 0,158 0,217 2,182 2,009 12,399 2,265 2,602 11,570 0,748 0,962 2,792 1,557 1,693 1,053 0,200 0,317 0,722 0,038 0,032 0,074 0,072 0,071 n.o. Tabela 6.24. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 91 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. Nr próby 91/1 91/3 skała Zawartość po prażeniu [%] 88,911 96,579 98,481 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 65,969 79,217 43,715 9,087 8,114 12,112 6,065 3,134 13,312 1,433 1,028 2,774 0,131 0,042 0,204 1,986 0,985 11,744 1,462 0,736 9,684 0,715 0,920 2,688 1,643 2,178 1,178 0,317 0,125 0,988 0,032 0,015 0,082 0,071 0,085 n.o. 177 Tabela 6.25. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 92 – gleba brunatna właściwa wytworzona z bazanitu, Sichów. Nr próby 92/1 92/3 skała Zawartość po prażeniu [%] 85,002 94,680 98,750 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 58,902 74,208 43,323 9,807 8,962 11,916 7,756 4,677 13,458 1,750 1,286 2,674 0,184 0,076 0,196 2,254 1,344 11,502 1,671 1,003 10,870 0,668 0,824 2,515 1,517 1,994 1,157 0,389 0,206 0,942 0,040 0,025 0,077 0,064 0,075 n.o. 178 Tabela 6.26. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 24 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu, Opolno Zdrój. Nr próby 24/1 24/5 skała Zawartość po prażeniu [%] 88,530 98,029 98,329 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 56,885 62,373 61,819 17,675 19,260 19,701 3,211 3,447 3,281 0,598 0,597 0,562 0,143 0,165 0,128 0,928 0,927 1,341 0,262 0,169 0,310 4,425 5,963 5,826 4,175 5,000 5,160 0,151 0,046 0,100 0,007 0,002 0,000 0,070 0,080 0,101 Tabela 6.27. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 27 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu, Opolno Zdrój. Nr próby 27/2 27/5 skała Zawartość po prażeniu [%] 91,950 96,910 99,929 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 58,703 60,632 63,068 18,910 19,763 20,565 3,317 3,496 3,372 0,623 0,596 0,590 0,185 0,173 0,116 0,741 0,666 0,906 0,180 0,116 0,168 4,637 6,200 5,725 4,446 5,150 5,259 0,125 0,052 0,056 0,005 0,000 0,000 0,078 0,066 0,104 Tabela 6.28. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 93 – gleba brunatna właściwa wytworzona z fonolitu, Opolno Zdrój. Nr próby 93/1 93/3 skała Zawartość po prażeniu [%] 84,154 97,121 98,527 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 59,102 63,904 62,936 14,466 17,623 19,738 3,005 3,657 3,011 0,725 0,643 0,533 0,306 0,486 0,093 0,528 0,493 0,699 0,502 0,327 0,432 2,372 4,943 5,889 2,898 4,864 5,055 0,137 0,049 0,005 0,019 0,013 0,009 0,094 0,119 0,127 179 Tabela 6.29. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 94 – ranker brunatny wytworzony z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr próby 94/1 94/3 skała Zawartość po prażeniu [%] 84,634 96,337 98,291 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 63,968 75,130 62,595 11,957 11,452 19,883 2,724 3,590 3,386 0,758 0,749 0,557 0,133 0,054 0,101 0,506 0,352 0,549 0,554 0,802 0,213 1,450 1,425 5,711 2,368 2,665 5,157 0,110 0,003 0,010 0,018 0,016 0,006 0,088 0,099 0,123 Tabela 6.30. Całkowity skład chemiczny skały i gleby z wybranych poziomów genetycznych profilu 95 – ranker brunatny wytworzony z fonolitu trachitowego, Opolno Zdrój. Nr próby 95/1 95/3 skała Zawartość po prażeniu [%] 82,334 97,205 98,749 SiO2 [%] Al2O3 [%] Fe2O3 [%] TiO2 [%] MnO [%] CaO [%] MgO [%] Na2O [%] K2O [%] P2O5 [%] Cr2O3 [%] ZrO2 [%] 57,607 74,179 61,708 14,455 12,263 18,715 3,105 2,830 3,296 0,748 0,726 0,555 0,240 0,204 0,176 0,546 0,563 1,608 0,450 0,574 0,784 2,214 2,470 6,334 2,735 3,255 5,394 0,136 0,022 0,039 0,015 0,013 0,005 0,083 0,106 0,135 180 Rys. 1.1. Dyfraktogram dla próbki 71/1 – poziom Ad -gabro Rys. 1.2. Dyfraktogram dla próbki 71/3 – poziom CR- gabro 181 Rys. 1.3. Dyfraktogram dla próbki 74/3 – poziom A - gabro Rys. 1.4. Dyfraktogram dla próbki 74/5 – poziom CR - gabro 182 Rys. 1.5. Dyfraktogram dla próbki 76/1 – Ad - gabro Rys. 1.6. Dyfraktogram dla próbki 76/4 – poziom CR – gabro 183 Rys. 1.7. Dyfraktogram dla próbki 77/3 – poziom A - gabro Rys. 1.8. Dyfraktogram dla próbki 77/5 – poziom C - gabro 184 Rys. 1.9. Dyfraktogram dla próbki 82/1 – poziom Ad - gabro Rys. 1.10. Dyfraktogram dla próbki 82/3 – poziom CR - gabro 185 Rys. 1.11. Dyfraktogram dla próbki 84/1 – poziom Ad - bazanit Rys. 1.12. Dyfraktogram dla próbki 84/3 – poziom CR - bazanit 186 Rys. 1.13. Dyfraktogram dla próbki 86/1 – poziom Ad - bazanit Rys. 1.14. Dyfraktogram dla próbki 86/3 – poziom CR - bazanit 187 Rys. 1.15. Dyfraktogram dla próbki 88/1 – poziom Ad - bazanit 5 10 15 20 25 º2θ(CoKα) Rys. 1.16. Dyfraktogram dla próbki 88/3 – poziom C - bazanit 188 Rys. 1.17. Dyfraktogram dla próbki 91/1 – poziom Ad -bazanit Rys. 1.18. Dyfraktogram dla próbki 91/3 – poziom C -bazanit 189 Rys. 1.19. Dyfraktogram dla próbki 92/1 – poziom Ad - bazanit Rys. 1.20. Dyfraktogram dla próbki 92/3 – poziom C - bazanit 190 Rys. 1.21. Dyfraktogram dla próbki 24/2 – poziom A – fonolit trachitowy Rys. 1.22. Dyfraktogram dla próbki 24/5 – poziom CR – fonolit trachitowy 191 Rys. 1.23. Dyfraktogram dla próbki 27/2 – poziom A – fonolit trachitowy Rys. 1.24. Dyfraktogram dla próbki 27/5 – poziom CR – fonolit trachitowy 192 Rys. 1.25. Dyfraktogram dla próbki 93/1 – poziom Ad – fonolit trachitowy Rys. 1.26. Dyfraktogram dla próbki 93/3 – poziom BbrC – fonolit trachitowy 193 Rys. 1.27. Dyfraktogram dla próbki 94/1 – poziom Ad – fonolit trachitowy Rys. 1.28. Dyfraktogram dla próbki 94/3 – poziom BbrC – fonolit trachitowy 194 Rys. 1.29. Dyfraktogram dla próbki 95/1 – poziom Ad – fonolit trachitowy Rys. 1.30. Dyfraktogram dla próbki 95/3 – poziom BbrC – fonolit trachitowy 195 Rys. 2.1. Mapa lokalizacji profili: 24, 27, 84, 85, 86, 87, 88, 93, 94, 95. 196 Rys. 2.2. Mapa lokalizacji profili: 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83. 197 Rys. 2.3. Mapa lokalizacji profili: 44, 45, 90, 91, 92. 