Norwegia (Królestwo Norwegii, Norge) państwo położone w Europie

NORWEGIA
NORWEGIA
GEOGRAFIA TURYSTYCZNA
Mapa pochodzi z serwisu www.lonelyplanet.com
Norwegia, Norge, Noreg, Królestwo Norwegii, Kongeriket Norge, państwo
położone w Europie Północnej, w zachodniej części Półwyspu
Skandynawskiego. Na wschodzie graniczy ze Szwecją, Finlandią i Rosją.
 Stolica: Oslo
 Ludność: 4 464 018 (lipiec 2002)
 Powierzchnia całkowita: 323 859,00 km2
 Powierzchnia lądowa: 307 499,00 km2
 Powierzchnia wód: 16 360,00 km2
 Całkowita granica lądowa: 2 515,00 km
 Długość wybrzeża: 21 925,00 km
 Długość granic z sąsiadującymi państwami: Finlandia 729 km, Rosja 167 km,
Szwecja 1,619
 Najwyższy punkt: Glittertinden 2,472 m n.p.m.
 Najniższy punkt: Morze Norweskie 0 m
 Język: norweski
 Kod samochodowy: N
 Waluta: 1 korona norweska (NKr)= 100 oere
ŚR. TEMPERATURA
styczeń- -7
luty- -7
marzec- -2
kwiecień- +3
maj- +9
czerwiec- +14
lipiec- +15
sierpień- +19
wrześnień- +9
październik- +5
listopad- -1
grudzień- -5
Ludność
4,4 mln mieszkańców (2000). Średnia gęstość zaludnienia: 13,8 osób/km2. Przyrost
naturalny: 2,9‰ (2000). Analfabetyzm: 0%. Skład etniczny: Norwegowie (95,8%),
Duńczycy (0,4%), Szwedzi (0,3%), Pakistańczycy (0,3%), Brytyjczycy (0,3%),
Amerykanie (0,2%).
Religia: luteranie (87,9%), bezwyznaniowcy (3,2%). Średnia długość życia:
mężczyźni 75 lata, kobiety 81 lat.
Warunki naturalne
2/3 powierzchni Norwegii zajmują Góry Skandynawskie z licznymi lodowcami,
południowo-wschodnia część jest nizinna z żyznymi glebami i stanowi główny
region rolniczy kraju. Rzeźba została silnie przekształcona przez lądolód w okresie
plejstocenu. Znajduje się tu ponad 160 tys. jezior, największe Mjøsa, położone
w południowo-zachodniej części kraju. U wybrzeży Morza Norweskiego znajdują się
liczne głębokie, długie i wąskie zatoki morskie (fiordy), z których najdłuższe to:
Sognefjorden (184 km), Hardangerfjord (170 km), Trondheimsfjord (130 km) oraz
ponad 50 tys. wysp. Do Norwegii należą też wyspy arktyczne Svalbard i Jan
Mayen. 1/4 powierzchni kraju pokrywają lasy, w których występują m.in.: czarna
borówka, żurawina błotna, malina moroszka.
Klimat umiarkowanie ciepły, morski, dzięki wpływowi ciepłego Prądu Zatokowego.
Średnia temperatura powietrza i średnie opady dla stolicy kraju wynoszą:
w styczniu 5°C i 49 mm, w lipcu 17°C i 84 mm.
Historia
Od 2. połowy VIII w. rozpoczęły się, początkowo łupieżcze, potem
kolonizacyjne wyprawy podejmowane przez ówczesnych mieszkańców dzisiejszej
Norwegii wikingów. Przyniosły one odkrycie m.in. Grenlandii i północnych krańców
Ameryki Północnej.
W 2. połowie IX w. rozpoczął się proces jednoczenia drobnych królestw,
zakończony w 872 utworzeniem państwa norweskiego. Na przełomie X i XI w.
dokonała się chrystianizacja kraju.
W latach 1028-1035 Norwegia utraciła niepodległość, podbita przez Kanuta
II Wielkiego, króla Anglii i Danii.
W 1319 Norwegia dostała się pod panowanie szwedzkie.
W 1397 Norwegia wraz z Danią i Szwecją weszła do unii kalmarskiej.
Uprzywilejowane stanowisko Danii stało się powodem powstania silnej opozycji
w Norwegii i Szwecji oraz wystąpień zbrojnych skierowanych przeciwko panowaniu
duńskiemu.
W 1536 kraj całkowicie utracił swą odrębność stając się prowincją Danii.
W 1814 po wojnie duńsko-angielskiej Norwegia została przyłączona do
Szwecji (oprócz Grenlandii, Islandii i Wysp Owczych).
W przeprowadzonym w sierpniu 1905 referendum Norwegowie opowiedzieli
się za pełną niepodległością. Parlament norweski (Storting) wypowiedział unię
szwedzko-norweską.
W czasie I wojny światowej Norwegia zachowała neutralność.
W 1920 stała się członkiem Ligi Narodów.
Od 1945 Norwegia jest państwem członkowskim ONZ, w 1949 przystąpiła do
struktur Paktu Północnoatlantyckiego (NATO).
W 1972 rząd norweski podpisał układ o wstąpieniu do EWG, odrzucony
jednak w wyniku referendum.
Kwestia przystąpienia kraju do struktur europejskich pojawiła się na nowo
w latach 90. W 1992 rząd pani premier G.H. Brundtland złożył wniosek
o przystąpienie kraju do Unii Europejskiej (UE). Jednakże w wyniku referendum
przeprowadzonego w 1995 Norwegia nie przystąpiła do Unii.
Ustrój polityczny
Wielopartyjna monarchia konstytucyjna z jednoizbowym parlamentem Stortingiem ze 165 miejscami (czteroletnia kadencja).
