jak przeciwdziałać narkomanii wśród młodzieży?

NIE MYŚL, ŻE CIEBIE TO NIE DOTYCZY!
JAK PRZECIWDZIAŁAĆ
NARKOMANII WŚRÓD
MŁODZIEŻY?
DOPALACZE- NOWY PROBLEM MEDYCZNY,
PRAWNY, SPOŁECZNY I MORALNY
DOPALACZE TO …
potoczna nazwa różnego rodzaju
(Fot. Rafał Guz / Polska Agencja Prasowa)
produktów zawierających w składzie substancje
pochodzenia syntetycznego lub naturalnego (roślinnego)
działających na układ nerwowy.
Te psychoaktywne środki nie znajdują się na liście środków
kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu
narkomanii.
CO WPŁYWA NA ZAINTERESOWANIE
DOPALACZAMI?



atrakcyjne nazwy, wpisane w tajemnicze symbole
odwołujące się do wyobraźni człowieka wychowanego w
kulturze masowej, niekiedy magicznej
niska cena – w granicach 20-50 zł za dawkę
większa możliwość ukrycia się przed szkołą lub
rodzicami – preferowane są substancje o krótkim czasie
działania, tak aby po powrocie ze szkoły wyjść z domu
na kilka godzin i móc wrócić tego samego dnia w miarę
trzeźwo
CO WPŁYWA NA ZAINTERESOWANIE
DOPALACZAMI?



odwrót od robienia sobie zastrzyków (co trudno
ukryć), a w ostatnich latach również od inhalacji
(wciągania przez nos)
kształtuje się przekonanie, że palenie lub
zażywanie tabletek to nie narkomania
trwałe zmiany psychiczne i fizyczne, jakie
zachodzą, przebiegają w tak długim okresie czasu, że
nastolatek może sobie powiedzieć, że nie robi nic złego
DOPALACZE - ZAGROŻENIA

Nie istnieje tzw. „bezpieczne używanie”.

Zagrożenie związane z używaniem substancji
psychoaktywnych jest szczególnie wysokie w
przypadku młodych osób, których organizmy są
niezwykle podatne na wszelkie szkody zdrowotne.

Zażycie jakichkolwiek ,,dopalaczy” wiąże się z
ryzykiem zdrowotnym i negatywnymi skutkami
ubocznymi!
DOPALACZE - ZAGROŻENIA



Działanie „dopalaczy” zależy również od wielkości
przyjętej dawki oraz rodzaju substancji.
Ocena wielkości przyjmowanej dawki jest właściwie
niemożliwa (zawartość substancji czynnej w
sprzedawanych produktach podlega znacznym
wahaniom) - dlatego łatwo doprowadzić do ich
przedawkowania, nawet ze skutkiem śmiertelnym.
W przypadku przedawkowania lekarze, nie
znając składu substancji, nie wiedzą, jak leczyć
chorego!!!
DOPALACZE


Są sprzedawane jako produkty kolekcjonerskie, np.
jako nawóz do roślin, z zaznaczeniem: "nie do
spożycia”.
Dzielą się w zależności od dróg podania do organizmu
na "zioła”, "sole”, "prochy” i „lizaki”.
.
autor: PAWEL STEPNIEWSKI
źródło: newspix.pl
Tak wyglądają produkty kolekcjonerskie czyli dopalacze niosące
ze sobą śmierć. Można je kupić w sklepie, w Internecie, a nawet
w aptece (tabletki).
RODZICU! ZWRÓĆ UWAGĘ NA TAKIE OPAKOWANIA!
RODZAJE DOPALACZY
Istnieje wiele różnych rodzajów ,,dopalaczy”, które możemy
podzielić na grupy, w zależności od sposobu działania:



substancje naśladujące działanie nielegalnych środków
pobudzających (np. amfetaminy, ekstazy)
substancje naśladujące działanie nielegalnej marihuany
substancje naśladujące działanie nielegalnych środków
halucynogennych (takich jak LSD czy grzyby
halucynogenne).
SUBSTANCJE NAŚLADUJĄCE DZIAŁANIE
NIELEGALNYCH ŚRODKÓW POBUDZAJĄCYCH




Zwiększają energię i poprawiają nastrój.
Substancje te najczęściej występują w postaci
proszku, kryształków lub pigułek.
Mogą być wciągane przez nos, połykane lub używane
iniekcyjnie.
W sprzedaży oferowane są jako sole do kąpieli czy
pigułki piorące, nazwane np. ,,kokolino”, ,,funky”.
Często sprzedawane są w postaci odczynników
chemicznych.
SKUTKI



Użycie wywołuje podwyższenie ciśnienia
tętniczego krwi, pobudzenie i euforię.
Substancje te są niebezpieczne ze względu na
ryzyko powstania m.in. zaburzeń pracy serca
oraz zaburzeń neurologicznych.
Mogą występować także zaburzenia
psychotyczne, którym towarzyszą halucynacje
oraz urojenia.
SUBSTANCJE NAŚLADUJĄCE DZIAŁANIE
MARIHUANY


Z uwagi na bardzo silne działanie uznaje się je za
szczególnie niebezpieczne.
W tej grupie jest wiele produktów, występujących w
postaci proszku lub mieszanek ziołowych o takich
nazwach handlowych, jak np. „Spice”, „Sztywny Misza”
czy „Mocarz”.

Pali się w ,,skrętach” lub fajce, podobnie jak marihuanę.

Efekty działania pojawiają się po kilku minutach od
zażycia.

Te same mieszanki mogą mieć za każdym razem inną
zawartość substancji psychoaktywnych, przez co są
bardziej niebezpieczne. Nie można przewidzieć jaką mocą
może działać taka sama dawka i jakie powodować skutki.
SKUTKI
Osoby, które zażywały mieszanki ziołowe zawierające
ten rodzaj dopalaczy doświadczały negatywnych
skutków, takich jak:
 podwyższenie tętna, „gonitwa” myśli,
 nerwowość, stany lękowe, zaburzenia psychiczne.
Rzadziej spotykane niepożądane efekty to
 senność,
 zamazana” mowa,
 podwyższone ciśnienie krwi,
 wymioty,
 drgawki, bóle w klatce piersiowej.
SUBSTANCJE NAŚLADUJĄCE DZIAŁANIE
NIELEGALNYCH ŚRODKÓW HALUCYNOGENNYCH,



Najczęściej są to kawałki papieru czy tekturki
nasączane substancjami o działaniu halucynogennym,
rzadziej płyn.
Na ogół używane są doustnie.
Wiele substancji halucynogennych charakteryzuje się
tym, iż działają na ośrodkowy układ nerwowy już w
bardzo niewielkich dawkach i dlatego łatwo je
przedawkować.
SKUTKI
Używanie substancji z tej grupy może powodować:
 silne pobudzenie psychoruchowe, niepokój, bezsenność,
 wahania nastroju, nudności.
Może pojawiać się przenikliwy lęk lub panika z
przerażającymi wizjami i halucynacjami( tzw. „bad
tripy”) - w szczególności, gdy np. użyta dawka jest zbyt
duża .
Tak silne doznania mogą prowadzić do utraty kontroli
nad własnym zachowaniem, a nawet prób
samobójczych.
JEŚLI SPOTKASZ OSOBĘ POD WPŁYWEM
DOPALACZY …
pamiętaj, że ta osoba :
 inaczej słyszy,
 inaczej widzi,
 inaczej rozumie
 często nie ma świadomości swojego stanu
Nigdy:
 nie krzycz,
 nie wykonuj gwałtownych ruchów,
 nie kłóć się
CO ZROBIĆ?
Zawsze:
 informuj o tym co zamierzasz zrobić
 zachęcaj do tego abyście usiedli
 dowiedz się: co kiedy i jak przyjął
 zachowaj bezpieczną odległość (przy agresji)
 wezwij pogotowie ratunkowe
Rodzicu! Działaj! Problem nie rozwiąże się sam!
Poszukaj pomocy specjalisty, ustal z nim zasady
postępowania i BĄDŹ KONSEKWENTNY!!!
PONIŻSZA TABELA PRZEDSTAWIA LICZBĘ ZATRUĆ
W PRZELICZENIU NA 100 TYSIĘCY MIESZKAŃCÓW W 2013R.
Źródło: Raport Głównego Inspektora Sanitarnego – trzy lata zwalczania dopalaczy w Polsce; 2013r.
DŁUGOTERMINOWE KONSEKWENCJE
ZAŻYWANIA DOPALACZY












