Jolanta Orlińska, Zofia Wasilewska 1 Infrastruktura Danych Przestrzennych w Polsce i Europie – Seminarium, AR Wrocław 1-3.XII.2004 Departament Ewidencji Gospodarstw System Identyfikacji Działek Rolnych (LPIS) System odniesień przestrzennych LPIS komponent infrastruktury danych przestrzennych 2 Podstawy prawne UE • • • Rozporządzenie Rady Nr 3508/92 z 27 listopada 1992r. ustanawia Zintegrowany System Zarządzania i Kontroli (IACS) z późniejszymi zmianami Nowelizacja Rozporządzeniem Nr 1593/00 - wprowadza obowiązek wykorzystania technik systemów informacji geograficznej (GIS) z dniem 1 stycznia 2005 r. Rozporządzenie Rady Nr 1782/03 z dnia 29 września 2003r. – wyłącza zastosowanie Rozporządzenia 3508/92 od kampanii roku 2005; dotyczy reformy Wspólnej Polityki Rolnej 3 Podstawy prawne - Polska • Ustawa z dnia 18 grudnia 2003r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. (Dz. U. z 2004 r., Nr 10 poz. 76) • Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie rodzajów czynności technicznych związanych z prowadzeniem krajowego systemu ewidencji gospodarstw rolnych i zwierząt gospodarskich oraz warunków organizacyjnych, technicznych i kadrowych, jakie powinny spełniać podmioty, którym mogą być powierzone do wykonania te czynności 4 Krajowy System Ewidencji Producentów ... Wdrożenie i zarządzanie • Zintegrowany System Zarządzania i Kontroli (IACS) (organizacja, administracja, procedury, system informatyczny, infrastruktura) - System centralny - Struktura hierarchiczna • Do założenia i prowadzenia Krajowego Systemu Ewidencji wykorzystuje się dane z ewidencji gruntów i budynków 5 Krajowy System Ewidencji Struktura organizacyjna Centrala 16 Oddziałów Regionalnych OR BP OR BP OR OR OR BP 314 Biur Powiatowych 6 Krajowy system ewidencji a LPIS • Ewidencja producentów • Ewidencja gospodarstw rolnych • Ewidencja wniosków o płatności • Dokumentacja – nt. prowadzenia systemu 7 Krajowy system ewidencji a LPIS • Baza danych referencyjnych • Zespół administracyjnych, podmiotowych i przedmiotowych kontroli danych i relacji • Proces wyjaśnień rozbieżności po kontrolach administracyjnych 8 Referencyjne bazy danych LPIS • • • • • • Część opisowa ewidencji gruntów (przetworzona) Raster mapy ewidencyjnej Rejestr producentów (budowany z wniosków beneficjentów) Ortofotomapa Wektor granic działek ewidencyjnych Wektor pól zagospodarowania (non eligible) (obszarów nie kwalifikowanych do płatności) 9 Metodyka budowy LPIS Podstawowe funkcje systemu • Jednoznaczna identyfikacja beneficjenta • Jednoznaczna identyfikacja działki rolnej w skali kraju • Kontrola powierzchni zadeklarowanej • Kontrola kwalifikowalności (czy działka może być wykorzystywana do działalności rolniczej) 10 Metodyka budowy LPIS Działka referencyjna Działka ewidencyjna – Działka ewidencyjna – granice i powierzchnie stanowią uniwersalną bazę do wyliczenia powierzchni odniesienia dla różnych schematów pomocowych (UPO,JPO,ONW, zalesienia, renty strukturalne, itp.) – Jednoznaczna lokalizacja działki referencyjnej (Teryt + Nazwa obrębu (wsi), Nr obrębu geodezyjnego, Nr arkusza mapy, numer działki ewidencyjnej) – Informacje