SQL http://sound.eti.pg.gda.pl/STUDENT/mbd/SQL.ppt. SQL SQL – Structured Query Language Język komunikacji użytkownika z oprogramowaniem zarządzającym relacyjnymi bazami danych Ujęty w normie ANSI/ISO w roku 1986 Aktualizacje: SQL-89, SQL-92 Język SQL danej bazy, np. mySQL, zawiera: • polecenia SQL ujęte w standardzie • rozszerzenia standardu – polecenia specyficzne dla konkretnego systemu baz danych Rodzaje poleceń SQL Polecenia SQL dotyczą: • tworzenia i usuwania baz danych, tabel, kluczy • wprowadzania, uaktualniania i usuwania danych • wyszukiwania danych • ustawiania praw dostępu do danych • administracji bazą danych • zarządzania transakcjami SQL – liczby i napisy Łańcuchy znaków: 'napis' lub "napis" użycie backslasha (\): 'napis \'03' Liczby całkowite: 1221 0 -32 Liczby zmiennoprzecinkowe: 294.42 -32032.6809e+10 Liczby szesnastkowe: x'4D7953514C' 0x5061756c Wartość pusta: NULL Wprowadzanie komend SQL Sposób wprowadzania do bazy poleceń SQL: • w programie działającym z linii poleceń (np. mySQL monitor) • w programie z graficznym interfejsem użytkownika (np. mySQL Navigator) • w skryptach i programach komunikujących się z bazą danych (np. skrypty PHP) • pośrednio, przy użyciu graficznego interfejsu użytkownika (np. Access) Tworzenie bazy danych – mySQL Sposób utworzenia bazy danych w mySQL: • uruchomienie programu: mysql • utworzenie bazy: CREATE DATABASE nazwa; • przełączenie się do bazy: USE nazwa; • teraz można utworzyć tabele – utworzenie tabeli wymaga podania nazw pól (kolumn) oraz ich typów. Typy danych Typy danych mySQL – liczby całkowite: • TINYINT (1 bajt) • SMALLINT (2 bajty) • MEDIUMINT (3 bajty) • INT (4 bajty) • BIGINT (8 bajtów) Dodatkowe atrybuty: • UNSIGNED – liczba bez znaku • ZEROFILL – dopełnienie zerami • (M) – wyświetlenie M cyfr Typy danych Typy danych mySQL – liczby zmiennoprzecinkowe: • FLOAT (n) – pojedyncza precyzja, n liczb • DOUBLE (M,D) – podwójna precyzja • DECIMAL (M,D) – liczba zapisywana jako tekst Dodatkowe atrybuty: • UNSIGNED – liczba bez znaku • ZEROFILL – dopełnienie zerami • (M) – wyświetlenie M cyfr • (M,D) – wyświetlenie M cyfr, D cyfr po przecinku Typy danych Typy danych mySQL – data i czas: • DATETIME – data + czas (2003-10-15 15:00:12) • DATE – data (2003-10-15) • TIME – czas (15:00:12) • YEAR – rok (2003 lub 03) • TIMESTAMP (n) – znacznik czasu (n – liczba znaków) Typy danych Typy danych mySQL – łańcuchy tekstowe: • CHAR (n) – stała długość n (max. 255) • VARCHAR (n) – zmienna długość, max. n (do 255) • TINYTEXT, TEXT, MEDIUMTEXT, LONGTEXT – dane tekstowe ASCII • TINYBLOB, BLOB, MEDIUMBLOB, LONGBLOB – dane binarne • ENUM – typ wyliczeniowy • SET – zbiór wartości Tworzenie tabel Utworzenie tabeli wymaga podania nazw pól (kolumn) oraz ich typów. CREATE TABLE albumy ( id INT NOT NULL, wykonawca VARCHAR(30), tytuł VARCHAR(30), rok YEAR, liczba-utw SMALLINT, opis TEXT ); Wstawianie danych do tabeli Wstawianie danych z podaniem wszystkich kolumn tabeli (należy zachować kolejność!) INSERT INTO albumy VALUES (1, ‘Pink Floyd’, ‘The Division Bell’, 1994, 11, ‘Ostatni studyjny album’); Wstawianie danych do wybranych kolumn tabeli INSERT INTO albumy (id, album, wykonawca) VALUES (2, ‘The Wall’, ‘Pink Floyd’); Wyszukiwanie danych Wyszukiwanie danych w tabeli – instrukcja SELECT Ogólna postać instrukcji SELECT: SELECT które_kolumny FROM z_której_tabeli WHERE które_rekordy; Wyszukiwanie danych Najprostsza postać instrukcji SELECT SELECT * FROM albumy; Wyszukiwanie: • w tabeli albumy • wszystkich pól (kolumn) – „*” • wszystkich rekordów (wierszy) – brak warunku WHERE Wyszukiwanie – wybór kolumn Wyszukiwanie danych – wyświetlenie wybranych kolumn SELECT rok, tytuł, wykonawca FROM albumy; W ten sposób można uzyskać powtarzające się wyniki: SELECT wykonawca FROM albumy; Eliminacja powtórzeń wyników: SELECT DISTINCT wykonawca FROM albumy; Wyszukiwanie – wybór wierszy Wyszukiwanie rekordów spełniających zadany warunek – instrukcja WHERE Przykłady: SELECT tytuł FROM albumy WHERE wykonawca = 'Pink Floyd'; SELECT wykonawca, rok FROM albumy WHERE tytuł = 'The Best Of' AND rok < 1970; Operatory Operatory używane w instrukcji SELECT ... WHERE: • porównania: = <> < > <= >= <=> • logiczne: NOT ! AND && OR || XOR • IS NULL, IS NOT NULL • expr BETWEEN min AND max (NOT BETWEEN) • expr IN (lista) (NOT IN) SELECT * FROM albumy WHERE wykonawca IN ('Pink Floyd', ‘Dire Straits') AND (rok < 1975 OR rok BETWEEN 1979 AND 1983); Symbole wieloznaczne Symbole wieloznaczne używane w instrukcji WHERE: • % zastępuje dowolny ciąg znaków • _ zastępuje jeden znak Operator symboli wieloznacznych: LIKE, NOT LIKE SELECT * FROM albumy WHERE wykonawca LIKE 'The %s'; SELECT * FROM albumy WHERE album NOT LIKE 'The Best in 197_'; Wyrażenia regularne – operator REGEXP (mySQL) Sortowanie wyników Sortowanie wyników wg zadanej kolumny: • ORDER BY pole – w porządku rosnącym • ORDER BY pole ASC – jw. • ORDER BY pole DESC – w porządku malejącym SELECT * FROM albumy ORDER BY rok DESC, wykonawca; Grupowanie wyników Tworzenie zestawień przez grupowanie wyników: • użycie funkcji, np. COUNT, SUM, MAX, MIN, AVG • nazwanie kolumny z wynikami (opcjonalnie) – AS • zgrupowanie wyników – ORDER BY Przykład – obliczenie ilości albumów wszystkich wykonawców: SELECT wykonawca, COUNT(*) FROM albumy GROUP BY wykonawca; SELECT wykonawca, COUNT(*) AS ilosc FROM albumy GROUP BY wykonawca ORDER BY ilosc DESC; Grupowanie wyników Ograniczenie rekordów uzyskanych w wyniku grupowania – operator HAVING Nie należy mylić instrukcji WHERE i HAVING! Przykład – obliczenie ilości albumów wszystkich wykonawców, wyświetlenie tylko tych, którzy mają więcej niż 5 albumów: SELECT wykonawca, COUNT(*) AS ilosc FROM albumy GROUP BY wykonawca HAVING ilosc > 5; Ograniczenie liczby wyników Ograniczenie liczby zwracanych wyników – LIMIT LIMIT n – n pierwszych wyników LIMIT m,n – n wyników, pomijając m pierwszych Przykład: 10 wykonawców o największej liczbie albumów: SELECT wykonawca, COUNT(*) AS ilosc FROM albumy GROUP BY wykonawca LIMIT 10; 20 następnych wyników (11-30): SELECT wykonawca, COUNT(*) AS ilosc FROM albumy GROUP BY wykonawca LIMIT 10,20; Wyszukiwanie w wielu tabelach Pobieranie danych w więcej niż jednej tabeli Przykład bazy danych – dwie tabele: • albumy IDA Wykonawca Album Rok • utwory IDU Utwór Czas IDA Gatunek Wybranie wszystkich możliwych kombinacji rekordów z obu tabel (iloczyn kartezjański): SELECT * FROM albumy, utwory; Wyszukiwanie w wielu tabelach Uwzględnienie relacji między tabelami: SELECT * FROM albumy, utwory WHERE albumy.IDA = utwory.IDA; Łączy ze sobą rekordy obu tabel mające takie same dane w polach, które są połączone relacją: • albumy IDA • utwory IDU Wykonawca Utwór Album Czas Rok IDA Gatunek Wyszukiwanie w wielu tabelach Wybór kolumn: SELECT albumy.wykonawca, albumy.album, utwory.utwor, utwory.czas FROM albumy, utwory WHERE albumy.IDA = utwory.IDA; Krótsza wersja – aliasy nazw tabel: SELECT a.wykonawca, a.album, u.utwor, u.czas FROM albumy a, utwory u WHERE a.IDA = u.IDA; Wstawianie danych – inne metody Wstawianie do tabeli danych uzyskanych w wyniku zapytania: INSERT INTO nowa (autor, dzielo) SELECT DISTINCT wykonawca, album FROM albumy; Wstawianie danych z pliku na komputerze klienta (pola rozdzielone tabulatorami, rekordy – znakiem nowej linii) – komenda mySQL (nie standard): LOAD DATA LOCAL INFILE ‘dane.txt’ INTO nowa_tabela; Usuwanie rekordów Usunięcie rekordów spełniających zadane kryteria – instrukcja DELETE. Warunki takie same jak w SELECT. Usuwane są zawsze całe rekordy. Przykład: DELETE FROM albumy WHERE wykonawca = 'Pink Floyd'; UWAGA! Te komendy czyszczą całą tabelę: DELETE FROM albumy; TRUNCATE TABLE albumy; Uaktualnianie rekordów Zmiana danych rekordów już istniejących w tabeli – komenda UPDATE. Nowe wartości określane są komendą SET. Przykład: UPDATE albumy SET wykonawca = 'Pink Floyd' WHERE wykonawca = 'Fink Ployd'; UWAGA! Ta komenda uaktualni WSZYSTKIE rekordy: UPDATE albumy SET wykonawca = 'Pink Floyd'; Operacje na bazach danych Tworzenie bazy danych: CREATE DATABASE baza; Usuwanie całej bazy: DROP DATABASE baza; Wyświetlenie istniejących baz danych: SHOW DATABASES; Przełączenie się na inną bazę danych: USE baza; Operacje na tabelach Tworzenie tabeli (przykład): CREATE TABLE tabela (id INT, nazwa VARCHAR(30)); Usuwanie tabeli: DROP TABLE tabela; Wyświetlenie istniejących baz danych: SHOW TABLES; Wyświetlenie struktury tabeli: DESCRIBE tabela; Operacje na tabelach Zmiana nazwy: RENAME TABLE tabela TO nowa_tabela; Zmiana struktury tabeli – ALTER TABLE Dodanie kolumny: ALTER TABLE tabela ADD (opis TEXT); Usuwanie kolumny: ALTER TABLE tabela DROP opis; Operacje na tabelach Modyfikacja typu kolumny (ograniczenia typu!): ALTER TABLE tabela MODIFY opis VARCHAR(50); Zmiana nazwy kolumny: ALTER TABLE tabela CHANGE opis info VARCHAR(50); Za pomocą ALTER TABLE możliwe jest również dodawanie i usuwanie atrybutów pól. Atrybuty pól tabeli Przy tworzeniu lub zmianie tabeli można podać opcjonalne atrybuty pól (kolumn) tabeli: CREATE TABLE (pole typ atrybuty, ...); Dostępne atrybuty: • NULL – można nie podawać wartości (domyślnie) • NOT NULL – wartość musi być podana • DEFAULT wartość – gdy nie podamy wartości • AUTO_INCREMENT – automatycznie zwiększany licznik • COMMENT 'opis' – komentarz • PRIMARY KEY, KEY – indeksy główne AUTO_INCREMENT i DEFAULT AUTO_INCREMENT – nie wpisujemy danych, baza wpisuje aktualny stan licznika i zwiększa go o 1. DEFAULT – jeżeli nie wprowadzimy danych, zostanie wpisana wartość domyślna CREATE TABLE wykonawcy { id INT NOT NULL AUTO_INCREMENT, wykonawca VARCHAR(30), opis TEXT DEFAULT 'brak opisu' }; INSERT INTO wykonawcy (wykonawca) VALUES ('XYZ'); Wynik: (1, 'XYZ', 'brak opisu') TIMESTAMP Wartością domyślną dla kolumny o typie TIMESTAMP jest aktualny znacznik czasu (data i czas). Kolumna tego typu umożliwia zachowanie czasu wprowadzenia lub ostatniej modyfikacji rekordu. Jeżeli zostanie podana wartość – jest ona wpisywana. Jeżeli nie zostanie podana wartość (NULL) – wpisywany jest znacznik czasu. Sprawdzanie poprawności danych NOT NULL – w tej kolumnie muszą być wpisane dane CHECK (wyrażenie) – dane muszą spełniać podany warunek CREATE TABLE dane { nazwisko VARCHAR(30) NOT NULL, rok_ur INT, CHECK(rok_ur BETWEEN 1900 AND 2040) }; CHECK nie jest obecnie zaimplementowane w MySQL. Indeksowanie tabel Na wybrane kolumny tabeli mogą być nakładane indeksy (klucze) w celu: • przyspieszenia wyszukiwania • zdefiniowania relacji pomiędzy tabelami Typy indeksów w MySQL: • KEY, INDEX • UNIQUE • PRIMARY KEY • FULLTEXT Tworzenie indeksów Tworzenie indeksu podczas definiowania tabeli – komenda INDEX lub KEY (obie są równoważne): KEY nazwa (kolumny) CREATE TABLE dane { nazwisko VARCHAR(30) NOT NULL, rok_ur INT, KEY indeks (nazwisko) }; Indeks może obejmować wiele kolumn Tworzenie indeksów Tworzenie indeksu w już istniejącej tabeli: CREATE INDEX indeks ON dane(nazwisko); Indeks wielokolumnowy, indeksowanych 10 pierwszych znaków pola nazwisko: CREATE INDEX indeks ON dane (nazwisko(10), rok_ur); Usunięcie indeksu (nie usuwa danych!): DROP INDEX indeks ON dane; Wartości niepowtarzalne UNIQUE – żadne dwa rekordy w tabeli nie mogą mieć jednakowych danych w indeksowanej kolumnie. Jest to jednocześnie INDEX. Jeżeli indeksowana kolumna ma atrybut NOT NULL, dane w kolumnie muszą być unikatowe i muszą być wprowadzone. Jeżeli indeksowana kolumna ma atrybut NULL, dane w kolumnie muszą być unikatowe, ale mogą nie być wprowadzane (pole może pozostać puste). Tworzenie indeksu UNIQUE Tworzenie indeksu podczas definiowania tabeli: CREATE TABLE dane { nazwisko VARCHAR(30) NOT NULL, pesel CHAR(11), UNIQUE indeks (pesel) }; Tworzenie indeksu w istniejącej tabeli: CREATE UNIQUE INDEX indeks ON dane (pesel); Indeks główny Indeks główny – PRIMARY KEY • identyfikuje jednoznacznie każdy rekord w tabeli • może istnieć tylko jeden w tabeli • jest typu UNIQUE • indeksowana kolumna otrzymuje automatycznie atrybut NOT NULL • ma nazwę PRIMARY (nie można podać własnej) • bierze domyślnie udział w relacjach z innymi tabelami Tworzenie indeksu głównego Tworzenie indeksu głównego podczas definiowania tabeli – w definicji kolumny: CREATE TABLE dane { nazwisko VARCHAR(30) NOT NULL, pesel CHAR(11) PRIMARY KEY, }; To samo w definicji tabeli (może to być ind. wielokolumn.) CREATE TABLE dane nazwisko pesel PRIMARY KEY }; { VARCHAR(30) NOT NULL, CHAR(11), (pesel) Tworzenie indeksu głównego Tworzenie indeksu głównego w już istniejącej tabeli: ALTER TABLE dane ADD PRIMARY KEY (pesel); Usuwanie indeksu głównego w tabeli (nie usuwa danych!): ALTER TABLE dane DROP PRIMARY KEY; Wyszukiwanie w całym tekście MySQL posiada specjalny typ klucza FULLTEXT, umożliwiający wyszukiwanie informacji w polach tekstowych. Indeks ten nie wchodzi w skład standardu SQL. Tworzenie indeksu FULLTEXT (dwie metody): CREATE TABLE albumy { tytul VARCHAR(30) PRIMARY KEY, wykonawca VARCHAR(30), recenzja TEXT, FULLTEXT indeks (tytul, recenzja) }; ALTER TABLE albumy ADD FULLTEXT ind (recenzja); Wyszukiwanie w całym tekście Wyszukiwanie dosłowne: MATCH (kolumny) AGAINST (napis) SELECT * FROM albumy WHERE MATCH (tytul, recenzja) AGAINST ('best of'); Dla każdego zwróconego rekordu baza oblicza wskaźnik podobieństwa (score) – im większa liczba, tym lepsze dopasowanie szukanego ciągu. Znalezione rekordy są sortowane w kolejności od najwyższego wyniku. Wyszukiwanie w całym tekście Wyświetlenie kolumny z wynikiem dopasowania wymaga dwukrotnego użycia tej samej komendy MATCH: SELECT tytul, recenzja, MATCH (tytul, recenzja) AGAINST ('best of') AS score FROM albumy WHERE MATCH (tytul, recenzja) AGAINST ('best of'); Wyszukiwanie w trybie logicznym Wyszukiwanie w trybie logicznym – operator IN BOOLEAN MODE Operatory wyszukiwania: +słowo – słowo musi wystąpić –słowo – słowo nie może wystąpić "całe zdanie" – musi wystąpić podana fraza słow* – słowo zaczynające się od podanych liter () – grupowanie operatorów ~ – zaprzeczenie Wyszukiwanie w trybie logicznym Przykłady: rock jazz +rock +jazz +rock jazz +rock -jazz "rock music" rock* słowa rock LUB jazz słowa rock ORAZ jazz słowo rock musi wystąpić, słowo jazz zwiększa score słowo rock musi wystąpić, słowo jazz nie może wystąpić musi wystąpić fraza rock music pasują m.in. rock, rocks, rocking Wyszukiwanie w trybie logicznym Przykład wyszukiwania w trybie logicznym: SELECT * FROM albumy WHERE MATCH (tytul, recenzja) AGAINST ('+rock +"debut album" -awful' IN BOOLEAN MODE); Algorytm wyszukiwania pomija słowa: • złożone z mniej niż 4 liter • znajdujące się na liście "stopwords" (pospolite) • występujące w więcej niż połowie rekordów tabeli Wyszukiwanie w całym tekście Indeksy FULLTEXT znacznie zwiększają możliwości wyszukiwania danych w bazie. Jednocześnie spowalniają one jednak operacje na rekordach (wstawianie, zmiana) – konieczność uaktualniania indeksu. Wyszukiwanie w całym tekście w bazie MySQL jest w trakcie opracowywania i optymalizacji. Operatory logiczne działają od wersji 4.0.1. Funkcje SQL Język SQL udostępnia szereg funkcji umożliwiających wykonywanie operacji na danych w zapytaniach. Funkcje: • matematyczne • tekstowe • daty i czasu Funkcje te mogą być wykorzystywane w instrukcji SELECT, w warunku wyboru kolumn lub w warunku wyboru wierszy. Funkcje SQL Przykład stosowania funkcji w instrukcji SELECT Funkcja UPPER() zamienia litery na wielkie. Użycie w warunku wyboru kolumn – zamienia litery na wielkie w zwracanych danych: SELECT UPPER(wykonawca) FROM albumy; Użycie w warunku wyboru rekordu – zawartość pola po konwersji musi odpowiadać warunkowi: SELECT * FROM albumy WHERE UPPER(wykonawca)='U2'; Funkcje matematyczne (1) ABS(x) – wartość bezwzględna SIGN(x) – znak liczby (-1, 0, 1) MOD(m,n) – reszta z dzielenia M/N FLOOR(x) – zaokrąglenie w dół CEIL(x) – zaokrąglenie w górę ROUND(x) – zaokrąglenie do najbliższej l. całkowitej m DIV n – część całkowita z dzielenia m/n EXP(x) – ex LN(x), LOG2(x), LOG10(x), LOG(b,x) – logarytmy POWER(x,y) = xy Funkcje matematyczne (2) SQRT(x) – pierwiastek kwadratowy PI() – wartość SIN(x), COS(x), TAN(x), COT(x) – funkcje trygonometr. ASIN(x), ACOS(x), ATAN(x) – odwrotne funkcje tryg. CRC32('wyr') – kod CRC wyrażenia wyr RAND() – liczba losowa od 0 do 1 LEAST(x,y,...) – najmniejsza wartość z listy GREATEST(x,y,...) – największa wartość z listy DEGREES(x), RADIANS(x) – konwersja stopnie/radiany TRUNCATE(x,d) – skrócenie x do d miejsc po przecinku Funkcje tekstowe (1) ASCII(x) – kod ASCII znaku ORD(x) – suma na podstawie kodów ASCII CONV(x,m,n) – konwersja między systemami liczbowymi BIN(x), OCT(x), HEX(x) – konwersja między systemami CHAR(x) – ciąg złożony ze znaków o podanych kodach CONCAT(s1,s2,...) – łączy podane napisy w jeden CONCAT_WS(sep,s1,s2,...) – łączy napisy separatorem LENGTH(s) – długość napisu LOCATE(s1,s2,p) – pozycja napisu s1 w s2 (szuk. od p) INSTR(s1,s2) – pozycja napisu s2 w s1 Funkcje tekstowe (2) LPAD(s1,n,s2) – poprzedza s1 ciągiem s2 do długości n RPAD(s1,n,s2) – dopisuje do s1 ciąg s2 do długości n LEFT(s,n) – n pierwszych znaków z napisu s RIGHT(s,n) – n ostatnich znaków z napisu s SUBSTRING(s,m,n) – n znaków z napisu s od poz. m SUBSTRING_INDEX(s,sep,n) – część napisu s przed n-tym wystąpieniem separatora sep LTRIM(s) – usuwa początkowe spacje RTRIM(s) – usuwa końcowe spacje TRIM(s) – usuwa początkowe i końcowe spacje SPACE(n) – napis złożony z n spacji Funkcje tekstowe (3) REPLACE(s1,s2,s3) – zamień s2 na s3 w napisie s1 REPEAT(s,n) – napis z n powtórzeń s REVERSE(s) – odwraca napis s INSERT(s1,m,n,s2) – wstawia n znaków s2 do s1 na poz. m ELT(n,s1,s2,...) – zwraca n-ty napis ze zbioru FIELD(s,s1,s2,...) – zwraca indeks napisu s w zbiorze LOWER(s) – zmienia litery na małe UPPER(s) – zmienia litery na wielkie LOAD_FILE(plik) – odczytuje zawartość pliku QUOTE(s) – poprzedza znaki specjalne znakiem '\' STRCMP(s1,s2) – porównanie dwóch napisów Funkcje daty i czasu (1) DATE(s) – pobiera datę z wyrażenia s TIME(s) - pobiera czas z wyrażenia s TIMESTAMP(s) – pobiera datę i czas z wyrażenia s DAYOFWEEK(data) – podaje dzień tygodnia DAYOFMONTH(data) – podaje dzień miesiąca DAYOFYEAR(data) – podaje dzień w roku MONTH(data) – podaje numer miesiąca DAYNAME(data) – podaje nazwę dnia MONTHNAME(data) – podaje nazwę miesiąca WEEK(data) – podaje numer tygodnia (od 0) WEEKOFYEAR(data) – podaje numer tygodnia (od 1) Funkcje daty i czasu (2) YEAR(data) – podaje rok YEARWEEK(data) – podaje rok i numer tygodnia HOUR(data) – podaje godzinę MINUTE(data) – podaje minutę SECOND(data) – podaje sekundę MICROSECOND(data) – podaje ułamki sekundy PERIOD_ADD(p,m) – dodaje m miesięcy do daty p PERIOD_DIFF(p1,p2) – różnica dwóch dat DATE_ADD(data, INTERVAL wyr typ) – dodaje do daty podany czas DATE_SUB(data, INTERVAL wyr typ) – odejmowanie daty Funkcje daty i czasu (3) ADDDATE(data,n) – dodaje n dni do daty SUBDATE(data,n) – odejmuje n dni od daty ADDTIME(s1,s2) – dodawanie czasu SUBTIME(s1,s2) – odejmowanie czasu EXTRACT(typ FROM data) – pobranie części daty TO_DAYS(data) – zamienia datę na numer dnia FROM_DAYS(n) – zamienia numer dnia na datę DATE_FORMAT(data,format) – formatowanie daty TIME_FORMAT(czas,format) – formatowanie czasu Funkcje daty i czasu (4) MAKEDATE(rok,dzień) – podaje datę MAKETIME(godz,min,sek) – podaje czas CURDATE() – bieżąca data CURTIME() – bieżący czas NOW() – bieżąca data i czas UNIX_TIMESTAMP() – bieżąca data i czas w formacie UNIX SEC_TO_TIME(sek) – konwersja sekund na czas TIME_TO_SEC(czas) – konwersja czasu na sekundy Przykład operacji na datach Dodawanie i odejmowanie DATE_ADD('1997-12-31 23:59:59', INTERVAL 1 DAY); DATE_ADD('1997-12-31 23:59:59', INTERVAL '1:1' MINUTE_SECOND); DATE_SUB('1998-01-02', INTERVAL 31 DAY); Pobranie części daty EXTRACT(YEAR FROM "1999-07-02"); Formatowanie daty DATE_FORMAT('1997-10-04 22:23:00', '%W %M %Y'); Funkcje konwersji Konwersje typów danych CAST(wyr AS typ) – zmiana wyr