Od 1 lipca 2014 roku lekarzy czeka zwiększony wymiar czasu pracy Zmiana wymiaru czasu pracy jest związana z zakończeniem okresu obowiązywania skróconego czasu pracy dla niektórych grup lekarzy. Taki skrócony wymiar czasu pracy wynikał z brzmienia przepisów Ustawy o działalności leczniczej1. Od dnia 1 lipca 2014 roku niektóre grupy lekarzy oraz techników mogą czekać zmiany związane ze zwiększoną ilością czasu poświęcanego na pracę. Dotychczas 5 godzin na dobę Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 214 Ustawy o działalności leczniczej w okresie od dnia 1 lipca 2011 roku do dnia 1 lipca 2014 roku czas pracy pracowników niektórych komórek organizacyjnych nie mógł przekraczać 5 godzin na dobę i przeciętnie 25 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Od 1 lipca 2014 roku wymiar czasu pracy określony w art. 214 będzie mógł być zwiększony do wymiaru obowiązującego wszystkich pracowników sektora medycznego tj. zgodnie z art. 93 Ustawy do 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Jakiej grupy lekarzy dotyczy zmiana? Otóż zgodnie z brzmieniem art. 214 Ustawy o działalności leczniczej skrócony czas pracy obejmował dotychczas pracowników komórek organizacyjnych (pracowni, zakładów): 1. radiologii, radioterapii, medycyny nuklearnej - stosujących w celach diagnostycznych lub leczniczych źródła promieniowania jonizującego, 2. fizykoterapii, patomorfologii, histopatologii, cytopatologii, cytodiagnostyki, medycyny sądowej lub prosektoriów. Przy czym wskazany powyżej skrócony czas pracy zastosowanie miał do następujących pracowników na poszczególnych stanowiskach pracy w: 1) komórkach organizacyjnych (zakładach, pracowniach): radiologii, radioterapii i medycyny nuklearnej, jeżeli do ich podstawowych obowiązków należy: 1 Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 roku, t. jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 217 GACH, HULIST, MIZIŃSKA, WAWER – ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI SP.P. a) stosowanie w celach diagnostycznych lub leczniczych źródeł promieniowania jonizującego, a w szczególności: wykonujących badania lub zabiegi, asystujących lub wykonujących czynności pomocnicze przy badaniach lub zabiegach, obsługujących urządzenia zawierające źródła promieniowania lub wytwarzające promieniowanie jonizujące, lub wykonujących czynności zawodowe bezpośrednio przy chorych leczonych za pomocą źródeł promieniotwórczych, lub b) prowadzenie badań naukowych z zastosowaniem źródeł promieniowania jonizującego, lub c) dokonywanie pomiarów dozymetrycznych promieniowania jonizującego związanych z działalnością, o której mowa w lit. a i b; 2) komórkach organizacyjnych (zakładach, pracowniach) fizykoterapeutycznych, jeżeli do ich podstawowych obowiązków należy kontrolowanie techniki stosowanych zabiegów lub samodzielne wykonywanie zabiegów; 3) komórkach organizacyjnych (zakładach, pracowniach): patomorfologii, cytopatologii i cytodiagnostyki, jeżeli do ich podstawowych obowiązków należy: a) przygotowywanie preparatów lub b) wykonywanie badań histopatologicznych i cytologicznych; histopatologii, 4) komórkach organizacyjnych (zakładach, pracowniach): patomorfologii, medycyny sądowej oraz prosektoriach, jeżeli do ich podstawowych obowiązków należy: a) wykonywanie sekcji zwłok lub b) wykonywanie badań patomorfologicznych i toksykologicznych, lub c) pomoc przy wykonywaniu sekcji zwłok oraz badań patomorfologicznych i toksykologicznych, lub d) pobieranie narządów i tkanek ze zwłok. Jakie uprawnienia mają Pracodawcy w związku z opisaną zmianą? Od 2 lipca 2014 roku Pracodawca zatrudniający pracowników (na podstawie stosunku pracy), o których mowa w niniejszym artykule, będzie mógł zwiększyć wymiar czasu ich pracy z 5 godzin na dobę i przeciętnie 25 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym do 7godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Pracodawca, zatrudniający mniej niż 20 pracowników ma tutaj dwie możliwości, jeśli w informacji dodatkowej lub w samej umowie o pracy jest określony godzinowy wymiar czasu pracy: 1) może zawrzeć porozumienie z zatrudnionym pracownikiem w przedmiocie zmiany jego wymiaru czasu pracy do normy określonej w ww. art. 93 Ustawy; 2) może wręczyć pracownikowi wypowiedzenie zmieniające warunki pracy obejmujące zmianę wymiaru czasu pracy, jeśli pracownik nie zgodzi się na zawarcie porozumienia, o którym mowa w pkt 1. Wskazać przy tym należy, iż w drodze wypowiedzenia zmieniającego można dokonać zmiany tych składników umowy o pracę, które zostały uznane za istotne przez ustawodawcę (składniki przedmiotowo istotne, konieczne) lub strony zobowiązaniowego stosunku pracy (składniki GACH, HULIST, MIZIŃSKA, WAWER – ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI SP.P. podmiotowo istotne). Artykuł 42 Kodeksu