Gospodarka
Najważniejszymi bogactwami mineralnymi Norwegii są: ropa naftowa oraz gaz
ziemny, odkryte w 1977 na szelfie Morza Norweskiego i Północnego. Wydobywa się
niewielkie ilości rud żelaza (Kirkenes), miedzi, tytanu, niklu, molibdenu (Knaben jedne z największych pokładów w Europie Zachodniej), cynku, ołowiu, siarki
i srebra. Prawie 100% energii elektrycznej pochodzi z elektrowni wodnych. Przemysł
przetwórczy (hutnictwo aluminium), stoczniowy, chemiczny, naftowy, drzewny.
Rozwinięte rybołówstwo. Uprawia się: jęczmień, owies, pszenicę, ziemniaki i rośliny
okopowe.
Dochód narodowy 25 100 USD na 1 mieszkańca (1999). Inflacja: 2,8 % (1999). Kraj
nie jest zadłużony. Struktura zatrudnienia: usługi - 72%, przemysł - 22%, rolnictwo 6%. Handel zagraniczny: eksportuje się głównie ropę naftową i energię (50%),
towary gotowe (15%), maszyny i pojazdy mechaniczne (14%) do Wielkiej Brytanii
(24%), Niemiec (13%) i Szwecji (9%), importuje się natomiast maszyny i pojazdy
mechaniczne (37%), towary gotowe (18%), chemikalia (8%) ze Szwecji (16%),
Niemiec (15%) i Wielkiej Brytanii (9%). Obroty z zagranicą – eksport: 47,3 mld USD,
import: 38,6 mld USD (1999).
Informacje turystyczne
Ambasada Królestwa Norwegii, 00-559 Warszawa, ul. Fryderyka Chopina 2a, tel.
621-42-31 do 33, 625-21-92 do 93, 629-09-36, 696-40-30, faks: 628-09-38, e-mail:
[email protected]
Norwegia jest najbardziej wysuniętym na północ krajem Europy. Jej bogactwo
stanowią niezwykłe i ogromnie zróżnicowane krajobrazy, które są efektem
działalności morza i lodowców pokrywających także obecnie znaczne obszary
kraju. Bardzo wysoki standard infrastruktury turystycznej (z dużym zróżnicowaniem
cenowym) przyciąga liczne rzesze turystów, także tych mających niewielkie
możliwości finansowe.
KLIMAT
Klimat Norwegii jest niezwykle zróżnicowany, co wynika z położenia
geograficznego oraz oddziaływania Prądu Zatokowego (Golfsztromu). Prąd ten
sprawia, że na wybrzeżach utrzymują się temperatury zbliżone do polskich.
Wewnątrz kraju, a zwłaszcza Klimat w Norwegii jest niezwykle zróżnicowany, co
wynika z położenia geograficznego oraz oddziaływania Prądu Zatokowego w
górach i na fieldach, klimat jest znacznie surowszy. Najcieplejszym okresem jest
czerwiec-sierpień, najzimniej jest w styczniu i lutym.
Latem dzień jest bardzo długi, na północ od koła podbiegunowego północnego
w ogóle nie ma nocy, natomiast najkrótsze dni występują w grudniu i styczniu. Koło
podbiegunowe północne znajduje się na 66o 33` szerokości geograficznej
północnej. Latem w Norwegii dzień jest bardzo długi i na północ od koła
podbiegunowego północnego słońce nie zachodzi pod horyzont. Na wysokości
koła jest to w dniu przesilenia letniego. Bardziej na północ ilość dni bez nocy jest
większa, i na Przylądku Północnym wynosi 72 dni. Zimą zachodzi proces odwrotny i
na Przylądku Północnym noc trwa 72 doby. Innym zjawiskiem są zorze polarne.
Występują one najczęściej na północ od koła podbiegunowego i zawsze nocą.
Przybierają różnorodne formy zwykle w kształcie łuków lub zasłon. Zabarwienie i
natężenie ulega szybkim zmianom.
DOJAZD
SAMOLOT - Bezpośrednie połączenie lotnicze między Warszawą a Oslo
obsługiwane jest tylko przez LOT, czas przelotu ok. 2 godz., 5 razy w tygodniu. Do
Oslo i innych większych miast w Norwegii można dolecieć również linią SAS z
przesiadką w Kopenhadze lub w Sztokholmie.
POCIĄG - Nie ma bezpośrednich połączeń Polski z Norwegią. Do Oslo
bezpośrednio dojechać można ze Sztokholmu (pociągi kursują 2-3 razy dziennie),
Kopenhagi (3-4 połączenia dziennie), do Trondheim ze Sztokholmu (2 razy
dziennie).
AUTOBUS - Przejazdy autobusowe z kilku większych miast w Polsce do Oslo
obsługuje kilka firm.
SAMOCHÓD I PROM - Istnieje wiele wariantów tras samochodowych. Zazwyczaj,
aby dojechać do Norwegii, trzeba korzystać z przeprawy promowej (z wyjątkiem
dojazdu do północnej Norwegii trasą przez Rosję i Finlandię). Norwegia posiada
wiele połączeń promowych z Danią, Niemcami, Wielką Brytanią, Szwecją, Islandią
i Wyspami Owczymi. Istnieje także 6 bezpośrednich połączeń promowych Polski ze
Skandynawią, które są dogodne w dalszej podróży do Norwegii.
ŚRODKI TRANSPORTU
Samochód. Międzynarodowe prawo jazdy nie jest wymagane, natomiast
obowiązkowa jest Zielona Karta. Samochody powinny być wyposażone w trójkąt
ostrzegawczy, apteczkę i gaśnicę. Paliwa, podobnie jak żywność, są droższe niż w
sąsiednich krajach, a ceny często się zmieniają. Na północy Norwegii z zasady
paliwa są zawsze droższe, zaś odległości między stacjami benzynowymi znaczne,
co należy uwzględnić przy planowaniu podróży. Nie wszystkie stacje benzynowe
posiadają pełny asortyment paliw. Kierowcy z samochodami na gaz będą musieli
dołożyć starań, aby odszukać punkt napełniania butli. Drogi w Norwegii są bardzo
dobre i świetnie oznakowane. Należy pamiętać, że zimą, zwykle od października
do maja, wiele dróg jest zamkniętych. W okresie zimowym należy zaopatrzyć się w
opony zimowe i łańcuchy. Norwegowie zimą zmieniają opony letnie na opony z
kolcami. Utrzymanie dróg zimą polega na odśnieżaniu, a nie posypywaniu solą.
