Niepowodzenia szkolne

„ Jak reagować na niepowodzenia szkolne dzieci”
O niepowodzeniu szkolnym mówimy, gdy istnieją wyraźne rozbieżności
między wymaganiami wychowawczymi i dydaktycznymi, a zachowaniem
uczniów i uzyskiwanymi przez nich wynikami nauczania.
Występuje , gdy dziecko nie opanowuje wiadomości, umiejętności i nawyków
przewidzianych w programie nauczania.
Zasadniczo wyróżnia się trzy rodzaje przyczyn niepowodzeń szkolnych:
 przyczyny społeczno-ekonomiczne,
 przyczyny biopsychiczne,
 przyczyny dydaktyczne.
Przyczyny społeczno-ekonomiczne.
Przyczyną niepowodzeń jest brak zainteresowania ze strony rodziców sprawami
szkolnymi dziecka. Wiąże się to często z ciężką sytuacją rodziny,
zapracowaniem opiekunów, kłopotami finansowymi, bądź przekonaniem, że
nauka nie jest w życiu tak bardzo potrzebna.
Bardzo ważna jest dla dziecka atmosfera w domu. W rodzinie, w której panuje
bezład, nerwowość, chaos, pośpiech dziecko trudniej znosi narastające trudności
w szkole, częściej ma kłopoty w osiąganiu pozytywnych wyników.
Przyczyny biopsychiczne.
Na niepowodzenia szkolne wpływa w znacznym stopniu poziom inteligencji,
temperament, cechy charakteru ucznia, stan zdrowia, rozwój psychomotoryczny.
Badania w poradni PPP wykazują, że przyczyną niepowodzeń w szkole jest
nieharmonijny rozwój dziecka. Są to zaburzenia w rozwoju spostrzegania
wzrokowego , słuchowego, ruchowego, rozwoju mowy, zaburzenia w rozwoju
społeczno-emocjonalnym. Zdarza się, że deficyty występują u dziecka w kilku
zakresach.
Przyczyny dydaktyczne.
W znaczącym stopniu rolę w rozwoju dzieci odgrywa praca dydaktycznowychowawcza. Do czynników dydaktycznych należą: treść, metody, środki
nauczania, system zasad respektowany przez nauczycieli, aktywizowanie
uczniów na lekcjach i w czasie zajęć pozalekcyjnych.
Bardzo ważne dla rodziców i nauczycieli jest dostrzeganie pierwszych oznak
trudności i zapobiegania im, by nie przekształciły się w niepowodzenia szkolne,
które powodują wiele niekorzystnych zjawisk.
Należy wystrzegać się nieprawidłowych postaw rodzicielskich wobec trudności
szkolnych dziecka. Są to:
1. Postawa lękowa-
gdy rodzic wpada w panikę, manifestuje swój
lęk, przeżywa z dzieckiem każdą porażkę.
Często pomaga dziecku odrabiać lek. Dziecko
wówczas staje się mało samodzielne, traci
wiarę we własne siły, czuje lęk.
2. Postawa agresywna – gdy rodzice stosują kary wobec dzieci, które
osiągają słabe wyniki w nauce, grożą, kierują
agresję na szkołę.
3. Postawa bagatelizująca - gdy rodzice nie interesują się trudnościami
dzieci.
Dziecko często nie potrafi pokonać samo trudności. Rodzice powinni starać
się wykryć przyczynę kłopotów i pomóc mu je przezwyciężyć. Pogłębiające
się trudności doprowadzają do problemów z zachowaniem, narastaniem
konfliktów z rówieśnikami, nauczycielami, doprowadzają do spadku
motywacji do nauki.
Liczne niepowodzenia, brak satysfakcji z prawidłowych kontaktów z
nauczycielem często sprawiają, że uczeń poszukuje różnych sposobów
zwrócenia na siebie uwagi, próbuje zademonstrować obojętność wobec
problemów lekceważąc obowiązki, zachowując się nagannie.
W zapobieganiu niepowodzeń w nauce dużą rolę odgrywa rodzina i szkoła.
Właściwa współpraca nauczycieli i rodziców może w znacznym stopniu
pomóc dzieciom.
Co mogą zrobić rodzice, by pomoc dziecku w trudnościach szkolnych?
- Dbać o prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny dziecka .
Leczyć przewlekłe choroby, wady fizjologiczne, kontrolować rozwój
dziecka z lekarzem.
- Rozwijać u dziecka samodzielność, zainteresowania, chęć do pracy.
- Troszczyć się o dobrą atmosferę w rodzinie, zaspokajać potrzeby
emocjonalne, zwłaszcza potrzebę bezpieczeństwa.
- Dbać o prawidłowe stosunki dziecka z rówieśnikami i nauczycielami.
- Stawiać dziecku wymagania stosowne do jego możliwości.
- Utrzymywać systematyczny kontakt ze szkołą , wychowawcą.
- Zapewnić , jak najlepsze warunki do odrabiania lekcji ( miejsce, czas,
spokój).
- Systematycznie interesować się sprawami szkolnymi dziecka.
Opracowała Krystyna Uznańska
Literatura:
Cz.Kupisiewicz „ Przyczyny niepowodzeń dydaktycznych”
W. Wojak „Niektóre przyczyny trudności niepowodzeń szkolnych”
B. Łuczak „ Niepowodzenia szkolne”
H. Spionek „ Zaburzenia w rozwoju, a niepowodzenia szkolne”