Załącznik do Uchwały XXI/130/05 Rady Gminy Milanów z dnia 30 marca 2005 r. PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINA MILANÓW Spis treści I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego II. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze objętym wdrażaniem planu 1. Położenie, powierzchnia, ludność. 2. Środowisko przyrodnicze 3. Turystyka 4. Zagospodarowanie terenu 5. Gospodarka 6. Sfera społeczna III. Identyfikacja problemów IV. Realizacja zadań i projektów 1. Plan finansowy zadań inwestycyjnych na lata 2004 – 2006 2. Plan finansowy zadań inwestycyjnych na lata 2007 – 2013 V. Powiązanie projektów z innymi działaniami realizowanymi na terenie gminy VI. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego VII. System wdrażania VIII . Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej 1. Monitoring i ocena Planu Rozwoju Lokalnego 2. Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorami publicznym, prywatnym i organizacjami pozarządowymi 3. Public Relations planu I . Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Plan Rozwoju Lokalnego obejmuje działania na terenie Gminy Milanów w okresie 2004 – 2006 oraz działania, których realizacja przypada na kolejny okres programowania w Unii Europejskiej – 2007 – 2013. II . Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze objętym wdrażaniem planu . II. 1 Położenie, powierzchnia, ludność Gmina Milanów leży w województwie lubelskim w odległości 70 km od Lublina i 55 km od Białej Podlaskiej. Sąsiaduje od północnego-zachodu z gminą Wohyń, od wschodu z gminami: Jabłoń i Wisznice, od północy z gmina Komarówka Podl., zaś od południa z gminami: Siemień i Parczew. Na terenie gminy znajduje się 10 wsi o łącznej liczbie 4.373 mieszkańców. Do gminy należą wsie: Rudno, Radcze, Rudzieniec, Kopina, Okalew, Milanów, Kostry, Czeberaki, Cichostów i Zieleniec. Powierzchnia gminy wynosi 11.667 ha w tym użytki rolne 8.894 ha, lasy 2.033 ha. Gmina Milanów zalicza się do typowo rolniczych. Sieć drogowa gminy rozwinięta jest dobrze, przez teren gminy przebiegają dwie znaczące szosy Międzyrzec – Parczew oraz Radzyń – Wisznice. Przebiega tędy również linia PKP Łuków – Lublin. II. 2 Środowisko przyrodnicze II. 2.1.Rzeźba terenu Obszar gminy położony jest na zachodnim krańcu jednostki fizjograficzno – geograficznej Polesia Lubelskiego a ściślej w obrębie Równiny Parczewskiej. Współczesna rzeźba terenu jest wynikiem działalności czynników rzeźbotwórczych z okresu zlodowacenia środkowo – poleskiego oraz wynikiem procesów i denudacyjnych z okresu zlodowacenia bałtyckiego. Utwory glin zwałowych zostały rozmyte i na zdecydowanej większości gminy przykryte utworami pochodzenia wodnego. Obszar gminy Milanów jest bardzo nieznacznie zróżnicowany pod względem hipsometrycznym. Skrajne wartości rzędnych terenu wahają się w granicach 151 – 168 m.n.p.m. Najbardziej charakterystyczna formą jest plejstoceńska równina denudacyjna i płaskie obszary obniżeń powytopiskowych. Główną formą równiny denudacyjnej stanowi sandr – obszary lekko faliste wyniesione średnio 155 – 160 m.n.p.m. o spadkach terenu 0 – 2%. W rejonie miejscowości Kopina, Zieleniec i na południe od Milanowa zachowały się rozmyte wzgórza moreny czołowej – wyniesionej średnio 165 – 170 m.n.p.m. o spadkach terenu głównie 2 – 5% oraz wzgórza moreny falistej – wyniesionej 155 – 165 m.n.p.m. o spadkach terenu przeważnie do 2%. Na zachód od Rudna w obrębie sandru występują niewielkie wzniesienia rzędu 2 m o przebiegu równoleżnikowym – kemy. Na urozmaicenie dość monotonnej równiny plejstoceńskiej wpływają pojedyncze zagłębienia lub niewielkie dolinki zawieszone włączone bądź wyłączone ze stałego odpływu. Obszary obniżeń powytopiskowych – są rejonami najniżej położonymi w granicach 151 – 152 m.n.p.m. Obniżenia są dość rozległe o płaskich dnach, często wykorzystane przez cieki powierzchniowe. Na terenie gminy Milanów obniżenia takie zostały wykorzystane przez cieki powierzchniowe : Żarnicę i Piwonię. Wśród obniżeń w formie niewielkich odosobnionych płaskich wzniesień występują kemy. Są one wyniesione średnio 1 – 2 m nad poziom obniżeń. II.2.2 Budowa geologiczna i warunki gruntowe. Obszar gminy Milanów rozpoznany jest słabo w zakresie budowy geologicznej. Wykonano tu jedno wiercenie strategiczne do gł. 825 m i nieliczne wiercenia studzienne nie przekraczające głębokości 65 m. Z wierceń wynika, że głębsze podłoże stanowią utwory kredy wykształconej w postaci kredy piszącej lub margli. Głębokość zalegania jaj stropu wynosi ok. 60 – 75 m p.p. terenu. Na utworach kredowych zalegają osady trzeciorzędu. Miąższość ich jest bardzo zróżnicowana od 1,5 m do 30 m, a na południe i na zachód od Milanowa nie stwierdzono w ogóle występowania osadów trzeciorzędowych. Tak więc lokalnie utwory czwartorzędowe leżą bezpośrednio na kredzie. Utwory czwartorzędu posiadają na terenie gminy 60 m miąższości. Reprezentowane są one w przewadze poprzez naprzemianległe warstwy piaszczysto – żwirowe i gliniaste, przy czym tok miąższości jak i rozciągłość poziomu poszczególnych warstw ulega znacznym zmianom na niewielkich przestrzeniach. W Milanowie seria glin zwałowych przedzielona tylko cienkimi przewarstwieniami piaszczystymi posiada 50 m miąższości, zaś niżej zalega 20 metrowa warstwa piaszczysta. W Rudzieńcu gliny i iły zalegają do głębokości 35 m, a niżej do 50 m piaski pylaste i drobne. W Kopinie seria glin posiada miąższość 44 m, w Okalewie 32 m, a w Rudnie 38 m. Wyjątek stanowi rejon Cichostowa, gdzie zalega miąższa seria piasków morenowych i rejon Rudna I gdzie gliny maja jedynie 4,5 m miąższości. Obniżenia terenu i doliny rzeczne zbudowane są przeważnie z torfów i gruntów organicznych o miąższości 0,5 m. Poniżej namułów występują piaski pylaste lub drobne spoczywające na glinach. Tereny wyższe zbudowane są głównie z piasków drobnych akumulacji wodno – lodowcowej. Miąższość warstwy piaszczystej jest zróżnicowana. W rejonie południowym i północno – wschodnim przekracza ona 4 – 5 m natomiast tam gdzie strop glin nie uległ tak znacznemu rozmyciu miąższość ich nie przekracza 2 m. Pozostała część obszaru gminy tj. zachodnia i północno – zachodnia przedstawia zdenudowaną morenę o zróżnicowanych warunkach gruntowych w strefie przypowierzchniowej. Wyróżnić tu można obszary zbudowane z glin zwałowych posiadających swe wychodnie na powierzchni oraz obszary zbudowane z glin przykrytych cienką warstwą piasków lub pyłów akumulacji fluwioglacjalnej. Na południu i południowym zachodzie występują utwory piaszczyste pochodzenia morenowego. Miąższość tych piasków sięga zapewne kilkunastu metrów i zajmuje tereny najbardziej wyniesione. II. 2.3 Surowce budowlane Na terenie gminy nie ma udokumentowanych ani zarejestrowanych złóż surowców budowlanych. Występujące na terenie gminy surowce ilaste i okruchowe nie były badane pod kątem ich przydatności dla przemysłu ceramicznego czy budowlanego. Występujące tu lokalnie gliny nie stanowią cennego surowca ceramicznego z uwagi na zbyt duży procent frakcji piaszczystej. Surowce okruchowe (piaski i żwiry) są eksploatowane tylko na potrzeby lokalne. Występujące na terenie gminy piaski lokalnie żwiry wodnolodowcowe i lodowcowe są surowcem raczej o niskich wartościach technologicznych ze względu na dość duży stopień zapylenia. II.2.4 Warunki wodne 2.4.1 Warunki wodne dla rolnictwa Na obszarze gminy Milanów występują rejony o różnej głębokości występowania wody gruntowej. Głębokość występowania wody gruntowej w znacznej mierze kształtuje stosunki wodno – powietrzne gleb i określa odpowiedni dobór roślin uprawnych oraz wysokości ich plonów. Na terenie gminy Milanów właściwymi stosunkami wodnymi dla roślin uprawnych w ciągu całego sezonu wegetacyjnego cechują się gleby 2-go i 4-go kompleksu. Są one wytworzone z pyłków całkowitych oraz naglinowych. Wymienione gleby występują w obrębie Milanowa, Kol. Milanów, Kostr, Kopiny, Rudzieńca i Rudna. Gleby stale podmokłe na terenie gminy Milanów występują sporadycznie i mają bardzo ograniczony zasięg. Występują one w rejonie Kopiny w ilości ok. 300 ha gruntów ornych. Największą powierzchnię w skali całej gminy zajmują gleby stale lub okresowo za suche. W związku z powyższym są one pocięte gęstą siecią rowów melioracyjnych, które wraz z kanałem Wieprz – Krzna mają za zadanie odpowiednie ich uwilgotnienie. Wchodzą tu głównie kompleksy 5, 6, 7 rolniczej przydatności gleb. Są to gleby piaszczyste całkowite i pyłowe zalegające na piaskach. W okresie lata cierpią one często na niedobór wilgoci z przyczyn właściwości filtracyjnych skały podścielającej i skały macierzystej. Najmniejsze powierzchnie zajmują gleby stale suche. Występują one przeważnie na wzniesieniach i kulminacjach terenu. Niedobór wilgoci występuje w nich praktycznie w ciągu całego sezonu wegetacyjnego. Gleby te wytworzone są z piasków całkowitych i położone na silnie przepuszczalnej skale macierzystej. Występują one na terenie Cichostowa i Kol. Cichostów oraz małe fragmenty we wsi Milanów i Mogiłki. Głównie w rejonie występowania tych ostatnich gleb należy dbać o prawidłowe funkcjonowanie zbiorników wodnych w Milanowie część gleb jest przesuszone. Użytki zielone zwłaszcza średnie charakteryzują się właściwymi stosunkami wodnymi położone są w większości na czarnych ziemiach wytworzone z pyłów w rejonie wsi Milanów, Kostry, Kol. Zieleniec, Mogiłki, Kopina i Cichostów. Użytki zielone stale podmokłe występują sporadycznie i mają bardzo ograniczony zasięg. Należą tu użytki zielone wytworzone z czarnych ziemi położone w północno – wschodniej część wsi Kostry. 2.4.2 Warunki wodne dla osadnictwa. Z analizy warunków wodnych wynika, że warunki wodne w rejonach jednostek osadniczych są w zasadzie korzystne, gdyż jednostki te położone są w rejonach gdzie wody gruntowe występują poniżej głębokości 2,0 m, jedynie Kol. Czeberaki i Kol. Radcze położone są w rejonach płytszego występowania wody gruntowej niż 2,0 m. W skali ogólnej z rozpatrywanego punktu widzenia prawie wszystkie jednostki posiadają odpowiednie rezerwy terenu położone w ich obrębie gdzie warunki wodne nie będą stanowić ograniczeń rozwojowych. Należy jednak liczyć się z możliwością występowania sączeń wód oraz wód okresowo zawieszonych w przypowierzchniowej warstwie, co wymagać będzie zabezpieczenia wilgotnościowego oraz ewentualnych drenaży. Budowa urządzeń liniowych gospodarki komunalnej nie będzie wymagać w przewodzie odwodnień a jedynie lokalnie powierzchniowych z wyjątkiem ewentualnych przejść przez obszary dolinne. II.2.5 Warunki budowlane. W rejonach gdzie występują grunty nośne w postaci piasków glin zwałowych, bądź naprzemianległych warstw już wymienionych i brak jest do głębokości 2 m p.p.t. wód gruntowych – warunki budowlane uznać należy za korzystne. W rejonach gdzie grunty mogą przenieść mniejsze obciążenia bądź zwierciadło wody występuje płycej niż 2 m, warunki budowlane są mniej korzystne. Niekorzystne warunki budowlane są na obszarach gdzie występują grunty nienośne (organiczne) i słabonośne spoiste i małospoiste. Analiza warunków gruntowo – wodnych wykazuje iż na przeważającym obszarze gminy warunki budowlane są korzystne. Rejony o warunkach mniej korzystnych znajdują się w północno – wschodniej i południowo – wschodniej jej części. Rejony niekorzystne obejmują obszary obniżeń dolinnych. W rejonie jednostek osadniczych warunki budowlane tak ze względu na warunki wodne jak i nośność gruntów są na ogół korzystne. Jednostki te posiadają w swym obrębie odpowiednie rezerwy terenowe pod względem przydatności terenu dla budownictwa. II.2.6 Warunki glebowe i szata roślinna. Ogólna powierzchnia gminy to 11.667 ha, w tym użytki rolne 8894 ha, lasy 2033 ha . Wśród użytków rolnych grunty orne zajmują 6918 ha co stanowi 59,3 % powierzchni gminy, użytki zielone 1975 ha co stanowi 17 % powierzchni gminy. 2.6.1 Charakterystyka gleb. Na terenie gminy grunty orne zostały wytworzone z pyłków i piasków wodnego pochodzenia zalegających na materiale zwałowym. Największe powierzchnie zajmują gleby bielicowe. Wśród gleb bielicowych występują gleby pyłowe średniogłębokie na glinach i piaskach oraz płytkie na piaskach. Gleby bielicowe występują głównie na wyżej położonych partiach terenu. Mniejsze powierzchnie zajmują gleby brunatne piaszczyste. Obniżenie terenu zajmują czarne ziemie pyłowe całkowite i średnie głębokie na piaskach lub glinach. We wschodniej części gminy występują głównie płytkie i średniogłębokie pyły zalegające na piaskach luźnych i słabogliniastych. Mniejsze powierzchnie zajmują gleby wytworzone z piasków całkowitych. W części zachodniej charakteryzują się największą mozaiką, znajdują się utwory pyłowe płytkie i średniogłębokie zalegające na piaskach oraz płytkie i średniogłębokie na glinach. Ponadto występują tu gliny pyłowe całkowite oraz wytworzone z piasków całkowitych. W dolinach rzecznych występują gleby torfowe całkowite wytworzone z torfów niskich. 2.6.2 Tereny rolnicze. Największą wartość rolniczą na terenie gminy posiadają gleby zakwalifikowane do 2-go kompleksu (pszennego dobrego) rolniczej przydatności gleb. Zajmują one ok. 740,3 ha co stanowi ok. 10,6 % gruntów ornych. Największe obszary 2-go kompleksu występują w rejonie Milanowa, Kopiny i na wschód od Rudna I. Są to głównie gleby bielicowe wytworzone z pyłów zalegających średniogłęboko na glinach. Dużą wartość rolniczą posiadają również gleby zakwalifikowane do 4-go kompleksu rolniczej przydatności (żytni bardzo dobry lub pszenno – żytni). Należą tu gleby bielicowe i pseudobielicowe wytworzone z pyłów zwykłych zalegających na piaskach słabo gliniastych lub glinach średnich. Występują one w rejonie Rudna, Rudzieńca na wschód od Rudzieńca i w rejonie Milanowa, zajmują one 1875 ha co stanowi ok. 27 % użytków rolnych. Wyżej wymienione gleby są głównie w II i III klasie i podlegają ochronie przed użytkowaniem nierolniczym i wskazane do intensyfikacji produkcji rolnej. Gleby zaliczone do 5-go kompleksu żytniego dobrego różnią się od gleb kompleksu 4-go lżejszym składem mechanicznym. Są one bardziej przepuszczalne, wrażliwe na suszę i wykazują mniejszą zawartość składników pokarmowych. Zaliczone tu gleby pseudobielicowe i bielicowe wytworzone z pyłów zwykłych. Zajmują one dość duże powierzchnie 1763 ha co stanowi ok. 25,5 % użytków rolnych, większe ich skupiska występują w rejonie wsi Radcze, Czeberaki, Mogiłki. Do kompleksu6-go żytnio ziemniaczanego słabego zaliczono gleby bielicowe i pseudobielicowe wytworzone z piasków słabo gliniastych lekkich podścielonych piaskami luźnymi oraz gleby brunatne zalegające na pyle zwykłym Są to gleby lekkie do uprawy, silnie przepuszczalne, okresowo cierpiące na brak wilgoci. Gleby te zajmują 693 ha co stanowi ok. 10,0 % powierzchni użytków rolnych. Gleby tego kompleksu występują w południowo zachodniej części gminy w rejonie wsi Okalew. Kompleks 7 żytnio – łubinowy obejmuje gleby bardzo lekkie, zbyt suche i zbyt jałowe dla użytkowania rolniczego. Są to gleby brunatne i bielicowe wytworzone z piasków słabo gliniastych płytko zalegających na piasku luźnym. Zajmują one 304 ha co stanowi 4,4 % gruntów ornych i występują w formie niewielkich obszarów w sąsiedztwie gleb 6-go kompleksu w południowo – zachodniej części gminy. Gleby te należy zalesić. Do kompleksu 8-go zbożowego pastewnego mocnego zostały zaliczone gleby zwięzłe zasobne w próchnicę okresowo lub trwale podmokłe, często trudne w uprawie mechanicznej. Zaliczono tu czarne ziemie zdegradowane oraz gleby pseudobielicowe wytworzone z pyłów zwykłych i piasków gliniastych mocnych. Zaliczono tu również gleby lżejsze wytworzone z piasków podścielonych niezbyt głęboko utworami pyłowymi. Zajmują one 1339 ha co stanowi ok. 19,4 % powierzchni gruntów ornych. Występują na terenie całej gminy na obszarach niżej położonych, są to grunty klas III b i IV. Do kompleksu 9-go zbożowo pastewnego słabego weszły czarne ziemie zdegradowane. Gleby te zostały wytworzone z piasków gliniastych lekkich i pylastych podścielonych na różnych głębokościach piaskami zalegającymi na glinach. Gleby tego kompleksu występują w postaci małych obszarów w rejonie Cichostowa. 