Pewne odcinki dróg, część tuneli i mostów są płatne.
Promy i statki. Podróżując po zachodniej i północnej Norwegii nie sposób ominąć
przepraw promowych, warto więc zdobyć rozkład rejsów dostępny w biurach
informacji turystycznej i u armatorów. Ceny promów są zróżnicowane i zależą od
długości trasy i częstotliwości ich kursowania.
Wzdłuż wybrzeża zachodniego pływa wiele szybkich statków (Hurtigbat) wodolotów, nie zabierających samochodów i nie mających części
gastronomicznej. Są szybsze od promów, ale i droższe. Turyści nie będą mieć z nich
wiele pożytku, ponieważ całą podróż należy spędzić wewnątrz statku.
Pociągi. Sieć kolejowa jest ograniczona. Pociągi kursują z Oslo tylko do większych
miast. Główne linie łączą Oslo ze Stavanger, Bergen, Trondheim i Bodo, Skien oraz
Halden. Ceny za przejazd są wysokie. Zaletą kolei jest szybka i wygodna podróż
oraz zarówno nocne, jak i dzienne kursy na dalekich trasach. Istnieje szereg biletów
zniżkowych: Inter Rail, Scan Rail oraz bilet minipris. Na stacjach kolejowych można
bezpłatnie otrzymać broszury norweskich kolei NBS dotyczące poszczególnych
tras.
Samoloty. Obok głównego przewoźnika, jakim jest SAS, istnieje wiele małych linii
lotniczych. Norwegia posiada dużo lotnisk z komunikacją pasażerską z których
najważniejsze to: Bergen, Stavanger, Krystiansand, Tromsoe, Alta, Sandefiord,
Hamar, Narvik, Kirkenes, Longyearbyen (Spitsbergen). Komunikacja lotnicza,
szczególnie na daleką północ, często może okazać się bardzo atrakcyjna.
KUCHNIA
Kuchnia norweska jest mało znana nie tylko w Polsce. Ogromny wybór ryb,
owoców morza a także potrawy z reniferów i łosi zaspokoją wybrednych smakoszy.
Dania te można dostać w wybranych restauracjach i nie należą do tanich. W
restauracji główne danie kosztuje 120-200 NOK, zakąski i desery są po ok. 50 NOK.
W barach szybkiej obsługi ceny jednodaniowych posiłków wynoszą 50-100 NOK.
Kogo nie stać na posiłki w restauracjach, powinien kupić w sklepie coś ze
specjalności norweskich. Godne polecenia są krewetki, wędzony łosoś, kawior z
dorsza w słoiczku, kiełbasa z renifera, kozi ser w brązowym kolorze i słodkawym
smaku, brązowy ser z mleka krowiego, oraz dżemy z dzikich owoców - żurawinowy i
z maliny moroszki. Z napoi najpopularniejsza jest rozpuszczalna kawa, zwykle słaba i
nie słodzona, wszędzie można zamówić mleko i napoje orzeźwiające. Herbatę pija
się sporadycznie, zwykle w odmianach owocowych.
MIEJSCA WARTE ZOBACZENIA
OSLO
Stolica kraju, do 1925 roku nosiła nazwę Christiana. Położona jest nad 100
kilometrowym Oslofiorden. Dynamiczny rozwój miasta datuje się od lat
pięćdziesiątych naszego wieku. Wcześniej posiadało prowincjonalny charakter.
Centrum miasta nie jest rozległe i z powodzeniem stolicę Norwegii można
zwiedzać pieszo, zabudowa składa się z kilkupiętrowych budynków. Pozostałe
dzielnice głównie mieszkalne składają się z indywidualnych drewnianych domów z
ogródkami i ciągną się kilometrami wśród okolicznych wzgórz.
Największą atrakcją miasta są rozliczne muzea, oraz usytuowanie nad fiordem
wśród wzniesień i lasów. Oczywiście w Oslo istnieje gęsta sieć autobusów miejskich,
tramwajów, kolej podziemna (T-bane), która posiada osiem linii częściowo
podziemnych. Przeciwległe brzegi fiordu łączą liczne promy. Oslo pod każdym
względem jest miastem bezpiecznym, jednak w okolicy dworców i portu należy
zachować większą ostrożność, zwłaszcza wieczorem. Największym problemem dla
turystów jest zaparkowanie samochodu, dlatego warto rozważyć komunikację
alternatywną. Większość obiektów w Norwegii godnych obejrzenia znajduje się w
znacznej odległości od Oslo, dlatego nie jest dobrym pomysłem zatrzymać się tu
dłużej i robić dalsze i bliższe wycieczki.
Zwiedzanie miasta rozpocząć najlepiej od dworca kolejowego Oslo S, skąd bierze
początek najbardziej reprezentacyjna ulica Karl Johans gate. Przy niej znajdują się:
- katedra (Domkirke), otwarta w godz. 10-16, wstęp bezpłatny;
- Parlament (Stortinget) - neoromański budynek wzniesiony w 1866 r., udostępniony
do zwiedzania od lipca do połowy sierpnia, od poniedziałku do soboty w godz.
11-14, wstęp bezpłatny;
- Teatr Narodowy (Nasjonalteateret), oddany do użytku w 1899 r.
- Uniwersytet - XIX-wieczne budynki klasycystyczne. Aulę uniwersytecką można
zwiedzać bezpłatnie w lipcu od poniedziałku do piątku w godz. 12-14.
Zakończenie Karl Johans gate jest otwartym parkiem, w którym na wzgórzu stoi
Pałac Królewski (Det Kongelige Slott), wzniesiony w latach 1825-1848. Pałac nie jest
udostępniony do zwiedzania, natomiast codziennie o godz. 13.30 można obejrzeć
zmianę królewskiej warty.
