art. 53 ust. 8 rozporządzenia komisji (ue) nr 651/2014

POMOC PUBLICZNA NA KULTURĘ
Warszawa, 17 września 2015 r.
PODSTAWY ZGODNOŚCI Z PRAWEM UE POMOCY NA KULTURĘ I
ZACHOWANIE DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
art. 107 ust. 3 lit. d) TFUE – wyłączenie od zakazu udzielania
pomocy:
„Za zgodną z rynkiem wewnętrznym może zostać uznana (…)
pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie
dziedzictwa kulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany
handlowej i konkurencji w Unii w zakresie sprzecznym ze
wspólnym interesem”
art. 53 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 warunki zwolnienia z obowiązku notyfikacji pomocy na kulturę i
zachowanie dziedzictwa kulturowego
WYSTĘPOWANIE POMOCY PUBLICZNEJ –INSTYTUCJE
KULTURALNE
PRZESŁANKA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:
• sięganie m.in. po środki multimedialne w celu popularyzacji zbiorów oraz tematyka
wystaw dotycząca kultury popularnej - > jak przedsiębiorcy konkurują ze sobą o
klientów,
• kolejki do muzeów spowodowane dużą liczbą zwiedzających -> popyt,
• istnienie konkurencji z muzeami i prywatnymi galeriami oraz innymi podmiotami
prowadzącymi działalność w zakresie rozrywki
-> instytucje kulturalne są przedsiębiorcami.
Nie ma znaczenia, że:
• działalność muzeum nie jest nastawiona na zysk (kluczowe, czy istnieją podmioty,
które mogłyby oferować podobne usługi w zamian za wynagrodzenie),
• ewentualne przychody mają być wykorzystywane wyłącznie na cele działalności
kulturalnej,
• inne podmioty nie mogą oferować podobnych usług.
Decyzje:
Decyzja nr SA.38391 z dnia 28.7.2014 r. – Rekompensata za straty poniesione w wyniku
wypożyczenia eksponatów za granicę,
Decyzja nr SA.36581 z dnia 6.11.2013 r. – Dofinansowanie budowy muzeum archeologicznego na
Krecie,
Decyzja nr N 293/2008 z dnia 26.11.2008 r. - Pomoc dla wielofunkcyjnych centrów kulturowych,
muzeów i publicznych bibliotek,
Decyzja nr N 540/2008 z dnia 8.4.2008 r. - Program wsparcia na kulturę z Funduszu Norweskiego,
Decyzja nr NN 50/2007 z dnia 10.10.2007 r. - Program gwarancji dla muzeów federalnych
WYSTĘPOWANIE POMOCY PUBLICZNEJ –INSTYTUCJE
KULTURALNE
PRZESŁANKA WPŁYWU NA WYMIANĘ HANDLOWĄ:
•
•
•
•
•
•
wielkość instytucji,
skala i tematyka wydarzeń (problemy lokalne czy uniwersalne),
lokalizacja i dojazd,
promocja i reklama międzynarodowa,
występowanie infrastruktury turystycznej,
liczba zwiedzających.
Decyzje:
Decyzja nr SA.36581 z dnia 6.11.2013 r. – Dofinansowanie budowy muzeum archeologicznego na
Krecie,
Decyzja nr SA.34466 z dnia 7 listopada 2011 r. - Centrum sztuk wizualnych i badań na Cyprze,
Decyzja nr N 540/2008 z dnia 8.4.2008 r. - Program wsparcia na kulturę z Funduszu Norweskiego,
Decyzja nr NN 50/2007 z dnia 10.10.2007 r. - Program gwarancji dla muzeów federalnych
WYSTĘPOWANIE POMOCY PUBLICZNEJ - INSTYTUCJE KULTURALNE
PRZESŁANKA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ – BIBLIOTEKI:
•
•
brak opłat dla użytkowników,
nie chodzi o oferowanie towarów/usług na rynku, ale o zapewnienie społeczeństwu
dostępu do kultury i informacji,
• brak zainteresowania ze strony prywatnych podmiotów podjęciem takiej
działalności
-> brak przesłanki działalności gospodarczej -> brak pomocy.
Ale:
• duże, znane w skali międzynarodowej biblioteki, które pobierają opłaty za
wypożyczenie
-> przesłanka działalności gospodarczej jest spełniona.
Decyzje:
Decyzja nr SA.35529 z dnia 16.04.2013 r. – Pomoc dla bibliotek na digitalizację książek,
Decyzja nr SA.34357 z dnia 20.03.2013 r.- Multiplier Giftenaftrek,
Decyzja nr N 293/2008 z dnia 26.11.2008 r. - Pomoc dla wielofunkcyjnych centrów kulturowych,
muzeów i publicznych bibliotek.
WYSTĘPOWANIE POMOCY PUBLICZNEJ - WYDARZENIA KULTURALNE
PRZESŁANKA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:
• rynek wydarzeń kulturalnych jest rynkiem konkurencyjnym
-> przedsiębiorcy
Nie ma znaczenia:
• czy pomoc dotyczy działań nie nastawionych na zysk, ponieważ ogólnie wspiera
„przemysł kulturalny”.
PRZESŁANKA WPŁYWU NA WYMIANĘ HANDLOWĄ:
• język, zależnie od rodzaju wydarzeń (muzyczne, taneczne czy np. teatralne),
• promocja i reklama międzynarodowa,
• charakter publiczności (międzynarodowa czy lokalna),
• skala i tematyka wydarzeń (problemy lokalne czy uniwersalne),
• lokalizacja i dojazd,
• liczba uczestników,
• występowanie infrastruktury turystycznej.
Decyzje:
Decyzja nr N 336/2008 z dnia 26.11.2008 r.- Pomoc na eksperymentalne
spektakle teatralne, muzyczne i taneczne,
Decyzja nr N 340/2007 z dnia 18.07.2007 r. – Pomoc na inscenizacje teatralne,
taneczne, muzyczne i audiowizualne w Kraju Basków.
WYSTĘPOWANIE POMOCY PUBLICZNEJ – OCHRONA
DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
PRZESŁANKA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:
• opłaty za wstęp,
• sposób użytkowania (np. do innej działalności gospodarczej)
PRZESŁANKA WPŁYWU NA WYMIANĘ HANDLOWĄ:
•
•
•
•
•
•
wielkość i skala,
lokalizacja i dojazd,
promocja i reklama międzynarodowa,
wpisanie na listę UNESCO,
występowanie infrastruktury turystycznej,
liczba zwiedzających.
Decyzje:
Decyzja nr NN 66/2010 z dnia 14.12.2010 r. w sprawie kopalni w Wieliczce i nr NN 67/2010 z dnia
14.12.2010 r. sprawie kopalni w Bochni,
Decyzja nr SA.34891 z dnia 20.11.2012 r.- Twierdza Przemyśl.
WARUNKI UDZIELANIA POMOCY NA KULTURĘ I ZACHOWANIE
DZIEDZICTWA KULTUROWEGO (SEKCJA 11, ART. 53
ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) NR 651/2014)
CELE I DZIAŁANIA:
ART. 53 UST. 2 ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) NR 651/2014
Pomoc może być udzielana na:
a) infrastrukturę kulturalną – muzea, biblioteki, teatry, opery, sale koncertowe,
archiwa, organizacje i instytucje kulturalne oraz inną podobną infrastrukturę
związaną z kulturą;
b) materialne zasoby dziedzictwa kulturowego - obiekty archeologiczne, pomniki,
obiekty i budynki historyczne, dziedzictwo naturalne formalnie uznane przez
władze;
c) niematerialne zasoby dziedzictwa kulturowego – zwyczaje ludowe i rękodzieło;
d) wydarzenia kulturalne – spektakle, koncerty, festiwale, wystawy i inne działania
kulturalne;
e) edukację kulturalną i artystyczną oraz promocję kultury za pośrednictwem różnego
rodzaju programów edukacyjnych;
f) tworzenie, redagowanie, produkcję, dystrybucję, publikację i digitalizację utworów
muzycznych i literackich.
FAQ
Czy pomoc w ramach art. 53 może zostać udzielona:
- Dla nadawcy radiowego produkującego audycje dotyczące kultury
mniejszości narodowych?
- Tak.
- Dla nadawcy telewizyjnego na produkcję audycji telewizyjnych?
- Nie, należy stosować art.54.
