Kolokwium+z+uk_adu+kr__enia

Kolokwium+z+uk_adu+kr__enia.doc
(440 KB) Pobierz
KOLOKWIUM Z
FIZJOLOGII UKŁADU KRĄŻENIA
DLA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO LICENCJAT
KOLOKWIUM Z FIZJOLOGII UKŁADU KRĄŻENIA
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
17)
18)
Budowa i cechy mięśnia sercowego.
Elektrofizjologia, potencjały czynnościowe kardiomiocyta oraz węzła SA i AV, czynniki wpływające na rytm wyładowań w
węzłach.
Depolaryzacja mięśnia sercowego.
EKG – charakterystyka krzywej.
Cykl sercowy i zmiany wartości ciśnień w jamach serca i dużych naczyniach zachodzące w tym cyklu.
Mechanika działania zastawek.
Kurczliwość mięśnia sercowego i czynniki na nią wpływające.
Regulacja wewnątrzsercowa pracy serca – heterometryczna (prawo Starlinga) i homeometryczna. Wpływ układu nerwowego
autonomicznego na pracę serca.
Tony serca, osłuchiwanie i charakterystyka, szmery.
Pojemność minutowa i objętość wyrzutowa serca oraz czynniki na nią wpływające. Praca serca. Rezerwa serca.
Układ naczyniowy, ciągłość przepływu krwi w naczyniach, krytyczne ciśnienie zamknięcia naczyń, opory naczyniowe.
Krzywa tętna centralnego i obwodowego.
Ciśnienie średnie, plusowe i chwilowe.
Wartości ciśnienia krwi i ich pomiar, wpływ ciśnienia hydrostatycznego na ciśnienie krwi w naczyniach.
Krążenie tkankowe, autoregulacja przepływu krwi – metaboliczna i miogenna. Tlenek azotu.
Regulacja ciśnienia tętniczego krwi, baroreceptory i chemoreceptory, ANP, układ renina-angiotensyna.
Krążenie narządowe, charakterystyka krążenia wieńcowego i mózgowego.
Ośrodkowa regulacja układu krążenia.
1) Budowa i cechy mięśnia sercowego.
Anatomia serca
Serce: 1 – tętnica płucna prawa, 2 – żyły ramienno-głowowe, 3 – pień ramienno-głowowy, 4 – więzadło tętnicze, 5 – tętnica szyjna wspólna lewa, 6 – tętnica podobojczykowa lewa, 7 – łuk aorty, 8 – przedsionek
lewy, 9 – tętnica płucna lewa, 10 – żyły płucne lewe, 11 – tętnica i żyła wieńcowa, 12 – jama osierdzia, 13 – worek osierdziowy, 14 – zastawka pólksiężycowata aorty, 15 – płatek zastawki dwudzielnej, 16 – struny
ścięgniste, 17 – mięsień sercowy, 18 – komora lewa, 19 – mięśnie brodawkowate, 20 – przegroda serca, 21 – koniuszek serca, 22 – aorta, 23 – komora prawa, 24 – żyła główna dolna, 25 – płatek zastawki
trójdzielnej, 26 – przedsionek prawy, 27 – zastawka pnia płucnego, 28 – żyła główna górna, 29 – żyły płucne prawe, 30 – pień płucny.
Serce [cor s. cardia] jest narządem ośrodkowym układu naczyniowego określanym przez anatomów
jako mięsień wydrążony, odgrywający rolę pompy. Serce pobiera krew krążącą w organizmie z obu żył
głównych, górnej i dolnej, oraz z żył płucnych. Krew z komór serca tłoczona jest do aorty (największa
tętnica człowieka) i pnia płucnego.
Serce podzielone jest na dwie podobne do siebie połowy: serce prawe, w którym krąży krew żylna,
oraz serce lewe, w którym krąży krew tętnicza. Serce prawe tłoczy krew do małego (płucnego) krążenia,
lewe do wielkiego, przy czym obie połowy kurczą się stale równocześnie i wypychają tę samą ilość krwi.
Każda z wymienionych wcześniej połów dzieli się z kolei na dwie części: mniejszą, górną, o cienkich
ścianach, zwaną przedsionkiem, do którego krew dopływa z zewnątrz; większą, dolną, o ścianach grubszych
i bardziej odpornych, zwaną komorą, która wypycha krew z serca. Każdy z przedsionków, łączy się z
odpowiednią komorą obszernym otworem nazywanym ujściem przedsionkowo-komorowym, a każda
komora - z początkiem wielkich tętnic: komora prawa ujściem pnia płucnego z pniem płucnym, komora
lewa ujściem aorty z tętnicą główną (aortą). Obie połowy serca, prawa i lewa, całkowicie przedzielone są
przegrodą mięśnia sercowego, która na poziomie przedsionków ma nazwę przegrody
międzyprzedsionkowej. We wszystkich czterech ujściach umocowane są odpowiednie zastawki, które