problemy w szkole;
absencja (wagary);
poczucie nudy, pustki, bezsensu;
niechęć, apatia;
brak aktywności fizycznej, intelektualnej;
zaniedbanie/porzucenie hobby, zainteresowań;
poczucie bezradności;
epizody depresyjne;
zobojętnienie.
drażliwość
wzrost agresji
schizofrenia
ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA
przekrwienie gałek ocznych, spojówek
 obrzęk powiek
 zwiększenie apetytu
 wysuszenie śluzówek jamy ustnej
 nadpobudliwość i wzmożona
aktywność
 gadatliwość
 niepokój psychoruchowy
 zachowania agresywne
 rozszerzone źrenice, słabo reagujące
na światło

ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA
katar (w przypadku używania poprzez śluzówki
nosa)
 czerwony nos z krostkami i objawami egzemy
zaczerwieniona, łuszcząca się skóra, swędzenie
 zwiększona rozmowność, towarzyskość i pewność
siebie
 krwawienia z nosa
 przedziurawienie przegrody nosowej
w przypadku nałogowych „ wciągaczy

ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA
Zmiany: wyraźna utrata wagi ciała, pierwsze zmiany skórne,
niesymetryczne ułożenie połówek twarzy, napięcie skórne,
niechlujny wygląd
ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA
Zmiany: wyraźna utrata wagi ciała, pierwsze zmiany skórne,
napięcie skórne czoła, niechlujny wygląd
ZEWNĘTRZNE OZNAKI UŻYWANIA
ZĘBY NARKOMANÓW
SKUTKI ZDROWOTNE UŻYWANIA
NARKOTYKÓW












wyniszczenie ogólne - fizyczne organizmu;
zmiany dermatologiczne - zapalne skóry;
choroby układu pokarmowego: próchnica zębów, dolegliwości
żołądkowe, uszkodzenie funkcjonowania wątroby;
zaburzenia apetytu, anemia;
choroby nerek;
choroby dróg oddechowych i oskrzeli;
podwyższona ciepłota ciała;
wzmożona potliwość;
zakażenia bakteriologiczne i wirusowe (HIV, zapalenie
wirusowe wątroby);
zaburzenia koordynacji ruchowej, obniżenie sprawności
mięśniowej;
czasowe i subiektywne poczucie dużej wydolności psychicznej i
fizycznej;
zaburzenia snu, zapalenie spojówek.
SKUTKI PSYCHICZNE UŻYWANIA
NARKOTYKÓW











trudności w koncentracji uwagi i zapamiętywaniu;
czasem występują objawy chorób psychicznych: majaczenia,
depresje, głównie poamfetaminowe;
stany euforyczne lub paradoksalnie – nasilenie stanów
lękowych i drażliwości;
częste zmiany nastroju, niepokój;
poczucie pobudzenia psychicznego i ruchowego;
zmiany w funkcjonowaniu zmysłów – wzroku, węchu, czucia;
występowanie zjawiska „flashback” – kolorowe omamy
połączone z reakcjami lękowymi i zaburzeniami percepcji
zmysłowej;
wysoka podatność na zmęczenie;
brak motywacji do działania, osłabienie zdolności twórczych,
obniżenie zdolności planowania i osiągania wytyczonych celów,
zmiany w poczuciu czasu.
SKUTKI SPOŁECZNE I PRAWNE
UŻYWANIA NARKOTYKÓW











