Document

Temat : Realizacja programu
prozdrowotnego „Likwidacja rtęci w
opiece zdrowotnej”.
Autorzy : Stefan KuroczyckiSaniutycz, Andrzej Szpak.
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
w Piszu i Zakład Zdrowia Publicznego Akademii
Medycznej w Białymstoku.
W roku 1896 Scipione Riva-Rocci
opublikował pracę dotyczącą
zastosowania pomiaru tętniczego krwi
metodą techniki sfigmomanometrycznej z
użyciem rtęci.
Autor nie zdawał sobie prawdopodobnie
sprawy że jego metoda przetrwa ponad
100 lat.
Technika Riva-Rocci/Korotkoff w urządzeniach
rtęciowych ma obecnie bardziej uzasadnienie
sentymentalne niż naukowe.
Coraz więcej urządzeń alternatywnych
(bezrtęciowych) spełnia ścisłe kryteria pomiarów
ciśnienia tętniczego różnych instytucji i
towarzystw np. British Hypertension Society, The
Association for the Advancement of Medical
Instrumentation.
Dlatego zastosowanie techniki RivaRocci/Korotkoff w urządzeniach
automatycznych-bezrtęciowych eliminuje
błąd odczytu, pozwala na zachowanie w
pamięci urządzenia i ewentualny jego
wydruk z podaniem daty i czasu pomiaru.
Nowe przyrządy do mierzenia ciśnienia
tętniczego krwi muszą uzyskać walidację
przed zastosowaniem ich w opiece
zdrowotnej.
W 10 szpitalach woj. podlaskiego do końca 2006r
zlikwidowano termometry rtęciowe. W programie bierze
udział 21 szpitali spośród 28 istniejących. Kolejne trzy
szpitale nie zakupują już termometrów rtęciowych.
W 16 placówkach otwartej opieki zdrowotnej z 32
jednostek które uczestniczyły w programie
wyeliminowano całkowicie termometry rtęciowe.
W pozostałych 16 placówkach nabyto jedynie 6 nowych
termometrów rtęciowych,94 elektroniczne, a usunięto
z użycia 211 rtęciowych.
Eliminacja rtęciowych aparatów do mierzenia ciśnienia tętniczego
krwi :
20 szpitali spośród 28 w województwie bierze udział w programie.
W 6 całkowicie wycofano aparaty rtęciowe.
W 14 program nadal jest kontynuowany.
W 12 z nich nie kupuje się już nowych rtęciowych aparatów.
Spośród 733 aparatów przed programem wycofano 279,zakupiono
25 rtęciowych i 457 alternatywnych bez rtęci.
Łącznie w 28 szpitalach przed programem było 798 ciśnieniomierzy
rtęciowych, wycofano 344,dokupiono 25 rtęciowych i 694
elektroniczne lub zegarowe.
Prawie każdy rtęciowy aparat do
mierzenia ciśnienia tętniczego krwi
zawiera od 70 do 90 gramów rtęci i jest z
reguły używany przez wiele osób niosąc
ryzyko skażenia środowiska.
Barometry – 800g rtęci itd..
Najwięcej rtęci do środowiska szpitalnego
dostaje się z termometrów (ponad 50%), a
następnie z sfigmomanometrów (ok.17%).
Środowisko :
Wystarczy ok. 0,9 grama rtęci do
zanieczyszczenia 25 akrów jeziora, z
którego ryby nie będą nadawały się do
spożycia.
W odpadach szpitalnych znajduje się 50
razy więcej rtęci niż w odpadach
pozaszpitalnych.
W ściekach szpitalnych może znajdować
się do 5% rtęci.
W USA termometry rtęciowe dostarczają
do środowiska ok. 17 ton rocznie.
Szwecja, Norwegia, Dania i Francja
wprowadziły zakaz stosowania rtęci w
opiece zdrowotnej. (stosowne
rozporządzenia ministrów ochrony
środowiska).
Skutki ekonomiczne używania termometrów
rtęciowych :
1.Mycie w pojemniku z detergentem, płukanie,
suszenie.
2.Dezynfekcja w naczyniu pod przykryciem,
płukanie, suszenie.
3.Przechowywanie w odpowiednim stelażu. Łatwo
tłuczące się.
4.Zerowanie (kilkakrotne wstrząsanie),
niedokładny pomiar – praktycznie pacjent sam
dokonuje pomiaru. Czas pomiaru: 5 – 7 min.
Często brak walidacji, przerwany słupek rtęci.
c.d.
5.Możliwość transmisji zakażeń szpitalnych.
6.Drukowanie instrukcji postępowania,
szkolenia personelu.
7.Zakup środków chemicznych do
neutralizacji powierzchni po rozlanej rtęci.
8.Zabezpieczenie ochronne personelu
(rękawiczki winylowe lub gumowe, maski).
c.d.
9.Zamknięte hermetycznie naczynia do
zbiórki rozlanej rtęci.
10.Magazyn do przechowywania rtęci.
11.Duże koszty recyklingu rtęci.
12.Koszty godzinowe pielęgniarek i innego
personelu do obsługi powyższych
procedur.
13.Jeden raz w roku uzupełnianie rtęci i
kalibracja. Łatwo tłukący się.
Skutki ekonomiczne używania termometrów bezrtęciowych
tympanowych :
1.Stosowanie nakładek jednorazowego użycia (ok.20-30gr).
2.Eliminacja narażenia na zakażenia szpitalne.
3.Czas pomiaru dokonywany przez pielęgniarkę lub lekarza trwa kilka
sekund.
4.Brak narażenia na opary rtęci.
5.Wysoka dokładność pomiaru, możliwość wielokrotnego zapisywania
w pamięci aparatu.
6.Jednorazowy zakup aparatu – ok.150zł.
7.Kalibracja aparatu raz na dwa lata – ok.20zł.
8.Zakup baterii do aparatu – ok.15 zł.
9.Przechowywanie w oryginalnym opakowaniu.
Realizacja :
Pomimo dobrowolności programu,
znacznie ograniczono lub całkowicie
wycofano rtęć w opiece zdrowotnej woj.
podlaskiego.
Zdecydowane pozytywne nastawienie
kierownictw zakładów opieki zdrowotnej.
Wnioski :
1.Należy jak najwięcej wprowadzać
programów prozdrowotnych, szczególnie
tych, które nie wymagają nakładów
finansowych, np. likwidacja rtęci, a wręcz
przeciwnie, przynoszą bezpośrednie
ograniczenia wydatków w szpitalach i
przychodniach.