Renesans energetyki jądrowej mgr Łukasz Koszuk Narodowe Centrum Badań Jądrowych ENERGIA TO GŁÓWNY PROBLEM XXI WIEKU POPULACJE BEZ ELEKTRYCZNOŚCI, 2005 ROK ŚWIATOWA PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W 2012 R., TWh 1% 2% 2% Biomasa i Odpady 4% Węgiel 11% Gaz 40% Hydroelektrownie Energetyka jądrowa 17% Ropa naftowa Słońce 23% Wiatr TUŻ PO AWARII W FUKUSHIMIE WRÓŻONO KLĘSKĘ ENERGETYKI JĄDROWEJ ENERGETYKA JĄDROWA NA ŚWIECIE DZISIAJ 440 381055 2 Kraje posiadające reaktory i budujące nowe Kraje posiadające reaktory i planujące budowę nowych Kraje nieposiadające reaktorów, ale w trakcie budowy nowych Kraje nieposiadające reaktorów, ale planujące budowę Kraje posiadające reaktory, ale nieplanujące budowy nowych Kraje, które wycofują się z EJ lub zrezygnowały z niej Kraje nieposiadające reaktorów 66 EKSPLOATOWANYCH REAKTORÓW JĄDROWYCH MWe CAŁKOWITA ZAINSTALOWANA MOC NETTO ELEKTROWNIE JĄDROWE W LIKWIDACJI REAKTORÓW JĄDROWYCH W BUDOWIE ENERGETYKA JĄDROWA NA ŚWIECIE DZISIAJ UNITED STATES OF AMERICA FRANCE JAPAN RUSSIA CHINA KOREA, REPUBLIC OF INDIA CANADA UNITED KINGDOM UKRAINE SWEDEN GERMANY SPAIN BELGIUM CZECH REPUBLIC SWITZERLAND SLOVAKIA HUNGARY FINLAND PAKISTAN ARGENTINA SOUTH AFRICA ROMANIA MEXICO BULGARIA BRAZIL SLOVENIA NETHERLANDS IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF ARMENIA 11% ENERGII ELEKTRYCZNEJ NA ŚWIECIE PRODUKOWANE JEST W EJ Afryka Ameryka Łacińska Azja - Bliski Wschód i Południe Europa Centralna i Wschodnia Azja - Daleki Wschód Europa Zachodnia Ameryka Północna 0 0 20 40 60 20 80 40 60 80 100 100 120 140 120 ENERGETYKA JĄDROWA NA ŚWIECIE – PLANY ROZWOJU WIELKA BRYTANIA SŁOWACJA kończy budowę dwóch reaktorów w Mochovcach, które będą uruchomione w 2017 SZWAJCARIA Wydajność 5 reaktorów wzrosła o 13,4% FINLANDIA Budowa piątego reaktora EPR 1600 MW, zwiększono wydajność elektrowni w Olkiluoto o 29% do 1700 MW BIAŁORUŚ buduje dwa duże rosyjskie reaktory w Ostrovets BUŁGARIA Planuje budowę dwóch nowych reaktorów w Kozłoduju FRANCJA Budowa reaktora EPR 1600 MW we Flamanville POLSKA Planuje budowę EJ w pierwszej fazie 3000 MWe HISZPANIA miała program do dodania 810 MWe zwiększając wydajność poprzez modernizację swoich dziewięciu reaktorów nawet o 13%. Większość planu zrealizowano. TURCJA Podpisała umowę na budowę 8 reaktorów w tym 4 rosyjskich o mocy 1200 MW ENERGETYKA JĄDROWA NA ŚWIECIE DZISIAJ 66 REAKTORÓW JĄDROWYCH BUDOWANYCH JEST NA ŚWIECIE FRANCE FINLAND BRAZIL ARGENTINA UKRAINE SLOVAKIA PAKISTAN JAPAN BELARUS UNITED ARAB EMIRATES KOREA, REPUBLIC OF UNITED STATES OF AMERICA INDIA RUSSIA CHINA 0 5 10 15 20 25 DLACZEGO ROZWIJAMY ENERGETYKĘ JĄDROWĄ? Budowa elektrowni jądrowych pierwszej generacji była uzasadniona potrzebą złagodzenia smogu miejskiego spowodowanego elektrowniami węglowymi. Elektrownie jądrowe postrzegane były jako ekonomiczne źródło energii elektrycznej (zapewniające dostawy na dużą skalę), które zmniejszyły zależność