Komunikacja społeczna i asertywność

Komunikacja społeczna i
asertywność
mgr Andrzej Najmiec
e-mail: [email protected]
Dystans między ludźmi
Dystans między ludźmi to nie tylko
centymetry
Bliskość przestrzenna jest wskaźnikiem lubienia, sympatii.
Im mniejszy dystans, tym bliższa relacja.
Komunikacja jest niezbędna w zawieraniu,
znajomości, w pracy, w pogłębianiu przyjaźni,
w zmniejszaniu dystansu...
Komunikacja
Sposoby komunikowania
Komunikacja
Proporcje kanałów przekazywania komunikatu
Komunikacja
Błędy komunikacji
Na Placu Czerwonym
w Moskwie rozdają
samochody?
Nie na Placu Czerwonym ale pod Pałacem Zimowym,
nie w Moskwie ale w Leningradzie,
nie samochody tylko rowery,
nie rozdają tylko kradną.
Komunikacja
Bariery komunikacji
• brak zainteresowania
(np. niedostatecznie uważne słuchanie, niedopuszczanie innych do głosu, przerywanie),
• brak "wspólnego języka"
(np. rozmówca używa naukowego żargonu)
• niewłaściwe miejsce lub/i czas rozmowy,
• przekazywanie sprzecznych komunikatów
• negatywny stosunek do rozmówcy,
Komunikacja
Bariery komunikacji
osądzanie (narzucanie innym własnych norm - brak słuchania):
- krytykowanie - "czy ty naprawdę nie umiesz tego zrobić porządnie?"
- decydowanie za innych - "bo ty jesteś..."
- orzekanie - "to nie twoja sprawa"
- chwalenie (aby zganić) - "dobrze, ale gdybyś się lepiej postarał..."
decydowanie za innych:
- rozkazywanie - "codziennie będziesz (robił to czy tamto)..."
- grożenie - "jeżeli nie, to..."
- moralizowanie - "ja w twoim wieku..."
- niewłaściwe zadawanie pytań - "gdzie byłeś? z kim byłeś?"
uciekanie od problemów
- doradzanie - "ja na twoim miejscu...", "na drugi raz zastanów się..."
- zmiana tematu
- logiczne argumentowanie - "nikomu nie należy ufać..."
Komunikacja
Rady – jak likwidować bariery komunikacji?
• nie oceniaj, nie uogólniaj, nie interpretuj, nie dawaj "dobrych rad”;
• dbaj o prostotę i przejrzystość języka;
• uważnie słuchaj drugiej strony i potwierdzaj, że to robisz;
• unikaj "gadulstwa", stosuj zasadę: minimum słów - maksimum treści;
• unikaj wszystkiego, co mogłoby rozmówcę zniechęcić lub wywołać w nim
poczucie zagrożenia (np. słuchanie w milczeniu z "kamienną twarzą", unikanie
kontaktu wzrokowego, sprawdzaj, czy jesteś dobrze rozumiany).
Komunikacja
Ważna zasada psychologii społecznej
Lubimy tych, którzy nas lubią!

Lubią nas ci, których my lubimy!
ASERTYWNOŚĆ
Posiadanie i wyrażanie własnego zdania oraz bezpośrednie
wyrażanie emocji i postaw w granicach nie naruszających
praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych,
bez zachowań agresywnych, a także obrona własnych praw w
sytuacjach społecznych.
Jest to umiejętność nabyta.
Asertywność to obok empatii podstawowa umiejętność
wchodząca w skład inteligencji emocjonalnej.
http://pl.wikipedia.org/
ASERTYWNOŚĆ
...to umiejętność spokojnego –
bez skrępowanie, tremy, wstydu, zażenowania, unikania,
zwodzenia, fantazjowania, odraczania w czasie, lęku,
przerażenia itd.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
mówienia o sobie dobrze,
mówienia o swoich wadach,
przyznawanie się do błędów i przepraszania,
wyrażania uczuć jakie żywimy do innych,
proszenia o coś co chcemy lub nam się należy,
odmawiania czegoś komuś,
przyjmowania komplementów,
przyjmowania krytyki i negatywnych ocen,
kończenia trudnych spraw, rozmów,
reagowania na trudne sprawy innych
ASERTYWNOŚĆ
TAK




autentyczna pewność siebie
poczucie własnej wartości
uznanie praw własnych i innych
realizacja własnych potrzeb bez
naruszenia godności innych
 szczerość i swoboda
NIE