Pracy określa składniki umowy, które podlegają wypowiedzeniu zmieniającemu terminem "warunki pracy i płacy". Do warunków pracy zaliczane są: rodzaj, miejsce i czas pracy. Ten ostatni jest traktowany przez ustawodawcę jako istotny składnik umowy o pracę z woli stron indywidualnego stosunku pracy. Istotna zmiana rozkładu czasu pracy uzgodnionego przez pracodawcę z pracownikiem również wymaga zastosowania wypowiedzenia zmieniającego (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 2.4.1998 r., sygn., akt I PKN 559/97, OSNAPiUS 1999, Nr 6, poz. 205). W związku z powyższym, jeśli pracownik nie zgodzi się na zawarcie porozumienia z pracodawcą, wówczas pracodawca, jeśli chce zwiększyć wymiar czasu pracy, zobowiązany jest wręczyć takiemu pracownikowi pisemne wypowiedzenie zmieniające. Pamiętać przy tym należy, że zgodnie z brzmieniem Kodeksu pracy2 do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę (art. 42 § 1). W związku z czym przy wypowiedzeniu zmieniającym pracodawca jest zobowiązany zastosować termin wejścia w życie zmienionych warunków pracy, zgodny z okresem wypowiedzenia przewidzianym w umowie o pracę zawartej z danym pracownikiem. To jest odpowiednio może być to termin trzymiesięczny, miesięczny lub dwutygodniowy. Dopiero po upływie okresu równego terminowi wypowiedzenia, zmienione warunki pracy zaczną obowiązywać pracownika (o ile pracownik nie odmówi przyjęcia zmienionych warunków pracy). Nie mniej jednak istnieje w orzecznictwie pogląd, który wskazuje, że dostosowanie treści stosunku pracy do warunków określonych w (…) normie prawnej nie wymaga wypowiedzenia zmieniającego (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia2.09.2003 r., sygn. akt I PK 290/02). Przy czym obowiązek zmiany czasu pracy dla poszczególnych pracowników nie wynika z przepisów prawa (wszak ww. pracownicy mogliby pracować w dalszym ciągu 5 godzin – z tym, że wówczas wymagana byłaby zmiana wymiaru etatu), zatem w przypadku braku porozumienia należałoby wypowiedzieć jednak takiemu pracownikowi warunki pracy. Więcej niż 20 zatrudnionych pracowników W sytuacji, w której podmiot leczniczy zatrudnia więcej aniżeli 20 pracowników, o których mowa w niniejszym artykule, jest on zobowiązany dokonać zmiany regulaminu pracy, jeśli określa on godzinowy wymiar czasu pracy pracowników. Zgodnie z art. 1042 - Art. 1043 Kodeksu pracy pracodawca ustala regulamin pracy w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową. W razie zaś nieuzgodnienia treści regulaminu pracy z zakładową organizacją związkową w ustalonym przez strony terminie, a także w przypadku, gdy u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, regulamin pracy ustala pracodawca. Przy czym regulamin pracy wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od dnia podania go do wiadomości pracowników, w sposób przyjęty u danego pracodawcy. W związku z powyższym podmiot leczniczy powinien odpowiednio wcześnie zmienić regulamin pracy, tak aby obowiązywał on pracowników już od 2 lipca 2014 roku. Po dokonaniu skutecznej zmiany 2 Ustawa z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r., (t. jedn. Dz. U. 1998, Nr 21, poz. 94) GACH, HULIST, MIZIŃSKA, WAWER – ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI SP.P. regulaminu Pracodawca będzie mógł wypowiedzieć warunki umowy o pracę obejmujące zmianę wymiaru czasu pracy lub podpisać z pracownikiem porozumienie zmieniające w tym zakresie. Podsumowanie Wraz z pojawieniem się możliwości wydłużenia czasu pracy ww. grup pracowników medycznych, należy wskazać, ze podmiot leczniczy powinien odpowiednio wcześnie przygotować się do takiej zmiany. Przede wszystkim należy mieć tu na uwadze okres wypowiedzenia przewidziany w poszczególnych umowach o pracę i zgodnie z nim dostosować termin ewentualnego wypowiedzenia warunków pracy – w sytuacji, gdy pracownik nie zgodzi się na zawarcie porozumienia o zmianie warunków pracy. W przypadku umów o pracę przewidujących trzymiesięczny okres wypowiedzenia – takie wypowiedzenie zmieniające powinno być wręczone pracownikowi do końca marca 2014 roku – jeśli zmiana miałaby zacząć obowiązywać już od 2 lipca 2014 roku. Podobnie odpowiednio wcześnie należy rozpocząć konsultacje ze związkami zawodowymi na temat zmiany regulaminu pracy w tym zakresie. Wskazać dodatkowo należy, że wydłużenie czasu pracy nastąpi prawie o 50 % dotychczasowego czasu pracy ww. pracowników. W związku z czym będzie ono się wiązało zapewne z roszczeniem pracownika o zwiększenie wynagrodzenia. Autor: Karolina Kornblit, aplikant radcowski w Kancelarii GACH, HULIST, MIZIŃSKA, WAWER – adwokaci i radcowie prawni sp.p. (www.ghmw.pl) Osoby kontaktowe: Joanna Mizińska, adwokat partner w kancelarii „Gach Hulist Mizińska Wawer – adwokaci i radcowie prawni” sp.p. +48 668 017 220 e-mail: [email protected]