NIE TAK PIĘKNI NASTOLETNI Profilaktyka chorób narządów płciowych, świadome zachowania seksualne. Warsztat realizuje firma: SEB-TEAM Edyta Jaworska Trener: Małgorzata Rzymyszkiewicz Projekt pn „Równi w zdrowiu – profilaktyka i wczesne wykrywanie nowotworów oraz promocja zdrowia w powiecie kwidzyńskim” finansowanego ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014 oraz budżetu państwa w ramach Programu PL13 Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu. ŚWIADOME ZACHOWANIA SEKSUALNE – PRÓBA DEFINICJI • decydujemy się na nie w sposób świadomy, mając świadomość ich konsekwencji (zdrowotnych, psychologicznych, prawnych) • zaspokajają nasze potrzeby fizyczne, psychologiczne, społeczne • wiążą się ze świadomym i odpowiedzialnym rodzicielstwem RYZYKOWNE ZACHOWANIA SEKSUALNE – PRÓBA DEFINICJI • wiążą się z impulsywnym podejmowaniem różnych form aktywności seksualnej • bagatelizowanie zagrożeń wynikających z istnienia chorób przenoszonych drogą płciową • niechęć do uprawiania bezpiecznego seksu, wynikająca np. z błędnych przekonań • niosą ryzyko negatywnych konsekwencji (zarówno dla zdrowia fizycznego – choroby przenoszone drogą płciową, jak i psychicznego) • przestępcze zachowania seksualne (sexting, stalking, cyberbullying, pornografia) RYZYKOWNE ZACHOWANIA SEKSUALNE – PRÓBA DEFINICJI Zdrowie seksualne (sexual health), to nie tylko brak choroby czy niepełnosprawności, ale integracja biologicznych, emocjonalnych, intelektualnych i społecznych aspektów seksualności ważnych dla pozytywnego rozwoju osobowości, komunikacji i miłości (WHO, 2001, s.17) CZYNNIKI RYZYKA • seksualizacja obecna w massmediach, • podatność na zewnętrzne oddziaływania (potrzeba akceptacji, przynależności) • konsumpcyjny styl życia, tożsamość typu „supermarket” CZYNNIKI CHRONIĄCE • silna więź emocjonalna z rodziną • zainteresowanie nauką, pasja • poczucie przynależności do grupy (np. grupa artystyczna, sportowa, harcerstwo) • praktyki religijne, poszanowanie wartości • szacunek do norm, prawa, posiadanie autorytetów KONSEKWENCJE PSYCHOLOGICZNE ZABURZENIA EMOCJONALNE AKTYWNOŚĆ SEKSUALNA MŁODZIEŻY KONSEKWENCJE BIOLOGICZNE CHOROBY/ INFEKCJE PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ ZABURZENIA W TWORZENIU/ ROZWIJANIU INTERAKCJI ZABURZENIA ZACHOWAŃ SEKSUALNYCH POWIKŁANIA GINEKOLOGICZNE NIEPLANOWANA CIĄŻA HIV/AIDS • początkowo jest bezobjawowy • zmiany chorobowe w postaci objawów grypopodobnych: osłabienie, ból gardła, brak apetytu, powiększenie węzłów chłonnych, gorączka, bóle mięśniowo-stawowe, biegunka • pojawienie się rozsianych wykwitów skórnych Fotografie źródło: http://hardinmd.lib.uiowa.edu/dermnet/ HPV to wirus brodawczaka ludzkiego (Human Papilloma Virus), przenoszony drogą płciową oraz w kontakcie bezpośrednim naskórka. Istnieje około 100 typów tego wirusa, z których część powoduje łagodne zmiany w postaci brodawek na skórze (kurzajki, brodawki stóp) oraz kłykcin kończystych, czyli kalafiorowatych guzków na narządach płciowych i w okolicach odbytu. Zdecydowanie najniebezpieczniejsze są jednak te, które wywołują nowotwory szyjki macicy i rak prącia HPV Fotografie źródło: http://hpvvirusinwomen.com/pictures-of-hpv.php Typy wirusa HPV o niskim poziomie ryzyka onkologicznego HPV • wywołują kurzajki, brodawki stóp, inne brodawki naskórne, łagodne zmiany brodawkowe na narządach płciowych, kłykciny kończyste • objawy mogą wystąpić nawet kilka miesięcy po kontakcie z osobą zakażoną • u kobiet