Organy władzy wykonawczej w Ukrainie
advertisement
Organy władzy wykonawczej w Ukrainie 1. Zadania Rady Ministrów Ukrainy. 2.Organy centralne władzy wykonawczej w Ukrainie. Ad 1 Podstawowe zadania tego najwyższego organu władzy wykonawczej określone zostały w ustawie o Radzie Ministrów Ukrainy. Zgodnie z art. 2 wskazanej ustawy zadania te obejmują: 1. zapewnienie suwerenności państwa i niezależności gospodarczej Ukrainy, prowadzenie polityki wewnętrznej i zewnętrznej państwa, zapewnienie przestrzegania Konstytucji, ustaw i aktów normatywnych Prezydenta Ukrainy; 2. zapewnienie poszanowania praw i wolności człowieka i obywatela, tworzenia sprzyjających warunków dla wolnego i wszechstronnego rozwoju tych praw; 3. zapewnienie wykonania polityki finansowej, gospodarczej, podatkowej, polityki w sprawach pracy i zatrudnienia, zabezpieczenia społecznego, zdrowia, wykształcenia, nauki i kultury, ochrony przyrody, ochrony środowiska, 4. przygotowanie i realizacja ogólnopaństwowych programów z zakresu: gospodarki, rozwoju naukowo-technicznego, polityki społecznej, kultury, ochrony przyrody, ochrony środowiska oraz innych programów; 5. zapewnienie rozwoju i wsparcia w zakresie rozwoju naukowo-technicznego i wynalazczości; 6. zapewnienie równych warunków rozwoju wszystkich form własności; organizowanie zarządu majątkiem Skarbu Państwa zgodnie z ustawami; 7. zapewnienie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa, porządku publicznego; zwalczanie przestępczości; likwidacja skutków stanów nadzwyczajnych; 8. prowadzenie i wsparcie rozwoju współpracy gospodarczej z zagranicą oraz realizację polityki celnej; 9. kierownictwo i koordynacja pracy ministerstw i pozostałych organów władzy wykonawczej; 10. wykonywanie innych zadań określonych w przepisach. Opisane wyżej zadania Rada Ministrów wykonuje bezpośrednio lub za pośrednictwem powołanych przez Prezydenta Ukrainy ministerstw i pozostałych organów władzy wykonawczej. Ministerstwo Ministerstwo Ukrainy stanowi naczelny organ w systemie organów władzy wykonawczej. Zadaniem ich jest kształtowanie i realizowanie polityki państwowej w jednym lub w kilku resortów, określonych na podstawie Konstytucji Ukrainy i ustaw szczególnych przez Prezydenta. Zadania ministrów W myśl art. 7 ustawy o centralnych organach władzy wykonawczej minister, kierując określonym działem administracji rządowej: 1. zapewnia stosowanie przepisów z tego zakresu; 2. wyznacza zasadnicze kierunki rozwoju; 3. informuje i składa wyjaśnienia w zakresie realizacji polityki państwowej; 4. zapewnia upowszechnienie praktyki stosowania ustawodawstwa, przygotowuje projekty aktów normatywnych podejmowanych przez Radę Ministrów i Prezydenta; 5. wykonuje inne zadania określone w ustawach szczególnych. Klasyfikacja ministerstw W zależności od zakresu działania ministerstwa Ukrainy dzieli się na 3 grupy: 1. Ministerstwa spełniające zadania z zakresu gospodarki: Ministerstwo rozwoju gospodarczego i handlu, Ministerstwo przemysłu, Ministerstwo finansów (polityka celna i podatkowa), Ministerstwo skarbu, Ministerstwo energetyki i przemysłu węglowego, Ministerstwo rolnictwa i gospodarki żywnościowej, Ministerstwo rozwoju regionalnego, budownictwa i zagospodarowania przestrzennego, Ministerstwo infrastruktury Ministerstwo ochrony środowiska i bogactw naturalnych Ukrainy 2. Ministerstwa spełniające zadania z zakresu kultury i polityki społecznej: Ministerstwo kultury Ministerstwo edukacji i nauki, Ministerstwo zdrowia Ministerstwo polityki społecznej Ministerstwo młodzieży i sportu. 