Sankcje za zazielenienie Wspólnej Polityki Rolnej

Zazielenienie Wspólnej Polityki Rolnej
Departament Płatności Bezpośrednich, MRiRW
1
Akty prawne
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1307/2013 z dnia
17 grudnia 2013 r. ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich
dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej
oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady
(WE) nr 73/2009 – zazielenienie (art. 43 – 47)
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1306/2013 z dnia
17 grudnia 2013 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią
i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE)
nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE)
nr 485/2008 – sankcje za zazielenienie (art. 77 ust. 6)
• Akty delegowane i wykonawcze – przepisy szczegółowe
2
Zazielenienie WPR 2015 – 2020
Zazielenienie = praktyki rolnicze
korzystne dla klimatu i środowiska
• Nowy i obowiązkowy komponent systemu płatności
bezpośrednich (PB)
• Koperta finansowa na zazielenienie - 30% PB (ok.1 mld rocznie)
• ok. 74 euro/ha
3
Zazielenienie WPR 2015 – 2020
Obowiązkowe praktyki zazielenienia:
• Dywersyfikacja upraw
(dot. gosp. od 10 ha GO)
• Utrzymywanie trwałych użytków zielonych (TUZ)
(dot. gosp. posiadających TUZ-y)
• Utrzymywanie obszarów proekologicznych (EFA)
(dot. gosp. ponad 15 ha GO)
– Fakultatywnie – praktyki równoważne
4
Zazielenienie WPR 2015 – 2020
Fakultatywne praktyki zazielenienia = praktyki równoważne
• Praktyki równoważne to takie praktyki, które w stopniu równym lub
wyższym do praktyk zazielenienia przynoszą korzyści dla klimatu i
środowiska.
– Programy rolnośrodowiskowe;
– Programy rolnośrodowiskowo-klimatyczne.
• Planuje się, iż w programie rolnośrodowiskowo-klimatycznym,
działaniem równoważnym do praktyki dywersyfikacji upraw będzie
pakiet rolnictwo zrównoważone lub pakiet ochrona gleb i wód.
5
Wyłączenie z obowiązków zazielenienia:
• Rolnicy uczestniczący w systemie dla małych
gospodarstw zwolnieni są z obowiązku
spełniania praktyk zazielenienia.
• Gospodarstwa ekologiczne - automatycznie
objęte płatnością za zazielenienie (przepis ten ma
zastosowanie jedynie do jednostek gospodarstwa
rolnego
wykorzystywanych
do
produkcji
ekologicznej).
6
Dywersyfikacja upraw (1)
• 10 ha gruntów ornych (GO) – próg zwalniający gospodarstwo z realizacji
dywersyfikacji upraw,
• Dwustopniowy system realizacji praktyki:
– gospodarstwa posiadające od 10 do 30 ha gruntów ornych – przynajmniej 2
różne uprawy na gruntach ornych, w tym uprawa główna nie powinna
zajmować więcej niż 75% GO;
– gospodarstwa powyżej 30 ha gruntów ornych – minimum 3 uprawy na
gruntach ornych; w tym uprawa główna nie może pokrywać więcej niż 75%
GO, a dwie uprawy główne łącznie nie mogą pokrywać więcej niż 95% GO.
•
Obowiązek spełniania maksymalnych progów dla upraw głównych (75% i 95%) nie będzie
dotyczył gospodarstw, w których trawa lub inne rośliny zielne (z przeznaczeniem na
paszę) lub grunt ugorowany zajmują więcej niż 75% gruntów ornych. W takich
przypadkach główna uprawa na pozostałych gruntach ornych nie może zajmować więcej
niż 75% pozostałego gruntu ornego, z wyjątkiem przypadku, gdy ten pozostały obszar jest
pokryty trawą lub innymi pastewnymi roślinami zielnymi lub stanowi grunt ugorowany.
7
Dywersyfikacja upraw (2)
Przewiduje się, że:
• ok. 83% gospodarstw może być zwolnionych z obowiązku
realizacji dywersyfikacji upraw, co stanowi ponad 34% całkowitej
powierzchni gruntów ornych w Polsce.
• 14% gospodarstw może być objętych obowiązkiem min. 2 upraw,
a 3% gospodarstw obowiązkiem posiadania min. 3 upraw.
8
Dywersyfikacja upraw (3)
Definicja uprawy
• rodzaj w klasyfikacji botanicznej upraw,
• gatunki z rodzin krzyżowych, psiankowatych i
dyniowatych,
• grunt ugorowany,
• trawa lub inne rośliny zielne,
• formy ozime i jare.
9
Dywersyfikacja upraw (4)
• W terminie od 15 maja do 15 lipca organ
kontrolny będzie sprawdzał, czy rolnik właściwie
realizuje praktykę dywersyfikacji upraw, tzn. czy
w tym okresie rośliny są uprawiane (znajdują się
na polu) i zajmują określony odsetek powierzchni
gruntów ornych.
