Jak podwyższyć kapitał w spółce akcyjnej (zwykłe
advertisement
1.Podwyższenie kapitału zakładowego. Zasady ogólne podwyższenia kapitału zakładowego. Podwyższenie kapitału zakładowego jako szczególna postać zmiany statutu spółki akcyjnej doczekało się w KSH szeregu nowych, wcześniej nie występujących w polskim prawie spółek rozwiązań legislacyjnych. Obecnie z uwagi na sposób w jakim jest ono dokonywane, mówimy o podwyższeniu kapitału zakładowego : - zwykłym, ze środków własnych spółki, docelowym, warunkowym. a) Jak podwyższyć kapitał w spółce akcyjnej (zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego)? 1 Zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego może polegać na zmianie statutu spółki i emisji nowych akcji lub podwyższeniu wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Jakie są główne etapy podwyższania kapitału zakładowego? Podwyższenie kapitału zakładowego może być dokonane dopiero po całkowitym wpłaceniu co najmniej dziewięciu dziesiątych dotychczasowego kapitału zakładowego. Aby podwyższyć kapitał zakładowy należy: Podjąć uchwałę o zmianie statutu i podwyższeniu kapitału zakładowego, Przeprowadzić objęcie akcji; polegające na dokonaniu ogłoszenia oraz dokonaniu zapisów na akcje. Zarejestrować podwyższenie kapitału zakładowego. Co powinna i co może zawierać uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego? Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego powinna zawierać: 1. sumę, o jaką kapitał zakładowy ma być podwyższony, 2. oznaczenie, czy akcje nowej emisji są na okaziciela, czy imienne, 3. szczególne uprawnienia, jeżeli uchwała przewiduje przyznanie takich uprawnień akcjom nowej emisji, 4. cenę emisyjną nowych akcji lub upoważnienie zarządu albo rady nadzorczej do oznaczenia ceny emisyjnej, 5. datę, od której nowe akcje mają uczestniczyć w dywidendzie, 6. terminy otwarcia i zamknięcia subskrypcji albo upoważnienie udzielone zarządowi lub radzie nadzorczej do określenia tych terminów albo termin zawarcia przez spółkę umowy o objęciu akcji przez oznaczonego adresata, 7. przedmiot wkładów niepieniężnych i ich wycenę oraz osoby, które mają objąć akcje za takie wkłady, łącznie z podaniem liczby akcji, które mają przypaść każdej z nich jeżeli akcje mają być objęte za wkłady niepieniężne. Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego powinna wskazywać także dzień, według którego określa się akcjonariuszy, którym przysługuje prawo poboru nowych akcji (dzień prawa poboru), jeżeli nie zostali oni tego prawa pozbawieni w całości. Dzień prawa poboru nie może być ustalony później niż z upływem trzech miesięcy licząc od dnia powzięcia uchwały. Komu można zaoferować akcje nowej emisji? Objęcie nowych akcji może nastąpić w drodze: 1. złożenia oferty przez spółkę i jej przyjęcia przez oznaczonego adresata; przyjęcie oferty następuje na piśmie pod rygorem nieważności (subskrypcja prywatna), 2. zaoferowania akcji wyłącznie akcjonariuszom, którym służy prawo poboru (subskrypcja zamknięta), 3. zaoferowania akcji w drodze ogłoszenia skierowanego do osób, którym nie służy prawo poboru (subskrypcja otwarta). Czy dotychczasowy akcjonariusz jest uprzywilejowany? Jak zostało już wspomniane, akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa objęcia nowych akcji w stosunku do liczby posiadanych akcji (prawo poboru). W interesie spółki walne zgromadzenie może pozbawić akcjonariuszy prawa poboru akcji w części lub w całości. Uchwała walnego zgromadzenia wymaga większości co najmniej czterech piątych głosów. Pozbawienie akcjonariuszy prawa poboru nowych akcji może nastąpić w przypadku, gdy zostało to zapowiedziane w porządku obrad walnego zgromadzenia. Zarząd przedstawia 2 walnemu zgromadzeniu opinię uzasadniającą powody pozbawienia prawa poboru oraz proponowaną cenę emisyjną akcji