European Commission

KOMISJA EUROPEJSKA
KOMUNIKAT PRASOWY
Bruksela, 26 kwietnia 2013 r.
Zatrudnienie: Komisja proponuje usprawnić stosowanie
prawa pracowników do swobodnego przepływu
Komisja Europejska przedłożyła dziś wniosek dotyczący wprowadzenia środków, które
zapewniłyby lepsze stosowanie przepisów UE dotyczących prawa obywateli do
podejmowania pracy w innym państwie członkowskim. Dzięki temu praktyczne korzystanie
z tego prawa stanie się łatwiejsze. Obecnie mamy do czynienia z powtarzającym się
problemem nieznajomości unijnych przepisów przez pracodawców publicznych i
prywatnych, niezależnie od tego, czy prawo krajowe jest zgodne z tymi przepisami. Ten
brak wiedzy lub niezrozumienie przepisów są główną przyczyną dyskryminacji ze względu
na przynależność państwową. Poza tym obywatele często nie wiedzą, do kogo w innym
państwie członkowskim można się zwrócić w przypadku napotkania problemów związanych
z korzystaniem z prawa do swobodnego przepływu. Aby pokonać te przeszkody i łatwiej
zapobiegać dyskryminacyjnemu traktowaniu pracowników ze względu na obywatelstwo,
Komisja proponuje praktyczne rozwiązania.
László Andor, komisarz ds. zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego,
powiedział: „Swobodny przepływ pracowników jest jednym z podstawowych elementów
jednolitego rynku UE. Ponieważ w chwili obecnej poziom bezrobocia w niektórych
państwach członkowskich jest znacznie wyższy niż w innych, tym bardziej ważne jest to,
aby ułatwić osobom zainteresowanym pracą w innym kraju UE dostęp do jego rynku
pracy. Mobilność pracowników leży w interesie nas wszystkich – przynosi korzyści tak
gospodarce państw członkowskich, jak i poszczególnym pracownikom. Proponowane środki
pomogą pracownikom pokonać przeszkody w podjęciu pracy w innym kraju UE”.
Jeżeli propozycja zostanie zatwierdzona przez Parlament Europejski i Radę, może
przyczynić się do zapewnienia rzeczywistego i skutecznego stosowania istniejących praw.
Państwa członkowskie byłyby wtedy zobowiązane do:




stworzenia krajowych punktów kontaktowych udzielających informacji, pomocy i
porad, tak aby pracownicy migrujący w obrębie UE, a także pracodawcy lepiej
orientowali się w przysługujących im prawach
zapewnienia odpowiednich środków odwoławczych na poziomie krajowym
umożliwienia związkom zawodowym, organizacjom pozarządowym i innym
organizacjom wszczynania w imieniu pracowników postępowań administracyjnych
lub sądowych w sprawach dotyczących dyskryminacji
ogólnie lepszego informowania pracowników migrujących i pracodawców w UE.
IP/13/372
Kontekst
W 2012 r. 6,6 mln obywateli UE mieszkało i pracowało w państwie członkowskim innym
niż ich własne. Liczba ta stanowi 3,1 proc. siły roboczej w UE. Poza tym 1,2 mln ludzi
pracuje w kraju UE innym niż ich kraj zamieszkania. Jednak osoby, które chcą pracować
w innym kraju UE, często nie są tam odpowiednio informowane i chronione w zakresie
przysługujących im praw oraz natrafiają na przeszkody w dostępie do rynku pracy albo
do przywilejów socjalnych, czy też na problematyczne warunki pracy. Badanie ankietowe
Eurobarometru z września 2011 r. pokazało, że 15 proc. obywateli UE wyklucza pracę w
innym państwie członkowskim ze względu na postrzegane przez nich zbyt liczne
przeszkody, do których należą:



inne warunki rekrutacji
uzależnianie dostępu do niektórych stanowisk od posiadanego obywatelstwa
odmienne warunki pracy w praktyce (np. dotyczące wynagrodzenia, perspektyw
zawodowych, zaszeregowania)

problemy związane z dostępem do przywilejów socjalnych, podlegających takim
warunkom, które łatwiej spełnić jest obywatelom państwa przyjmującego niż
obywatelom innych państw UE (np. wymóg stałego miejsca zamieszkania)