10
Wyłączenie z obowiązku dywersyfikacji upraw (5)
• Ponadto z realizacji praktyki dywersyfikacji wyłączone będą m.in. gospodarstwa:
1) w których powyżej 75% gruntów ornych jest wykorzystywanych do produkcji
trawy lub innych pastewnych roślin zielnych, które stanowią grunt
ugorowany lub połączenie ww. sposobów uprawy, pod warunkiem, że
pozostałe grunty orne nie przekraczają 30 hektarów.
2) w których ponad 75% kwalifikujących się gruntów rolnych to trwałe użytki
zielone, grunty wykorzystywane do produkcji trawy lub innych
pastewnych roślin zielnych, lub połączenie ww. sposobów uprawy, pod
warunkiem, że pozostałe grunty orne nie przekraczają 30 hektarów.
3) w których powyżej 50% obszarów w ramach zadeklarowanych GO nie zostało
zadeklarowanych przez rolnika w jego wniosku o pomoc za poprzedni rok
oraz, wszystkie GO uprawiane są przy wykorzystaniu innej uprawy
w porównaniu z uprawą w poprzednim roku kalendarzowym.
11
Utrzymanie trwałych użytków zielonych (TUZ)
•
Na niniejszą praktykę składają się dwa elementy:
– obowiązek kontroli utrzymania TUZ na poziomie kraju - wskaźnik udziału
TUZ w powierzchni gruntów rolnych nie może zmniejszyć się o więcej niż 5% w
stosunku do wskaźnika referencyjnego, który będzie uwzględniał udział
powierzchni trwałych użytków zielonych zadeklarowanych w 2012 r. i w 2015 r.
(które nie zostały zadeklarowane jako TUZ w 2012 r.) w całkowitej powierzchni
użytków rolnych zadeklarowanych w 2015 r.
– obowiązek
utrzymania
TUZ
na
poziomie
gospodarstwa
w odniesieniu do wyznaczonych przez państwo członkowskie TUZ cennych
przyrodniczo położonych na obszarach Natura 2000, włączając gleby torfowe
i podmokłe, które wymagają ścisłej ochrony w celu osiągnięcia celów dyrektyw
ptasiej (2009/147/WE) i siedliskowej (92/ 43/EWG).
Rolników będzie obowiązywał zakaz przekształcania i zaorywania TUZ
położonych na wyznaczonych obszarach.
Obecnie trwają prace w zakresie wyznaczania TUZ cennych przyrodniczo
położonych na obszarach Natura 2000.
12
Obszary proekologiczne (EFA) (1)
• Obowiązkiem
realizacji
praktyki
utrzymania
obszarów
proekologicznych objęte będą gospodarstwa posiadające ponad
15 ha gruntów ornych, w których rolnicy będą zobowiązani
posiadać obszary EFA na powierzchni odpowiadającej powierzchni
co najmniej 5% gruntów ornych, które rolnik zadeklarował
(nie dotyczy sadów).
• po 2017 r. odsetek ten może zostać podniesiony do 7%.
Przewiduje się, że:
• ok. 91% gospodarstw będzie zwolnionych z obowiązku realizacji tej
praktyki.
• powierzchnia gruntów ornych podlegająca realizacji EFA stanowić
będzie ok. 54% całkowitej powierzchni gruntów ornych w Polsce. 13
Wyłączenie z obowiązku realizacji EFA (2)
• Z realizacji praktyki utrzymania obszarów proekologicznych wyłączone
będą gospodarstwa:
1) w których powyżej 75% gruntów ornych jest wykorzystywanych
do produkcji trawy lub innych pastewnych roślin zielnych,
stanowią grunt ugorowany, objętych uprawami roślin
strączkowych lub połączenie ww. sposobów uprawy, pod
warunkiem, że pozostałe grunty orne nie przekraczają 30
hektarów.
2) w których ponad 75% kwalifikujących się gruntów rolnych to trwałe
użytki zielone, grunty wykorzystywane do produkcji trawy lub
innych pastewnych roślin zielnych, lub połączenie ww. sposobów
uprawy, pod warunkiem, że pozostałe grunty orne nie
przekraczają 30 hektarów;
14
Obszary proekologiczne – Lista EFA (4)
Lista obszarów, które kwalifikowane będą jako obszary EFA w Polsce:
1)
grunty ugorowane,
2)
elementy krajobrazu - będące w posiadaniu rolnika - chronione w ramach norm Dobrej Kultury Rolnej (drzewa będące
pomnikami przyrody, oczka wodne o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m², rowy, których szerokość nie przekracza 2 m),
oraz:
–
żywopłoty lub pasy zadrzewione
–
rowy
–
zadrzewienia liniowe
–
zadrzewienia grupowe
–
miedze śródpolne
–
oczka wodne
–
drzewa wolnostojące
3)
strefy buforowe, w tym strefy buforowe pod trwałymi użytkami zielonymi, pod warunkiem że różnią się one od przylegającej
kwalifikującej się powierzchni użytków rolnych,
4)
pasy gruntów kwalifikujących się do płatności przylegających do krawędzi lasu,
5)
obszary objęte zagajnikami
lub środków ochrony roślin,
6)
obszary zalesione w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich po 2008 r.,
7)
międzyplony lub pokrywę zieloną,
8)
uprawy wiążące azot.
o
krótkiej
rotacji,
na
których
nie
stosuje
się
nawozów
mineralnych
15
Szczegółowe kryteria kwalifikacji poszczególnych elementów jako obszarów proekologicznych są określone przez Komisję
Europejską w akcie delegowanym.