3. Ministerstwa spełniające zadania z zakresu administracji Ministerstwo sprawiedliwości Ministerstwo spraw wewnętrznych, Ministerstwo spraw zagranicznych, Ministerstwo obrony Ukrainy; Ministerstwo stanów nadzwyczajnych. Służba Państwowa Ukrainy Służba Państwowa jest centralnym organem władzy wykonawczej, którego działalnością kieruje i nadzoruje Premier Ukrainy albo jeden z wicepremierów czy ministrów. Określa ona kierunki kształtowania polityki państwowej przez członków Rady Ministrów Ukrainy i zapewnia realizację tej polityki. W powyższym zakresie przysługują jej uprawnienia kierownicze, koordynacyjne i kontrolne. Na czele Służby Państwowej stoi jej kierownik. Agencja Państwowa Ukrainy Agencja Państwowa jest centralnym organem władzy wykonawczej, który powołany jest do zarządu majątkiem publicznym. Działalnością Agencji kieruje i koordynuje Rada Ministrów. Inspekcja Państwowa (Izba Obrachunkowa) Inspekcja Państwowa stanowi centralny organ władzy wykonawczej, do kompetencji którego realizowanie funkcji kontrolnych w zakresie określonym przez Prezydenta Ukrainy. Rada Ministrów Ukrainy kieruje i koordynuje działalność Inspekcji. Centralny organ władzy wykonawczej o statusie specjalnym Centralny organ władzy wykonawczej o statusie specjalnym realizuje zadania określone Konstytucją i ustawami szczególnymi. Może on określać szczególny sposób powołania, reorganizacji i likwidacji jednostek publicznych podlegających jego kontroli. Ma prawo nakładać na kontrolowane jednostki obowiązek składania sprawozdań, powoływania oraz ma prawo odwoływania osób nimi kierujących i wyjaśniania wątpliwości związanych z działaniem tych jednostek. Na czele tego organu stoi kierownik. Terenowe organy administracji państwowej Organy te, zgodnie z art. 118 Konstytucji Ukrainy, sprawują władzę wykonawczą w obwodach i rejonach, a także w miastach Kijów i Sewastopol. Skład osobowy terenowych organów administracji państwowej ustalają ich kierownicy, którzy z kolei są powoływani i odwoływani przez Prezydenta Ukrainy na wniosek Rady Ministrów. Podstawowe zadania terenowych organów administracji państwowej Organy te na obszarze swego działania zapewniają: 1) wykonanie Konstytucji, ustaw oraz rozporządzeń Prezydenta Ukrainy, Rady Ministrów i innych centralnych organów władzy wykonawczej, 2) zachowanie zasady praworządności oraz poszanowanie praw i wolności obywateli; 3) wykonania państwowych i regionalnych programów rozwoju społecznego, gospodarczego i kulturalnego, programów ochrony środowiska, a w miejscach zamieszkiwania mniejszości narodowych również programów ich rozwoju narodowo i kulturalnego 4) przygotowanie i wykonanie budżetów lokalnych, 5) przedłożenie organom nadzoru sprawozdań z wykonania lokalnych budżetów i programów, 6) współdziałam z organami samorządu terytorialnego, 7) realizację innych zadań. Szczegółowe uprawnienia wskazanych organów uregulowane zostały w art. 17-26 ustawy o terenowych organów administracji państwowej. Do zadań tych należą sprawy z zakresu: 1) praworządności, ochrony praw, wolności i prawnych interesów obywateli, 2) społeczno-gospodarczego rozwoju obszarów lokalnych, 3) budżetu, finansów i ewidencji, 4) zarządu majątkiem publicznym, prywatyzacji, wspierania rozwoju przedsiębiorczości 5) przemysłu, gospodarki rolnej, budownictwa i transportu; 6) nauki, edukacji, kultury, zdrowia, wychowania fizycznego i sportu, rodziny, kobiet, młodzieży i małoletnich, 7) nieruchomości, bogactw naturalnych, ochrony środowiska, 8) współpracy gospodarczej z zagranicą, 9) obrony i bezpieczeństwa publicznego, 10) osłony socjalnej, pracy i zatrudnienia. Organy te wykonują także inne zadania powierzone im na mocy ustaw szczególnych. Terenowe jednostki (przedstawicielstwa) centralnych organów władzy wykonawczej Skład osobowy, gospodarkę finansową, decyzję o likwidacji oraz reorganizacji terenowych jednostek centralnego organu władzy wykonawczej ustala - tak jak wobec osób prawnych prawa publicznego - właściwy minister kierujący i koordynujący działalność centralnego organu wykonawczej władzy oraz Rada Ministrów Ukrainy. Propozycje dotyczące utworzenia, reorganizacji i likwidacji terenowej jednostki centralnego organu władzy wykonawczej przedkłada do decyzji ministrowi kierownik centralnego organu władzy wykonawczej. Terenowe