Szanghajska Pilotażowa Strefa Wolnego Handlu. Eksperyment gospodarczy i opcja dla polskich eksporterów. 2015-12-22 10:30:18 2 Jednym z kluczowych elementów wdrożenia polityki gospodarczej administracji Pemiera Li Keqiang było uruchomienie działalności Szanghajskiej Pilotażowej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Formalnie nastąpiło to w dniu 29 września 2013 roku, natomiast od szeregu miesięcy trwa doskonalenie przepisów wykonawczych. Obecnie (kwiecień 2014) konsultowany jest m.in. dokument p.n.”Regulations of the China (Shanghai) Pilot Free Trade Zone” Jednym z kluczowych elementów wdrożenia polityki gospodarczej administracji Pemiera Li Keqiang było uruchomienie działalności Szanghajskiej Pilotażowej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Formalnie nastąpiło to w dniu 29 września 2013 roku, natomiast od szeregu miesięcy trwa doskonalenie przepisów wykonawczych. Obecnie (kwiecień 2014) konsultowany jest m.in. dokument p.n.”Regulations of the China (Shanghai) Pilot Free Trade Zone”. Idea uruchomienia Strefy wynika z zapisanych w planie rozwoju społeczno-gospodarczego kraju na lata 2011 – 2015 priorytetów ekonomicznych, do których należą m.in. dalsza stopniowa liberalizacja rozwiązań w zakresie obsługi handlu ze światem, tworzenie korzystniejszych warunków dla zagranicznych inwestorów, jak i stopniowa internacjonalizacja chińskiej waluty / yuana. Funkcjonowanie Strefy ma być także jednym z elementów sprzyjających utrzymaniu tempa rozwoju gospodarczego Delty Rzeki Jangcy, jak i wzmocnieniu międzynarodowej pozycji Szanghaju, jako światowego centrum handlowo – finansowego. Stopniowa liberalizacja rozwiązań i np. proponowane usprawnienia w procedurach celnych czy rejestracyjnych to także efekt członkostwa Chin w Światowej Organizacji Handlu, jak i potwierdzenie coraz większego zaangażowania się kraju w globalne procesy gospodarcze. Model funkcjonowania Strefy, pierwszego tego typu podmiotu na terenie ChRL, opiera się w sporym stopniu na doświadczeniach Hongkongu, który od 1997 roku jest Specjalnym Regionem Administracyjnym Chin, a jednocześnie na przestrzeni stu lat funkcjonowania stał się jedną z najbardziej liberalnych i otwartych gospodarek świata. Szereg rozwiązań formalno - prawnych było konsultowanych także z kołami gospodarczymi i finansowymi Singapuru czy Wielkiej Brytanii. Uruchomienie działalności Strefy ma spore znaczenie zarówno gospodarcze, jak i polityczne. Pełna nazwa podmiotu brzmi Shanghai Pilot Free Trade Zone / Szanghajska Pilotażowa Strefa Wolnego Handlu/. Obserwatorzy akcentują w nazwie Strefy trzy poniższe istotne elementy wskazujące na skalę i zakres nowej inicjatywy gospodarczej, jak i na sposób i metodologię wprowadzania kolejnych reform gospodarczych w Chinach. Parę tygodni po uruchomieniu Strefy podano, iż planowane jest otwarcie kolejnych dwunastu podmiotów tego typu m.in. w Kantonie, Hangzhou, Tsingdao, Tianjin i Chengdu. A. Przymiotnik: „Szanghajska” 3 Wybór miejsca na powołanie do życia Strefy nie jest dziełem przypadku. Szanghaj jest jednym z czterech miast wydzielonych w ChRL, aglomeracją na prawach prowincji, sprawnie zarządzanym centrum gospodarczym kraju. Podejmując decyzję o lokalizacji Strefy w Szanghaju, rząd centralny brał pod uwagę doświadczenia i historię gospodarczą miasta, które od dziesięcioleci jest symbolem otwartości i rosnącej pozycji ChRL w handlu międzynarodowym, jak też posiada bardzo pozytywne doświadczenia w zarządzaniu strefami wolnocłowymi, jak np. obszarem Waigaoqiao. Szanghaj jest zatem aglomeracją Wschodniego Wybrzeża ChRL, której kontakty ze światem, jak i obecny profil gospodarczy w pełni predystynują go do przejęcia funkcji wiodącego ośrodka