krajów od zagranicznego importu paliw kopalnych. A dzisiaj, jakie czynniki powodują rozwój energetyki jądrowej? DLACZEGO ROZWIJAMY ENERGETYKĘ JĄDROWĄ? - Zwiększenie zapotrzebowania na energię Globalny wzrost ludności w połączeniu z rozwojem przemysłowym spowoduje podwojenie zużycia energii elektrycznej (z poziomu z roku 2007) do roku 2030. - Bezpieczeństwo dostaw Często pojawiający się temat w wielu programach politycznych. Kraje uświadamiają sobie, w jakim stopniu narażone są na przerwanie dostaw ropy naftowej i gazu. - Zmiany klimatu Zwiększona świadomość zagrożeń i ewentualnych skutków zmian klimatu doprowadziła decydentów, media i opinię publiczną do porozumienia, że korzystanie z paliw kopalnych musi być zredukowane i zastąpione niskoemisyjnymi źródłami energii. - Stabilność sieci DLACZEGO ROZWIJAMY ENERGETYKĘ JĄDROWĄ? - Ekonomika Rosnące ceny paliw kopalnych znacznie się poprawiła konkurencyjność cen energii elektrycznej produkowanej w elektrowniach jądrowych. - Wydajność Olbrzymia gęstość energii. Paliwo jądrowe jest łatwe do przechowywania (bezpieczeństwo energetyczne). ENERGIA JĄDROWA POWINNA BYĆ GŁÓWNYM ŹRÓDŁEM ELEKTRYCZNOŚCI W 2050 ROKU według Nuclear Energy Agency JAK JEST POSTRZEGANA ENERGETYKA JĄDROWA? ODPADY Z ELEKTROWNI CYKL PALIWOWY Otwarty Paliwo używane jest tylko raz w reaktorze, a następnie trafia do ostatecznego składowiska odpadów Otwarty (zmodyfikowany) Częściowa separacja aktynowców i recykling paliwa. Odpady zawierają aktynowce i produkty rozszczepienia. Zamknięty Wszystkie aktynowce są usuwane z wypalonego paliwa i wypalane w odpowiednych typach reaktorów. Odpady zawierają tylko produkty rozszczepienia. KONSEKWENCJE WYBORU CYKLU PALIWOWEGO Usuwanie Pu, U i aktynowców z wypalonego paliwa jądrowego powoduje, że pozostałe odpady przestają być niebezpieczne) tzn. ich radiotoksyczność jest porównywalna z radiotoksycznością uranu naturalnego) po 300 latach. Jeśli usuwamy tylko Pu i U ten czas wydłuża się do 9000 lat, a jeśli nie korzystamy z recyklingu do 300000 lat. NOWE GENERACJE REAKTORÓW NOWE GENERACJE REAKTORÓW Dziękuję! PRZYPADEK NIEMIECKI Bankructwo Energiewende coraz bardziej widoczne • Ogromne i rosnące subsydia do OZE – w 2013 r. 24 mld EUR • Szybko rosnące ceny energii elektrycznej, jedne z najwyższych w UE – zwłaszcza dla odbiorców indywidualnych • Rosnące emisje zanieczyszczeń, w tym CO2 • • W miejsce wyłączanych EJ budowane są węglowe - głównie na węglu brunatnym W zimie incydentalnie uruchamia się nawet stare elektrownie węglowe nie spełniające norm ochrony środowiska! • Problemy ze stabilnością systemu elektroenergetycznego • Wysokie ceny energii elektrycznej pogarszają konkurencyjność niemieckiego przemysłu niektóre zakłady wynoszą się z Niemiec PRZYPADEK NIEMIECKI - GROŹBA UCIECZKI PRZEMYSŁU • Dopłata do energii z OZE wzrosła do rekordowej wysokości 62,4 EUR/MWh • Opłata za energię elektryczną 90 EUR/m-c dla 3 osobowej rodziny – 2 razy więcej niż w 2000 roku • Organizacje konsumentów podają, co rok 300 000 rodzin ma wyłączane zasilanie z powodu nie zapłaconych rachunków za en. elektryczną • Jedna z czołowych marek Niemiec, producent lekarstw koncern Bayer, grozi wyprowadzeniem części produkcji poza granicę kraju, tłumaczy to zbyt drogą energią w Niemczech • Inne energochłonne gałęzie przemysłu – też grożą emigracją PRZYPADEK NIEMIECKI - SUBSYDIA DLA OZE W 2013 R. WZROSŁY DO 24 MLD EUR ROCZNIE • Minister środowiska Niemiec ostrzegł w 2013 r., że jeśli rząd nie ograniczy subwencji, to do 2022 r. łączne dopłaty do zielonej energii dojdą do 680 mld EUR. (Reuters) • Prof. Hans Werner Sinn, prezydent Institut für Wirtschaftsforschung, Deutschland muss dem Ausland Geld bezahlen, um seinen Strom loszuwerden. Das ist ökonomischer Wahnsinn” …Szaleństwo ekonomiczne” • Komisja ekspertów rządowych radzi wycofać się z Energiewende • W 2014 r. rząd niemiecki wprowadził ograniczenie dotacji dla OZE. Wicekanclerz Sigmar Gabriel oświadczył że redukcja dotacji zahamuje gwałtowny wzrost kosztów, ale rząd nie może przyrzec obniżki cen elektryczności. PRZYPADEK NIEMIECKI - GROŹBA UCIECZKI PRZEMYSŁU • Dopłata do energii z OZE wzrosła do rekordowej wysokości 62,4 EUR/MWh • Opłata za energię elektryczną 90 EUR/m-c dla 3 osobowej rodziny – 2 razy więcej niż w 2000 roku • Organizacje konsumentów podają, co rok 300 000 rodzin ma wyłączane zasilanie z powodu nie zapłaconych rachunków za en. elektryczną • Jedna z czołowych marek Niemiec, producent lekarstw koncern Bayer, grozi wyprowadzeniem części produkcji poza granicę kraju, tłumaczy to zbyt drogą energią w Niemczech • Inne energochłonne gałęzie przemysłu – też grożą emigracją PRZYPADEK NIEMIECKI - GROŹBA UCIECZKI PRZEMYSŁU • W 2013 roku Niemcy były największym na świecie konsumentem węgla brunatnego z wydobyciem na poziomie 183 mln ton rocznie, przed Chinami (147 mln ton), Rosją (73 mln ton). • Obecnie realizowana strategia energetyczna Niemiec zakłada przyspieszoną rezygnację z energetyki jądrowej i rozwój odnawialnych źródeł energii. Według planów rządu udział OZE w produkcji energii elektrycznej ma się stopniowo zwiększać z obecnych 26% do 80% w 2050 roku, a emisje gazów cieplarnianych do 2050 r. mają spaść o 80-95% w stosunku do roku 1990 roku. • W marcu 2015 roku Ministerstwo Gospodarki i Energetyki przedstawiło plan reformy rynku energii, w którym zaproponowano wprowadzenie opłaty od emisji CO2 dla elektrowni węglowych, tzw. opłatę klimatyczną w wys. 18-20 euro za tonę CO2. Miałaby ona dotyczyć starszych niż 20-letnie elektrowni węglowych. • Po ataku przemysłu, związkowców oraz polityków CDU/CSU i SPD resort energetyki zrezygnował z forsowania podatku klimatycznego dla elektrowni węglowych. • Nowa polityka zakłada, że elektrownie na węgiel brunatny o mocy 2,7 GW (13% mocy niemieckich elektrowni na węgiel brunatny) zostaną przeniesione do tzw. rezerwy mocy.