- Na szkolenia pracowników muzeum przygotowujących się do
prezentowania nowej wystawy?
- Tak.
- Na rzecz ZOO?
- Tak, jeśli jest oficjalnie uznane przez państwo za narodowe
dziedzictwo.
- Na podniesienie efektywności energetycznej?
- Tak, o ile spełnia warunki z art.53.
RODZAJE POMOCY
ART. 53 UST. 3 ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) NR 651/2014
– Pomoc inwestycyjna – pomoc na budowę nowej infrastruktury
lub modernizację infrastruktury istniejącej, zazwyczaj
jednorazowy wydatek na pokrycie kosztów inwestycji w
rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne i prawne
Pomoc operacyjna - pomoc na pokrycie kosztów, które są
normalnie ponoszone przez przedsiębiorstwo i nie są związane
z konkretnym projektem
KOSZTY KWALIFIKOWANE
ART. 53 UST. 4 ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) NR 651/2014
POMOC INWESTYCYJNA:
koszty inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne
i prawne związane z budową nowej infrastruktury lub
modernizacją infrastruktury istniejącej, w tym koszty:
-budowy, modernizacji, nabycia, konserwacji lub poprawy
infrastruktury
- pod warunkiem, że przynajmniej 80% czasu lub przestrzeni
tej infrastruktury będzie wykorzystywane do celów związanych
z kulturą
-nabycia dziedzictwa kulturowego,
- zabezpieczenia, ochrony, renowacji zasobów dziedzictwa
kulturowego,
- poprawy dostępu do dziedzictwa kulturowego, w tym digitalizacji
(np. koszty budowy ramp i wind, eksponatów dotykowych),
- projektów i działań kulturalnych ponoszone bezpośrednio w wyniku
projektu (np. koszty promocji czy procedur wyboru).
KOSZTY KWALIFIKOWANE
ART. 53 UST. 5 ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) NR 651/2014
POMOC OPERACYJNA:
koszty, które są normalnie ponoszone przez przedsiębiorstwo i nie są
związane z konkretnym projektem inwestycyjnym, np.:
- związane z ciągłymi lub okresowymi działaniami takimi jak wystawy,
spektakle i inne działania kulturalne, które mają miejsce w ramach
podstawowej działalności gospodarczej instytucji,
- edukacji kulturalnej i artystycznej,
- poprawy dostępu społeczeństwa do instytucji lub obiektu, w tym koszty
digitalizacji
- operacyjne bezpośrednio związane z projektem lub działaniem
kulturalnym, np. wynajmu, podróży, materiałów, dzierżawy narzędzi,
- personelu pracującego na rzecz instytucji lub obiektu lub projektu,
- usług doradczych ponoszone bezpośrednio w wyniku projektu.
FAQ
Czy pomoc w ramach programów promocji języka baskijskiego
powinna być traktowana jako inwestycyjna czy operacyjna?
-Pomoc może być uznana za inwestycyjną tylko w niektórych
przypadkach.
- Natomiast często mamy do czynienia z pomocą operacyjną, np.
w przypadku pomocy na pokrycie kosztów stałych lub
okresowych działań kulturalnych i edukacyjnych, w tym np.
kosztów personelu.
-> Różne limity kwoty pomocy,
-> Różne limity notyfikacji.
FAQ
Czy art. 53 ust. 4 lit. a) obejmuje koszty działań przygotowawczych?
- Koszty prac przygotowawczych niezbędnych do realizacji
przedsięwzięcia, takie jak koszty projektów, studiów
wykonalności, czy wpływu na środowisko mogą być uznane za
koszty projektu.
FAQ
Czy w przypadku infrastruktury złożonej z kilku obiektów, każdy z nich
musi spełniać warunek, o którym mowa w art. 53 ust. 4 lit. a)
(wykorzystania 80% czasu lub przestrzeni do działalności
kulturalnej) czy infrastruktura jako całość?
- Całość
Kiedy stosuje się kryterium 80% powierzchni a kiedy czasu?
- Jeśli w obiekcie część powierzchni jest wykorzystywana np. przez
muzeum, a część przez sklepik – kryterium powierzchni,
- Jeśli ten sam obiekt przez część czasu jest wykorzystywany np. na
koncerty a część na konferencje - kryterium czasu.