gospodarczego Azji. Taka zresztą jest wizja rządu centralnego, od szeregu lat konsekwentnie realizowana i wdrażana. Powołanie Strefy Ekonomicznej obszaru Pudong, i w efekcie dynamiczny rozwój miasta od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, tworzenie tu rynku kapitałowego z istotną rolą szanghajskiej giełdy, rozbudowa potencjału transportowego (największy kontenerowy port morski na świecie, węzeł lotniczy Pudong i węzeł transportowy Hongqiao), inwestycje na terenach targowych – wszystko to powoduje, iż Szanghaj jest coraz lepiej przygotowany do ugruntowania swojej roli centrum gospodarczego Dalekiego Wschodu. Podkreśleniem tej roli była także bardzo udana organizacja w tym mieście Wystawy Światowej Expo 2010 roku. Istotnym elementem jest również tzw. czynnik ludzki, tj. rosnąca liczba wysoko wykwalifikowanych pracowników sfery usług, z których wielu to absolwenci zagranicznych uczelni. Obecnie sektor usług dominuje w strukturze źródeł wytwarzania PKB Szanghaju – w 2013 roku ponad 62% wypracowanego PKB pochodziło ze sfery usług, aczkolwiek w porównaniu z gospodarkami np. Singapuru czy Hongkongu (ponad 84% wartości PKB pochodzi z sektora usług) to wciąż dość niski poziom. W tym obszarze gospodarki najszybciej rozwija się branża finansów (ponad 14% wzrostu w 2013 roku). Z powyższych powodów Szanghaj staje się (przy profesjonalnym wsparciu m.in. ze strrony Hongkongu) m.in. „poletkiem doświadczalnym” dla eksperymentów z chińską walutą (yuan), co ma się zakończyć (wciąż w dość odległej perspektywie) doprowadzeniem do pełnej wymienialności chińskiej waluty i uczynieniem jej jednym z kluczowych środków płatniczych w globalnej gospodarce. Szanghaj coraz aktywniej uczestniczy w wymianie międzynarodowej, stając się centrum obsługi handlu, również dla okolicznych prowincji (Jiangsu, Zhejiang), które tworzą wraz z tym miastem region tzw. Delty Rzeki Jangcy. W 2013 roku obroty handlowe Szanghaju ze światem wyniosły ponad 441 miliardów USD, z czego eksport zamknął się kwotą ponad 204 miliardów. Szanghaj to także dynamiczny rynek, z rosnącą liczbą coraz zasobniejszych konsumentów. W 2013 roku wartość PKB w przeliczeniu na głowę mieszkańca wyniosła ponad 14.800 USD. Jednym z elementów polityki gospodarczej administracji ChRL jest zwiększenie konsumpcji wewnętrznej, Wschodnie Wybrzeże kraju z wiodącą rolą Szanghaju i tworzącą się klasą średnią stanowią szczególnie istotny element chińskiego rynku wewnętrznego. Miasto posiada także sporo doświadczeń w przyciąganiu i obsłudze zagranicznych inwestorów także, co istotne, w sferze usług (np. w zakresie obsługi prawnej, spedycyjnej czy finansowej). Doskonalenie mechanizmów gospodarczych i stopniowa liberalizacja rozwiązań w w/w sferach to jedne z zasadniczych celów, jakie ma spełnić funkcjonowanie strefy. B. Przymiotnik „Pilotażowa” Chińską politykę gospodarczą cechuje tradycyjna ostrożność i wyważenie we wprowadzaniu reform. Skala kraju i liczba ludności, obowiązujący system społeczno – polityczny, mentalność, tradycja filozoficzna i oczekiwania społeczne powodują, iż w ChRL nie stosuje się radykalnych rozwiązań gospodarczych. Bezpieczeństwo i stabilny, harmonijny rozwój to priorytety. Często cytowane jest w tym kontekście znane powiedzenie Deng Xiaopinga, iż przechodząc przez rzekę trzeba czuć kamienie pod stopami. Polityka otwarcia gospodarki chińskiej zainicjowana przez Denga pod koniec lat 70-tych ubiegłego wieku przyniosła bezprecedensowy wzrost gospodarki kraju i poprawę standardu życia dziesiątków milionów obywateli ChRL. Jednym z istotnym elementów sukcesu gospodarczego było skuteczne przyciągnięcie do ChRL zagranicznych inwestorów, którym stworzono preferencyjne warunki