historia - Leszek Lewkowicz

11 listopada 2011
Przyczyny upadku I RP
 Panowanie królów elekcyjnych pochodzących z obcych
dynastii, których interesy nie były zbieżne z interesem Polski.
August II Mocny
11 listopada 2011
Przyczyny upadku I RP
 Upadek intelektualny i moralny średniej szlachty
oraz wzrost znaczenia magnaterii, która wobec słabości
władzy centralnej i anarchii w kraju, rządziła się w swoich
włościach, jak w udzielnych księstwach.
Franciszek Ksawery Branicki
- jeden z przedstawicieli magnaterii
11 listopada 2011
Przyczyny upadku I RP
 Anarchia i osłabienie pozycji króla oraz władz centralnych
spowodowane ciągłym zrywaniem sejmów, za pomocą
liberum veto.
Karykatura
11 listopada 2011
Przyczyny upadku I RP
 Zniszczenia wojenne (wojna północna, wojna o sukcesję
polską, konfederacja barska), które nie pozwoliły na
nadrobienie zapóźnienia cywilizacyjnego Rzeczpospolitej.
Konfederacja barska
11 listopada 2011
Przyczyny upadku I RP
 Wzrost znaczenia krajów sąsiednich (Prus, Austrii, Rosji),
które wykorzystując swoją przewagę coraz silniej
ingerowały w sprawy wewnętrzne Rzeczpospolitej.
Caryca Katarzyna II
11 listopada 2011
I rozbiór Polski
11 listopada 2011
Tadeusz Rejtan
 Tadeusz Rejtan - uczestnik konfederacji barskiej,
w 1773 poseł ziemi nowogródzkiej na Sejm Rozbiorowy.
Tadeusz Rejtan
11 listopada 2011
II rozbiór Polski
11 listopada 2011
III rozbiór Polski
11 listopada 2011
Legiony Polskie we Włoszech
 Już dwa lata po III rozbiorze pojawiła się nadzieja
na skuteczną walkę o wolną Polskę u boku Napoleona.
We Włoszech powstały Legiony Polskie pod dowództwem
gen. Jana Henryka Dąbrowskiego.
gen. Jan Henryk Dąbrowski
11 listopada 2011
Epoka napoleooska
 Przez kilkanaście lat Polacy nie szczędzili krwi w wojnach
napoleooskich licząc na to, że „bóg wojny” pokona
zaborców. Napoleon utworzył namiastkę paostwowości
polskiej – Księstwo Warszawskie. Niestety klęska
Bonapartego przekreśliła nadzieje na niepodległośd Polski.
Bitwa pod Samosierrą – January Suchodolski
11 listopada 2011
Królestwo kongresowe
 Po upadku Napoleona na Kongresie Wiedeoskim zaborcy
podzielili ziemie Księstwa Warszawskiego. Większośd jego
obszaru jako Królestwo Polskie przypadło Rosji. Car
Aleksander I ku zdziwieniu całej Europy nadał temu
paostewku liberalną konstytucję.
„Kongres Wiedeoski” Jean’a Baptiste Isabey’a
11 listopada 2011
Powstanie listopadowe
 Łamanie konstytucji i despotyzm brata cara Wielkiego
Księcia Konstantego doprowadziły do wybuchu powstania
listopadowego (29/30 listopada 1830).
Muzyka: Cześd polskiej ziemi, cześd
11 listopada 2011
Represje po upadku powstania
 Po stłumieniu powstania car Mikołaj I zlikwidował
konstytucję, wojsko i niezależnośd Królestwa.
Na polskich patriotów spadły surowe represje.
Alegoryczny obraz przedstawiający
klęskę powstania 1831
11 listopada 2011
Wielka Emigracja
 Prawie cała elita Królestwa wyemigrowała na zachód
Europy. Paryż stał się miejscem, gdzie przez następne
dziesięciolecia biło serce narodu. Z wielką emigracją
związani byli najwięksi twórcy polscy XIX wieku.