pojawiają się najczęściej na wargach sromowych, w pochwie, na szyjce macicy i w okolicach odbytu • u mężczyzn występują zazwyczaj na napletku, u ujścia cewki moczowej, na trzonie prącia, w odbycie i odbytnicy, powikłaniem kłykcin u mężczyzn jest stulejka • zdarza się, że zmiany brodawkowe pojawiają się także na błonie śluzowej jamy ustnej bądź gardła. W takim przypadku po pewnym czasie z reguły dochodzi do nawrotu dolegliwości. Czynnikami zwiększającymi ryzyko zakażenia HPV są ryzykowne zachowania seksualne w tym: wczesne rozpoczęcie współżycia seksualnego, duża liczba partnerów, niski poziom higieny intymnej. Typy wirusa HPV o wysokim poziomie ryzyka onkologicznego (typu onkogennego) HPV • ryzykiem zarażenia onkogennym typem wirusa obarczone są najczęściej kobiety, począwszy od inicjacji seksualnej, przez całe życie aktywności płciowej • obserwuje się wzmożoną ilość występowania nowotworów szyjki macicy u kobiet w wieku 16-26 lat • uważa się, że brodawki i kłykciny są stanem przednowotworowym raka macicy i innych narządów. Dlatego niezwykle ważne jest profilaktyczne stosowanie prezerwatyw w czasie odbywania stosunków seksualnych oraz podjęcie natychmiastowego specjalistycznego leczenia w momencie zaobserwowania pierwszych oznak choroby • ważne jest regularne wykonywanie badań cytologicznych, które pozwalają na szybkie zidentyfikowanie zmian komórkowych • od kilku lat w Polsce dostępna jest szczepionka przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego Nieleczona kiła może powodować: • uszkodzenie układu nerwowego, • utratę wzroku, • zaburzenia psychiczne • uszkodzenia układu krążenia, kości, stawów i narządów miąższowych, • w niektórych przypadkach może być przyczyną śmierci. KIŁA Kiłą można się zarazić przede wszystkim przez stosunki seksualne (waginalne, oralne i analne), a także kontakt z wysypką na skórze osoby chorej lub wewnątrzmacicznie (matka-płód). Wówczas może dojść do niekorzystnych zmian w układzie nerwowym dziecka Fotografie źródło: http://www.e-przychodnia.org/galeria/index.php?id=45 http://caretest.pl/kila-dlaczego-polacy-lekcewaza-chorobe/ u mężczyzn: ropny wyciek z cewki moczowej, pieczenie i ból przy oddawaniu moczu u kobiet: upławy, zaburzenie cyklu miesiączkowego, obfita menstruacja Później zakażenie rozszerza się na cały układ moczowo -płciowy (lub odbyt, gardło), czasem drogą naczyń krwionośnych. Nieleczona prowadzi do stanów zapalnych, powstawania ropni, zapalenia jajowodów i w konsekwencji do bezpłodności, a także zmian chorobowych w odległych narządach, np.: stawach, sercu Rzeżączka Fotografie źródło: http://fitness.wp.pl/zdrowie/wirtualny-poradnik/art772,nowa-grozniejszarzezaczka-.html świąd widoczna wesz i jej jaja sine, fioletowe plamy na ciele Wszawica Fotografie źródło: http://odkrywcy.pl/kat,111406,title,Wszy-przezyly-wielkazaglade,wid,13291857,wiadomosc.html?smg4sticaid=61133e Mężczyźni: zapalenia cewki moczowej, zapalenia najądrzy i gruczołu krokowego Kobiety: nadżerki, cysty, zapalenie jajowodów/przydatków Chlamydia może objawiać się poprzez bóle stawów, trudności/ból przy oddawaniu moczu, krwawienia (u kobiet), nasilona wydzielina z pochwy Chlamydioza Fotografie źródło: http://www.freewebs.com/moliveira/ PROFILAKTYKA CHORÓB NARZĄDÓW PŁCIOWYCH • wierność partnerska • unikanie ryzykownych zachowań seksualnych • rezygnacja z używek • dbałość o higienę intymną i otoczenia • stosowanie prezerwatyw • baczna obserwacja swojego ciała pod kątem