bądź sposób jej ustalenia. Jak przebiega wykonanie prawa poboru? Akcje, co do których akcjonariuszom służy prawo poboru, zarząd powinien zaoferować w drodze ogłoszenia. Ogłoszenie powinno zawierać: 1. datę powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego, 2. sumę, o jaką kapitał zakładowy ma być podwyższony, 3. liczbę, rodzaj i wartość nominalną akcji, podlegających prawu poboru, 4. cenę emisyjną akcji, 5. zasady przydziału akcji dotychczasowym akcjonariuszom, 6. miejsce i termin oraz wysokość wpłat na akcje, a także skutki niewykonania prawa poboru oraz nie uiszczenia należnych wpłat, 7. termin, z którego upływem zapisujący się na akcje przestaje być zapisem związany, jeżeli w tym czasie nowa emisja nie będzie zgłoszona do zarejestrowania, 8. termin, do którego akcjonariusze mogą wykonywać prawo poboru akcji; termin ten nie może być krótszy niż trzy tygodnie od dnia ogłoszenia, 9. termin ogłoszenia przydziału akcji. Jeżeli objęcie akcji nowej emisji ma nastąpić w trybie subskrypcji otwartej, ogłoszenie wzywające do zapisywania się na akcje powinno zawierać także dane: 1. numer i datę Monitora Sądowego i Gospodarczego, w którym ogłoszono statut, 2. firmę i adres spółki, 3. firmę (nazwę) i adres subemitenta oraz oferowaną mu cenę objęcia akcji, jeżeli spółka zawarła umowę z subemitentem, 4. firmę (nazwę) i adres podmiotu, przyjmującego zapisy i wpłaty na akcje, jeżeli spółka udzieliła takiego upoważnienia, 5. termin, do którego subskrybenci mogą dokonywać zapisów na akcje; termin ten nie może być krótszy niż dwa tygodnie od dnia ogłoszenia. Powyższych uregulowań dotyczących ogłoszenia nie stosuje się jednak do subskrypcji akcji w ramach publicznego obrotu. Jeżeli wszystkie dotychczasowe akcje w spółce są akcjami imiennymi, zarząd może zrezygnować z dokonywania ogłoszeń. W takim przypadku wszyscy akcjonariusze powinni być poinformowani o treści ogłoszenia listami poleconymi. Termin do wykonania prawa poboru nie może być krótszy niż dwa tygodnie od dnia wysłania listu poleconego do akcjonariusza. Jeżeli w pierwszym terminie dotychczasowi akcjonariusze nie wykonali prawa poboru akcji, zarząd ogłasza drugi, co najmniej dwutygodniowy termin poboru pozostałych akcji przez wszystkich dotychczasowych akcjonariuszy. Drugi przydział akcji nastąpi według następujących zasad: 1. jeżeli liczba zamówień przewyższa liczbę pozostałych do objęcia akcji, każdemu subskrybentowi należy przyznać taki procent nie objętych dotychczas akcji, jaki przysługuje mu w dotychczasowym kapitale zakładowym; pozostałe akcje dzieli się równo w stosunku do liczby zgłoszeń, z tym że ułamkowe części akcji przypadające poszczególnym akcjonariuszom uważa się za nieobjęte, 2. liczba akcji przydzielonych akcjonariuszowi zgodnie z pkt 1 nie może być wyższa niż liczba akcji, na które złożył on zamówienie, 3 3. pozostałe akcje, nieobjęte zgodnie z pkt 1 i 2, zarząd przydziela według swego uznania, jednak po cenie nie niższej niż cena emisyjna. Walne zgromadzenie może uchwalić inne zasady przydziału akcji w drugim terminie. Jak przebiega zapis na akcje? Zapis na akcje sporządza się w formie pisemnej na formularzu przygotowanym przez spółkę co najmniej w dwóch egzemplarzach na każdego subskrybenta; jeden egzemplarz przeznaczony jest dla subskrybenta, drugi dla spółki. Zapis subskrypcji powinien być złożony spółce albo osobie przez nią upoważnionej w terminie podanym w ogłoszeniu, prospekcie albo w liście poleconym, o którym była już mowa. Zapisy powinny zawierać: 1. oznaczenie liczby i rodzajów subskrybowanych akcji, 2. wysokość wpłaty dokonanej na akcje, 3. zgodę subskrybenta na brzmienie statutu, jeżeli subskrybent nie jest akcjonariuszem spółki, 4. podpisy subskrybenta oraz spółki, albo innego podmiotu, upoważnionego do przyjmowania zapisów i wpłat na