Na południe od Karl Johans gate, nad fiordem wznosi się monumentalny ratusz
(Radhus), będący symbolem miasta. Ratusz otwarty jest dla turystów w okresie
maj-sierpień, od poniedziałku do soboty w godz. 9-17, a w niedziele w godz. 12-17.
W pozostałych miesiącach godziny zwiedzania są krótsze, ale wstęp bezpłatny.
Ratusz zbudowano w latach 1931-1950, wewnątrz godne obejrzenia są freski.
W pobliżu ratusza, w starym żółtym budynku dworca kolejowego znajduje się
Centrum Informacyjne (Norges Informasjonssenter), czynne w lipcu i sierpniu
codziennie w godz. 9-20, w czerwcu i wrześniu do godz. 18, w niedziele do godz. 16
(w pozostałych miesiącach znacznie krócej). Adres: Norges Informasjonssenter
Vestbaneplassen 1, N-0250 Oslo, tel. 0-047 22 83 00 50, fax. 22 83 81 50. Jest to
najlepiej zaopatrzone w materiały turystyczne miejsce w Norwegii.
Przed ratuszem, wzdłuż fiordu, zlokalizowane są liczne przystanie promów, statków i
jachtów. Jest to ulubiony bulwar mieszkańców Oslo, na którym spędzają wolny
czas oraz niewątpliwie jedno z najładniejszych miejsc stolicy.
Atrakcją miasta są muzea:
- zamek i twierdza Akershus (Akershus Slott). Położony na półwyspie, jest
średniowieczną twierdzą, której początki sięgają XI wieku. Część zamku zajmuje
wojsko. Na terenie twierdzy znajduje się Muzeum Oporu (Hjemmefrontmuseum) z
pamiątkami z czasów II wojny światowej;
- Muzeum Obrony (Forsvarsmuseet), zwane również Muzeum Sił Zbrojnych, wstęp
bezpłatny, ukazuje historię norweskiej armii;
- Muzeum Statków Wikingów (Vikingskipshuset), posiada 3 oryginalne łodzie z IX
wieku;
- Muzeum Kon-Tiki. Można oglądać w nim tratwę, którą Thor Heyerdahl w 1947 r.
wraz z pięcioma podróżnikami przepłynął Ocean Spokojny z Peru do Polinezji w
ciągu 101 dni. Podróżą chciał udowodnić, że Indianie mogli odbyć taką podróż w
dawnej przeszłości;
- Norweskie Muzeum Żeglugi (Sjofartsmuseum). Wystawione są tu eksponaty
związane z żeglugą morską i rybołówstwem;
- Norweskie Muzeum Ludowe (Norsk Folkemuseum), wstęp 50 NOK. Muzeum składa
się z dwóch części. Pierwsza, to skansen liczący ok. 150 budynków zgrupowanych
regionami, pochodzących z XVII-XIX w. W skansenie dodatkowych informacji
udzielają przewodnicy w strojach ludowych. Drugą częścią są sale wystawowe
przedstawiające sztukę ludową, zrekonstruowaną salę sala w muzeum?
pierwszego parlamentu oraz wystawy czasowe;
Będąc w Oslo warto zobaczyć także:
- Muzeum Muncha (Munch-meseet). Znajduje się tu część ogromnej kolekcji,
liczącej kilka tysięcy prac, największego malarza Norwegii i całej Skandynawii. W
Muzeum mieści się również wystawa autobiograficzna artysty;
- Muzeum Miejskie Oslo (Oslo Bymuseum). Prezentuje historię miasta oraz wystawy
czasowe.
- Galeria Narodowa (Nasjonalgalleriet), wstęp bezpłatny. Bogata kolekcja sztuki
norweskiej (malarstwo i rzeźba) z XIX i XX wieku, również eksponaty sztuki
europejskiej.
- Park Vigelanda (Vigelandsparken), wstęp bezpłatny. Gustaw Vigeland (1869-
1943) największy rzeźbiarz norweski, rzeźbił w brązie i kamieniu – swoje dzieła
zapisał w testamencie miastu. Za życia był artystą kontrowersyjnym i często
krytykowanym. Park otwarty jest całą dobę. Posiada niesamowitą kolekcję rzeźb
postaci ludzkich wykonanych w granicie i w brązie w latach 1924-1943. Na uwagę
zasługuje granitowy monolit przedstawiający kłębowisko ludzkich nagich ciał.
Parku tego nie omija żaden turysta odwiedzający Oslo. W Parku znajduje się
Muzeum Vigelanda (Vigeland - museet), wstęp 30 NOK. Muzeum zlokalizowane
jest w byłej pracowni artysty;
- Holmenkollen, znany ośrodek narciarski z imponującą skocznią dominującą nad
miastem. Bilet wstępu za 50 NOK upoważnia też do zwiedzenia Muzeum
Narciarstwa (Skimuseet). Eksponaty przedstawiają rozwój narciarstwa, sprzęt oraz
kombinezony i stroje polarne, a także pamiątki z zimowej olimpiady w 1952 i 1994
roku. Na terenie Holmenkollen znajduje się Narciarski Symulator (Skisimulator),
wstęp 40 NOK. Na odpowiednich przyrządach można się przeistoczyć w skoczka,
pilota i astronautę;
- Wieżę Tryvannstarnet, położoną na wysokości 538 m n.p.m., wstęp 30 NOK, skąd
roztacza się rozległa panorama Oslo i okolicy obejmująca 30 000 km kw.
Amatorzy czynnej rekreacji mogą skorzystać z lodowiska Narvisen, wstęp 35 NOK,
czynnego od grudnia do połowy marca. W Oslo dostępne są też dwa zespoły
basenów Frognerbadet i Toyenbadet, wstęp 40 NOK, z temperaturą wody 25 st. C.
Ogromnym ułatwieniem dla turystów jest Karta Oslo (Oslo Kortet), która upoważnia
do bezpłatnego wstępu do wszystkich muzeów oraz darmowych przejazdów
komunikacją miejską w granicach miasta. Ponadto, posiadacze karty mają
zapewnione bezpłatne parkowanie i wstęp na baseny oraz szereg zniżek w
restauracjach i hotelach. Kartę sprzedają hotele, biura turystyczne i campingi.