2.6.3 Użytki zielone. W dolinie Piwoni, Żarnicy i lokalnych obniżeniach terenu występują trwałe użytki zielone zaliczane do kompleksu 2z – średniego i 3z - słabego i bardzo słabego. Kompleks trwałych użytków zielonych średnich – 2z zajmują 1629,6 ha co stanowi ok. 82 % użytków zielonych gminy. Są to gleby torfowe całkowicie wytworzone z torfów niskich oraz czarne ziemie wytworzone z pyłów całkowitych. Łąki i pastwiska zaliczone do tego kompleksu posiadają zwarte zadarnianie ze znaczną przewagą traw o wysokiej jakości paszowej. Użytki zielone zaliczone do kompleksu słabego 3z mają z zasady wadliwe stosunki wodne. Większość z nich posiada stale za wysoki poziom wód gruntowych w związku z czym wymagają ciągle dobrze działających odwodnień. Łąki i pastwiska tego kompleksu zajmują gleby pobagienne. Użytki zielone słabe zajmują małe powierzchnie. 2.6.4 Tereny leśne. W granicach administracyjnych gminy Milanów lasy zajmują 2033,5 ha co stanowi 17,4 % wobec średniej krajowej 27,5 %. Należą do nadleśnictwa Parczew oraz do właścicieli prywatnych. Lasy państwowe zajmują powierzchnię 1476,4 ha co stanowi 72,6 % ogólnej powierzchni lasów, lasy prywatne 557,1 ha co stanowi 27,4 % ogólnej powierzchni lasów gminy. Na terenie gminy dominuje las świeży i las mieszany. Znacznie mniejszy udział stanowi las wilgotny i bór mieszany wilgotny. Las mieszany zajmuje duże obszary w kompleksie Okalew i Milanów. W drzewostanie dominuje sosna, brzoza, osika, pojedynczo dąb i świerk w różnych klasach wiekowych. W podszyciu występuje brzoza, dąb, leszczyna i kruszyna. Las świeży występuje w środkowej części gminy na północ od Milanowa. W drzewostanie dominuje brzoza, dąb, świerk. Las świeży charakteryzuje się zwarciem umiarkowanym, w podszyciu dominuje jarzębina, kruszyna, leszczyna i grab. Bór mieszany świeży zajmuje małe obszary w kompleksie Okalew i Milanów. W drzewostanie dominuje sosna, brzoza, sporadycznie dąb w jednej klasie wiekowej. Bór mieszany świeży posiada zwarcie pełne zwarcie, miejscami przerywane. W podszyciu występuje dąb, brzoza, kruszyna. Las wilgotny występuje na północy i południu Milanowa. Jest to las małodostępny, okresowo zbyt wilgotny. Charakteryzuje się zwarciem przerywanym. W drzewostanie dominuje jesion, dąb, brzoza, pojedyncza lipa, wiąz. W podszyciu występuje brzoza, leszczyna, dereń, lipa. Bór mieszany wilgotny występuje lokalnie w sąsiedztwie lasu wilgotnego. W drzewostanie dominuje sosna, brzoza, osika, świerk w jednej klasie wiekowej (powyżej 80 lat). Bór mieszany wilgotny charakteryzuje się zwarciem umiarkowanym, w podszyciu dominuje leszczyna, brzoza, dereń. Jest to las wilgotny. II.2.7 Warunki klimatyczne Według podziału Polski na regiony klimatyczno – rolnicze gmina Milanów zaliczana jest do Regionu Wielkich Dolin do krainy Chełmsko – podlaskiej. Zima na w/w terenie jest dłuższa niż w pozostałych krainach regionu Wielkich Dolin położonych w części zachodniej regionu. Lato natomiast jest ciepłe i również długie jak na całym pasie Wielkich Dolin. Wiosna i jesień stosunkowo krótkie, zaznaczają się dość gwałtownym spadkiem temperatury w listopadzie i wzrostem w kwietniu. Ogólnie teren gminy Milanów charakteryzuje się średnią roczną temperaturą stycznia – 4,6º C , średnią temperaturą lipca 18º C przy czym roczna amplituda temperatur wynosi 22,6 % . 2.7.1 Temperatura powietrza Obszar gminy Milanów należy do dość chłodnych obszarów Polski ze średnią roczną temperaturą powietrza 6,9 – 7,2 º C. Średnia roczna najcieplejszego miesiąca lipca wynosi 16,8 º C, a najchłodniejszego stycznia – 4,2 º C . Ilość dni z minimum dobowym poniżej zera (tzn. dni z przymrozkami) wynosi średnio 123. Jedynie czerwiec, lipiec i sierpień są wolne od przymrozków. Ostatnie przymrozki występują głównie w kwietniu bardzo rzadko w maju. Pierwsze pojawiają się w październiku rzadko we wrześniu. Średnia roczna liczba dni zimowych (temp. max 2,0º C ) wynosi 54 dni, bardzo mroźnych (temp. min. – 10,0º C) tylko 27 dni. Dni gorących notowano przeciętnie w roku ok. 35 dni (z temp. max. 25 º C). Najwięcej dni gorących zanotowano w czerwcu i lipcu. Długość trwania okresu wegetacyjnego wynosi 200 – 210 dni, rozpoczyna się od ok. 1 – 5. IV a kończy się 28 – 30.X. Pierwsze przymrozki przypadają na 9.X. ostatnie na 1.V. Okres bez przymrozków trwa ok. 160 dni. Pokrywa śnieżna zalega ok. 75 dni. Omawiana wyżej sytuacja termiczna ma charakter ogólny, gdyż ulega ona pewnym modyfikacjom w zależności od warunków lokalnych jak: rzeźba terenu, głębokość zalegania wód gruntowych, rodzaj podłoża, szata roślinna. itp. Wpływ tych czynników szczególnie wyraźnie oddziaływuje na zróżnicowanie warunków termicznych nocą i nad ranem przy pogodzie bezchmurnej i bezwietrznej. W czasie bezchmurnej pogody, a zwłaszcza przy silnych wiatrach oddziaływanie to jest znacznie mniejsze lub nie występuje w ogóle. Największego zróżnicowania warunków termicznych, na terenie gminy, należy oczekiwać pomiędzy dolinami i obniżeniami a obszarami wyniesionymi o głębszym zaleganiu wód gruntowych. Najkorzystniejsze warunki termiczne obszaru gminy posiadają tereny dostatecznie powietrzne charakteryzujące się głębokim zaleganiem wód gruntowych. Takie obszary występują na zdecydowanie większym obszarze gminy Milanów głównie w środkowej i zachodniej części. Najlepszymi warunkami termicznymi charakteryzują się tereny na zachód od Rudna i na wschód od Rudzieńca. Są to tereny wyniesione zbudowane z utworów gliniastych na powierzchni i charakteryzujących się znaczną pojemnością cieplną ( 1a ). Dobre warunki klimatyczne posiadają również wyniesione tereny pokryte utworami piaszczystymi ( 1b ). Charakteryzują się one małą pojemnością cieplną co w okresie letnim wyraża się znacznymi dobowymi amplitudami temperatur w warstwie przygruntowej w okresach pogodnych tj. o znacznym usłonecznieniu. Z uwagi na małe przewodnictwo ciepła tych utworów ulegają one znacznemu nagrzewaniu w dzień i wychłodzeniu w nocy. Takie skoki temperatur są niekorzystne dla niektórych odmian roślin, nie mają natomiast znaczenia dla budownictwa mieszkalnego. Okresowo gorszymi warunkami klimatycznymi charakteryzują się obszary płaskie w obrębie których występuje podwyższone zw. wód gruntowych. Na obszarach tych ciepło tracone jest na parowanie płytko zalegającej wody gruntowej. Występują one głównie na obszarach wyniesionych wśród dolin oraz sąsiadujących z dolinami rzecznymi a także w północno i południowo – wschodniej części gminy. Najmniej korzystne warunki termiczne odznaczają się na terenie gminy gdzie obniżenia powytopiskowe są częściowo wykorzystywane przez cieki powierzchniowe (III). Narażone są one na występowanie wysokich dobowych amplitud temperatury w okresie lata ( w dniach pogodnych – przy układach wyżowych ) oraz znacznych spadków temperatury zimą. Na terenach tych często obserwowane mogą być przymrozki. Kompleksy leśne posiadają specyficzne warunki klimatyczne. Wpływają także w znacznym stopniu na warunki klimatyczne terenów bezpośrednio do nich przyległych, zwłaszcza łagodzą przebieg temperatury. Na terenach leśnych w ciągu lat notowane są znacznie niższe amplitudy temperatur niż na terenach bezleśnych co jest korzystne z bioklimatycznego punktu widzenia. 