Najczęściej obierane kierunki:
• Francja
• Wielka Brytania
• Belgia
• Stany Zjednoczone
11 listopada 2011
Wielcy twórcy na emigracji
 Fryderyk Chopin
 Cyprian Kamil Norwid
 Juliusz Słowacki
 Adam Mickiewicz
Fryderyk Chopin
Cyprian Kamil Norwid
Juliusz Słowacki
Adam Mickiewicz
11 listopada 2011
Powstanie styczniowe
 Osłabienie Rosji po wojnie krymskiej i zawiedzione
nadzieje na przywrócenie autonomii Królestwa Polskiego
doprowadziły do wybuchu powstania styczniowego
(22/23 stycznia 1863).
Artur Grottger, Bitwa, grafika z cyklu Polonia, 1863
11 listopada 2011
Powstanie styczniowe
 Pomimo ogromnej dysproporcji sił między oddziałami
powstaoców a wojskiem rosyjskim naród polski przez
kilkanaście miesięcy heroicznie walczył z jedną
z największych potęg ówczesnego świata.
Muzyka: Marsz, marsz Polonia
Biwak armii rosyjskiej w Warszawie , 1861 rok
11 listopada 2011
Powstanie styczniowe
 Terror wobec społeczeostwa polskiego oraz uwłaszczenie
chłopów przez cara podkopało siły powstaocze.
Na przełomie 1863/64 roku powstanie próbował
uratowad Romuald Traugutt.
Na pobojowisku – Artur Grottger
11 listopada 2011
Powstanie styczniowe
 Aresztowanie Romualda Traugutta przypieczętowało
upadek powstania. Rozpoczął się okres straszliwych
represji wobec narodu polskiego.
Proces RomualdaTraugutta
11 listopada 2011
Rusyfikacja i germanizacja
 Upadek powstania styczniowego rozpoczął jeden
z trudniejszych epizodów w dziejach narodu. Prusy i Rosja
rozpoczęły straszliwe represje oraz planową i wspartą
ogromnymi środkami akcję germanizacji i rusyfikacji.
Pochód na Sybir – Artur Grottger
11 listopada 2011
Walka z germanizacją,
rusyfikacją i wynaradawianiem
 Po klęsce powstania styczniowego Polacy porzucili myśl
o zbrojnym czynie powstaoczym. Nowe pokolenie walkę
z rusyfikacją i germanizacją podjęło na polu oświaty
i gospodarki. Zaczął się czas pozytywizmu i pracy u podstaw.
11 listopada 2011
Strajk dzieci we Wrześni
 Jednym z najbardziej znanych sposobów oporu wobec
germanizacji był strajk dzieci w szkole we Wrześni w 1901
roku. Był on reakcją na zarządzenie, aby od nowego roku
szkolnego lekcje religii - ostatniego przedmiotu, którego
jeszcze uczono po polsku - odbywały się po niemiecku.
Muzyka: Rota
na fotografii szkoła we Wrześni
11 listopada 2011
Wóz Drzymały
 Symbolem walki z germanizacją stała się postawa
Michała Drzymały, któremu władze pruskie
nie pozwoliły wybudowad domu w 1904 roku.
Wóz Drzymały
11 listopada 2011
Wybuch Wielkiej Wojny
 Na początku XX wieku sytuacja polityczna spowodowała,
że nadzieje Polaków na odzyskanie niepodległości stawały
się coraz bardziej realne. Sprzeczne interesy zaborców
doprowadziły do konfliktu Rosji z Niemcami i AustroWęgrami w I wojnie światowej.
Oddziały rosyjskie w czasie przemarszu
11 listopada 2011
Polacy w I wojnie światowej
 Nadzieje na niepodległośd miały gorzki smak. Polacy
z zaboru rosyjskiego musieli walczyd po stronie rosyjskiej,
natomiast mieszkaocy zaborów niemieckiego
i austriackiego po stronie przeciwnej.
Legioniści I Brygady Legionów Polskich
11 listopada 2011
Orientacja proaustriacka
 Józef Piłsudski i jego zwolennicy dążyli do przekształcenia
Austro-Węgier w monarchię austro-węgiersko-polską.