akcje, 5. adres podmiotu upoważnionego do przyjmowania zapisów i wpłat na akcje. Przyjęcie zapisu może być poświadczone pieczęcią lub mechanicznie odtwarzanym podpisem. Zapis na akcje dokonany pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu jest nieważny. Termin do zapisywania się na akcje nie może być dłuższy niż trzy miesiące od dnia otwarcia subskrypcji. Jeżeli w tym terminie całość lub co najmniej minimalna liczba oferowanych akcji nie zostanie subskrybowana i należycie opłacona, podwyższenie kapitału zakładowego uważa się za niedoszłe do skutku. W terminie dwóch tygodni po upływie terminu zamknięcia subskrypcji zarząd powinien ogłosić o niedojściu podwyższenia kapitału zakładowego do skutku w pismach, w których były opublikowane ogłoszenia o subskrypcji i równocześnie wezwać subskrybentów do odbioru wpłaconych kwot. Termin odbioru wpłaconych kwot nie może być dłuższy niż dwa tygodnie od dnia ogłoszenia wezwania lub od dnia otrzymania listu poleconego przez akcjonariusza. Jeżeli co najmniej minimalna liczba akcji przeznaczonych do objęcia została subskrybowana i należycie opłacona, zarząd powinien dokonać, w terminie dwóch tygodni od upływu terminu zamknięcia subskrypcji, przydziału akcji subskrybentom zgodnie z ogłoszonymi zasadami przydziału akcji. Wykazy subskrybentów ze wskazaniem liczby i rodzaju przyznanych każdemu z nich akcji należy wyłożyć najpóźniej w terminie tygodnia od dnia przydziału akcji i pozostawić do wglądu w ciągu następnych dwóch tygodni w miejscach, gdzie zapisy były przyjmowane. Osoby, którym akcji nie przydzielono, należy wezwać do odbioru wpłaconych kwot najpóźniej z upływem dwóch tygodni od dnia zakończenia przydziału akcji. Jak zarejestrować uchwałę walnego zgromadzenia ? Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego nie może być zgłoszona do sądu rejestrowego po upływie sześciu miesięcy od dnia jej powzięcia, a jeżeli udzielona została zgoda na wprowadzenie akcji nowej emisji do publicznego obrotu - od dnia udzielenia tej zgody, o ile wniosek o udzielenie zgody albo zawiadomienie o emisji zostanie złożone przed upływem czterech miesięcy od dnia powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego. 4 Podwyższenie kapitału zakładowego zarząd zgłasza do sądu rejestrowego. Do zgłoszenia należy dołączyć: 1. uchwałę walnego zgromadzenia o podwyższeniu kapitału zakładowego, bądź uchwałę zarządu, 2. ogłoszenie i wzór zapisu, jeżeli podwyższenie kapitału nastąpiło w drodze subskrypcji zamkniętej albo otwartej, 3. spis nabywców akcji z uwidocznieniem liczby akcji, przypadających na każdego z nich oraz wysokości uiszczonych wpłat, 4. dowód zatwierdzenia zmiany statutu przez właściwy organ władzy publicznej, jeżeli do zmiany statutu takie zatwierdzenie jest wymagane, 5. oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na akcje zostały wniesione, a w przypadku, gdy wniesienie wkładów niepieniężnych ma nastąpić po zarejestrowaniu podwyższenia kapitału, że przejście tych wkładów na spółkę jest zapewnione w terminie określonym w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego, 6. umowę objęcia akcji, jeżeli objęcie akcji nastąpiło w trybie subskrypcji prywatnej, 7. oświadczenie zarządu o objęciu akcji jeśli zarząd złożył takie oświadczenie. W przypadku objęcia akcji dopuszczonych do publicznego obrotu należy dołączyć prospekt, o którym mowa w przepisach o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Podwyższenie kapitału zakładowego następuje z chwilą wpisania do rejestru. b) Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki Zgodnie z art. 442 k.s.h. walne zgromadzenie może podwyższyć kapitał zakładowy przeznaczając na to środki z kapitału zapasowego lub z innych kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku, jeżeli mogą być one zużyte na ten cel