Kościoły i wspólnoty religijne w Polsce

Czy Polacy są zróżnicowani
kulturowo?
Zróżnicowanie kulturowe
• Przed II wojną światową Polska była
państwem wielonarodowościowym, 36%
obywateli stanowili przedstawiciele
mniejszości narodowych.
• Obecnie Polska jest uznawana za jednolity
narodowościowo i wyznaniowo kraj.
Mniejszości narodowe
• Przynależność do mniejszości narodowych
deklaruje dziś jedynie 2,5% społeczeństwa.
• Na obszarze Polski mieszkają przedstawiciele 9
mniejszości narodowych: Niemcy, Białorusini,
Ukraińcy, Rosjanie, Litwini, Czesi, Słowacy,
Ormianie, Żydzi oraz 4 mniejszości etniczne:
Karaimi, Łemkowie, Romowie i Tatarzy.
Mniejszości narodowe
• Rozmieszczenie mniejszości narodowych i
etnicznych na terytorium Polski jest
zróżnicowane.
• Niemcy zamieszkują głownie województwa:
opolskie, śląskie i warmińsko-mazurskie oraz
pomorskie i zachodnio-pomorskie.
• Litwini, Ukraińcy czy Białorusini, Tatarzy
zamieszkują pogranicze na wschodzie kraju.
• Pozostałe grupy są rozproszone dość
równomiernie na całym terytorium Polski.
Struktura wyznaniowa
• Zdecydowanie większość polskiego
społeczeństwa (aż 95%) to katolicy,
głownie wyznawcy Kościoła
Rzymskokatolickiego i jest to jeden z
najwyższych odsetków w Europie.
• W Polsce wyróżnia się trzy obrządki w
obrębie Kościoła Katolickiego:
rzymskokatolicki (łaciński), greckokatolicki
(bizantyjsko-ukraiński), starokatolicki.
Ważne miejsce na mapie polskiego
katolicyzmu zajmują sanktuaria maryjne.
Najważniejsze z nich to:
• Jasna Góra (Częstochowa),
• Licheń,
• Święta Lipka,
• Sanktuarium maryjne w Ludźmierzu.
Sanktuaria Maryjne w Licheniu
i na Jasnej Górze
Struktura wyznaniowa
• Autokefaliczny Kościół Prawosławny jest
drugim pod względem liczebności
Kościołem w Polsce .
• Wyznawcy zamieszkują w przeważającej
części obszar Polski wschodniej
(głównie województwo podlaskie).
Ważnymi miejscami dla wyznawców
Prawosławia w Polsce są:
• Święta Góra Grabarka z monasterem i
cerkwią Przemienienia Pańskiego,
• Monaster św. Onufrego w Jabłecznej.
Monastery w Jabłecznej
i na Górze Grabarce
Struktura wyznaniowa
• Protestantyzm w Polsce reprezentowany jest przez
większość tradycji wyznaniowych istniejących w
świecie.
• Łączna liczba wyznawców Kościołów
protestanckich w Polsce wynosi ok. 160 tys.
wiernych (w tym ewangelicy – ok. 85 tys.,
zielonoświątkowcy – ok. 35 tys., pozostali
ewangeliczni chrześcijanie – ok. 27 tys., adwentyści
i inne grupy – ok. 15 tys.), co czyni protestantyzm
trzecim, po katolicyzmie i prawosławiu, największym
kierunkiem religijnym w Polsce.
• Oficjalnie na terenie kraju działa ponad 80
protestanckich związków wyznaniowych, najliczniej
występują w Polsce południowej (województwo
śląskie, dolnośląskie i opolskie).
Ewangelicki Kościół Pokoju w Świdnicy
Struktura wyznaniowa
• Muzułmanie stanowią w Polsce niewielką
grupę. Największe skupisko wyznawców
islamu znajduje się w północnowschodniej Polsce, gdzie żyją potomkowie
Tatarów.
• Aktualny napływ imigrantów z Bośni,
Czeczenii, Iraku oraz innych regionów,
wpływa na wzrost liczby wyznawców
islamu w kraju.
Meczet w Bohonikach
Struktura wyznaniowa
• Do II wojny światowej obszar Polski
zamieszkiwała duża grupa wyznawców
judaizmu (około 10-12%).
• Aktualnie wyznawcy judaizmu stanowią
niewielki odsetek w strukturze
wyznaniowej kraju i mieszkają głównie w
dużych miastach (Warszawa, Kraków,
Łódź, Wrocław).
Synagoga Stara w Krakowie
Zróżnicowanie kulturowe
Wisły
• Wisłę zamieszkują górale śląscy. Według
aktualnych danych miasto liczy 11 290
mieszkańców posiadających obywatelstwo
polskie.
• Społeczność tę charakteryzuje silna
zasiedziałość wiślańskich rodów góralskich, co
widoczne jest w funkcjonowaniu dużych grup
tych samych nazwisk np.
• - 1 058 osób o nazwisku Cieślar (9,3%)
• - 765 osób o nazwisku Pilch (6,7%)
• - 411 osób o nazwisku Bujok (3,6%)
• - 374 osób o nazwisku Czyż (3,3%)
• - 366 osób o nazwisku Szalbot, Szalbót (3,2%).
• Wisła jest miejscowością wyjątkową na mapie Polski,
ponieważ działają tu wierni 13 różnych kościołów i
związków wyznaniowych, przede wszystkim
protestanckich.
• Wisła jest jednym z największych ośrodków
luterańskich w Polsce i jedynym miastem, w którym
ludność tego wyznania stanowi większość.
• Wierni Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego
stanowią ok. 50% społeczności, Kościoła Rzymsko –
Katolickiego – ok.30%. Resztę stanowią mniej
popularne konfesje, m.in. Świadkowie Jehowy,
Baptyści, Zielonoświątkowcy, Adwentyści Dnia
Siódmego itp.
• Na terenie miasta znajduje się 5 kościołów
ewangelickich, 5 kościołów katolickich i 4 świątynie
innych wyznań.
Budynki kościołów i zborów
W Wiśle
Bibliografia
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
www.luteranie.pl
www.episkopat.pl
www.orthodox.pl
www.mzr.pl
www.jewish.org.pl
www.wikipedia.org / kościoły i związki wyznaniowe w Polsce/
www.wisla.pl
Czyż R., Pasek Z.: Monografia Wisły. Kościoły i wspólnoty religijne Wisły.
2008, Wisła
Wyznania religijne. Stowarzyszenie narodowe i etniczne w Polsce. 2009,
GUS Warszawa
Uliszak R., Wiedermann K.: Oblicza geografii., 2012, Nowa Era. Warszawa
Stasiak J. Zaniewicz Z.: Geografia., 2006, OPERON, Gdynia