Józef Piłsudski
11 listopada 2011
Orientacja prorosyjska
 Roman Dmowski wraz ze swoimi zwolennikami pragnął
uzyskad dla Polski autonomię w obrębie paostwa
rosyjskiego, główne zagrożenie widząc w Niemcach.
Roman Dmowski
11 listopada 2011
I Kompania Kadrowa
 Na początku VIII 1914 J. Piłsudski utworzył
Pierwszą Kompanię Kadrową.
Józef Piłsudski
Józef Piłsudski ze swoim sztabem
11 listopada 2011
I Kompania Kadrowa
 08.1914 – zajęcie Kielc przez Pierwszą Kompanię
Kadrową.
Muzyka: Pierwsza Kadrowa
Przemarsz Pierwszej Kompanii Kadrowej przez Kielce w 1914
11 listopada 2011
Armia Polska we Francji
 1917 – powstanie „Błękitnej Armii” we Francji
pod dowództwem Józefa Hallera.
Żołnierze „Błękitnej Armii”
11 listopada 2011
Polska Organizacja Wojskowa
 Utworzona na polecenie Piłsudskiego. Pod koniec
roku 1918 uczestniczyła w przejmowaniu władzy
w Galicji i rozbrajaniu Niemców w Królestwie Polskim.
Rozbrajanie Niemców w Warszawie
11 listopada 2011
Pierwsze ośrodki władzy
 1917 – powstanie Rady Regencyjnej
11 listopada 2011
Pierwsze ośrodki władzy
 6/7.11.1918 – powstanie Tymczasowego Rządu
Ludowego Republiki Polskiej.
Ignacy Daszyoski
11 listopada 2011
Przyjazd Piłsudskiego do Polski
 10.11.1918 – przyjazd Piłsudskiego do Polski
z Magdeburga.
Józef Piłsudski
Powitanie Józefa Piłsudskiego na dworcu kolejowym w Warszawie 11
11 listopada 2011
Przyjazd Piłsudskiego do Polski
Józef Piłsudski
Przyjazd Piłsudskiego do Warszawy
11 listopada 2011
Przyjazd Piłsudskiego do Polski
 11.11.1918 – wolna Warszawa, przejęcie przez
Piłsudskiego zwierzchnictwa nad wojskiem z rąk
Rady Regencyjnej.
Józef Piłsudski
11 listopada 2011
Walki o Lwów
 Na przełomie X/XI 1918 roku Ukraiocy próbowali zająd
Lwów. Polskie oddziały ochotnicze oraz grupy młodzieży
zw. „Orlętami Lwowskimi” zdołały obronid miasto.
„Orlęta Lwowskie” Wojciecha Kossak
11 listopada 2011
Powstanie wielkopolskie
 Data wybuchu: 27.12.1918
 Demonstracje Niemców przeciwko przyjazdowi
Ignacego Paderewskiego do Poznania
Ignacy
Paderewski
Ignacy Paderewski w Poznaniu
11 listopada 2011
Powstanie wielkopolskie
Powstaocy wielkopolscy w okopach, styczeo 1919
11 listopada 2011
Powstanie wielkopolskie
 Zakooczenie powstania: 16.02.1919 rozejmem
w Trewirze
Walki zakooczyły się rozejmem w Trewirze
11 listopada 2011
Konferencja Paryska
 Po zakooczeniu I wojny światowej zwycięzcy obradowali
na konferencji paryskiej. Polskę reprezentowali Roman
Dmowski i Ignacy Jan Paderewski.
Konferencja w Wersalu
11 listopada 2011
Konferencja Paryska
 Na konferencji uznano prawo Polaków do niepodległości,
jednak przywrócenie granic przedrozbiorowych okazało się
niemożliwe. Wobec terytorialnych aspiracji prawie
wszystkich sąsiadów Polacy musieli zmagad się z nimi
zbrojnie do 1921 roku.
Wielka Czwórka - Lloyd George,
Orlando, Clemenceau i Wilson
11 listopada 2011
Powstania śląskie
 Sprzeciw wobec niemieckiej polityki doprowadził
do pierwszego powstania śląskiego (16/17.08.1919),
które trwało zaledwie tydzieo.
Muzyka: Jak długo w sercach naszych
Zasięg powstao śląskich
11 listopada 2011
Powstania śląskie
 Drugie postanie śląskie (19/20.08.1920). Nasilenie się
działalności bojówek niemieckich; próba zapewnienia
równouprawnienia Polakom. Wygrany przez Niemców
plebiscyt na Śląsku.
Powstaocy śląscy
11 listopada 2011
Powstania śląskie
 Dyktatorem trzeciego powstania śląskiego (3.05.1921) był
Wojciech Korfanty. Po dwóch miesiącach walki zakooczono.
Liga Narodów przyznaje 29% Górnego Śląska Polsce
z większością hut i kopalo.
Powstaocy śląscy
11 listopada 2011
Wojna polsko - bolszewicka
 Wojna z bolszewikami wybuchła w XII 1918 roku. Do
maja 1920 strona polska odnosiła sukcesy (zajęcie Kijowa).
Niestety rozciągnięte na kilkusetkilometrowym froncie
oddziały polskie nie były w stanie powstrzymad
kontrofensywy bolszewickiej.
Wojsko polskie wkracza do Kijowa
11 listopada 2011
Bitwa Warszawska
 W połowie VIII 1920 roku wojska bolszewickie dotarły
pod Warszawę. Z trudem wywalczona niepodległośd
„zawisła na włosku”. Na szczęście mobilizacja wszystkich
sił narodu pozwoliła na odparcie najazdu i rozgromienie
armii bolszewickiej, która szła na podbój Europy.
Polski plakat propagandowy z 1920
11 listopada 2011
Ojcowie niepodległości
 Józef Klemens Piłsudski
 (ur. 5 grudnia 1867 w Zułowie pod Wilnem,
zm. 12 maja 1935 w Warszawie),
 polski działacz niepodległościowy,
 dowódca wojskowy,
 polityk,
naczelnik paostwa polskiego w latach 1918–1922,
Józef Piłsudski
 naczelny wódz Armii Polskiej od 11 listopada 1918,
 Pierwszy Marszałek Polski od 1920 roku.
Przemówienie
Józefa Piłsudskiego – 1924 rok
11 listopada 2011
Ojcowie niepodległości
 Roman Stanisław Dmowski
 (ur. 9 sierpnia 1864 w Kamionku,
zm. 2 stycznia 1939 w Drozdowie),
 polityk,
 publicysta polityczny,
Roman Dmowski
 minister Spraw Zagranicznych RP, poseł
na Sejm Ustawodawczy RP oraz II i III Dumy,
 współzałożyciel Narodowej Demokracji,
 główny ideolog polskiego nacjonalizmu,
 polski działacz niepodległościowy.
11 listopada 2011
Ojcowie niepodległości
Roman Dmowski
11 listopada 2011
Ojcowie niepodległości
 Wojciech Korfanty
 (ur. jako Adalbert Korfanty 20 kwietnia 1873
w osadzie Sadzawka (obecnie Siemianowice Śląskie),
zm. 17 sierpnia 1939 w Warszawie),
 polski przywódca narodowy Górnego Śląska,
 związany z chrześcijaoską demokracją.
Wojciech Korfanty
11 listopada 2011
Ojcowie niepodległości
 Ignacy Jan Paderewski,
 (ur. 6 listopada 1860 w Kuryłówce,
zm. 29 czerwca 1941 w Nowym Jorku),
 polski pianista,
 kompozytor,
 polityk,
Ignacy Jan Paderewski
 premier Polski,
 działacz niepodległościowy,
 profesor konserwatorium w Warszawie.
11 listopada 2011
Ojcowie niepodległości
Ignacy Jan Paderewski
11 listopada 2011
Podsumowanie
11 listopada 2011
Droga do niepodległości
11 listopada 2011