Ważność karty liczona jest od momentu jej pierwszego wykorzystania.
FREDRIKSTAD
Położone 88 km. na południe od Oslo przy ujściu Glommy do Oslofiorden, w
pobliżu granicy szwedzkiej. Niewątpliwie jest to miasto z najlepiej zachowanym
układem urbanistycznym i fortyfikacjami pochodzącymi z XVI w., wzniesione na
polecenie duńskiego króla Fryderika II (od jego imienia wywodzi się nazwa miasta).
Fortyfikacje miały zabezpieczyć Norwegię, związaną wówczas unią z Danią, przed
atakami pobliskiej Szwecji. Twierdza zwana Gamlebyen, położona nad wschodnim
brzegiem Glommy, z pozostałych stron otoczona jest bastionami z armatami i
fosami. Warto wybrać się pieszo (10 min.) do fortu Kogsten, aby podziwiać
panoramę. W okolicy miasta, w pobliżu drogi nr 110, znajduje się wiele reliktów z
epoki brązu. Są to kamienne kręgi i kurhany. Najlepiej zachowane znajdują się koło
miejscowości Huun.
LILLEHAMMER
Położone nad największym norweskim jeziorem Mjosa, w odległości 170 km. na
północ od Oslo. Było w 1994 r. miejscem XVII zimowej olimpiady. Jest to słynny
ośrodek sportów zimowych, z długimi tradycjami, posiadający wszechstronne
zaplecze. Posiada trzy skocznie narciarskie z wyciągami krzesełkowymi, stadion
zimowy, liczne trasy narciarskie o łącznej długości ponad 30 km.
Będąc w mieście warto obejrzeć skansen Maihaugen, wstęp 60 NOK. Maihaugen
to największy tego typu obiekt w Norwegii i w całej Skandynawii. Umieszczono w
nim ok. 130 budynków. Do interesujących należy kościół z Garmo XII w., plebania z
XVII w., dwie kompletne z XVII w. farmy liczące po kilkanaście budynków, muzeum
rzemiosła i wystawy folklorystyczne. Każda chata opowiada swoją historię, a osoby
ubrane w tradycyjny „bunad” pracują zgodnie z dawnymi zwyczajami, na
przykład przy przyrządzaniu „flatbord” – miejscowego chleba, którego można
spróbować. Zwiedzanie obiektu zajmuje kilka godzin.
W muzeum miasta znajdują się malowidła artystów, należących do ruchu
Romantyzmu narodowego, które przedstawiają życie z końca XIX wieku.
KONGSBERG
Może stanowić cel jednodniowej wycieczki z Oslo, leży 81 km. na zachód od
stolicy. Miasto zawdzięcza swój rozwój kopalniom srebra, które intensywnie
eksploatowano od XVII w. do 1805 r. Z tego okresu pochodzi niezwykły, największy
barokowy kościół w Norwegii, wstęp 15 NOK. Wnętrze kościoła zostało podzielone
na kilka części przeznaczonych dla poszczególnych stanów: od loży królewskiej po
część dla biedoty miejskiej. Obok kościoła mieści się Muzeum Górnictwa (Norsk
Bergverksmuseum), wstęp 20 NOK. Obiekt posiada bogatą kolekcję wyrobów z
tutejszej mennicy królewskiej. Na drugim brzegu Lagen zlokalizowany jest skansen
w Lagdalmuseet, wstęp 40. W odległości 8 km od miasta, w Saggrenda, znajdują
się kopalnie srebra zamienione na muzeum, wstęp 50 NOK. Kopalnie zwiedza się
jadąc kolejką kursującą 4 razy dziennie. W pobliżu kopalni znajdują się stare domy
górników wykorzystane obecnie przez wystawę przedstawiającą historię kopalni.
HEDDAL
Na zachód od Kongsberg, jadąc drogą nr 11, w odległości ok. 37 km znajduje się
jeden z najpiękniejszych kościołów typu stavkirke (świątynie drewniane budowane
w średniowieczu), wstęp 20 NOK. Obecnie jest to największy z 29 kościołów tego
typu w Norwegii, stanowiących najlepszy przykład oryginalnej architektury. Warto
nadmienić, że jeden tego typu kościół, z miejscowości Wang, został w XIX w.
przeniesiony do Karpacza.
STAVANGER
To szybko rozwijające się miasto leżu 450 km. na południowy zachód od Oslo.
Miasto zawdzięcza prosperity wydobyciu i przetwórstwu ropy naftowej i gazu.
Turyści pierwsze kroki kierują na Stare Miasto Stavanger (Gamle Stavanger). Jest to
doskonale zachowana XIX-wieczna dzielnica zamieszkała w przeszłości przez
dokerów i rybaków. W jej centrum znajduje się Muzeum Produkcji Konserw
(Hermetikkmuseet), zlokalizowane w starej fabryce, wstęp 30 NOK. Ekspozycje
prezentują cykl produkcyjny oraz zawierają ogromną kolekcję etykietek. Bliżej
centrum mieści się Muzeum Morskie (Sjøfartsmuseum), wstęp 30 NOK, ze sprzętem
żeglarskim. Ponadto warto pospacerować po handlowej dzielnicy Skagen,
odwiedzić Wieżę Valbergtarnet, wstęp bezpłatny, oraz katedrę. Ze Stavanger
koniecznie trzeba się wybrać na klif Prekestolen zawieszony 597 metrów nad
powierzchnią Lysefjorden. Na skałę prowadzi 1,5 km. trasa turystyczna.
W domu kultury (Kulturhus) w centrum miasta mieści się biuro turystyczne, w którym
można otrzymać bezpłatny przewodnik po mieście oraz nabyć Stavanger Card.