DOPUSZCZALNA MAKSYMALNA KWOTA POMOCY
ART. 4 ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) NR 651/2014 – progi
powodujące obowiązek zgłoszenia:
Pomoc inwestycyjna – 100 mln EUR na jeden projekt
Pomoc operacyjna – 50 mln EUR na jedno przedsiębiorstwo rocznie
+
ART. 53 UST. 6 i 7 ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) NR 651/2014
•
•
•
Pomoc inwestycyjna – kwota pomocy nie może przekroczyć różnicy
między kosztami kwalifikowanymi a zyskiem operacyjnym z inwestycji.
(Zysk operacyjny odlicza się od kosztów kwalifikowanych ex ante na
podstawie rozsądnych prognoz albo przy użyciu mechanizmu wycofania.)
Operator może zatrzymać rozsądny zysk przez odnośny okres.
Pomoc operacyjna – kwota pomocy nie może przekroczyć poziomu, który
jest konieczny aby pokryć starty operacyjne i rozsądny zysk w odnośnym
okresie.
FAQ
Jaki okres należy uznać za „odnośny”?
–
–
okres życia inwestycji, w którym może przynosić ona zyski i straty,
np. zgodny z krajowymi zasadami rachunkowości.
Jak rozumieć „rozsądny zysk”?
–
-
typowy zysk dla danego sektora,
dla muzeów czy instytucji kulturalnych – np. stopa zwrotu ze sprzedaży
biletów za wstęp, wynajmu powierzchni,
ale zysku np. ze sprzedaży nieruchomości nie można uznać typowy zysk
związany z normalną działalnością podejmowaną w sektorze kultury.
FAQ
Czy art. 53 ust. 6 dotyczący zatrzymania rozsądnego zysku odnosi się tylko
do właściciela infrastruktury czy też do operatora (jeśli są to różne
podmioty)?
-tylko do właściciela, ale:
-czasem pomoc inwestycyjna dla właściciela oznacza pomoc operacyjną dla
operatora ->wtedy musi być spełniony warunek z art. 53 ust. 7,
-jeśli operator został wybrany w drodze przetargu to pomoc inwestycyjna
dla właściciela nie będzie oznaczać pomocy operacyjnej dla operatora.
Czy w przypadku udzielania pomocy operacyjnej na kulturę, zgodnie z art.
53 ust. 7 pomoc nie może przekroczyć poziomu koniecznego by pokryć straty
operacyjne i rozsądny zysk w całym odnośnym okresie czy w rozliczeniach
rocznych?
–spełnienie tego warunku można zapewnić po upływie odnośnego okresu.
DOPUSZCZALNA MAKSYMALNA KWOTA POMOCY
ART. 53 UST. 8 ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) NR 651/2014
W przypadku, gdy pomoc nie przekracza kwoty 1 mln EUR,
maksymalną kwotę pomocy można ustalić na poziomie 80% kosztów
kwalifikowanych
FAQ
Czy można stosować art. 53 ust. 8, w przypadku, kiedy w ramach projektu
900 000 EUR jest udzielane zgodnie z art. 53 i dodatkowo 200 00 EUR w
ramach pomocy de minimis?
- Zależy, czy dotyczy tych samych, czy innych kosztów kwalifikowanych.
DOPUSZCZALNA MAKSYMALNA KWOTA POMOCY
ART. 53 UST. 9 ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) NR 651/2014
Pomoc na publikowanie muzyki i literatury:
Pomoc nie może przekroczyć albo różnicy między kosztami
kwalifikowanymi i zdyskontowanymi przychodami projektu albo
70% kosztów kwalifikowanych.
(Przychody odlicza się od kosztów kwalifikowanych na zasadzie ex
ante albo przy użyciu mechanizmu wycofania)
FAQ
Jaka jest różnica między infrastrukturą kulturalną a wielofunkcyjną
infrastrukturą rekreacyjną?
- Infrastruktura kulturalna - 80 % powierzchni/czasu wykorzystywane
do celów kulturalnych
Dziękuję za uwagę
Marta Gutkowska
Starszy Specjalista
Departament Monitorowania Pomocy Publicznej
[email protected]
www.uokik.gov.pl