Akceptacja

Vasermil
reż. Mushon Salmona
Izrael 2007
Izrael - stary naród,
młode państwo:
•biblijne i historyczne korzenie wiary w Erec
Jisrael - Ziemię Obiecaną (według Księgi Rodzaju
nadanie przez Boga potomkom żydowskich
patriarchów - Abrahama, Izaaka i Jakuba - ziemi na
Półwyspie Arabskim; historycznie
udokumentowane pojawienie się w tym rejonie ok.
XIII w. p.n.e. plemion izraelskich przybyłych z
Egiptu
•XI w. p.n.e. - narodziny państwa żydowskiego
•odbywające się na przestrzeni wieków podboje
asyryjskie, babilońskie, perskie, greckie, rzymskie,
bizantyjskie, muzułmańskie, których efektem było
wygnanie i rozproszenie Żydów – odtąd żyją w
diasporze
•koniec XIX wieku - początek ruchu
syjonistycznego, dążącego do stworzenia państwa
żydowskiego na terenie Palestyny
biblijne granice Ziemi Obiecanej
Stary naród, młode
państwo - wiek XX:
•po I wojnie światowej napływ żydowskiej
imigracji na teren Mandatu Palestyny - rozkwit
ruchu syjonistycznego, początki konfliktu
izraelsko–arabskiego
•29.11.1947 - podział Palestyny między Żydów i
Arabów; wojna domowa
•14.05.1948 - powstanie niezależnego państwa
Izrael, włączenie się w konflikt kolejnych państw
arabskich - początek wojen
•10 izraelsko-arabskich konfliktów zbrojnych (m.
in. wojna o niepodległość, wojna sześciodniowa,
wojna Jom Kippur, wojny libańskie, intifady)
•próby rozwiązania konfliktu - zaangażowanie
innych państw i międzynarodowych organizacji w
proces pokojowy (porozumienia z Camp David i
Oslo, inicjatywa genewska etc.)
Izrael współcześnie
grupa etniczna:
definicja:
społeczność, która sama siebie postrzega jako odrębną od innych lub jest tak postrzegana
przez otaczające ją zbiorowości. Odrębność tę określają następujące cechy (wystarczy
jedna z nich):
•kultura (odrębny język, religia, tradycja)
•historia (wspólni przodkowie, wspólne losy)
•własne terytorium lub przekonanie o posiadaniu praw do niego
•stereotyp: społeczność postrzegana jako odrębna przez inne grupy lub postrzegająca tak
sama siebie (autostereotyp)
przykłady grup etnicznych:
•Karaimi, Tatarzy, Łemkowie w Polsce; Baskowie w Hiszpanii i Francji; Kurdowie w Turcji,
Iraku, Iranie, Syrii, Afganistanie
Żydzi - specyficzna
grupa etniczna:
•życie w diasporze jako przyczyna nietypowości żydowskiej grupy etnicznej
definicja:
diaspora (z gr., oznacza „rozrzucone ziarna”) - rozproszenie członków danego narodu pośród
innych narodów lub/oraz wyznawców jakiejś religii wśród wyznawców innej/innych.
Członkowie diaspory zachowują pamięć o swej ojczyźnie, tożsamość religijną i kulturową,
cechuje ich poczucie solidarności z innymi członkami diaspory, pielęgnacja obyczajów
świadczących o ich odrębności
diaspora żydowska:
•uwarunkowane historycznie (wygnanie z państwa, brak własnego terytorium) olbrzymie
rozproszenie - obecność diaspory we wszystkich częściach świata
•religia jako najważniejszy element integrujący naród
•historycznie wspólny język (hebrajski) i kultura oraz problem przejmowania języków i kultury
społeczności, w których się żyje (lub budowa nowego języka - przykład jidysz) - rozpad na
odrębne grupy etniczno-kulturowe
przykłady krajów
wieloetnicznych
USA - naród imigrantów, zamieszkiwany
głównie przez potomków imigrantów z różnych
stron świata (początkowo głównie europejskich
- z Wielkiej Brytanii, Holandii i Hiszpanii, od
XVII w. napływ niewolników z Afryki, XIX w. migracje Azjatów, głównie z Chin i Japonii) oraz
przez imigrantów współczesnych (ponad 7%
mieszkańców)
•Hiszpania - problemy z separatystycznymi
dążeniami Basków i Katalończyków
•Belgia - wspólne państwo
francuskojęzycznych Walonów i mówiących po
holendersku Flamandów - wzajemna niechęć
•Turcja - niepodległościowe dążenia Kurdów,
pozbawionych ojczyzny na skutek podziału jej
ziem między Turcję, Persję i Syrię w I poł. XX w.