na typ CONVERT(wyr,typ) – jw. CONVERT(wyr USING kod) – zmiana strony kodowej Typy: BINARY, CHAR, DATE, DATETIME, SIGNED, TIME, UNSIGNED Inne funkcje (1) DATABASE() – nazwa bieżącej bazy danych USER() – nazwa bieżącego użytkownika PASSWORD(s) – koduje napis s jako hasło ENCRYPT(s) – koduje napis s ENCODE(s,pass) – koduje napis s przy użyciu hasła pass DECODE(s,pass) – dekoduje napis s przy użyciu hasła pass COMPRESS(s) – kompresja napisu s UNCOMPRESS(s) – dekompresja napisu s LAST_INSERT_ID() – ostatnio użyta wartość AUTO_INCREMENT Inne funkcje (2) FORMAT(n,d) – formatuje liczbę n do d miejsc dziesiętnych VERSION() – wersja bazy danych MySQL CONNECTION_ID() – identyfikator połączenia BENCHMARK(n,wyr) – oblicza czas wykonania wyr (n razy) FOUND_ROWS() – liczba rekordów z ostatniego SELECT Transakcje Domyślnie wszystkie instrukcje są wykonywane od razu po ich wprowadzeniu – zmiana danych w bazie. W pewnych sytuacjach nie chcemy aby wykonywane operacje modyfikowały fizyczny zbiór danych. Tryb transakcji – wprowadzane operacje zostaną wykonane dopiero po podaniu odpowiedniej komendy. MySQL obsługuje kilka typów tabel, nie wszystkie umożliwiają przeprowadzanie transakcji Transakcje START TRANSACTION – rozpoczęcie transakcji Kolejne operacje są zapamiętywane, ale nie są wykonywane. COMMIT – wykonanie operacji z całej transakcji ROLLBACK – cofnięcie do początku transakcji Niektóre komendy automatycznie wykonują COMMIT, np. CREATE INDEX, DROP INDEX, DROP TABLE, DROP DATABASE, ALTER TABLE, RENAME TABLE, TRUNCATE Transakcje Możliwe jest ustawienie w trakcie transakcji punktów zapisu za pomocą komendy SAVEPOINT nazwa Wykonanie komendy ROLLBACK TO SAVEPOINT nazwa powoduje cofnięcie do punktu zapisu o podanej nazwie COMMIT nadal wykonuje całą transakcję. Blokowanie tabel W pewnych sytuacjach potrzebne jest czasowe zablokowanie tabeli, aby inny użytkownik nie zmodyfikował danych. Blokowanie: LOCK TABLES tabela1 typ, tabela2 typ, ... ; Typ blokady: • READ – blokada do odczytu • WRITE – blokada do zapisu Odblokowanie tabel: UNLOCK TABLES; Typy tabel w MySQL MySQL obsługuje różne standardy zapisywania tabel. Typy nie udostępniające mechanizmu transakcji: MyISAM (domyślny), ISAM (stary), HEAP, MERGE Typy udostępniające mechanizm transakcji i blokowania: InnoDB, BDB Indeks pełnego tekstu (FULLTEXT) działa tylko w tabelach MyISAM. Typy tabel w MySQL CREATE TABLE tworzy domyślnie tabelę MyISAM. Aby utworzyć tabelę innego typu, należy podać żądany typ na końcu instrukcji: CREATE TABLE nazwa (definicja) TYPE=InnoDB; Zmiana typu tabeli (w praktyce utworzenie nowej tabeli, przepisanie danych i usunięcie starej tabeli): ALTER TABLE nazwa TYPE=InnoDB; Autoryzacja dostępu do bazy System zarządzania bazą danych obsługuje tzw. system przywilejów (privilege system): • autoryzacja użytkownika łączącego się z bazą z określonego komputera (login, hasło), • określenie praw do wykonywania poszczególnych operacji na bazie danych (przywileje) Przywileje są ustalane na podstawie: • nazwy użytkownika • nazwy sieciowej komputera klienta • operacji, którą chce wykonać użytkownik Autoryzacja dostępu do bazy Sprawdzanie przywilejów odbywa się na dwóch poziomach Poziom 1 – połączenie z bazą Sprawdzanie czy użytkownik o podanej nazwie ma prawo połączyć się z bazą z danego komputera