gospodarcze na eksperymentalnych obszarach specjalnych stref ekonomicznych 4 Shenzhenu, Xiamenu czy Zhuhai. Doświadczenia i sukces stref przenoszone były następnie w inne obszary kraju, otwierano na współpracę z zagranicą kolejne miasta i regiony, w tym Wschodniego Wybrzeża kraju. Rozwojowi gospodarczemu Chin w pierwszym etapie sprzyjała dostępność i taniość podstawowych czynników produkcji w tym m.in. tania siła robocza. Kryzys na światowych rynkach finansowych pod koniec pierwszej dekady XXI wieku, jak i rosnące koszty produkcji w wiodących gospodarczo obszarach kraju (przede wszystkim w południowym regionie tzw. Delty Rzeki Perłowej z Kantonem i wschodnim regionie tzw. Delty Rzeki Jangcy z Szanghajem) spowodowały, iż polityka gospodarcza wymagała istotnych korekt. Jak uczą pozytywne doświadczenia administracji chińskiej, najlepiej kolejne koncepcje sprawdzać na niewielkich obszarach, „poletkach doświadczalnych”. W przypadku nowych mechanizmów liberalizacji obsługi handlu, inwestycji czy finansów, rolę „laboratorium” ma odegrać „Pilotażowa” Szanghajska Strefa Wolnego Handlu. Organizm ten ma pomóc w przetestowaniu różnych opcji dalszego uproszczenia i uelastycznienia szeregu rozwiązań, które w przypadku „zdania egzaminu’ w szanghajskiej strefie przeniesione zostaną w inne części Chin i staną się praktykowanym elementem nowych regulacji. To znacznie bardziej złożone gospodarczo i systemowo wyzwanie niż stworzenie ponad trzydzieści lat temu specjalnych stref ekonomicznych. Przejmując stanowisko szefa państwa prezydent Xi Jinping podkreślał, iż na obecnym etapie rozwoju kraju konieczna jest praktyczna implementacja, zastosowanie szeregu rozwiązań. Istotniejsze dla administracji kraju, niż jedynie kierowanie się zapewnieniem możliwie wysokiego tempa wzrostu PKB, staje doskonalenie rozwiązań systemowych, głównie w gospodarce i w polityce społecznej. To priorytetowe zadanie dla zapewnienia wieloletniego rozwoju społeczno – gospodarczego Chin, szczególnie w czasach szeregu wyzwań globalnych.. Uruchomienie pilotażowej strefy wolnego handlu w Szanghaju jest ważnym składnikiem tej polityki, to początek implementacji szeregu nowatorskich (na terenie ChRL) rozwiązań, jak i praktyczne sprawdzenie gdzie, na obecnym etapie rozwoju chińskiej gospodarki, leżą granice dopuszczalnej liberalizacji rozwiązań gospodarczych. C. Nazwa: Strefa Wolnego Handlu Chiny posiadają pozytywne, historyczne doświadczenia w tworzeniu Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE), jednakże trzeba na początku omawiania celów funkcjonowania Szanghajskiej Strefy Wolnego Handlu zaznaczyć, iż podmiot ten nie jest podobny do stworzonych przez administrację Deng Xiaopinga Stref Ekonomicznych w Shenzhen, Zhuhai czy Xiamen. Z powyższych względów szereg przedsiębiorców rozważających uruchomienie działalności w strefie może być rozczarowanych, iż nie zastosowano tu zbyt daleko idących, wymiernych zachęt „na starcie”, jak np. poważniejsze zwolnienia bądź ulgi podatkowe czy preferencyjne stawki opłat. Głównym zadaniem Strefy jest, zgodnie z polityką gospodarczą rządu premiera Li Keqiang, stworzenie, na ściśle określonym obszarze, dogodniejszych i bardziej przejrzystych warunków do podejmowania działalności handlowej, inwestycyjnej czy finansowej. Zasadnicza uwaga twórców strefy koncentruje się zatem na zbudowaniu i implementacji modelu gospodarczego, który będzie zaczątkiem: a/ reform systemu finansowego, b/ usprawnienia funkcjonowania służb celnych, c/ uproszczenia procedur administracyjnych, 5 d/ doskonalenia m echanizmów regulacyjnych (w tym podatkowych). Nazwa „Strefa Wolnego Handlu” nie oddaje zatem w pełni znacznie szerszej filozofii funkcjonowania tego