tureccy Kurdowie w czasie
demonstracji w Stambule
społeczeństwo
wieloetniczne-problemy:
•obcość stykających się ze sobą kultur, różnice
obyczajowe czy religijne jako podłoże konfliktów
•nieznajomość języka a brak komunikacji między
grupami, brak pracy i ubóstwo wśród imigrantów
(oraz wynikający z niego wzrost przestępczości),
•izolacja mniejszości wynikająca z niechęci
społeczeństwa i/lub dążenia grupy etnicznej do
zachowania własnej tożsamości (Romowie w
Polsce)
•agresja na tle rasowym
•pojawienie się lub umocnienie wewnętrznych
podziałów w społeczeństwie
•tendencje separatystyczne niektórych
mniejszości destabilizujące sytuację politycznospołeczną
nielegalny imigrant z Afryki w obozie
Czerwonego Krzyża, fot. AFP
społeczeństwo
wieloetniczne–zalety:
• różnorodność kulturowa,
wzbogacanie kultury dominującej w
pierwiastki zaczerpnięte z kultur
mniejszości
•otwarcie na świat rdzennych
mieszkańców kraju, poszerzenie
wiedzy o innych krajach, religiach i
stylach życia
•mądra polityka wielokulturowa
powodem wzrostu tolerancji w
społeczeństwie
•kontakt z innymi nacjami
powodujący rozwój nauki,
technologii etc., korzystanie z
osiągnięć innych społeczności
brytyjskie warsztaty hinduskiego
tańca odissi
„jednorodne”
społeczeństwo Izraela:
•główne grupy etniczne: Żydzi (75,5%),
Arabowie (19,6%), inni (4,3%, w tym duża
grupa rosyjskich imigrantów)
•„prawo powrotu” (gwarancja uzyskania
obywatelstwa dla wszystkich Żydów
przybywających do Izraela) a stopień
integracji społeczności żydowskiej
•głębokie podziały wewnątrz społeczności
izraelskiej - żydowskie grupy etniczne
(Aszkenazyjczycy, Sefardyjczycy, Felaszowie,
Mizrachijczycy)
•podziały religijne (zwykli wyznawcy
judaizmu przestrzegający tradycji,
karaimowie, żydzi ortodoksyjni i
ultraortodoksyjni (25%), żydzi
mesjanistyczni, ludzie świeccy (20%);
chrześcijanie, muzułmanie, druzowie
mali uchodźcy z Darfuru z
izraelskim opiekunem
Vasermil - portret
żydowskiej
prowincji:
•Beer Szewa - stolica izraelskiej
prowincji, miasto na pustyni
•trudne warunki życia, brak
perspektyw dla młodych ludzi,
bezrobocie
•szukanie w świecie przestępczym
szansy na lepsze życie (brat
Szlomiego, rosyjscy dilerzy
narkotyków)
•problemy niedawno przybyłych
imigrantów z odnalezieniem się w
nowej rzeczywistości (ojciec Dimy)
kadr z filmu Vasermil
bohaterowie filmu:
•młodzi ludzie z różnych grup
etnicznych, w różnym stopniu
zadomowieni w Izraelu
•Dima - rosyjski imigrant przybyły do
Izraela z rodziną w poszukiwaniu
lepszego życia - wdający się w handel
narkotykami
•Adi - czarnoskóry potomek egipskich
Żydów, Felaszy - urodzony w Izraelu,
jednak z racji pochodzenia i koloru
skóry traktowany jak obcy
•Shlomi - rodowity Izraelczyk, pracujący
jako rozwoziciel pizzy dla powiązanego
z mafią pracodawcy
kadr z filmu Vasermil
sport- szansa na
lepsze życie?
•piłka nożna jako narzędzie integracji budowanie wspólnej drużyny a
konieczność pokonania wzajemnej
niechęci i uprzedzeń
•nagroda za ciężką pracę (także nad
sobą) - finałowy mecz na profesjonalnym
stadionie, Vasermilu
•zwycięstwo w turnieju - szansa na
wyrwanie się z Beer Szewy (pojawienie
się w czasie finału obserwatorów z
najlepszej szkoły piłkarskiej w Izraelu)
kadr z filmu Vasermil
•wielki finał na Vasermilu w Dzień
Niepodległości (gorzka symbolika tego
święta - czy upragnione od wieków
państwo rzeczywiście jest dla
mieszkańców idylliczną Ziemią
Obiecaną?
poetyka filmu:
•doświadczenia dokumentalistyczne
reżysera, pobyt w Wielkiej Brytanii
(Vasermil to fabularny debiut
Salmony)
•dokumentalistyczne zdjęcia (czujna
kamera z dystansem obserwujaca
bohaterów, filmowanie z ręki,
niestabilny obraz sprawiający
wrażenie chwytania wydarzeń na
gorąco)
•przestrzeń miasta filmowana
naturalistycznie - surowo, bez
upiększeń, z dużą dokładnością
kadr z filmu Vasermil
•estetyka obrazu i zawarta w
scenariuszu krytyka rzeczywistości
kojarzące się z brytyjskim kinem
społecznym (Ken Loach, Mike
Leigh).
zapraszamy na film
znajdź nas na facebooku!
www.nhef.pl