Ładunki elektryczne Ładunki jednoimienne odpychają się Ładunki różnoimienne przyciągają się q = ne n - liczba naturalna e = 1,602 ×10-19C – ładunek elementarny Ładunek jest cechą ciała i nie można go wydzielić z materii. Zasada zachowania ładunku W izolowanym układzie ładunki elektryczne mogą powstawać i zanikać, ale ich suma algebraiczna musi pozostać stała. Prawo Coulomba Ładunki Q1 i Q2 równoimienne Ładunki Q1 i Q2 równoimienne Schemat doświadczenia Coulomba Prawo Coulomba zapis wektorowy Natężenie pola elektrostatycznego wektor natężenia pola w miejscu umieszczenia ładunku próbnego q > 0 Pole elektrostatyczne ładunku punktowego Pole elektrostatyczne układu ładunków Linie pola elektrostatycznego - przykłady Pole od nieskończonej płaszczyzny- jednorodne pole elektrostatyczne Strumień pola elektrycznego Prawo Gaussa Dla powierzchni zamkniętej r Wektor powierzchni S ; jego długość jest równa polu powierzchni S, a jego kierunek jest prostopadły do powierzchni Prawo Gaussa dla ładunku punktowego Jednorodne pole elektrostatyczne E= Pole pomiędzy naładowanymi płaszczyznami σ 2εε 0 Pole elektryczne (elektrostatyczne): - naładowanej powierzchni kulistej - lub kuli metalowej Pole kuli naładowanej objętościowo Praca w polu elektrostatycznym Energia potencjalna w polu elektrostatycznym Potencjał pola elektrostatycznego Potencjał pola elektrostatycznego ładunku punktowego Zasada superpozycji pól: Zależność pomiędzy energią w polu sił zachowawczych a siłą - przypomnienie dE p = − F ⋅ dx E p = − ∫ F ⋅ dx F =− Związek między natężeniem pola a potencjałem Przypadek jednowymiarowy: Pole jednorodne (np. w kondensatorze): dV E=− dx E=− U d dE p dx Dielektryk w jednorodnym polu elektrycznym bez zewnętrznego pola elektrycznego po umieszczeniu w polu elektrycznym: jedna powierzchnia ładuje się dodatnio a druga ujemnie Pole elektryczne w dielektryku Pole elektryczne w przewodniku Przewodnik w zewnętrznym polu elektrycznym Ruch naładowanej cząstki w polu elektrostatycznym Siła działająca na ładunek q w polu elektrostatycznym o natężeniu wynosi: q<0 q>0 + E F+ F- - E r E r r F = qE Siła ta jest zgodna z kierunkiem natężenia pola dla q>0 i przeciwna dla q<0 Zgodnie z II zasadą dynamiki siła ta powoduje przyspieszenie cząstki r r r F qE a= = m m Zasada zachowania energii w polu elektrostatycznym Cząstka o ładunku q>0 porusza się w polu elektrostatycznym v2 + Jaka jest różnica, gdy cząstkę dodatnią zamienimy na ujemną? V2 v1 q>0 V1 Stąd zmiana energii kinetycznej Całkowita energia E cząstki, czyli suma energii kinetycznej i potencjalnej jest zachowana, czyli taka sama w punkcie 1 i 2 mv12 mv22 + qV1 = + qV2 2 2 cząstki wynosi: mv22 mv12 − = qV1 − qV2 = qU , 2 2 Zadanie. Cząstka o masie m naładowana dodatnim ładunkiem q porusza się, bez prędkości początkowej od okładki dodatniej do ujemnej. Odległość między okładkami kondensatora wynosi d a kondensator naładowany jest do napięcia U. Jaką końcową prędkość uzyska ta cząstka? F + + + d qU F = qE = d Stąd prędkość końcowa wynosi vk = at ⇒ vk = a − − E + F a= m gdzie a siła równa jest + + I sposób rozwiązania: at 2 d= 2 − + − − − 2d 2qU = 2da = a m II sposób rozwiązania: Początkowo energia kinetyczna cząstki jest równa zeru natomiast energia potencjalna, jeżeli przyjmiemy zero energii potencjalnej przy okładce ujemnej, wynosi qU, gdzie U- napięcie na okładkach. Podczas ruchu elektronu rośnie energia kinetyczna kosztem energii potencjalnej. Stąd: mvk2 qU + 0 = +0 2 a stąd vk = 2qU m