Poziom 2 – wykonanie operacji Sprawdzanie czy użytkownik ma prawo wykonać żądaną operację na danych w określonej tabeli. Użytkownicy i hasła Użytkownik łącząc się z bazą podaje swój identyfikator (login) oraz hasło (jeżeli jest ustawione). Identyfikatory i hasła bazy MySQL są niezależne od identyfikatorów i haseł systemu operacyjnego. Połączenie z bazą z linii poleceń systemu: mysql -h serwer -u użytkownik -p baza_danych Jeżeli nie podany zostanie identyfikator użytkownika, (-u) przyjmowany jest identyfikator (login) systemowy bieżącego użytkownika. Opcja -p wymaga podania hasła Nadawanie praw dostępu Nadanie praw wykonywania określonych operacji na danych w bazie: GRANT przywilej (kolumny_tabeli) ON baza_danych.tabela TO użytkownik@host IDENTIFIED BY 'hasło'; Odbieranie praw dostępu: REVOKE przywilej (kolumny_tabeli) ON baza_danych.tabela FROM użytkownik@host; Rodzaje przywilejów ALL – prawo do wykonywania wszystkich operacji ALTER – zmiana def. tabeli (ALTER TABLE) CREATE – tworzenie tabel (CREATE TABLE) DELETE – kasowanie danych z tabeli (DELETE) DROP – usuwanie tabel (DROP TABLE) FILE – ładowanie danych z/do plików INDEX – tworzenie i usuwanie indeksów INSERT – wstawianie danych (INSERT) SELECT – pobieranie danych (SELECT) UPDATE – uaktualnianie danych (UPDATE) USAGE – bez żadnych praw Poziomy przywilejów Przywileje dostępu do danych (ON) mogą dotyczyć: • wszystkich baz danych na serwerze (poziom globalny): GRANT ... ON *.* • wszystkich tabel w określonej bazie: GRANT ... ON baza_danych.* • określonej tabeli: GRANT ... ON baza_danych.tabela • pojedynczych kolumn w określonej tabeli Przywileje dla użytkowników Przywileje dla użytkowników (TO) • użytkownik user z dowolnego komputera: user@'%' • użytkownik user z komputera w domenie: user@'%.eti.pg.gda.pl' • użytkownik z określonego komputera: [email protected] user@localhost [email protected] Ustawianie hasła Domyślnie utworzony użytkownik nie posiada hasła, o ile nie użyta zostanie opcja IDENTIFIED BY. Ustalenie hasła przy nadawaniu praw: GRANT ALL ON *.* TO user IDENTIFIED BY 'hasło'; Inna instrukcja do nadania hasła: SET PASSWORD FOR user = PASSWORD('hasło'); Prawa dostępu – przykłady Nadanie wszystkich praw do bazy forum dla użytkownika www łączącego się z serwera GRANT ALL ON forum.* TO www; Nadanie wybranych praw do tabeli dane użytkownikowi joe łączącemu się z podanej domeny GRANT SELECT,INSERT,UPDATE ON forum.dane TO joe@'%.eti.pg.gda.pl' IDENTIFIED BY 'alamakota'; Uwaga – ta instrukcja jest niebezpieczna! GRANT ALL ON *.* TO joe@'%'; Administrator bazy danych Użytkownik root ma prawo dostępu do całej bazy – jest administratorem bazy. Po zainstalowaniu MySQL każdy może zalogować się jako root bez hasła. Zatem należy ustawić hasło z linii poleceń: mysql -u root mysql; Po połączeniu się z bazą systemową należy ustawić hasło: SET PASSWORD FOR root = PASSWORD('tajnehaslo'); Można również użyć programu mysqladmin: mysqladmin -u root password tajnehaslo; Dodawanie użytkowników Dodanie użytkownika z jednoczesnym nadaniem praw dostępu do danych: GRANT ALL ON baza.* TO user IDENTIFIED BY 'haslo1'; Dodanie użytkownika bez nadania praw: GRANT USAGE ON baza.* TO user IDENTIFIED BY 'haslo2'; Dodanie na końcu opcji WITH GRANT OPTION pozwala użytkownikowi na przekazywanie praw innym użytkownikom.