w granicach określonych przepisem art. 348 § 1 KSH ( art. 442 § 1 k.s.h. ). Warunkiem dopuszczalności powzięcia uchwały o podwyższeniu w omawiany sposób jest odpowiednia kondycja finansowa spółki potwierdzona zatwierdzonym sprawozdaniem finansowym za ostatni rok obrotowy sporządzonym na dzień bilansowy przypadający w okresie krótszym niż sześć miesięcy przed dniem walnego zgromadzenia, na którym przewiduje się powzięcie takiej uchwały, wykazującym zysk oraz opinią biegłego rewidenta nie zawierająca istotnych zastrzeżeń dotyczących sytuacji finansowej spółki. Jeżeli bowiem pomiędzy dniem bilansowym, na który sporządzono sprawozdanie finansowe a dniem odbycia walnego zgromadzenia upłynęło przynajmniej sześć miesięcy należy sporządzić nowy bilans i rachunek zysków i strat oraz poddać go badaniu biegłego rewidenta ( art. 442 § 2 k.s.h. ). Akcje przydziela się akcjonariuszom w stosunku do ich udziałów w dotychczasowym kapitale zakładowym. Postanowienie statutu lub uchwały zgromadzenia wyłączające lub ograniczające powyższe uprawnienie statutu jest nieważne ( art. 443 § 1 k.s.h. ). Akcje te generalnie nie wymagają objęcia ( art. 442 § 3 k.s.h. ). Jeżeli jednak wskutek przydziału proporcjonalnie do udziału w dotychczasowym kapitale zakładowym akcjonariuszom miałyby przypaść części ułamkowe akcji, wówczas walne zgromadzenie może powziąć uchwałę o emisji i wydaniu akcjonariuszom akcji, które nie są w pełni pokryte ze środków spółki pod warunkiem uiszczenia przez nich dopłat do pełnej ceny emisyjnej lub o wypłacie akcjonariuszom stosownych kwot, stanowiących różnicę między ceną emisyjną a wartością nominalną przysługujących im, lecz nie objętych, części ułamkowych akcji ( art. 443 § 2 k.s.h.). Akcje przydzielone akcjonariuszom po uiszczeniu dopłaty do ceny emisyjnej wymagają objęcia przez nich. 5 c) Docelowe podwyższenie kapitału zakładowego Kodeks spółek handlowych statuuje nowy sposób podwyższania kapitału zakładowego stanowiąc, że statut może upoważniać zarząd na okres nie dłuższy niż trzy lata do podwyższenia kapitału zakładowego na zasadach określonych jego przepisami. Zarząd może wykonać przyznane mu upoważnienie przez dokonanie jednego lub kilku podwyższeń kapitału zakładowego z zastrzeżeniem, że wysokość kapitału docelowego nie może przekraczać trzech czwartych kapitału zakładowego na dzień udzielania upoważnienia zarządowi ( art. 444 § 1 i 3 k.s.h. ). Zaletą prezentowanego rozwiązania, według autorów projektu ustawy jest obniżenie kosztów pozyskiwania kapitału i umożliwienie zarządowi szybkiej emisji w najbardziej odpowiednim czasie, przy jednoczesnym uniknięciu wzrastającego ostatnio ryzyka blokady akcji wskutek zaskarżenia uchwały walnego zgromadzenia. Uchwała walnego zgromadzenia o zmianie statutu przewidująca upoważnienie zarządu do docelowego podwyższenia kapitału zakładowego do skutecznego powzięcia wymaga kwalifikowanej większości głosów (3/4), odpowiedniego kworum ( w spółkach prywatnych obecności akcjonariuszy reprezentujących co najmniej ½ kapitału zakładowego na zgromadzeniu a w jego braku – 1/3 kapitału zakładowego na kolejnym zgromadzeniu zwołanym w tym samym celu, zaś w spółkach publicznych – co najmniej 1/3 kapitału, z tym że w razie w jego braku – na kolejnym zgromadzeniu bez względu na liczbę obecnych akcjonariuszy, chyba że statut zawiera inne postanowienia w tym zakresie ) oraz umotywowania ( art. 445 k.s.h. ). Natomiast uchwała zarządu podjęta w granicach statutowego upoważnienia zastępuje uchwałę walnego zgromadzenia o podwyższeniu kapitału zakładowego. Wymaga ona zachowania formy aktu notarialnego ( art. 446 § 3 k.s.h. ). W postanowieniach statutu regulujących docelowe podwyższenie kapitału zakładowego należałoby również określić następujące kwestie : 1) dopuszczalności wnoszenia przez akcjonariuszy aportów na pokrycie kapitału docelowego 2) wskazania organu spółki władnego do udzielania zarządowi zgody na powzięcie uchwały w sprawie wydania akcji w zamian za wkłady niepieniężne ewentualnie upoważnienie zarządu do podjęcia tej uchwały bez zgody jakiegokolwiek organu spółki. Dopuszczalne jest wyłączenie lub ograniczenie prawa poboru. d) Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego Stosownie do art. 448 § 1 i 2 k.s.h. walne zgromadzenie może uchwalić podwyższenie kapitału zakładowego z zastrzeżeniem, że osoby, którym przyznano prawo objęcia nowych akcji wykonują je na warunkach określonych w uchwale o podwyższeniu. Ustawodawca ściśle określa zasady podjęcia uchwały w omawianym trybie. I tak, może być ona powzięta wyłącznie w następującym celu : 1) przyznania praw do objęcia akcji przez obligatariuszy obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa, 2) przyznania praw do objęcia akcji pracownikom, członkom zarządu lub rady nadzorczej w zamian za wkłady niepieniężne, stanowiące wierzytelności, jakie przysługują im z tytułu do uprawnień w zysku spółki lub spółki zależnej większością kwalifikowana ¾ głosów przy kworum takim samym jak w razie docelowego podwyższenia kapitału zakładowego ( art. 448 § 2 oraz 449 § 1 zd. 1 k.s.h. ). W treści uchwały należy wskazać w szczególności : 6 1) 2) 3) 4) wartość nominalną podwyższenia, cel podwyższenia, termin wykonania prawa objęcia akcji, określenie grona osób uprawnionych do objęcia akcji ( art. 449 § 1 zd. 2 k.s.h. ). W przypadku wnoszenia aportów na pokrycie akcji w tak podwyższanym kapitale zakładowym, należy poddać je badaniu biegłego rewidenta ( art. 449 § 3 k.s.h. ). Obowiązkiem zarządu jest zgłosić warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego do sądu rejestrowego a następnie, wciągu sześciu tygodni od dnia wpisu do rejestru – ogłosić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w inny sposób, jeżeli jest przewidziany statutem ( art. 450 w związku z art. 5 § 3 k.s.h. ). Objęcie akcji w warunkowo podwyższanym kapitale zakładowym następuje poprzez złożenie bezwarunkowego i bez zastrzeżenia terminu oświadczenia na formularzu przygotowanym przez spółkę co najmniej w dwóch egzemplarzach o treści wskazanej przepisem art. 437 § 2 w związku z art. 451§1 zd. 2 k.s.h. ). Po zarejestrowaniu podwyższenia zarząd wyda akcjonariuszom, którzy wnieśli pełne wkłady, dokumenty akcji zgodnie z uchwałą o warunkowym podwyższeniu pod rygorem nieważności tych dokumentów w razie naruszenia wyżej wymienionych wymogów. W ramach tego podwyższenia nie jest dopuszczalne rozłożone w czasie wnoszenie wkładów na pokrycie akcji ( art. 451 § 3 zd. 2 k.s.h. ). Zarówno nabycie praw z akcji, jak i podwyższenie kapitału zakładowego o sumę równą wartości nominalnej akcji objętych na podstawie uchwały o podwyższeniu warunkowym następuje wraz z wydaniem dokumentów akcji zgodnie z wymaganiami ustawy . Pamiętaj, że: Kapitał zakładowy spółki akcyjnej powinien wynosić co najmniej 500 000 złotych (a wartość nominalna akcji nie może być niższa niż jeden grosz). Zmiana statutu wymaga uchwały walnego zgromadzenia i wpisu do rejestru. Zmianę statutu zarząd zgłasza do sądu rejestrowego. Zgłoszenie zmiany statutu nie może nastąpić po upływie trzech miesięcy od dnia powzięcia uchwały przez walne zgromadzenie. Wykonanie prawa poboru akcji spółki publicznej następuje w jednym terminie, wskazanym w prospekcie. Jednakże termin, do którego akcjonariusze mogą wykonywać prawo poboru akcji, nie może być krótszy niż dwa tygodnie od dnia ogłoszenia prospektu. Akcjonariusze spółki publicznej, którym służy prawo poboru, mogą w terminie jego wykonania dokonać jednocześnie dodatkowego zapisu na akcje w liczbie nie większej niż wielkość emisji, w razie niewykonania prawa poboru przez pozostałych akcjonariuszy. Akcje objęte dodatkowym zapisem, zarząd przydziela proporcjonalnie do zgłoszeń. Akcje nieobjęte w tym trybie zarząd przydziela według swojego uznania, jednak po cenie nie niższej niż cena emisyjna. Podstawa prawna: Ustawa z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. 