198 Rys. 2.4. Dokładna lokalizacja dla profili: Profil 24. Opolno Zdrój. Lokalizacja: N 50°52’39,8”, E 14°56’24,6”, 296 m n.p.m. Stary kamieniołom, ściana wyrobiska. Szata roślinna: darń. Profil 27. Opolno Zdrój. Lokalizacja: N 50°52’41,9”, E 14°56’32,1”, 298 m n.p.m. Gleba leśna w pobliżu starego kamieniołomu. Szata roślinna: Las liściasty (dąb, brzoza). Profil 93. Opolno Zdrój. Lokalizacja: N 50°52’40,2”, E 14°56’28,3”, 310 m n.p.m. Skarpa starego kamieniołomu. Szata roślinna: darń w lesie liściastym (dąb, brzoza). Profil 94. Opolno Zdrój. Lokalizacja: N 50°52’39,7”, E 14°56’28,6”, 308 m n.p.m. Skarpa starego kamieniołomu. Szata roślinna: darń w lesie liściastym (dąb, brzoza). Profil 95. Opolno Zdrój. Lokalizacja: N 50°52’40,3”, E 14°56’28,3”, 308 m n.p.m. Skarpa starego kamieniołomu. Szata roślinna: darń w lesie liściastym (dąb, brzoza). 199 Rys. 2.5. Dokładna lokalizacja dla profili: Profil 44. Strzegom. Lokalizacja: N 50°58’14,4”, E 16°19’52,7”, 322 m n.p.m. Opuszczony kamieniołom. Szata roślinna: darń. Profil 45. Strzegom. Lokalizacja: N 50°58’14,8”, E 16°19’55,0”, 322 m n.p.m. Kulminacja szczytu wyeksploatowanego wzgórza bazaltowego. Szata roślinna: darń. 200 Rys. 2.6. Dokładna lokalizacja dla profili: Profil 69. Braszowice. Lokalizacja: N 50°32’43,8”, E 16°47’25,3”, 363 m n.p.m. Szczyt wzniesienia. Szata roślinna: las iglasty. Profil 70. Braszowice. Lokalizacja: N 50°32’45,1”, E 16°47’22,9”, 363 m n.p.m. Szczyt wzniesienia. Szata roślinna: las iglasty. Profil 71. Braszowice. Lokalizacja: N 50°32’37,8”, E 16°47’18,5”, 384 m n.p.m. Szczyt wzgórza. Szata roślinna: podszyt mieszany, darń w runie. Profil 72. Braszowice. Lokalizacja: N 50°32’39,2”, E 16°47’20,8”, 384 m n.p.m. Zbocze pod szczytem. Szata roślinna: las liściasty (leszczyna, buk). 201 Rys. 2.7. Dokładna lokalizacja dla profili: Profil 73. Wolibórz. Lokalizacja: N 50°35’06,6”, E 16°32’31,5”, 540 m n.p.m. Szczyt wzgórza. Szata roślinna: las iglasty, darń w runie. Profil 74. Wolibórz. Lokalizacja: N 50°35’06,1”, E 16°32’33,7”, 537 m n.p.m. Zbocze wzgórza. Szata roślinna: las iglasty. 202 Rys. 2.8. Dokładna lokalizacja dla profili: Profil 75. Nowa Ruda. Lokalizacja: N 50°34’41,0”, E 16°31’47,9”, 480 m n.p.m. Szczyt wzniesienia. Szata roślinna: Las mieszany, roślinność trawiasta. Profil 76. Nowa Ruda. Lokalizacja: N 50°34’40,8”, E 16°31’48,5”, 479 m n.p.m. Zbocze wzniesienia. Szata roślinna: Roślinność łąkowa. Profil 77. Nowa Ruda. Lokalizacja: N 50°34’42,2”, E 16°32’08,1”, 520 m n.p.m. Szczyt wzgórza. Szata roślinna: Las mieszany. 203 Rys. 2.9. Dokładna lokalizacja dla profili: Profil 78 Dzikowiec. Lokalizacja: N 50°34’08,0”, E 16°32’37,6”, 525 m n.p.m. Odkryta skarpa na wierzchowinie. Szata roślinna: roślinność łąkowa. Profil 79 Dzikowiec. Lokalizacja: N 50°34’07,9”, E 16°32’37,5”, 525 m n.p.m. Odkryta skarpa na wierzchowinie. Szata roślinna: roślinność łąkowa. Profil 80 Dzikowiec. Lokalizacja: N 50°34’07,9”, E 16°32’37,4”, 525 m n.p.m. Odkryta skarpa na wierzchowinie. Szata roślinna: roślinność łąkowa. Profil 81 Dzikowiec. Lokalizacja: N 50°34’05,8”, E 16°32’35,9”, 522 m n.p.m. Stok tuż pod wierzchowiną. Szata roślinna: Las bukowy. 