Przedmowa do wydania trzeciego Przedmowa do wydania pierwszego Wstęp – astronomia dawniej i dziś Astronomiczne wyznaczanie miejsca i czasu 1.Podstawowe układy współrzędnych w przestrzeni trójwymiarowej Przykłady 1-4 Ćwiczenia 1-4 2.Przemieszczenia układów współrzędnych Przykłady 5-6 Ćwiczenia 5-6 3.Obroty układu współrzędnych prostokątnych w zapisie tabelarycznym Przykłady 7-8 Ćwiczenia 7-8 4.Sfera niebieska i jej ruch dzienny Ćwiczenia 9 5.Cechy ogólne układów współrzędnych sferycznych 6.Współrzędne geograficzne Ćwiczenia 10 7.Podstawowe układy astronomicznych współrzędnych sferycznych Ćwiczenia 11 8.Horyzontalny układ współrzędnych Ćwiczenia 12-13 9.Gnomon 10.Półkole wierzchołkowe i kwadrant Ćwiczenia 14-15 11.Przyrząd uniwersalny lub teodolit 12.Poziomowanie teodolitu 13.Wyznaczanie wysokości teodolitem 14.Wyznaczanie południka teodolitem Ćwiczenia 16-17 15.Układ współrzędnych godzinnych Ćwiczenia 18-23 16.Związki układu godzinnego z horyzontalnym Przykład 9 Ćwiczenia 24 17.Zegar słoneczny 18.Ekwatoriał Przykład 10 Ćwiczenia 25 19.Trygonometria sferyczna Ćwiczenia 26-30 20.Układ współrzędnych równikowych równonocnych Ćwiczenia31-33 21.Trójkąt paralaktyczny, wschody i zachody ciał niebieskich Przykład 11 Ćwiczenia 34-40 22.Refrakcja atmosferyczna Ćwiczenia 41-42 23.Przejścia obiektów niebieskich przez lokalny południk Ćwiczenia 43-44 Przykład 12 24.Kryteria doboru wzorów na wysokość kulminacji Ćwiczenia 45-47 25.Gwiazdy okołobiegunowe oraz wschodzące i zachodzące Ćwiczenia 48-53 26.Wyznaczanie szerokości geograficznej miejsca obserwacji i deklinacji gwiazd Ćwiczenia 54-57 27.Wyznaczanie szerokości geograficznej metodą Talcotta Ćwiczenia 58 28.Widomy ruch roczny Słońca na sferze niebieskiej Ćwiczenia 59 29.Przyczyny rocznego ruchu Słońca po ekliptyce 30.Niejednostajność ruchu Słońca po ekliptyce 31.Wieloletnia tabela współrzędnych równikowych Słońca (objaśnienie) Przykład 13 Ćwiczenia 60 Przykład 14 Ćwiczenia 61-64 32.Granice stref klimatycznych Ćwiczenia 65 33.Pory roku Przykład 15 34.Układ współrzędnych ekliptycznych Ćwiczenia 66-68 35.Związki układu ekliptycznego z równonocnym Ćwiczenia 69-71 36.Świty i zmierzchy Ćwiczenia 72 37.Białe noce Ćwiczenia 73-78 38.Dnie i noce polarne Ćwiczenia 79-84 39.Czasy miejscowe 40.Czas gwiazdowy Ćwiczenia 85-88 41.Czas prawdziwy słoneczny Ćwiczenia 89-90 42.Czas średni słoneczny i równanie czasu 43.Zamiana czasów miejscowych Przykład 16 Ćwiczenia 91-92 44.Wyznaczanie szerokości geograficznej metodą Piewcowa 45.Obserwacyjne wyznaczanie miejscowego czasu gwiazdowego 46.Czas miejscowy a długość geograficzna Ćwiczenia 93-97 47.Strefy czasowe i granica daty Przykłady 17-20 Ćwiczenia 98-108 48.Wyznaczanie długości geograficznej Ćwiczenia 109-112 Przykład 21 49.Zasady nawigacji astronomicznej 50.Sekstant morski i lotniczy 51.Zasięg widoczności i obniżenie horyzontu fizycznego Ćwiczenia 113-117 52.Graficzne wyznaczanie pozycji statku Ćwiczenia 118-120 53.Zmodyfikowana metoda graficzna 54.Ortodroma Ćwiczenia 121-124 55.Loksodroma 56.Wyznaczanie kursu α dla loksodromy Przykład 22 Ćwiczenia 125-131 57.Kalendarz Ćwiczenia 132-135 58.Niejednostajność czasu wyznaczanego z obrotu Ziemi 59.Czas efemeryd, czas