wystąpienia objawów i szybka interwencja (wizyta u lekarza) • samobadanie narządów płciowych podczas higieny (dotykowe badanie piersi, jąder) PROFILAKTYKA CHORÓB NARZĄDÓW PŁCIOWYCH Profilaktyczne badania okresowe. • Cytologia - badanie przesiewowe w kierunku raka szyjki macicy. Pozwala na ocenę stanu szyjki i wykrycie ewentualnych zmian – nie tylko przedrakowych, ale także nadżerki, stanu zapalnego czy infekcji wywołanej przez wirusa brodawczaka ludzkiego. • Wykonanie cytologii po raz pierwszy jest wskazane w momencie rozpoczęcia współżycia seksualnego. • Badanie cytologiczne należy powtarzać co roku z wyjątkiem, kiedy poprzednie badania były prawidłowe przez 3 kolejne lata i kobieta nie należy do grupy podwyższonego ryzyka wystąpienia raka szyjki macicy - wtedy można wykonywać badanie cytologiczne co 3 lata. • ta sfera naszego ciała wymaga szczególnej ochrony i dotyczy to zarówno sposobu mycia, środków kosmetycznych, jak i osuszania miejsc intymnych po kąpieli; wybierajmy preparaty specjalnie skomponowane do pielęgnacji miejsc intymnych, mają pH zbliżone do odczynu miejsc intymnych; do ich osuszania przeznaczmy osobny ręcznik; PROFILAKTYKA CHORÓB NARZĄDÓW PŁCIOWYCH – HIGIENA INTYMNA nie używajmy myjek ani gąbek, gdyż rozwijają się na nich grzyby; prysznic przed i po stosunku, zapobiega to przenoszeniu do pochwy bakterii zbierających się pod napletkiem; irygacje pochwy wyjaławiają narząd rodny i narażają go na infekcje (drożdżyca, zapalenie pochwy, zakażenie przydatków), bo przez kilka dni pozbawiony jest ochronnej mikroflory • stosunek przerywany czy uprawianie seksu kilka dni po miesiączce nie są metodami antykoncepcji • naturalne metody antykoncepcji - wymagają dużej samodyscypliny i dobrej znajomości własnego ciała • prezerwatywa zabezpiecza przed chorobami przenoszonymi drogą płciową pod warunkiem że jest dobrze założona, a jej rozmiar został dobrany do wielkości penisa • antykoncepcja hormonalna METODY ANTYKONCEPCJI Dziewczęta poniżej 16 roku życia muszą zgłosić się do ginekologa z rodzicem/ opiekunem prawnym, ponieważ potrzebna jest jego zgoda na przeprowadzenie badania ginekologicznego, procedur diagnostycznych i leczniczych (w tym przepisanie środków antykoncepcyjnych). Pomiędzy 16 a 18 rokiem życia decyzję o procedurach diagnostyczno-leczniczych podejmują równolegle nastolatek i jego rodzice. W praktyce oznacza to, że 16-latka może sama pójść do ginekologa i poprosić go o przepisanie środków antykoncepcyjnych, ale rodzice muszą wyrazić na to zgodę. Etapy rozwoju miłości: 1) Zauroczenie 2) Fascynacja 3) Zakochanie 4) Poznanie 5) Nawiązanie więzi emocjonalnych NIE TAK PIĘKNI NASTOLETNI, CZYLI OPOWIEŚĆ O NASTOLETNICH RODZICACH NIE TAK PIĘKNI NASTOLETNI, CZYLI OPOWIEŚĆ O NASTOLETNICH RODZICACH • Jak wyobrażacie sobie swoje życie za kilka lat? • Kiedy chcielibyście założyć rodzinę, mieć dzieci? • Jak zmieniłyby się Wasze plany związane z dalszą edukacją, podjęciem pracy zawodowej, realizacją marzeń, gdyby okazało się, że wkrótce zostaniecie matkami/ojcami? Dziękuję za uwagę. Trener: Małgorzata Rzymyszkiewicz Warsztat realizowała firma: SEB-TEAM Edyta Jaworska, kontakt mail: [email protected] Projekt pn „Równi w zdrowiu – profilaktyka i wczesne wykrywanie nowotworów oraz promocja zdrowia w powiecie kwidzyńskim” finansowany ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014 oraz budżetu państwa w ramach Programu PL13 Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu.