14. Odpowiedzialność pracodawcy

14. Odpowiedzialność pracodawcy
14. Odpowiedzialność pracodawcy
14.1. Odpowiedzialność karna
Odpowiedzialność za przestępstwa
(art. 218 k.k.)
Działający w imieniu
pracodawcy
Pracodawca
złośliwe lub uporczywe naruszanie praw pracowniczych
kara grzywny, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności do lat 2
odmowa przyjęcia do pracy pracownika sądownie przywróconego
S
kara grzywny, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności do roku
N
U
niewypłacenie zasądzonego wyrokiem wynagrodzenia lub świadczenia
BO
kara grzywny, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności do lat 3
Odpowiedzialność za przestępstwa
(art. 220 k.k.)
R
Odpowiedzialny za stan bhp
TA
niedopełnienie obowiązków i narażenie na bezpośrednie
niebezpieczeństwo
kara pozbawienia wolności do lat 3
ww. przestępstwo nieumyślnie
kara pozbawienia wolności do roku
nie podlega karze sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące
niebezpieczeństwo
49
Prawo pracy i BHP – poradnik
Odpowiedzialność za przestępstwa
(art. 221 k.k.)
Pracodawca
Działający w imieniu
pracodawcy
Odpowiedzialny za
stan bhp
niezawiadomienie o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej
grzywna do 180 stawek dziennych albo kara ograniczenia wolności
nieprzedstawienie wymaganej dokumentacji
grzywna do 180 stawek dziennych albo kara ograniczenia wolności
S
14.2. Odpowiedzialność wykroczeniowa
N
U
Odpowiedzialność za wykroczenia
(art. 281 k.p.)
Działający w imieniu
pracodawcy
BO
Pracodawca
Kierujący
pracownikami
zawieranie umów cywilnoprawnych w warunkach art. 22 § 1 k.p.
R
niepotwierdzanie na piśmie umowy o pracę przed dopuszczeniem
pracownika do pracy
TA
stosowanie kar spoza katalogu kodeksowego
naruszanie przepisów o zatrudnianiu modocianych oraz
o uprawnieniach związanych z rodzicielstwem
nieprowadzenie dokumentacji pracowniczej
brak dbałości o dokumentację pracowniczą
kara grzywny 1000–30 000 zł
50
14. Odpowiedzialność pracodawcy
Odpowiedzialność za wykroczenia
(art. 282 k.p.)
Działający w imieniu
pracodawcy
Pracodawca
Kierujący
pracownikami
nieprawidłowości w wypłacaniu świadczeń
nieprawidłowości w udzielaniu urlopu wypoczynkowego
niewydanie świadectwa pracy
niewykonanie orzeczenia sądu/ugody sądowej
S
kara grzywny 1000–30 000 zł
Odpowiedzialność za wykroczenia
N
U
(art. 281 k.p.)
Odpowiedzialny za stan bhp
Kierujący pracownikami
BO
nieprzestrzeganie przepisów lub zasad bhp
niezgodność z przepisami budowy lub przebudowy obiektu
budowlanego
R
maszyny lub urządzenia niespełniające wymogów oceny zgodności
TA
środki ochrony indywidualnej niespełniające wymogów
nieprzepisowe stosowanie materiałów, procesów lub substancji
naruszanie procedury wypadkowej lub związanej z chorobą
zawodową
niewykonanie nakazu PIP, utrudnianie działalności PIP
naruszenie przepisów o zatrudnianiu dzieci
kara grzywny 1000–30 000 zł
W sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika, określone w Kodeksie pracy, a także w sprawach o inne wykroczenia związane z wykonywaniem pracy zarobkowej, jeżeli ustawa tak stanowi, oskarżycielem publicznym jest inspektor pracy.
Jest on również oskarżycielem publicznym w sprawach o wykroczenia określonych w: • art. 119–123 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
51
Prawo pracy i BHP – poradnik
• art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji,
• art. 52 ustawy z dnia 25 kwietnia 2008 r. o uczestnictwie pracowników w spółce
powstałej w wyniku transgranicznego połączenia się spółek.
W postępowaniu mandatowym można nałożyć grzywnę w wysokości do 500 złotych, a w
wypadku, o którym w art. 9 § 1 Kodeksu wykroczeń (zbieg kilku wykroczeń) – do 1000 złotych.
W postępowaniu mandatowym w sprawach, w których oskarżycielem publicznym jest
właściwy organ Państwowej Inspekcji Pracy, można nałożyć grzywnę w wysokości do
2000 zł.
Jeżeli ukarany co najmniej dwukrotnie za wykroczenie przeciwko prawom pracownika,
określone w Kodeksie pracy, popełnia w ciągu dwóch lat od dnia ostatniego ukarania
takie wykroczenie, właściwy organ Państwowej Inspekcji Pracy może w postępowaniu
mandatowym nałożyć grzywnę w wysokości do 5000 zł.
S
14.3. Kary pieniężne
TA
R
BO
N
U
W niektórych ustawach, oprócz kar pieniężnych wynikających z odpowiedzialności
karnej lub wykroczeniowej, przewidziana jest możliwość ustalania kar pieniężnych za
działalność niezgodną z ustawą przez ściśle zdefiniowane określone instytucje.
Poniżej zestawienie niektórych spośród nich:
• ustawa z 10.04.1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059 ze zm.),
• ustawa z 20.06.1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 128),
• ustawa z 29.11.2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2014 r. poz. 1512 ze zm.),
• ustawa z 27.04.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2016 r. poz. 672 ze zm.),
• ustawa z 06.09.2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 1907 ze zm.),
• ustawa z 21.06.2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz. U. z 2015 r. poz. 1100 ze zm.),
• ustawa z 03.07.2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2016 r. poz. 605 ze zm.),
• ustawa z 28.03.2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 1727 ze zm.),
• ustawa z 12.12.2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. z 2016 r. poz.
2047),
• ustawa z 16.04.2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1570),
• ustawa z 20.01.2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U.
z 2016 r. poz. 803 ze zm.),
• ustawa z 29.07.2005 r. o systemie tachografów cyfrowych (Dz. U. poz. 1494 ze zm.),
• ustawa z 25.08.2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. z 2015 r.
poz. 775 ze zm.),
• ustawa z 25.08.2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw
(Dz. U z 2016 r. poz. 1928 ze zm.),
• ustawa z 25.08.2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2017 r. poz.
149),
• ustawa z 24.04.2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. z 2016 r. poz. 1803),
• ustawa z 14.12.2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2016 r. poz. 1987 ze zm.).
52