2000 r., Nr 94, poz. 1037 ze zmianami). 2.Obniżenie kapitału zakładowego spółki akcyjnej . Sposoby obniżenia kapitału zakładowego Wysokość kapitału zakładowego w połączeniu z ilością akcji w danej spółce akcyjnej odzwierciedla wartość każdej z akcji. Dlatego też obniżenie kapitału zakładowego musi w określony sposób wpływać albo na ilość akcji w spółce akcyjnej albo na wartość tych akcji. 7 Kodeks spółek handlowych przewiduje trzy sposoby obniżenia kapitału zakładowego: poprzez umorzenie akcji - wówczas pewna ilość akcji zostaje wycofana z obrotu a co się z tym wiąże wartość, którą one wyrażają stanowi kwotę, o jaką obniżony zostaje kapitał zakładowy. Obniżenie kapitału zakładowego może nastąpić także poprzez połączenie akcji wówczas wartość jednej akcji powstałej w wyniku połączenia jest mniejsza od sumy wartości akcji połączonych. Trzecim sposobem obniżenia kapitału zakładowego jest obniżenie wartości akcji. Należy jednak pamiętać, że w wyniku obniżenia kapitału zakładowego wartość każdej z akcji nie może niższa niż 1 grosz. Kodeks spółek handlowych przewiduje jednak jeszcze jeden sposób obniżenia wartości kapitału zakładowego. Jest nim podział spółki przez wydzielenie nowej spółki. Sposób obniżenia kapitału zakładowego musi być określony w ogłoszeniu o zwołaniu WZA, na którym ma zostać podjęta uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego. Zmiana statutu Obniżenie kapitału zakładowego wymaga zmiany statutu. Zmianę statutu może uchwalić jedynie walne zgromadzenie akcjonariuszy. W ogłoszeniu o walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, na którym planowana jest zmiana kapitału zakładowego poprzez zmianę statutu należy podać informacje o kwocie, o która kapitał zakładowy ma być obniżony oraz sposób obniżenia. Zawiadomienie o WZA powinno przedstawiać również cel obniżenia kapitału zakładowego. Obniżenie kapitału zakładowego - jako zmiana statutu - wymaga powzięcia uchwały większością trzech czwartych głosów, chyba że statut przewiduje surowsze warunki zmiany statutu. Samo powzięcie uchwały nie skutkuje jednak automatycznym obniżeniem kapitału zakładowego. W celu prawidłowego obniżenia kapitału zakładowego konieczne jest przeprowadzenie tzw. postępowania konwokacyjnego. Obniżenie kapitału zakładowego przez zarząd Jedną z przyczyn obniżenia kapitału zakładowego jest umorzenie akcji. Umorzenie akcji jest dopuszczalne jeżeli statut tak stanowi. Umorzenie następuje na podstawie uchwały WZA o umorzeniu. Jednak w przypadku tzw. automatycznego umorzenia akcji uchwalę WZA o umorzeniu a także uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego zastępuje uchwała zarządu. Uchwała ta powinna być zaprotokołowana przez notariusza. W tym przypadku obniżenie kapitału następuje na podstawie uchwały zarządu. Podobna sytuacja następuje w przypadku umorzenia akcji własnych spółki, które nie zostały zbyte w określonym przez k.s.h. terminie. Wówczas umorzenie akcji a także obniżenie kapitału zakładowego będące skutkiem tego umorzenia następuje na mocy uchwały zarządu zaprotokołowanej przez notariusza. Postępowanie konwokacyjne Wysokość kapitału zakładowego świadczy o sile finansowej spółki. Wobec osób trzecich spółka o wysokim kapitale zakładowym staje się bardziej wiarygodna i bezpieczna pod względem inwestycyjnym. Choć spółka akcyjna odpowiada całym swoim majątkiem za swe zobowiązania a nie tylko wysokością kapitału zakładowego, to wysokość tego kapitału stanowi minimalny zakres odpowiedzialności spółki. Dlatego też obniżenie kapitału zakładowego może zaniepokoić wierzycieli spółki akcyjnej, którzy mogą obawiać się o spłatę swych należności. Postępowanie konwokacyjne ma na celu powiadomienie wszystkich wierzycieli spółki o dokonaniu obniżenia kapitału. 