Część normatywna Konstytucji Europejskiej

Problematyka praw mniejszości
narodowych i etnicznych w Traktacie
ustanawiającym Konstytucje dla Europy
Geneza powstania Traktatu
ustanawiającego Konstytucje dla Europy
 Deklaracja nr 23 „w sprawie przyszłości Unii”
 Szczyt Rady Europejskiej w Leaken – „deklaracja w
sprawie przyszłości Unii Europejskiej”
 Prace Konwentu Europejskiego złożonego z
przedstawicieli rządów państw członkowskich i
kandydujących, przedstawicieli parlamentów tych państw
narodowych, Parlamentu Europejskiego i Komisji
Europejskiej
Raport Prezydencji Konwentu
Ostateczny wygląd Konstytucji Unii Europejskiej
► Preambuła (wstęp)
► część I – niezatytułowana
► część II – Karta Praw Podstawowych UE
opatrzona preambułą
► część III – Polityka i funkcjonowanie UE
► część IV – Postanowienia ogólne i
końcowe
Sala, w której zaaprobowano tekst Konstytucji
Europejskiej
Prawa człowieka i mniejszości narodowych
„z kulturowego, religijnego i
humanistycznego dziedzictwa
europy, wynikają powszechne
wartości stanowiące nienaruszalne i
niezbywalne prawa człowieka”
(ustęp 1 preambuły)
„narody europy, pozostające dumne ze swej tożsamości
narodowej[…] zdecydowane są pokonać dawne podziały”
(Słowa wstępu do Konstytucji Europejskiej)
-odniesienia do sytuacji geopolitycznej
-oraz do licznych konfliktów etnicznych w historii europy w XX w.
Preambuła jako wykładnia całego Traktatu
Konstytucyjnego
„zjednoczona w swej różnorodności Europa”
Założenia końcowe Traktatu
ustanawiającego Konstytucje
dla Europy:
„w poszanowaniu praw każdej
jednostki[…] ogromnego
przedsięwzięcia które uczyni je
uprzywilejowanym obszarem
ludzkiej nadziei”
Część normatywna Konstytucji Europejskiej
Tytuł I – Definicja i cele Unii
expressis verbis
Odniesienie do mniejszości
Art.. I-2 stanowi, iż UE zbudowana jest m.in.. na „wartościach państwa
prawnego i poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących
do mniejszości”, zaś „wartości te są wspólne Państwom Członkowskim w
społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji,
sprawiedliwości, solidarności, równości kobiet i mężczyzn”.
„w wypadku istnienia wyraźnego ryzyka poważnego
naruszenia przez Państwo Członkowskie tych wartości” –
w tym poszanowania praw osób należących do
mniejszości, przedsiębrana jest na zasadach określonych
w art. I-59 procedura zawieszenia niektórych praw
wynikających z członkostwa.
Formy dochodzenia swoich praw:
-weryfikacja poprzez czynne i bierne prawo wyborcze (tytuł V Prawa
Obywatelskie art. II-99)
-instytucje „kontrolno reakcyjne” Europejski rzecznik praw
obywatelskich(art. II-103)
-petycje do parlamentu europejskiego(art. II-104) ->postanowienia tytułu VI
Wymiar Sprawiedliwości
„Unia szanuje swoja bogata różnorodność
kulturowa i językową oraz zapewnia ochronę i
rozwój dziedzictwa kulturowego europy”
Silne powiązanie z problematyka
mniejszości narodowych
poprzez ochronę kultury i języka jako
elementów zasadniczych dla społeczeństw
mniejszości Nnarodowych
Ciągłość i spójność( legislatywy): Unia respektuje wszelkie
wcześniejsze postanowienia np. Poszanowanie Karty Narodów
Zjednoczonych a sama rozszerza tylko te regulacje prawne
Kwestia statusu kościołów i organizacji nie
wyznaniowych jako enklaw społecznej aktywności i
tradycji mniejszości narodowych i
etnicznych i religijnych
Art. I-52 zasada poszanowania i
nienaruszalności statusu prawnego
przyznanego:
-kościołom
-stowarzyszeniom
-wspólnotom religijnym
-Organizacjom filozoficznym w nie
wyznaniowych w państwach członkowskich
Zapewnienie jasnego czystego i otwartego
dialogu.
Brak nadania osobowości publicznoprawnej
przez traktat konstytucyjny.
Kluczową rolę z punktu widzenia problematyki
ochrony praw jednostek należących do mniejszości, i
nie tylko, odgrywa cześć II Europejskiego Traktatu
Konstytucyjnego, która inkorporuje do prawa
pierwotnego UE podstawowe prawa człowieka
zawarte w Karcie Praw Podstawowych UE, przyjętej
w grudniu 2001 r. w Nicei
Spotkanie konsultacyjne Prezydenta RP na temat Traktatu Konstytucyjnego,
1.06.2005
Karta Praw Podstawowych UE jako integralna część
Konstytucji Europejskiej, odwołuje się do:
► uniwersalnych ogólnoludzkich wartości
► dziedzictwa
►tradycji narodów europejskich
Potwierdza ona prawa wynikające z tradycji konstytucyjnych
i zobowiązań międzynarodowych wspólnych :
-państwom członkowskim
-Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i
podstawowych wolności
-Kart Społecznych
-orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i
Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Aktywność publiczna jako kluczowy element istnienia
mniejszości, pielęgnujących swoja:
-tradycje
-odrębność kulturową
-etniczną
-religijną
Przypisy tytułu II – Wolność
-myśli
-sumienia
-religii
Inne:
Art. II-78 prawo do azylu (poszanowanie
zasad Konwencji Genewskiej z 28 lipca
1951 i protokołu z 31 stycznia 1967 - o
statusie uchodźców)
Tytuł III – Równość, część II Konstytucji Europejskiej
Bezpośrednie nawiązanie do zagadnień związanych z
ochroną mniejszości narodowych.
Unia szanuje różnorodność kulturowa religijna i językowa.
Art. II-81 najbardziej wyrazisty odnoszący się do
expressis verbis ochrony mniejszości na zasadzie
niedyskryminacji ze względu na :kolor skóry, rasę
pochodzenie etniczne przynależność do mniejszości
narodowych
Postanowienia ogólne dotyczące wykładni i
stosowania Karty
 Art. II-111 zakres stosowania
 Art. II-112 zakres i wykładnia praw i zasad
 Art. II-113 poziom ochrony
 Art. II-114 zakaz nadużycia praw
Znaczenie i zakres praw zagwarantowanych w
Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i
Podstawowych Wolności są takie same jak w części II
Traktatu Konstytucyjnego co nie pozostaje ze sobą w
konflikcie a nadaje tylko szerszą ochronę.
Część III Traktatu Konstytucyjnego – Polityka i
funkcjonowanie Unii
Art. III-118 generalny zakres dyskryminacji
Przy określeniu i realizacji polityki działań, o których mowa w
niniejszej części III, Unia dąży do zwalczania wszelkiej
dyskryminacji ze względu na:
-płeć
-rasę lub pochodzenie etniczne
-religię lub światopogląd
-niepełnosprawność,
-wiek lub orientację seksualną
Część III Traktatu Konstytucyjnego przede wszystkim jest
oparta na zasadzie praw człowieka, czyli praw
ogólnoludzkich. Bez względu na pochodzenie
narodowościowe czy etniczne. Zakres postanowień
Ratyfikacja
Ostateczny tekst Traktatu Konstytucyjnego UE
został przyjęty 18 czerwca 2004 w Brukseli.
Podpisany 29 października 2004 w Rzymie
KONIEC