Nie wszystko, co zielone
advertisement
aktualności 6 PROW 2014-2012. Zazielenienie – najważniejsze grunty orne Nie wszystko, co zielone Od tego roku rolnicy, którzy złożą wniosek o przyznanie płatności i posiadają powyżej 10 ha gruntów ornych (GO), będą podlegali obowiązkowym praktykom zazieleniania. Powierzchnia GO zadecyduje, czy gospodarstwo będzie musiało uprawiać co najmniej 2 lub 3 rośliny oraz jaką maksymalną powierzchnię może mieć główna uprawa lub dwie główne uprawy. Ilość gruntów ornych zadecyduje również o tym, czy i na jakiej powierzchni gospodarstwo będzie musiało utrzymywać obszary proekologiczne (EFA). Nieznajomość ilości posiadanych gruntów ornych utrudni wypełnienie wniosku o przyznanie płatności Użytki rolne – oznaczają każdy obszar zajmowany przez grunty orne, trwałe użytki zielone i pastwiska trwałe lub uprawy trwałe. Grunty orne – oznaczają grunty uprawiane w celu produkcji roślinnej lub obszary dostępne dla produkcji roślinnej, ale ugorowane, w tym obszary odłogowane, bez względu na to, czy grunty te znajdują się pod uprawą szklarniową lub pod stałym, bądź ruchomym przykryciem. Wymóg zazieleniania Od 1 stycznia 2015 roku nowym, obowiązkowym elementem systemu płatności bezpośrednich w Polsce oraz w innych krajach Unii Europejskiej jest płatność z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska, czyli zazielenienie. W naszym kraju na jej sfinansowanie przeznaczone będzie 30% koperty finansowej, czyli ok. 1 mld euro rocznie (szacowana stawka na 2015 rok to ok. 71,8 euro/ha). Wszyscy rolnicy uprawnieni do jednolitej płatności obszarowej otrzymają płatność za zazielenianie. Jednak niektórzy, w zależności od ilości posiadanych gruntów ornych oraz udziału trwałych użytków zielonych, będą zobowiązani do realizacji jednej, dwóch lub trzech praktyk zazielenienia. Obowiązkowe praktyki obejmują: y dywersyfikację upraw, y utrzymanie trwałych użytków zielonych (TUZ), y utrzymanie obszarów proekologicznych (EFA). Z obowiązku zazielenienia będą zwolnione gospodarstwa, które wejdą do Systemu płatności dla małych gospodarstw (łączna kwota płatności nie przekroczy poziomu 1 250 euro przeliczonych na złotówki), gospodarstwa prowadzące produkcję zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego oraz grunty objęte uprawami wieloletnimi tzw. uprawy trwałe. Dywersyfikacja upraw Obejmuje gospodarstwa rolne, które posiadają powyżej 10 ha gruntów ornych (GO). Na potrzeby dywersyfikacji został wprowadzony dwustopniowy podział. Gospodarstwa, które posiadają : a) od 10 do 30 ha gruntów ornych – będą zobowiązane do prowadzenia co najmniej 2 różnych upraw na gruntach ornych, przy czym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 75% gruntów ornych, b) powyżej 30 ha gruntów ornych – będą zobowiązane do prowadzenia co najmniej 3 różnych upraw na gruntach ornych, przy czym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 75% gruntów ornych, a dwie uprawy łącznie ‒ nie więcej niż 95% gruntów ornych. Wymogi dotyczące maksymalnych progów dla upraw głównych (75% i 95%) nie będą dotyczyły gospo- 04/2015 twój doradca ROLNICZY RYNEK darstw, w których trawa lub inne rośliny zielne (z przeznaczeniem na paszę) lub grunt ugorowany, zajmują więcej niż 75% gruntów ornych. W takich przypadkach uprawa główna na pozostałych gruntach ornych nie może zajmować więcej niż 75% pozostałego gruntu ornego, z wyjątkiem przypadku, gdy ten pozostały obszar jest pokryty trawą lub innymi roślinami zielnymi (z przeznaczeniem na paszę) lub stanowi grunt ugorowany. Odrębna uprawa i kontrole od maja do lipca Za odrębną uprawę uznawany będzie: y rodzaj w klasyfikacji botanicznej upraw, y forma ozima i jara tego samego rodzaju, y gatunki z rodzin krzyżowych, psiankowatych i dyniowatych, y grunt ugorowany, y trawa lub inne pastewne rośliny zielne Kontrole sprawdzające, czy rośliny znajdują się na polu oraz obliczanie udziału upraw będą przeprowadzane w terminie od 15 maja do 15 lipca. Zwolnione z dywersyfikacji Z obowiązku realizacji dywersyfikacji upraw zwolnione będą gospodarstwa: a) w których więcej niż 75% gruntów ornych: - jest wykorzystywanych do produkcji traw lub innych pastewnych roślin zielnych, - jest ugorowane, lub stanowi sumę powyższych upraw pod warunkiem, że powierzchnia pozostałych gruntów ornych nie przekracza 30 hektarów, b) w których więcej niż 75% kwalifikujących się użytków rolnych: - stanowią trwałe użytki zielone, - jest wykorzystywane do produkcji traw lub innych pastewnych roślin zielnych. aktualności lub stanowi sumę powyższych upraw, pod warunkiem, że powierzchnia pozostałych gruntów ornych nie przekracza 30 hektarów, c) w których więcej niż 50% obszarów w ramach zadeklarowanych gruntów ornych nie zostało zadeklarowanych przez rolnika w jego wniosku o pomoc za poprzedni rok oraz, na podstawie porównania wniosków o pomoc, na wszystkich gruntach ornych są uprawiane inne rośliny niż w poprzednim roku kalendarzowym. Z realizacji dywersyfikacji upraw zostaną również zwolnione gospodarstwa, które będą stosowały praktykę równoważną, w ramach działania rolnośrodowiskowo klimatycznego PROW 2014-2020, Pakiet 1 ‒ rolnictwo zrównoważone. UTRZYMANIE TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH (TUZ) Obowiązkowa praktyka utrzymywania TUZ będzie się składać z dwóch elementów: 1. z obowiązku utrzymania cennych przyrodniczo TUZ, położonych na obszarach Natura 2000 na poziomie gospodarstwa, 2. z utrzymywania powierzchni TUZ na niezmienionym poziomie w stosunku do powierzchni TUZ ustalonej w roku referencyjnym (2015). W przypadku wyznaczonych TUZ cennych przyrodniczo, obowiązkowa praktyka w ramach płatności za zazielenienie polega na: y zakazie przekształcania i zaorywania wyznaczonych TUZ cennych przyrodniczo położonych na obszarach Natura 2000 – zakaz weryfikowany na poziomie gospodarstwa, y obowiązku ponownego przekształcenia danego obszaru w trwały użytek zielony, w przypadku jego przekształcenia lub zaorania, y terminowym wypełnieniu obowiązku przywrócenia TUZ cennych przyrodniczo – nie później niż data złożenia wniosku na następny rok. 8 Aby zapobiec masowemu przekształcaniu TUZ na grunty orne w kraju zostanie wprowadzony obowiązek utrzymania udziału TUZ w powierzchni gruntów rolnych w skali całego kraju. Nie może się zmniejszyć o więcej niż 5% w stosunku do roku referencyjnego. W przypadku zmniejszenia współczynnika o więcej niż 5%, każdy rolnik, który przekształcił obszar trwałych użytków zielonych w inny rodzaj użytkowania, będzie zobowiązany do ponownego przekształcenia obszaru w trwałe użytki zielone. UTRZYMANIE OBSZARÓW PROEKOLOGICZNYCH (EFA) dotyczy gospodarstw rolnych, o powierzchni powyżej 15 ha gruntów ornych (GO). Gospodarstwa posiadające powyżej 15 ha GO będą zobowiązane do posiadania powierzchni proekologicznej EFA w ilości co najmniej 5% gruntów ornych (od 2017 r. będzie to 7%). stwa rolnego objętych zagajnikami o krótkiej rotacji i obszarów zalesionych. W