Jednodniowa kosztuje 110 NOK, dwudniowa 190 NOK i trzydniowa 240 NOK. Karta
upoważnia do bezpłatnych lub zniżkowych wycieczek, rejsów i bezpłatnych
wstępów. Kartę opłaca się kupić, jeżeli korzystać będziemy z wycieczek i rejsów. Ze
Stavanger odpływają promy do Wielkiej Brytanii. Lotnisko znajduje się 14 km na
południe od miasta, autobus z lotniska kosztuje 35 NOK.
BERGEN
Jest nieformalną stolicą zachodniej Norwegii. Położone 485 km. na zachód od
Oslo, posiada bezpośrednie lotnicze, kolejowe i autobusowe połączenia ze stolicą.
Reklamowane jest jako brama wypadowa do fiordów zachodniego wybrzeża.
Atmosfera miasta jest niepowtarzalna i pełna uroku. Bergen zostało założone w
1070 roku przez króla Olafa III Spokojnego. Najciekawszą częścią miasta jest
Bryggen, będące starą kupiecką dzielnicą z drewnianymi domami z XVIII w.,
znajdującymi się na światowej liście dziedzictwa UNESCO, zbudowaną staranie
według regularnego planu. Bryggen szczególnie pięknie wygląda oświetlona
nocą. Z góry Floyen (wjazd kolejką za 35 NOK) rozciąga się rozległy widok na
miasto i port. Niemałą atrakcją jest targ rybny na Torget. Można tu obejrzeć
wszystko, co żyje w morzu.
Godne obejrzenia jest również Muzeum Haenzatyckie (Hanseatic Museum), wstęp
35 NOK. Zlokalizowane w starym domu kupieckim prezentuje eksponaty z okresu
dawnej świetności miasta.
Drugim obiektem uzupełniającym historię miasta jest Muzeum Bryggens, wstęp 20
NOK. Przedstawia ono dawny sprzęt domowy i marynistyczny.
Niezwykłe jest także Muzeum Trądu (Lapramuseet), wstęp 20 NOK. Mieści się w
starym szpitalu Św. Jerzego, w którym tutejszy lekarz, Armauer Hansen, w 1873 r.
pierwszy odkrył bakterie trądu.
Bergen, jak przystało na miasto żyjące z morza, posiada bogate Akwarium
(Akvariet), wstęp 55 NOK, w którym obok wielu ryb żyją pingwiny, foki i wiele
gatunków skorupiaków. Warto być obecnym w czasie karmienia, które odbywa się
o godz. 12 i 16.
W dalszej odległości od centrum wznosi się twierdza (Bergenhus), obecnie teren
wypoczynkowy. W mieście znajduje się wiele galerii i wystaw czasowych,
zwłaszcza latem odbywają się liczne imprezy i koncerty.
Dużym udogodnieniem dla odwiedzających Bergen jest Karta Bergen.
Jednodniowa kosztuje 130 NOK, dwudniowa 200 NOK. Upoważnia do bezpłatnych
wstępów do muzeów, parkowania, przejazdów autobusami oraz zniżek przy
korzystaniu z wycieczek i imprez kulturalnych.
W odległości 8 km na południe od miasta leży Troldhaugen. Znajduje się tam dom,
obecnie muzeum, w którym przez 22 lata mieszkał sławny kompozytor Edward
Grieg, wstęp 40 NOK. Jest to muzeum typowo biograficzne. Obok, w sali
koncertowej, odbywają się koncerty utworów Griega. W pobliżu znajduje się
wykuty w skale grobowiec kompozytora i jego żony.
W Bergen bierze początek słynna całoroczna linia promowa Hurtigrute,
odbywająca codziennie rejsy wzdłuż wybrzeża aż do Kirkenes nad granicą
rosyjską. Statki zatrzymują się w 34 portach. Podróż do Kirkenes trwa 11 dni, a ceny
są uzależnione od sezonu, rodzaju statku i standardu kabiny.
FIORDY ZACHODNIEGO WYBRZEŻA
Fiordy Zachodniego Wybrzeża nie mają godnego konkurenta w całej Europie.
Największym jest Sognefiorden, o długości ponad 180 km i głębokości
dochodzącej do 1300 metrów. Najbardziej malownicza część leży na wschód od
Balestrand. W jednej z odnóg fiordu noszącej nazwę Aurlandsfjorden bierze
początek niesamowita linia kolejowa. Rozpoczyna ona trasę w miejscowości Flam i
wspina się na poziom 900 m pokonując zaledwie 20 km. Trasa prowadzi tunelami i
licznymi serpentynami, mijając po drodze wiele wodospadów. Zakończenie trasy
jest w Myrdal. Aby nasycić oczy niepowtarzalnymi widokami warto trasę z góry do
Flam odbyć pieszo lub rowerem. Z Flam do Balestrand i innych miejscowości
kursują promy. Z Balestrand popłynąć można do Fjarland, zagubionej wśród gór
maleńkiej osady. 3 km dalej mieści się Norweskie Muzeum Lodowców (Norsk
Bremuseum), wstęp 65 NOK. Ekspozycje są niezwykle pouczające i dostarczają
wszelkich dostępnych informacji o lodowcach. Można również wybrać się na
kilkugodzinną wycieczkę z przewodnikiem po lodowcu. Drugim godnym polecenia
fiordem jest Geirangerfjorden. Fiord, dość krótki, wciśnięty jest w strome 300metrowe ściany ze spadającymi z nich licznymi wodospadami. Najsłynniejszym z
nich jest Siedem Sióstr (Syv S stre). Latem fiord przemierzają promy z Hellesylt do
Geiranger - czas podróży ok. 1 godz.
Drabina Trolii (Trollstigen) to nazwa najsłynniejszej drogi górskiej w Norwegii
prowadzącej z Andalsnes nad Romsdalsfjorden do Valldal nad Norddalsfiorden
liczącej 55 km oznaczonej na mapach numerem 63. Droga odbija 5 km przed
Andalsnes i prowadzi do Valldal. Jest to trasa niezwykle widokowa, składa się
niemal wyłącznie z samych serpentyn i ma nachylenie dochodzące do 12 proc.