łamanie norm społecznych i moralnych;
tendencje do rezygnacji z celów życiowych;
ograniczenie zainteresowań;
tendencje do izolacji społecznej, lękowe nastawienie do
ludzi, labilność emocjonalna;
niezdolność do nawiązywania długotrwałych związków;
pogorszenie jakości wykonywanej pracy;
tendencje do utraty poczucia tożsamości;
tendencje do zachowań aspołecznych;
zaburzenia w procesie rozwoju i dorastania;
skłonność do łamania prawa pod wpływem narkotyków lub
w celu ich zdobycia np.: kradzieże i rozboje;
wypadki komunikacyjne.
PRAWO I NARKOTYKI - WYBRANE
PRZEPISY PRAWNE Z USTAWY
Art. 43. 1. Kto, wbrew przepisom ustawy,
wprowadza do obrotu środki odurzające,
substancje psychotropowe, mleczko makowe lub
słomę makową albo uczestniczy w takim obrocie,
podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności
od 6 miesięcy do lat 8.
 3. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w
ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających
(...) sprawca podlega grzywnie i karze
pozbawienia wolności do lat 10.

PRAWO I NARKOTYKI - WYBRANE
PRZEPISY PRAWNE Z USTAWY
Art. 46. 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści
majątkowej lub osobistej, udziela innej osobie
środka odurzającego (...), ułatwia użycie albo
nakłania do użycia takiego środka lub substancji,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do
lat 10.
 2. Jeżeli sprawca czynu, o którym mowa w ust. 1,
udziela środka odurzającego (...) małoletniemu,
ułatwia użycie albo nakłania go do użycia takiego
środka (...), podlega karze pozbawienia wolności
na czas nie krótszy od lat 3.

PRAWO I NARKOTYKI - WYBRANE
PRZEPISY PRAWNE Z USTAWY
Art. 45. 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, udziela
innej osobie środka odurzającego lub substancji
psychotropowej, ułatwia albo umożliwia ich
użycie albo nakłania do użycia takiego środka lub
substancji, podlega karze pozbawienia wolności
do lat 3.
 2. Jeżeli sprawca czynu, o którym mowa w ust. 1,
udziela środka odurzającego (...) małoletniemu
lub nakłania go do użycia takiego środka (...) albo
udziela ich w znacznych ilościach innej osobie,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

PRAWO I NARKOTYKI - WYBRANE
PRZEPISY PRAWNE Z USTAWY
Art. 48. 1. Kto, wbrew przepisom ustawy,
posiada środki odurzające lub substancje
psychotropowe, podlega karze pozbawienia
wolności do lat 3.
 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do roku.
 4. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w
ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających
(...), sprawca podlega grzywnie i karze
pozbawienia wolności do lat 5.

GDZIE SZUKAĆ POMOCY???
Ogólnopolski Telefon Zaufania Narkotyki —
Narkomania:
tel. 801 199 990
czynny codziennie w godzinach 16.00–21.00
(całe połączenie płatne 0,35 zł)
GDZIE SZUKAĆ POMOCY???
Telefon Zaufania dla Rodzin z Problemem
Uzależnienia
tel. (22) 844 44 70
czynny w dni powszednie w godzinach 10.00–20.00, w
soboty w godz. 10.00–15.00
Telefon Zaufania Uzależnień Stowarzyszenia
„Monar”
tel. (22) 823 65 31
czynny w dni powszednie w godzinach 9.00–21.00
Infolinia Stowarzyszenia KARAN
tel. 800 120 289
czynna w dni powszednie w godzinach 9.00–17.00
(połączenie bezpłatne)
ŹRÓDŁA


Wydawnictwa on-line Krajowego Biura ds.
Przeciwdziałania Narkomanii:
1. Bogusława Bukowska,Michał Kidawa i inni;
„Dopalacze”; Warszawa 2014.
2. Krzysztof Andrzej Wojcieszek „Smak życia czyli
debata o dopalaczach”; Warszawa 2010;
3. Marek Grondas „O lekach, marihuanie,
dopalaczach bez histerii” Poradnik dla rodziców
Baza materiałów prof. dr hab. Mariusza Jędrzejko,
http://cps.edu.pl/credo-85.html
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