jednostki centralnego organu władzy wykonawczej może więc tworzyć, likwidować, reorganizować kierownik centralnego organu władzy wykonawczej podobnie jak jednostki organizacyjne urzędu centralnego organu władzy wykonawczej, po uzgodnieniu z ministrem, który kieruje i koordynuje działalność centralnego organu wykonawczej władzy oraz Radą Ministrów Ukrainy. Terenowe jednostki centralnego organu władzy wykonawczej tworzy się w przypadkach, gdy jest to przewidziane w przepisach regulujących ustrój centralnego organu władzy wykonawczej, zatwierdzonych przez Prezydenta Ukrainy. Takie jednostki mogą być powoływane również w innych formach w określonych w ustawach szczególnych. Jednostki te tworzy się w Autonomicznej Republice Krym, obwodach, miastach Kijów i Sewastopol, gminach (rejonach), gminach miejskich (rejonach w miastach), miastach powiatowych (obwodowych), republikańskich (Autonomicznej Republiki Krym). Mogą mieć charakter lokalny lub regionalny (wówczas ich właściwość rozciąga się na kilka jednostek podziału terytorialnego państwa). Terenowe jednostki centralnego organu władzy wykonawczej działają na mocy przepisów autonomicznych, zatwierdzonych przez kierownika centralnego organu wykonawczej władzy oraz na podstawie przepisów ogólnych zatwierdzanych przez Radę Ministrów Ukrainy. Jednostki te nabywają osobowość prawną z chwilą wpisu do właściwego państwowego rejestru osób prawnych i osób fizycznych-przedsiębiorców, zaś ich osobowość prawna wygasa z wykreślenia ich z tego rejestru. Kierownicy i zastępcy kierowników terenowych jednostek centralnego organu władzy wykonawczej są powoływani i odwoływani przez kierownika centralnego organu władzy wykonawczej, po uzgodnieniu ministrem, który kieruje i koordynuje działalność tego centralnego organu. Kandydaci na stanowisko kierowników tych jednostek opiniują kierownicy terenowych organów administracji państwowej, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Pozostałych pracowników (urzędników) terenowych jednostek centralnego organu władzy wykonawczej powołuje i odwołuje kierownik tej jednostki. Regulamin organizacyjny terenowej jednostki centralnego organu władzy wykonawczej zatwierdza kierownik centralnego organu władzy wykonawczej, po uzgodnieniu z ministrem kierującym i koordynującym działalność tego centralnego organu władzy wykonawczej. Regulamin stanowisk oraz wynagradzania pracowników terenowej jednostki centralnego organu władzy wykonawczej zatwierdza kierownik centralnego organu władzy wykonawczej. Systemy organów władzy publicznej wybranych krajów Europy i Stanów Zjednoczonych System administracji państwowej na Ukrainie. 1. Organy władzy publicznej w świetle Konstytucji Ukrainy. 2. System organów władzy wykonawczej. 3. Gabinet Ministrów Ukrainy - najwyższy organ władzy wykonawczej. Rada Najwyższa Ukrainy Do uprawnień Rady Najwyższej Ukrainy należy: 1) dokonywanie zmian do Konstytucji Ukrainy, wyznaczanie ogólnokrajowego referendum w sprawach określonych w art. 73 Konstytucji; 2) uchwalanie ustaw, zatwierdzanie budżetu państwa і dokonywanie jego zmian; 3) kontrola wykonania budżetu państwa, ocena sprawozdania z jego wykonania; 4) określenie zasad polityki wewnętrznej i zagranicznej, ogłaszanie, na wniosek Prezydenta Ukrainy, wojny i pokoju; 5) zatwierdzenie decyzji Prezydenta Ukrainy o wykorzystaniu Sił Zbrojnych Ukrainy i innych formacji wojskowych w razie napaści zbrojnej na Ukrainę; 6) powołanie jednej trzeciej składu Sądu Konstytucyjnego Ukrainy, wybór sędziów na czas nieokreślony. Prezydent Ukrainy Zgodnie z art. 102 Konstytucji Prezydent Ukrainy jest głową państwa i występuje w jego imieniu. Prezydent Ukrainy jest gwarantem suwerenności państwa, integralności terytorialnej Ukrainy, przestrzegania Konstytucji Ukrainy oraz praw i wolności człowieka i obywatela. Stosownie do art. 103 Konstytucji, Prezydenta Ukrainy wybierają obywatele Ukrainy na podstawie powszechnego, równego