Wzdłuż drogi wznoszą się stale ośnieżone, spiczaste szczyty. Na uwagę zasługuje
180-metrowy Wodospad Drabinowy (Stigfossen). Droga jest otwarta od połowy
maja do końca września. Wybierając się tą trasą trzeba mieć sprawny pojazd i
zachować szczególną ostrożność, zwłaszcza, kiedy droga jest mokra oraz w czasie
mgły.
RØROS
Leży na głównym szlaku łączącym Oslo z Trondheim. Położony w odległości 420
km. na północ od Oslo. Powstanie i rozwój zawdzięcza odkryciu, eksploatacji i
przeróbce rud miedzi. Obecnie jest to miasto będące pod opieką UNESCO.
Zachowana stara architektura drewniana w bezleśnej okolicy ma w sobie coś z
dzikiego zachodu. Miasto zabudowane jest 300-letnimi drewnianymi domami,
których dachy porośnięte są trawą. Niecodzienny wygląd i atmosfera Røros
przyciąga wielu turystów i liczne ekipy filmowe. W mieście trzeba koniecznie
obejrzeć ogromny XVIII-wieczny kościół mieszczący całą okoliczną ludność. Dom
hutniczy (Smelthytta), zajęty jest obecnie przez muzeum przedstawiające wytop
miedzi. Za rzeką znajdują się stare malownicze hałdy (Slegghaugan). W
przeciwieństwie do Oslo nie polecam kupowania karty (Røroskortet), ważnej 2 dni.
Polecam natomiast odbycie 1 lub 2-dniowej pieszej wycieczki do górskich
schronisk Marenvollen i Fjolburosta.
TRONDHEIM
Leży w odległości 495 km. na północ od Oslo. Posiada bezpośrednie drogowe i
kolejowe połączenia z Oslo i ze Sztokholmem. To trzecie pod względem wielkości
miasto w Norwegii z dobrze zachowanym starym śródmieściem, położonym w
zakolu rzeki. Do wszystkich ciekawych obiektów można dojść pieszo. Najcenniejszą
atrakcją miasta jest największa budowla średniowieczna w Skandynawii - Katedra
Nidaros (Nidaros Domkirke). Świątynię wzniesiono ku czci króla Olafa II (Świętego),
który wprowadził chrześcijaństwo w Norwegii. Katedra jest miejscem koronacji i
nekropolią rodzin królewskich. Świątynia stanowi mieszaninę wielu stylów z
dominującym wczesnym gotykiem, początki jej sięgają XI wieku. Innym obiektem
wartym obejrzenia jest Muzeum Sztuki Użytkowej (Nordenfieldske
Kunstindustrimuseum), z ciekawą, bogatą i różnorodną kolekcją sztuki obejmującą
okres od średniowiecza do XX w. Rzekę spina oryginalny, drewniany Most Starego
Miasta (Gamle Bybro) z urządzeniami do podnoszenia, będący konstrukcją mostu
z XVII w. Przy ul. Munkegata dominuje XVIII-wieczny Dom Założyciela (Stiftsgarden)
- największa drewniana budowla w Norwegii, a być może i w Europie, obecnie
rezydencja króla.
LOFOTY
Legendarny i najbardziej znany archipelag norweski. Położony na Morzu
Norweskim, 300 km. na północ od koła podbiegunowego. Lofoty od stuleci
stanowią centrum połowu dorszy. Między styczniem a kwietniem ławice ryb
wędrują z północy w rejon Lofotów, ku cieplejszym wodom. Waga łowionych tu
dorszy dochodzi do 15 kg. Najtaniej dopłynąć można promem ze Skutvik do
Svolvar. Zaleca się wcześniejsze przybycie (nieliczny wyjątek w Norwegii), aby nie
zabrakło miejsca na promie. Drugim tanim wariantem jest dojazd promem z Melbu
do Fiskebl. Największą atrakcją wysp jest dziewicza przyroda, na którą składają
skaliste góry, fiordy, morze i niebo. Pobyt można wykorzystać na wędkowanie,
piesze i rowerowe wycieczki, bądź skorzystać z licznych ofert biur turystycznych
organizujących wycieczki łodziami. Lofoty słyną również z licznych kolonii rzadkich
ptaków. Miasteczka i wioski są niezwykle urokliwe i malownicze, ze specyficzną
atmosferą. Na wyspach znajduje się kilka muzeów prezentujących rybołówstwo na
Lofotach. Do najciekawszych należy Muzeum Norweskich Wiosek Rybackich (Norsk
Fiskevaersmuseum) w miejscowości A (najkrótsza nazwa w Norwegii). Założono je
w ponad 100-letniej wsi, która zachowała swój dawny charakter. W Kabelvag
mieści się Muzeum Lofotów (Lofotmusset), przedstawiające historię rybołówstwa
na wyspach oraz kolekcję miejscowych wyrobów. W pobliżu znajduje się ogromny
kościół Vagan.
We wsi Ramberg warto obejrzeć kościół zbudowany z drewna wyrzuconego przez
fale. Na Lofotach popularne są rorbuer - chaty rybackie wynajmowane turystom
oraz bardziej wygodne sjhus, tzw. domy morskie. Tradycyjnym daniem na Lofotach
jest wędzony oraz suszony dorsz, którego warto spróbować.
NARVIK
Miasto w Północnej Norwegii położone nad Ofotfiorden w odległości 1453 km. od
Oslo i 739 km. od Nordkapp. Jest młodym miastem powstałym w XIX w. jako port
wywozowy szwedzkiej rudy żelaza. Podczas II wojny światowej od 9.04 do 8.06.