obszaru. W mechaniźmie funkcjonowania Strefy w efekcie chodzi o wzrost wymiany handlowej, ale ważne jest także przetestowanie całego pakietu działań związanych z inwestycjami, sektorem finansowym, ochroną własności intelektualnej, formalnościami związanymi z podejmowaniem działalności gospodarczej itp. Z założenia w Strefie mają funkcjonować firmy zarówno z wyłącznym udziałem kapitału chińskiego, jak i firmy z korzeniami zagranicznymi. Wprowadzane regulacje mają zatem sprzyjać dostosowaniu działań administracji do międzynarodowych standardów, jak i poprawić transparentność decyzji i podnieść stopień ochrony interesów inwestorów. W efekcie funkcjonowanie Strefy, poza wspomnianą już rolą „poletka doświadczalnego”, ma także przyczynić się do wzmocnienia wiarygodności chińskich rozwiązań prawnych i stosowanych procedur i w efekcie zintensyfikować współpracę gospodarczą z zagranicą. Często biurokratyczne uciążliwości bądź brak klarowności, np. w odniesieniu do certyfikacji towarów w eksporcie do ChRL, czy w zakresie ochrony praw własności intelektualnej bądź procedur związanych z rozwiązywaniem sporów handlowych były podnoszone przez zagraniczne podmioty jako jedna z istotnych przeszkód w rozwoju wymiany handlowej bądź działalności inwestycyjnej w Chinach. Przykładowo w ramach funkcjonowania Strefy zakłada się przejście od systemu wydawania wcześniejszych zezwoleń na rzecz zadań kontrolnych i ogólnego nadzoru. Promując działanie strefy akcentowane są następujące elementy: 1/ Szersze otwarcie na inwestycje, głównie w branżach usługowych: W Strefie otwarto do wolnej działalności takie sektory usługowe, jak usługi finansowe, usługi transportowe, handel, usługi profesjonalne/ specjalistyczne, usługi w zakresie kultury i usługi publiczne. Anulowane bądź zawieszone zostaną niektóre przepisy ograniczające dotychczas zagranicznym inwestorom dostęp do rynku. Chodzi tu np. o takie wymogi, jak określanie możliwej maksymalnej wysokości obcego kapitału w spółce czy zastrzeżenie branż, w których zagraniczne firmy nie mogły funkcjonować. Istotną nowością jest opracowanie przez twórców Strefy tzw. listy negatywnej, tj. wyszczególnienie branż, które nie będą mogły korzystać z obowiązujących na tym obszarze ułatwień. Lista negatywna obejmuje 16 sektorów. Obowiązujące regulacje w Strefie znoszą szereg wymogów stosowanych przy podejmowaniu działalności gospodarczej w ChRL, np. konieczność wnoszenia kapitału w wysokości 30.000 RMB w przypadku rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub minimum 5 mln RMB w przypadku spółek typu joint-venture. W Strefie obowiązują identyczne zasady podatkowe, jak poza nią tj. stosowany jest podatek CIT (Corporate Income Tax), VAT (Value Added Tax), IIT (Individual Income Tax) i inne przewidziane chińskim prawem podatki. Zestawienie branż (tzw. „lista pozytywna”) i zakres zastosowanych ułatwień zamieszczono na stronie internetowej Placówki www.shanghai.trade.gov.pl w zakładce „Przewodnik po Rynku”. 2/ Wspieranie wymiany handlowej. Strefa ma sprzyjać ustanawianiu przez podmioty regionalnych siedzib oraz centrów handlowo – operacyjnych. Ważnymi elementami oferowanymi przez Strefę będzie możliwość ekspozycji importowanych towarów, jak też dostępność usług finansowych, celnych czy np. weterynaryjnych, co jest istotne w przypadku handlu artykułami spożywczymi. Zakłada się, iż funkcjonowanie Strefy stanie się jednym z kanałów ułatwiających eksport do ChRL 6 przedsiębiorcom z takich krajów, jak Polska (np. w branży artykułów spożywczych), dla których szereg utrudnień instytucjonalnych i barier pozataryfowych był istotną przeszkodą w dostępie do rynku. Jedną z istotnych zalet systemu stworzonego w Szanghajskiej Strefie jest tzw. system podwójnej inspekcji. W pierwszym etapie procedury zagraniczny towar może zostać dostarczony na podstawie uproszczonego formularza celnego i uproszczonej inspekcji sanitarnej, bez konieczności przeprowadzania żadnych dodatkowych kontroli. Z chwilą opuszczenia Strefy towar podlega wymaganym procedurom celnym, podatkowym i sanitarnym. Biura instytucji zajmujących się inspekcjami są zlokalizowane w Strefie. Stosowane są w tym względzie zasady znane z modeli tzw. składów wolnocłowych. 