2.7.2 Wilgotność względna Wilgotność względna ma charakter zbliżony do optymalnej w naszych szerokościach geograficznych i wynosi ok. 80 %. Wahania wynoszą ok. 20 % . Największe wilgotności przypadają na okres zimy (XII – II ) najniższe na okres lata ( IV – VIII ). Najwyższe wilgotności występują w podmokłych dolinach pokrytych łąkami. 2.7.3 Mgły Z analizy danych meteorologicznych wynika, że największa liczba mgieł występuje w chłodnej połowie roku w okresie od września do marca. Liczba dni z mgłą w ciągu roku na terenie gminy Milanów wynosi przeciętnie ok. 25 dni. 2.7.4 Zachmurzenie Okolice Milanowa posiadają znaczne usłonecznienie gdyż średnie roczne waha się w granicach od 34 do 35 %. 2.7.5 Opad atmosferyczny Największa ilość opadów przypada na miesiące letnie z maksimum w sierpniu i lipcu. Są to opady krótkotrwałe ale obfite. Najmniejszą ilość opadów notuje się zimą ( od grudnia do marca) przy czym są długotrwałe i nieduże. Średnia liczba dni z pokrywą śnieżną wynosi ok. 82 dni w roku. 2.7.6 Burze atmosferyczne Średnia liczba dni z burzą w rejonie gminy Milanów wynosi ok. 14 dni. Maksimum dni burzowych przypada w miesiące letnie. Na przestrzeni lat liczba dni z burzą była bardzo zróżnicowana, najwięcej zanotowano w 1963 r. 22 dni, a najmniej w 1965 – 9 dni. 2.7.7 Wiatry Na terenie gminy Milanów przeważają wiatry południowo – zachodnie i zachodnie. Dość częste są także wiatry południowo – wschodnie i północno – zachodnie. Najmniejsza częstotliwość wykazują wiatry północne i północno – wschodnie. Na uwagę zasługuje stosunkowo duży procent cisz w ciągu roku. Na ogół na terenie gminy występują wiatry o niewielkich prędkościach ok. 66 % wiatrów stanowią wiatry o prędkościach od 0 do 5 m/sek. Średnia roczna prędkość wiatru w rejonie gminy wynosi ok. 3,0 m/sek. Stosunki anemometryczne ulegają znacznemu zróżnicowaniu w wyniku wpływów lokalnych zwłaszcza orografii i pokrycia terenu. Za miejsca zaciszne należy uznać tereny znajdujące się po zacisznej stronie kompleksów leśnych polany leśne oraz intensywną zabudowę. Terenami najlepiej powietrznymi są obszary wysoczyznowe, przy czym nie ma tutaj miejsc nadmiernie nawietrznych. II. 3 Turystyka Największym walorem turystycznym gminy są piękne lasy, obfitujące w jagody, grzyby oraz zwierzynę łowną. Zachęcają one do turystyki pieszej i rowerowej. Szczególną atrakcją jest rezerwat „Czarny Las”. Rezerwat ten położony jest w pobliżu wsi Kostry, należy do leśnictwa Milanów, Nadleśnictwa Radzyń Podlaski. Został utworzony na powierzchni 15,96 ha w 1981 roku. Przedmiotem ochrony jest las grądowy z rzadkimi i chronionymi gatunkami w runie. Na terenie całego rezerwatu występuje dobrze wykształcony grąd. Zespół odznacza się wysokim stopniem naturalności i wykazuje zróżnicowanie na trzy podzespoły: grąd trzcinnikowy, grąd typowy i grąd czyśćcowy. Grąd trzcinnikowy występuje w miejscach wyniesionych na ubogich piaszczystych glebach. Drzewostan tworzy głównie grab zwyczajny. Jest to najuboższy florystycznie podzespół grądu. Siedlisko nieco żyźniejsze zajmują grąd typowy. W warstwie drzew dominuje dąb szypułkowy, w domieszce występują : sosna zwyczajna, grab zwyczajny i lipa drobnolistna. Grąd czyśćcowy reprezentuje najwilgotniejszą postać zespołu i odznacza się dorodnym drzewostanem. W warstwie drzew dominuje dąb szypułkowy przy współudziale grabu zwyczajnego i olszy czarnej. Na terenie rezerwatu występuje warstwa kilku gatunków roślin podlegających ochronie prawnej: wawrzynek wilczełko, groszek wschodnio – karpacki, podkolan zielonawy, listera jajowata, marzanka wonna, kopytnik pospolity, kalina koralowa i konwalia majowa. Ponadto rosną tu, obecnie już nielicznie: jaskier kaszubski, zdrojówka rutewkowata, fiołek przedziwny, szczyr trwły, żankiel zwyczajny, turzyca leśna i turzyca odległokłosa. Pomniki przyrody: Lipa drobnolistna szt. 105 Milanów Park zabytkowy Jesion wyniosły szt. 1 Milanów Park zabytkowy Modrzew europejski szt. 3 Milanów Park zabytkowy Lipa drobnolistna, trójpienna szt. 1 Radcze narożnik cmentarza parafialnego Dąb szypułkowy szt. 6 Leśn. Czarny Las, ur. Gaj Lipa drobnolistna szt. 1 Cichostów działka rolna wł. Ignatowicz II. 4 Zagospodarowanie terenu II.4.1 Gospodarka wodno – ściekowa 4.1.1 Wody powierzchniowe Obszar gminy Milanów leży w zasięgu dwóch zlewni rzeki Piwoni i Żarnicy, która rozdziela dział wody przechodzący przez grunty. Rzeka Piwonia obejmuje 60 % powierzchni gminy, w zasięgu jej zlewni leżą wsie Milanów, Kol. Milanów, Kol. Zieleniec, Cichostów oraz zachodnia część wsi Kostry. Piwonia jest rzeka 4-go rzędu, płynie początkowo z południa na północ w rejonie Milanowa skręca na północny zachód. Zbiera ona wody z zachodniego obszaru gminy przez wpadające doń rowy melioracyjne. Żarnica jest rzeką 5-go rzędu. Przepływa ona wzdłuż granicy wsi Kostry, Czeberaki i Mogiłki. Płynie z północy na południe zbierając wody z gęstej sieci rowów melioracyjnych. Szczególnie gęstą sieć obserwuje się w rejonie wsi Mogiłki. Przez północno – zachodnią część gminy przebiega kanał Wieprz – Krzna, który stanowi dodatkowy dość ważny czynnik sieci hydrograficznej. 4.1.2 Wody gruntowe Najpłytszy poziom wód gruntowych związany jest z utworami czwartorzędowymi. W obrębie czwartorzędowego pietra wodonośnego występuje szereg warstw wodonośnych poprzedzielanych glinami. W obrębie równin akumulacji wodnej występują one na głębokości nie przekraczającej 2 m p.p.t. i związane są z utworami piaszczystymi sięgającymi tu poniżej 5 m głębokości. Rejon płytkiego występowania wód gruntowych obejmuje generalnie wschodnią część terenu gminy oraz obszar obniżenia pomiędzy Milanowem a Kopiną. Z uwagi na deniwelację terenu do obszarów tych przylegają przeważnie niewielkie rejony gdzie wody gruntowe zalegają na głębokości 2 – 3 m. Wspomniane wody posiadają swobodne zwierciadło i poziom ich uzależniony jest od ilości opadów atmosferycznych. Na terenie gminy brak jest punktów stacjonarnych obserwacji wód gruntowych lecz opierając się na wywiadach terenowych oraz danych ze studni obserwacyjnych na terenach przyległych wahania zw. wód określić można na około 0,5 m. Na pozostałych obszarach gminy zwierciadło pierwszej warstwy wód gruntowych znajduje się z reguły pod napięciem i zalega na głębokości poniżej 3 m a jedynie lokalnie na głębokości 3 – 4 m. Pomija się naturalnie w przedstawionym obrazie sprawę sączeń i okresowo występujących płytkich wód gruntowych gromadzących się okresowo na stropie glin. Druga warstwa wodonośna w obrębie czwartorzędu zalega w jego spągu tj. na głębokości 50 – 60 m. Ujmowana jest ona istniejącymi tu studniami wierconymi, przy czym wydajność możliwa do uzyskania w części centralnej obszaru a więc w rejonie Milanowa i Kopiny określone są na 30 – 60 m3/h w rejonie Rudna i Czeberak w granicach 15 – 30 m3/h w rejonie Cichostowa na ok. 5 – 15 m3/h. Poza wyżej wymienionymi poziomami wodonośnymi piętra czwartorzędowego na obszarze gminy występują wody pietra trzeciorzędowego i kredy, których obecność należy brać pod uwagę przy opracowaniu projektu zbiorowego zaopatrzenia w wodę. W obrębie trzeciorzędowego piętra wodonośnego występuje warstwa wodonośna na głębokości ok. 60 – 70 m z której należy spodziewać się wydajności 30 – 60 m3/h. Wody trzeciorzędowe posiadają napięte zwierciadło stabilizujące się na głębokości kilku metrów p.p.t. Wody kredowe na terenie gminy Milanów nie są rozpoznane lecz należy się ich spodziewać na głębokości ok. 65 – 70 m w szczelinach utworów kredowych. 