i bezpośredniego prawa wyborczego, w głosowaniu tajnym na pięć lat. Prezydentem Ukrainy może zostać wybrany obywatel Ukrainy, który ukończył trzydzieści pięć lat, posiada czynne prawo wyborcze, zamieszkuje w Ukrainie od ostatnich dziesięciu lat przed dniem wyborów i włada językiem państwowym. Jedna i ta sama osoba nie może być Prezydentem Ukrainy dłużej niż przez dwie kolejne kadencje. Wybory Prezydenta Ukrainy przeprowadza się w ostatnią niedzielę października w piątym roku kadencji Prezydenta Ukrainy. W razie przedterminowego skrócenia kadencji Prezydenta Ukrainy, wybory Prezydenta Ukrainy przeprowadza się w ciągu dziewięćdziesięciu dni od dnia utraty przez niego stanowiska. W myśl art. 105 Konstytucji Prezydent Ukrainy w czasie sprawowania urzędu korzysta z prawa do nietykalności. W świetle art. 106 Konstytucji Ukrainy Prezydent Ukrainy ma szerokie uprawnienia, które dotyczą różnych gałęzi władzy. Władza wykonawcza Władza wykonawcza na Ukrainie realizuje zadania wynikające z przepisów prawa, w tym zwłaszcza Konstytucji i ustaw. Pełni rolę systemu organów, które są powołane do wykonywania polityki państwowej oraz spełniania innych zadań z zakresu administracji publicznej, działając na w celu ochrony praw człowieka i obywatela, zapewniając realizację zbiorowych potrzeb społeczeństwa. Władza sądownicza Zgodnie z art. 124 wymiar sprawiedliwości na Ukrainie sprawują wyłącznie sądy. Nie dopuszcza się delegowania funkcji sądowych, a także przywłaszczania tych funkcji przez inne organy lub funkcjonariuszy publicznych. Właściwość sądów rozciąga się na wszystkie stosunki prawne, jakie nawiązują się na terytorium państwa. Wymiar sprawiedliwości sprawują Sąd Konstytucyjny Ukrainy i sądy powszechne. Stosownie do art. 125 Konstytucji Najwyższym organem sądowym w systemie sądów powszechnych jest Sąd Najwyższy Ukrainy. Najwyższymi organami sądowymi sądów szczególnych są odpowiednie sądy najwyższe. Sądy apelacyjne oraz sądy lokalne działają zgodnie z ustawą. Zgodnie z art. 147 Konstytucji Ukrainy Sąd Konstytucyjny Ukrainy jest jedynym organem sądownictwa konstytucyjnego w Ukrainie. Powołany jest on do rozstrzygania o zgodności ustaw i innych aktów normatywnych z Konstytucją Ukrainy oraz do ustalania wiążącej wykładni Konstytucji i ustaw. W świetle art. 148 Konstytucji Sąd Konstytucyjny Ukrainy składa się z osiemnastu sędziów. Na Ukrainie działa Najwyższa Rada Sądownictwa (polskim odpowiednikiem tego organu jest Krajowa Rada Sądownictwa), do kompetencji której należy: 1) składanie wniosków o powołanie i odwołanie sędziów na stanowiska; 2) orzekanie w sprawie naruszenia przez sędziów i prokuratorów zakazu łączenia stanowisk; 3) orzekanie o dyscyplinarnej odpowiedzialności sędziów Sądu Najwyższego Ukrainy, sędziów najwyższych sądów szczególnych oraz rozpatrywanie skarg na orzeczenia o pociągnięciu do odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów sądów apelacyjnych oraz sądów obwodowych i rejonowych, a także prokuratorów. wykonawczej. Rada Ministrów Ukrainy, zgodnie z Konstytucją Ukrainy, stanowi najwyższym organem władzy wykonawczej, odpowiedzialny przez Prezydentem Ukrainy i Radą Najwyższą oraz podlega kontroli i składa sprawozdania Radzie Najwyższej Ukrainy w zakresie przewidzianym w Konstytucji Ukrainy. W skład Rady Ministrów Ukrainy wchodzą Premier Ukrainy, Pierwszy Wicepremier, wicepremierowi oraz ministrowie. Do członków rządu odnoszą się następujące wymogi: 1) Stanowisko takie zajmować może wyłącznie obywatel Ukrainy, który posiada czynne prawo wyborcze, wyższą wykształcenie i włada językiem państwowym. Nie mogą być na nie powołani osoby skazane za popełnienie umyślnego przestępstwa, chyba że wyrok został uchylony albo skazanie uległo zatarciu w trybie określonym przez ustawę. 