Obszary proekologiczne (EFA) - współczynniki (5)
• Planuje się zastosowanie tzw. współczynników ważenia
i przekształcenia przy obliczaniu powierzchni EFA (łącznie).
• Stosowanie ww. współczynników polega na przeliczaniu
rzeczywistej powierzchni elementów krajobrazu o charakterze
liniowym lub punktowym uznawanych za obszary EFA przez
określone współczynniki.
• W przypadku elementów, których współczynnik ważenia jest < 1,
państwo członkowskie ma obowiązek zastosowania współczynnika
ważenia.
16
Zastosowane elementy w Polsce wraz ze współczynnikami (EFA) (6)
ELEMENT
Grunt ugorowany (1 m²)
Elementy krajobrazu:
Żywopłoty/ strefy zadrzewione (1m)
Drzewa wolnostojące (drzewo)
Zadrzewienia liniowe (1m)
Zadrzewienia grupowe/ zagajniki
śródpolne (1 m²)
WSPÓŁCZYNNIK WSPÓŁCZYNNIK OBSZAR EFA
PRZEKSZTAŁCENIA WAŻENIA
(po zastosowaniu
(m/ drzewo do m²)
obu współczynników)
-
1
1 m²
5
20
5
-
2
1,5
2
1,5
10 m²
30 m²
10 m²
1,5 m²
Miedze śródpolne (1m)
Oczka wodne (1 m²)
Rowy (1 m)
Inne elementy nie wymienione powyżej,
ale chronione w ramach GAEC 7, SMR 2
lub SMR 3 (1 m²)
6
3
-
1,5
1,5
2
1
9 m²
1,5 m²
6 m²
1 m²
Strefy buforowe (1m)
Pasy gruntów kwalifikujących się do
płatności wzdłuż obrzeży lasu (1m)
6
6
1,5
0,3
9 m²
1,8 m²
- bez produkcji
- z produkcją
Zagajniki o krótkiej rotacji (1 m²)
Obszary zalesione w ramach PROW
(1m²)
6
6
-
1,5
0,3
0,3
1
9 m²
1,8 m²
0,3 m²
1 m²
Międzyplony i pokrywa zielona (1 m²)
Uprawy wiążące azot (1m²)
-
0,3
0,7
0,3 m²
0,7 m²
17
Obszary proekologiczne (EFA) – wspólna realizacja (7)
Wspólna realizacja praktyki utrzymania obszarów EFA: :
• może być realizowana przez gospodarstwa znajdujące się w bliskiej odległości
pod warunkiem, że obszary proekologiczne przylegają do siebie;
• jest możliwa dla rolników, których 80% gospodarstwa znajduje się w promieniu
maksymalnie 15 km, tzn. 80% całkowitej powierzchni każdego w gospodarstw
jest położone w okręgu o średnicy 30 km.
Każdy rolnik uczestniczący we wspólnej realizacji EFA zapewnia,
aby przynajmniej połowa (50%)
obowiązującego go obszaru EFA
(czyli 2,5% powierzchni jego gruntu ornego) była realizowana indywidualnie
i położona na terenie jego gospodarstwa rolnego.
18
Obszary proekologiczne (EFA) – wspólna realizacja (8)
• Liczba rolników uczestniczących we wspólnej realizacji praktyki EFA nie może
przekraczać 10.
• Obszary EFA objęte wspólnym wdrożeniem mogą:
 stanowić jeden lub kilka obszarów;
 znajdować się na gruncie jednego lub więcej rolników uczestniczących we
wspólnej realizacji EFA.
•
Rolnicy uczestniczący we wspólnej realizacji praktyki EFA będą zobowiązani
zawrzeć pisemną umowę w odniesieniu do: (i) szczegółów finansowych
porozumienia oraz (ii) sankcji w przypadku stwierdzenia niezgodności na
wspólnym obszarze EFA.
19
Sankcje za zazielenienie
• Sankcje za zazielenienie – dotkliwe:
– w pierwszym i drugim roku wdrażania (2015 i 2016) nie będzie wykraczała
poza kwotę płatności zielonej,
– w 2017 r. będzie wykraczała o 20% poza kwotę płatności zielonej,
– od 2018 r. będzie wykraczała o 25% poza kwotę płatności zielonej.
20
Dziękuję za uwagę