3/ Liberalizacja rozliczeń w yuanach (RMB). Usługi finansowe. Konsultowane obecnie regulacje potwierdzają, iż tworzone będą w Strefie warunki, m.in. w oparciu o postanowienia Banku Centralnego (People’s Bank of China) dla dokonywania rozliczeń w yuanach, zasad kształtowania kursu wymiany waluty chińskiej, jak i wprowadzania innych mechanizmów finansowych. Patrząc szerzej na kwestie usług finansowych, twórcy Strefy liczą, iż wraz z rozwojem tego podmiotu udzielane będą także coraz liczniejsze pozwolenia na prowadzenie transakcji typu „cross – border”, finansowanie całego łańcucha zaopatrzeniowego, jak i finansowanie nowoczesnych dziedzin usługowych. Lokalizacja: Szanghajska Pilotażowa Strefa Wolnego handlu obejmuje obszar 29 km2 i składa się z czterech obszarów tj. Strefa Wolnego Handlu Waigaoqiao, Strefa Logistyczna Waigaoqiao, Strefa Wolnego Handlu Yangshan i Strefa Wolnego Handlu Pudong. Obiekty strefy wykorzystują już działającą infrastrukturę np. portową czy magazynową, natomiast trwa obecnie intensywna rozbudowa np. infrastruktury wystawienniczej i pawilonów towarowych w strefie Waigaoqiao. Pierwszy okres działalności Strefy: Szanghajska Pilotażowa Strefa Wolnego Handlu rozpoczęła działalność w dniu 29 września 2013 roku i w ciągu miesiąca zarejestrowało w niej swą działalność 1528 firm z łącznym kapitałem 3,4 miliarda yuanów. Według stanu na marzec 2014 roku w strefie zarejestrowanych jest ponad 4.000 firm, z czego 280 z kapitałem zagranicznym. Ponad 60 % firm zagranicznych nie prowadzi działalności operacyjnej, a jedynie informacyjną, co wiąże się m.in. z faktem oczekiwania na szereg przepisów wykonawczych i dodatkowych regulacji. Prace w tym zakresie trwają, w marcu 2014 roku opublikowane zostały zasady postępowania arbitrażowego w Strefie, obecnie, jak wspomniano, konsultowane są zasady i bardziej szczegółowe regulacje co do funkcjonowania poszczególnych branż w Strefie. Generalnie procedury rejestracyjne zostały znacznie uproszczone i powinny 7 ograniczyć się do wizyty w budynku Administracji strefy, gdzie funkcjonuje tzw. „system jednego okienka”. Okres rejestracyjny został skrócony z obecnych 29 dni do czterech dni. Generalnie zagraniczni inwestorzy zyskują prawo do prowadzenia działalności już po otrzymaniu dokumentów rejestracyjnych, natomiast pisemna zgoda, otrzymywana nieco później, jest tylko formalnością. Oceniając pierwsze miesiące funkcjonowania nowego mechanizmu obserwatorzy podkreślają sporą ostrożność administracji we wprowadzaniu liberalniejszych rozwiązań. Wydaje się, iż przedsiębiorcy oczekują dalej idących praktycznych i wymiernych ułatwień np. w sferze zwolnień podatkowych. Dominuje pogląd, iż obecne zasady wprowadzone w Strefie służyć mają przede wszystkim wzbogaceniu doświadczeń administracji w zakresie uproszczenia procedur celnych, finansowych czy rejestracyjnych. Nie wprowadzono szeregu oczekiwanych pierwotnie radykalniejszych decyzji, jak choćby obniżenie podatku CIT czy liberalizacja usług związanych z internetem (problem cenzury). Pozytywne jest to, iż z pewnością firmy zagraniczne zyskują na łatwiejszym procesie rejestracji działalności gospodarczej w Strefie. Dotyczy to zarówno skróconego okresu prowadzonych formalności, jak i zniesienia części wymogów kapitałowych w procesie rejestracji podmiotu w Strefie. Uwagi dla polskich eksporterów: Szanghajska Pilotażowa Strefa Wolnego Handlu stwarza szereg możliwości polskim podmiotom gospodarczym. Z pewnością zasadniczym kierunkiem zainteresowania powinna być rola, jaką ten nowy podmiot może odegrać dla ułatwienia dostaw na rynek chiński. Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Konsulatu Generalnego RP w Szanghaju jest w stałym kontakcie zarówno z Komisją Handlu rządu Szanghaju, jak i z przedstawicielami zarządu Strefy. Ze względów praktycznych (wzrost eksportu), jak i promocyjnych (potwierdzenie znaczenia Szanghaju i ChRL, jako partnera naszego kraju w światowym handlu), istotne jest, by polscy eksporterzy byli reprezentowani instytucjonalnie w Strefie. Analizując wyniki polskiego eksportu do ChRL w 2013 roku, wielokrotnie demonstrowane przez władze Szanghaju (Komisja ds. Rolnictwa) zainteresowanie pozyskaniem źródeł zaopatrzenia w bezpieczne artykuły spożywcze wysokiej jakości, wydaje się, iż Strefa stwarza szczególnie istotne warunki dla polskich eksporterów żywności. Wspomniany projekt „Regulacji..” potwierdza, iż w Strefie zlokalizowane będą biura wszystkich, zasadniczych dla obsługi handlu artykułami spożywczymi, instytucji, tj. urzędu celnego, władz weterynaryjnych, handlowych. Tworzy się tu także poważna przestrzeń wystawiennicza. Polska jest krajem, który w ostatnich latach w istotny sposób zwiększył eksport artykułów spożywczych do Chin, w tym produktów gotowych. Z punktu widzenia polskiego przedsiębiorcy – eksportera istotne są następujące elementy mechanizmu Strefy: a/ Brak minimalnych wymagań kapitałowych przy rejestracji podmiotu, b/ Odroczenie płatności cła i podatku importowego na moment sprzedaży towaru, c/ Uproszczone procedury celne, d/ Możliwość wprowadzenia na teren Strefy towarów bez ich uprzedniej rejestracji (np. żywność czy kosmetyki), co pozwala organizować np. centra ekspozycyjne/pawilony towarów po raz pierwszy promowanych w Chinach, e/ Dostępność wszystkich istotnych jednostek dla importu np. żywności „pod jednym dachem” (służby celne, 8 weterynaryjne, finansowe itp.) Temat współpracy i możliwości, jakie stwarza Strefa będzie istotnym elementem rozmów w trakcie nadchodzących targów artykułów spożywczych „SIAL Shanghai 2014”. Udział polskich firm w wykorzystaniu Strefy jako kanału dostaw ma także walor promocyjny i propagandowy. Podmiot ten jest sztandarowym elementem polityki gospodarczej rządu Premiera Li Keqiang. Zgodnie z „Regulacjami” jest on zarządzany przez administrację miejską Szanghaju, dla której jest to kolejne, szczególnie istotne wyzwanie. Podjęcie działań w Strefie przez podmiot zajmujący się promocją i importem polskich artykułów spożywczych miałby znaczenie poważnie wykraczające poza jedynie merkantylny wymiar. Potwierdzeniem tej tezy była niedawna wizyta w Polsce przedstawicieli firmy Shanghai Waigaoqiao International Food Exposition and Distribution Centre Co. Ltd., która zajmuje się organizacją obsługi sprzedaży importowanej żywności z wykorzystaniem warunków oferowanych przez Strefę. Uzasadnione jest powołanie do życia podmiotu, który zajmowałby się obsługą w Strefie polskich eksporterów gotowych, przetworzonych artykułów spożywczych. Dane kontaktowe: Szereg dodatkowych informacji o działalności Szanghajskiej Strefy, w tym dane kontaktowe, znaleźć można na stronie internetowej: www.shftz.gov.cn Zarząd Strefy mieści się pod poniższym adresem: China (Shanghai) Pilot Free Trade Zone No. 9 Jilong Road, Pudong New Area, Shanghai, China Zip Code: 200131 Tel: (0086 – 21) 586 98 500 Fax: (0086 – 21) 586 95 800 9