dynamiczny i czas atomowy Przykład 23 Ćwiczenia 136-140 60.Zegary jako fizyczne wzorce czasu 61.Międzynarodowa służba czasu Ćwiczenia 141-142 Układ Ziemia- Księżyc 62.Mechanika ruchów orbitalnych w układzie dwu ciał 63.Prędkość a orbita 64.Orbita eliptyczna 65.Elementy orbit 66.Perturbacje 67.Planeta podwójna Ziemia-Księżyc Przykład 24 Ćwiczenia 201-203 68.Paralaksa geocentryczna Ćwiczenia 204-208 69.Dowody obserwacyjne ruchu orbitalnego Ziemi 70.Paralaksa heliocentryczna Ćwiczenia 209-211 71.Aberracja światła Ćwiczenia 212-214 72.Fazy księżyca i Ziemi 73.Zaćmienia w układzie Ziemia-Księżyc Ćwiczenia 215-218 74.Kształt i rozmiary Ziemi 75.Geodezyjne współrzędne geograficzne Ćwiczenia 219-226 76.Grawimetria Ćwiczenia 227-233 77.Wyznaczanie masy Ziemi Ćwiczenia 234-235 78.Geodezja satelitarna i inne zastosowania SSZ 79.Powierzchnia Księżyca; jego kształt i rozmiary 80.Wewnętrzna budowa globów Ziemi i Księżyca 81.Skutki fizyczne ruchu obrotowego Ziemi 82.Siła Coriolisa 83.Siła Coriolisa na obracającej się Ziemi Ćwiczenia 236-248 84.Siły przypływowe 85.Pływy morskie i inne 86.Przypływowe hamowanie Ziemi 87.Swobodna oś obrotu a moment bezwładności 88.Precesja obracającej się bryły 89.Precesja i nutacja wymuszona osi ziemskiej Ćwiczenia 249-253 90.Ruchy biegunów geograficznych 91.Ruch obrotowy Księżyca Ćwiczenia 254-256 92.Atmosfera Ziemi 93.Przezroczystość atmosfery ziemskiej 94.Pola magnetyczne Ziemi i Księżyca Układ planetarny, gwiazdy i ich układy 95.Materia w układzie planetarnym 96.Mechanika ruchów orbitalnych planet 97.Widome ruchy planet na tle gwiazd 98.Synodyczne i gwiazdowe okresy planet oraz ich odległości od Słońca Ćwiczenia 301-313 99.Fizyczne właściwości planet 100.Merkury 101.Wenus 102.Mars 103.Jowisz 104.Saturn, Uran i dalsze planety 105.Komety, meteoroidy i pył międzyplanetarny 106.Powstanie układu planetarnego 107.Gwiazdy 108.Źródła energii gwiazd 109.Transport energii we wnętrzu gwiazdy 110.Widmo gwiazdy i jej temperatura 111.Jasności widome i absolutne gwiazd Przykład 25 Ćwiczenia 314-318 112.Wykres H-R 113.Ewolucja gwiazd 114.Budowa Słońca 115.Zjawiska obserwowane w fotosferze słonecznej 116.Chromosfera 117.Korona słoneczna 118.Promieniowanie radiowe Słońca 119.Korpuskularne promieniowanie Słońca 120.Ruchy gwiazd 121.Gwiazdy podwójne i układy wieloskładnikowe 122.Gwiazdy zmienne 123.Gwiazdy pulsujące 124.Gwiazdy wybuchające 125.Materia międzygwiazdowa 126.Gromady gwiazd 127.Budowa Galaktyki 128.Galaktyki 129.Radioźródła pozagalaktyczne i kwazary 130.Zagadnienia kosmologii 131.Poglądy kosmologiczne w XIX w. 132.Kosmologia w XX w Tabele 1.Uśrednione momenty dni, do których odnoszą się współrzędne Słońca podane w tabeli 3 2.Zamiana dziesiętnych ułamków doby na godziny i minuty 3.Współrzędne równikowe Słońca 4.Półłuki dzienne obiektów punktowych z uwzględnieniem średniej refrakcji w horyzoncie 5.Refrakcja dzienna 6.Zamiana łukowej miary kąta na czasową 7.Współrzędne geograficzne miejscowości w Polsce 8.Współrzędne geograficzne wybranych miast świata 9.Rozkład czasów urzędowych (TS) 10.Układ Słoneczny 11.Najjaśniejsze gwiazdy 12.Wybrane stałe astronomiczne systemu IAU (1976 r.) Literatura Skorowidz nazwisk Skorowidz rzeczowy