przypadku elementów krajobrazu i stref buforowych, obszary proekologiczne mogą również przylegać do gruntów ornych gospodarstwa rolnego zadeklarowanych przez rolnika. Wykaz obszarów proekologicznych: 1. grunty ugorowane – to grunty, na których nie jest prowadzona produkcja rolna i grunty te muszą od 5 lat pozostawać gruntami ornymi. W okresie od 1 stycznia do 31 lipca grunt powinien być ugorowany. Po upływie tego terminu może być prowadzona produkcja rolna, Zwolnienia 2. elementy krajobrazu: A. Chronione w ramach norm Dobrej Kultury Rolnej (DKR): a) drzewa będące pomnikami przyrody, b) oczka wodne o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m², c) rowy, których szerokość nie przekracza 2 m, Z obowiązku realizacji utrzymania obszarów proekologicznych zwolnione będą gospodarstwa: a. w których więcej niż 75% gruntów ornych: - jest wykorzystywanych do produkcji traw lub innych pastewnych roślin zielnych, - jest ugorowanych, - jest wykorzystywanych do uprawy roślin strączkowych, lub stanowi sumę tzych upraw, pod warunkiem, że powierzchnia pozostałych gruntów ornych nie przekracza 30 hektarów, b. w których więcej niż 75% kwalifikujących się użytków rolnych: - stanowią trwałe użytki zielone, - jest wykorzystywanych do produkcji traw lub innych pastewnych roślin - lub stanowi sumę tych upraw, pod warunkiem, że powierzchnia pozostałych gruntów ornych nie przekracza 30 hektarów. Obszary proekologiczne powinny znajdować się na gruntach ornych danego gospodarstwa rolnego, z wyjątkiem obszarów gospodar- B. Pozostałe elementy spełniające następujące kryteria: a) żywopłoty lub pasy zadrzewione – o maksymalnej szerokości do 10 m, b) drzewa wolnostojące – o średnicy korony wynoszącej przynajmniej 4 m, c) zadrzewienia liniowe – obejmujące drzewa o średnicy korony wynoszącej przynajmniej 4 m, odległość między koronami drzew nie powinna przekraczać 5 m, d) zadrzewienia grupowe, których korony zachodzą na siebie oraz zagajniki śródpolne – o maksymalnej powierzchni do 0,3 ha, e) miedze śródpolne – o szerokości od 1 m do 20 m, na których nie jest prowadzona produkcja rolna, f ) oczka wodne – o maksymalnej powierzchni do 0,1 ha, z wyłączeniem zbiorników zawierających elementy betonowe lub plastik, wraz z możliwością wliczenia do powierzchni oczka strefy z roślinnością nadbrzeżną o szerokości do 10 m występującą wzdłuż wody, 04/2015 twój doradca ROLNICZY RYNEK aktualności g) rowy – o maksymalnej szerokości do 6 m, włączając otwarte cieki wodne służące do nawadniania i odwadniania, z wyłączeniem kanałów wykonanych z betonu. 3. strefy buforowe, – w tym strefy buforowe na trwałych użytkach zielonych, pod warunkiem, że różnią się one od przylegającej kwalifikującej się powierzchni użytków rolnych. Spełniają także wymagania w zakresie odległości, w jakich stosuje się nawozy na gruntach rolnych graniczących z obiektami określone na podstawie minimalnych norm (5 m, 10 m lub 20 m) – oraz inne strefy buforowe o szerokości nie mniejszej niż 1 m i nie większej niż 10 m, usytuowane na lub przylegające do gruntu ornego, w taki sposób, że ich dłuższe krawędzie są równoległe do krawędzi cieku wodnego lub zbiornika wodnego. Strefy buforowe mogą obejmować również pasy z roślinnością nadbrzeżną o szerokości do 10 m, występującą wzdłuż cieku wodnego. W strefach buforowych nie może być prowadzona produkcja, może być prowadzony wypas i koszenie. Warunkiem, jest tu fakt że strefę będzie można odróżnić od przyległych użytków rolnych oraz że przylegają one do gruntu ornego. 4. pasy gruntów kwalifikujących się do płatności wzdłuż obrzeży lasu – o szerokości od 1 m do 10 m. Na pasach tych dopuszcza się zarówno prowadzenie, jak i nieprowadzenie produkcji. Decyzję w tym zakresie pozostawia się rolnikowi. W przypadku, jeśli: - produkcja nie będzie prowadzona – dopuszcza się wypas lub koszenie pod warunkiem, że pasy te można odróżnić od przyległych gruntów rolnych, - produkcja będzie prowadzona – obowiązkowe będzie stosowanie niższego współczynnika ważenia ‒ 0,3. 5. zagajniki o krótkiej rotacji kwalifikujące się do dopłat: 9 - wierzba (Salix sp.), - brzoza (Betula sp.), - topola czarna (Populus nigra) i jej krzyżówki. 6. obszary zalesione po 2008 r. w ramach PROW 20072013 (zalesienia na gruntach rolnych) i PROW 2014-2020. 7. międzyplony i okrywa zielona – w postaci wsiewek traw w uprawę główną lub mieszanek gatunków uprawnych wysiewanych w terminie: - od 1 lipca do 20 sierpnia danego roku, w przypadku międzyplonów ścierniskowych, - od 1 lipca do 1 października danego roku, w przypadku międzyplonów ozimych. Które muszą być utrzymywane na gruncie: - międzyplony ścierniskowe: do 1 października danego roku, - międzyplony ozime: do 15 lutego kolejnego roku. Rośliny ozime, zwykle wysiewane jesienią do zbioru lub wypasu nie mogą być jednocześnie deklarowane jako obszary proekologiczne. Za międzyplony/okrywę zieloną w ramach obszaru proekologicznego uznawane będą wsiewki trawy w uprawę główną albo mieszanki utworzone z co najmniej 2 gatunków roślin z grup roślin uprawnych: y zboża, y oleiste, y pastewne, y miododajne, y bobowate drobnonasienne, y bobowate grubonasienne. Mieszanki złożone z samych gatunków zbóż nie będą uznawane zaobszar proekologiczny. Gatunek rośliny stosowany w mieszance nie może być następnie uprawiany jako plon główny. 8. uprawy wiążące azot (czyli rośliny bobowate) – mające na celu poprawę różnorodności biologicznej. Uprawy wiążące azot, które będą uznawane za obszary proekologiczne: bób, bobik, ciecierzyca, esparceta siewna , fasola wielokwiatowa, fasola zwykła, groch siewny, groch siewny cukrowy, komonica zwyczajna, koniczyna biała, koniczyna białoróżowa, koniczyna czerwona, koniczyna krwistoczerwona, koniczyna perska, lędźwian, łubin biały, łubin żółty, łubin wąskolistny, lucerna chmielowa, lucerna mieszańcowa, lucerna siewna, nostrzyk biały, peluszka, seradela uprawna, soczewica jadalna, soja zwyczajna Do wymienionych upraw przysługuje również płatność związana z produkcją do roślin wysokobiałkowych. Do obliczania powierzchni obszarów proekologicznych wykorzystywane będą współczynniki konwersji i ważenia, które są umieszczone na stronie internetowej arimr.gov. pl, oraz w instrukcji wypełniania wniosku na rok 2015. Uprawy wiążące azot (bobowate) oraz ugory mogą być jednocześnie zaliczone jako uprawa w ramach dywersyfikacji upraw oraz jako obszar proekologiczny (EFA). Rolnicy, których gospodarstwa rolne znajdują się w bliskiej odległości, będą mieli możliwość wspólnej realizacji obowiązku utrzymywania obszarów proekologicznych Sankcje za brak zazielenienia W przypadku nieprzestrzegania praktyk zazielenienia, rolnicy będą mieli pomniejszane płatności za zazielenianie (w zależności od stopnia stwierdzenia niezgodności). Na stronie ARiMR (www.arimr. gov.pl) znajduje się przewodnik Zazielenienie oraz Kalkulator płatności. źródło:arimr gov.pl. Ewa Karpińska DODR we Wrocławiu 04/2015 twój doradca ROLNICZY RYNEK