bezczelność
wywyższanie się i dominacja
brak szacunku
robię co mi się podoba
 manipulacja
„NIE CZYŃ DRUGIEMU, CO TOBIE NIEMIŁE.”
„KOCHAJ BLIŹNIEGO SWEGO, JAK SIEBIE SAMEGO.”
ASERTYWNOŚĆ
Obrona swoich praw w sytuacjach społecznych
• Jeżeli przeszkadza Ci gdy ktoś pali papierosa
w Twojej obecności- czy potrafisz to
powiedzieć ?
• Jeśli ktoś rozmawia głośno, kiedy pracujesz w
skupieniu - czy prosisz o ściszenie rozmowy
lub zmianę miejsca rozmowy ?
ASERTYWNOŚĆ
Obrona swoich praw w kontaktach osobistych
Przykłady:
• Czy odnosisz wrażenie, że inni ludzie mają tendencję do
wykorzystywania Ciebie i rządzenia Tobą ?
• Jeżeli ktoś zachowuje się wobec Ciebie w sposób niesprawiedliwy lub
krzywdzący- czy zwracasz mu na to uwagę ?
ASERTYWNOŚĆ
Inicjatywa i kontakty towarzyskie
Przykłady:
• Czy potrafisz (jesteś w stanie) rozpocząć
rozmowę z obcą osobą ?
• Czy sprawia Ci trudność utrzymywanie
kontaktu wzrokowego z osobą, z którą
rozmawiasz ?
ASERTYWNOŚĆ
Oceny- wyrażanie i przyjmowanie krytyki i pochwał
Przykłady:
• Czy wiesz jak się zachować kiedy ktoś Cię chwali w pracy?
• Czy zdarza Ci się chwalić swoich znajomych, kolegów ?
• Czy masz trudności w krytykowaniu swoich znajomych, przyjaciół, rodziny ?
ASERTYWNOŚĆ
Wyrażanie próśb i potrzeb
Przykłady:
• Czy potrafisz poprosić nieznajomą osobę o udzielenie pomocy ?
• Czy potrafisz poprosić znajomych, przyjaciół, członków rodziny o przysługę
czy pomoc ?
ASERTYWNOŚĆ
Przykłady:
Wyrażanie uczuć
• Czy potrafisz być otwarty i szczery w wyrażaniu ciepła, sympatii wobec
mężczyzn / kobiet ?
• Czy potrafisz być otwarty i szczery w wyrażaniu niezadowolenia i złości
wobec mężczyzn / kobiet ?
• Czy często zdarza Ci się unikać pewnych ludzi lub sytuacji z obawy przed
własnym zakłopotaniem ?
ASERTYWNOŚĆ
Przykłady:
Wyrażanie opinii
• Jeżeli w rozmowie okazuje się, że masz odmienne zdanie- czy zwykle
decydujesz się wyrazić swój pogląd ?
• Czy często przeżywasz taka sytuację, ze inni atakują Twoje zdanie a Ty
masz kłopot z jego obroną ?
ASERTYWNOŚĆ
Przykłady:
Występy publiczne
• Czy odczuwasz trudność w zabieraniu głosu w dyskusji w większej grupie
osób ?
• Czy odczuwasz trudność w podejmowaniu występów publicznych wobec
szerszego forum ?
ASERTYWNOŚĆ
Wkraczanie na cudze terytorium
Przykłady:
• Czy zdarza Ci się kończyć zdanie za inną osobę ?
• Czy masz zwyczaj używać krzyku jako techniki zmuszania innych do
zrobienia tego, czego Ty chcesz ?
• Czy kontynuujesz prowadzenie sprzeczki mimo że druga osoba od dłuższego
czasu ma jej dosyć ?
• Czy złoszcząc się masz zwyczaj używania obelg i niecenzuralnych wyrazów ?
ASERTYWNOŚĆ
Jakie to zachowanie ?
SYTUACJA
Koleżanka niesłusznie zarzuca Ci nielojalność.
REAKCJA
Nie oceniaj mnie po pozorach .Wysłuchaj mnie - być może zmienisz zdanie.
Agresywne ?
Uległe ?
Asertywne?
ASERTYWNOŚĆ
Jakie to zachowanie ?
SYTUACJA
Koleżanka zaprasza Cię na przyjęcie, z którego bardzo chciałabyś się
"wykręcić".
REAKCJA
Dziękuję. Oczywiście, że będę ......
Agresywne ?
Uległe ?
Asertywne?
ASERTYWNOŚĆ
Jakie to zachowanie ?
SYTUACJA
Kolega ma pewien problem i prosi Cię o radę.
REAKCJA
Skąd mam wiedzieć, co robić? To jest Twoja sprawa.
Agresywne ?
Uległe ?
Asertywne?
ASERTYWNOŚĆ
"Panie...
Daj mi siłę, abym zmienił to co zmienić mogę...
Daj mi cierpliwość, abym zniósł to, czego zmienić nie mogę...
I daj mi mądrość, abym odróżnił jedno od drugiego..."
Friedrich Christoph Oetinger