regulują kierunek przepływu krwi, nie pozwalając na jej cofanie z wielkich tętnic do komór ani z komór do
przedsionków. W sercu występuje na przemian skurcz i rozkurcz komór i przedsionków. W momencie, gdy
przedsionki wypełniają się krwią, komory wyrzucają krew na obwód. Następnie rozkurczają się komory
serca i krew przez ujścia przedsionkowo-komorowe prawe i lewe napływa z przedsionków do komór. Przy
osłuchiwaniu serca zjawiska te słyszalne są jako szmery, które nazywamy „tonami" serca. Ton pierwszy,
czyli ton skurczowy, pochodzi głównie z kurczących się komór, ton drugi wywołany jest uderzeniem
cofającej się krwi o zamknięte zastawki: aortalną i pnia płucnego.
Naczynia, w których krew kieruje się do serca, noszą nazwę żył, wszystkie naczynia, w których
krew odpływa z serca - tętnic, niezależnie od jakości krwi, jaka w nich krąży.
Mięsień sercowy rodzaj tkanki mięśniowej występujący jedynie w sercu kręgowców. Różni się od
mięśnia poprzecznie prążkowanego tym, iż włókna w mięśniu sercowym są widlasto rozgałęzione zaś jądra
ułożone są centralnie, podczas gdy w mięśniu poprzecznie prążkowanym włókna są złączone, a jądra
znajdują się na obrzeżach włókien. Ponadto mięsień sercowy cechuje się automatyzmem: serce wyjęte z
ustroju i umieszczone w płynie fizjologicznym (0,09% NaCl), wykonuje regularne skurcze (można to
zauważyć podczas przewożenia serc do przeszczepów). Automatyzm zapewniają rozruszniki serca: węzeł
przedsionkowo-zatokowy, przedsionkowo-komorowy, pęczek Paladino - Hisa i włókna Purkiniego.
Mięsień sercowy stanowi rodzaj syncytium fizjologicznego, a jego skurcz wywiera okrężny i
wielokierunkowy ucisk na zawartą w komorach krew i wyciska ją jak „zaciśnięta dłoń”. Mięsień ten pracuje
zgodnie z zasadą "wszystko albo nic" (prawo Bowdisha) – nawet najmniejszy impuls powoduje maksymalne
napięcie włókien mięśnia. Przewodzenie impulsów w mięśniu sercowym jest wolniejsze niż w szkieletowych.
Jest to jedyny mięsień poprzecznie prążkowany, którego praca nie podlega woli.
Mięsień sercowy przedsionków i komór jest „przyczepiony” do szkieletu włóknistego, którego tworzą
trzy zespolone pierścienie włókniste, otaczające ujścia przedsionkowo-komorowe oraz ujścia aorty i pnia
płucnego. Do pierścieni włóknistych przyczepiają się zastawki serca i wielkich pni tętniczych. Od strony
komór, na wzór linek spadochronu do zastawek przyczepione są struny ścięgniste, umocowane na
mięśniach brodawkowych, zapobiegając odwracaniu i wciskaniu zastawek do przedsionków w czasie
skurczu komór.
Miocyty tkanki połączone są wstawkami, dzięki czemu pobudzenie skurczowe przenosi się z jednej
komórki na drugą. W obrębie wstawek znajdują się połączenia, do których należą też desmosomy i powięzie
przylegania oraz połączenia o charakterze mechanicznym zwane szczelinowymi (funkcja komunikacyjna).
Komórki kurczliwe mięśnia sercowego mają swoją strukturę wewnętrzną, przypominającą włókna
mięśnia szkieletowego, ale w przeciwieństwie do mięśni szkieletowych kurczą się objętościowo a nie liniowo.
Mięsień sercowy nie może zaciągnąć „długu tlenowego”. Przerwa w dostawie tlenu już w ciągu 510 minut powoduje zaburzenia w aktywności mechanicznej, a po 20 minutach zachodzą w miocytach
zmiany nieodwracalne, nawet jeśli zostanie przywrócone krążenie wieńcowe i dostawa tlenu.
2) Elektrofizjologia, potencjały czynnościowe kardiomiocyta oraz węzła SA i AV, czynniki
wpływające na rytm wyładowań w węzłach.
Układ bodźcotwórczy i przewodzący serca
W sercu, obok zwykłych „włókien roboczych”, znajdują się ośrodki rozrusznikowe złożone ze specjalnych
komórek przypominających komórki embrionalne i posiadających liczne ziarna glikogenu. Tworzą one
nieostre granice i mają słabo zaznaczone poprzeczne prążkowanie. Są to komórki układu bodźcotwórczego
i przewodzącego leżącego bezpośrednio pod wsierdziem.
Układ bodźcotwórczy i przewodzący serca tworzą następujące skupienia:
 węzeł zatokowo-przedsionkowy SA, czyli węzeł Keith – Flacka
 węzeł przedsionkowo-komorowy AV, czyli węzeł Aschoffa – Tawary
 pęczek przedsionkowo-komorowy PH, czyli pęczek Paladino - Hisa
Komórki mięśnia sercowego - kardiomiocyty charakteryzują się automatyzmem. Jest to zdolność do
samoistnego rozprzestrzeniania się fali pobudzenia w mięśniówce serca.
Rytm serca, czyli ilość jego uderzeń na minutę określany jest aktywnością węzła zatokowo przedsionkowego SA. Dawniej węzeł ten nosił nazwę węzła Keith - Flacka. Węzeł zatokowo - przedsionkowy
umiejscowiony jest w miejscu ujścia żyły głównej górnej do prawego przedsionka serca. Czynność węzła
zatokowo - przedsionkowego regulowana jest przez autonomiczny układ nerwowy (niezależny od woli
człowieka). Układ współczulny składa się z dwóch komponent - współczulnej i przywspółczulnej. Aktywacja
układu współczulnego objawia się przyspieszeniem akcji serca. Pobudzenie układu przywspółczulnego
objawia się zwolnieniem akcji serca - działanie hamujące na węzeł zatokowo - przedsionkowy. Fala
pobudzenia, która powstaje w tym węźle nie jest rejestrowana w EKG do chwili wyjścia poza jego obręb.
Bodziec elektryczny opuszczając węzeł zatokowo - przedsionkowy SA szerzy się równocześnie w drogach
przewodzenia w obszarze przedsionków i w komórkach mięśniowych (są to drogi fizjologiczne anatomicznie nie są różnicowane).
W sercu człowieka istnieją trzy zasadnicze drogi, którymi bodziec dostaje się do pogranicza przedsionków i
komór (tzw. szlaki międzywęzłowe: międzyprzedsionkowy Bochmanna, środkowy Wenckenbacha i tylny
Thorela), gdzie umiejscowiony jest drugi węzeł.
Węzeł przedsionkowo - komorowy AV umiejscowiony jest na dnie przedsionka prawego między nim a
komorą prawą. W węźle tym impulsy elektryczne są zwalniane - kontrola odgórnie narzuconego rytmu przez
węzeł SA, następnie docierają one do pęczka przedsionkowo - komorowego PH (utworzony jest on przez
pień oraz prawą i lewą odnogę). Przejście włókien pęczka przedsionkowo - komorowego we właściwą
mięśniówkę serca odbywa się u podstawy mięśni brodawkowatych. Rozgałęzienia końcowe w postaci tzw.
włókien Purkiniego przez beleczki mięśniowe wstępują wstecznie ku górze zarówno w prawej jak i lewej
komorze.
W związku z pochodzeniem embrionalnym węzeł SA jest zaopatrywany głównie przez nerw błędny prawy,
a węzeł AV przez lewy. Oba węzły a także i mięśnie przedsionków i komór unerwiane są również przez
nerwy współczulne, zwane sercowymi nerwami przyspieszającymi, a pochodzącymi z szyjnych zwojów
sympatycznych, zwoju gwiaździstego oraz pięciu górnych zwojów piersiowych.
Przewodzenie impulsów elektrycznych w SA i AV jest zwolnione (ok. 0,05 m/s) warunkując tym samym
pewną zwłokę w przewodzeniu pomiędzy przedsionkami i komorami. Warunkuje również przerwę pomiędzy
skurczami przedsionków i komór. Przewodzenie w PH i włóknach Purkiniego jest dużo szybsze (ok. 4 m/s).
Dla porównania prędkość przenoszenia się depolaryzacji w mięśniu przedsionków osiąga 1 m/s, a w mięśniu
komór 4 m/s (powierzchownie) do 1 m/s (w głębi), pod wsierdziem również 1 m/s i pod osierdziem 0,4
m/s.
Podsumowując przewodzenie idzie z SA w kierunku AV. Z AV przechodzi na PH, a ten dzieli się przy górnej
granicy przegrody międzykomorowej na dwie odnogi – lewa i prawą – tamtędy tez prowadząc impuls.
Odnoga lewa dzieli się w obrębie lewej komory na trzy wiązki: przednią, przegrodową i tylną. Prawa odnoga
pęczka i wiązki odnogi lewej biegną podwsierdziowo ku dołowi po obu stronach przegrody
międzykomorowej. Dalsze przewodzenie odbywa się za pomocą włókien Purkiniego, które rozprzestrzeniają
się na wszystkie części muskulatury komór.
Potencjał spoczynkowy
W „stanie spoczynku” komórka mięśnia sercowego znajduje się w stanie tzw. „potencjału spoczynkowego”
(polaryzacji), czyli przezbłonowego gradientu ładunków elektrycznych:

Potencjał spoczynkowy wynosi ok. -90 mV.

Jony sodu znajdują się w większym stężeniu na zewnątrz komórki, jony potasu w większym
wewnątrz jej.

Błona komórkowa jest praktycznie nieprzepuszczalna dla jonów sodu w trakcie spoczynku (nie
wnikają one do komórki drogą biernej dyfuzji zgodnie z gradientem stężeń. Przy błonie
przepuszczalnej doszłoby do wyrównania stężeń po obu stronach błony i zaniku polaryzacji!).

Błona komórkowa w stanie spoczynku jest przepuszczalna dla jonów potasu, a istniejąca różnica
stężeń tego jonu pomiędzy wnętrzem komórki a przestrzenią zewnątrzkomórkową kieruje siłę
dyfuzji na zewnątrz, przeciwdziałając różnicy potencjału.

Różnica potencjału pomiędzy wnętrzem komórki a przestrzenią międzykomórkową utrzymywana
jest enzymatycznie, aktywnie przez pompę jonową (ATP-aza), która wbrew gradientowi stężeń i
potencjałom ładunków elektrycznych wydala z komórki 3 jony sodu na każde 2 jony potasu
wprowadzone do komórki. Ta różnica 3:2 przyczynia się do wytwarzania potencjału błonowego.
Pompa działa jak pompa elektrogeniczna – eliminuje z komórek nieco więcej Na podtrzymując
potencjał błonowy z elektronegatywnym wnętrzem miocytu w stosunku do jego powierzchni.

Wzrost stężenia jonów K powyżej prawidłowej wartości 5 mM, np. z powodu niewydolności
nerek, zespołu zmiażdżenia, dużej hemolizy, powoduje spadek potencjału spoczynkowego oraz
zwolnienie przewodnictwa impulsów i spadek kurczliwości serca
PATOLOGIE

Hiperkaliemia
Grozi porażeniem mięśnia przedsionków i wydłużeniem przewodnictwa przedsionkowokomorowego; skłonność do arytmii; zatrzymanie serca w rozkurczu.

Hipokaliemia
Powoduje wydłużenie czasu przewodnictwa przedsionkowo-komorowego i zmiany w EKG –
odwrócenie załamka T i wydłużenie odstępu QR.

Hiperkalcemia
Wzrasta potencjał spoczynkowy i kurczliwość mięśnia sercowego, prowadząc do zatrzymania
serca w skurczu.

Hipokalcemia
Spada potencjał czynnościowy i kurczliwość, zwalnia propagację potencjału czynnościowego w
sercu.
+
+
Potencjał czynnościowy komórek roboczych mięśnia sercowego (kardiomiocytów roboczych)
Ten potencjał to reakcja komórek na działanie bodźca stanem pobudzenia, na skutek zmian
przepuszczalności i przewodności błony komórkowej dla jonów oraz przepływu prądów jonowych. Jest dużo
dłuższy niż w mięśniach szkieletowych i wynosi 300 m/s. Różni się wyglądem poszczególnych faz i ich
mechanizmem jonowym.
Bodziec działający na spolaryzowaną komórkę mięśnia sercowego (prawidłowo z węzła zatokowoprzedsionkowego) zmienia przepuszczalność błony dla jonów sodu, które dostając się do wnętrza komórki,
zmniejszają ujemny potencjał do wartości ok. -65 mV (potencjał progowy). Przekroczenie potencjału
progowego jest czynnikiem wyzwalającym otwarcie kanałów sodowych. Dochodzi wówczas do
gwałtownego napływu jonów sodu do wnętrza komórki, w wyniku czego następuje szybka i całkowita
depolaryzacja. Przy wartości -40 mV otwierają się z lekkim opóźnieniem kanały wapniowe.
W powstającym potencjale czynnościowym wyróżniamy pięć faz:
faza 0
faza 1
szybka i gwałtowna depolaryzacja sarkolemy
w zapisie potencjału czynnościowego miocytu to „wznoszenie” fali zakończone rewersją
potencjału błonowego z „nadstrzałem”, zależy od szybkiego dośrodkowego prądu
sodowego
wstępna szybka repolaryzacja
...
Plik z chomika:
akinom_mp
Inne pliki z tego folderu:



2013-01-09 12.26.18.jpg (976 KB)
Neurofizjologia kolos.doc (125 KB)
 Neurofizjologia.doc (125 KB)
 2013-01-09 12.26.41.jpg (987 KB)
Zagadnienia Pielęgniarstwo Neurofizjologia.doc (27 KB)
Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin







Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dla Mediów
Dział Pomocy
Opinie
Program partnerski




Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Ochrona praw autorskich
Platforma wydawców
Copyright © 2012 Chomikuj.pl
filozofia