4.1.3 Zaopatrzenie wodę Zaopatrzenie w wodę pitną odbywa się poprzez studnie kopane oraz nieliczne wodociągi lokalne jak szkolny w Milanowie, gorzelni w szkole w Cichostowie i Rudnie. Nadmienić należy, że część studni kopanych zwłaszcza płytkich (1,5 – 3 m) wykazuje zanieczyszczenia bakteriologiczne. Zaopatrzenie gminy w wodę wynosi 1.763,2 m3/h. Zbiorowe zaopatrzenie w wodę powinno zatem opierać się na studniach ujmujących czwartorzędowy poziom wodonośny najlepiej rozpoznany na terenie gminy i charakteryzujący się dość znacznymi wydajnościami. Największe możliwości uzyskania wody z utworów czwartorzędowych tj. 30 – 60 m3/h z pojedynczej studni występuje w rejonie Milanowa. Na terenie gminy istnieją dwa ujęcia wody w formie studni głębinowych: - ujęcie wody w Rudnie zaopatrujące wieś Rudno i Radcze oraz część gminy Jabłoń, Komarówka Podl. i Rossosz. - ujęcie wody w Milanowie zaopatrujące wieś Milanów, Kopina, Kostry, Czeberaki, Mogiłki, Cichostów, Okalew Obecnie siecią wodociągową objęte jest 91% gminy pozostała część potrzeb pokrywana jest z lokalnych, płytkich studni kopanych. Ze względu na małą ilość gospodarstw we wsiach Rudzieniec i Zieleniec nie planuje się budowy wodociągu. Oprócz poziomu wód czwartorzędowych do zaopatrywania zbiorowego lokalnie mogą być wykorzystywane również wody pietra kredowego ( południowo – zachodnia część gminy). Z punktu widzenia hydrogeologicznego poziomy te posiadają generalnie wspólny poziom zasilania i znajdują się w związku hydraulicznym. Są to wody o niskim stopniu mineralizacji, średnio twarde. Wody te wymagają uzdatnienia ze względu na podwyższoną zawartość żelaza i manganu. 4.1.4 Kanalizacja i oczyszczanie ścieków Na terenie gminy brak jest gminnej oczyszczalni ścieków. Około 80 % wytwarzanych ścieków przez mieszkańców gospodarstw rolnych jest bez jakiegokolwiek oczyszczania wypuszczana do gruntu. Stanowi to duże zagrożenie dla środowiska W dwóch miejscowościach o rozproszonej zabudowie, trudne a zarazem kosztowne jest wykonanie sieci kanalizacyjnej. W tej sytuacji rozwiązaniem mogą być przydomowe oczyszczalnie ścieków. Powinny one być stosunkowo tanie, proste w budowie i eksploatacji oraz niezawodne w działaniu. Na terenie gminy są wybudowane 2 oczyszczalnie przydomowe. Z uwagi na konieczność uzyskania odpowiednich klas czystości wód powierzchniowych, konieczna jest budowa mechaniczno – biologicznej oczyszczali w miejscowości Milanów. Przy której zlokalizowany będzie punkt zlewny do którego możliwy będzie dowóz nieczystości płynnych z terenu gminy. Przewiduje się budowę sieci kanalizacyjnej obejmującej ok. 90 % powierzchni gminy. II.4.2 Gospodarka odpadami Odpady komunalne gromadzone są na gminnym wysypisku w Cichostowie o pow. 0,64 ha, którym administruje Urząd Gminy w Milanowie. Przewiduje się możliwość eksploatacji wysypiska jeszcze przez ok. 10 lat, okres ten może być dłuższy przy wprowadzeniu wstępnej segregacji odpadów, odpowiedniego ich składowania i recyklingu. Odpady, na terenie poszczególnych miejscowości, składowane są w kontenerach KP –7 ( 16 szt. ) Wywozem kontenerów na wysypisko zajmuje się wynajęta firma usługowa. II.4.3. Telekomunikacja W gminie Milanów jest jeden operator sieci Telekomunikacyjnej Telekomunikacja Polska S.A. obecnie posiadająca na terenie gminy 802 abonentów. II.4.4. Gazownictwo Na terenie gminy nie występuje sieć gazowa. Mieszkańcy w szerokim zakresie stosują gaz z butli – propan-butan. Przewidywana jest budowa dwóch sieci wysokiego ciśnienia od strony Terespola ze stacją redukcyjną w Kostrach lub od strony Radzynia Podlaskiego ze stacją redukcyjną w Milanowie. II.4.5. Zaopatrzenie w ciepło W gminie Milanów brak jest centralnej kotłowni zaopatrujące w ciepło. Istnieje jedna lokalne kotłownie w Milanowie zasilająca w ciepło Bank Spółdzielczy, budynek Urzędu Gminy, remizę, GOK i pawilon sportowy. W zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej kotłownie są stopniowo zamieniane na paliwa ekologiczne ( olej, gaz, biomasa ) . Kotłownie węglowe na przestrzeni ostatnich kilku lat zostały zamienione na paliwo ekologiczne w instytucjach: - Liceum Ogólnokształcące w Milanowie - Szkoła Podstawowa w Radczu II.4.6. Elektroenergetyka Dostawa energii elektrycznej dla odbiorców odbywa się za pośrednictwem linii średniego napięcia zasilanej ze stacji zlokalizowanej na terenie sąsiedniej gminy: - stacja Parczew Królewski Dwór, napięcie 110 / 15 kV. Obecna sieć zasilająca i rozdzielcza średniego napięcia pracuje na napięciu 15 kV i nie przewiduje się zamiany napięcia. Główne linie elektroenergetyczne zasilające gminę są zrealizowane jako linie napowietrzne. Na obszarze gminy nie występują odcinki linii elektroenergetycznych kablowych średniego napięcia. W gminie zlokalizowanych jest 38 stacji transformatorowych 15 / 04 kV. Stacje posiadają transformatory o mocach od 20kVA do 250 kVA, a ich aktualne obciążenie wynosi od 2 % do 85 % . Przedstawione powyżej rozwiązanie zasilania odbiorców w energię elektryczną na terenie gminy dzięki temu, że moc elektryczna jest znacznie większa od potrzeb elektrycznych odbiorców zapewniają niezawodność dostawy energii elektrycznej. Z uwagi na istniejący zapas mocy w większości stacji transformatorowych, można wykorzystać energię elektryczną do celów ogrzewania obiektów II.4.7. Stan systemu komunikacji. Układ drogowy w gminie tworzą : jedna droga krajowa (Nr 63), jedna droga wojewódzka (Nr 813), siedem dróg powiatowych i pięćdziesiąt cztery drogi gminne. Droga krajowa i wojewódzka przeznaczone są dla wszystkich użytkowników, stanowią połączenie z siecią innych dróg oraz mają znaczenie obronne. Drogi powiatowe są przeznaczone dla wszystkich użytkowników, stanowią połączenie siedzib gmin między sobą, drogi gminne to drogi przeznaczone dla wszystkich użytkowników, o znaczeniu lokalnym i służące miejscowym potrzebom. - droga krajowa Nr 63 Radzyń Podlaski – Wisznice – Sławatycze przez teren gminy Milanów przebiega 4,200 km jej całej długości. - droga wojewódzka Nr 813 Międzyrzec Podlaski – Parczew przez teren gminy Milanów przebiega 14 km jej całej długości. - drogi powiatowe : Długość w km Lp. Nazwa drogi Nr drogi ogółem twarde 1. 0095L 4,688 4,688 0228L 12,859 12,859 3. dr.pow.0700L-Holeszów- Mosty – Jabłoń - Rudno Radzyń Podl.-Zbulitów-Wohyń-MilanówKostry-Gęś-dr.pow. 0600L Wólka Zdunkówka-Milanów 0247L 6,860 6,860 4. od dr. Kraj. 63-Radcze-Gęś 0261L 8,564 8,564 5. 0601L 11,281 7,733 6. Kopina-Zabłocie-Milanów-Parczew (ul. Lipowa-dr.woj. 815) Augustówka-Cichostów 0602L 1,605 1,605 7. Czeberaki-Zaniówka 0603L 0,575 0,000 46,432 42,309 2. Razem : - drogi gminne ogółem 110 km, w tym o nawierzchni twardej 19 km, gruntowych 91 km. II.4.8. Własność nieruchomości Ogólna powierzchnia gminy Milanów wynosi 11.667 ha Lp. Rodzaje gruntów Powierzchnia Udział w ogólnej ewidencyjna (ha) pow. (%) 1. Powierzchnia ogółem 11.667 100 2. Obszary użytkowane rolniczo 8.894 76,23 3. Użytki leśne 2.033 17,43 4. Grunty zabudowane i zurbanizowane 291 2,49 5. Obszary użytkowane przez przemysł ---- ---- 6. 7. Obszary przeznaczone pod rozwój agroturystyki oraz turystyki wiejskiej Wody 5 14 0,04 0,12 8. Inne tereny 430 3,69 Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku na terenie gminy Milanów znajduje się 1104 budynków w tym 1090 mieszkalnych, stanowiących własność: - osób fizycznych 1071 Ponadto na terenie gminy znajduje się 10 budynków mieszkalno – inwentarskich i mieszkalno – gospodarskich oraz 4 innego przeznaczenia Na terenie gminy Milanów znajdują się 1161 mieszkania, z czego stanowiące własność osób fizycznych to 1128. II.4.9. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego Historyczna zabudowa i rozbudowa gminy Milanów, zaczynając od XIV wieku, przebiegała w kilku historycznych etapach. Dzisiejszy jej obraz jest efektem kilku faz urbanizacyjnych, które uzupełniając się wzajemnie, tworzą skomplikowaną mieszaninę kompozycyjną tak w zakresie układów przestrzennych jak i formy architektury. Obiekty i zespoły wpisane do rejestru zabytków miejscowość Kopina : - zespół dworsko – parkowy ( dwór drewniany 1936-1938; piwnica murowana pocz. XX w.; park krajobrazowy k. XIX w. ) miejscowość Milanów : - zespół kościelny ( kościół rzym.