2) Stanowiska tego nie można łączyć z innym zatrudnieniem, z wyjątkiem pracy naukowodydaktycznej lub twórczej poza godzinami urzędowani ani z zajmowaniem stanowiska w organach zarządzających lub nadzorczych podmiotów gospodarczych działających w celu osiągnięcia zysku. Organ właściwy do powołania Premiera Ukrainy Zgodnie art. 114 Konstytucji Ukrainy Premier Ukrainy powołany jest przez Radę Najwyższą Ukrainy, za zgodą większości głosów jej konstytucyjnego składu. Premier kieruje pracą Rady Ministrów, realizując program działania Rady Ministrów przyjęty przez Radę Najwyższą. Organ właściwy do powołania Rady Ministrów Skład osobowy Rady Ministrów ustala Prezydent Ukrainy, na wniosek Premiera Ukrainy. Wnioski o powołanie określonych kandydatów na członków Rady Ministrów zawierać muszą: 1) informację o ich obywatelstwie; 2) informację o ich wykształceniu; 3) informację o ich życiorysie, w tym o ich zatrudnieniu; 4) zaświadczenie organów skarbowych o dochodach i stanie majątkowym, wynikającym ze złożonej deklaracji podatkowej;. 5) informacje o zajmowaniu stanowisk kierowniczych organach lub w radzie nadzorczej przedsiębiorstwa albo organizacji, w celu ustalenia wynagrodzenia; 6) zaświadczenie o niekaralności. Zasady działania Rady Ministrów Ukrainy opierają się, zgodnie z art. 3 ustawy o Radzie Ministrów Ukrainy (w brzmieniu obowiązującym od 7 października 2010 r.), na zasadach legalności, praworządności, podziału władzy państwowej, ciągłości, kolegialności, solidarnej odpowiedzialności, otwartości i przejrzystości. Program działania Rady Ministrów Ukrainy Nowy powołany skład Rady Ministrów Ukrainy rozpoczynając swoją działalność przedstawia Radzie Najwyższej do zatwierdzenia program działania. Zgodnie z ustawą o regulaminie działania Rady Najwyższej Ukrainy (w brzmieniu obowiązującym od 10 lutego 2010 r.) Premier Ukrainy osobiście składa sprawozdanie z działalności Rady Ministrów Ukrainy na posiedzeniach Rady Najwyższej oraz odpowiada na interpelacje i zapytania deputowanych ludowych. Program działania Rady Ministrów Ukrainy opiera się na przedwyborczym programie Prezydenta Ukrainy. Program działania Rady Ministrów zatwierdza Rady Najwyższej Ukrainy – w głosowaniu – większością swego konstytucyjnego składu. System organów władzy wykonawczej System organów władzy wykonawczej obejmuje trzy poziomy: 1) naczelne organy władzy wykonawczej; 2) centralne organy władzy wykonawczej o właściwości resortowej, międzyresortowej oraz funkcjonalnej; 3) terenowe organy władzy wykonawczej; 4) terenowe jednostki (przedstawicielstwa) centralnego organu władzy wykonawczej. Organ władzy wykonawczej Organ władzy wykonawczej – jednostka organizacyjna, która ma powierzone określone zadania i funkcje, strukturę i zakres uprawnień, służący wykonywaniu zadań z zakresu administracji publicznej, w tym udostępnianiu usług publicznych obywatelom Ukrainy i innym podmiotom, a także służący ochronie działalności tego organu, związanej z realizacją odpowiedzialności administracyjnej. Struktura organu władzy wykonawczej - odpowiedni system jego wewnętrznych jednostek, rozdziału pomiędzy nimi funkcji i uprawnień, a także ich zachodzących między nimi powiązań. Wykaz stanowisk służbowych organu władzy wykonawczej - oficjalnie zatwierdzony dokument, w którym w logicznej kolejności przedstawione zostały jednostki strukturalne wraz z ich nazwą oraz ilością stanowisk (z reguły odrębnie dla każdej jednostki strukturalnej) i wysokością wynagrodzenia. Rozróżnia się typowe i indywidualne wykazy stanowisk służbowych. Typowe wykazy stanowisk służbowych zatwierdzają się centralne organy władzy wykonawczej dla poszczególnych rodzajów terenowych jednostek (przedstawicielstw) tych organów centralnych. Indywidualny wykaz stanowisk ustala się dla konkretnego organu władzy wykonawczej. Stanowisko służbowe w organie władzy wykonawczej - to jest określona strukturą i wykazem stanowisk służbowych pierwotna jednostka strukturalna organu państwowego oraz jego aparatu, na którą składa się ustalony przez przepisy prawa zakres uprawnień i obowiązków.