dotyczące działek referencyjnych: • Dane podmiotowe • Dane przedmiotowe (numer + powierzchnia całkowita + powierzchnia uprawniona) – Jednoznaczne oznaczenie kwalifikowalności do dopłat grunty orne, trwałe użytki zielone, sady – EUROSTAT 11 Metodyka budowy LPIS Działka referencyjna 100% 80% 60% 40% 20% 0% ZACHODNIOPOMORSKIE WIELKOPOLSKIE WARMIŃSKO- ŚWIĘTOKRZYSKIE ŚLĄSKIE POMORSKIE PODLASKIE PODKARPACKIE OPOLSKIE MAZOWIECKIE MAŁOPOLSKIE ŁÓDZKIE LUBUSKIE LUBELSKIE KUJAWSKO- DOLNOŚLĄSKIE Działki powyżej 20h Działki od 10h do 20h Działki od 3h do 10h Działki od 2h do 3h Działki od 1h do 2h Działki od 0.3h do 1h Działki od 0.1h do 0.3h 12 Działki do 0.1h Metodyka budowy LPIS Działka referencyjna 13 Referencyjne bazy danych LPIS 14 Referencyjne bazy danych LPIS Zakres danych z ewidencji wniosków o przyznanie płatności podlegający weryfikacji z bazą referencyjną • Położenie działki ewidencyjnej: Województwo, Powiat, Gmina, • Dane według ewidencji gruntów i budynków: Nazwa obrębu (wsi), Nr obrębu geodezyjnego, Nr arkusza mapy, Nr działki ewidencyjnej, powierzchnia całkowita działki ewidencyjnej, • Powierzchnia działki ewidencyjnej wykorzystana rolniczo przez Wnioskodawcę • Oznaczenie działki rolnej lub jej części, wycofanie działki ewidencyjnej, powierzchnia działki rolnej, • Itd………………… 15 Referencyjne bazy danych LPIS Etap I (3508/92) LPIS oparty o opisową część ewidencji gruntów wspomagany mapami rastrowymi z centroidami numerów działek. Termin realizacji – maj 2004 Etap II (1593/00,1782/03) A. LPIS z zastosowaniem technologii GIS oparty na rastrze mapy ewidencyjnej z ortofotomapą. Termin realizacji – na kampanię 2005r. B. LPIS z zastosowaniem technologii systemów informacji geograficznej w pełnej wersji wektorowej. Termin realizacji – koniec 2006r. 16 Materiały źródłowe ortofotomapa 1. 2. Ortofotomapa, standard I : Rozmiar piksela ortofotomapy 0,5 – 1,0 m Dokładność (RMSE) 1,5 – 2,5 m Ortofotomapa, standard II : Rozmiar piksela ortofotomapy 0,25 m Dokładnosć (RMSE) 0,75 m 17 Materiały źródłowe Ortofotomapa - standardy 18 Materiały źródłowe ortofotomapa – stan prac • Zdjęcia lotnicze i zobrazowania satelitarne – pokrycie ok. (bez zasobów GUGIK i archiwum scen satelitarnych) • • • Ortofotomapy satelitarne – 50 000 km2 Ortofotomapy ze zdjęć lotniczych w skali 1:13 000 – 82 000 km2 Ortofotomapy ze zdjęć lotniczych w skali 1:26 000 – 157 000 km2 Ortofotomapy ze zdjęć lotniczych Phare 9206 – 50 000 km2 • 91% 19 Materiały źródłowe ortofotomapa - stan prac Stan na 30.09.2004 Istniejące ortofotomapy – 5 tys. km2 Istniejące ortofotomapy ze zdjęć w skali 1: 26 000 – 48 tys. km2 Ortofotomapy satelitarne – 50 tys. km2 (umowa w trakcie realizacji 87%) Wykonywane zdjęcia lotnicze w skali 1: 26 000 (w ramach Phare 2001 – 156 tys. Km2 – 85% realizacji zadania) Wykonane zdjęcia lotnicze 1:13 000 na obszarze 82.5 tys. km2 realizacji produkcja ortofotomapy wykonano 64 % zadania - w trakcie 20 Materiały źródłowe Dane alfanumeryczne EGIB • Pozyskane według standardu SWDE jednolitego dla całego obszaru Polski – Instrukcja G5 – GUGiK • Aktualność danych - na czas kampanii