8 Postępowanie to przeprowadza zarząd spółki akcyjnej. Zobowiązany jest on zawiadomić wszystkich wierzycieli spółki o powziętej uchwale obniżającej wysokość kapitału zakładowego. Zarząd powinien uczynić to niezwłocznie, zaznaczając zawiadomieniu aby wierzyciele, którzy nie zgadzają się na obniżenie kapitału zakładowego, wnieśli w terminie trzech miesięcy od dnia zawiadomienia swój sprzeciw. Wierzytelności wierzycieli, którzy wnieśli sprzeciw w terminie, powinny być przez spółkę zaspokojone lub w odpowiedni sposób zabezpieczone. Wierzycieli, którzy nie zgłosili sprzeciwu uważa się za zgadzających się na obniżenie kapitału. Kiedy nie przeprowadza się postępowania konwokacyjnego? Przeprowadzenie postępowania konwokacyjnego jest niezbędnym warunkiem skutecznego obniżenia kapitału zakładowego. Jednakże w pewnych sytuacjach przeprowadzenie postępowania konwokacyjnego nie jest konieczne. Dotyczy to sytuacji, w których: 1. Pomimo obniżenia kapitału zakładowego spółki nie zwraca się akcjonariuszom dokonanych przez nich wkładów na akcje, ani też nie zostają oni zwolnieni od wniesienia wkładów na kapitał zakładowy, a równocześnie z jego obniżeniem następuje podwyższenie kapitału zakładowego co najmniej do pierwotnej wysokości w drodze nowej emisji, której akcje zostaną w całości opłacone, albo 2. Obniżenie kapitału zakładowego ma na celu wyrównanie poniesionych strat lub przeniesienie określonych kwot do kapitału rezerwowego, albo 3. Obniżenie kapitału zakładowego następuje w przypadku, w którym Zarząd dokonał umorzenia akcji własnych spółki, które nie zostały zbyte w określonym przez kodeks terminie. W przypadku, o którym mowa w punkcie 1, jeżeli o przeznaczeniu kwot uzyskanych z obniżenia kapitału zakładowego nie postanowiono w uchwale o obniżeniu kapitału, zwiększają one kapitał zapasowy spółki. W przypadkach obniżenia kapitału zakładowego, o których mowa w punktach 2 i 3 kwoty uzyskane z obniżenia kapitału zakładowego przelewa się na osobny kapitał rezerwowy, który może być wykorzystany jedynie na pokrycie strat. Obowiązki rejestracyjne Obniżenie kapitału staje się skuteczne z chwilą wpisu tego obniżenia do rejestru. Obowiązek zawiadomienia sądu o dokonanym obniżeniu spoczywa na zarządzie spółki akcyjnej. Do zgłoszenia obniżenia kapitału zakładowego należy dołączyć: uchwałę walnego zgromadzenia albo zarządu o obniżeniu kapitału zakładowego, dowód zatwierdzenia zmiany statutu przez właściwy organ władzy publicznej, jeżeli do zmiany statutu takie zatwierdzenie jest wymagane, dowody należytego wezwania wierzycieli, oświadczenie wszystkich członków zarządu, stwierdzające, że wierzyciele, którzy zgłosili sprzeciw w terminie 3 miesięcy od ich zawiadomienia, zostali zaspokojeni lub zabezpieczeni. Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego nie może być zgłoszona do sądu rejestrowego po upływie sześciu miesięcy od dnia jej powzięcia. Pamiętaj, że: obniżenie kapitału zakładowego wymaga zmiany statutu w celu obniżenia kapitału zakładowego konieczne jest przeprowadzenie postępowania konwokacyjnego, z przedstawionymi powyżej wyjątkami obniżenie kapitału następuje z chwilą wpisu obniżenia do rejestru. 9 należy pamiętać o obowiązku zgłoszenia zmiany statutu spółki do urzędu skarbowego Podstawa prawna: ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. 2000 r., Nr 94, poz. 1037 ze zmianami) Bibliografia : - „ Prawo spółek – wybrane zagadnienia „ - pod redakcją Jerzego Jacyszyna i Macieja Skorego - „ Podstawy prawa gospodarczego „ - Jerzy Jacyszyn i Cezary Kosikowski - www.infor.pl - www.e-prawnik.plx60 10