kwalifikacje zawodowe i doświadczenie zdobyte w innych państwach członkowskich
nie są brane pod uwagę albo są brane pod uwagę w inny sposób.
Przeszkody te nie tylko mają konsekwencje zawodowe i osobiste dla zainteresowanych
osób, lecz także niekorzystny wpływ na ich integrację na rynku pracy i w społeczeństwie
państwa przyjmującego.
Prawo obywateli UE do pracy w innym państwie członkowskim, ustanowione w art. 45
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFEU), obejmuje m.in. prawo do równego
traktowania bez względu na przynależność państwową w zakresie zatrudnienia,
wynagrodzenia i innych warunków pracy. W rozporządzeniu (UE) nr 492/2011 wymieniono
szczegółowo prawa wynikające ze swobodnego przepływu pracowników i określono
konkretne dziedziny, w których dyskryminacja ze względu na przynależność państwową
jest zabroniona, zwłaszcza jeśli chodzi o:
 dostęp do zatrudnienia
 warunki pracy
 przywileje socjalne i podatkowe
 dostęp do szkolenia
 członkostwo w związkach zawodowych
 dostęp do mieszkań
 dostęp dzieci do edukacji.
Choć art. 45 TFUE i rozporządzenie (UE) nr 492/2011 są bezpośrednio stosowane w
państwach członkowskich, celem nowego wniosku jest ulepszenie i upowszechnienie
sposobu, w jaki są one stosowane w praktyce. Dlatego mają zostać ustanowione wspólne
ogólne ramy dla odpowiednich przepisów i środki ułatwiające skuteczniejsze i bardziej
jednolite stosowanie praw przyznanych w przepisach UE pracownikom i członkom ich
rodzin, którzy korzystają z prawa do swobodnego przepływu. Niezależnie od swojej
propozycji Komisja, stojąc na straży Traktatu, będzie też nadal, w razie konieczności,
wszczynać postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państw członkowskich,
których przepisy krajowe nie są zgodne z Traktatem i rozporządzeniem.
2
Mobilność pracowników w UE przynosi korzyści nie tylko pracownikom, lecz także
gospodarkom państw członkowskich. Kraje zatrudniające zagranicznych pracowników
korzystają na tym, że ich firmy mogą obsadzić wakaty, które w przeciwnym razie
pozostałyby puste (nie ma żadnych dowodów na to, że pracownicy migrujący zabierają
miejsca pracy pracownikom miejscowym), i dzięki temu wytwarzać towary i świadczyć
usługi, które w przeciwnym razie nie mogłyby być wytwarzane ani świadczone. Mobilność
jest też z korzyścią dla krajów pochodzenia pracowników migrujących, ponieważ umożliwia
zatrudnienie pracownikom, którzy w swoim kraju mają trudności ze znalezieniem pracy, i
którzy dzięki pracy w innym kraju mogą wspierać finansowo swoje rodziny oraz zdobywać
nowe kwalifikacje i doświadczenie. Później doświadczenie to mogą wykorzystać w swoim
kraju.
Z przeprowadzonego w 2011 r. badania na temat migracji z ośmiu nowych państw
członkowskich (Czech, Estonii, Węgier, Litwy, Łotwy, Polski, Słowenii i Słowacji) wynika, że
dzięki zatrudnieniu pracowników migrujących z tych krajów PKB Irlandii wzrosło o 3 proc.,
a Wielkiej Brytanii o 1,2 proc. w latach 2004-2009.
Dodatkowe informacje
MEMO/13/384
Artykuł prasowy na stronie internetowej DG ds. Zatrudnienia:
http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=89&langId=pl
Strona internetowa komisarza László Andora:
http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/andor/index_en.htm
Komisarz László Andor na Twitterze: http://twitter.com/LaszloAndorEU
Bezpłatny biuletyn informacyjny Komisji Europejskiej na temat zatrudnienia, spraw
społecznych i włączenia społecznego:
http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=371&langId=pl
Contacts :
Jonathan Todd (+32 2 299 41 07)
Cécile Dubois (+32 2 295 18 83)
3