zbierania wniosków obszarowych – (listopad 2003 – kwiecień 2004) • Rozbieżności referencyjnej bazy danych z bazą danych wniosków o przyznanie płatności powyżej 5 % wymaga importu interwencyjnego danych EGiB – zaimportowano w kampanii 2004r. ponownie około 20 % obrębów ewidencyjnych Dane alfanumeryczne stanowiły w roku 2004 podstawowy materiał referencyjny w kontrolach administracyjnych do określania powierzchni kwalifikowanej działki ewidencyjnej 21 Materiały źródłowe Rastry map ewidencyjnych • Pozyskane według jednolitego standardu dla całego obszaru Polski – Warunki Techniczne ARiMR uzgodnione z GUGiK • Wektora numeru działki zintegrowany z częścią opisową • Aktualność danych rastrowych (grafika)– styczeń - lipiec 2004 Dane rastrowe w roku 2004 stanowiły istotny element w kontroli na miejscu jako podstawowy materiał do identyfikacji działek ewidencyjnych w terenie z kontrolowanych wniosków 22 Materiały źródłowe Rastry map ewidencyjnych • Format rastrów – binarne • Skale rastrów – 1:500; 1:1 000; 1:2 000; 1:5 000 • Dopuszczalna dokładność punktów dostosowania po kalibracji map rastrowych uzależniona od skali mapy <skala_mapy*0.30 mm>, nie więcej niż RMS=1.50 m • Dopuszczalna dokładność kalibracji map rastrowych uzależniona od skali mapy <skala_mapy*0.35 mm>, nie więcej niż RMSE=1.75 m • Dopuszczalna dokładność na stykach rastrowych map obrębowych RMSE=4.2 m. • Rozdzielczość nowo tworzonych rastrów 400 dpi. • Rozdzielczość rastrów przejętych z PODGiK spełniających warunki techniczne ARiMR – 300 dpi. 23 Materiały źródłowe Wektorowe mapy ewidencyjne Instrukcja G5 • Format danych wektorowych SWDE – standard wymiany danych referencyjnych pomiędzy PODGiK – ARiMR • Format danych wektorowych GML – standard zasilania ZSZiK w dane wektorowe – granice odniesienia, pola zagospodarowania • Dopuszczalna dokładność pozyskiwania danych wektorowych jest determinowana dokładnością materiału źródłowego: • Pomiar terenowy – dokładność położenia punktów granicznych działek ewidencyjnych 0.1 m • Metody fotogrametryczne wspomagane rastrami mapy ewidencyjnej kalibrowanej w oparciu o punkty dostosowania pozyskane w terenie oraz w oparciu o punkty pozyskane z obrazu ortofotomapy. • Dla skali 1:1000 - mx=0.38 m • Dla skali 1:2000 - mx=0.60 m • Dla skali 1:5000 - mx=1.00 m 24 Materiały źródłowe Wektorowe mapy ewidencyjne REALIZACJA WARSTWY WEKTOROWEJ PHARE 2003 (termin realizacji 2006 rok) Stan na 30.09.2004 ARiMR 2003 Dane istniejące W trakcie pozyskiwania Zwektoryzowane GUGiK 2003 25 Podsumowanie – stan prac nad budową LPIS • ETAP I - LPIS inicjalny • Transfer danych opisowych z ewidencji gruntów – 100% (wskaźnik 99.54%) • ETAP II A – LPIS/GIS przejściowy • Ortofotomapa 46 % (100% na kampanię 2005) • Raster mapy ewidencyjnej (100%) • ETAP II B - LPIS/GIS Kompleksowy (docelowy) • 21 % - sierpień 2004 • 100% - na koniec 2006 r. 26 System Zarządzania Jakością Przedmiot i cel kontroli • Przedmiot kontroli: Ortofotomapa, wektorowa mapa granic działek ewidencyjnych oraz wektorowa mapa pól zagospodarowania • Kontrola postępu prac i zgodności z przyjętym harmonogramem • Ujednolicenie