-kat. mur. 1861-1871; plebania mur. ok. 1920) - zespół dworsko – parkowy z zespołem folwarcznym ( dwór mur. ok. 1872; oficyna administracji dóbr mur. 1870-1875; stajnia koni cugowych mur. 4 ćw. XIX; pralnia mur. 4 ćw. XIX; piwnica ogrodowa mur. k. XIX; drewutnia mur. k. XIX; dom rządcy drew. lata 60-te XIX; dom administratora drew. l. 60-te XIX; gorzelnia mur. przed 1885; magazyn zbożowo – spirytusowy mur. przed 1885; dom gorzelanego drew. ok. 1885; spichlerz mur. 1897, 1924; ośmiorak I drew. ok. 1920; ośmiorak II drew. l. 60-te XIX; dom oficjalistów mur. l. 60-te XIX; kurnik i wozownia mur. 3 ćw. XIX; park krajobrazowy 2 poł. XIX; figura Chrystusa ok. 1900; brama wjazdowa i fragment muru ogrodzeniowego mur. 2 poł. XIX.) miejscowość Okalew - cmentarz wojenny z I wojny światowej, założony w 1914 r. miejscowość Radcze - kościół rzym. – kat. Dawna cerkiew prawosławna mur. 1895 - cmentarz greckokatolicki, założony w 2 poł XVIII w. miejscowość Rudno - zespół kościoła p.w. Przemienienia Pańskiego ( kościół rzym. – kat. dawna cerkiew unicka drew. 1817 – 1818; dzwonnica drew. XVIII) - cmentarz epidemiczny, założony w l. 1872 – 1874 Pozostałe obiekty i zespoły zabytkowe znajdujące się w ewidencji konserwatorskiej: miejscowość Cichostów - cmentarz wojenny z I wojny światowej, założony w 1915 r. miejscowość Czeberaki - kaplica drew. ok. 1905 - kapliczka mur. pocz. XIX - kapliczka drew. k. XIX - szkoła drew. pocz. XX miejscowość Milanów - szpital mur. 3 ćw. XIX - pralnia szpitalna mur. k. XIX - szkoła podstawowa mur. 1924 miejscowość Okalew - krzyż kamienny 1873 miejscowość Radcze - wiatrak koźlak drew. 1921 - kapliczka mur. k. XIX miejscowość Rudno - kaplica cmentarna drew. pocz. XX - plebania mur. I pół. XIX - remiza mur. pocz. XX - poczta mur. pocz. XX miejscowość Rudzieniec - spichlerz mur. XIX / XX - obora drew. XIX / XX - szkołą drew. pocz. XX Ochroną objęte zostały również wsie o zachowanym układzie przestrzennym i zabudowie o wartościach kulturowych. Należą do nich: zewnętrzny układ drożny, układ przestrzenny, zabudowa kulturowa, działki siedliskowe i ich rozplanowanie, obiekty architektury monumentalnej, cmentarze zabytkowe, krzyże i kapliczki przydrożne, wiatraki i inne zabytki techniczne, skomponowane układy zieleni. II.5 Gospodarka Niepokojącym zjawiskiem na terenie gminy Milanów jest nasilenie zjawisk recesyjnych w obszarach gospodarki popaństwowej, malejąca ilość podmiotów gospodarczych oraz brak przetwórstwa rolno – spożywczego. Konieczne jest wzmocnienie otoczenia rolnictwa, reorientacja zawodowa ludności utrzymującej się z rolnictwa oraz stworzenie dogodnych warunków dla procesów rozwojowych w sektorze prywatnym, głównie poprzez wprowadzenie inwestycji infrastrukturalnych sprzyjających korzystnym warunkom inwestowania (dodatkowe miejsca pracy, wykorzystanie rolniczego potencjału). W celu wykorzystania walorów turystycznych i przyrodniczych niezbędne są inwestycje mające na celu utworzenie bazy turystyczno – sportowej. Struktura prowadzonej działalności gospodarczej przedstawia się w poszczególnych latach następująco : Rok Wyszczególnienie 2000 2001 2002 2003 34 34 32 27 a) transportowe 10 13 11 11 b) stolarskie 23 22 21 18 13 11 12 5 4 4 4 4 e) dydaktyczne 4 3 2 2 f) gastronomiczne 1 3 1 ---- 1. Handel 2. Usługi : c) remontowobudowlane d) weterynaryjne i inseminacyjne 3. Mechanika pojazdowa 4 5 3 1 1 1 1 2 18 24 32 22 8 10 11 3 4. Gabinety lekarskie i farmaceutyczne 5. Pozostała działalność usługowo – handlowa 6. Inne Gmina Milanów jest gminą wiejską o charakterze typowo rolniczym. Na jej obszarze prowadzonych jest 1.531 gospodarstwa rolnych, przy czym zauważalnym staje się fakt dużego ich rozdrobnienia, a mianowicie ponad 50 % stanowią gospodarstwa do 5 ha powierzchni, nieco poniżej 36 % to gospodarstwa pow. 5 do 20 ha, co stanowi drastyczną różnicę w porównaniu z udziałem %-owym gospodarstw największych powierzchniowo, a więc 40 do 60 ha – 0,8 % i powyżej 60 ha – 0,1 %. Obrazuje to poniższe zestawienie. ilość 809 548 160 12 2 1531 Struktura gospodarstw gospodarstwa do 5 ha gospodarstwa pow. 5 ha do 20 ha gospodarstwa pow. 20 ha do 40 ha gospodarstwa pow. 40 ha do 60 ha gospodarstwa pow. 60 ha Razem Struktura gospodarstw gospodarstwa do 5 ha 1% 10% 36% udział % 52,8 35,8 10,5 0,8 0,1 100 0% 53% gospodarstwa pow. 5 ha do 20 ha gospodarstwa pow. 20 ha do 40 ha gospodarstwa pow. 40 ha do 60 ha gospodarstwa pow. 60 ha Problemem, którego podłoża można doszukiwać się w mentalności i stereotypie myślowym rolników, staje się duże zróżnicowanie produkcji rolniczej. Przedstawia to poniższe zestawienie . Nazwa uprawy Pow. w ha Udział % Pszenica Żyto Jęczmień Owies Pszenżyto Mieszanki zbożowe Kukurydza Ziemniaki Buraki cukrowe Warzywa gruntowe Truskawki Sady 1026,27 314,26 481,67 473,61 1082,3 1862,04 45,7 372,39 229,67 34,63 7,84 31,77 13,8 4,2 6,5 6,4 14,5 25 0,6 5 3,1 0,5 0,1 0,3 Pow. ha uż. rol. 7446,43 100 Produkcja roślinna na terenie gminy 1% 1% 1% 6% 4% 0% Zboża ogółem Ziemniaki Warzywa gruntowe Sady Kukurydza 87% Buraki cukrowe Truskawki II.6 Sfera społeczna Sieć osadniczą Gminy Milanów tworzy 10 miejscowości o liczbie mieszkańców zawierającej się w przedziale od 64 – 1.099 mieszkańców. Miejscowości te wchodzą w skład 12 sołectw liczących jak wyżej 64 – 1.099 mieszkańców. ( Źródło: Ewidencja Ludności UG stan na dzień 31.12.2003 r.) Przekrój statystyczny gminy Milanów przedstawia poniższa tabela: Stan ludności 4.373 - w tym mężczyźni 2.201 Ludność w wieku przedprodukcyjnym 1.066 Ludność w wieku poprodukcyjnym 707 ( Źródło: Ewidencja Ludności UG stan na dzień 31.12.2003 r.) 66 i Wiek 0-2 3 4-5 6 7 8-12 13-15 16 - 17 18 19-65 więcej Liczba 104 50 87 57 44 343 69 2.531 707 234 147 Razem Strukturę osób w poszczególnych grupach wiekowych prezentuje poniższa tabela : 4.373 ( Źródło: Ewidencja Ludności UG stan na dzień 31.12.2003 r.) Rolnicy, stanowiący podstawową grupę społeczną naszej gminy, stają przed problemem ulokowania swoich produktów żywnościowych na rynku i dostosowaniem ich do oczekiwań i potrzeb nabywców. Brak stabilności rynku zbytu, brak dostosowania sektora rolnego do wymagań jednolitego rynku, to jedne z przyczyn spadku opłacalności produkcji rolniczej na terenie naszej gminy, a co za tym idzie narastanie problemów społecznych (zjawiska patologiczne, ubóstwo, bezrobocie). Bezrobocie na terenie gminy Milanów wynosi 14% i kształtuje się następująco: Liczba bezrobotnych Bezrobotni z prawem do zasiłku Gmina Milanów Ogółem kobiety Ogółem kobiety 263 115 12 1 ( Źródło: Powiatowy Urząd Pracy Tak duża liczba bezrobotnych wymusza potrzebę rozwoju umiejętności i podnoszenia kwalifikacji osób bezrobotnych ( dotyczy to zarówno bezrobocia rejestrowanego jak również coraz bardziej nasilającego się bezrobocia ukrytego). Liczba ludności w latach 1998 - 2003 Ludność 4500 4493 4466 4450 4452 4420 4400 4403 4373 4350 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Rok ( Źródło: Ewidencja Ludności UG stan na dzień 31.12.2003 r.) Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej a wykształcenie na terenie gminy Milanów przedstawia się następująco: Wyszczególnienie Ludność ogółem Ogółem Aktywność zawodowa razem pracujący Bierni bezrobotni zawodowo Osoby o nieustalonym statucie na rynku pracy Współ – czynnik aktywności zawodowej w % Wskaźnik zatrudnienia w % Stopa bezrobocia w% 3370 1703 1435 268 1641 26 50, 9 42, 9 15, 7 130 106 100 6 22 _ 82,8 78,1 5,7 w tym poziom wykształcenia: wyższe średnie 752 549 460 89 196 7 73,7 61,7 16,2 zasadnicze zawodowe podstawowe ukończone, nieukończone i bez wykształcenia szkolnego w tym w wieku produkcyjnym Mężczyźni 798 605 500 105 185 8 76,6 63,3 17,4 1685 443 375 68 1237 5 26,4 22,3 15,3 2268 1608 1342 266 636 24 71,7 59,8 16,5 1680 981 825 156 687 12 58, 8 49, 5 15, 9 40 34 33 _ 6 _ 85,0 82,5 2,9 Aktywność zawodowa Bierni bezrobotni zawodowo Osoby o nieustalonym statucie na rynku pracy Współ – czynnik aktywności zawodowej w % w tym poziom wykształcenia: wyższe Wyszczególnienie Ludność ogółem razem pracujący Wskaźnik zatrudnienia w % Stopa bezrobocia w% średnie 323 255 221 34 67 _ 79,2 68,6 13,3 zasadnicze zawodowe podstawowe ukończone, nieukończone i bez wykształcenia szkolnego w tym w wieku produkcyjnym Kobiety 522 416 342 74 101 5 80,5 66,2 17,8 791 276 229 47 512 3 35,0 29,1 17,0 1263 936 781 155 315 12 74,8 62,4 16,6 1690 722 610 112 954 14 43, 1 36, 4 15, 5 wyższe 90 72 67 5 16 _ 81,8 76,1 6,9 średnie 429 294 239 55 129 6 69,5 56,5 18,7 894 167 146 21 725 _ 18,7 16,4 12,6 1005 672 561 111 321 12 67,7 56,5 16,5 w tym poziom wykształcenia: podstawowe ukończone, nieukończone i bez wykształcenia szkolnego w tym w wieku produkcyjnym ( Źródło: Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań oraz powszechny Spis Rolny z roku 2002 ) Problematyka zdrowotna gminy Problemami zdrowotnymi mieszkańców Gminy Milanów zajmuje się Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ PRO OMNI” oraz funkcjonujący przy nim Punkt Lekarski w Rudnie. Obsadę kadrową w\w punktów stanowi 7 lekarzy i 5 pielęgniarek. W/w kadra to specjaliści w dziedzinie pediatrii - 2, chorób wewnętrznych - 2, diabetolog -1, pulmunolog -1, radiolog - 1. III. Identyfikacja problemów Na podstawie przeprowadzonej analizy sytuacji społeczno – gospodarczej na obszarze Gminy Milanów wyodrębniono podstawowe bariery i problemy rozwoju: starzenie się ludności, emigracja młodych i wykształconych ludzi, ujemny przyrost naturalny, osłabienie więzi rodzinnej, brak oczyszczalni ścieków, brak kanalizacji sanitarnej, zły stan techniczny dróg, brak sieci gazyfikacyjnej, brak nowoczesnych systemów unieszkodliwiania odpadów, brak ekologicznych systemów ogrzewania, niekontrolowane wywożenie ścieków, zanieczyszczenie gleby (dzikie wysypiska śmieci), niska świadomość ekologiczna mieszkańców, rozdrobnienie gospodarstw rolnych, brak miejsc pracy na terenie gminy, słabe zorganizowanie producentów rolnych, brak terenów i urządzeń rekreacyjnych oraz ścieżek rowerowych, brak stałych ekspozycji wiejskich, brak placówek opieki społecznej całodobowej, 28 IV. Realizacja zadań i projektów Plan finansowy zadań inwestycyjnych na lata 2004 – 2006 L.p Dział Rozdział Nazwa projektu Rozbudowa remizy OSP w Milanowie 1. 754 801 750 926 92601 5. 754 75412 801 80101 Budowa i modernizacja terenu sportowo rekreacyjnego w Milanowie Modernizacja remizy OSP w Milanowie Docieplenie i wymiana dachu w Szkole Podstawowej w Rudnie Komputeryzacja Urzędu Gminy 7. 750 Gmina Milanów 75023 4. 6. Gmina Milanów 80101 Infrastruktura informatyczna 3. Gmina Milanów 75412 Modernizacja Szkoły Podstawowej w Rudnie 2. Jednostka organizacyjna realizująca program 75023 Okres realizacji programu Łączne nakłady finansowe (zł) 2004 Wysokość wydatków w latach 2005 2006 2004 80.000,00 80.000,00-śr.wł. X X 2004 86.800,00 86.800,00-śr.wł. X X 57.607,00 – UE 2004-2006 76.810,00 X 19.203,00 śr. wł. X 561.008,00 - UE Gmina Milanów 2005 748.010,00 X Gmina Milanów 2005 30.000,00 X Gmina Milanów 2005 551.716,00 X Gmina Milanów 2005 3.500,00 X 187.002- śr.wł. X 30.000,00-śr.wł. X 413.787,00 - UE 55.172,00-budż.p 82.757,00 - śr.wł. 3.500,00 -śr.wł. X X 8. 010 01010 Budowa oczyszczalni ścieków w miejscowości Milanów Gmina Milanów 2006-2007 1.183.470,00 X X 591.735,00 WFOŚiGW 414.213,00 UE i budż. pań. 177.522,00-śr.wł. Plan finansowy zadań inwestycyjnych na lata 2007 – 2013 L.p 1. 2. 3. 4. Dział 010 010 600 801 Rozdział 01010 01010 60016 80101 Nazwa projektu Budowa oczyszczalni ścieków w Milanowie Budowa kanalizacji ul. Osiedlowa, Spółdzielcza, Konopnickiej, Szkolna, Leśna, Nowa i Orzechowa w miejscowości Milanów Budowa ul. Osiedlowa i Nowa w miejscowości Milanów Budowa sali gimnastycznej w miejscowości Milanów Jednostka organizacyjna realizująca program Gmina Milanów Gmina Milanów Okres realizacji programu 2006-2007 2007 - 2010 Łączne nakłady finansowe 2007 400.160,00 WFOŚiGW 800.320,00 280.112,00 UE.i budż. pań. 120.048,00 śr. wł. 434.847,00 UE 86.969,00 śr. wł. 57.980,00 2.319.184,00 budż. pań. Szacunkowa wysokość wydatków w latach 2008 2009 2010 2011 X X X 434.847,00 UE 86.969,00 śr. wł. 57.980,00 budż. pań. 434.847,00 UE 86.969,00 śr. wł. 57.980,00 budż. pań. 434.847,00 UE 86.969,00 śr. wł. 57.980,00 budż. pań. Gmina Milanów 2011 300.000,00 X X X X Gmina Milanów 2012-2013 bd X X X X 2012 2013 X X X X X X X X bd bd 250.000,00 UE 45.000,00 budz. pań. 30.000,00 śr. wł. X 31 V. Powiązanie projektów z innymi działaniami realizowanymi na terenie gminy Milanów Wszelkie działania podejmowane na terenie Gminy Milanów mają na celu polepszenie i wzmocnienie rozwoju gospodarczego gminy. Powyższy cel może zostać osiągnięty poprzez stworzenie warunków do rozwoju przedsiębiorczości, przemysłu rolno – spożywczego i nowoczesnej produkcji rolnej przy wykorzystaniu kapitału lokalnego i zewnętrznego. Zagadnieniem priorytetowym staje się zatem uporządkowanie gospodarki wodno – ściekowej na terenie gminy, poprawa gospodarki odpadami, poprawa stanu technicznego dróg, stworzenie warunków do rozwoju turystki z wykorzystaniem kompleksów leśnych. Osiągnięcie powyższych celów i zamierzeń możliwe będzie dzięki: zwiększeniu poziomu inwestycji lokalnych, zaktywizowaniu lokalnej społeczności w zakresie poszukiwania pozarolniczych źródeł utrzymania ( agroturystyka, rzemiosło tradycyjne ) poprzez między innymi informowanie mieszkańców o możliwościach wykorzystania funduszy strukturalnych, zwiększeniu atrakcyjności obszarów wiejskich dla inwestorów lokalnych i zewnętrznych, poprzez miedzy innymi tworzenie przyjaznego środowiska dla rozwoju mikroprzedsiębiorstw, zaktywizowaniu społeczeństwa lokalnego przy wykorzystaniu zewnętrznych źródeł dofinansowania inwestycji i projektów dotyczących rozwoju zasobów ludzkich, rozwojowi społeczeństwa informatycznego ( edukacja informatyczna mieszkańców ), realizacji polityki równych szans przy uwzględnieniu różnych grup społecznych, w tym – - osób niepełnosprawnych (min. łamanie barier architektonicznych) - kobiet (odnalezienie się na rynku pracy, dostępność do nowoczesnej technologii ) - bezrobotnych ( aktywizacja przy robotach interwencyjnych, tworzenie nowych miejsc pracy) zwiększeniu mobilności zawodowej mieszkańców wsi Wszystkie powyższe działania związane są z koniecznością dokonania inwestycji. Część zadań inwestycyjnych może być zrealizowana z udziałem środków zewnętrznych min. z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w programach operacyjnych np. Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego i Sektorowych Programach Operacyjnych. Celem realizacji Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego w ramach Priorytetu 3 – Rozwój lokalny w Działaniu 3.1 – Obszary wiejskie jest wykorzystanie potencjału ekonomicznego, turystycznego, kulturowego, historycznego w celu zwiększenia atrakcyjności obszarów wiejskich dla inwestorów lokalnych i zewnętrznych. W ramach Działania 3.1 – Obszary wiejskie do realizacji przewiduje się projekty inwestycyjne wynikające z Planu Rozwoju Lokalnego . W planie Rozwoju Lokalnego ujęte zostały projekty planowane do realizacji w okresie 2004 – 2006 przewidziane do współfinansowania z udziałem środków min. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu gminy oraz projekty do realizacji w okresie 2007 – 2013. VI. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego Realizacja projektów z zakresu rozwoju infrastruktury technicznej będzie miała bezpośredni pozytywny wpływ na środowisko przyrodnicze, zmniejszy się dotychczasowe negatywne oddziaływanie odpadów na środowisko. Planowane inwestycje będą miały również pozytywny wpływ na poprawę warunków komunikacji drogowej, zwiększenie atrakcyjności obszarów wiejskich i umożliwienie poznania i wykorzystania nowoczesnych technologii. Zrealizowany projekt inwestycyjny analizowany będzie pod kątem osiągnięcia poniżej wymienionych wskaźników: wskaźniki produktu - długość zmodernizowanych dróg i ulic, - długość wybudowanej kanalizacji ściekowej, - długość wybudowanych kolektorów sanitarnych, - ilość przyłączy kanalizacyjnych, - długość wybudowanych kolektorów tłocznych, - długość wyremontowanych i wybudowanych chodników, - liczba zamontowanych punktów oświetlenia ulicznego, - liczba zmodernizowanych lub wybudowanych obiektów sportowych, - liczba utworzonych terenów rekreacyjnych, - liczba stanowisk z dostępem do internetu dla mieszkańców - wskaźniki rezultatu poprawa stanu dróg i chodników, - zwiększenie oświetlenia miejscowości, - zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej w rejonie projektu, - zwiększenie liczby gospodarstw objętych systemem zbiorczej sieci kanalizacyjnej, - zwiększenie liczby obiektów sportowych dla mieszkańców gminy, - poprawa stanu czystości wód powierzchniowych, - stworzenie warunków do rozwoju drobnej przedsiębiorczości, - poprawa infrastruktury sportowej i turystycznej na terenie gminy, - wzrost powierzchniowy terenów rekreacyjnych w gminie - poprawa estetyki gminy wskaźniki oddziaływania - poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego, - poprawa stanu środowiska naturalnego, - poprawa bezpieczeństwa mieszkańców, - wzrost poziomu rozwoju sportu i turystyki na terenie gminy, - wzrost zainteresowania inwestorów terenami gminy, - wzrost integracji społeczeństwa gminy. VII. System wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego System wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Milanów realizowany jest w oparciu o system wdrażania pomocy strukturalnej Unii Europejskiej. Gmina korzystając ze środków finansowych funduszy strukturalnych UE jest zobowiązana przestrzegać zasad i procedur wspólnotowych, które zostały określone w Rozporządzeniu z dnia 21 czerwca 1999 r. Nr 1260/1999 wprowadzającym ogólne przepisy odnośnie funduszy strukturalnych oraz rozporządzeniach odnoszących się do poszczególnych funduszy strukturalnych. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Milanów zgodny jest ze Strategią Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Milanów. Głównym podmiotem odpowiedzialnym za realizację zarówno Planu Rozwoju Lokalnego jak i Strategii Gminy jest Rada Gminy i Wójt Gminy. Rada Gminy i Wójt powinni nawiązywać współpracę i inicjować współdziałanie z mieszkańcami gminy, podmiotami gospodarczymi i organizacjami pozarządowymi w czasie realizacji określonych zadań. W zakres ich kompetencji wchodzić powinno także nawiązywanie współpracy z administracją rządową ( Urząd Wojewódzki, Urząd Marszałkowski ) oraz władzami gmin sąsiednich. System wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego obejmuje: komunikację społeczną w zakresie przyjmowania nowych zadań organizacyjnych i inwestycyjnych, poszukiwanie innych źródeł współfinansowania inwestycji objętych Planem Rozwoju Lokalnego, przygotowywanie dokumentacji projektowo – kosztorysowej dla inwestycji ujętych w Planie, przeprowadzanie procedur przetargowych w świetle ustawy Prawo Zamówień Publicznych, realizacja inwestycji zgodnie z określonymi wymogami, monitorowanie i raportowanie wydatków i efektów rzeczowych projektu po zakończeniu inwestycji. VIII. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej VIII.1 Monitoring i ocena Planu Rozwoju Lokalnego Monitorowanie jest to proces systematycznego zbierania i raportowania danych. Skuteczna realizacja Planu Rozwoju Lokalnego wymaga zapewnienia takiej kontroli realizacji zadań i sukcesywnego dokonywania ich przeglądu. W celu zapewnienia niezbędnych informacji w tym zakresie wprowadzony zostanie system monitoringu w zakresie rzeczowym i finansowym. Monitoring rzeczowy będzie dostarczać skwantyfikowanych danych na temat postępu wdrażania Planu oraz oceny jego wykonania w odniesieniu do celów ustalonych w Planie Rozwoju Lokalnego i prowadzony będzie w trzech kategoriach: - wskaźniki produktu, - wskaźniki rezultatu, - wskaźniki oddziaływania. Monitorowanie wskaźników produktu, rezultatu i oddziaływania będzie dokonywane raz na rok na etapie oceny Planu Rozwoju Lokalnego na podstawie danych: statystycznych z GUS i Powiatowego Urzędu Pracy, z ewidencji ludności, z ewidencji działalności gospodarczej, ze stanowisk planowania przestrzennego i inwestycji w zakresie niezbędnej korekty realizacji niektórych projektów z uwzględnieniem stopnia zaawansowania ich przygotowania pod względem dokumentacyjnym i możliwości finansowania gminy i innych źródeł finansowania. Monitoring finansowy dostarczał będzie danych finansowych, będących podstawą do oceny sprawności wydatkowania przeznaczonych środków na dany projekt , w oparciu o raporty okresowe obrazujące wysokości wkładu finansowego pochodzącego ze środków publicznych. Plan Rozwoju Lokalnego jest dokumentem otwartym i może być aktualizowany i uzupełniany poprzez wpisanie nowych zadań organizacyjnych i inwestycyjnych. Proponuje się aby Rada Gminy corocznie – na podstawie danych z monitoringu – dokonywała przeglądu realizacji projektów i zadań. Na podstawie wniosków z przeglądu, realizacja Planu będzie oceniana, uzupełniana i aktualizowana. VIII.2 Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarządowymi Uzupełnianie Planu Rozwoju Lokalnego następować będzie raz w roku, w okresie planowania budżetowego, w oparciu o wnioski złożone do Wójta Gminy Milanów. Wnioski o ujęcie zadań inwestycyjnych w Planie Rozwoju Lokalnego, składać mogą Radni, Stowarzyszenia, nieformalne grupy mieszkańców, jednostki organizacyjne gminy, organizacje pozarządowe oraz podmioty gospodarcze, działające na terenie Gminy Milanów. VIII.3 Public Relations Planu Rozwoju Lokalnego Plan Rozwoju Lokalnego jest dokumentem programowym przygotowanym, wdrażanym i monitorowanym przy znacznym współudziale społeczności lokalnej. Za właściwe informowanie i promocję Planu Rozwoju Lokalnego na poziomie gminy odpowiedzialny będzie Wójt Gminy. Informacja o ostatecznym wykazie zadań zawartych w Planie, udostępniona zostanie: - na stronach internetowych Gminy Milanów (publikacja Planu, jego oceny, korekty i analizy) - przy okazji różnych spotkań ze społecznością lokalną (publiczne prezentacje Planu) . Ponadto na stronie internetowej Gminy Milanów, zostanie każdorazowo umieszczana informacja na temat możliwości składania wniosków i kryteria kwalifikacji zadań do Planu Rozwoju Lokalnego. UCHWAŁA Nr XXI/130/05 Rady Gminy Milanów z dnia 30 marca 2005 w sprawie : przyjęcia Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Milanów. Na podstawie art.18 ust.2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142 , póz. 1591, z 2002 r. Nr 23, póz. 220, Nr 62, póz. 558, Nr 113, póz. 984, Nr 153, póz. 1271 i Nr 214, póz. 1806 z 2003 r. Nr 80, póz. 717 i Nr 162, póz. 1568, z 2004 r. Nr 102, póz. 1055, Nr 116, póz. 1203) Rada Gminy Milanów uchwala co następuje : §1 Uchwala się Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Milanów w brzmieniu stanowiącym załącznik do niniejszej uchwały. §2 Wykonanie uchwały zleca się Wójtowi Gminy. §3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.