1940 zacięte walki Norwegów wspomaganych przez korpus ekspedycyjny w skład
którego wchodziła Polska Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich pod
dowództwem gen. Z. Szyszko-Bohusza. W walkach morskich uczestniczyły
niszczyciele ORP Burza, Błyskawica i Grom. ORP Grom został zatopiony 8.05.1940
przez niemieckie samoloty. W Hakvik 7 km. od Narviku znajduje się cmentarz 97
polskich żołnierzy. Na jednym z placów miasta noszącym nazwę GROMPLASS
znajduje się pomnik polskiego marynarza. Warto również zwiedzić Muzeum Wojny
(Krigsminnemuseum). Obrazuje walkę o miasto, bombardowanie niemieckie, bitwy
powietrzne i morskie. Po zwiedzeniu miasta można wjechać wyciągiem
krzesełkowym (60 NOK) na górę Fagernesfjellet (700 m. npm.) skąd roztacza się
wspaniały widok na miasto, port i okoliczne fiordy.
TROMSØ
Największe miasto północnej Norwegii, położone ok. 1700 km od Oslo i 360 km na
północ od koła podbiegunowego północnego. Miasto posiada kilka obiektów
godnych obejrzenia. W centrum wznosi się XIX-wieczna drewniana katedra, wstęp
bezpłatny. Interesujące jest Muzeum Sztuki Norwegii Północnej (Nordnorsk
Kunstmuseum), wstęp bezpłatny. Zainteresowani myślistwem polarnym winni
odwiedzić Muzeum Polarne (Polarmuseet). Na północ od centrum, w odległości
ok. 3 km, znajduje się Planetarium Zorzy Polarnej (Nordlysplanetariet). Wyświetlane
są tam filmy pokazujące powstawanie zorzy polarnych i białych nocy. Zorze
polarne występują najczęściej w czasie trwania nocy polarnych na północ od
koła podbiegunowego północnego. Koło planetarium znajduje się najbardziej na
północ położony na świecie ogród botaniczny (Botanisk hage), wstęp bezpłatny.
Posiada on dużą wartość naukową i dydaktyczną. Za mostem widać Katedrę
Arktyczną (Ishavskatedralen) kształtem przypominająca górę lodową. Wewnątrz
posiada ogromny witraż oraz organy podobne do statku.
ALTA
Jest najbardziej zaludnioną częścią bezludnego prawie Finnmarku. Krajobraz tej
części kraju tworzą na przemian równiny, jeziora, rzeki, doliny, wąskie fiordy i
wysokie góry. Panują tu idealne warunki do życia pod gołym niebem, a rzeka Alta
stanowi nie lada atrakcję poza tym, że łowienie w niej ryb zawsze było ważnym
zajęciem miejscowej ludności. Przez setki lat było to miejsce , gdzie Saamowie,
zamieszkujący okoliczne góry, sprzedawali swoje produkty, tj. mięso reniferów,
dziczyznę i skóry. Przez tysiące lat w Alcie spotykali się przedstawiciele plemion,
zamieszkujących wybrzeża i obszary położone w głębi lądu. Finnmark był
zamieszkiwany 10 000 lat temu – pierwszych odkryć dokonano w Alta w 1925 roku.
Z odkrytych tu znanych rytów skalnych wynika, że Alta stanowiła prawdziwe
„centrum” już w ostatnim okresie epoki kamiennej. Ryty skalne z Alta są jednym z
historycznie ważnych miejsc, zarejestrowanych przez UNESCO.
PRZYLĄDEK PÓŁNOCNY (NORDKAP)
Nordkapp, najbardziej na północ wysunięte miejsce kontynentu, jest celem
podróży tysięcy turystów, szczególnie w lipcu bywa tu tłoczno. Należy pamiętać,
że od końca października do maja droga z Honningsvag na Przylądek Północny
jest zamknięta. Na przylądku stanowiącym 307 metrowy klif znajduje się kompleks
budynków, w których mieści się poczta, restauracja, sale wystawowe i kino. W
okresie letnim, od połowy maja do końca lipca, osobliwością tego miejsca jest
trwający non-stop 72-dobowy dzień. Zdecydowana większość turystów przyjeżdża
na przylądek samochodami. Trzeba pamiętać, że odległość z Przylądka
Północnego do Oslo wynosi 2170 km, do Tromso 464 km. Na samym Nordkapp nie
ma żadnej bazy noclegowej. Najbliższe hotele znajdują się w Honningsvag, przy
drodze na przylądek znajduje się kilka campingów oraz schronisko młodzieżowe.
HAMMERFEST
Najdalej na północ wysuniete miasto świata. Leży na wyspie Kvaloya i liczy łącznie
około 7000 mieszkańców, utrzymujących się głównie z rybołówstwa, przetwórstwa
ryb i pośrednictwa.
Ciekawostka jest fakt, że w ratuszu miejskim ma siedzibę Towarzystwo Królewskich i
Starożytnych Łowców Niedźwiedzi Polarnych, co świadczy o tym, że w tym
arktycznym mieście polowano niegdyś na niedźwiedzie polarne. By zostać
członkiem towarzystwa wystarczy stawić się osobiście w jego siedzibie.
W Hammerfest znajduje się najdalej na północy położony kościół katolicki
odbudowany w 1958 roku.
SVALBARD
Svalbard jest archipelagiem składającym się z kilkunastu wysp zajmujących
powierzchnię 63 000 km2., z największą zamieszkałą wyspą Spitsbergen.
Archipelag leży 640 km. na północ od Przylądka Północnego. Wyspy oblewają
wody Morza Barentsa. Panuje tu klimat arktyczny, a ponad połowę powierzchni
zajmują lodowce. Trzeba pamiętać, że polarny dzień trwa tu od końca kwietnia do
końca sierpnia. Praktycznie na archipelag dostać się można tylko samolotem.
Najwięcej lotów odbywa się z Oslo, taniej można dolecieć z Tromso. Przeciętna
cena biletu powrotnego wynosi ok. 2000 NOK. Największym utrudnieniem dla
turystów jest lokalny transport. Wyjeżdżając poza miejscowość Longyearbyen
trzeba uzyskać pozwolenie władz lokalnych oraz mieć broń palną przeciw białym
niedźwiedziom. Oferta wycieczek jest zróżnicowana, ale zawsze ceny są wysokie
ze względu na lokalny transport (helikoptery, skutery śnieżne).