standardów technicznych produktów wykonywanych przez różnych Wykonawców LPIS • Ujednolicenie formy produktów końcowych i dokumentacji wytwarzanych przez Wykonawców LPIS zgodnie z istniejącymi przepisami i bieżącymi ustaleniami z Zamawiającym 27 System Zarządzania Jakością Koncepcja i organizacja • Kontrola wewnętrzna w firmach wykonawczych zgodnie z wymogami warunków technicznych opracowanych przez ARiMR • Kontrola produktów przez weryfikatora jakości danych (WJD) – firma zewnętrzna • Kontrola w ARiMR przeprowadzona przez pracownika wspomagana kontrolami systemowymi w aplikacji ZSZiK • Kontrola produktów przekazywanych do państwowego zasobu geodezyjnego realizowana przez WJD 28 System Zarządzania Jakością Proces wspomagania i monitoringu kontroli Opracowano aplikację internetową do monitorowania postępu prac Wykonawców Zewnętrznych Możliwości aplikacji: • Monitorowanie postępu przekazywania danych przez Wykonawców zadań • Generowanie raportów z postępu prac • Monitorowanie i kontrola ilości przekazywanych danych do ARiMR. • Dostęp do korespondencji projektowej dla firm realizujących zadania 29 Aktualizacja baz danych • Ewidencja wniosków o przyznanie płatności - dane z wniosków powierzchniowych – identyfikator działki ewidencyjnej – powierzchnia działki ewidencyjnej – powierzchnia działki rolnej • Bazy referencyjne - terminy przejmowania i aktualizacji – Dane ewidencyjne – raz w roku - do 30 kwietnia – Ortofotomapa i pola zagospodarowania w cyklu 5 letnim (po 20 % w każdym roku) 30 Reforma Wspólnej Polityki Rolnej Zawartość baz danych IACS Obsługa różnych schematów pomocowych w jednolitym systemie w celu kontroli kumulacji środków pomocowych na gospodarstwo Obecnie w Polsce • Dopłaty bezpośrednie (podstawowe i uzupełniające) • PROW (obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania, renty strukturalne, zalesienia, rolno-środowiskowe …) • Inne wynikające z rozporządzeń unijnych (np. owoce i warzywa – świeże i przetworzone), Jeżeli dopłaty obsługiwane są przez różne Agencje Płatnicze w różnych systemach należy bezwzględnie zapewnić wymianę danych w celu zapewnienia skutecznego monitoringu i kontroli 31 Reforma Wspólnej Polityki Rolnej Zawartość baz danych IACS Skuteczna obsługa schematów pomocowych zgodnie z założeniami reformy WPR wymaga docelowo rozbudowy baz danych (również GIS) o nowe warstwy lub zapewnienie „wglądu” do innych baz danych Warstwy GIS w IACS na przykładzie Czech • Bloki fizyczne i działki rolne • Obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania • Lęgowiska ptaków • Obszary chronione • Numeryczny model terenu (mapy spadków) 32 Udostępnianie i wymiana danych IACS Udostępnianie W ramach obsługi systemu – baza centralna – stałe łącze • Oddziały Regionalne – Służby kontroli na miejscu • Biura Powiatowe – Obsługa wniosku w kontroli administracyjnej Ustawa o Krajowym Systemie… - nośniki zewnętrzne – G2G • Agencja Rynku Rolnego • Główny Urząd Statystyczny • Inne instytucje administracji rządowej Inne ustawy – nośniki zewnętrzne – procedury G2G • Główny Inspektor Weterynarii • Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej 33 Udostępnianie i wymiana danych IACS Ustawa o Krajowym systemie … - założenie i prowadzenie systemu • Służba Geodezyjna – ARIMR •dane z operatu ewidencji gruntów i budynków • ARIMR – Służba Geodezyjna • działki rolne • Sposób wymiany danych: • nośniki zewnętrzne • elektroniczna platforma integracyjna IPE – przyszłość (46 powiatów z platformy w 2004/2005) Regulacje Unijne - kontrola • Służby audytorskie DG Agri • Trybunał Obrachunkowy 34 Systemy projektu LPIS • System wspomagania monitorowania i zarządzania jakością • System metadanych zbiorów danych przestrzennych • Systemy dostępu do baz zewnętrznych • System zdalnego dostępu do baz danych IACS • System e-government 35 Podsumowanie - LPIS komponent infrastruktury danych przestrzennych Budowany system LPIS (baza danych) spełnia podstawowe kryteria do wdrożenia dyrektywy INSPIRE: • pozyskiwanie danych tylko raz • dane przechowywane w bazach centralnych (powiaty mają tylko obraz danych, prowadzą ich aktualizację) • wdrażany system zarządzania jakością danych • wymiana danych niezależna od software (służba geodezyjna – ARiMR – SWDE) 36 Udostępnianie i wymiana danych IACS • • • • • Projekt IDA RAID – Zdalny Dostęp do Baz Danych IACS w ramach inicjatywy - Wymiana Danych pomiędzy Jednostkami Administracji (IDA) Kontekst – Wymagania Reformy Wspólnej Polityki Rolnej (CR 1782/2003) Prowadzenie - JRC AgriFish ISPRA Finansowanie - Komisja Europejska Stopień zaawansowania: Zakończona faza przygotowawcza Cele ogólne projektu: – Doprowadzenie do wymiany danych w formie elektronicznej i zdalnie pomiędzy instytucjami, – Przygotowanie techniczne do wdrożenia dyrektywy INSPIRE 37 Udostępnianie i wymiana danych IACS Projekt RAID – zdalny dostęp do baz danych IACS Instytucje potencjalnie objęte zakresem działania projektu: • agencje i instytucje rządowe (np. agencje płatnicze i jednostki zaangażowane w kontrole), • narodowe instytucje resortowe (ministerstwo rolnictwa, ministerstwo ochrona środowiska), • regionalne instytucje rządowe • krajowe agencje płatnicze w celu wymiany danych • krajowe agencje płatnicze w celu wydania danych do kontroli firmom zewnętrznym (np. mobilny inspektor) • agencje płatnicze i Komisja Europejska – np. cele audytu, wymiany raportów i statystyk, zobrazowań satelitarnych 38 LPIS w kampanii roku 2004 39 LPIS 2004 w ujęciu statystycznym • Liczba złożonych wniosków • Ilość działek rolnych • Powierzchnia zadeklarowana 1 400 180 12 809 403 13 771 710 ha • Powierzchnia bazowa • Ilość działek ewidencyjnych • Powierzchnia referencyjna zadeklarowana 14 800 000 ha 9 789 116 15 178 441 ha 40 LPIS 2004 w ujęciu statystycznym • Brak identyfikacji działek ewid 1% • Współczynnik zgodności 98% • Ilość wezwań do wyjaśnienia ok. 15% 41 LPIS 2004 w ujęciu statystycznym • Średnia wielkość działki rolnej 1,06 ha • Średnia wielkość działki ewidencyjnej 1,58 ha • Średnia wielkość powierzchni uprawnionej w ramach dz. ewidencyjnej 1,46 ha • Średnia ilość działek rolnych na działce ewidencyjnej 1,56 ha • Średnia ilość działek ewidencyjnych identyfikujących jedną działkę rolną 1,20 ha 42 Dziękujemy za uwagę 43