204 Rys. 2.10. Dokładna lokalizacja dla profili: Profil 82. Nowa Ruda – Słupiec. Lokalizacja: N 50°33’55,5”, E 16°32’54,6”, 549 m n.p.m. Wierzchowina łagodnego stoku. Szata roślinna: roślinność łąkowa. Profil 83. Nowa Ruda – Słupiec. Lokalizacja: N 50°33’46,0”, E 16°33’06,3”, 538 m n.p.m. Płaskowina na szczycie. Szata roślinna: las iglasty (świerk, modrzew, sosna). 205 Rys. 2.11. Dokładna lokalizacja dla profili: Profil 84. Sulików. Lokalizacja: N 51°04’37,7”, E 15°04’57,7”, 291 m n.p.m. Urwisko nad kamieniołomem, czynne wyrobisko. Szata roślinna: roślinność darniowa między drzewami liściastymi. Profil 85. Sulików. Lokalizacja:N 51°04’36,0”, E 15°04’30,7”, 293 m n.p.m. Skarpa nad wyrobiskiem, wyrobisko czynne. Szata roślinna: roślinność darniowa pomiędzy drzewami liściastymi. 206 Rys. 2.12. Dokładna lokalizacja dla profili: Profil 86. Radzimów. Lokalizacja: N 51°03’28,6”, E 15°07’18,7”, 296 m n.p.m. Skarpa nad wyrobiskiem starego kamieniołomu. Szata roślinna: roślinność darniowa, w wyrobisku drzewa liściaste. Profil 87. Radzimów. Lokalizacja: N 51°03’23,9”, E 15°07’19,7”, 294 m n.p.m. Skarpa nad wyrobiskiem starego kamieniołomu. Szata roślinna: roślinność darniowa, zakrzewienia liściaste. 207 Rys. 2.13. Dokładna lokalizacja dla profili: Profil 88. Platerówka. Lokalizacja: N 51°03’38,5”, E 15°08’48,6”, 330 m n.p.m. Skarpa nad wyrobiskiem starego kamieniołomu, szczyt wzniesienia śródpolnego. Szata roślinna: roślinność darniowa, zakrzaczenia. 208 Rys. 2.14. Dokładna lokalizacja dla profili: Profil 90. Złotoryja – Wilcza Góra. Lokalizacja: N 51°06’18,7”, E 15°54’43,0”, 353 m n.p.m. Zbocze nad stara ścianą czynnego kamieniołomu, wąska grzęda, ok. 30 m szerokości pomiędzy wyrobiskami. Szata roślinna: roślinność darniowa między drzewami liściastymi. 209 Rys. 2.15. Dokładna lokalizacja dla profili: Profil 91. Sichów. Lokalizacja: N 51°05’28,5”, E 16°02’34,2”, 251 m n.p.m. Szczyt wzniesienia nad ścianą nieczynnego kamieniołomu. Szata roślinna: trawa, krzewy tarniny i róży. Profil 92. Sichów. Lokalizacja: N 51°05’28,3”, E 16°02’34,4”, 252 m n.p.m. Szczyt wzniesienia nad ścianą nieczynnego kamieniołomu. Szata roślinna: trawa, krzewy tarniny i róży. 210 Fot. 1. Profil 24 Fot. 2. Profil 27 Fot. 3. Profil 44 211 Fot. 4. Profil 45 Fot. 5. Profil 69 Fot. 6. Profil 70 212 Fot. 7. Profil 71 Fot. 8. Profil 72 Fot. 9. Profil 73 213 Fot. 10. Profil 74 Fot. 11. Profil 75 Fot. 12. Profil 76 214 Fot. 13. Profil 77 Fot. 14. Profil 78 Fot. 15. Profil 79 215 Fot. 16. Profil 80 Fot. 17. Profil 81 Fot. 18. Profil 82 216 Fot. 19. Profil 83 Fot. 20. Profil 84 Fot. 21. Profil 85 217 Fot. 22. Profil 86 Fot. 23. Profil 87 Fot. 24. Profil 88 218 Fot. 25. Profil 90 Fot. 26. Profil 91 Fot. 27. Profil 92 219 Fot. 28. Profil 93 Fot. 29. Profil 94 Fot. 30. Profil 95 220
